Ko e Heigoa e Tua?
FAKAMAAMA fēfē e koe e tua? Ne fakatatai ai he falu ke he tua teao. He taha vahā, ne fakahigoa he tagata tohi esei mo e tohi tala talahaua ha Amerika ko H. L. Mencken e tua “kua fakauaua e taofiaga ke he tau mena nakai mooli.”
Ke he taha faahi, ne fakamaama he Tohi Tapu kua nakai teao po ke fakauaua e tua. Pehē e Kupu he Atua: “Ko e tua, ko e falanaki [“katoatoa,” NW] ke he tau mena kua amaamanaki ki ai, ko e fakamoli [“ke he tau mena tutupu,” NW] he tau mena nakai kitia atu.”—Heperu 11:1.
He kehekehe e tau manatu hagaao ke he tua, kia fakatutala la tautolu ke he tau tali ke he tau hūhū ka mumui mai:
• Kehe fēfē e fakamaamaaga he Tohi Tapu mai he talahauaga he tokologa ka tutala a lautolu hagaao ke he tua?
• Ko e ha kua aoga ke feaki e tautolu e tua ne fakamaama he Tohi Tapu?
• Maeke fēfē ia koe ke atihake e tua malolō?
Ko e Tonuhia mo e Fakamooliaga Mauokafua
He magaaho ne tohia e tohi a Heperu he Tohi Tapu, kua fakaaoga tumau e kupu Heleni ne fakaliliu “falanaki katoatoa.” Ne fa kitia ai ke he tau fakamauaga pisinisi ti fakakite e manatu he fakamooliaga ka moua aki e tau koloa anoiha. Ko e mena ia, ne talahau he taha tohi kua maeke e Heperu 11:1 ke fakaliliu: “Ko e tua ko e tonuhia he tau mena ne amaamanaki ki ai.”
Kaeke kua fakatau e koe e koloa mai he kamupanī mahuiga mo e fakatali ke moua ai, nukua fakagahua ai e koe e tua pihia. Ko e risiti (receipt) he lima haau kua moua e koe e kakano ke tua ke he kamupanī ne fakatau e koe e koloa. Kakano, ko e risiti ia ko e tonuhia haau, ko e fakamooliaga haau to moua e koe e koloa ne fakatau e koe. Ka fakagalo po ke liti e koe e risiti ke he vao, to galo e fakamooliaga he tonuhia haau ke moua e koe e koloa. Pihia foki, kua fakamooli ki a lautolu ne tua to fakakatoatoa he Atua e tau maveheaga haana ke he tau mena ne amaamanaki a lautolu ki ai. Ke he taha faahi, ko lautolu ne nakai tua, po kua galo ai, kua nakai lata ke moua e tau mena ne mavehe he Atua.—Iakopo 1:5-8.
Ko e talahauaga ke uaaki ia Heperu 11:1, ne fakaliliu “fakamoli ke he tau mena tutupu,” ne fakakite e manatu he fakamooliaga, mua atu ke he taha mena ne tuga kua kitia mooli. Tuga anei, kua liga viko takai e laā he fua lalolagi—hake mai ai he faahi uta, fano fakahaga he pulagi, ti tō ai ke he faahi lalo. Ka e, fakamooli mai he kumikumi ke he aolagi mo e ke he tau mefematika (mathematics) kua nakai ko e lotouho e fua lalolagi he fakatokaaga sola. He mahani a koe ke he fakamooliaga ia ti talia ai ke mooli, kua tua a koe na viko takai e fua lalolagi he laā—pete ne tau mena ne kitia mata e koe. Kua nakai tua teao a koe. Ka kua foaki kia koe e lotomatala ke maama e tau mena kua kitia mooli e koe.
Aoga Fēfē e Tua Malolō?
Ko e vahega tua anei ne fakamalolō he Tohi Tapu—kua atihake e tua malolō he fakamooliaga mauokafua, pete ni kua lata ia tautolu ke hikihiki e tau taofiaga ha tautolu. Kua aoga lahi e tua pihia. Ne tohi he aposetolo ko Paulo: “Ka nakai tua, ti nakai maeke ke fakafiafia kia ia; ha ko e mena lata ia ia kua fina atu ke he Atua ke talia kua moui a ia, ko ia foki kua taui mai a lautolu kua kumi fakamakutu kia ia.”—Heperu 11:6.
Loga e tau paleko ne tauhele aki a koe he feaki e tua malolō. Ka fakaaoga e koe e tau lakaaga ia ne fā ne fakatutala he tau vala tala ka mumui mai, to maeke ia koe ke kautū.