Help uw kind het hoofd te bieden aan problemen op school

DAT de toestanden in de wereld achteruitgaan, ondervinden wij allemaal aan den lijve, ook onze kinderen. Gods Woord, de bijbel, heeft nauwkeurig voorzegd dat er in onze tijd ’kritieke tijden zouden aanbreken, die moeilijk door te komen zouden zijn’, en dat ’goddeloze mensen en bedriegers van kwaad tot erger zouden voortgaan’ (2 Timotheüs 3:1-5, 13). Naar school gaan is tegenwoordig dan ook zeker niet gemakkelijk, want leerlingen krijgen met situaties te kampen die hun ouders zelden hebben meegemaakt. Wat kunnen ouders doen om hun kinderen te helpen daar het hoofd aan te bieden?

De druk van andere leerlingen

De meeste kinderen worden wel eens door andere leerlingen onder druk gezet. Zo verzucht een jonge Franse student: „De ouders en de maatschappij doen wat zij kunnen, maar dat is niet genoeg. Jonge delinquenten slepen andere jongeren mee. . . . Ouders die hun kinderen niet in toom houden, zijn geen ouders.”

Ouders met verantwoordelijkheidsbesef proberen hun kinderen te helpen geestelijke hoedanigheden te ontwikkelen die hun de innerlijke kracht schenken die zij nodig hebben om weerstand te bieden aan de schadelijke druk van andere leerlingen. „Wij doen oprecht moeite om onze kinderen te helpen zelfrespect op te bouwen,” legt een vader uit, „zodat zij het niet nodig zullen vinden de goedkeuring van hun leeftijdgenoten te genieten. Als zij het niet belangrijk vinden net als andere kinderen te zijn, zal het hun gemakkelijker vallen nee te zeggen wanneer zij geacht worden nee te zeggen.” Om zijn kinderen te leren hoe met moeilijke situaties om te gaan, neemt deze vader de tijd om met zijn gezin een rollenspel op te voeren, waarbij zij moeilijke situaties uitbeelden die zich kunnen voordoen en manieren demonstreren om daaraan het hoofd te bieden. Wees een steun voor uw kind en help het zelfvertrouwen te ontwikkelen.

Grove taal

Naarmate de morele maatstaven wereldwijd achteruitgaan, wordt grove taal steeds gewoner. In veel landen wordt vaak grove taal gehoord in de tv-programma’s die op de vroege avond worden uitgezonden. Op de speelplaatsen en in de gangen en klaslokalen is het dan ook een en al obsceniteit wat je hoort.

Sommige onderwijzers rechtvaardigen hun eigen gevloek met het argument dat hun leerlingen dan hun houding tegenover zulke spraak kunnen bepalen. Maar een dergelijke gedragslijn biedt leerlingen eenvoudig de mogelijkheid deze verderfelijke uitdrukkingen over te nemen als horend bij het aanvaardbare dagelijkse spraakgebruik.

Een verstandige ouder legt vriendelijk uit waarom het uiten van zulke woorden niet toegestaan is in het gezin. Ook kan hij het probleem van grove taal in het lesmateriaal vóór zijn, door na te gaan welke boeken zijn kind zal bestuderen. Indien een van de gekozen werken grove taal bevat of over immoraliteit handelt, zou hij de onderwijzer van het kind kunnen vragen een ander boek met een aanvaardbare inhoud uit te kiezen. Uit een evenwichtige benadering spreekt redelijkheid. — Filippenzen 4:5.

Immoraliteit en drugs

Uit enquêtes blijkt dat veel ouders toegeven dat zij „zich te verlegen of opgelaten voelen om het onderwerp [seksuele voorlichting] thuis te bespreken”. In plaats daarvan gaan zij ervan uit dat hun kinderen op school nauwkeurig voorgelicht worden. Maar de Londense Sunday Times bericht dat volgens een ervaren leraar de tegenwoordige recordaantallen tienerzwangerschappen „eerder terug te voeren zijn op de moraal dan op de anticonceptietechnieken”. Ouders zijn het beste in staat de gedragsmaatstaven vast te stellen die zij van hun kinderen verlangen.

Hetzelfde geldt voor het gebruik van drugs. Gebrek aan ouderlijke leiding maakt het probleem erger. „Hoe onaantrekkelijker het gezinsleven het kind toelijkt,” wordt in Francoscopie 1993 opgemerkt, „des te groter is de neiging op zoek te gaan naar iets wat daarvoor in de plaats kan komen. [Het gebruik van] drugs is vaak een van de mogelijkheden.” „Een ouder zijn is moeilijk”, erkent Micheline Chaban-Delmas, voorzitster van de stichting Toxicomanie et Prévention Jeunesse. „Je moet voortdurend op je hoede zijn; drugs zijn vaak een manier om ouders erop attent te maken dat er iets mis is. Als de puber het gevoel heeft dat zijn vader of moeder geen aandacht voor hem heeft, kunnen wanneer hem drugs worden aangeboden, die hem een magische oplossing voor zijn problemen toeschijnen.”

Een Canadese vader vertelt hoe hij en zijn vrouw echt van belangstelling voor het wel en wee van hun tienerdochter op school blijk geven: „Wij halen en brengen Nadine. Als wij haar ophalen, volgt er vaak een gesprek dat onthult hoe haar dag verlopen is. Ontdekken wij iets van nogal ernstige aard, dan praten wij er gelijk met haar over of brengen het onderwerp weer ter sprake onder het avondeten of bij een gezinsbespreking.” Ook u kunt van oprechte bezorgdheid en liefde voor uw kind blijk geven door de communicatielijnen open te houden.

Treiteren en geweld

Treiteren is „een van de geniepigste problemen op school”, verklaart Maureen O’Connor in How to Help Your Child Through School. Zij merkt daarbij op: „Hoeveel narigheid het de slachtoffers ook bezorgt, zij willen het vaak niet aan een volwassene vertellen uit angst als ’klikspaan’ gebrandmerkt te worden.”

Helaas beschouwen sommige onderwijzers treiteren als normaal gedrag. Maar veel anderen zijn het eens met de opvoedkundige Pete Stephenson, die gelooft dat treiteren een „vorm van mishandeling” is en ervan overtuigd is dat „het niet in het belang van de treiteraars is, er geen stokje voor te steken”.

Wat kunt u dan doen als uw kind het mikpunt van een treiteraar wordt? „De eerste verdedigingslinie”, schrijft O’Connor, „moet de volwassen gemeenschap zijn waarin [de slachtoffers] leven.” Bespreek de kwestie met een meelevende onderwijzer. Dit zal uw kind ervan verzekeren dat u beiden zulk agressief gedrag onaanvaardbaar vindt. Veel scholen zijn een duidelijk beleid tegen treiteraars gaan voeren, dat openlijk in de klas door onderwijzers wordt besproken.

Natalie werd het mikpunt van treiteraars wegens haar godsdienst. „Omdat ik een van Jehovah’s Getuigen ben, werd ik beledigd en soms werden mijn spullen vernield”, vertelt zij. Om het probleem op te lossen, besprak zij de zaak met haar ouders, die haar aanraadden met haar leraren te praten. Dat deed zij. „Ik nam ook het initiatief de ouders van twee van mijn klasgenoten die mij treiterden op te bellen”, voegt zij eraan toe. „Omdat ik hun het probleem kon uitleggen, gaat het nu veel beter. Ik heb op die manier het vertrouwen van zowel mijn leraren als de meeste van mijn klasgenoten gewonnen.”

Soms ontdekken ouders dat hun kind de treiteraar is, niet de getreiterde. Dan doen zij er goed aan er eens terdege bij stil te staan wat er thuis gebeurt. „Kinderen met een meer uitgesproken agressief gedrag komen gewoonlijk uit een gezin waar de ouders conflicten niet erg adequaat oplossen”, bericht de Londense Times, en voegt eraan toe: „Gewelddadig gedrag is een aangeleerd proces.”

Het geweld neemt in sommige gebieden epidemische proporties aan. Wanneer politieke onrust het bijna onmogelijk maakt naar school te gaan, hebben kinderen die aan neutraliteit hechten het soms raadzaam geoordeeld thuis te blijven. Breken de moeilijkheden echter uit als zij op school zijn, dan zijn zij zo verstandig weg te glippen en naar huis terug te gaan totdat de rust hersteld is.

Gebrekkig onderwijs

Een goede communicatie tussen uw kind en de leraren van uw kind kan helpen wanneer gebrekkig onderwijs problemen veroorzaakt. „Wij moedigen onze dochter altijd aan, positief tegenover haar lessen te staan”, merkt een echtpaar op. Maar wanneer leraren er niet in slagen een onderwerp interessant te maken, verliezen kinderen snel hun belangstelling. Indien dat bij uw kind het geval is, zou u hem kunnen aanmoedigen onder vier ogen met de leraar te praten.

Help uw kind vragen voor te bereiden die het, na beantwoording, gemakkelijk maken te begrijpen wat de strekking van de les is en hoe het geleerde gebruikt kan worden. Dat op zich echter garandeert nog geen echte en blijvende belangstelling voor het onderwerp. Veel hangt af van uw eigen voorbeeld als ouder. Toon dat het u interesseert door lessen met uw kind te bespreken, en bied aan te helpen bij onderzoeksprojecten die de leraar opdraagt.

Op school bevinden zich kinderen die uit uiteengevallen gezinnen komen of die mishandeld en verwaarloosd worden, en die het daarom vaak aan zelfvertrouwen en zelfrespect ontbreekt. Zij komen met kinderen in contact die het misschien beter getroffen hebben. De meeste ouders beseffen dat zij hun kinderen moeten blijven helpen de problemen die zich op school voordoen het hoofd te bieden. Maar wat valt er te zeggen over de contacten van de ouders met de onderwijzers? Wat voor relatie moeten zij opbouwen, en hoe?

[Kader op blz. 7]

Is uw kind het mikpunt van getreiter?

DESKUNDIGEN geven ouders de raad attent te zijn op veelzeggende tekenen bij hun kind. Gaat hij of zij met tegenzin naar school, worden klasgenoten gemeden, komt hij of zij met blauwe plekken of gescheurde kleren thuis?

Moedig uw kind aan te vertellen wat er precies gebeurd is. Dat helpt u erachter te komen of treiteren echt het probleem is. Is dat zo, praat dan met een meelevende onderwijzer.

Help uw kind er het hoofd aan te bieden door hem aan te raden dicht bij betrouwbare klasgenoten te blijven en plaatsen en gelegenheden te vermijden waar het treiteren en terroriseren opnieuw kan gebeuren. Een kind dat veel gevoel voor humor heeft en weet hoe zich uit een moeilijke situatie te praten, redt het vaak wel.

Vermijd het al te bezorgd te zijn en moedig niet aan tot wraak.