Ouders — Wees een steun en toeverlaat voor uw kind

OUDERS willen het beste voor hun zoons en dochters. De christelijke apostel Paulus droeg vaders dan ook op hun kinderen groot te brengen in Gods strenge onderricht (Efeziërs 6:4). Koning Salomo uit de oudheid gaf jongeren de raad: „Schenk aandacht aan wat je vader en moeder je vertellen. Hun onderwijs zal je karakter ten goede komen.” — Spreuken 1:8, 9, Today’s English Version.

Waar passen scholen dan in de regelingen voor onderwijs die ouders treffen? En welke relatie moet er tussen ouders en onderwijzers bestaan?

De rol van ouders en onderwijzers

„Ouders zijn . . . de belangrijkste onderwijzers van hun eigen kinderen”, verklaart Doreen Grant, schrijfster van een werk over de invloed van de school op het gezinsmilieu. Maar als ouder vindt u dat denkbeeld misschien moeilijk te aanvaarden.

Misschien merkt u dat de onderwijsmethoden aanzienlijk veranderd zijn sinds u op school hebt gezeten. Tegenwoordig worden op scholen onderwerpen behandeld die vroeger onbekend waren, zoals mediastudies, gezondheidsvoorlichting en micro-elektronica. Dat is er voor sommige ouders aanleiding toe geweest hun contact met de school tot een minimum te beperken. „Een gesprek met de leraren van hun kind kan de zelfverzekerdste volwassene het gevoel geven vijf jaar oud en drie turven hoog te zijn”, schrijft dr. David Lewis in Help Your Child Through School. „In plaats van moeilijkheden of zorgen op voet van gelijkheid met leraren te bespreken, vervallen sommigen tot kinderlijk gedrag.”

Ja, pas wanneer zich ernstige problemen voordoen, nemen sommige ouders contact op met de onderwijzers van hun kinderen. En dan is dat in de meeste gevallen om te klagen. Niettemin kunnen ouders — en veel ouders doen dat — een belangrijke bijdrage leveren tot het onderwijs van hun kinderen door met onderwijzers samen te werken.

Uw ouderlijke verantwoordelijkheid eist van u dat u een onderzoek instelt naar en belang stelt in wat uw kind op school leert. Waarom? Omdat onderwijzers, beroepshalve, invloed uitoefenen op de moraal van uw kind. De waarden die zij aanhangen, zijn van invloed op hun leerlingen, want kinderen bezien onderwijzers als hun grote voorbeeld. De meeste onderwijzers van hun kant stellen de medewerking van de ouders van hun leerlingen op prijs.

Een hoofdonderwijzer in Zuid-Duitsland schreef aan ouders: „Het is ons, onderwijzers, meer dan in enig vorig jaar opgevallen, dat een hele reeks van onze leerlingen, vooral degenen die voor het eerst naar school gaan [in Duitsland op zesjarige leeftijd], nu al gevoelsmatig verregaand afgestompt en totaal onopgevoed is. Velen hebben geen remmingen, weten niet waar de grens ligt; zij hebben geen schuldbewustzijn, zijn uiterst egocentrisch en asociaal en zonder duidelijke aanleiding agressief; zij wurgen en schoppen.”

Deze onderwijzer vervolgde: „Hoewel wij onderwijzers het daardoor veel moeilijker hebben, willen wij niet klagen. Wij moeten echter wel erkennen dat, ondanks alle inspanningen, de school de kinderen niet alleen kan opvoeden. Wij willen u, beste ouders, daarom aanmoedigen het te wagen zelf weer meer aan de opvoeding van uw kinderen te doen en dat wat eigenlijk uw verantwoordelijkheid is qua persoonlijkheidsontwikkeling en het bijbrengen van goede manieren, niet aan de straat of de televisie over te laten.” — Wij cursiveren.

Zelfs wanneer onderwijzers zo voor medewerking pleiten, aarzelen veel ouders nog om te helpen. „Niet omdat het hun niet interesseert, zij het te druk hebben of het hun aan zelfvertrouwen ontbreekt,” vertelt David Lewis, „maar vanwege hun vaste overtuiging dat hoe goed of slecht een kind het in de klas doet, weinig te maken heeft met opvoeding en alles met hun genen.” Maar die opvatting is gewoon niet juist.

Net zoals problemen thuis vaak van invloed zijn op de schoolprestaties van een kind, kan een goed gezinsleven een kind helpen zo veel mogelijk profijt van school te trekken. „Het gezin is in veel grotere mate voor het succes en het falen van het onderwijs aansprakelijk dan de school”, luidt de conclusie van een onderwijsenquête. Het boek How to Help Your Child Through School beaamt dat: „Zelfs ouders die het verschrikkelijk druk hebben, moeten beseffen dat hun houding — de belangstelling die zij tonen en de aanmoediging en steun die zij geven, zelfs op afstand — doorslaggevend kan zijn voor de vorderingen van kinderen.”

Hoe kunt u een goede samenwerking met de onderwijzers van uw kind bereiken?

Wees een steun en toeverlaat voor uw kind

(1) Stel actief belang in wat uw kind op school leert. De beste tijd om daarmee te beginnen, is zodra uw kind naar school gaat. Jongere kinderen aanvaarden ouderlijke hulp gewoonlijk meer dan pubers.

Lees met uw kind. „Zo’n 75 procent van het formele leren gebeurt”, aldus David Lewis, „door middel van lezen.” U kunt dus een belangrijke rol spelen bij het ontwikkelen van de leesvaardigheid van uw kind. Wetenschappelijk onderzoek doet vermoeden dat de vorderingen van kinderen die thuis bij het lezen worden geholpen, die van kinderen die hulp van gespecialiseerde onderwijzers op school krijgen, vaak overtreffen.

Zo kunt u uw kind ook helpen met schrijven en, ja, met rekenen. „U hoeft geen wiskundig genie te zijn om te helpen bij het elementaire rekenen”, merkt de pedagoog Ted Wragg op. Natuurlijk moet u, indien u zelf hulp op deze gebieden behoeft, u er niet door enig gebrek aan vaardigheid van laten weerhouden oprecht belang te stellen in wat uw kind leert.

(2) Informeer bij de onderwijzer van uw kind naar het leerplan. Ga aan de hand van het prospectus van de school na wat uw kind zoal geleerd zal worden. Doet u dat voordat het schooljaar begint, dan bent u gewaarschuwd voor terreinen waarop zich problemen kunnen voordoen. Vervolgens zal een bezoek aan de onderwijzer om te bespreken hoe uw wensen als ouder gerespecteerd kunnen worden, de weg banen voor een goede samenwerking. Maak een goed gebruik van de ouderavonden die de school organiseert. Breng op open dagen een bezoek aan de school en praat met de onderwijzers van uw kind. Zulke contacten blijken van onschatbare waarde, vooral wanneer er problemen rijzen.

(3) Help uw kind een keuze te maken. Weet wat uw kind graag doet en waar hij een hekel aan heeft. Praat over waardevolle doelen. Informeer bij de leraren uit welke vakken er allemaal gekozen kan worden. Zij zullen op de hoogte zijn van eventuele roosterproblemen die de keuze van vakken beperken.

Irritaties kunnen vermeden worden door heldere communicatie. Veel scholen proberen de intelligentste leerlingen er met enige aandrang toe te bewegen hoger onderwijs te gaan volgen. Maar leerlingen die de christelijke bediening als hun roeping verkiezen, vermijden over het algemeen een langdurige universitaire opleiding. Indien zij kiezen voor aanvullend onderwijs, geven zij in plaats daarvan de voorkeur aan vakken die hen toerusten om in hun eigen onderhoud te voorzien. Gewetensvolle leraren beschouwen dit soms ten onrechte als een afwijzing van alles wat zij de leerlingen hebben geprobeerd bij te brengen. Uw geduldige uitleg aan leraren over de mogelijkheden van de extra opleiding die op het door uw kind gekozen terrein voor uw kind openstaat, zal leraren de geruststellende verzekering geven dat christelijke ouders wel willen dat hun kinderen blijven leren.a

De juiste benadering

U kunt u veel zorgen en hoofdbrekens over het onderwijs van uw kind besparen door in gedachte te houden dat een succesvol partnerschap gebaseerd is op goede communicatie. — Zie het kader getiteld „Stappen tot een goede communicatie tussen ouder en onderwijzer”.

Wees in plaats van te klagen en kritiek te hebben, de steun en toeverlaat van uw kind door met de onderwijzers te overleggen en samen te werken. Op die manier zult u uw kind helpen zo veel mogelijk profijt van hun schooltijd te trekken.

[Voetnoot]

[Kader op blz. 10]

Stappen tot een goede communicatie tussen ouder en onderwijzer

1. Maak kennis met de onderwijzers van uw kind.

2. Zorg dat u heel zeker bent van de feiten voordat u klachten uit.

3. Als u van streek of boos bent, is het altijd raadzaam eerst tot bedaren te komen voordat u met de onderwijzer spreekt.

4. Zet voordat u de onderwijzer ontmoet, de vragen die u wilt stellen op papier en noteer ook wat u hoopt te bereiken.

5. Zet uw standpunt vastberaden en duidelijk uiteen en ga dan samen met de onderwijzer na welke praktische stappen er gedaan kunnen worden om eventuele problemen op te lossen.

6. Verplaats u in de positie van de onderwijzer. Vraag u af wat u in zijn plaats zou doen. Dat zal u helpen een bevredigende uitkomst te bereiken.

7. Spreek niet alleen maar luister ook. Wees niet bang vragen te stellen als u iets niet begrijpt. Mocht u het niet eens zijn met wat er wordt gezegd, zeg dat dan en leg beleefd uit waarom.

— Gebaseerd op Help Your Child Through School, door dr. David Lewis.

[Illustratie op blz. 9]

Lees met uw kind

[Illustratie op blz. 9]

Bezoek onderwijzers om over het leerplan te praten

[Illustratie op blz. 9]

Help uw kind een keuze te maken