OMWATSI W’ERIGHA 28
OLWIMBO 123 Erisikya obutaratibu bw’ekiteokrasi
Wanganaminyerera ekwenene?
“Neryo musike. Mwambale omo mbindi yenyu omukaba w’ekwenene.”—EFE. 6:14.
ENZUMWA NGULU:
Erigha ngoko twanganatoka eriminya ekwenene eyikalua oko Yehova nga yisighene yiti n’amabehi awakalua oko Sitani n’oko syonzighu syetu.
1. Ukayowa uti busana n’ekwenene?
ABANDU ba Yehova banzire ekwenene eyikabanika omo Kinywa ky’oMungu. Twanganawatya obwikirirya bwetu muyo. (Rom. 10:17) Twabirikirirya ngoko Yehova atsukisaya endeko y’Ekikristo oko “nduyi n’efondasyo y’ekwenene.” (1 Tim. 3:15) Kandi tukowa butsira eriyihania ‘abakatusondola’ abakatukangiriraya ekwenene y’eBiblia n’erituha obusondoli obukatuwatikaya erikola erisonda ly’oMungu.—Ebr. 13:17.
2. Ngoko kiri omo Yakobo 5:19, ekyangatuhikira niki enyuma sy’erigha ekwenene?
2 Aliwe, enyuma sy’eriligha ekwenene n’eriligha ngoko endondeka y’oMungu yo yikatuha obusondoli obw’eriyiketera, nibya twanganatebibwa. (Soma Yakobo 5:19.) Sitani anzire itwaleka eriyiketera eBiblia kutse eritendikwama obusondoli obukalua oko ndondeka y’oMungu.—Efe. 4:14.
3. Busanaki tutolere erisighala omo kwenene? (Abanya Efeso 6:13, 14)
3 Soma Abanya Efeso 6:13, 14. Hano ho sesene, Diabolo akendikolesya esyongulu sy’amabehi esikalire eriteba ebihanda biyisamambule oko Yehova. (Erib. 16:13, 14) Kandi tunasi ngoko Sitani akendiyikandanga eriteba abandu ba Yehova. (Erib. 12:9) Neryo kwesi ni ky’omughaso eriyibegherya eriminya ekwenene nga yisighene yiti n’amabehi, n’erikwamayo ndeke. (Rom. 6:17; 1 Pet. 1:22) Eriminya ekyo kyo kikendisyaleka itwasabuka eryaghalwa rinene!
4. Tukendikania okuki omo mwatsi ono?
4 Omo mwatsi ono, tukendilangira emibere ibiri eyo tulaghireko tutoke eriminyerera ekwenene eyikalua omo Biblia n’eriligha obusondoli obukalua oko ndondeka y’oMungu. Kandi tukendilangira emyatsi isatu eyo tutolere erikola tutoke erisighala omo kwenene.
EMIBERE EYANGATUWATIKYA ERIMINYERERA EKWENENE
5. Obuba bwa Yehova bukatuwatikaya buti eriminyerera ekwenene?
5 Obuba bwa Yehova. Omughulu tukakulaya obuba obuwene oko Yehova, tukamwanza kutsibu. N’ekyo kikaleka itwatakola omwatsi owangamuhitania. Tuli n’omuhwa munene w’eriminya ekwenene nga yisighene yiti n’amabehi, n’ekibi nga kisighene kiti n’ekibuya tutoke eriliwa na Yehova. (Misyo 2:3-6; Ebr. 5:14) Silitolere na hake obuba bwetu oko bandu ibwabya bunene kulenga olwanzo lwetu oko Yehova, kundi ebikatsemesaya abandu kangyi-kangyi Yehova syalitsemerabyo.
6. Obuba bw’abandu mubwaleka buti abapelelezi 10 ibatabugha ekwenene?
6 Twamabyubaha abandu kulenga ngoko tubahire oMungu, twanganatsuka erikirirya emyatsi eyitahambene n’ekwenene eyikalua oko Yehova. Tulebaye eky’erileberyako ky’abakulu 12 abayapelelezaya ekihugho ekyo Yehova alagha eriha Abaisraeli. Aliwe abapelelezi 10 mububaha kutsibu Abakanaani kulenga ngoko banzire Yehova. Mubabwira Abaisraeli balikyabo bati: “Sitwangatoka erihetuka nʼeribambira abandu abo; kusangwa ni bʼamaka kwilaba twe.” (Emig. 13:27-31) Omo malengekania w’abandu, Abakanaani babya n’akaghala kulenga Abaisraeli. Aliwe ababya bakalengakania bati Abaisraeli sibendikinda esyonzighu syabo sibabya bakalengekania oko Yehova. Abapelelezi 10 abo babya batolere erilengekania oko ebyo Yehova abya anzire Abaisraeli ibakola. Kandi babya batolere erilengekenia oko myatsi eyo Yehova abya aniamabilua okw’ibakolera. Neryo bendiminya ngoko akaghala aka Bakanaani si kindu erilinganisyako n’akaghala ka Yehova ow’obutoki bosi. Yoshua na Kalebu babya banzire eriliwa na Yehova, sibabya nga bapelelezi 10 abaleghula. Mubabwira abandu bati: “[Yehova] amatusima, asyatulyatya omo kihugo eki, nʼerituhakyo.”—Emig. 14:6-9.
7. Twangakulya tuti obuba bwetu oko Yehova? (Ulebaye n’epitsa.)
7 Obuli mughulu tukayisogha, litolere itwabya tukalengakania oko myatsi eyangatsemesya Yehova tutoke erikulya obuba bwetu okw’iye. (Esy. 16:8) Omughulu ukasoma oko myatsi eyiri omo Biblia uyibulaye uti: ‘Nga nabya omo mwanya wabo nendiyisogha niti?’ Lengekanaya omo bwenge abakulu be Israeli 10 abo bakabwira Abaisraeli ngoko sipendikinda Abakanaani. Wendikirirya emyatsi eyo abandu 10 abo batula neryo iwatoghera omo kitegho ky’eryubaha abandu, kutse olwanzo lwaghu oko Yehova n’engumbu yaghu y’eryanza erimutsemesya byendikuwatikya eriyisogha ndeke? Ekizazi kyosi ky’Abaisraeli abo mubatikirirya ngoko Yoshua na Kalebu babya bakabugha ekwenene. Ekyo mukyaleka ibatingira omo Kihugho ekyalaghawa.—Emig. 14:10, 22, 23.
Wendikiriryandi? (Ulebaye enungu 7)
8. Ni mubere wahi ogho tutolere itwakulya, kandi busanaki?
8 Eriyikehya. Yehova akabisulira ekwenene abandu abakayikehaya. (Mat. 11:25) Omwiyikehya mutwaligha erigha ekwenene. (Emib. 8:30, 31) Nomo bine bitya, litolere itwayiteya, isitwabya n’emiyiheko. Eribya n’emiyiheko lyanganaleka itwalangira amalengekania wetu nga ni w’amenge ng’esyokanuni sy’eBiblia kutse nga ni w’amenge ng’obusondoli obo endondeka ya Yehova yikatuha.
9. Twangatoka tuti erisighala itunayikehirye?
9 Twamanza erisighala n’omubere w’eriyikehya, situtolere eribirirwa ngoko situli kindu embere sya Yehova. (Esy. 8:3, 4) Kandi twanganasaba Yehova atuwatikaye erikulya omubere w’eriyikehya n’eribya bandu abakaligha erikangiriribwa. Yehova akendituwatikya erilangira amalengekania wiwe, agho tukabana erilabira Ekinywa kiwe n’endondeka yiwe, mo w’omughaso munene kulenga amalengekania wetu. Omo busomi bwaghu bw’eBiblia, usondaye emyatsi eyikakanganaya ngoko Yehova mwanza abandu abakayikehaya n’eripona abandu b’emiyiheko. Kandi wamabihabwa omubiiri muhya ow’erisondola abandi kutse owangaleka iwalangirika, uyikase eritendiherya omubere w’eriyikehya.
EBYO TWANGAKOLA TUTOKE ERISIGHALA OMO KWENENE
10. Ni bahi abo Yehova akolesaya kera erikangirirya n’erisondola abandu biwe?
10 Ulole embere eriyiketera obusondoli obukalua oko ndondeka ya Yehova. Kera, Yehova mwakolesya Musa n’enyuma sy’aho Yoshua batoke eriha abandu biwe b’obusondoli. (Yos. 1:16, 17) Abaisraeli babya bakatsumulwa bamabiligha ngoko Yehova yukakolesaya abalume abo ababya bakasondolabo. Emyaka mingyi enyuma w’aho, endeko y’Ekikristo yikatsuka, abakwenda 12 bo babya bakaha abandu b’obusondoli. (Emib. 8:14, 15) Enyuma, akakuto ako mukabyamo n’abasyakulu be Yerusalema. Busana n’erikwama obusondoli bw’abalume bataleghula abo “esyondeko musyalola embere eribya isinasikire omo bwikirirya n’erikanya obuli kiro.” (Emib. 16:4, 5) N’oko mughulu wetu, netu tukatsumulawa busana n’erikwama obusondoli bw’ekiteokrasi obukalua oko ndondeka ya Yehova. Aliwe Yehova akayowa ati twamabighana abandu abo abirihiraho eritusondola? Eribana ekisubiryo oko ribulyo eryo, tukanaye oko myatsi eyahikira Abaisraeli bakaya omo Kihugho ekyalaghawa.
11. Niki kyo kyahikira abayisamambula oko Musa oyo Yehova asombola erisondola Abaisraeli? (Ulebaye n’epitsa.)
11 Abaisraeli bakaya omo Kihugho ekyalaghawa, abandu abakengirwe mubapona Musa n’erighana bati Yehova yutemukolesaya. Mubabugha bati: “Endeko yosi ibuyirire nʼobuli muguma wa kubo [butsira Musa iyuwene], kandi [Yehova] ali omo katikati kabo.” (Emig. 16:1-3) Mubabugha ekwenene kundi omo meso w’oMungu “endeko yosi” yabya yibughirire, aliwe Yehova yuwasombola Musa eribya musondoli omo kati-kati k’abandu biwe. (Emig. 16:28) Neryo, eribugha muhanda oko Musa, abayisamambula abo babya bakabugha muhanda oko Yehova. Mubatalengekania oko ebyo Yehova anzire, aliwe mubalengekania oko ebyo ibo babya banzire, ni bugha ambu olukengerwa lwabo n’erisonda eriminyikala. OMungu mwita abatsukisaya omulele oyo haghuma n’amaelfu w’abandi bandu abayighunga kubo. (Emig. 16:30-35, 41, 49) Na munabwire twanganikirirya ngoko Yehova syalitsemera abatesikaya obusondoli bw’endondeka yiwe.
Wendibya oko luhande lwandi? (Ulebaye enungu 11)
12. Busanaki litolere itwalola embere eriyiketera endendoka ya Yehova?
12 Twanganalola embere eriyiketera endondeka ya Yehova. Kikabya kyabilangirika ndeke ngoko litolere itwabindula amakangirirya wetu malebe w’eBiblia kutse eribindula omwatsi mulebe omo mibere yetu y’eriramya, abakatusondola bakanguha erikola esyombinduka esisabirwe. (Misyo 4:18) Bakakola batya kundi ekyo banzire kutsibu ry’eritsemesya Yehova. Bakayikasa kutsibu eriyisogha lyabo lihya liseghemere oko Kinywa ky’oMungu, eky’erileberyako ekyo abandu ba Yehova bosi batolere erikwama.
13. “Eky’erileberyako ky’ebinywa ebyuwene” niki, kandi litolere itwayirakyo tuti?
13 “Ubye ukakwama eky’erileberyako ky’ebinywa ebyuwene.” (2 Tim. 1:13) “Eky’erileberyako ky’ebinywa ebyuwene” w’amakangirirya w’Ekikristo awakabanika omo Biblia. (Yoh. 17:17) Ebyosi ebyo twikirirye biseghemere amakangirirya ayo. Endondeka ya Yehova yabiritukangirirya eriyiteghererya ndeke amakangirirya wetu nganahambene n’eBiblia. Twamabilola embere eriyiketera amakangirirya ayo, itukenditsumulwa.
14. Abakristo balebe mubaleka bati erikwama “eky’erileberyako ky’ebinywa ebyuwene”?
14 Niki kyo kyangatuhikira twamabileka erikwama “eky’erileberyako ky’ebinywa ebyuwene”? Tulebaye eky’erileberyako kighuma. Omo karne k’erimbere Abakristo balebe mubalalaghania emyatsi y’amabehi bakabugha bati ekiro kya Yehova kyabirihika. Alinga habya ebaruha eyabya yikabugha yitya, eyo abandu babya bakalengekania bati yiryahandikawa n’omukwenda Paulo. Isibatayiteghererya omwatsi wo ndeke, Abakristo balebe be Tesalonika mubikirirya amabehi ayo nibya bamatsuka n’erilalaghaniagho. Nga bibuka ebyo Paulo abakangiriraya omughulu abya haghuma nabo, sibenditebibwa. (2 Tes. 2:1-5) Paulo mwahana abaghala babo ati sibabye bakikirirya ebyosi ebyo bamowa. N’eribawatikya eritenditasyatebibwa omo biro ebikasa, Paulo mwabughirira ebaruha yiwe y’akabiri oko Abanya Tesalonika omo binywa bino: “Ingye Paulo, ingye ngahandika ebinywa bino by’eribaramukya, esyoherufi nene-nene esyongakolesaya sikaminyikalaya obuli baruha eyo ngahandika.”—2 Tes. 3:17.
15. Twangayiteya tuti oko mabehi awasosire ekwenene? Teka eky’erileberyako. (Ulebaye n’esyopitsa.)
15 Ebinywa ebyo Paulo ahandikira Abanya Tesalonika byanganatwighisyaki? Twamabyowa omwatsi mulebe owatahambene n’ebyo twabirigha omo Biblia kutse twamabyowa omwatsi w’esyoambu owakaswekaya, ngambe isitwalighalo luba-luba. Omo Burusi bwa kera, esyonzighu syetu musyaha abaghala betu b’ebaruha sikatebabo siti yikasira oko bwikalo bwetu bukulu. Ebaruha eyo muyahamulira abaghala betu balebe eritsukisya eyindi ndondeka yabo. Ebaruha eyo yabya yilangirikire nga ni y’ekwenene. Aliwe abaghala betu bataleghula mubatatebibwa. Mubalangira ngoko ebiri omo baruha eyo sibihambene n’ebyo babirikangiriribwa. Munabwire, ndambi silebe esyonzighu syetu sikakolesaya e Enternete sikasonda erituteba n’eritughabula. Omo mwanya ‘w’eritebibwa luba’ twanganayiteya oko myatsi eyo tukowa n’eyo tukasoma omwiyibulya nga yinahambene n’ekwenene eyo twabirigha.—2 Tes. 2:2; 1 Yoh. 4:1.
Isiwatebibawa n’emyatsi eyikalangirika nga ni y’ekwenene (Ulebaye enungu 15)a
16. Ngoko kiri omo Abanya Roma 16:17, 18, litolere itwakolaki omundu mulebe amabileka erikirirya emyatsi y’ekwenene?
16 Usiwayihighula oko bandu bataleghula oko Yehova. OMungu anzire itwamuramya omo bughuma. Twasyasighala omo bughuma twamabya tukayiteghererya ebyo twikirirye nga nina by’ekwenene. Abakalalaghanaya emyatsi eyite y’ekwenene bakaghabula endeko. Kyo kyaleka oMungu inyatuhana ati ‘tuyihighule okw’ibo.’ Twamatendikola ekyo, itwanganatsuka erikirirya emyatsi eyite y’ekwenene neryo itwaleghula oko Yehova.—Soma Abanya Roma 16:17, 18.
17. Tukabana emiyisa yahi twamabiminyerera ekwenene n’erisighala itunasikire muyo?
17 Omughulu tukaminyerera ekwenene n’erisika muyo, tukasighala hakuhi na Yehova n’obwikirirya bwetu bukawata. (Efe. 4:15, 16) Sitwangatebibwa n’amakangirirya wa Sitani n’esyongulu siwe sy’amabehi, kandi Yehova iniakendisyatuteya omo mughulu w’eryaghalwa rinene. Twamabimakirira ekwenene, ‘oMungu w’obuholo iniakendibya haghuma netu.’—Filip. 4:8, 9.
OLWIMBO 122 Musike, simusegha-seghane!
a ERIKANIA OKO PITSA: Emisato y’emyatsi eyalaba omo myaka y’enyuma, baghala betu b’omo Burusi bwa kera mubabana ebaruha eyabya nga yikalua oko bwikalo bukulu kwesi iyikalua oko syonzighu syetu. Munabwire, esyonzighu syetu syanganakolesya e Enternete erilalaghania emyatsi y’amabehi oko ndondeka ya Yehova.