IBULUNGELO-THUNGELELWANO LesiThala
LesiThala
IBULUNGELO-THUNGELELWANO
IsiNdebele
  • IBHAYIBHELI
  • IINCWADI
  • IMIHLANGANO
  • fy isahl. 5 kk. 51-63
  • Bandula Umntwanakho Kusukela Aseselisana

Ncancabe asinayo ividiyo

Ncancabe, kube nomtjhapho nakufakwa ividiyo

  • Bandula Umntwanakho Kusukela Aseselisana
  • Ifihlo Yethabo Lomndeni
  • Iinhlokwana
  • Incwadi Efanako
  • UKWAMUKELA UMBONO WEBHAYIBHILI
  • YANELISA IINTLHOGO ZOMNTWANAKHO
  • DZIMELELISA IQINISO EMNTWANENAKHO
  • UKUQAKATHEKA KOKUTLHOGEKA KWESILAYO
  • VIKELA UMNTWANAKHO EKULIMALENI
  • FUNA ISINQOPHISO SAKAZIMU
  • Indlela Ongabandula Ngayo Umntwanakho
    Umndenakho Ungathaba (hf)
Ifihlo Yethabo Lomndeni
fy isahl. 5 kk. 51-63

Isahluko Sesihlanu

Bandula Umntwanakho Kusukela Aseselisana

1, 2. Ababelethi kufuze balifune kubani isizo lokukhulisa abantwababo?

“ABANTWANA balilifa elivela kuJehova,” kwatjho omunye umbelethi eemnyakeni ezi-3 000 eyadlulako. (IRhalani 127:3, NW) Liqiniso, ithabo lokuba mbelethi mvuzo oligugu ovela kuZimu, ofumaneka kibo boke abantu abatjhadileko. Nokho, labo ababa nabantwana, msinyana bayatjheja bona ukuba mbelethi kukhambisana nomthwalo.

2 Khulukhulu namhlanje, ukukhulisa abantwana kumsebenzi othusako. Nanyana kunjalo, abanengi bakwenze ngepumelelo begodu umrhalani ophefumulelweko unikela isinqophiso uthi, “Nengabe uSokulunga akayakhi indlu, imifulo yabakhi ililize.” (IRhalani 127:1) Newulandela iinqophiso zakaJehova eduze, uzokuba mbelethi ongcono. IBhayibhili ithi: “Thembela kuJehova ngayo yoke ihliziyo yakho, ungayami ngelwazi lakho.” (Iziyema 3:5) Uzimisele na ukulalela isiluleko sakaJehova njengombana uthoma umsebenzakho weemnyaka ema-20 yokukhulisa umntwana?

UKWAMUKELA UMBONO WEBHAYIBHILI

3. Ngiwuphi umthwalo abobaba abanawo ekukhuliseni abantwana?

3 Emakhayeni amanengi ephasini mazombe, amadoda aqala ukubandula umntwana ngokuyihloko njengomsebenzi wabafazi. Liqiniso, iLizwi lakaZimu likhomba endimeni kababa njengomondli oyihloko. Nokho, godu lithi uneemthwalo ekhaya. IBhayibhili ithi: “Lungisa umsebenzakho ngaphandle, uzilungisele wona emasimini. Ngemva kwalokho kufuze wakhe indlwakho.” (Iziyema 24:27) Ngombono kaZimu, abobaba nabomma kufuze babambisane ekubanduleni umntwana.—Iziyema 1:8, 9.

4. Kubayini kungakafuzi bona siqale abantwana abaduna njengabaphakemeko kunabasikazi?

4 Ubaqala njani abantwabakho? Iimbiko ithi e-Asia “abantwana babantazana kanengi abamukelwa kuhle.” Godu kubikwa bona ukubandlulula abantazana kusesekhona eLatin America, ngitjho nahlangana “neemndeni ephucukileko.” Nokho, iqiniso likukuthi, abantazana abasibantwana abasezingeni eliphasi. UJakobho, ubaba owaziwa khulu weenkhathi zekadeni, uhlathulula yoke inzalo yakhe, kubandakanye namadodakazi abelethwe ngesikhatheso, ‘njengabantwana uZimu amuphe bona.’ (Genesisi 33:1-5; 37:35) Ngokufanako, uJesu wabusisa boke “abantwana” (abasana nabantazana) abalethwa kuye. (Matewu 19:13-15) Singaqiniseka bona bekatjengisa umbono kaJehova.—Duteronomi 16:14.

5. Ngikuphi ukucabanga okufuze kulawule isiqunto sesibili bona kufuze sibe nomndeni ongangani?

5 Umphakathi ohlala kiwo ulindele bona abafazi babe nabantwana abanengi ngendlela okungakghoneka ngayo? Eqinisweni, bona bangaki abantwana abatjhadi okufuze babe nabo, siqunto somuntu mathupha. Kuthiwani nengabe ababelethi abanayo indlela yokubathengela ukudla, ukubembesa nokubafundisa? Mbala, ababelethi kufuze bakucabangele lokhu nebaqunta bona bafuna ukuba nomndeni ongangani. Abanye abatjhadi abangakghoniko ukondla abantwababo bawunikela iinhlobo umsebenzi lo. Isenzwesi siyafaneleka na? Awa, asifaneleki. Begodu asibatjhaphululi ababelethi emthwalweni wokukhulisa abantwababo. IBhayibhili ithi: ‘Kodwana nengabe umuntu akabatjheji bekhabo, khulu bomndeni wakhe, umuntu loyo selatjengise ngokupheleleko bona akakholwa, mumbi khulu ukudlula ongakholwako.’ (1 KuThimothi 5:8) Ababelethi abakhathalelako bazama ukuhlela ubukhulu ‘bomndenabo’ bona bakwazi ‘ukutjheja bekhabo.’ Bangazisebenzisa na izinto zokuvikela imbeleko bona bakwazi ukwenza lokhu? Nalokho yindaba yomuntu mathupha, begodu nengabe abantu abatjhadileko bakhetha ukwenza njalo, ukukhetha izinto zokuvikela imbeleko siqunto somuntu mathupha. “Omunye nomunye kufanele bona athwale umthwalo wakhe.” (KwebeGalatiya 6:5) Nokho, nanyana ngisiphi isivikelambeleko esibandakanya ukurhulula umbungu siphikisana neenkambisolawulo zeBhayibhili. UJehova uZimu “mthombo wokuphila.” (IRhalani 36:9) Ngalokho-ke, ukuqeda ukuphila ngemva kobana umuntu azithwele kutjengisa ukungamhloniphi uJehova begodu kufana nokubulala.—Eksodosi 21:22, 23; IRhalani 139:16; Jeremiya 1:5.

YANELISA IINTLHOGO ZOMNTWANAKHO

6. Kufuze kuthome nini ukubandula umntwana?

6 Iziyema 22:6 zithi: “Fundisa umntwana ngendlela emfaneleko.” Ukubandula abantwana ngomunye umsebenzi wababelethi omkhulu. Nokho, ukubandulokho kufuze kuthome nini? Msinyana khulu. Umpostoli uPowula wathi uThimothi wabandulwa kusukela ‘ebuntwaneni.’ (2 KuThimothi 3:15) Ibizo lesiGirigi elisetjenziswe la lingaqalisa emntwaneni omncani ngitjho nemntwaneni ongakabelethwa. (Luka 1:41, 44; IZenzo 7:18-20) Ngalokho, uThimothi wafumana ukubandulwa kusukela asesemncani khulu—eqinisweni kwaba njalo. Naseselisana, sikhathi esifaneleko sokuthoma ukubandula umntwana. Ngitjho nesana liyalilambela ilwazi.

7. (a) Kubayini kuqakathekile bona bobabili ababelethi batjhidelane eduze nomntwanabo? (b) Ngibuphi ubuhlobo obukhona phakathi kwakaJehova neNdodanakhe eyodwa tere?

7 Omunye umma uthi: “Nengibona umntwanami ngathoma ukumthanda.” Yinto efanako ngabomma abanengi. Ukutjhidelana okuhle kwakamma nomntwana kuyakhula njengombana baba nesikhathi ndawonye ngemva kokubelethwa. Ukumunyisa kuyakukhulisa ukutjhidelanokho. (Madanisa no-1 KwebeTesalonika 2:7.) Ukuthintana komma nomntwanakhe kuqakathekile ekuzaliseni iintlhogo zomntwana ezingokwamazizo. (Madanisa no-Isaya 66:12.) Kodwana kuthiwani ngobaba? Naye kufuze atjhidelane nomntwanakhe osand’ kubelethwa. UJehova ngokwakhe sibonelo salokhu. Encwadini yeZiyema, sifunda ngobuhlobo bakaJehova neNdodanakhe eyodwa tere, ehlathululwa njengethi: “UJehova wangibumba ngikuthoma kwendlela yakhe . . . ngaba ngothandekako wakhe okhethekileko ilanga nelanga.” (Iziyema 8:22, 30; Jwanisi 1:14) Ngokufanako, ubaba omuhle uhlawulela ubuhlobo obuhle nobufuthumeleko nomntwanakhe kusukela ekuthomeni kokuphila komntwana. Omunye umbelethi wathi, “Mtjengise ithando elikhulu. Akekho umntwana owakhe wabulawa kugonwa nokumangwa.”

8. Ngikuphi ukutjhukumisa ingqondo ababelethi okufuze bakwenze ebantwaneni babo msinyana ngendlela okungakghoneka ngayo?

8 Kodwana abantwana batlhoga okungeziweko. Kusukela ekubelethweni, ubuqhopho babo bulungele ukwamukela nokubulunga ukwaziswa, begodu ababelethi bamthombo oyihloko wokwazisokho. Thatha isibonelo selimi. Abarhubhululi bathi bona umntwana ukwazi kuhle kangangani ukufunda nokukhuluma “kucatjangwa bona kuhlobene eduze nendlela yokukhulumisana yomntwana nababelethi bakhe nekasakhulako.” Khuluma bewufundele umntwanakho kusukela ebuntwaneni. Kungasikade uzokufuna ukukulingisa, begodu msinyana uzomfundisa ukufunda. Kungenzeka akwazi ukufunda ngaphambi kobana aye esikolweni. Lokhu kungasiza khulu, khulukhulu eenarheni ezinabotitjhere abambalwa namaklasi aminyeneko.

9. Ngiwuphi umnqopho ofaneleko ababelethi okufuze bawukhumbule?

9 Into yokuthoma ababelethi abamaKrestu abatshwenyeka ngayo kukwanelisa iintlhogo zomntwanabo ezingokomoya. (Qala uDuteronomi 8:3.) Banawuphi umnqopho? Wokusiza umntwanabo bona ahlawulele ubuntu obunjengebakaKrestu, eqinisweni, ukumbatha “ubuntu obutjha.” (Kwebe-Efesu 4:24) Bona benze njalo kufuze bacabangele izinto zokwakha ezifaneleko neendlela zokwakha ezifaneleko.

DZIMELELISA IQINISO EMNTWANENAKHO

10. Ngiziphi iimfanelo abantwana okufuze bazihlawulele?

10 Ubuhle besakhiwo buyame khulu eentweni zokwakha ezisetjenziswe ekwakheni. Umpostoli uPowula wathi izinto zokwakha ezingcono zobuntu bamaKrestu ‘yirhawuda, nesiliva namatje amahle khulu.’ (1 KwebeKorinte 3:10-12) Lokhu kutjho iimfanelo ezinjengekholo, ukuhlakanipha, ilemuko, ukuthembeka, ihlonipho nokuthanda nokwamukela uJehova nemithetho yakhe. (IRhalani 19:7-11; Iziyema 2:1-6; 3:13, 14) Ababelethi bangabasiza njani abantwababo kusukela basesebancani khulu bona bahlawulele iimfanelwezi? Ngokulandela indlela eyavezwa kade khulu.

11. Ababelethi bama-Israyeli babasiza njani abantwababo bona bahlawulele iimfanelo zakaZimu?

11 Msinyana ngaphambi kobana isitjhaba sakwa-Israyeli singene eNarheni Yesithembiso, uJehova watjela ama-Israyeli wathi: “Amezwi la engikulaya ngawo namhlanje kufuze abe sehliziyweni yakho; kufuze uwadzimelelise ebantwaneni bakho begodu ukhulume ngawo newuhlezi ngendlinakho nalokha newukhamba endleleni nalokha newulalako nalokha newuvukako.” (Duteronomi 6:6, 7) Kwamambala, ababelethi kufuze babe sibonelo, bangani, babantu abacocako nabafundisi.

12. Kubayini kuqakathekile bona ababelethi babe sibonelo esihle?

12 Yiba sibonelo. Kokuthoma uJehova wathi: “Amezwi la . . . kufuze abe sehliziyweni yakho.” Bese wangezelela: “Kufuze uwadzimelelise ebantwaneni bakho.” Ngalokho iimfanelo zakaZimu kufuze zibe sehliziyweni yababelethi qangi. Ababelethi kufuze bathande iqiniso bebaphile ngalo. Kulapho kwaphela lapho bangakwazi khona ukufikelela ihliziyo yomntwana. (Iziyema 20:7) Kubayini kunjalo? Ngombana abantwana barhorhwa khulu ngabakubonako kunabakuzwako.—Luka 6:40; 1 KwebeKorinte 11:1.

13. Ekunakeni abantwana, ababelethi bamaKrestu bangasilingisa njani isibonelo sakaJesu?

13 Yiba mngani. UJehova watjela ababelethi bakwa-Israyeli: ‘Ukhulume ngawo newuhlezi ngendlinakho nalokha newukhamba endleleni.’ Lokhu kutjho ukuba nesikhathi nabantwabakho kunganandaba bona ababelethi batinazela kangangani. UJesu wabona bonyana abantwana bayasitlhoga isikhathi sakhe. Hlangana nesikhathi sakhe sokugcina ekonzweni, “abanye abantu baletha abantwana kuJesu bona ababeke izandla.” Wasabela njani uJesu? “Wabagona, wababusisa ngokubabeka izandla.” (Markosi 10:13, 16) Akhe ucabange, i-awara lokuhlongakala kwakaJesu belitjhidela msinyana. Nanyana kunjalo, wabanaka abantwanaba wabapha nesikhathi sakhe. Qala bona sifundo esihle kangangani lesi!

14. Kubayini kuzuzisa ngababelethi ukuba nesikhathi nabantwababo?

14 Yiba mumuntu ococako. Ukuba nesikhathi nomntwanakho kuzokusiza bona ukwazi ukukhuluma naye. Newunande ukhuluma naye uzokubona bona ubuntu bakhe buthuthuka njani. Nokho, khumbula, ukucoca kutjho okungaphezu kokukhuluma. Umma weBrazil wathi, “Bekufuze ngifunde ikghono lokulalela ngehliziyo yami yoke.” Ukubekezela kwakhe kwaba neemphumela emihle lokha indodanakhe neyithoma ukuhlanganyela naye amazizwayo.

15. Khuyini okufuze ikhunjulwe nekuziwa endabeni yokuzithabisa?

15 Abantwana batlhoga “isikhathi sokuhleka . . . nesikhathi sokweqayeqa,” isikhathi sokuzithabisa. (UMtjhumayeli 3:1, 4; Zakariya 8:5) Ukuzithabisa kuyabazuzisa abantwana nababelethi nebakwenza ndawonye. Kuyadanisa ukwazi bona emakhayeni amanengi ukuzithabisa kutjho ukubukela ithelevitjhini. Nanyana amanye amahlelo wethelevitjhini athabisa, amanengi wawo onakalisa imikghwa emihle, begodu ukubukela ithelevitjhini kuvimbela ukucoca emndenini. Ngalokho, kubayini ungenzi into ethabisako nabantwabakho? Vumani, nidlale imidlalo, zihlanganiseni nabangani nivakatjhele neendawo ezithabisako. Izinto ezinjalo zikhuthaza ukucoca.

16. Khuyini ababelethi okufuze bayifundise abantwababo ngoJehova, begodu kufuze bakwenze njani lokhu?

16 Yiba mfundisi. ‘Dzimelelisa [amezwi la] ebantwaneni bakho,’ kwatjho uJehova. Umongo weveseli ukutjela bona khuyini okufuze uyifundise nokobana uyifundise njani. Kokuthoma, “kufuze uthande uJehova uZimu ngayo yoke ihliziyo yakho nangawo woke umphefumulo wakho nangawo woke amandlakho.” (Duteronomi 6:5) Begodu, “amezwi la . . . kufuze uwadzimelelise.” Ukudlulisa isiluleko kufuze kwenzelwe ukuhlawulela ithando lomphefumulo woke ngoJehova nangemithetho yakhe. (Madanisa namaHebheru 8:10.) Ibizo ‘dzimelelisa’ litjho ukufundisa ngokuphindaphinda. Ngalokho, uJehova, eqinisweni, ukutjela bona indlela eyihloko yokusiza abantwabakho bona babe nobuntu obunjengebakaZimu kukhuluma ngaye ngokubuyelela. Lokhu kubandakanya ukuba nesifundo seBhayibhili saqobe nabo.

17. Khuyini ababelethi okufuze bayihlawulele emntwanenabo? Begodu kubayini?

17 Ababelethi abanengi bayazi bona ukufaka ukwaziswa ehliziyweni yomntwana akusilula. Umpostoli uPitrosi wakhuthaza amaKrestu anawo: “Njengamasana asand’ kubelethwa, lulukelani ibisi elingakonakaliswa lelizwi.” (1 KaPitrosi 2:2, NW) Ibizo elithi ‘lulukela’ litjho bona abanye abakomeli ngokwemvelo ukudla okungokomoya. Ababelethi kufuze bafune iindlela zokuhlawulela ukululukelokho emntwanenabo.

18. Ngiziphi ezinye iindlela zakaJesu zokufundisa ababelethi abakhuthazwa bona bazilingise?

18 UJesu wafikelela iinhliziyo ngokusebenzisa iimfanekiso. (Markosi 13:34; Luka 10:29-37) Ifundiso le iphumelela khulu ebantwaneni. Fundisa iinkambisolawulo zeBhayibhili ngokusebenzisa iindaba ezimnandi nezithabisako, mhlamunye ezifumaneka encwadini ethi, Incwadami Yeendaba ZeBhayibhili.a Babandakanye abantwana. Bavumele basebenzise amakghonwabo ekudwebeni nekudlaleni imidlalo yeBhayibhili. Godu uJesu wasebenzisa iimbuzo. (Matewu 17:24-27) Lingisa indlelakhe esifundweni somndeni. Kunokuvele utjho umthetho kaZimu, buza iimbuzo enjengokuthi, Kubayini uJehova asinikela umthetho lo? Kuzokwenzekani nesiwulalelako? Kuzokwenzekani nesingawulaleliko? Iimbuzo enjalo isiza umntwana acabange abe abone bona iimthetho kaZimu iyasebenza begodu mihle.—Duteronomi 10:13.

19. Nengabe ababelethi balandela iinkambisolawulo zeBhayibhili ekusebenzelaneni nabantwababo, ngiwaphi amathuba amakhulu abazowathabela?

19 Ngokuba sibonelo, mngani, mumuntu ococako nomfundisi, ungasiza umntwanakho kusukela asesemncani khulu bona akhe ubuhlobo obuseduze bomuntu mathupha noJehova uZimu. Ubuhlobobu buzokukhuthaza umntwanakho bona abe mKrestu othabileko. Uzokulwela ukuphila ngekholo lakhe ngitjho nalokha nekaqalene nokugandelelwa ziintanga neenlingo. Msize qobe bona athabele ubuhlobo obuligugobu.—Iziyema 27:11.

UKUQAKATHEKA KOKUTLHOGEKA KWESILAYO

20. Yini isilayo, begodu kufuze senziwe njani?

20 Isilayo kubandula okulungisa umkhumbulo nehliziyo. Kanengi abantwana bayasitlhoga. UPowula waluleka abobaba bona ‘bakhulise [abantwababo] ngokubalaya, nokubafundisa’ ngoJehova. (Kwebe-Efesu 6:4) Ababelethi kufuze balaye ngethando, njengombana kwenza uJehova. (KumaHebheru 12:4-11) Ukulaya okwenziwa ngethando kungadluliswa ngokucabangela. Ngalokho sitjelwa bona “silalele isilayo.” (Iziyema 8:33) Isilayo kufuze senziwe njani?

21. Ngiyiphi ikambisolawulo okufuze ababelethi bayikhumbule nebalaya abantwababo?

21 Abanye ababelethi badlumbana ukulaya abantwababo kubandakanya ukukhuluma nabo ngelizwi elithusako, ukubakgharameja ngitjho nokubathuka. Nokho, esihlokweni esifanako, uPowula wayelelisa: ‘Nani bazali, ningabasilingi abantwabenu.’ (Kwebe-Efesu 6:4) Woke amaKrestu akhuthazwa bona “abe nomusa kibo boke, ahlakaniphele ukufundisa.” (2 KuThimothi 2:24, 25) Ababelethi bamaKrestu, nanyana batjheja ukutlhogeka kokuqina, balinga ukukhumbula amezwi la nebalaya abantwababo. Nokho, ngezinye iinkhathi, ukubonisana nabo akukaneli, begodu kungatlhogeka bona balaywe ngendlela ethileko.—Iziyema 22:15.

22. Nengabe umntwana utlhoga isijeziso, khuyini okufuze asizwe bona ayizwisise?

22 Abantwana abafani begodu batlhoga neenlayo ezingafaniko. Abanye “abalungiswa mamezwi kwaphela.” Kibo ukufumana isijeziso sokungalaleli ngezinye iinkhathi, kungasindisa ukuphila. (Iziyema 17:10; 23:13, 14; 29:19) Nokho, umntwana kufuze azwisise bona kubayini ajeziswa. “Yiswazi nokukhalimela okunikela ukuhlakanipha.” (Iziyema 29:15; Jobhi 6:24) Nokho, isijeziso kufuze sibe nomkhawulo. UJehova wathi ebantwini bakhe, “ngizokulaya ngezinga elifaneleko.” (Jeremiya 46:28b) IBhayibhili ayikuvumeli ukuritha namtjhana ukubetha ngokweqileko, okungavuvukisa umntwana kumlimaze nokumlimaza.—Iziyema 16:32.

23. Khuyini umntwana okufuze ayizwisise nekajeziswa babelethi bakhe?

23 UJehova nekatjela abantu bakhe bona uzobalaya, kokuthoma wathi: “Ungasabi . . . ngombana nginawe.” (Jeremiya 46:28a) Ngokufanako, isilayo sababelethi, kungaba kungananyana ngayiphi indlela, akukafuzi sitjhiye umntwana azizwa kwanga ulahliwe. (KwebeKholose 3:21) Kunalokho, umntwana kufuze abone bona isilayo sinikelwe ngombana umbelethi ‘unaye,’ usehlangothini lakhe.

VIKELA UMNTWANAKHO EKULIMALENI

24, 25. Ngiyiphi enye into ethusako embi khulu abantwana okufuze bavikelwe kiyo amalanga la?

24 Abantu abakhulu abanengi baqala emva esikhathini sabo sobuntwana njengesikhathi ebesithabisa. Bakhumbula ukuvikelwa ngethando ababanakho, nokuqiniseka bona ababelethi babo bazobatlhogomela ngaphasi kwabo boke ubujamo. Ababelethi bafuna abantwababo bazizwe ngendlela leyo, kodwana ephasini lanamhlanje elonakelekweli, kubudisi ukubulunga umntwana avikelekile kunalokho ebekungikho ngaphambilini.

25 Into embi khulu erhageleko eemnyakeni yamva nje, kutlhoriswa kwabantwana ngokomseme. EMalaysia, iimbiko yokutlhoriswa kwabantwana ngokomseme yaphindeka kane eemnyakeni elitjhumi. EGermany abantwana abazi-300 000 bayatlhoriswa ngokomseme qobe mnyaka, kungilapho eenarheni zeSewula yeMerikha ngokomunye umbiko, inani elithusako elicatjangelwako laqobe mnyaka lizi-9 000 000! Ngokudanisako, inengi labantwanaba litlhoriswa emakhabo babantu ababaziko nababathembako. Kodwana abantwana kufuze bavikelwe khulu babelethi babo. Ababelethi bangaba njani sivikelo?

26. Ngiziphi ezinye iindlela zokuvikela abantwana, begodu ilwazi lingamvikela njani umntwana?

26 Njengombana okuhlangabezanwe nakho kutjengisa bona abantwana abazi okuncani ngomseme ngibo ababa bongazimbi bokutlhoriswa ngokomseme, igadango elikhulu lokuvikela umntwana kumbandula, ngitjho nanyana asesemncani. Ilwazi lingaba sivikelo “endleleni embi, emntwini okhuluma izinto ezonakeleko.” (Iziyema 2:10-12) Ilwazi lani? Ilwazi leenkambisolawulo zeBhayibhili, lokuziphatha okuhle nokuziphatha okumbi. Nelwazi lokobana abanye abantu abakhulu benza izinto ezimbi nokobana umntwana akukafuzi alalele abantu nebafuna ukwenza into engakalungi. (Madanisa noDanyela 1:4, 8; 3:16-18.) Lokho ungakwenzi kanye kwaphela. Abantwana abanengi bafuna bona isifundo sibuyelelwe ngaphambi kobana basikhumbule kuhle. Njengombana abantwana bakhulakhula, ubaba uzokuthanda ukuhlonipha ilungelo lendodakazakhe lokufihla umzimba, nomma uzokwenza okufanako ngendodanakhe—baqinise umbono womntwana ngalokho okufaneleko. Liqiniso, okukuphela kwendlela yokuvikela umntwana ekutlhorisweni kukobana nina babelethi nimtlhogomele khulu.

FUNA ISINQOPHISO SAKAZIMU

27, 28. Ngubani oMthombo omkhulu wesizo lababelethi nebaqalene nobudisi bokukhulisa umntwana?

27 Liqiniso, ukubandula umntwana kusukela aseselisana akusilula, kodwana ababelethi abakholwako akukafuzi baqalane nobudisobo babodwa. Emva le esikhathini sabaHluleli, indoda ebizwa bona nguManowa neyitjelwa bona izokuba ngubaba, yabawa isinqophiso sakaJehova sokukhulisa umntwanayo. UJehova wawuphendula umthandazwayo.—AbaHluleli 13:8, 12, 24.

28 Ngendlela efanako namhlanje, njengombana ababelethi abakholwako bakhulisa abantwababo, kufuze bakhulume noJehova ngomthandazo. Ukuba mbelethi kubudisi, kodwana neenzuzo zakhona zikulu. Isibili esimaKrestu eHawaii sithi: “Uneemnyaka eli-12 yokwenza umsebenzakho ngaphambi kobana umntwana angene ebutjheni. Kodwana nengabe usebenze budisi ekusebenziseni iinkambisolawulo zeBhayibhili, kuba sikhathi sethabo nokuthula abantwabakho nebakhetha ukukhonza uJehova ngokusuka eenhliziyweni zabo.” (Iziyema 23:15, 16) Umntwanakho nekenza isiquntweso, uzokutjhukumiseleka bona uthi: “Abantwana balilifa elivela kuJehova.”

[Umtlolo waphasi]

a Igadangiswa yi-Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

IINKAMBISOLAWULO ZEBHAYIBHILEZI ZINGABASIZA NJANI . . . ABABELETHI UKUBANDULA ABANTWABABO?

Thembela kuJehova.—Iziyema 3:5.

Thwala umthwalwakho.—1 KuThimothi 5:8.

UJehova nguBaba onethando.—Iziyema 8:22, 30.

Ababelethi banomthwalo wokubandula abantwababo.—Duteronomi 6:6, 7.

Isilayo siyatlhogeka.—Kwebe-Efesu 6:4.

[Ibhoksi elisekhasini 61]

ISILAYO ESIPHUMELELAKO

Enye indlela ephumelelako yokulaya, kukwenza abantwana bezwe iimphumela yezenzo zabo ezingakalungi. (KwebeGalatiya 6:7; madanisa no-Eksodosi 34:6, 7.) Isibonelo, nengabe umntwana wenze ubutjhapha, ukubulungisa yena ngokwakhe kuzomvula ingqondo. Ukhona umuntu amphethe kumbi? Ukumtjela bona abawe ukulitjalelwa kuzowulungisa umukghwa loyo. Enye indlela yokumkhalimela kumdima ezinye izinto kwesikhatjhana bona azokwazi ukuzwisisa. Ngendlela le, umntwana ufunda ukuhlakanipha kokunamathela eenkambiswenilawulo ezilungileko.

[Iinthombe ekhasini 57]

Babelethi yibani sibonelo, abangani, abantu abacocako nabafundisi

    Iincwadi ZesiNdebele (2008-2025)
    Phuma
    Ngena
    • IsiNdebele
    • Yabelana
    • Okunyulako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandela
    • Iinkambiso Zokubulunga Ifihlo
    • Ukuhlelwa Kwemininigwanakho Eyifihlo
    • JW.ORG
    • Ngena
    Yabelana