“Ke Tsentše Mantšu a ka Molomong wa Gago”

1, 2. Ke ka baka la’ng o dumela seo o se balago ka Beibeleng?

“GO NA le mogwera yo a kgomarelago motho go phala ngwanabo.” (Die. 18:24) Na o kile wa bona go nepagala ga mantšu ao a buduletšwego? O a dumela ge mogwera wa gago a go botša selo se se kgahlišago goba a go hlalosetša seo a tlago go se dira. Ge a go botša selo seo o swanetšego go se lokiša, o a se amogela gomme wa dira ka go dumelelana le sona. Yena o šetše a go bontšhitše ka nako e telele gore o tloga a nyaka go go thuša, le ge a go nea keletšo. O nyaka gore o atlege gomme le wena o nyaka gore go be bjalo le ka yena e le gore segwera sa lena se swarelele.

² Gantši o hwetša bagwera ba bjalo gare ga banna bao Modimo a ba dirišitšego go ngwala dipuku tša Beibele. Seo o se kwago go bona o ka se dumela. O kgodišegile gore seo ba se bolelago se tla go hola. Baisiraele ba bogologolo ba swanetše go ba ba ile ba ikwa ka tsela yeo ka “batho [bao ba boletšego] se se tšwago go Modimo ge ba be ba šušumetšwa ke moya o mokgethwa.” (2 Pet. 1:20, 21) Motho yoo Modimo a ilego a mo diriša go ngwala puku e kgolo ya boporofeta e bile Jeremia, yoo gape a ngwadilego puku ya Dillo tša Jeremia le dipuku tše dingwe tše pedi tša Beibele.

3, 4. Batho ba bangwe ba na le pono efe ka puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia, eupša ke ka baka la’ng yeo e le pono e fošagetšego? Bontšha.

³ Mohlomongwe o ka ba o lemogile gore babadi ba bangwe ba Beibele ba na le go tšea dipuku tša Jeremia e le tšeo ‘di sa ba amego.’ Ba ka ba ba nagana gore puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia di hupere feela ditemošo tše šoro le dipolelelo pele tšeo di boifišago.a Eupša na yeo ke pono e nepagetšego ka puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia?

⁴ Ruri seo Jeremia a se ngwadilego se na le ditemošo le keletšo yeo e lebanyago, le gona o a tseba gore ka dinako tše dingwe mogwera wa gago le yena o dira bjalo. Jesu le yena o ile a bolela ge bagwera ba gagwe, e lego baapostola, ba be ba bontšha boemo bjo bo fošagetšego bja kgopolo; o ile a ba phošolla ka go lebanya. (Mar. 9:33-37) Lega go le bjalo, molaetša wa Jesu o mogolo e be e le o kgahlišago, e be e le go bontšha batho tsela ya go amogelwa ke Modimo le go hwetša lethabo nakong e tlago. (Mat. 5:3-10, 43-45) Ke ka mo go swanago le ka mangwalo a Jeremia, ao e lego karolo ya “Lengwalo ka moka” leo le holago ka “go phošolla.” (2 Tim. 3:16) Jeremia o ile a bolela pono ya Modimo ka mo go kwagalago mabapi le bao ba bego ba ipolela gore ba hlankela Jehofa eupša ba swanelwa ke go buna ditlamorago tša ditsela tša bona tše mpe. Lega go le bjalo, puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia di na le molaetša wa kholofelo e bile di bontšha kamoo bokamoso bja rena bo ka šegofatšwago ka gona. Jeremia o akareditše le diporofeto tša kamoo merero ya Modimo e tlago go phethagala ka gona, gomme lehono re a akaretšwa go phethagaleng ga yona. Le gona, ka dipukung tšeo tše pedi o tla hwetša mantšu a kgahlišago le ao a kgothatšago.—Bala Jeremia 31:13, 33; 33:10, 11; Dillo tša Jeremia 3:22, 23.

5. Dipuku tša Jeremia di ka re hola bjang?

⁵ Lethabo la rena gare ga batho ba Modimo gotee le seo re se letetšego nakong e tlago di tswalana le dilo tšeo Jeremia a di ngwadilego. Borwarre bja rena bjo bo momaganego ke mohlala wa seo. Dipuku tša gagwe di tla re thuša go matlafatša borwarre bjoo le go diriša keletšo ya moapostola Paulo yeo e rego: “Bana bešo, tšwelang pele le thaba, le bušetšwa tseleng, le homotšega, le nagana ka go dumelelana, le phela ka khutšo; Modimo wa lerato le khutšo o tla ba le lena.” (2 Bakor. 13:11) Le gona dipuku tša Jeremia di tswalana ka go lebanya le molaetša woo re o bolelago. Le ge re botša batho ba bangwe ka mehla ya bofelo le go ba lemoša ka bofelo bjo bo batamelago bja tshepedišo ye, molaetša wa rena e sa dutše e le o kgahlišago, o nea mabaka a go ba le kholofelo. Go feta moo, seo Jeremia a se ngwadilego re ka kgona go se diriša. Boemo bja rena bo swana ka dilo tše dintši le bophelo bja gagwe le molaetša wa gagwe. Go kwešiša se, ela hloko setlogo le kabelo ya moporofeta yo a beilego mohlala yoo Modimo a itšego go yena: “Šefa ke tsentše mantšu a ka molomong wa gago.”—Jer. 1:9.

6, 7. Ke ka baka la’ng re ka kgodišega gore Modimo o be a na le kgahlego ka Jeremia, le gona o belegetšwe boemong bofe?

⁶ Monna le mosadi bao ba letetšego go belegwa ga ngwana wa bona gantši ba nagana ka bokamoso bja morwa (goba morwedi) wa bona. Ba nagana ka gore na o tla ba bjang, o tla dira eng bophelong, gore na o tla rata eng, mošomo wa gagwe ya ba ofe le gore o tla fihlelela eng bophelong. Mohlomongwe le wena batswadi ba gago ba ile ba nagana ka dilo tšeo. Go swanetše go ba go bile bjalo le ka batswadi ba Jeremia. Lega go le bjalo, yena boemo bja gagwe bo be bo fapane. Ka baka la’ng? Ka gobane Mmopi wa legohle o be a tloga a na le kgahlego ka bophelo bja Jeremia le mediro ya gagwe.—Bala Jeremia 1:5.

⁷ Ee, pele ga ge Jeremia a ka belegwa, Modimo o ile a diriša go tseba ga Gagwe e sa le pele. O ile a ba le kgahlego e kgethegile ka mošemane yo a bego a tla belegelwa lapeng la boperisita leo le dulago ka leboa la Jerusalema. Seo se diragetše magareng ga lekgolo la bošupa la nywaga B.C.E., nakong yeo e bego e sa thabiše kua Juda ka baka la pušo e mpe ya Kgoši Manase. (Bona letlakala 19.) Nakong e ntši ya pušo ya gagwe ya nywaga e 55, Manase o ile a dira dilo tše mpe mahlong a Jehofa. Ka morago ga moo, Amone morwa wa gagwe o ile a latela tsela e swanago. (2 Dikg. 21:1-9, 19-26) Phetogo e kgolo e ile ya tla le kgoši e latetšego ya Juda. Ee, Kgoši Josia o ile a tsoma Jehofa. Ka ngwaga wa bo-18 wa pušo ya gagwe, Josia o be a hlwekišitše naga e se sa na borapedi bja medimo ya diswantšho. Seo se swanetše go ba se ile sa thabiša batswadi ba Jeremia. Modimo o ile a roma morwa wa bona nakong ya pušo ya Josia.—2 Dikor. 34:3-8.

MODIMO O KGETHA MMOLELEDI

8. Jeremia o be a laetšwe gore e be eng, gona o ile a arabela bjang?

⁸ Ga re tsebe gore Jeremia o be a na le nywaga e mekae ge Modimo a mmotša gore: “Ke go dirile moporofeta ditšhabeng.” Mohlomongwe o be a le kgauswi le go ba le nywaga e 25, e lego nywaga yeo moperisita a bego a ka thoma go hlankela tirelong ya gagwe. (Num. 8:24) Go sa šetšwe gore o be a na le nywaga e mekae, Jeremia o ile a araba ka gore: “Joo Mmuši Morena Jehofa! Ga ke tsebe go bolela, gobane ke fo ba mošemanyana.” (Jer. 1:6) O ile a dikadika, mohlomongwe a nagana gore ke yo monyenyane kudu goba gore ga a swanelegele boikarabelo bjo bogolo le go bolela phatlalatša moo go bego go nyakega go moporofeta.

9, 10. Jeremia o ile a amogela kabelo ya gagwe ka tlase ga maemo afe, eupša ke ka baka la’ng ka morago ga nako e ile ya bonagala e le e thata?

⁹ Jeremia o ile a kgethwa nakong ya ge Kgoši Josia a be a fediša borapedi bja maaka bjo bo šišimišago gomme a phagamiša borapedi bja therešo. Lega go le bjalo, Jeremia le Josia ba be ba dirišana, e be e tloga e le nako e botse go moporofeta wa therešo. Tsefanya le Nahume le bona ba hlanketše kua Juda mathomong a pušo ya Josia.b Go bile bjalo le ka moporofeta wa mosadi e lego Huluda, eupša yena o ile a bolela e sa le pele ka dinako tše mpe tšeo di bego di tlo tla. Jeremia o ile a phela go fihla mehleng ya bona. (2 Dikg. 22:14) Ge e le gabotse, ka dinako tše dingwe bagwera ba gagwe ba bjalo ka Ebede-meleke le Baruke ba ile ba swanela ke go mo hlakodiša lehung goba go mo šireletša go manaba ao a bego a nyaka go itefeletša.

¹⁰ O be o tla ikwa bjang ge e ba Modimo a itše o kgethilwe ka mo go kgethegilego go ba moporofeta gore o bolele molaetša o matla? (Bala Jeremia 1:10.) Ela hloko mohlala o tee feela wa seo Jeremia a bego a swanetše go se bolela. Ka 609 B.C.E., madira a Babilona a be a batamela Jerusalema. Kgoši Tsedekia o ile a nyaka molaetša o kgahlišago go tšwa go Modimo ka Jeremia. Eupša Molaetša woo Modimo a bego a na le wona bakeng sa kgoši yeo e be e se o kgahlišago.—Bala Jeremia 21:4-7, 10.

E BE E LE MOTHO GO SWANA LE RENA

11. Ke ka baka la’ng Jeremia a ka be a ile a hwetša go le thata go phetha kabelo ya gagwe, eupša o ile a hwetša kgonthišetšo efe?

¹¹ Nagana ge nkabe re be re swanetše go bolela dikotlo tše šoro le dikahlolo go dikgoši tše mpe, baperisita bao ba gobogilego le baporofeta ba maaka. Jeremia o ile a swanelwa ke go dira bjalo. Eupša Modimo o a re thekga go etša ge a ile a thekga Jeremia. (Jer. 1:7-9) Jehofa o ile a bontšha gore o bota Jeremia yo mofsa, a mo matlafatša ka mantšu a rego: “Lehono ke go dirile motse o šireleditšwego, kokwane ya tšhipi le merako ya koporo go bapa le naga ka moka, go dikgoši tša Juda, go dikgošana tša yona, go baperisita ba yona le go batho ba naga. Ba tla lwa le wena, eupša ba ka se go fenye, ka gobane ‘ke na le wena gore ke go hlakodiše,’ o re’alo Jehofa.”—Jer. 1:18, 19.

12. Re na le mabaka afe a go ikwa re swana le Jeremia?

¹² Ga go na motho yoo a swanetšego go nagana ka Jeremia e le motho yo matla ka mo go kgethegilego. E be e le motho go swana le rena. Go feta moo, ke mo go kgahlišago go bona gore le ge Jeremia a phetše mehleng e fetilego, o ile a lebeletšana le maemo a swanago le ao re lebeletšanago le ona. Re dirišana le batho ba mehutahuta maphelong a rena a letšatši le letšatši gotee le ge re dira mediro ya phuthego, go etša ge Jeremia le yena a ile dirišana le bao ba bego ba mo dikologile. Se ka moka se šupa go seo re ka ithutago sona go Jeremia, yoo ka go swana le moporofeta Eliya, e bego e le “motho yo a nago le maikwelo a swanago le a rena.” (Jak. 5:17) Ela hloko e mengwe ya mehlala ya dilo tšeo re ka ithutago tšona go Jeremia.

13, 14. Ke ka baka la’ng Bakriste ba bangwe ba ka kwešiša seo Pashuri a ilego a se dira Jeremia, go etša ge seswantšho seo se lego go letlakala 10 se bontšha?

¹³ Go theoša le nywaga, na ga se wa ka wa ba le mathata? Go bile bjalo le ka Jeremia. Ka nako e nngwe Pashuri e lego moperisita yo a tsebjago, o ile a tlaiša Jeremia gomme a re a tsenywe ka setokising. O ile a fetša diiri tše dintši a tsentšwe ka foreimeng ya lepolanka yeo e bego e kgokile maoto a gagwe, diatla le molala, e mo gapeletša go dula ka go se hlophologe. Go oketša go bohloko bjo a bego a bo kwa, o ile a swanelwa ke go kgotlelela go kwerwa ke baganetši. Na o nagana gore o ka kgotlelela go kwerwa o šoro, gaešita le go kwešwa bohloko mmeleng?—Jer. 20:1-4.

¹⁴ Ka go tseba boemo bja Jeremia, re kwešiša lebaka leo a ilego a re: “A go rogakwe letšatši leo ke belegwego ka lona! . . . Ke tšwetše eng popelong gore ke bone boitapišo le manyami le gore matšatši a ka a feleletše ka dihlong feela?” (Jer. 20:14-18) Go molaleng gore o be a na le lebaka la go ikwa a feletšwe ke kholofelo. Na o kile wa ikwa o nolegile moko moo o ilego wa ba wa belaela gore o na le mohola, wa belaela gore seo o se dirago se bohlokwa goba gore na go bohlokwa go tšwela pele o hlankela Jehofa? Bohle bao ba kilego ba ikwa ka tsela yeo ba ka holwa ke go kwešiša kaone dilo tšeo Jeremia a ilego a lebeletšana le tšona le kamoo a ilego a feleletša ka gona.

15. Ke ka baka la’ng re ka holwa ke go lemoga go fetoga ga maikwelo a Jeremia?

¹⁵ Mantšu a go felelwa ke kholofelo ao re a badilego go Jeremia 20:14-18 a tla ka morago ga ge moporofeta yoo a boletše ka go opelela Jehofa le go mo tumiša. (Bala Jeremia 20:12, 13.) Na ka dinako tše dingwe o kile wa kwa maikwelo a gago a fetoga ka go akgofa? O be o thabile kudu, ke moka maikwelo a gago a fetoga wa ikwa o nolegile moko. Ka ntle le pelaelo ka moka ga rena re ka holwa ke go ahlaahla phihlelo ya Jeremia. Go molaleng gore o be a na le maikwelo a tlwaelegilego a batho, go fo swana le rena. Ka gona re ka holwa kudu ke go ahlaahla ditiro tša monna yo yoo Mmopi a ilego a mo diriša ka tsela e matla e le mmoleledi gotee le go ahlaahla kamoo a ilego a arabela ka gona.—2 Dikor. 36:12, 21, 22; Esera 1:1.

16. Ke bomang bao ba ka bago le kgahlego ka go se nyale ga Jeremia?

¹⁶ Lebaka le lengwe leo le dirago gore ba bangwe ba ikwe ba swana le Jeremia ke go se nyale ga gagwe. Modimo o ile a nea Jeremia taelo e sa tlwaelegago le yeo mohlomongwe e lego e thata, yeo e rego: O se ke wa nyala. (Bala Jeremia 16:2.) Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a botša Jeremia seo, le gona se ile sa mo kgoma bjang? Ke eng seo re se hwetšago mo pegong ye seo se ka kwešišwago ke bana babo rena le dikgaetšedi bao ba se nago balekane, go sa šetšwe gore ke ka boikgethelo goba ke ka baka la maemo? Ge e le gabotse, mantšung ao Modimo a a boditšego Jeremia, na go na le seo Dihlatse tšeo gona bjale di lego lenyalong di ka naganišišago ka sona? Le gona go thwe’ng ka banyalani bao ba se nago “barwa le barwedi”? Pego ya Jeremia e ka go thuša bjang?

17. Mantšu a moporofeta yo ao a lego go Jeremia 38:20 a ka dira gore re nagane ka eng?

¹⁷ Ke mo go kgahlišago gore lebakeng le lengwe Jeremia o ile a botša kgoši yeo e bego e buša Juda gore: “Hle, ekwa lentšu la Jehofa ka seo ke go botšago sona, gomme dilo di tla go sepelela gabotse, le moya wa gago o tla tšwela pele o phela.” (Jer. 38:20) Pego ye e re nea tlhahlo e botse kudu mabapi le ditirišano tša rena le ba bangwe. Se se akaretša batho bao gona bjale ba sa sepelego ditseleng tša Jehofa eupša e le bao re ka kgonago go ba thuša. Le gona, kamoo Jeremia a ilego a dirišana le bao ba bego ba ekwa Modimo ke mohlala o mobotse go rena lehono. Ee, re ka ithuta mo gontši go Jeremia.

KE ENG SEO O TLAGO GO ITHUTA SONA PUKUNG YE?

18, 19. Ke mekgwa efe e mengwe yeo re ka e dirišago go ithuta puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia?

¹⁸ Puku ye e tla go thuša go hlahloba puku ya Beibele ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia gotee le go ithuta go tšona. Bjang? Moapostola Paulo o ile a budulelwa go ngwala gore: “Lengwalo ka moka le buduletšwe ke Modimo gomme le hola ka go ruta, go kgala, go phošolla le go laya ka toko.” (2 Tim. 3:16) Seo se akaretša dipuku tše pedi tšeo re sa tšwago go bolela ka tšona.

¹⁹ Ke therešo gore re ka diriša mekgwa e fapafapanego go ithuta ka mo go holago puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia. Ka mohlala, motho a ka ithuta dipuku tšeo tše pedi temana ka temana, a nyaka go kwešiša gore di ngwadilwe ka tlase ga maemo afe goba go kwešiša seo di se bolelago. Goba motho yo mongwe a ka hlahloba dipego tšeo di swanago, e lego batho le ditiragalo tšeo di hlalositšwego go Jeremia le Dillo tša Jeremia ge di bapišwa goba di fapanywa le ditiragalo tšeo di swanago le tšona tša mehleng ya rena. (Bapiša le Jeremia 24:6, 7; 1 Bakorinthe 3:6.) Mokgwa o mongwe e ka ba go ithuta gore di ngwadilwe ge go be go diragala eng gotee le go ithuta ditiragalo tšeo di hlaloswago ke dipuku tše tše pedi. (Jer. 39:1-9) Ge e le gabotse, go fihla bokgoleng bjo itšego, e nngwe ya tsebišo yeo ke ya bohlokwa e le gore re holwe ke go ahlaahla Jeremia le Dillo tša Jeremia. Ka gona, Kgaolo 2, yeo e nago le sehlogo seo se rego, “Go Hlankela ‘Mehleng ya Bofelo,’” e tla re thuša go hwetša kakaretšo ya gore mehla yeo Jeremia a phetšego ka yona e be e le bjang le gore Modimo o ile a mo hlahla bjang.

20. Mo pukung ye re tla diriša mokgwa ofe go ithuta puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia?

²⁰ Eupša mokgwa woo re tlago go o diriša go ithuta puku ye ke wo o fapanego. Re tla lebelela puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia e le dimpho tše di tšwago go Modimo go re thuša go phela re le Bakriste lehono. (Tito 2:12) Re tla lemoga go feta le ge e le neng pele gore dipuku tše tše pedi di hupere tsebišo e ntši yeo e ‘holago ka go ruta.’ Di re nea keletšo e šomago le mehlala yeo e ka re dirago gore re swanelege gomme ya re hlamela go lebeletšana le mathata a bophelo. Se se bjalo go sa šetšwe gore ga re lenyalong, re lenyalong, re bagolo, babulamadibogo, ke rena feela re šomago ka gae, re basadi bao ba sa šomego mošomo wa boiphedišo goba re barutwana sekolong. Mo dipukung tše tše pedi tšeo di buduletšwego, yo mongwe le yo mongwe wa rena o tla hwetša thušo e tšwago go Modimo gore a “hlangwe . . . bakeng sa modiro o mongwe le o mongwe o mobotse.”—2 Tim. 3:17.

21. Ke ka baka la’ng o lebeletše pele go tlo ithuta puku ye?

²¹ Ge o dutše o ahlaahla kgaolo e nngwe le e nngwe ka pukung ye, lebelela dintlha tšeo o kago go di diriša. Ga go na pelaelo gore puku ya Jeremia le ya Dillo tša Jeremia di tla gatelela seo Paulo a se ngwadilego ge a re: “Dilo tšohle tšeo di ilego tša ngwalwa e sa le pele di ile tša ngwalelwa go re ruta, gore ka kgotlelelo ya rena le ka khomotšo e tšwago Mangwalong re be le kholofelo.”—Baroma 15:4.