KGAOLO YA LESOMETHARO
“Jehofa o Dirile Seo a Bego a se Naganne”
1. Ge go fedišwa ga Jerusalema go be go fetile, ke eng seo Jeremia a ilego a se bolela mabapi le diporofeto tša Jehofa?
JERUSALEMA ke mašope. Muši o sa kuelela mellong yeo e bego e tšhumilwe ke Bababilona bao ba fentšego. Jeremia o sa gopola sello seo se hlabago pelo sa bao ba bolailwego ka sehlogo. O be a boditšwe seo se bego se tla direga gomme dilo di ile tša direga ka tsela yeo Modimo a bego a boletše. Moporofeta yo o ile a bolela ka go imologa gore: “Jehofa o dirile seo a bego a se naganne.” Go wa ga Jerusalema e be e le masetlapelo a magolo gakaakang!—Bala Dillo tša Jeremia 2:17.
2. Jeremia o ile a bona go phethagala ga boporofeta bofe bjo bo bego bo boletšwe nywagakgolo pejana?
2 Ee, Jeremia o bone go phethagala ga diporofeto tše dintši tšeo di bego di boditšwe batho ba Modimo, go akaretša le diporofeto tša bogologolo. Nywagakgolo pejana, Moshe o ile a botša Baisiraele mafelelo a go kwa goba a go se kwe Modimo, o itše e tla ba “tšhegofatšo” goba “thogako.” Jehofa o be a nyaka gore batho ba gagwe ba hwetše selo se sekaone, e lego ditšhegofatšo. Ka lehlakoreng le lengwe, dithogako tšeo di bego di tla tlišwa ke go se kwe e be e tla ba tšeo di boifišago kudu. Moshe o ile a lemoša gore bao ba hlokomologago Jehofa goba bao ba mo ganetšago ba be ba tla ‘ja nama ya barwa ba bona le ya barwedi ba bona,’ gomme Jeremia le yena ka morago o ile a bušeletša mantšu ao. (Doit. 30:19, 20; Jer. 19:9; Lef. 26:29) Ba bangwe ba ka ba ba ile ba ipotšiša gore: ‘Na selo seo se boifišago ka tsela ye ruri se ka direga?’ Go ba gona, seo se ile sa direga nakong ya thakelelo ya Bababilona ge dijo di be di sa hwetšagale. Jeremia o begile gore: “Diatla tša basadi bao ba nago le lešoko di apeile bana ba bona, ya ba dijo tša bona tšeo di ba homotšago nakong ya go senywa ga morwedi wa batho ba ka.” (Dillo 4:10) A masetlapelo a magolo gakaakang!
3. Morero wa Modimo e be e le ofe ge a be a romela baporofeta go batho ba gagwe?
3 Ke therešo gore morero wa Jehofa wa go roma baporofeta ba bjalo ka Jeremia e be e se feela go fo tsebatša kahlolo e tlago. Modimo o be a nyaka gore batho ba gagwe ba boele tseleng ya go botega. O be a nyaka gore badiradibe ba itshole. Esera o ile a re: “Jehofa Modimo wa borakgolokhukhu ba bona o ile a romela ditemošo ka baromiwa ba gagwe, a di romela leboelela, ka gobane o be a šokela setšhaba sa gagwe le lefelo la gagwe la bodulo.”—2 Dikor. 36:15; bala Jeremia 26:3, 12, 13.
4. Jeremia o be a ikwa bjang ka molaetša wo a bego a o bolela?
4 Ka go swana le Jehofa, Jeremia o be a šokela batho ba gabo. O ka bona seo go tšwa go seo a se boletšego pele ga ge Jerusalema e ka wa. O be a tshwenyegile kudu ka baka la kotsi yeo e bego e tla tla. Ye e be e le kotsi yeo e bego e ka phengwa ge feela batho ba be ba ka theetša le go kwa molaetša woo Jeremia a bego a o bolela! Leka go nagana ka maikwelo a Jeremia ge a be a bolela molaetša wa Modimo. O ile a lla ka gore: “Joo mala a ka, mala a ka joo! Ke kwa bohloko bjo bogolo pelong ya ka. Pelo ya ka e kibakiba ka matla ka gare ga ka. Ga ke kgone go homola ka gobane moya wa ka o kwele modumo wa lenaka, mokgoši wa ntwa.” (Jer. 4:19) O ile a se kgone go homola mabapi le masetlapelo ao a bego a batamela.
KE BJANG A BEGO A KA KGODIŠEGA KA MOKGWA WO?
5. Ke ka baka la’ng Jeremia a be a kgodišegile mabapi le molaetša woo a bego a o bolela?
5 Ke ka baka la’ng Jeremia a be a ka kgodišega gore seo a bego a se porofetile se be se tla direga? (Jer. 1:17; 7:30; 9:22) E be e le monna wa tumelo le yo a bego a ithutile Mangwalo gomme a tseba gore Jehofa ke Modimo yo a porofetago dilo tša therešo. Histori e hlatsetše go go kgona ga Jehofa go bolela e sa le pele ditiragalo tšeo di bonagalago di sa kgonege go ya ka pono ya batho, tše bjalo ka go lokollwa ga Isiraele bokgobeng kua Egipita. Jeremia o be a tlwaelane le pego ya puku ya Ekisodo gotee le mantšu a yo mongwe wa dihlatse tšeo di bonego ka mahlo. Joshua o ile a gopotša Baisiraelegotee le yena gore: “Le tseba gabotse ka dipelo tša lena ka moka le ka meoya ya lena ka moka gore ga go le lentšu letee mantšung ka moka a mabotse ao Jehofa Modimo wa lena a le boditšego ona leo le sa kago la phethega. Ka moka a ile a phethega go lena. Ga go lentšu leo le sa kago la phethega.”—Josh. 23:14.
6, 7. (a) Ke ka baka la’ng o swanetše go kgahlegela melaetša ya Jeremia ya boporofeta? (b) Ke’ng seo se tlago go go thuša gore o kgodišege ka molaetša wo o o bolelago?
6 Ke ka baka la’ng o swanetše go tšwela pele o ela hloko diporofeto tšeo Jeremia a ilego a di bolela? Sa pele, ke ka gobane Jeremia o be a na le lebaka la go holofela gore Jehofa o be a tla phethagatša mantšu a gagwe. Sa bobedi, ke ka gobane e mengwe ya melaetša e matla ya Modimo yeo a e boletšego ka Jeremia ga bjale e a phethagala, le gona o sa dutše o tlo bona go phethagala ga e mengwe. Sa boraro, ke ka gobane melaetša ka moka yeo Jeremia a bego a e bolela ka leina la Modimo gotee le mafolofolo ao a e boletšego ka ona, e ile ya mo hlaola e le mohlanka wa moswananoši wa Modimo. Seithuti se sengwe se re: “Ge a bapetšwa le baporofeta ba bangwe, Jeremia o tšwa pele.” Jeremia o be a tšewa e le moporofeta wa bohlokwa historing ya mabapi le ditirišano tša Modimo le batho ba Gagwe moo e lego gore ge Jesu a be a bolela, batho ba bangwe bao ba ilego ba mo kwa ba be ba dumela gore e swanetše go ba e le Jeremia.—Mat. 16:13, 14.
7 Go etša Jeremia, o phela nakong yeo ka yona diporofeto tše bohlokwa tša Beibele di phethagalago. Le gona ka go swana le Jeremia, o swanetše go tšwela pele o holofela go go rereša ga dikholofetšo tša Modimo. (2 Pet. 3:9-14) O ka dira seo bjang? Ka go tšwela pele o matlafatša go bota ga gago gore Lentšu la Modimo la boporofeta le ka botwa e le ka kgonthe. Ka baka leo, mo kgaolong ye re tlo ahlaahla diporofeto tše mmalwa tšeo Jeremia a di boletšego gomme a bona ge di phethagala. Tše dingwe tšeo re tlago go di ahlaahla di ile tša phethagala ka morago. Le gona tše dingwe di go kgoma ka go lebanya gona bjale e bile di tla kgoma bokamoso bja gago. Anke seo re tlago go se ahlaahla se matlafatše go bota ga gago Lentšu la Jehofa la boporofeta e le gore o kgodišege ka mo go oketšegilego gore ‘o tla dira seo a se nagannego.’—Dillo 2:17.
Ke ka baka la’ng Modimo a ile a roma baporofeta? Ke ka baka la’ng o bota diporofeto tša mabapi le phedišo yeo e tlago?
DIPOROFETO TŠEO JEREMIA A DI BOLETŠEGO GOMME A DI BONA DI PHETHAGALA
8, 9. Ke tsela efe e nngwe yeo ka yona Beibele e lego puku ya moswananoši?
8 Go na le batho ba bantši bao ba lekago go bolela bokamoso e sa le pele. Nagana ka boraikonomi, boradipolitiki, batho bao ba dirišanago le meoya gotee le bao ba akanyago tša boemo bja leratadima. Ka ntle le pelaelo, o bone kamoo go lego thata ka gona go akanya ka nepo gaešita le dilo tše bonolo tše bjalo ka seo se kago direga matšatšing goba dibekeng tše mmalwa tše di tlago. Se sengwe sa dilo tšeo di hlaolago Beibele e le ya moswananoši ke go nepagala ga boporofeta bja yona. (Jes. 41:26; 42:9) Diporofeto tša Jeremia ka moka, e ka ba e le tšeo di bolelago ka seo se bego se le kgauswi le go direga goba seo se bego se le kgole le go direga, di be di nepagetše. Tše dintši tša tšona di be di le mabapi le batho ba itšego le ditšhaba. Anke re thomeng pele ka go ahlaahla tše sego kae tšeo di ilego tša phethagala mehleng ya Jeremia.
9 Ke mang yoo lehono a ka bolelago e sa le pele gore boemo bja lefase e tla ba e le bofe ka morago ga ngwaga goba e mebedi? Ka mohlala, ke mosekaseki ofe wa ditaba tša lefase ka moka yo a ka bolelago ka nepo e sa le pele gore go tla fetošwa mmušo? Lega go le bjalo, Jeremia o ile a budulelwa ke Modimo go bolela e sa le pele ka go katološwa ga mmušo wa Babilona. O ile a bolela gore Babilona e be e le “senwelo sa gauta” seo Jehofa a bego a tla se diriša go tšhollela bogale bja gagwe go Juda le metse e mentši ya kgauswi le yona gotee le batho ba gona, a ba gapeletša go ya bokgobeng. (Jer. 51:7) Seo ke sona seo Jeremia le batho ba mehleng ya gagwe ba ilego ba se bona.—Bapiša le Jeremia 25:15-29; 27:3-6; 46:13.
10. Ke’ng seo Jehofa a ilego a se bolela e sa le pele ka dikgoši tše nne tša Juda?
10 Le gona Jehofa o ile a diriša Jeremia go bolela pheletšo ya dikgoši tše nne tša Juda. Mabapi le Jehoahase, goba Shalume, e lego morwa wa Kgoši Josia, Modimo o ile a bolela e sa le pele gore o be a tla išwa bothopša gomme le ka mohla a se sa boela Juda. (Jer. 22:11, 12) Seo se ile sa direga. (2 Dikg. 23:31-34) Modimo o ile a tsebatša gore mohlatlami wa Jehoahase, e lego Jehoyakima o be a tla bolokwa “bjalo ka ge eka go bolokwa pokolo e tona.” (Jer. 22:18, 19; 36:30) Beibele ga e bolele ka go lebanya mokgwa woo a hwilego ka wona goba seo se ilego sa dirwa ka setopo sa gagwe, eupša e bontšha gore morwa wa gagwe e lego Jehoyakini o ile a mo hlatlama nakong ya thakelelo. Jeremia o ile a bolela e sa le pele gore Jehoyakini (yoo gape a tsebjago e le Konia le Jekonia) o be a tla išwa bothopša Babilona gomme a hwela fao. (Jer. 22:24-27; 24:1) Seo se ile sa direga. Go thwe’ng ka kgoši ya mafelelo e lego Tsedekia? Jeremia o ile a bolela e sa le pele gore Tsedekia o be a tla gafelwa ka diatleng tša manaba ao a bego a ka se mo šokele. (Jer. 21:1-10) Go ile gwa direga’ng? Manaba ao a ile a mo swara. A ile a bolaela barwa ba gagwe ba banyenyane pele ga mahlo a gagwe, a mo foufatša gomme a mo iša Babilona moo a ilego a hwela gona. (Jer. 52:8-11) Ee, diporofeto tše ka moka di ile tša phethagala.
11. Hanania e be e le mang, gomme ke eng seo Jehofa a ilego a se bolela e sa le pele ka yena?
11 Go Jeremia kgaolo 28 re badile gore mehleng ya pušo ya Tsedekia, moporofeta wa maaka e lego Hanania o ile a bolela se se fapanego le mantšu ao Jehofa a a boletšego ka Jeremia a mabapi le gore Babilona e tla laola Jerusalema. Ka go hlokomologa lentšu la Modimo, Hanania o ile a bolela gore joko ya bokgoba yeo Nebukadinetsara a bego a e rwešitše Juda le ditšhaba tše dingwe e be e tla robja. Lega go le bjalo, ka taelo ya Jehofa, Jeremia o ile a pepentšha maaka ao a Hanania, a buša a bolela gore ditšhaba tše dintši di tla swanelwa ke go hlankela Bababilona gomme a botša moporofeta yoo wa maaka gore pele ga ge ngwaga o fela o tla ba a hwile. Ka gona go bile bjalo.—Bala Jeremia 28:10-17.
12. Batho ba bantši ba mehleng ya Jeremia ba ile ba arabela bjang molaetšeng wa gagwe o mogolo wa boporofeta?
12 Ke therešo gore molaetša o mogolo wa boporofeta woo Modimo a ilego a o nea Jeremia o be o le mabapi le go wa ga Jerusalema. Jeremia o ile a lemoša leboelela gore motse woo o be o tla wišwa ka ntle le ge Bajuda ba be ba ka itshola borapeding bja bona bja medimo ya diswantšho, go hlokeng toka gotee le bošorong bja bona. (Jer. 4:1; 16:18; 19:3-5, 15) Batho ba bantši bao ba phetšego mehleng ya Jeremia ba be ba nagana gore Jehofa a ka se tsoge a dirile selo se se bjalo. Tempele ya Modimo e be e le Jerusalema. O be a ka dumelela bjang gore lefelo leo le lekgethwa le fedišwe? Ba be ba nagana gore le ka mohla seo se ka se direge. Lega go le bjalo, o a tseba gore Jehofa ga a bolele maaka. O ile a dira seo a bego a se naganne.—Jer. 52:12-14.
Batswadi: Dirišang mohlala wa Barekaba, wa Ebede-meleke le wa Baruke gore le matlafatše tumelo ya bana ba lena
13. (a) Mehla ya rena e swana bjang le ya Jeremia? (b) Ke ka baka la’ng o swanetše go kgahlišwa ke dikholofetšo tšeo Modimo a ilego a di holofetša batho ba itšego mehleng ya Jeremia?
13 Batho ba Modimo lehono ba ikhwetša ba le boemong bjo bo swanago le bja batho bao ba bego ba botegela Jehofa mehleng ya Jeremia. Re a tseba gore kgauswinyane Jehofa o tla tlišetša bohle bao ba ganago go kwa ditemošo tša gagwe bošula. Lega go le bjalo, re ka kgothatšwa ke dikholofetšo tša gagwe tša boporofeta go etša ge go bile bjalo ka Bajuda bao ba ilego ba swarelela borapeding bjo bo sekilego mehleng ya Jeremia. Ka baka la ge Barekaba ba be ba botegela Jehofa le ditaelo tša rakgolokhukhu wa bona, Modimo o ile a bolela gore ba be ba tla phologa go wa ga Jerusalema. Ba ile ba phologa. Seo se ka hlatselwa ke ge ka moragonyana go bolelwa ka “Malakia morwa wa Rekaba,” yoo a ilego a thuša go tsošološa Jerusalema mehleng ya ge Nehemia e be e le mmušiši. (Neh. 3:14; Jer. 35:18, 19) Jehofa o ile a kgonthišetša Ebede-meleke gore le yena o be a tla phologa ka gobane o be a bota Modimo e bile a thekga Jeremia. (Jer. 38:11-13; 39:15-18) Ka mo go swanago, Modimo o ile a holofetša gore modirišani wa Jeremia e lego Baruke o be a tla hwetša ‘moya wa gagwe bjalo ka dithebola.’ (Jer. 45:1, 5) Ke phetho efe yeo o e fihlelelago mabapi le go phethagala ga diporofeto tše? O nagana gore Jehofa o tla dirišana le wena bjang ge e ba o botega?—Bala 2 Petro 2:9.
Taba ya gore ka mehla Modimo o phethagatša dikholofetšo tša gagwe e ile ya kgoma bjang Ebede-meleke, Baruke le Barekaba? O ikwa bjang ka diporofeto tše bjalo?
DIPOROFETO TŠEO DI ILEGO TŠA PHETHAGALA KA MORAGO
14. Ke ka baka la’ng boporofeta bja Modimo bja mabapi le Babilona e be e le bjo bo kgahlišago?
14 Modimo o ile a bolela e sa le pele gore Nebukadinetsara o be a ka se fenye Juda feela eupša o be a tla fenya le Egipita. (Jer. 25:17-19) Seo se swanetše go ba se ile sa bonagala se sa kgonege ka gobane Egipita e be e le matla kudu moo e bego e bile e laola Juda. (2 Dikg. 23:29-35) Ka morago ga go wa ga Jerusalema, Bajuda ba mašaledi ba ile ba rulaganya go tloga nageng ya gabo bona gore ba yo hwetša tšhireletšego le polokego Egipita. Ba be ba nyaka go dira seo le ge Jehofa a ile a ba lemoša gore ba se dire bjalo, le gona ba ile ba hlokomologa mantšu a gagwe a gore o tla ba šegofatša ge e ba ba be ba ka dula Juda. Ka lehlakoreng le lengwe, ge e ba ba be ba ka tšhabela Egipita, tšhoša yeo ba bego ba e boifa e be e tlo ba hwetša fao. (Jer. 42:10-16; 44:30) Taba ya gore Jeremia o ile a bona ge Bababilona ba šwahlela Egipita ga e bolelwe ka dipukung tša gagwe. Seo se kgonthišeditšwego ke gore diporofeto tša Jehofa di ile tša phethagala go badiiledi ba Baisiraele ge Bababilona ba be ba fenya Egipita pejana lekgolong la botshelela la nywaga B.C.E.—Jer. 43:8-13.
15, 16. Lentšu la Modimo la mabapi le go lokollwa ga batho ba gagwe le ile la phethagala bjang?
15 Le gona Jeremia o ile a bolela e sa le pele ka go fedišwa ga Babilona yeo e ilego ya fenya Egipita. Ngwagakgolo pele ga ge seo se ka direga, Jeremia o ile a bolela e sa le pele ka go lebanya mabapi le go wa ga kapejana ga Babilona. Seo se be tla direga bjang? Moporofeta wa Modimo o ile a bolela e sa le pele gore meetse ao a bego a e šireleditše a be a tla “gopa,” gomme bagale ba yona ba be ba ka se lwe. (Jer. 50:38; 51:30) Diporofeto tše di ile tša phethagala ka botlalo ge Bamede le Baperesia ba be ba fapoša meetse a Noka ya Eforate, ba phatša gare ga meetse a yona, ke moka ba tsena motseng woo Bababilona ba sa letela seo. Le gona taba e nngwe yeo o ka e tšeago e le ya bohlokwa ka mo go swanago ke ya gore motse woo e be e tla ba lešope leo le ka se dulwego ke batho. (Jer. 50:39; 51:26) Go fihla le lehono le, mašope a Babilona yeo e kilego ya ba matla a hlatsela go go nepagala ga boporofeta bja Modimo.
16 Jehofa o ile a bolela ka Jeremia gore Bajuda ba be ba tla hlankela Bababilona ka nywaga e 70. Ka morago ga moo, Modimo o be a tla bušetša batho ba gagwe nageng ya gabo bona. (Bala Jeremia 25:8-11; 29:10.) Daniele o be a bota boporofeta bjo ka mo go feletšego, le gona o ile a bo diriša go balela gore nako ya “go senywa ga Jerusalema” e be e tla fela neng. (Dan. 9:2) Esera o itše: “Jehofa o ile a tutuetša Korese kgoši ya Peresia gore go phethege lentšu la Jehofa leo a le boletšego ka molomo wa Jeremia,” e lego Korese yo a ilego a fenya Babilona, gore a bušetše Bajuda nageng ya gabo bona. (Esera 1:1-4) Ka morago ga moo, bao ba bego ba boile ba be ba ka thabela khutšo ya nageng ya gabo bona gomme ba tsošološa borapedi bjo bo sekilego fao, go etša ge Jeremia a ile a bolela e sa le pele.—Jer. 30:8-10; 31:3, 11, 12; 32:37.
17. Hlalosa kamoo mantšu a Jeremia a mabapi le “sello” sa kua Rama a ka bago a šupa go ditiragalo tše pedi tšeo di sa swanego.
17 Le gona Jeremia o ile a bega diporofeto tšeo di bego di tla phethagala nakong yeo e bego e sa le kgole. O itše: “Se ke seo Jehofa a se boletšego a re: ‘Kua Rama go kwala lentšu, go kwala sello le go lla gabohloko; Ragele o llela bana ba gagwe. O ganne go homotšwa ka baka la bana ba gagwe ka gobane ga ba sa le gona.’” (Jer. 31:15) Ka morago ga go fedišwa ga Jerusalema ka 607 B.C.E., go bonagala Bajuda bao ba bego ba thopilwe ba ile ba bokana motseng wa Rama, mo e ka bago dikhilomithara tše 8 ka leboa la Jerusalema. Mohlomongwe ba bangwe ba bagolegwa ba ka ba ba ile ba bolaelwa Rama. Seo e ka ba e bile phethagalo ya mathomo, gwa ba bjalo ka ge eka Ragele o llela go hwelwa ke “bana” ba gagwe. Lega go le bjalo, ka morago ga nywagakgolo e tshelelago, Kgoši Heroda o ile a laela gore masea a kua Betlelehema a bolawe. Mongwadi wa Ebangedi e lego Mateo o hlalositše gore mantšu a Jeremia a ile a bolela e sa le pele ka sello se bohloko seo se bego se tla tlišwa ke polao yeo e sehlogo.—Mat. 2:16-18.
Baedomo ba kae lehono?
18. Boporofeta bja Modimo bja mabapi le Edomo bo ile bja phethagala bjang?
18 Go na le boporofeta bjo bongwe gape bjo bo ilego bja phethagala lekgolong la pele la nywaga C.E. Modimo o ile a bolela e sa le pele ka Jeremia gore Edomo e be e le gare ga ditšhaba tšeo di bego di tlo hlaselwa ke Bababilona. (Jer. 25:15-17, 21; 27:1-7) Eupša Modimo o ile a bolela se se fetago fao. O ile a re Edomo e be e tla swana le Sodoma le Gomora. Wena o tseba seo se bego se bolelwa ke seo—e be e ka se sa dulwa ke batho, e be e ka se sa ba gona. (Jer. 49:7-10, 17, 18) Go ile gwa direga sona seo. O nagana gore lehono maina Edomo le Baedomo a ka hwetšwa kae? Na a ka hwetšwa mebapeng le ge e le efe ya mehleng yeno? Aowa. A hwetšwa feela ka dipukung tša bogologolo le historing ya Beibele goba mebapeng ya nakong yeo. Flavius Josephus o hlalosa gore Baedomo ba ile ba gapeletšwa go amogela Bojuda lekgolong la bobedi la nywaga B.C.E. Ka morago ga moo, ge Jerusalema e be e fedišwa ka 70 C.E., ba ile ba kgaotša go ba setšhaba seo se ikemetšego.
19. Puku ya Jeremia e utolla eng mabapi le bokgoni bja Modimo bja go phethagatša boporofeta?
19 Bjalo ka ge o ka bona, dikgaolo ka go latelana ka pukung ya Jeremia di tletše ka diporofeto tša mabapi le batho ba itšego le ditšhaba. Tše dintši tša diporofeto tše di šetše di phethagetše. Therešo ye ka boyona e dira gore o ele hloko puku ya Jeremia le go e bala ka gobane e go kgonthišetša selo se itšego ka Modimo wa gago yo mogolo. Jehofa o ile a dira seo a bego a se naganne, le gona o sa dutše a tlo dira bjalo. (Bala Jesaya 46:9-11.) Se se ka matlafatša go bota ga gago seo Beibele e bolelago gore se tla direga. Ge e le gabotse, diphethagalo tša diporofeto tše dingwe tšeo Jeremia a di begilego di kgoma wena le bokamoso bja gago ka go lebanya. Anke re ahlaahleng tše dingwe tša tšona karolong e šetšego ya kgaolo ye.
Ke diporofeto dife tše dingwe tšeo di ilego tša phethagala ka morago ga lehu la Jeremia, gomme ke ka baka la’ng tše e le tša bohlokwa go wena?
DIPOROFETO TŠEO DI GO KGOMAGO
20-22. Ke ka baka la’ng go ka thwe diporofeto tša Beibele, go akaretša le tše dingwe ka pukung ya Jeremia, ga di na phethagalo e tee feela? Bontšha.
20 Boporofeta bja Beibele bo ka fo se be le phethagalo e tee feela. Seo ke sa therešo ka karabo yeo Jesu a ilego a e nea barutiwa ba gagwe ge ba be ba botšiša ka pontšho ya ‘go ba gona ga gagwe le ya bofelo bja tshepedišo ya dilo.’ (Mat. 24:3) Se se ile sa phethagala ka ngwaga wa 66 go ya go wa 70 C.E. Lega go le bjalo, go molaleng gore ka tsela e itšego boporofeta bjoo bo sa dutše bo tlo phethagala nakong ya “masetlapelo a magolo” ao a tlago go tlela tshepedišo ye ka moka e kgopo. Ao e tla ba masetlapelo “a sa kago a ba gona ga e sa le go tloga mathomong a lefase go ba go fihla gona bjale, aowa, le go ba gona a ka se sa ba gona gape.” (Mat. 24:21) Go na le diporofeto tše di swanago le boporofeta bjo tšeo di begilwego ke Jeremia. Tše dingwe tša tšona di phethagetše la mathomo ka 607 B.C.E., eupša phethagalo ya bobedi e tla direga ka morago, go etša ge re bone mabapi le ge ‘Ragele a be a llela bana ba gagwe.’ (Jer. 31:15) Ruri tše dingwe tša dilo tšeo Jeremia a ilego a di bolela e sa le pele di šupa nakong yeo o phelago go yona gomme phethagalo ya tšona e a go kgoma.
21 Seo o ka se bona ka pukung ya Kutollo. Moapostola Johane o ile a budulelwa go bolela gape ka diporofeto tšeo Jeremia a bego a di boletše mabapi le go fedišwa ga Babilona ka 539 B.C.E. Go Kutollo re hwetša ditiragalo tšeo di swanago magareng ga tiragalo yeo ya pejana le seo se tlago go direga ka tsela e kgolo. Gare ga diporofeto tšeo di ilego tša bolelwa ke Jeremia gomme tša phethagala mehleng ya rena, go na le boporofeta bjo bo lego mabapi le go wa ga mmušo o mogolo—mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka, e lego “Babilona o Mogolo.” (Kut. 14:8; 17:1, 2, 5; Jer. 50:2; 51:8) Batho ba Modimo ba tla swanelwa ke go ‘tšwa go yena’ e le gore ba se fedišwe le yena. (Kut. 18:2, 4; Jer. 51:6) Meetse a motse woo, ao a swantšhetšago batho ba wona, goba bao ba o thekgago a tla “gopa.”—Jer. 51:36; Kut. 16:12.
22 Seo se sa dutšego se tlo phethagala nakong e tlago ke kholofetšo ya gore Modimo o tla lefetša bodumedi bja maaka ka baka la go swara batho ba gagwe gampe. Jehofa o tla ‘e lefetša go ya ka sohle seo e se dirilego.’ (Jer. 50:29; 51:9; Kut. 18:6) Le gona dinaga tša seswantšhetšo tša bodumedi bja maaka e tla ba lešope.—Jer. 50:39, 40.
23. Jeremia o ile a bolela e sa le pele ka tsošološo efe ya moya yeo e diragetšego lekgolong la bo-20 la nywaga?
23 Go etša ge o šetše o bone, diporofeto tšeo Jeremia a ilego a di bolela di bile di nea kholofelo. O ile a bolela ka go tsošološwa ga borapedi bja therešo mo lefaseng mehleng ya rena. Go lokollwa ga mathopša a Bajuda motseng wa bogologolo wa Babilona go swana le tsela yeo batho ba Modimo ba mehleng yeno ba ilego ba lokollwa ka yona go Babilona o Mogolo ka morago ga ge Mmušo o hlomilwe legodimong. Ka tsela ya moya, Jehofa o ile a bušetša batho ba gagwe borapeding bjo bo sekilego gomme seo sa dira gore ba leboge le go hlalala. O šegofaditše maiteko a bona a go thuša ba bangwe go mo rapela le go fepša kudu moyeng. (Bala Jeremia 30:18, 19.) Le gona o tseba go tšwa phihlelong ya gago kamoo mehleng yeno Jehofa a phethagaditšego kholofetšo ya gagwe ya gore o tla nea batho ba gagwe badiši, e lego banna bao ba godilego moyeng bao ba tlogago ba na le taba le mohlape le go o šireletša.—Jer. 3:15; 23:3, 4.
24. Ke mantšu afe a matla a Jeremia ao a sa dutšego a tla phethagala?
24 Mantšu a Jeremia ao a ilego a a botša batho ba Modimo ba bogologolo a be a bolela ka kholofetšo ya dilo tše kaone bakeng sa bao ba botegago le ka temošo ya gore bao ba sa swarelelego tswalanong ya bona le Jehofa ba tla fedišwa. Ke mo go swanago le lehono. Re tloga re bona go akgofa ga temošo yeo e lego molaleng yeo e lego mantšung a ao a rego: “Mohlang woo bao ba bolailwego ke Jehofa ba tla tlala go tloga pheletšong e nngwe ya lefase go ya go e nngwe. Ba ka se llelwe le ge e le go phuthwa goba go bolokwa. Ba tla etša morole lefaseng.”—Jer. 25:33.
25. Lehono batho ba Modimo ba na le boikarabelo bofe?
25 Ee, go etša Jeremia, re phela mehleng e thata. Ka go swana le mehleng ya gagwe, tsela yeo batho ba arabelago ka yona molaetšeng wa Jehofa e ka bolela bophelo goba lehu. Lehono batho ba Modimo ga se baporofeta. Ga se ra budulelwa go oketša mantšu a Jehofa a phethagetšego a therešo ao a hwetšwago ka Beibeleng. Lega go le bjalo, re laetšwe gore re bolele ditaba tše dibotse tša Mmušo matšatši ka moka go fihlela bofelong bja tshepedišo ya dilo. (Mat. 28:19, 20) Ruri ga re nyake go ‘utswa mantšu a Jehofa’ ka go utela batho seo se lego kgauswi le go direga. (Bala Jeremia 23:30.) Re ikemišeditše gore re se ke ra bebofatša mantšu a gagwe le ditlamorago tša ona. Diporofeto tše dintši tšeo Modimo a laetšego Jeremia gore a di tsebatše di šetše di phethagetše. Se se re kgonthišetša gore tšeo di sa dutšego di tlo phethagala di ka botwa e le ka kgonthe. Re swanetše go botša batho gore ruri Modimo o tla dira ‘seo a se nagannego le seo a se laetšego go tloga mehleng ya kgalekgale.’—Dillo 2:17.
O se ke wa ‘utswa mantšu a Jehofa’ ka go uta seo se tlago go direga
26. Ke boporofeta bofe bjoo re sa tlogo go bo ahlaahla?
26 Go ahlaahla modiro wa Jeremia wa boporofeta le molaetša wa gagwe e ka se be mo go feletšego ge e ba re ka se ahlaahle dikholofetšo tša Jehofa tše kgolo tša mabapi le “kgwerano e mpsha” le batho ba gagwe, e lego yeo melao ya yona a tlago go e ngwala ka dipelong tša bona. (Jer. 31:31-33) Sehlogong seo se latelago re tla ahlaahla boporofeta bjo le phethagalo ya bjona, e lego tšeo di go kgomago ka go lebanya.
Ke diporofeto dife tša ka pukung ya Jeremia tšeo di phethagetšego mehleng yeno? O ikwa bjang ka tšeo di sa dutšego di tlo phethagala?