Kgaolo 16
Diboka Bakeng sa Borapedi, Thuto le Kgothatšo
DIBOKA tša phuthego ke karolo e bohlokwa ya modiro wa Dihlatse tša Jehofa. Gaešita lege maemo a dira gore go be thata kudu, di katanela go ba gona dibokeng tša tšona ka mehla ka go dumelelana le kgothatšo ya Beibele e rego: “A re hlôkômêlaneng seng sa rena, re išanê leratong le medirong e botse. Re se ngalê phuthêxô ya xešo ka mokxwa wa ba bangwê; sa rena a e bê xo eletšana, xa-xolo ka xe letšatši le le kxaufsi; le lena Le a di bôna.” (Ba-Heb. 10:24, 25) Mo go kgonegago, phuthego e nngwe le e nngwe e swara diboka gararo ka beke ka palo-moka ya diiri tše nne le metsotso e 45. Lega go le bjalo, mohuta wa diboka gotee le makga ao di swarwago ka ona di fapana go ya ka seo se nyakegago ka nako yeo.
Lekgolong la pele la nywaga, diponagatšo tša dimpho tša mohlolo tša moya e be e le karolo e kgolo ya diboka tša Bokriste. Ka baka la’ng? Ka gobane ka dimpho tše, Modimo o be a hlatsela therešo ya gore o be a se sa hlwa a diriša tshepedišo ya Sejuda ya bodumedi eupja gore moya wa gagwe bjale o be o le godimo ga phuthego yeo e sa tšwago go bopja ya Bokriste. (Dit. 2:1-21; Ba-Heb. 2:2-4) Dibokeng tša Bakriste ba pele go be go rapelwa, go opelelwa Modimo ditumišo gomme go gatelelwa go porofeta (ke gore go fetiša dikutollo tša thato ya Modimo le morero) le go nea thuto yeo e tlago go aga bao ba e kwago. Bakriste bao ba phetše ka nako yeo go bego go e-na le ditiragalo tše di kgahlišago kudu mabapi le morero wa Modimo. Ba be ba swanetše go di kwešiša le go tseba kamoo ba ka šomago ka gona ka go dumelelana le tšona. Lega go le bjalo, tsela yeo ba bangwe ba bego ba swaragana le ditaba ka yona dibokeng tša bona e be e sa leka-lekana, gomme go etša ge Beibele e bontšha, go be go nyakega keletšo e le gore dilo di ka dirwa ka tsela e holago kudu.—1 Ba-Kor. 14:1-40.
Na dibopego tšeo di bego di hlaola diboka tša Bakriste bao ba pele di be di bonala gape ge Barutwana ba Beibele ba be ba kopane nywageng ya bo-1870 le ka morago ga moo?
Go Kgotsofatša Dinyakwa tša Moya tša Barutwana ba Pele ba Beibele
Charles Taze Russell le sehlopha se senyenyane sa badirišani ka gare le ka ntle ga Allegheny, Pennsylvania, ba ile ba bopa sehlopha bakeng sa go ithuta Beibele ka 1870. Ka baka la diboka tša bona, ganyenyane-ganyenyane ba ile ba thoma go rata Modimo le Lentšu la gagwe kudu gomme ba tšwela pele go tseba seo Beibele ka boyona e se rutago. Go be go sa bolelwe ka maleme ka tsela ya mohlolo dibokeng tše. Ke ka baka la’ng go be go se bjalo? Dimpho tše bjalo tša mohlolo di be di phethile morero wa tšona lekgolong la pele la nywaga, gomme bjalo ka ge Beibele e be e boletše e sa le pele, di be di kgaoditše. Ngwanabo rena Russell o hlalositše gore, “Mogato o latelago wa tšwelopele e be e le go bonagatšwa ga dienywa tša Moya, bjalo ka ge Mokgethwa Paulo a hlalositše ka mo go kwalago kudu.” (1 Ba-Kor. 13:4-10) Go oketša moo, go swana le lekgolong la pele la nywaga go be go e-na le modiro o akgofilego wa go bolela ebangedi wo o swanetšego go dirwa, gomme ba be ba nyaka go o kgothaletšwa. (Ba-Heb. 10:24, 25) Go se go ye kae, ba be ba e-ba le diboka tše pedi tša ka mehla bekeng e nngwe le e nngwe.
Ngwanabo rena Russell o ile a lemoga gore go be go le bohlokwa gore bahlanka ba Jehofa e be batho ba ba kopanego go sa šetšwe mo ba ka bago ba gašane gona lefaseng ka moka. Ka gona ka 1879, nako e kopana ka morago ga ge Morokami o thomile go gatišwa, babadi ba wona ba ile ba laleletšwa go kgopela gore Ngwanabo rena Russell goba o mongwe wa badirišani ba gagwe a ba etele. Tumelelano yeo e boletšwego ka mo go kwalago e be e le ya gore “Ga go tefišo e dirwago le gona ga go tšhelete e tšewago.” Ka morago ga ge go tlile dikgopelo tše dintšinyana, Ngwanabo rena Russell o ile a thoma leeto la kgwedi leo le ilego la mo iša Lynn, Massachusetts, a swara diboka tša diiri tše nne go ya go tše tshelelago ka letšatši gohle mo a emago gona. Sehlogo seo se bego se ahla-ahlwa e be e le sa gore, “Dilo Tšeo di Tswalanago le Mmušo wa Modimo.”
Mathomong a 1881, Ngwanabo rena Russell o ile a kgothaletša babadi ba Morokami bao ba bego ba se ba hlwa ba e-ba le diboka tša ka mehla tikologong ya bona gore: “Se hlome legaeng la gago ka noši le lapa la gago, goba gaešita le ba sego kae bao ba ka thabelago. Balang, le ithute, le tumiše gaešita le go rapela gotee, gomme moo ba babedi goba ba bararo ba kopanego ka leina la Gagwe, Morena o tla ba gare ga lena—yena morutiši wa lena. Seo e be e le sebopego sa diboka tše dingwe tša kereke mehleng ya Baapostola. (Bona Filemone, 2).”
Lenaneo la diboka le ile la tšwela pele ganyenyane-ganyenyane. Go ile gwa newa ditšhišinyo, eupja sehlopha se sengwe le se sengwe sa lefelong se be se tlogeletšwe gore se dire phetho ya seo se swanelago kaone maemo a sona. Ka dinako tše dingwe seboledi se be se ka nea polelo, eupja go be go gatelelwa kudu diboka tšeo go tšona o mongwe le o mongwe a bego a ka tšea karolo ka bolokologi. Diklase tše dingwe tša Barutwana ba Beibele mathomong di be di sa diriše dipuku tša Mokgatlo kudu dibokeng tša tšona, eupja badiredi ba basepedi, e lego basepedi ba bodumedi ba ile ba di thuša go bona bohlokwa bja go dira bjalo.
Ka morago ga ge tše dingwe tša di-volume tša Millennial Dawn di gatišitšwe, di ile tša thoma go dirišwa e le motheo wa thuto. Ka 1895 dihlopha tša thuto di ile tša thoma go tsebja e le Dawn Circles for Bible Study.a Ba bangwe kua Norway ka morago ba ile ba di bitša “diboka tša go bala le tša poledišano,” ba oketša ka gore: “Ditsopolo tšeo di tšwago dipukung tša Ngwanabo rena Russell di be di balwa ka go hlaboša gomme ge batho ba be ba e-na le ditlhaloso goba dipotšišo, ba be ba emiša matsogo.” Ngwanabo rena Russell o ile a eletša gore dithutong tše bjalo bao ba tšeago karolo ba diriše diphetolelo tše di fapa-fapanego tša Mangwalo, ditšhupetšo tša ka thoko ka Beibeleng le di-concordance tša Beibele. Gantši dithuto di be di swarwa le dihlopha tša bogolo bjo bo lekanetšego, legaeng la motho le ka mantšiboa ao a swanetšego sehlopha. Tše e be e le diketapele tša Thuto ya mehleng yeno ya Puku ya Phuthego.
Ngwanabo rena Russell o ile a lemoga gore go be go nyakega mo go oketšegilego go feta go fo ithuta dithuto tša motheo. Gape go swanetše go ba le dipolelo tša boineelo e le gore dipelo tša batho di ka tutuetšwa ke tebogo ya go leboga lerato la Modimo le ke kganyogo ya go mo godiša le go mo hlankela. Diklase di be di kgothaletšwa go rulaganya seboka se se kgethegilego bakeng sa morero wo gatee ka beke. Tše ka dinako tše dingwe di be di bitšwa “Cottage Meetings” ka gobane di be di swarelwa magaeng a batho. Lenaneo le be le akaretša dithapelo, dikopelo tša tumišo le diphihlelo tšeo di anegwago ke bao ba lego gona.b Diphihlelo tše ka dinako tše dingwe e be e le tše di kgothatšago; go be go bile go akaretšwa diteko, mathata le dikgakanego tšeo go gahlanwego le tšona matšatšing a sa tšwago go feta. Mafelong a mangwe diboka tše di ile tša hlaelelwa o šoro ke go fihlelela morero wa tšona ka baka la go bea bohlokwa bjo bogolo ka mo go feteletšego go motho ka noši. Ditšhišinyo tše botho tša kaonefatšo di ile tša newa ka go Morokami.
Ge a gopola diboka tšeo, Edith Brenisen, e lego mosadi wa o mongwe wa basepedi ba pele ba bodumedi kua United States o itše: “E be e le mantšiboa a go naganišiša ka tlhokomelo ya Jehofa e lerato le mantšiboa a bogwera bja kgaufsi le banababo rena le dikgaetšedi. Ge re dutše re theeditše tše dingwe tša diphihlelo tša bona re be re thoma go ba tseba kaone. Go lemoga potego ya bona le go bona kamoo ba fentšego mathata a bona ka gona, gantši go be go re thuša go rarolla tše dingwe tša ditlalelo tša rena ka noši.” Ge nako e dutše e e-ya, go ile gwa thoma go ba molaleng gore diboka tšeo di reretšwego go hlama o mongwe le o mongwe bakeng sa go tšea karolo modirong wa boebangedi e be e le tše di holago kudu.
Tsela yeo seboka sa Sontaga se bego se swarwa ka yona mafelong a mangwe e be e tshwenya banababo rena kudu. Dihlopha tše dingwe di be di leka go ahla-ahla Beibele temana ka temana. Eupja ka dinako tše dingwe go fapana ga dikgopolo mabapi le tlhaloso e be e tloga e se mo go agago. Go kaonefatša boemo, ba bangwe ka phuthegong ya Los Angeles, California, ba ile ba dira dithulaganyo bakeng sa thuto ya poledišano ya Beibele, e e-na le dipotšišo le ditšhupetšo tšeo di swanetšego go hlahlobja ke sehlopha ka moka pele ga ge se e-tla sebokeng. Ka 1902 Mokgatlo o ile wa tšweletša Beibele yeo e nago le “Berean Bible Study Helps,” go akaretša tlhatlamano ya dihlogo.c Go nolofatša taba ka mo go tšwelago pele, go tloga ka Morokami (wa Seisemane) wa March 1, 1905, go ile gwa gatišwa dithulaganyo bakeng sa poledišano ya phuthego, di e-na le dipotšišo gotee le ditšhupetšo tše di šupago Beibeleng le dipukung tša Mokgatlo bakeng sa nyakišišo. Tše di ile tša tšwela pele go fihla ka 1914, e lego nako yeo ka yona dipotšišo tša thuto mabapi le di-volume tša Studies in the Scriptures di ilego tša gatišwa bakeng sa go dirišwa e le motheo bakeng sa Dithuto tša ba-Berea.
Dihlopha ka moka di be di e-na le thuto e swanago, eupja palo ya diboka tša beke le beke e be e fapana go tloga go se tee go ya go tše nne goba go feta moo, go ya ka seo se bego se rulagantšwe lefelong leo. Kua Colombo, Ceylon (yeo bjale e lego Sri Lanka), go tloga ka 1914 diboka ge e le gabotse di be di swarwa ka matšatši a šupago ka beke.
Barutwana ba Beibele ba ile ba kgothaletšwa go ithuta go dira nyakišišo, go ‘leka tšohle’ le go bolela dikgopolo ka mantšu a bona. (1 Ba-Thes. 5:21) Ngwanabo rena Russell o ile a kgothaletša poledišano e tletšego le ya bolokologi ka taba yeo e ithutwago. O ile a ba a lemoša gore: “Le se ke la lebala gore Beibele ke Tekanyetšo ya rena le gore gaešita lege dithušo tša rena e ka ba tše di tšwago go Modimo ke ‘dithušo,’ gomme ga se diemedi tša Beibele.”
Go Bina Segopotšo sa Lehu la Morena
Go thoma mo e ka bago ka 1876, Barutwana ba Beibele ba ile ba dira dithulaganyo bakeng sa go bina segopotšo sa lehu la Morena ngwageng o mongwe le o mongwe.d Mathomong, sehlopha sa Pittsburgh, Pennsylvania, le tikologong ya yona se be se kopana legaeng la o mongwe wa banababo rena. Ka 1883, palo ya bao ba bago gona e be e oketšegile go fihla go mo e ka bago ba lekgolo moo, gomme go ile gwa dirišwa holo yeo e hirilwego. Gore go dudišwe batheetši ba bantši bao ba letetšwego kua Pittsburgh ka 1905, banababo rena ba ile ba dira phetho ya go hwetša tumelelo ya go diriša Holo e kgolo ya Carnegie.
Barutwana ba Beibele ba ile ba lemoga gore wo ke monyanya wa ngwaga le ngwaga, e sego selo seo se bego se swanetše go dirwa bekeng e nngwe le e nngwe. Letšatši leo ba bego ba bina monyanya ka lona le be le sepedišana le Nisani 14 almanakeng ya Sejuda, e lego nako ya lehu la Jesu. Nywageng ka moka, go bile le ditokišo tseleng yeo letšatši-kgwedi leo le bego le balwa ka yona.e Eupja taba-kgolo yeo go bego go tshwenyegilwe ka yona e be e le bohlokwa bja tiragalo ka boyona.
Gaešita lege Barutwana ba Beibele ba ile ba kopana bakeng sa monyanya wo wa segopotšo ka dihlopha tša bogolo bjo bo fapa-fapanego mafelong a mantši, motho lege e le ofe yo a bego a ka tlatša banababo rena kua Pittsburgh o be a amogelega. Go tloga ka 1886 go ya go 1893, babadi ba Morokami ba be ba laletšwa ka mo go kgethegilego go tla Pittsburgh ge e ba go kgonega, gomme ba ile ba tla ba e-tšwa dikarolong tše di fapa-fapanego tša United States le Canada. Se ga se sa dira feela gore ba kgone go bina monyanya wa Segopotšo ba le gotee eupja gape se ba thušitše go tiiša ditlamo tša botee bja moya. Lega go le bjalo, ge palo ya dihlopha e be e dutše e gola bobedi kua United States le dikarolong tše dingwe tša lefase, go be go se sa kgonega go leka go kopana lefelong le tee, gomme ba ile ba lemoga gore go be go ka dirwa botse kudu ka go bokana le badumedi-gotee tikologong ya gabo motho.
Go etša ge Morokami o hlalositše, go be go e-na le ba bantši bao ba bego ba ipolela gore ba dumela topollong, gomme ga go le o tee wa ba yo a ilego a gomišwa segopotšong sa ngwaga le ngwaga. Eupja tiragalo e be e e-na le bohlokwa bjo bo kgethegilego go bao ka kgonthe e bego e le ba “mohlatswana o monyenyane” wa Kriste. Ba ke bao ba bego ba tla ba le karolo Mmušong wa legodimong. Bošegong bja pele ga lehu la Jesu, ge a be a hloma Segopotšo, Kriste o be a bolela le batho bao ba bego ba neilwe kholofelo e bjalo ge a be a re: “Dirang byalo xore e bê xo nkxopola.”—Luka 12:32; 22:19, 20, 28-30.
Go tloga nywageng ya bo-1930 ka mo go kgethegilego, bao e bego e tla ba ditho tša “lešaba le lexolo” la dinku tše dingwe ba ile ba thoma go itšweletša. (Kut. 7:9, 10; Joh. 10:16) Ba ka nako yeo ba be ba bitšwa ma-Jonadaba. Morokami (wa Seisemane) tokollong ya wona ya February 15, 1938 o ile wa ba laletša ka lekga la mathomo gore ba be gona Segopotšong, wa re: “Ka morago ga iri ya botshelela thapama ka April 15, anke khamphani e nngwe le e nngwe ya batlotšwa e bokane gomme e bine monyanya wa Segopotšo, bagwera ba bona bao e lego ma-Jonadaba le bona ba le gona.” Ga se ba ba gona e le bao ba jago, eupja e le babogi. Go ba gona ga bona go ile gwa thoma go oketša palo ya bao ba bago gona nakong ya Segopotšo sa lehu la Kriste. Ka 1938 palo-moka ya bao ba bilego gona e be e le 73 420, mola bao ba jelego senkgwa le beine tša seswantšhetšo e be e le ba 39 225. Nywageng e latetšego, bao ba bilego gona e le babogi gape ba ile ba thoma go akaretša dipalo tše kgolo tša batho bao ba sa tšwago go thabela le ba bangwe bao ba bego ba sa hlwa ba e-ba Dihlatse tše mafolofolo tša Jehofa. Ka gona ka 1992, mola tlhora ya palo ya bao ba bago le karolo bodireding bja tšhemo e be e le 4 472 787, bao ba bilego gona Segopotšong e be e le ba 11 431 171 gomme palo ya bao ba jago diswantšhetšo e le 8 683 feela. Dinageng tše dingwe palo ya bao ba bilego gona e bile yeo e fetago palo ya Dihlatse tšeo di lego mafolofolo moo ka makga a mahlano goba a tshelelago.
Ka baka la go hlompha ga tšona mo gogolo bohlokwa bja lehu la Kriste, Dihlatse tša Jehofa di bina monyanya wa Segopotšo gaešita lege di lebeletšane le maemo a thata kudu. Nywageng ya bo-1970 ge dikiletšo tša go sepela mekgotheng ka nako e itšego mehleng ya ntwa kua Rhodesia (yeo bjale e tsebjago e le Zimbabwe) di be di dira gore go se kgonege go tšwela ka ntle mantšiboa, banababo rena mafelong a mangwe ba be ba kopana ka moka legaeng la o mongwe wa Dihlatse tša Jehofa mosegare gomme ba bina monyanya wa Segopotšo mantšiboa. Ee, ba be ba ka se boele gae ka morago ga seboka, ka gona ba be ba tla robala moo. Diiri tše di šetšego tša mantšiboa di be di dirišetšwa go opela dikopelo tša Mmušo le go anega diphihlelo, tšeo e bego e le mothopo wa tapološo e oketšegilego.
Dikampeng tša tshwenyo nakong ya Ntwa ya II ya Lefase, monyanya wa Segopotšo o be o binwa gaešita lege go dira seo go be go ka feleletša ka kotlo e šoro ge bahlapetši ba be ba ka lemoga seo. Ge a be a nnoši kgolegong kua China ya Bokomanisi go tloga ka 1958 go ya go 1963 ka baka la tumelo ya gagwe ya Bokriste, Harold King o ile a bina monyanya wa Segopotšo kamoo a bego a ka kgona ka gona ka tlase ga maemo ao. Ka morago o itše: “Ke be ke lebelela kgwedi ka lefasetere la-ka la kgolego ge e dutše e tlala ge seruthwane se le kgaufsi le go tsena. Ke ile ka bala letšatši la monyanya ka kelohloko ka mo ke bego nka kgona ka gona.” O ile a dira diswantšhetšo tšeo di nyakegago, a dira beine e nyenyane ka di-currant tše diso gomme a diriša reise yeo e sa omelwago e le senkgwa. O boletše gape gore: “Ke be ke opela le go rapela gomme ka nea polelo e tlwaelegilego bakeng sa tiragalo ye, go fo swana le ge go be go tla dirwa phuthegong lege e le efe ya batho ba Jehofa. Ka gona ngwageng o mongwe le o mongwe ke ile ka ikwa ke kopane le banabešo lefaseng ka moka tiragalong ye e bohlokwa kudu.”
Sebaka sa Bafsa
Nywageng ya pele, dipuku le diboka tša Barutwana ba Beibele di be di sa lokišetšwa ka mo go kgethegilego bakeng sa go kgotsofatša dinyakwa tša bafsa. Ba be ba ka ba gona dibokeng, gomme ba bangwe ba bona ba be ba dira bjalo e bile ba theetša ka šedi. Eupja go be go se na boiteko bjo bo kgethegilego bja go ba akaretša go seo se bego se direga. Ke ka baka la’ng go be go se bjalo?
Kwešišo ya banababo rena ka nako yeo e be e le gore go be go šetše nako e kopana kudu gore ditho ka moka tša monyadiwa wa Kriste di kopanywe le yena letagong la legodimong. Ka 1883, Morokami (wa Seisemane) o hlalositše gore: “Rena bao re tlwaeletšwago pitšo ya godimo re ka se ke ra tlogela modiro o kgethegilego wa mehleng yeno—modiro wa go lokiša ‘Monyadiwa, mosadi wa Kwana.’ Monyadiwa o swanetše go itokiša; gomme mo nakong ye ge go tsenywa mekgabišo ya mafelelo bakeng sa go itokišetša monyanya wa lenyalo, tirelo ya setho se sengwe le se sengwe e a nyakega modirong wo o bohlokwa-hlokwa wa gona bjale.”
Batswadi ba be ba kgothaletšwa ka matla go rwala boikarabelo bja bona bjo ba bo neilwego ke Modimo bja go nea bana ba bona thuto ya moya. Go be go sa kgothaletšwe dikolo tše di arogilego tša Sontaga bakeng sa bafsa. Go be go le molaleng gore go diriša ga Bojakane dikolo tša Sontaga go be go bakile tshenyo e kgolo kudu. Batswadi bao ba bego ba romela bana ba bona dikolong tše bjalo gantši ba be ba nagana gore thulaganyo ye e ba imolla boikarabelo bja go nea bana ba bona thuto ya bodumedi. Bana le bona, ka ge ba be ba sa lebelele batswadi ba bona e le mothopo o mogolo wa thuto mabapi le Modimo, ba be ba sa tutueletšege go hlompha batswadi ba bona le go ba kwa bjalo ka ge ba swanetše.
Lega go le bjalo, go tloga ka 1892 go ya go 1927, Morokami (wa Seisemane) o ile wa beela sekgoba ka thoko bakeng sa tlhaloso mabapi le temana yeo e hlalositšwego ka go “Dithuto tša Sekolo sa Sontaga sa Ditšhaba-tšhaba” tšeo ka nako yeo di bego di tumile dikerekeng tše dintši tša Protestanta. Ditemana tše ka nywaga e mentši di be di kgethwa ke F. N. Peloubet, e lego moruti wa Congregational le bathuši ba gagwe. Morokami o ile wa ahla-ahla ditemana tše go ya ka pono ya kwešišo e tšwetšego pele ya Mangwalo ya Barutwana ba Beibele, yeo e se nago dithuto tša bodumedi tša Bojakane. Go be go holofelwa gore ka tsela ye Morokami o be o tla kgona go tsena go tše dingwe tša dikereke, gore therešo ka tsela yeo e be e tla emelwa le gore ditho tše dingwe tša kereke di be di tla e amogela. Ee, phapano e be e le molaleng, gomme se se ile sa befediša baruti ba Protestanta.
Ngwaga wa 1918 o ile wa tla, gomme mašaledi goba ba ba šaletšego ba batlotšwa ba be ba sa le lefaseng. Palo ya bana dibokeng tša bona le yona e be e oketšegile kudu. Gantši bana ba be ba fo dumelelwa go bapala mola batswadi ba bona ba ithuta. Lega go le bjalo, bafsa le bona ba be ba swanetše go ithuta go ‘tsoma go loka, ba tsome boipoetšo,’ ge e ba ba be ba tla ‘efošwa letšatšing la bogale bja MORENA.’ (Tsef. 2:3, KJ) Ka gona ka 1918 Mokgatlo o ile wa kgothaletša diphuthego go rulaganya klase ya bafsa bakeng sa bana ba nywaga ya go tloga go e seswai go ya go e 15. Mafelong a mangwe go be go bile go e-na le diklase tša tlase tša bao e lego ba banyenyane kudu go ka tsenela klase ya bafsa. Ka nako e swanago, boikarabelo bja batswadi go bana bo ile bja gatelelwa.
Se se ile sa lebiša ditiragalong tše dingwe. Ka 1920 The Golden Age e ile ya ba le sehlogo se segolo sa “Thuto ya Beibele ya Bafsa” se e-na le dipotšišo tšeo di bego di sepedišana le ditšhupetšo tša Mangwalo ao dikarabo di bego di ka hwetšwa go ona. Ngwageng wona woo go ile gwa gatišwa The Golden Age ABC; e be e le pukwana yeo e nago le diswantšho yeo e bego e tla dirišwa ke batswadi ge ba ruta bafsa ba bona ditherešo tša motheo tša Beibele le dika tša Bokriste. Puku yeo e bitšwago The Way to Paradise yeo e ngwadilwego ke W. E. Van Amburgh, e ile ya latela ka 1924. E be e rulaganyeditšwe “barutwana ba banyenyane ba Beibele.” E ile ya dirišwa ka nako e teletšana dibokeng tša bana. Go oketša moo, kua Amerika “Dihlatse tše Dinyenyane” di be di e-na le dithulaganyo tša tšona ka noši tša tirelo ya tšhemo. Kua Switzerland sehlopha sa bafsa se ile sa bopa mokgatlo wo o bitšwago “Bafsa ba Jehofa” bakeng sa bao ba nago le nywaga ya magareng ga 13 le 25. Ba be ba e-na le ofisi ya bona ka noši ya mongwaledi kua Berne, gomme makasine o kgethegilego wa Jehovah’s Youth o ile wa ngwalwa le go gatišwa metšheneng ya Mokgatlo moo. Bafsa ba ba be ba e-na le diboka tša bona ka noši gaešita le go bapala dipapadi tša Beibele go etša ge ba ile ba dira kua Volkshaus, Zurich ba bapalela batheetši ba 1 500.
Lega go le bjalo, seo se bego se direga e be e le gore go be go tšwelela mokgatlo ka gare ga mokgatlo wa bahlanka ba Jehofa. Se se be se ka se tlaleletše boteeng, gomme se ile sa tlogelwa ka 1936. Ka April 1938, nakong ya ge J. F. Rutherford, e lego mopresidente wa Mokgatlo a etetše Australia, o ile a hwetša gore sehlopha sa thuto ya bana se be se swarelwa thoko se sa kopane le seboka sa batho ba bagolo. O ile a rulaganya gatee-tee gore bana ka moka ba tlišwe sebokeng se segolo, e lego seo se ilego sa ba hola kudu.
Ngwageng wona woo Morokami o ile wa boeletša taba ka moka ya go aroganya dihlopha tša thuto tša bafsa ka phuthegong. Thuto yeo e ile ya gatelela gape therešo ya gore batswadi ba na le boikarabelo bja go ruta bana ba bona ka noši. (Ba-Ef. 6:4; bapiša le Doiteronomio 4:9, 10; Jeremia 35:6-10.) O ile wa bontšha gape gore Beibele ga e nee mohlala wa go kgetholla bana ka diklase tša bana. Go e na le moo, ba be ba swanetše go ba gotee le batswadi ba bona bakeng sa go kwa Lentšu la Modimo. (Doit. 31:12, 13; Još. 8:34, 35) Ge go be go nyakega tlhaloso e oketšegilego ya taba e ithutwago, ye e be e swanetše go newa ke batswadi ka gae. Go oketša moo, dihlogo di hlalositše gore dithulaganyo tša dihlopha tše bjalo tše di arogilego ge e le gabotse di be di šitišana le boboledi bja ntlo le ntlo bja ditaba tše di lokilego. Go bjalo bjang? Ka gobane barutiši ba be ba sa ye tirelong ya tšhemo bakeng sa go lokišeletša dithuto tše le go di swara. Ka gona dithuto ka moka tša ka thoko tša bafsa di ile tša kgaotšwa.
Go theoša go fihla mehleng ye, e tšwela pele e le mokgwa gare ga Dihlatse tša Jehofa gore lapa ka moka le be gona dibokeng tša phuthego le le gotee. Bana ba thušwa ke batswadi ba bona go lokišetša e le gore ba ka tšea karolo ka ditsela tše di swanetšego. Go oketša moo, go neilwe mehuta e mebotse ya dipuku bakeng sa batswadi go di diriša ge ba ruta bafsa ka gae. Gare ga tše go bile le puku ya Children ka 1941; Go Theeletša Morutiši o Mogolo ka 1971 (ka Seisemane); Bofsa bja Gago—Go Holwa Kudu ke Bjona ka 1976; Puku Ya-ka ya Ditaba tša Beibele ka 1978 le Dipotšišo tša Bafsa le Dikarabo tše Šomago ka 1989.
Go Hlama Bohle Gore e be Baebangedi ba Mafolofolo
Ga e sa le go tloga ge ditokollo tša mathomo tša Morokami di gatišwa, babadi ba wona ba be ba gopotšwa ka mehla ka tokelo le boikarabelo bja Bakriste ka moka ba therešo bja go goeletša ditaba tše di lokilego mabapi le morero wa Modimo. Diboka tša phuthego di thušitše go beakanya dipelo le menagano ya bona bakeng sa modiro wo ka go matlafatša lerato la bona la go rata Jehofa le tsebo ya bona ka morero wa gagwe. Lega go le bjalo, kudu-kudu ka morago ga kopano ya Cedar Point, Ohio, ka 1922, go ile gwa gatelelwa ka mo go oketšegilego kudu seo se phethilwego tirelong ya tšhemo le kamoo go ka tšewago karolo ka gona ka mo go atlegago.
Bulletin,f e lego pampišana yeo e nago le tsebišo yeo e tswalanago ka go lebanya le tirelo ya tšhemo e be e e-na le boipolelo bjo bokopana, bjoo ka nako yeo bo bego bo bitšwa lesolo la go goketša, bjo bo bego bo swanetše go tsebja ka hlogo le go dirišwa ge go newa bohlatse bathong. Karolong e kgolo ya 1923, letšatšing la pele la kgwedi e nngwe le e nngwe, e le tutuetšo ya go dira boiteko bjo bo kopanego bja go tsebatša Mmušo, seripa-gare sa Seboka sa Laboraro bošego sa Thapelo, Tumišo le Diphihlelo se ile sa beelwa ka thoko bakeng sa diphihlelo tšeo di lego mabapi le tirelo ya tšhemo.
Bonyenyane ka 1926, diboka tša kgwedi le kgwedi tšeo go tšona go bego go ahla-ahlwa tirelo ya tšhemo di be di bitšwa Diboka tša Bašomi. Gantši go be go e-tla bao ba bego ba tšea karolo e le ka kgonthe tirelong e bjalo. Dibokeng tše go be go ahla-ahlwa mekgwa yeo e dirišwago go nea bohlatse go ba bangwe, gomme go dirwa dithulaganyo bakeng sa modiro wa nakong e tlago. Ka 1928 Mokgatlo o be o kgothaletša diphuthego go ba le diboka tše bjalo bekeng e nngwe le e nngwe. Lebakeng la Nywaga e mengwe e mene, diphuthego di be di thoma go swara seo se ilego sa tla sa bitšwa Seboka sa Tirelo legatong la Seboka sa Diphihlelo (goba sa Boipolelo), gomme Mokgatlo wa kgothaletša bohle gore ba be gona. Ka nywaga e fetago 60, seboka se sa beke le beke se be se dutše se swarwa ke diphuthego. Ka dipolelo, dipolelo tšeo go tšona batheetši ba tšeago karolo, dipontšho le dipoledišano, go newa thušo e lebanego mabapi le dibopego ka moka tša bodiredi bja Bokriste.
Seboka sa mohuta wo ruri ga se sa thoma lekgolong la bo-20 la nywaga. Jesu ka boyena o ile a nea barutiwa ba gagwe ditaelo tše di tletšego pele a ba roma go ya go bolela. (Mat. 10:5–11:1; Luka 10:1-16) Ka morago ba ile ba agana ka go bokana bakeng sa go anega diphihlelo tšeo ba bilego le tšona ge ba be ba le bodireding.—Dit. 4:21-31; 15:3.
Ge e le ka go tlwaeletšwa go bolela phatlalatša, nywageng ya pele se se be se sa dirwe dibokeng tša ka mehla tša phuthego. Lega go le bjalo, bonyenyane ka 1916 go ile gwa šišinywa gore bao ba ikwago ba e-na le bokgoni bjo itšego bjalo ka diboledi tša phatlalatša ba ka swara dithuto ka bobona, mohlomongwe go e-na le mogolo e le mohlokomedi bakeng sa go ba kwa le go nea keletšo ya go kaonefatša molaetša wa dipolelo tša bona le go neelwa ga tšona. Diboka tše tšeo go tšona go bego go e-tla banna feela ba ka phuthegong, ka morago di ile tša tsebja e le Dikolo tša Baporofeta. Ge a boeletša ditiragalo tša mehleng yeo, Grant Suiter o gopola gore: “Phošollo e agago yeo ke e hweditšego sekolong e be e se selo ge e bapišwa le yeo ke e hweditšego go tate ka noši ka morago ga ge a tlile go le lengwe la mananeo go tla go ntheetša ge ke leka go nea polelo.” Go thuša bao ba bego ba leka go tšwela pele, banababo rena ba ile ba kgoboketša ka thoko le go gatiša puku ya ditaelo mabapi le go bolela, gotee le dithulaganyo tša dipolelo tše di fapa-fapanego. Lega go le bjalo, ge nako e dutše e e-ya Dikolo tše tša Baporofeta di ile tša kgaotšwa. Go tlatša tlhaelelo e kgethegilego yeo e bego e le gona ka nako yeo, go ile gwa lebišwa tlhokomelo e feletšego go hlameng setho se sengwe le se sengwe sa phuthego gore se be le karolo ka mo go tletšego boebangeding bja ntlo le ntlo.
Na go be go kgonega go hlama setho se sengwe le se sengwe sa mokgatlo wo o golago wa ditšhaba-tšhaba go nea e sego feela bohlatse bjo bokopana le go sepediša dipuku tša Beibele, eupja le go bolela ka mo go atlegago le go ba morutiši wa Lentšu la Modimo? Woo e be e le morero wa sekolo se se kgethegilego seo se ilego sa hlongwa ka phuthegong e nngwe le e nngwe ya Dihlatse tša Jehofa go tloga ka 1943. Se be se šetše se thomile go šoma ntlong-kgolo ya lefase ya Dihlatse tša Jehofa ga e sa le go tloga ka February 1942. Bekeng e nngwe le e nngwe go be go newa tayo gomme barutwana ba neela dipolelo le go eletšwa mabapi le tšona. Mathomong, e be e le banna feela bao ba bego ba nea dipolelo sekolong, gaešita lege phuthego ka moka e be e kgothaletšwa go ba gona, go lokišetša dithuto le go tšea karolo dipoeletšong. Ka 1959 dikgaetšedi le tšona di ile tša ba le tokelo ya go ngwadiša bakeng sa go tlwaeletšwa go bolela ka ditaba tša Beibele maemong a go kopana ka go lebanya le motho.
Mabapi le mafelelo a sekolo se, lekala la Mokgatlo wa Watch Tower Afrika Borwa le begile gore: “Thulaganyo ye e botse-botse e atlegile ka nako e kopana tabeng ya go thuša banababo rena ba bantši bao ba bego ba nagana gore le ka mohla ba ka se ke ba ba diboledi tša phatlalatša, go ba bao ba atlegago kudu sethaleng le bao ba atlegago kudu tšhemong. Dikarolong ka moka tša Afrika Borwa banababo rena ba amogetše tokišetšo ye e mpsha ya Jehofa gomme ba e diriša ka phišego. Se se dirilwe go sa šetšwe lepheko le legolo la leleme le go hlaelela ga thuto go ba bangwe.”
Sekolo sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo se tšwela pele go ba seboka se bohlokwa ka diphuthegong tša Dihlatse tša Jehofa. Mo e nyakilego go ba bohle bao ba kgonago ba a ngwadišwa. Ba banyenyane le ba bagolo, Dihlatse tše difsa le tšeo di nago le phihlelo kudu di tšea karolo. Ke lenaneo le le tšwelago pele la thuto.
Batho ba Laleletšwa go Bona le go kwa
Le gatee Dihlatse tša Jehofa ga se lekoko la baitlami. Ditumelo tša tšona tšeo di theilwego Beibeleng di hlaloswa ka mo go tletšego ka dipukung tšeo di ka hwetšwago ke motho lege e le ofe. Go oketša moo, di dira boiteko bjo kgethegilego bja go laletša batho ka kakaretšo gore ba be gona dibokeng go tla go iponela le go ikwela seo se diregago.
Jesu Kriste o ile a nea barutiwa ba gagwe tayo ya motho ka noši, eupja o ile a ba a bolela phatlalatša—lebopong la lewatle, thitong ya thaba, disinagogeng, lefelong la tempele Jerusalema—moo mašaba a bego a kgona go kwa. (Mat. 5:1, 2; 13:1-9; Joh. 18:20) Ka go ekiša se, pejana nywageng ya bo-1870 Barutwana ba Beibele ba ile ba thoma go rulaganya diboka moo bagwera le baagišani le ba bangwe bao ba bego ba ka ba le kgahlego ba bego ba ka kwa polelo mabapi le morero wa Modimo ka batho.
Go ile gwa dirwa boiteko bjo bo kgethegilego bja go ba le dipolelo tše mafelong ao go ona batho ka kakaretšo ba bego ba tla kgona go tla. Wo o be o tsebja e le modiro wa go katološa klase. Ka 1911, diphuthego tšeo di bego di e-na le diboledi tše di lekanego tšeo di nago le bokgoni di be di kgothaletšwa go rulaganya gore tše dingwe tša tše di ye ditoropong tšeo di lego kgaufsi le metsaneng go ya go rulaganya diboka diholong tša setšhaba. Mo go bego go kgonega, ba be ba rulaganyetša lelokelelo la dipolelo tše tshelelago. Ka morago ga ya mafelelo, seboledi se be se botšiša ka palo ya bao ba bego ba thabela thuto ya Beibele ka mo go lekanego go ka kopana ka mehla. Dipolelo tše bjalo tše di fetago 3 000 di ile tša neelwa ngwageng wa pele.
Go tloga ka 1914 “Photo-Drama of Creation” le yona e ile ya bontšhwa batho ka kakaretšo. Banababo rena ba be ba sa lefiše tšhelete ya go tsena. Ga e sa le go tloga ka nako yeo, ba ile ba diriša dipontšho tše dingwe tša diswantšho tše di sepelago le dipontšho tša di-slide. Go tloga nywageng ya bo-1920, go diriša ga Mokgatlo wa Watch Tower radio ka tekanyo e kgolo go ile gwa dira batho gore ba kgone go kwa dipolelo tša Beibele magaeng a bona ka noši. Ka gona, nywageng ya bo-1930 dipolelo tšeo di neetšwego ke J. F. Rutherford di ile tša gatišwa le go bapalwa dipokanong tše dikete tša batho ka kakaretšo.
Ka 1945 go be go e-na le palo e kgolo ya diboledi tša phatlalatša tšeo di bego di tlwaeditšwe Sekolong sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo. Ka January ya ngwaga woo go ile gwa thongwa lesolo leo le rulagantšwego gabotse la diboka tša phatlalatša. Mokgatlo o ile wa nea dithulaganyo tša dipolelo bakeng sa lelokelelo la dipolelo tše seswai tšeo di lego nakong. Dipampišana tša taletšo, ka dinako tše dingwe le dipampiri tša go athwa di be di dirišwa bakeng sa go phatlalatša tsebišo. Go oketša go dirišweng ga mafelo a phuthego a diboka tša ka mehla, banababo rena ba ile ba dira maiteko a kgethegilego a go rulaganya diboka tše tša phatlalatša mafelong ao go ona go se nago phuthego. Bohle ka diphuthegong ba be ba ka tšea karolo—ka go tsebatša diboka, ka go ba gona go tšona bona ka noši, gotee le ka go amogela ba bafsa le go araba dipotšišo tša bona. Ngwageng wa pele wa modiro wo o kgethegilego, go ile gwa rulaganywa diboka tša phatlalatša tše 18 646 kua United States, ka palo-moka ya ba 917 352 bao ba bilego gona. Ngwageng o latelago palo ya diboka tša phatlalatša e ile ya hlatlogela go 28 703 bakeng sa tšhemo ya Amerika. Kua Canada moo diboka tše bjalo tše 2 552 di ilego tša rulaganywa ka 1945, go be go e-na le tše 4 645 ngwageng o latelago.
Diphuthegong tše dintši tša Dihlatse tša Jehofa, Diboka tša Phatlalatša mo nakong ye ke karolo ya ka mehla ya lenaneo la diboka tša beke le beke. Di ka sebopego sa polelo yeo go yona o mongwe le o mongwe a kgothaletšwago go phetla ditemana tša Mangwalo tšeo di rwelego moko ge di dutše di balwa le go hlaloswa. Diboka tše ke mothopo o humilego wa thuto ya moya bakeng sa phuthego le ba bafsa ka mo go swanago.
Batho bao ba bago gona dibokeng tša Dihlatse tša Jehofa ka lekga la mathomo gantši ba hwetša seo ba sa se letelago. Ra-dipolitiki yo a tumilego kua Zimbabwe o ile a ya Holong ya Mmušo go bona seo se bego se direga moo. E be e le monna wa kgopolo e sekametšego bošorong, gomme o ile a ya ka boomo a sa kota ditedu le meriri e sa kangwa. O be a letetše gore Dihlatse di tla mo leleka. Go e na le moo, di ile tša mo thabela e le ka kgonthe gomme tša mo kgothaletša go ba le thuto ya Beibele ya legae. Mo nakong ye ke Hlatse ya Mokriste e ikokobeditšego le yeo e nago le khutšo.
Go na le batho ba dimilione bao ka go ya dibokeng tša Dihlatse tša Jehofa ba ilego ba ikwa ba tutueletšega go bolela gore: “Ruri, Modimo ó na le lena.”—1 Ba-Kor. 14:25.
Mafelo a Swanetšego ao go ka Kopanelwago go Ona
Mehleng ya baapostola ba Jesu Kriste, gantši Bakriste ba be ba swarela diboka tša bona magaeng a batho. Mafelong a mangwe ba be ba kgona go bolela disinagogeng tša ba-Juda. Kua Efeso moapostola Paulo o ile a nea dipolelo ka nywaga e mebedi holong ya sekolo. (Dit. 19:8-10; 1 Ba-Kor. 16:19; Filemone 1, 2) Ka mo go swanago, karolong ya mafelelo ya lekgolo la bo-19 la nywaga, Barutwana ba Beibele ba be ba kopana magaeng a batho, ka dinako tše dingwe ba bolela meagong ya kereke le go diriša diholo tše dingwe tšeo di bego di ka hirwa. Mabakeng a sego kae ka morago, ba ile ba reka meago yeo pele e bego e dirišwa ke dihlopha tše dingwe tša bodumedi gomme ba e diriša ka mehla. Go bile bjalo le ka Brooklyn Tabernacle le London Tabernacle.
Eupja le ka mohla ba be ba sa tsome goba go nyaka meago yeo e kgabišitšwego bakeng sa diboka tša bona. Diphuthego tše sego kae di ile tša reka gomme tša fetoša sebopego sa meago e swanetšego; tše dingwe di ile tša aga diholo tše difsa. Ka morago ga 1935 leina Holo ya Mmušo le ile la thoma go dirišwa ganyenyane-ganyenyane bakeng sa go hlaola mafelo a a diboka tša phuthego. A gantši ke ao a nago le ponagalo e gogelago eupja e se yeo e feteletšego. Meago e ka fapana go ya ka mafelo, eupja morero wa moago ke go o diriša ka mo go holago.
Lenaneo Leo le Kopanego la Thuto
Karolong ya mafelelo ya lekgolo la bo-19 la nywaga le karolong ya pele ya lekgolo la bo-20 la nywaga, kgolo le modiro wa moya di be di fapana kudu go ya ka diphuthego. Di be di e-na le ditumelo tše itšego tša motheo tšeo di dumelelanago ka tšona tšeo di ilego tša di arola Bojakaneng. Lega go le bjalo, mola ba bangwe ba banababo rena ba be ba lemoga ka mo go tseneletšego tsela yeo Jehofa a bego a fepa batho ba gagwe ka yona, ba bangwe ba be ba fapošwa gabonolo ke dikgopolo tša batho bao ba bego ba e-na le dikgopolo tša bona ka noši tše di tiilego ka ditaba.
Pele ga lehu la gagwe, Jesu o ile a rapelela gore balatedi ba gagwe “e bê batee”—e be batee le Modimo le Kriste le go ba batee seng sa bona. (Joh. 17:20, 21) Bjo e be e sa swanela go ba botee bja kgapeletšo. Bo be bo tla tlišwa ke lenaneo le le kopanego la thuto leo le bego le hwetša karabelo dipelong tšeo di amogelago. Go bjalo ka ge go be go boletšwe kgale gore: “Bana ba gago ka moka ba tla rutwa ke Jehofa, gomme khutšo ya bana ba gago e tla ba e kgolo.” (Jes. 54:13, PK) Gore ba thabele khutšo yeo ka mo go tletšego, bohle ba be ba nyaka sebaka sa go holwa ke thuto e tšwelago pele yeo Jehofa a bego a e nea ka mokero wa gagwe o bonagalago wa go fetiša ditaba.
Ka nywaga e mentši Barutwana ba Beibele ba be ba diriša di-volume tše di fapa-fapanego tša Studies in the Scriptures gotee le Beibele e le motheo wa poledišano. Seo di bego di se rwele ka kgonthe e be e le “dijô [tša moya] ka lebaka la xôna.” (Mat. 24:45) Lega go le bjalo, tlhahlobo e tšwelago pele ya Mangwalo ka tlase ga tlhahlo ya moya wa Modimo e ile ya bontšha gore go be go e-na le mo gontši mo go swanetšego go ithutwa le gore bahlanka ba Jehofa ba be ba sa dutše ba nyaka go hlwekišwa mo gogolo ga moya. (Mal. 3:1-3; Jes. 6:1-8) Go oketša moo, ka morago ga go hlongwa ga Mmušo ka 1914 diporofeto tše dintši di be di dutše di phethagala ka go latelana ka lebelo, gomme tše di ile tša šupa modirong o akgofilego woo Bakriste ka moka ba therešo ba bego ba swanetše go o dira. Tsebišo ye yeo e lego nakong ya Mangwalo e be e neelwa ka mehla ka dikholomo tša Morokami.
Ba bangwe ba baemedi ba basepedi ba Mokgatlo ge ba lemoga gore e be e se bohle ka phuthegong bao ba bego ba holwa ke dihlogo tše, ba ile ba eletša ofisi ya ntlo-kgolo gore diphuthego ka moka di ithute Morokami dibokeng tša ka mehla tša beke le beke. Keletšo yeo e ile ya fetišetšwa go diphuthego gomme “Dipotšišo tša ba-Berea” bakeng sa go dirišwa thutong ya dihlogo tše di ithutwago tša Morokami (wa Seisemane) ya ba karolo ya ka mehla ya makasine, go tloga ka tokollo ya May 15, 1922. Diphuthego tše dintši di be di e-ba le thuto e bjalo gatee goba go feta moo bekeng e nngwe le e nngwe, eupja tekanyo yeo ka yona ba bego ba tloga ba ithuta seo se lego ka makasineng e be e fapana. Mafelong a mangwe, thuto ye e be e tšea diiri tše pedi goba go feta moo ka gobane moswari wa yona a bolela dilo tše dintši.
Lega go le bjalo, nywageng ya bo-1930 thulaganyo ya pušo ya Modimo e ile ya tšea sebaka sa dithulaganyo tša pušo-ka-batho. Se se ile sa tutuetša ka kudu tsela yeo thuto ya Morokamig e bego e lebelelwa ka yona. Tlhokomelo e kgolwanyane e ile ya lebišwa go kwešišeng seo se bego se le tabeng yeo e ithutwago yeo e neilwego ke Mokgatlo. Bao ba bego ba diriša diboka e le dibaka tša go bolela dikgopolo tša bona ka noši le bao ba bego ba gana boikarabelo bja go ba le karolo bodireding bja tšhemo ba ile ba ntšha ka hlogo ganyenyane-ganyenyane. Ka thušo ya go bontšha go se fele pelo banababo rena ba ile ba ithuta kamoo ba ka dirago ka gona gore thuto e tšee iri. Ka baka leo, go be go e-na le ba bantši bao ba bego ba tšea karolo; diboka e be e le tšeo di kgahlišago kudu. Gape moya wa botee bja kgonthe o ile wa thoma go aparela diphuthego, o theilwe lenaneong leo le kopanego la phepo ya moya leo go lona Lentšu la Modimo e bego e le tekanyetšo ya therešo.
Ka 1938, Morokami o be o gatišwa ka maleme a ka bago 20. Selo se sengwe le se sengwe se be se tšwelela pele ka Seisemane. Gantši se be se sa hwetšagale ka maleme a mangwe ka dikgwedi tše mmalwa, goba mohlomongwe gaešita le ngwaga ka baka la nako yeo e nyakegago ya go se fetolela le go se gatiša. Lega go le bjalo, ka baka la phetogo mekgweng ya go gatiša, nywageng ya bo-1980 go gatišwa ga Morokami sammaletee go ile gwa fihlelelwa ka maleme a mantši. Ka 1992, diphuthego tšeo di kwešišago leleme lege e le lefe la a 66 di be di kgona go ithuta taba e swanago ka nako e swanago. Ka gona bontši bja Dihlatse tša Jehofa lefaseng ka bophara di ja dijo tše di swanago tša moya beke le beke. Amerika Leboa le Borwa ka moka, karolong e kgolo ya Yuropa, dinageng tše dintši tša ka Bohlabela, mafelong a mantši a Afrika le dihlakahlakeng tše dintši go dikologa lefase, batho ba Jehofa ba thabela thulaganyo ya sammaletee ya phepo ya moya. Ba le gotee, ke bao ba ‘bapelanego kgopolo e le e tee le kelelo e le e tee.’—1 Ba-Kor. 1:10.
Dipalo tša bao ba bago gona dibokeng tša tšona tša phuthego di bontšha gore Dihlatse tša Jehofa di lebelela diboka tša tšona e le tša bohlokwa kudu. Kua Italy mo go bego go e-na le mo e ka bago Dihlatse tše 172 000 tše mafolofolo, palo ya bao ba bago gona dibokeng Holong ya Mmušo beke le beke e be e le 220 458. Ka mo go fapanego, lekgotla la kgašo ya ditaba la Katholika le bolela gore 80 lekgolong ya Mataliana a bolela gore ke Makatholika, eupja gore ke feela ba ka bago 30 lekgolong bao ba bago gona ditirelong tša kereke ka mehla ka tekanyo lege e le efe. Ge go lebelelwa go ya ka dipalo-palo, boemo ke bjo bo swanago Brazil. Kua Denmark ka 1989, Kereke ya Setšhaba e bile le 89,7 lekgolong ya baagi e le ditho tša yona, eupja ba 2 lekgolong feela ba be ba e-ya kerekeng gatee ka beke! Gare ga Dihlatse tša Jehofa kua Denmark, dipalo tša bao ba bago gona beke le beke ka nako yeo di ile tša hlatlogela go 94,7 lekgolong. Kua Jeremane, nyakišišo yeo e dirilwego ke Lekgotla la Nyakišišo ya Dikgopolo la Allensbach ka 1989 e bontšhitše gore 5 lekgolong ya ma-Lutere le 25 lekgolong ya Makatholika a Federal Republic a be a e-ya kerekeng ka mehla. Lega go le bjalo, Diholong tša Mmušo tša Dihlatse tša Jehofa palo ya bao ba bago gona dibokeng beke le beke e be e feta palo ya Dihlatse.
Bao ba bago gona gantši ba be ba dira boiteko bjo bogolo kudu bja gore ba be gona. Nywageng ya bo-1980, mokgekolo wa nywaga e 70 kua Kenya o be a sepela ka mehla dikhilomithara tše lesome gomme a tshela noka go ya dibokeng bekeng e nngwe le e nngwe. Gore e be gona dibokeng tša leleme la gabo yona, Hlatse ya mo-Korea kua United States e be e sepela diiri tše tharo go ya le tše tharo go boa ka mehla, e namela pese, setimela, seketswana gotee le go sepela. Kua Suriname, lapa le lengwe leo le hwetšago tšhelete e nyenyane le be le diriša mogolo wa letšatši ka moka bakeng sa go namela pese bekeng e nngwe le e nngwe e le gore le ye dibokeng. Kua Argentina, lapa le be le sepela dikhilomithara tše 50 ka mehla gomme le diriša kotara ya ditseno tša lapa gore le be gona dibokeng bakeng sa thuto ya Beibele. Moo bolwetši bo thibelago ba bangwe ka mo go feletšego go ba gona dibokeng tša phuthego, gantši go dirwa dithulaganyo tša gore ba kgokaganywe ka mogala goba ba kwe kgatišo ya theipi ya lenaneo.
Dihlatse tša Jehofa di tšea keletšo ya Beibele ya go se ngale go kopana gotee e le ya bohlokwa bakeng sa go agwa moyeng. (Ba-Heb. 10:24, 25) Ga se feela bakeng sa diboka diphuthegong tša lefelong la gabo tšona moo di bago gona. Go ba gona dikopanong le gona ke karolo ya bohlokwa ya lenaneo la tšona la ngwaga le ngwaga la ditiragalo.
[Mengwalo ya tlase]
a Ka morago diboka tše di ile tša bitšwa Berean Circles for Bible Study, ba ekiša ba-Berea ba lekgolong la pele la nywaga bao ba ilego ba retwa ka baka la ‘go hlahloba Mangwalo ka kelohloko.’—Dit. 17:11.
b Ka baka la seo se dirwago go tšona, diboka tše di be di bile di bitšwa Diboka tša Thapelo, Tumišo le Diphihlelo. Ka baka la bohlokwa bja thapelo, ge nako e dutše e e-ya go ile gwa eletšwa gore gatee dikgweding tše dingwe le tše dingwe tše tharo seboka e swanetše go fo ba tirelo ya thapelo, go akaretša dikopelo eupja go se na diphihlelo.
c Ka 1907 dithušo tša thuto ya ba-Berea di ile tša hlahlobja lefsa, tša oketšwa kudu gomme tša bewa nakong. Mo e ka bago matlakala a oketšegilego a 300 a taba e holago a ile a oketšwa kgatišong ya 1908.
d Ka dinako tše dingwe, se se be se bolelwa e le Paseka ya mohlala, ke gore, segopotšo sa lehu la Jesu Kriste yo a bego a swantšhetšwa ke kwana ya Paseka, ka go rialo a bitšwa “Paseka ya rena, Yêna Kriste” go 1 Ba-Korinthe 5:7. Ka go dumelelana le 1 Ba-Korinthe 11:20 (KJ), gape se be se bitšwa Selalelo sa Morena. Ka dinako tše dingwe o be o bitšwa “Selalelo sa Kgopotšo,” ka go rialo o lebiša tlhokomelo therešong ya gore e be e le monyanya wa ngwaga le ngwaga.
e Bapiša le ditokollo tša Morokami (wa Seisemane) tša March 1891, matlakala 33-4; March 15, 1907, letlakala 88; February 1, 1935, letlakala 46; le February 1, 1948, matlakala 41-3.
f Gaešita le pele ga 1900, pampišana e nago le sehlogo se se rego Suggestive Hints to Colporteurs e ile ya romelwa go bao ba bego ba ngwadišitše bakeng sa tirelo ye e kgethegilego. Go tloga ka 1919, Bulletin e ile ya gatišwa bakeng sa go kgothaletša tirelo ya tšhemo, la mathomo ka go aba The Golden Age gomme ka morago mabapi le mehuta ka moka ya modiro wa boebangedi.
g Leina Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence le ile la fetošwa ka January 1, 1909 go ba The Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Go tloga ka October 15, 1931 leina le ile la ba The Watchtower and Herald of Christ’s Presence.
[Seswantšho go letlakala 237]
Diboka tšeo di nyakago go tšea karolo ga motho ka noši
[Seswantšho go letlakala 238]
E sego feela filosofi ya monagano eupja ditlhaloso tšeo di bego di tla tutuetša pelo
[Seswantšho go letlakala 246]
Bohle ka lapeng ba kgothaletšwa go ba gona dibokeng ba le gotee
[Seswantšho go letlakala 252]
Go dira gore lenaneo la phepo ya moya e be le tee
[Seswantšho go letlakala 253]
Dihlatse di tšea diboka tša tšona e le tša bohlokwa
[Lepokisi/Diswantšho go letlakala 239]
Diphuthego tša Pele
Ka 1916 go be go e-na le dihlopha tše ka bago 1 200 tša Barutwana ba Beibele lefaseng ka bophara
Durban, Afrika Borwa ka 1915 (ka godimo ka go le letona); Guiana ya Brithania (Guyana), 1915 (gare ka go le letona); Trondheim, Norway, 1915 (ka tlase ka go le letona); Hamilton, Ont., Canada, 1912 (ka tlase); Ceylon (Sri Lanka), 1915 (ka tlase ka go le letshadi); India, 1915 (ka godimo ka go le letshadi)
[Lepokisi/Diswantšho go letlakala 240, 241]
Go Reta Jehofa ka Kopelo
Go etša ge ba-Isiraele ba bogologolo le Jesu ka boyena ba ile ba diriša dikopelo borapeding, Dihlatse tša Jehofa mehleng yeno di dira bjalo. (Neh. 12:46; Mar. 14:26) Mola di kwatša tumišo go Jehofa le tebogo bakeng sa mediro ya gagwe, dikopelo tše bjalo di thušitše go gatelela ditherešo tša Beibele bobedi monaganong le pelong.
Dikgoboketšo tše dintši tša dikopelo di be di dutše di dirišwa ke Dihlatse tša Jehofa nywageng ka moka. Mantšu a ile a lokišwa ka go dumelelana le kwešišo yeo e tšwelago pele ya Lentšu la Modimo.
1879: “Songs of the Bride”
(Dikopelo tše 144 tšeo di hlalosago dikganyogo le dikholofelo tša monyadiwa wa Kriste)
1890: “Poems and Hymns of Millennial Dawn”
(Direto tše 151 le dikopelo tše 333, di gatišitšwe ka ntle le mmino. Tše dintši di be di dirilwe ke bangwadi bao ba tumilego kudu)
1896: “Morokami” (wa Seisemane) wa February 1 o be o neetšwe go “Zion’s Glad Songs of the Morning”
(Mantšu a dikopelo tše 11 gotee le mmino; dikopelo tšeo di ngwadilwego ke Barutwana ba Beibele)
1900: “Zion’s Glad Songs”
(Dikopelo tše 82, bontši bja tšona di ngwadilwe ke Barutwana ba Beibele; go tlaleletša kgoboketšo ya pele)
1905: “Hymns of the Millennial Dawn”
(Dikopelo tše 333 tšeo di gatišitšwego ka 1890, eupja di na le mmino)
1925: “Kingdom Hymns”
(Dikopelo tše 80, di na le mmino, kudu-kudu bakeng sa bana)
1928: “Songs of Praise to Jehovah”
(Dikopelo tše 337, motswako wa tše difsa tšeo di ngwadilwego ke Barutwana ba Beibele le dikopelo tša kgale. Mantšung a dikopelo, go ile gwa dirwa boiteko bjo bo kgethegilego bja go tlogela mantšu a bodumedi bja maaka le borapedi bja dibopiwa)
1944: “Kingdom Service Song Book”
(Dikopelo tše 62. Di dumelelantšwe le dinyakwa tša tirelo ya Mmušo ya mehleng yeo. Ga se gwa newa maina a bangwadi goba bahlami)
1950: “Songs to Jehovah’s Praise”
(Dikopelo tše 91. Puku ye ya dikopelo e be e e-na le dihlogo tšeo di lego nakong kudu gomme e dirišitšwe ka leleme la mehleng ya kgale. E ile ya fetolelwa malemeng a 18)
1966: “Singing and Accompanying Yourselves With Music in Your Hearts”
(Dikopelo tše 119 tšeo di akaretšago sebopego se sengwe le se sengwe sa bophelo bja Bokriste le borapedi. Mmino wo o tsebjago o e-tšwa methopong ya lefase goba ya bodumedi bja maaka o ile wa ntšhwa. Dikgatišo tša mmino wa diletšo tša puku ka moka di ile tša dirwa gomme tša dirišwa ka tekanyo e kgolo e le thušo dibokeng tša phuthego. Moopelo o itšego wa mantšu wo o kgethilwego le wona o ile wa gatišwa. Go tloga ka 1980, dikgatišo tša dithulaganyo tša mmino wa diletšo tša “Kingdom Melodies” di ile tša tšweletšwa bakeng sa go dira gore batho ba kgone go thabela mmino wo e tlago go ba o agago magaeng a bona)
1984: “Opelelang Jehofa Ditumišo”
(Dikopelo tše 225 tša Mmušo tšeo di nago le mantšu le melodi yeo e hlamilwego ka mo go feletšego ke bahlanka bao ba ineetšego ba Jehofa go tšwa dikarolong ka moka tša lefase. Direkoto tša go bapalwa ka keremafomo le dikhasete di ile tša tšweletšwa bakeng sa go sepedišana le moopelo)
Go di-Cottage Meeting tša bona tša pele, Barutwana ba Beibele ba be ba akaretša dikopelo tša tumišo. Go opela le gona kapejana go ile gwa ba karolo ya dikopano tša bona. Ba bangwe ba be ba opela e nngwe ya dikopelo pele ga sefihlolo mabapi le borapedi bja bona bja mesong go etša ge go be go dirwa ka nywaga e mentši kua Bible House. Gaešita lege go opela diphuthegong tša tikologong go ile gwa kgaotšwa mo e ka bago ka 1938, go ile gwa tsošološwa gape ka 1944 gomme go tšwela pele e le sebopego sa bohlokwa sa diboka tša phuthego le mananeo a dikopano a Dihlatse tša Jehofa.
[Seswantšho]
Karl Klein o etelela pele sehlopha sa mmino wa diletšo kopanong ka 1947
[Seswantšho go letlakala 242]
(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)
Segopotšo sa Lehu la Kriste
Dihlatse tše Mafolofolo
Palo ya Bao ba Bilego Gona
11 000 000
10 000 000
9 000 000
8 000 000
7 000 000
6 000 000
5 000 000
4 000 000
3 000 000
2 000 000
1 000 000
1935 1945 1955 1965 1975 1985 1992
[Seswantšho go letlakala 243]
Gaešita lege a be a nnoši kgolegong ya China, Harold King o ile a tšwela pele go bina monyanya wa Segopotšo
[Diswantšho go letlakala 244]
Thuto ya Beibele ya bafsa kua Jeremane, nywageng ya pele ya bo-1930
Kua Switzerland bogareng bja nywaga ya bo-1930, bafsa ba Dihlatse ba ile ba gatiša makasine wo (ka tlase) gomme ba bapalela batheetši ba bantši dipapadi tša Beibele sethaleng (bjalo ka ge go bontšhitšwe ka tlase bogareng)
[Seswantšho go letlakala 247]
“Bulletin” (1919-35), “Director” (1935-36), “Informant” (1936-56), gomme mo nakong ye “Tirelo ya Rena ya Mmušo” ka maleme a 100—ka moka ga tšona di neile dithuto tša ka mehla bakeng sa bodiredi bjo bo kopanego bja tšhemo bja Dihlatse tša Jehofa
[Seswantšho go letlakala 248]
Dipontšho Dibokeng tša Tirelo di thuša Dihlatse go kaonefatša bodiredi bja tšona ka noši bja tšhemo (Sweden)
[Seswantšho go letlakala 249]
Hlatse ya mofsa ya kua Kenya e hwetša phihlelo ka go nea polelo go tatago yona Sekolong sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo
[Seswantšho go letlakala 250]
Ka 1992, taba e ithutwago ya Beibele bakeng sa diphuthego tša Dihlatse tša Jehofa e be e gatišwa sammaletee ka maleme a 66, gomme a mantši a tšwela pele go okeletšwa