O ka Hlokomela Lapa Bjang?

1. Ke ka baka la’ng go hlokomela lapa go ka ba thata kudu lehono?

“SEBOPÊXÔ sa lefase leno se a lôba [“fetoga,” NW].” (1 Ba-Korinthe 7:31) Mantšu ao a ile a ngwalwa nywageng e 1 900 e fetilego, gomme ke a therešo gakaakang lehono! Dilo di a fetoga, kudu-kudu mabapi le bophelo bja lapa. Seo se bego se lebelelwa e le se se tlwaelegilego goba sa setšo nywageng e 40 goba e 50 e fetilego gantši ga se sa amogelega lehono. Ka baka la se, go hlokomela lapa ka katlego go ka tšweletša ditlhohlo tše dikgolo. Lega go le bjalo, ge e ba keletšo ya Mangwalo e elwa hloko, o ka lebeletšana le ditlhohlo tšeo.

PHELA KA TŠEO O KA KGONAGO GO DI LEFELELA

2. Ke maemo afe a tša boiphedišo ao a bakago kgateletšego ka lapeng?

² Lehono batho ba bantši ga ba sa hlwa ba kgotsofatšwa ke go phela bophelo bjo bonolo bjo bo theilwego lapeng. Ge lefase la kgwebo le dutše le tšweletša ditšweletšwa tše dintši gomme le diriša bokgoni bja lona bja go bapatša go leka go goketša batho, bo-tate le bo-mma ba dimilione ba diriša diiri tše dintši kudu mošomong e le gore ba ka reka ditšweletšwa tše. Ba bangwe ba dimilione ba lebane le ntwa ya letšatši le letšatši, e le feela gore ba hwetše sa go ja. Ba swanelwa ke go diriša nako e ntši kudu mošomong go feta kamoo go bego go le ka gona, mohlomongwe ba šoma mešomo e mebedi, e le feela gore ba lefelele dinyakwa. Lega go le bjalo, ba bangwe ba ka thabela go hwetša mošomo, ka ge go hloka mošomo e le bothata bjo bo apareditšego. Ee, bophelo ga se ka mehla bo lego bonolo bakeng sa lapa la mehleng yeno, eupša melao ya motheo ya Beibele e ka thuša malapa go diriša boemo gakaone ka mo go ka kgonegago.

3. Ke molao ofe wa motheo woo moapostola Paulo a ilego a o hlalosa, gomme go o diriša go ka thuša motho bjang gore a atlege go hlokomeleng lapa?

³ Moapostola Paulo o ile a welwa ke dikgateletšo tša tša boiphedišo. Ge a be a swaragana le tšona, o ile a ithuta thuto e bohlokwa, yeo a e hlalosago ka lengwalong la gagwe le le yago go mogwera wa gagwe Timotheo. Paulo o a ngwala: “Mola rè e-tla lefaseng, xa ra ka ra tla le selô; le xo tloxa re ka se kxône xo tloxa le selô. Ké xôna, xe re na le dijô le diaparô, a re kxolweng ke tšôna.” (1 Timotheo 6:7, 8) Ke therešo gore lapa le nyaka se se fetago feela dijo le diaparo. Le nyaka gape le lefelo leo le ka dulago go lona. Bana ba nyaka thuto. Le gona go na le ditefo tša tša kalafo le ditshenyagalelo tše dingwe. Lega go le bjalo, molao wa motheo wa mantšu a Paulo o a šoma. Ge e ba re kgotsofatšwa ke go kgotsofatša dinyakwa tša rena go e na le go nwelela go tše re di ratago, bophelo bo tla ba bonolo kudu.

4, 5. Go naganela pele le go rulaganya e sa le pele go ka thuša bjang go hlokomeleng lapa?

⁴ Molao o mongwe wa motheo o holago o hwetšwa go se sengwe sa diswantšho tša Jesu. O itše: “Ké mang mo [xo] lena, yo e rexo xe a rata xo axa morakô o motelele, a se thôme a dula a bala thšêlête ya xaxwe, a tlê a bônê xe a na le ye e lekanetšexo xo tlo phêtha modirô woo?” (Luka 14:28) Jesu mo o bolela ka go naganela pele le go rulaganya e sa le pele. Re bone kgaolong e fetilego kamoo se se thušago ka gona ge batho ba babedi ba bafsa ba nagana ka go nyalana. Le gona ka morago ga lenyalo, se gape ke se se holago tabeng ya go hlokomela lapa. Go naganela pele tabeng ye go akaretša go ba le thulaganyo ya tirišo ya tšhelete, go rulaganya e sa le pele bakeng sa go diriša matlotlo ao a lego gona ka bohlale bjo bogolo. Ka tsela ye lapa le ka laola ditshenyagalelo, la beela tšhelete ka thoko bakeng sa go e dirišetša dilong tše di nyakegago letšatši le lengwe le le lengwe goba beke e nngwe le e nngwe, e sego go phela ka kua ga mellwane yeo.

⁵ Dinageng tše dingwe, thulaganyo e bjalo ya tirišo ya tšhelete e ka bolela go phema tšhušumetšo ya go adima ka tswalo e phagamego bakeng go reka dilo tše di sa nyakegego. Go tše dingwe, e ka bolela go laola ka go tia tirišo ya dikarata tša mokitlana. (Diema 22:7) Se gape se ka bolela go gana tšhušumetšo ya go rekela šuleng—go reka selo ka yona nako yeo ka ntle le go ela dinyakwa le ditla-morago. Go feta moo, thulaganyo ya tirišo ya tšhelete e tla dira gore go be molaleng gore go senya tšhelete ka boithati go petšheng, go kgogeng motšoko le go nweng go feta tekano e senya boemo bja tša boiphedišo bja lapa, gotee le go ganetšana le melao ya motheo ya Beibele.—Diema 23:20, 21, 29-35; Ba-Roma 6:19; Ba-Efeso 5:3-5.

6. Ke ditherešo dife tša Mangwalo tšeo di thušago bao ba swanelwago ke go phela bodiiding?

⁶ Lega go le bjalo, go thwe’ng ka bao ba gapeletšegago go phela bodiiding? Gare ga dilo tše dingwe, ba ka homotšwa ke go tseba gore bothata bjo bja lefase ka bophara ke bja nakwana feela. Lefaseng le lefsa leo le batamelago ka lebelo, Jehofa o tla fediša bodiidi gotee le bobe ka moka bjo bo bakelago batho manyami. (Psalme 72:1, 12-16) Ge go sa le bjalo, Bakriste ba therešo gaešita le ge ba diila kudu, ga ba ikwe ba le tlalelong ka mo go feletšego ka gobane ba na le tumelo kholofetšong ya Jehofa e rego: “Nka se kê ka Xo lahla; nka se kê ka Xo tloxêla.” Ka gona, modumedi a ka bolela ka kgodišego gore: “Morêna ké Molwedi wa-ka: xa ke boife selô.” (Ba-Hebere 13:5, 6) Mehleng ye e thata, Jehofa o ile a thekga barapedi ba gagwe ka ditsela tše dintši ge ba phela ka melao ya gagwe ya motheo, gomme ba etiša Mmušo wa gagwe pele maphelong a bona. (Mateo 6:33) Bontši bja bona ba ka hlatsela se, ba bolela ka mantšu a moapostola Paulo gore: “Ke tlwaetše tšohle, e ka ba xo hora le xo kwa tlala; e ka ba xo tlalêlwa ke dilô, e ka ba xo di hlôka. Ke kxôna tšohle ka Eo a mphaxo matla.”—Ba-Filipi 4:12, 13.

GO ABELANA MORWALO

7. Ke mantšu afe a Jesu ao ge e ba a dirišwa a tlago go thuša go hlokomeleng lapa ka katlego?

⁷ Go ya bofelong bja bodiredi bja gagwe bja lefaseng, Jesu o itše: “Wa xeno O mo ratê ka mokxwa wo O ithataxo ka wôna.” (Mateo 22:39) Go diriša keletšo ye ka lapeng go thuša kudu go hlokomeleng lapa. Moka gona, ke bomang bao e lego baagišani ba rena ba kgaufsi-ufsi ge e se bao re dulago gotee le bona ka lapeng—banna le basadi, batswadi le bana? Ditho tša lapa di ka bontšhana lerato bjang?

8. Lerato le ka bontšhwa bjang ka lapeng?

⁸ Tsela e nngwe ke gore setho se sengwe le se sengwe sa lapa se dire karolo ya sona e swanetšego mešongwaneng ya lapa. Ka go rialo, bana ba swanetše go rutwa go tloša dilo ka morago ga go di diriša, go sa šetšwe gore tše ke diaparo goba dibapadišwa. Go ka nyaka nako le boiteko go lokiša malao mesong e mengwe le e mengwe, eupša ke thušo e kgolo go hlokomeleng lapa. Go ba gona, tlhakatlhakano e nyenyane ya nakwana ga e efogege, eupša bohle ba ka šomišana bakeng sa go boloka legae le hlwekile ka mo go swanetšego, gotee le go hlwekiša ka morago ga dijo. Bobodu, go ikgotsofatša ka mo go feteletšego le moya wa go se rate le wa go tšwafa di na le mafelelo a mabe go yo mongwe le yo mongwe. (Diema 26:14-16) Ka lehlakoreng le lengwe, moya wa lethabo le wa go ikemišetša o thekga bophelo bjo bo thabišago bja lapa. “Mo-nea-à-thabile, Modimo ó a mo rata.”—2 Ba-Korinthe 9:7.

9, 10. (a) Ke morwalo ofe woo gantši o rwalwago ke mosadi wa lapa, gomme wo o ka hwefolwa bjang? (b) Ke pono efe e leka-lekanego ya mošomo wa lapa yeo e šišinywago?

⁹ Go naganela le lerato di tla thuša go thibela boemo bjo e lego bothata bjo bogolo magaeng a mangwe. Bo-mma ka tlwaelo e bile kokwane ya bophelo bja lapa. Ba ile ba hlokomela bana, ba hlwekiša legae, ba hlatswetša lapa diaparo, gomme ba reka dijo le go di apea. Dinageng tše dingwe, ka tlwaelo basadi ba ile ba ba ba šoma mašemong, ba rekiša ditšweletšwa mmarakeng goba ba tlaleletša ka ditsela tše dingwe tšheleteng ya lapa. Gaešita le moo se e bego e se tlwaelo pele, kgateletšo ya maemo e ile ya gapeletša basadi ba dimilione ba nyetšwego gore ba hwetše mošomo ka ntle ga legae. Mosadi le mma yo a šomago ka thata dikarolong tše tše fapanego o swanelwa ke theto. Ka go swana le “mosadi wa sethakxa” yo a hlaloswago ka Beibeleng, matšatši a gagwe a tletše ka modiro. “Xa a je bušwa bya bobodu.” (Diema 31:10, 27) Lega go le bjalo, se ga se bolele gore mosadi ke yena a nnoši yo a ka šomago ka gae. Ka morago ga gore monna le mosadi ba šome letšatši ka moka ka ntle ga legae, na ke mosadi a nnoši yo a swanetšego go rwala morwalo wa mošomo ka gae mola monna le lapa ka moka ba iketlile? Ruri ga go bjalo. (Bapiša le 2 Ba-Korinthe 8:13, 14.) Ka gona, ge e ba mma ka mohlala a ile go lokiša dijo, a ka leboga ge e ba ditho tše dingwe tša lapa le tšona di thuša ka tokišetšo, ka go teka tafola, go reka tše dingwe tša dilo, goba go hlwekiša mo le mola ka ntlong. Ee, ka moka ba ka abelana boikarabelo.—Bapiša le Ba-Galatia 6:2.

¹⁰ Ba bangwe mo gongwe ba ka re: “Moo ke dulago gona ga se karolo ya monna go dira dilo tše bjalo.” Seo e ka ba e le therešo, eupša na e ka se be mo go swanetšego go naganela taba ye? Ge Jehofa Modimo a be a thoma lapa, ga se a ka a laela gore mošomo o itšego o be o tla dirwa ke basadi feela. Lebakeng le lengwe, ge monna yo a botegago Aborahama a be a etelwa ke baromiwa ba kgethegilego go tšwa go Jehofa, yena ka noši o ile a tšea karolo go lokišetšeng le go neeng baeng dijo. (Genesi 18:1-8) Beibele e a eletša: “Banna a ba tsebê xe xo ba swanetše xe ba rata basadi ba bôná, ka mokxwa wo ba rataxo mebele ya bôná ka wôna.” (Ba-Efeso 5:28) Ge e ba mafelelong a letšatši monna a lapile gomme a nyaka go khutša, na ga go na kgonagalo ya gore mosadi o ikwa ka tsela e swanago, mohlomongwe le go feta moo? (1 Petro 3:7) Ka gona, na e ka se be mo go swanetšego le mo go bontšhago lerato gore monna a thuše ka gae?—Ba-Filipi 2:3, 4.

11. Jesu o beile mohlala o mobotse ka tsela efe bakeng sa setho se sengwe le se sengwe sa lapa?

¹¹ Jesu ke mohlala o phalago yohle wa motho yo a ilego a kgahliša Modimo gomme a tlišetša bagwera ba gagwe lethabo. Gaešita le ge le ka mohla a se a ka a nyala, Jesu ke mohlala o mobotse go banna gotee le go basadi le bana. O boletše ka yena ka noši gore: ‘Morwa-motho ga se a tlela go direlwa, o tlile go direla,’ ke gore go hlankela ba bangwe. (Mateo 20:28) Malapa ao go ona ditho ka moka di hlagolelago boemo bjo bo bjalo bja kgopolo a thaba gakaakang!

BOHLWEKI—KE KA BAKA LA’NG BO LE BOHLOKWA GAKAAKAA?

12. Ke’ng seo Jehofa a se nyakago go bao ba mo hlankelago?

¹² Molao o mongwe wa motheo wa Beibele woo o ka thušago tlhokomelong ya lapa o hwetšwa go 2 Ba-Korinthe 7:1. Moo re bala gore: “A re hlapeng re tšwê thšila tšohle tša nama le tša môya.” Bao ba kwago mantšu a a buduletšwego ba a amogelega go Jehofa, yoo a nyakago ‘borapedi bjo bo se nago tšhila le senyalo.’ (Jakobo 1:27) Le gona lapa la bona le hwetša mehola e sepedišanago le seo.

13. Ke ka baka la’ng bohlweki bo le bohlokwa go hlokomeleng lapa?

¹³ Ka mohlala, Beibele e re kgonthišetša gore letšatši le tla tla leo ka lona malwetši a ka se sa hlwago a e-ba gona. Ka nako yeo, “mo xo ba ba axilexo fá xo ka se bê le e a rexo: Ke a babya!” (Jesaya 33:24; Kutollo 21:4, 5) Lega go le bjalo, go ba go fihla nakong yeo, lapa le lengwe le le lengwe le swanelwa ke go lebeletšana le bolwetši nako le nako. Gaešita le Paulo le Timotheo ba ile ba babja. (Ba-Galatia 4:13; 1 Timotheo 5:23) Lega go le bjalo, ditsebi tša tša kalafo di bolela gore malwetši a mantši a a thibelega. Malapa a bohlale a efoga malwetši a thibelegago ge e ba a phema go se hlweke ga nama le ga moya. Anke re hlahlobeng gore bjang.—Bapiša le Diema 22:3.

14. Go hlweka boitshwarong go ka šireletša lapa bolwetšing ka tsela efe?

¹⁴ Bohlweki bja moya bo akaretša bohlweki bja boitshwaro. Bjalo ka ge go tsebja gabotse, Beibele e bolelela ditekanyetšo tše phagamego tša boitshwaro gomme e nyatša mohuta le ge e le ofe wa tswalano ya botona le botshadi ka ntle ga lenyalo. “Ba diotswa, . . . le dihlôtlôlô, le ba xo dira dithšila le banna ka bôná, . . . xa ba na kabêlô mmušong wa Modimo.” (1 Ba-Korinthe 6:9, 10) Go latela ditekanyetšo tše tše di tiilego go bohlokwa kudu go Bakriste bao ba phelago lefaseng la lehono le le senyegilego. Go dira bjalo go kgahliša Modimo gomme e bile go thuša go šireletša lapa malwetšing a fetetšwago ka kopano ya botona le botshadi a bjalo ka AIDS, thosola, gonorrhea le chlamydia.—Diema 7:10-23.

15. Nea mohlala wa go se hlweke mmeleng moo go ka bakago bolwetši bjo bo sa nyakegego.

¹⁵ ‘Go hlapa ditšhila tšohle tša nama’ go thuša go šireletša lapa malwetšing a mangwe. Malwetši a mantši a bakwa ke go se hlweke mmeleng. Mohlala o mogolo ke mokgwa wa go kgoga. Go kgoga ga go šilafatše feela maswafo, diaparo le wona moya, eupša go bile go dira gore batho ba babje. Dimilione tša batho di hwa ngwaga o mongwe le o mongwe ka baka la go kgoga motšoko. Anke o nagane ka se; ngwaga o mongwe le o mongwe dimilione tša batho di be di ka se babje le go hwa ka pela ge nkabe di ile tša efoga ‘ditšhila tšeo tša nama’!

16, 17. (a) Ke molao ofe wo o neilwego ke Jehofa wo o ilego wa šireletša ba-Isiraele malwetšing a itšego? (b) Molao wa motheo wo o thekgago Doiteronomio 23:12, 13 o ka dirišwa bjang ka malapeng ka moka?

¹⁶ Ela hloko mohlala o mongwe. Mo e ka bago nywageng e 3 500 e fetilego, Modimo o ile a nea setšhaba sa Isiraele Molao wa gagwe bakeng sa go rulaganya borapedi bja bona, gomme ka tekanyo e itšego le bakeng sa go rulaganya bophelo bja bona bja letšatši le lengwe le le lengwe. Molao woo o ile wa thuša go šireletša setšhaba bolwetšing ka go hloma melao ya motheo ya tša maphelo. Molao o mongwe o bjalo o be o le mabapi le go lahlwa ga ditšhila tša batho, tšeo di bego di swanetše go epelwa ka tshwanelo kgole le kampa e le gore lefelo leo batho ba bego ba dula go lona le se ke la šilafatšwa. (Doiteronomio 23:12, 13) Molao woo wa bogologolo e sa dutše e le keletšo e botse. Gaešita le lehono batho ba a babja le go hwa ka baka la gore ba sa o latele.a

¹⁷ Ka go dumelelana le molao wa motheo wo o thekgago molao woo wa Isiraeleng, phapoši ya go hlapela ya lapa le lefelo la boithomelo—go sa šetšwe gore ke ka gare goba ka ntle ga lefelo la bodulo—e swanetše go bolokwa e hlwekile e bile e tšhetšwe dibolaya-ditwatši. Ge e ba lefelo la boithomelo le sa bolokwe le hlwekile e bile le khupeditšwe, dintšhi di tla kgobokana moo gomme tša phatlalaletša ditwatši mafelong a mangwe a legae—le dijong tšeo re di jago! Go feta moo, bana le batho ba bagolo ba swanetše go hlapa diatla ka morago ga go ya lefelong le. Go sego bjalo, ba boa le ditwatši letlalong la bona. Go ya ka ngaka ya Mofora, go hlapa diatla “e sa dutše e le e nngwe ya dikgonthišetšo tše phalago tšohle bakeng sa go thibela malwetši a itšego a tša tšhilego ya dijo, a go hema goba a letlalo.”

18, 19. Ke ditšhišinyo dife tše di newago bakeng sa go dula o e-na le ntlo e hlwekilego gaešita le lefelong le le diilago?

¹⁸ Ke therešo gore bohlweki ke tlhohlo mafelong a diilago. Motho yo a tlwaelanego le mafelo a bjalo o a hlalosa: “Tlelaemete e fišago kudu e dira gore modiro wa go hlwekiša o be thata ka mo go ipoeleditšego gabedi. Marole a phefo a aparela monga o mongwe le o mongwe wa ntlo ka lerojana le lesesanyana le letsothwa. . . . Dipalo tšeo di oketšegago ka lebelo tša batho metseng e megolo, gotee le mafelong a mangwe a magaeng le tšona di baka dikotsi tša tša maphelo. Mekero e bulegilego ya go sepetša ditšhila, mekgobo ya ditlakala tšeo di sa olelwego, dintlwana tša boithomelo tša setšhaba tše di šilafetšego, magotlo ao a rwalago bolwetši, maphene le dintšhi e thomile go ba dilo tšeo di bonwago ka mehla.”

¹⁹ Go kgomarela bohlweki ka tlase ga maemo a go thata. Lega go le bjalo, go swanelwa ke boiteko. Sesepa le meetse le mošongwana o oketšegilego go se nene di bitša tšhelete e nyenyane go feta dihlare le ditefelo tša sepetlele. Ge e ba o dula tikologong e bjalo, go fihla bokgoleng bjo bo ka kgonegago boloka ntlo ya gago le jarata di hlwekile e bile di se na maloko a diphoofolo. Ge e ba tsejana e yago legaeng la gago e atiša go ba le leraga dinakong tša dipula, na o ka tšhela lekgwara goba mafsika bakeng sa go thuša go thibela leraga go tsena ka ntlong? Ge e ba dieta goba diramphašane di dirišwa, na di ka rolwa pele morwadi wa tšona a tsena ka gae? Gape o swanetše go boloka kabo ya gago ya meetse e se ya šilafatšwa. Go lekanyetšwa gore bonyenyane mahu a dimilione tše pedi ka ngwaga a bakwa ke malwetši ao a tswalanago le meetse a ditšhila le tlhweko e fokolago.

20. Ge e ba ntlo e tla ba e hlwekilego, ke bomang bao ba swanelwago ke go abelana boikarabelo?

²⁰ Legae le le hlwekilego le ithekgile ka yo mongwe le yo mongwe—mma, tate, bana le baeng. Mma yo mongwe wa bana ba seswai kua Kenya o itše: “Bohle ba ithutile go dira karolo ya bona.” Legae le le hlwekilego le le le thupetšego le bonagatša gabotse seo lapa ka moka le lego sona. Seema sa Sepaniše se re: “Ga go na twantšhano magareng ga bodiidi le bohlweki.” Go sa šetšwe gore motho o dula ka ntlong ya kgoparara, foleteng, legaeng la bobotlana goba mokutwaneng, bohlweki ke senotlelo se se išago lapeng le le phetšego gabotse.

KGOTHATŠO E RE DIRA GORE RE ATLEGE

21. Ka go dumelelana le Diema 31:28, ke’ng se se tla thušago go tliša lethabo ka lapeng?

²¹ Ge e ahla-ahla mosadi wa sethakga, puku ya Diema e re: “Bana ba xaxwe ba êma ba re: Mma-mahlôxônôlô! Monna wa xaxwe ó a mo rêta.” (Diema 31:28) Ke neng la mafelelo o ilego wa reta setho sa lapa la gago? Ge e le gabotse, re bjalo ka dimela nakong ya seruthwane tšeo di loketšego go khukhuša ge di hwetša borutho le monola. Tabeng ya rena, re nyaka borutho bja theto. Go a thuša go mosadi go tseba gore monna wa gagwe o leboga mošomo wa gagwe o thata le tlhokomelo e lerato le gore ga a mo tšeele fase. (Diema 15:23; 25:11) Le gona, ke mo go kgahlišago ge mosadi a reta monna wa gagwe bakeng sa modiro wa gagwe wa ka ntle le wa ka gae. Bana le bona ba a khukhuša ge batswadi ba bona ba ba retela maiteko a bona ka gae, sekolong goba ka phuthegong ya Bokriste. Le gona, tebogo e nyenyane e dira go gontši gakaakang! Go bitša bokae go re: “Ke a leboga”? Go bitša go se nene kudu, eupša ditla-morago boemong bja kgopolo bja lapa e ka ba tše di kgahlišago.

22. Ke’ng seo se nyakegago gore lapa le ‘thewe ka go tia,’ gomme se se ka fihlelelwa bjang?

²² Ka baka la mabaka a mantši, go hlokomela lapa ga go bonolo. Lega go le bjalo, go ka dirwa ka katlego. Seema sa Beibele se re: “Ngwakô ô axwa ka bohlale; ó thêwa ka thlaoloxanyô.” (Diema 24:3) Bohlale le temogo di ka hwetšwa ge e ba bohle ka lapeng ba katanela go ithuta thato ya Modimo le go e diriša maphelong a bona. Lapa le le thabilego ruri le swanelwa ke boiteko!