Na ka Mehla o a Kwešiša?
LESOGANA le be le befetšwe kudu. Seo se hlotšego kgalefo ya lona e be e le ngwanabo lona. Ba be ba baka eng? Ngwanabo lona o be a neilwe se sengwe seo lona ka noši le bego le se ganeditšwe. Eitše ge pefelo ya lona e gola, ruri mogwera yo bohlale o ile a le eletša gore le laole maikwelo a lona ao a kwelego bohloko. Ge go se bjalo, gona selo se sengwe se sebe se be se tla direga. Eupja motho yo o ile a hlokomologa keletšo e lokilego. Go e na le moo, ka manyami, o ile a bolaya ngwanabo.
Motho yoo e be e le Kaine, morwa yo mogolo wa batswadi ba rena ba pele, Adama le Efa. Kaine o ile a bolaya ngwanabo Abele ge Jehofa a be a amogetše sehlabelo sa Abele gomme a ganne sa Kaine. Mogwera yo bohlale o be a se gona, ge e se Jehofa Modimo yo a ilego a neela keletšo e lerato yeo Kaine a e gannego. Ka baka la seo, polao e ile ya tsena ka lapeng la motho leo le bego le sa ipopa, gomme Kaine o ile a ahlolelwa go phela bophelo bja gagwe bjo bo telele ka moka e le molahlwa. A mafelelo a mabe gakaakang a tlišitšwego ke go palelwa ke go kwešiša Keletšo!—Genesi 4:3-16.
Makgolo a nywaga a mantši ka morago ga Kaine, ruri Kgoši Dafida wa Isiraele o ile a dira bootswa le Batseba mosadi wa Uria mo-Hethe, gomme mosadi o ile a ima. Dafida o ile a leka go lokiša bothata ka go kgothaletša Uria gore a tsene go mosadi wa gagwe. O itše ge a gana, Dafida o rulaganyetša gore Uria a hwele mogoleng wa ntwa gomme yena a nyala Batseba e le gore a mo široše go hwa e le mosadi wa seotswa. Moporofeta wa Modimo o ile a tla go Dafida gomme a mo hlokomediša kotsi ya seo a bego a se dirile. Dafida o ile a kwešiša keletšo gatee-tee. Ka gona, gaešita lege bophelong bja gagwe ka moka a ile a bona mafelelo a molato woo, fela Jehofa o ile a amogela go sokolologa ga gagwe mo go tšwago pelong.—2 Samuele 11:1-12:14.
Mehlala ye e mebedi ya histori e bontšha bohlokwa bja go kwa keletšo. Go ka dira phapano gare ga go atlega le go palelwa, lethabo le manyami, gaešita le bophelo le lehu. Ga go makatše ge Beibele e re: “Lešilo le bôna xò loka ya lôna tsela; yo bohlale ò kwa baeletši.” (Diema 12:15) Lega go le bjalo, ga go bonolo go kwa keletšo. Ke ka baka la’ng go le bjalo? Re ka kgona bjang go ba le maikwelo a lokilego a Kgoši Dafida tabeng ye gomme ra široga mohlala o mobe wa Kaine?
Boikokobetšo bo a Thuša
Gantši, batho ba hwetša go le bothata go kwa keletšo ka gobane ba sa amogele therešo ya gore ba nyaka thušo. Goba ge e ba ba dira bjalo, ruri ga ba bone lebaka leo ka lona ba swanetšego go amogela keletšo e tšwago go motho yo. Ka kgonthe, se ke boikgogomošo gomme poledišano e nyenyane e ka thuša go bo fenya. Ka mohlala, Paulo o itše: “Ba dirile dibe bohle, ba hlaya letaxô la Modimo.” (Ba-Roma 3:23) Seo se re botša gore o mongwe le o mongwe o nyaka keletšo ka dinako tšohle. Le gona se re botša gore gaešita le bao ba re neago keletšo ba dira diphošo. Ga go le yo a di hlokago. Ka gona o se ke wa lesa diphošo tša motho o mongwe di go thibela go amogela thušo lege e le efe yeo a ka bago a le boemong bja go e nea.
Jesu o ile a gatelela go nyakega ga go lwa le boikgogomošo ge a be a botša baletedi ba gagwe gore: “Xe Le sa fetoxe la ba byalo ka bana, Le ka se kê la tsêna mmušong wa lexodimo.” (Mateo 18:3) Bana ba banyenyane ba ikwa ba bolokegile ge batswadi ba bona ba ba eletša le go ba hlahla. Na o ikwa ka tsela e bjalo ge motho o mongwe a go eletša, gomme o lemoga gore keletšo e bjalo e bontšha lerato la motho yoo le go kgongwa ga gagwe ke wena? (Ba-Hebere 12:6) Kgoši Dafida, yo go rata ga gagwe go amogela keletšo ka boikokobetšo go buletšego Jehofa tsela ya go amogela tshokologo ya gagwe, o ile a tutueletšwa go ngwala ka gore: “Xe moloki a nkôtla, xôna ké leratô; xe a nkxalema, ké xo tlôla hlôxô ka makhura.”—Psalme 141:5.
Kgopolo e bjalo ya boikokobetšo e ka re thuša ge keletšo yeo re e amogelago e kgoma dikarolo tšeo go tšona go se nago melao e rulagantšwego. Ka mohlala, ge e ba re eletšwa gore go itokiša ga rena goba mokgwa wa rena wa go apara o kgopiša batho ba bangwe ka phuthegong, ruri go ka nyakega boikokobetšo bja kgonthe gore re kwešiše. Ka gona, ka go dira bjalo re tla ba re latela keletšo ya moapostola Paulo e rego: “A motho a se kê a inyakêla tša xaxwe; a a nyakê sa xo hola ba bangwê.”—1 Ba-Korinthe 10:24.
Ka mo go thabišago, Jehofa o neile Beibele yeo e nago le keletšo e botse kudu. Ge e le gabotse, lentšu “keletšo” le hwetšwa ka dibopego tša lona tše fapanego go yona ka makga a fetago 170. Le gona, o nea badiši ba lerato gore ba re thuše go diriša keletšo ye. Thulaganyo ya lapa ke tokišetšo e nngwe e tšwago go Jehofa ya go nea thušo e lerato ka keletšo e tšwago go batswadi bao ba lemogago boikarabelo bja bona. Anke ka mehla re kwe keletšo e bjalo ka boikokobetšo.
‘Akgofela go kwa’
Jakobo 1:19 e a eletša: “Motho a a akxofišê xo kwa, a diêxê xo bolêla, a diêxê xo xalefa.” Se ke sa therešo kudu ge re amogela keletšo. Ka baka la’ng? Sa pele, na ga se therešo gore gantši re lemoga diphošo tšeo e lego tša rena, le gore ga go atiše go re makatša ge mogwera yo a kgongwago ke rena a di bontšha gomme a nea keletšo? Ka kgonthe go dira gore go be bonolo go bohle bao ba kgongwago, ge e ba re hlaloganya kapejana seo a lekago go se bolela gomme ra amogela thušo e lerato ka boikokobetšo.
Ge mogwera a re batamela ka keletšo, ruri re swanetše go gopola gore mo gongwe a ka ba a tšhogile kudu. Ga go bonolo go nea keletšo. Mo gongwe moeletši yoo a ka ba a ile a naganišiša ka mantšu goba mokgwa wo a ka o dirišago. Mogolo mo gongwe a ka thoma poledišano ka go re reta ka baka la karolo e nngwe ya tirelo ya Bokriste yeo go yona re dirago gabotse. Eupja seo ga se sa swanela go re dira gore re belaele mabaka a gagwe ge a tšwela pele a nea keletšo. Motho yo a neago keletšo mo gongwe a ka thoma ka go bolela ka tsela e sa lebanyego, a leka gore a se ke a ba yo a hlokago bohlale goba tlhaloganyo. Go ba ga rena bao ba hlaloganyago ka mo go lekanego go kwešiša kapejana, go tla thuša moeletši modirong wa gagwe gomme mo gongwe go tla re dira gore re se ke ra ikweša bohloko.
Ka dinako tše dingwe moeletši mo gongwe a ka diriša mohlala goba seswantšho go re thuša gore re kwešiše. Lesogana le lengwe le be le se la hlwa le e-ba mofoši yo mobe, eupja le be le le tseleng e fapogilego. Monna wa Mokriste yo a gotšego ge a boledišana le lona o ile a tšea rula yeo e bego e le tesekeng. Ge a dutše a kobela rula kua le kua diatleng tša gagwe, o ile a botšiša: “Ge e ba ke koba rula ka tsela ye, ruri na nka tšwela pele ke thala mothalo o lokilego ka yona?” Lesogana le ile la kwešiša. Le be le leka go kgopamiša melao gore e swanele dikganyogo tša lona. Seswantšho se se ile sa le thuša gore le latele keletšo e bohlale ya Diema 19:20, Phetolelo ya Kgale: ‘O kwe keletšo gomme o amogele tayo.’
Lemoga Keletšo e sa Lebanyego
Tlhaloganyo e bjalo e ka re thuša gore re holege ka keletšo e sa lebanyego, gaešita lege go se o mongwe yo a re tsenago gare. Se se ile sa direga go lesogana la Portugal. Le be le ithuta Beibele gomme la amogela kopi ya puku ya Bofsa bja Gago—Go Holwa Kudu ke Bjona. Matšatši a sego kae ka morago, le ile la utolla gore le šetše le badile puku gararo gomme e le thušitše. Ka tsela efe? Se ke seo mofsa a se boletšego:
“Ke be ke se na kholofelo ya kgonthe ka bokamoso, eupja kgaolo 2 [“Lebaka Leo o ka Lebelelago Bokamosong ka Kholofelo”] e dirile gore bophelo bja-ka bo be le morero. Le gona, ke ile ka tsoša ditho tša pelego ka nywaga e itšego; ga go motho yo a kilego a mpotša gore se se be se sa thabiše Modimo gotee le go ba seo se gobatšago go nna ka noši. Ka morago ga ge ke badile kgaolo 5 [“Go Tsoša Ditho tša Pelego le Kopano ya Botona le Botshadi ya ba Mohuta o Swanago”], ke ile ka ikemišetša go kgaotša tiro ye. Kgaolo 7 [“Diaparo tša Gago le Ponagalo ya Gago di Bolela—ka Wena”] e nthušitše go ela hloko ponagalo ya-ka gomme bjalo ka ge o ka bona, ke šetše ke kutile meriri ya-ka.”
Le ile la tšwela pele: “Ke be ke kgoga ka nywaga e mentši. Kgaolo 15 [“Diobokabatši —Na ke Mothekgo wa Bophelo bja Kgonthe?”] e nthušitše tabeng ye. Ke ile ka rapela Jehofa, gomme ga e sa le go tloga ka Sontaga ga se ka ka ka kgoga sekerete. Ke bile le dikopano tša botona le botshadi le kgarebe ya-ka gantši, eupja kgaolo 18 [“Na Boitshwaro bja Botona le Botshadi bo na le Tlhaloganyo”] e ntirile gore ke ele hloko kgopolo ya Modimo tabeng ye. Ke šetše ke boletše le yena ka taba ye, gomme o kgethile go kgaotša tswalano ya rena.”
A lethabo le le kaakang go bona diphetogo tše bjalo ka nako e nyenyane kudu bophelong bja motho o mofsa! Ke eng seo se dirilego gore go kgonege? Ke therešo ya gore o be a kgona go lemoga seo a se balago e le keletšo yeo e dirišwago go yena ka noši.
Go Ela Hloko Keletšo go Tliša Mehola
Go sa šetšwe ge e ba keletšo e le yeo e tlago go rena ka go se lebanye ka Beibele goba ka dipuku tša Beibele, goba e le yeo e tšwago go mogwera ka go lebanya, ruri e ka ba e holago. Se se bonwa phihlelong ya tate yo a ilego a nyaka thušo go banna ba gotšego moyeng ka phuthegong ya gabo ka baka la ge morwa wa gagwe wa nywaga e 18 a be a sa thabele maiteko a gagwe a go mo laya. Bagolo ba Bakriste ba ile ba boledišana ka lerato le tate yo a bego a e-na le phišego ya go direla Modimo, eupja ge e le gabotse o be a swanetšwe ke go ba yo a leka-lekanego kudu ge a dirišana le lapa la gagwe.
O ile a balelwa mantšu a Paulo: “Le lena Bô-tata-xo-bana! Le se kê la befediša bana ba lena; sa lena a e bê xo ba etetša ka xo ba ruta le xo ba eletša tša Morêna.” (Ba-Efeso 6:4) Tate o ile a kgopelwa gore a naganišiše se: Na tsela yeo a bego a leka go kgothatša morwa wa gagwe ka yona, gaešita lege e be e le yeo e nago le morero o botse, ruri e bile yeo e befedišago mošimane e le ka kgonthe? Na e be e le taba ya go lebelela gore morwa a dumelelane le go fišegela ga tate diboka tša Bokriste le tirelo ka ntle le go leka go tsenya lerato le bjalo pelong ya gagwe? Na o thušitše morwa wa gagwe go ‘ithuta go boifa Jehofa Modimo wa gagwe?’—Doiteronomio 31:12, 13.
Tate o ile a theetša keletšo gomme a e diriša. Mafelelo e bile afe? Mo nakong ye morwa wa gagwe wa nywaga e 18 o ba gona dibokeng tša Bokriste, gomme tate o swara thuto ya Beibele ya beke le beke le yena. Ka ge tate a hlalositše, “Ruri bjale re na le tswalano e kaone kudu ya tate le morwa.” Ee, tate le morwa ka bobedi ba ile ba kwešiša keletšo.
Ga go na pelaelo gore ka moka re dira diphošo gomme re nyaka keletšo ka dinako tšohle. (Diema 24:6) Ge e ba re kwešiša gomme re ela hloko keletšo e bohlale, gona re tla thabela ditšhegofatšo tše dintši. Gare ga tšona go tla ba le tšhegofatšo e bohlokwa kudu go tšohle: go hlagolela le go kgomarela kwano e nago le morero, le Tate wa rena yo lerato wa legodimong, Jehofa. Ka gona, re tla boeletša mantšu a Kgoši Dafida a rego: “Ke rêta Morêna e a ntailexo.”—Psalme 16:7.