Jehofa “Monna wa Tlhabano”

MADIRA a matla kudu a Egipita a be a šwalalantšwe. Kgaufsi le Lewatle le Lehwibidu ditopo tša banamedi ba dikoloi tša ntwa le bahlabani di be di tšhelwa ke maphoto gomme dibetša tša ntwa di gašane lebopong. Banna ba Isiraele bao ba eteletšwego pele ke Moše ba ile ba hlalala ka koša ya phenyo: “Ke tlo opelela Jehofa; gobane o godišitšwe gagolo; dipere le banamedi ba tšona o di ušeditše lewatleng. Jehofa ke monna wa tlhabano, Jehofa ke leina la gagwe.”​—Ekisodo 15:​1, 3, PK.

Phenyo ya Jehofa Lewatleng le Lehwibidu ruri e bile pontšho ya gore ke mogale ntweng. Ba-Isiraele ba be ba tlogile Egipita eka ba ya ntweng eupja ba e-na le tsebo e nyenyane kudu ya ntwa. Jehofa o be a ile a ba hlahla ka thololo ya leru yeo bošego e bego e e-ba thololo ya mollo go tloga Ramasese ‘go batagana le lešoka’ kua Ethama. (Ekisodo 12:​37; 13:​18, 20-22) Jehofa bjale a re go Moše: “Botša Ba-Isiraele O re: Ba fapoxê tsela; ba bokanê bà fetile Pihaxirothe, mo xare xa Migidolo le lewatlê, bà lebane le Balatsefone. . . . Ké mo Farao a tl’o xo re: Ba-Isiraele ba timetše naxeng; lešôka le ba thibetše. . . . A ba hlômarêla.” (Ekisodo 14:​1-4) Ba-Isiraele ba ile ba theetša gomme ba retologa ba leba Pihagirothe. Dihlodi tša Farao di ile tša ya tša bega se seo se bonagetšego e le kgakanego, gomme bjalo ka ge go boletšwe e sa le pele, Farao o ile a ntšha madira a gagwe gore a ye go hlasela.​—Ekisodo 14:​5-9.

Sefu​—Bakeng sa Isiraele goba Farao?

Ba-Isiraele bao ba tšhogilego ka ge ba be ba le gare ga dithaba ka mahlakoreng ka bobedi le lewatle ka pele ga bona le ba-Egipita ka morago, ba be ba bonagalago ba tantšwe, ka gona ba kgopela thušo go Modimo. Moše o ile a bolela le setšhaba a re: “Le se boifê! Êmang! Lehono ké mo Le tl’o xo bôna phološô ye Morêna a tl’o xo Le dirêla lehono! ka xobane Ba-Egipita ba Le ba bônaxo lehono, Le ka se kê la hlwa Lè ba bôna xapê neng le neng. Morêna ó tlo Le hlabanêla, lena Lè ikhomoletše.” (Ekisodo 14:​10-14) Bjalo ka ge go holofeditšwe, “leru lela la thololo la tsoxa la ya la êma ka moraxo xa bôná; la tsêna ka xare xa madirá a Ba-Egipita le madirá a Ba-Isiraele. . . . Ba šitwa go batamêlana bošexo ka moka.”​—Ekisodo 14:​15-20.

Bjalo ka ge Jehofa a laetše, Moše o ile a emišetša lepara la gagwe lewatleng gomme ‘a le fatola’ gore ba-Isiraele ba kgone go tšhaba. Bjale gwa direga semaka se segolo! (Ekisodo 14:​16, 21) Ledimo le matla le le tšwago bohlabela le ile la thoma go aroganya meetse a Lewatle le Lehwibidu, a bula tsela e kgolo ka mo go lekanego bakeng sa setšhaba ka moka​—sa batho ba dimilione tše tharo—​gore se kgone go feta eka se ya ntweng. Ka letsogong le letshadi le le letona la ba-Isiraele, meetse ‘a kubugilego’ a be a eme bjalo ka maboto a mabedi a magolo.​—Ekisodo 15:8.

Ba-Isiraele ka thušo ya seetša se se tšwago thololong ya mollo ba ile ba tšhaba ka tsela ya lewatleng yeo e gopišitšwego ke ledimo. Ge bo e-sa, mo-Isiraele o mongwe le o mongwe o be a le lebopong la ka mošola. “Ba-Egipita ba latêla, ba ba šala moraxo ka dipitsi tša Farao ka moka, le dikoloi tša xaxwe, le banamedi ba xaxwe; ba tsêna mo xare xa mawatlê.” Bahlasedi ba be ba tantšwe!​—Ekisodo 14:23.

“[Jehofa] a bôna dirá tša Ba-Egipita ’me a di raranya. A thedimoša maotwana a dikoloi, a di sepediša ka bothata.” Moše bjale a otlollela letsogo la gagwe lewatleng, gomme “lewatlê la boela bodulong bya lôna.” Maboto a meetse a ile a kgerega gomme a khupetša ba-Egipita. Ba ile ba leka go tšhaba, eupja “Morêna a ba xoromeletša lewatleng.” Gwa se phonyokge motho! Ba-Isiraele ba ile ba opelela Jehofa koša ya phenyo ka lethabo le legolo.​—Ekisodo 14:24–15:3; Psalme 106:11.

Jehofa o Lwela Jošua

Jehofa o ipontšhitše e le “monna wa tlhabano” dintweng tše dingwe. E nngwe e bile ntwa ya kua Ai. Tlhaselo ya pele motseng wo e ile ya se atlege ka baka la phošo e kgolo ya Akane. Ka morago ga gore taba ye e lokišwe, Jehofa o ile a nea Jošua ditaelo tša ntwa.​—Jošua 7:​1, 4, 5, 11-26; 8:​1, 2.

Go latela ditaelo tša Jehofa, Jošua bošego o ile a bea banna sekhung ka morago ga motse, ka bodikela bja wona. Bontši bja madira a gagwe a ile a išwa ka leboa lešokeng leo le lego ka ntle ga Ai gomme a bonagala a loketše ntwa. Banna ba Ai ba ile ba tanywa. Ka ge ba be ba sa thabišitšwe ke phenyo ya bona ya pele, ba ile ba tšwa motseng ka pela gore ba rakediše ba-Isiraele. Ba-Isiraele ba ile ba itira eka ba a tšhaba gomme ba boela morago “ka tsela e lebaxo lešokeng” gore ba dire gore lenaba le katoge motse wa Ai kudu.​—Jošua 8:​3-17.

Ge nako e swanetšego e fihla, Jehofa a re go Jošua: “Emiša lerumô le O le swerexo O šupê Ai, ka xobane ke o xafetše seatleng sa xaxo.” Ge a dira seka se, banna ba lego sekhung ba hlasela motse ka ditšhoša gomme ba o fiša. Ge madira a lenaba ao a lego ka ntle a bona mollo, a ile a nyema moko kudu. Jošua yoo bjale a bego a se sa tšhaba eupja a hlasela o ile a rakelela lenaba magareng ga dihlopha tša gagwe tše pedi tša madira. Na e be e le phenyo ya motho? Aowa. Ba-Isiraele ba ile ba fenya ka gobane bjalo ka ge Jošua ka morago a ile a ba botša: “Ké Yêna Morêna Modimo wa lena a bexo a Le hlabanêla.”​—Jošua 8:​18-27; 23:3.

Ntwa Nokeng ya Kisoni

Bogale bja Jehofa ntweng bo ile bja bonagatšwa gape Nokeng ya Kisoni, kgaufsi le Megido. Kgoši Jabini wa Kanana o be a ile a gatelela Isiraele ka nywaga e 20. Madira a gagwe ao a bego a le ka tlase ga taolo ya Sisera a be a e-na le dikoloi tše 900 tša ntwa tše di nago le tšhipi maotwaneng a tšona​—madira ao mehleng yeo a bego a bonala a ka se ke a fenywa.​—Baahlodi 4:​1-3, NW.

Lega go le bjalo, Jehofa ka moporofeta wa mosadi Debora o ile a laela Moahlodi Baraka gore a kgoboketše madira a dikete tše lesome godimo ga Thaba ya Thabora gore a lwantšhe madira a Jabini. Sisera kapejana o ile a gakatšwa ke ge a bona go kgobokana mo ga madira gomme a tloga Harosethe ka pela go leba nokeng ya Kisoni yeo e lego magareng ga Thaba ya Thabora le Megido. Ka ntle le pelaelo o ile a nagana gore lefelong le le le ikadilego madira a Isiraele ao a sepelago ka maoto ao a sa itlhamago gabotse a ka se kgone go lebeletšana le madira a gagwe. Lega go le bjalo, o be a sa lemoge gore o lwa le Lenaba la legodimong.​—Baahlodi 4:​4-7, 12, 13.

Jehofa o ile a laela Baraka gore a tloge lefelong la meboto la Thabora go ya molaleng e le gore a gokeletše madira a Sisera ntweng. Jehofa bjale a hlasela! Lefula le ile la fetola legola la ntwa seretse, la šitiša madira a Sisera go sepela. Ge tlhakatlhakano e le gare e tšwela pele, madira a Isiraele a ile a fenya lenaba la ona gabonolo. “Makôkô ka moka a Sisera a fêla ka boxale bya marumô, xwa se šalê le o tee.” Lefula la Kisoni le be le gogotše dikoloi tša ntwa tša ba-Kanana gomme mo gongwe a ka ba a ile a gogola gaešita le ditopo.​—Baahlodi 4:​14-16; 5:​20, 21.

Go Fenywa ga Gogo le Lešaba la Gagwe

Ditiragalo tše tša bogologolo di be di swantšhetša phenyo e kgolo ka go fetišiša ya Jehofa yeo e sa tlago. Ntwa yeo e tlago go lwewa ‘bofelong bja matšatši’ e kgaufsi kudu. Go ya ka boporofeta bja Hesekiele, Gogo yo a swantšhetšago “mmuši wa lefase lé” e lego Sathane Diabolo o tla rapa madira a ditšhaba ka moka bakeng sa go hlasela. O tla laela madira a gagwe go hlasela ‘dithaba tša Isiraele,’ e lego boemo bjo bo phagamego bja “Ba-Isiraele ba Modimo” bao e lego Bakriste.​—Hesekiele 38:​1-9; Johane 12:​31; Ba-Galatia 6:16.

Ke eng seo se dirago gore Gogo a hlasele batho ba Modimo ka matla gakaakaa? Boporofeta bo bolela ka boemo bja bona bja khutšo le bja katlego ya moya. Gogo o re: “Anke ke šwahlêlê naxa yé e ahlamexo, . . . Batho ba ba se naxo ntwa, ba ba dutšexo bà iketlile, a nke ke ba wêlê xodimo; ba dutše bà se na merakô, bà se na mefsikô. O tlo r’yalo Ò êla xo thopa le xo rebola; . . . xo bao ba boetšexo maropeng, bà e-tšwa dithšabeng, ba rua, ba huma.”​—Hesekiele 38:​10-12.

Ka kakaretšo, batho ba Jehofa ga se ba ba humilego ka dilo tše di bonagalago. Lega go le bjalo, ba tšweleditše lehumo le lentši la moya ka baka la modiro wa bona wa go bolela wa lefase ka bophara. “Lešaba le lexolo la batho . . . ba dithšaba ka moka” leo bjale le fetago dimilione tše nne le kgobokeditšwe. (Kutollo 7:​9, 10) Ruri se ke lehumo! Sathane​—a befedišitšwe ke katlego ye ya moya​—o leka go fediša batho ba Modimo.

Eupja ka go tla ga gagwe nageng ya seswantšhetšo ya Isiraele, Gogo ge e le gabotse o hlasela Jehofa Modimo ka noši. Jehofa yo a tlago go lefeletša batho ba gagwe o re, “Ké mo boxale bya-ka bo tl’o xo tuka.” Madira a Gogo a tla tsena kgakanegong. “’Me ba xabô ba tlo bolayana seng sa bôná.” Jehofa bjale o lokolla matla a gagwe a go senya​—“pula ya mafula le ya mabyê a sefakô le mollô le thsêbêla.” Bjalo ka kua Lewatleng le Lehwibidu, kua Ai le nokeng ya Kisoni, Jehofa o tla lwela batho ba gagwe gomme a phagamiša leina la gagwe. “Ke tlo ipônatša boxolo le bokxêthwa ka xo dira tšeo, ka tsebya ke dithšaba tše ntši, tša tseba xe Morena è le Nna.”​—Hesekiele 38:​18-23.

Pego ya histori ya dintwa tša Jehofa mehleng ya bogologolo e re nea lebaka la go holofela phenyo ye ya nakong e tlago nakong ya “ma-setla-pelo . . . a maxolo.” (Mateo 24:​21, 22) Jehofa yoo ka dinako tšohle e lego molaola-tšohle, a ka gakantšha manaba a gagwe gomme a fetola maemo bakeng sa gore batho ba gagwe ba phološwe. Ka kgonthe go tla ba kamoo Jesaya a porofetilego ka gona: “Morêna ó tšwa byalo ka moxale, ó xalefile bo-ka mohlabani; ó xoa a hlaba mokxoši; ó xahlana le manaba è le yo boxale.” (Jesaya 42:​13) Mahlong a Dihlatse tša gagwe ka mehla o tla dula e le JEHOFA, “MONNA WA TLHABANO”!​—Ekisodo 15:3, PK.

[Mapa go letlakala 25]

(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)

Tsela ya Khudugo ya go tloga Egipita

GOSENE

Mofo

Ramasese

Sukothe

Migidolo

Pihagirothe

Ethama

[Seswantšho go letlakala 26]

Mo lefelong la Ai, Jehofa o ile a eta Jošua le batho ba Gagwe pele phenyong e kgolo

Meetse a noka ya Kisoni a ile a phophoma ka bjako, a thuša go fenyweng ga manaba a Jehofa

[Credit Line]

Diswantšho: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.