Poledišano—Ga se Feela go fo Bolela

AKANYA ka lešaba la babogi ba mafelo leo le lebeletšego ponagalo ya naga yeo e bogegago. Le ge sehlopha ka moka se lebeletše lefelo le tee, o mongwe le o mongwe o le bona ka tsela e fapanego. Ka baka la’ng? Ka gobane motho o mongwe le o mongwe o na le pono yeo e fapanego yeo a bonago dilo ka yona. Ga go na batho ba babedi bao ba emego tlwaa lefelong le tee. Go feta moo, ga se batho ka moka bao ba ka lebelelago karolo e swanago ya seo se bonwago. Motho o mongwe le o mongwe o hwetša lehlakore le le fapanego e le leo le kgahlišago ka mo go kgethegilego.

Go bjalo le ka lenyalong. Lege e ka ba bao ba dumelelanago kudu, ga go na balekane ba babedi bao ba nago le pono e swanago tlwaa ka dilo. Monna le mosadi ba fapana ka dilo tše di swanago le kagego ya maikwelo, boitemogelo bja bjaneng le tutuetšo ya lapa. Dipono tše sa swanego tšeo di tšwelelago e ka ba mothopo wa kgohlano e šoro. Moapostola Paulo o boletše ka mo go kwalago gore: “Bao ba nyalago ba tla ba le bohloko le manyami.”—1 Ba-Korinthe 7:28, The New English Bible.

Poledišano e akaretša go leka go nyalantšha diphapano tše tswalanong ya go ba nama e tee. Se se nyaka gore go bulwe sebaka sa go bolela. (Bona lepokisi go letlakala 7.) Eupja go akaretšwa go gontši ka mo go oketšegilego.

Go Bontšha Temogo

Seema sa Beibele se re: “Pelo ya motho yo bohlale e dira gore molomo wa gagwe o bontšhe temogo, gomme melomo e oketša ka phegelelo.” (Diema 16:23, NW) Lentšu la Sehebere leo le fetoletšwego mo e le ‘e dira gore o bontšhe temogo’ ge e le gabotse le bolela go ba bohlale, go akanya ditaba ka kelohloko ka monaganong. Ka gona, selo sa motheo bakeng sa poledišano e atlegago ke pelo, e sego molomo. Motho yo a kgonago go boledišana ga se a swanela go ba mmoledi feela; o swanetše go ba motheetši yo a kwešišago. (Jakobo 1:19) O swanetše go lemoga maikwelo le ditaba tšeo e lego tšona di bakago boitshwaro bjoo bja molekane wa gagwe.—Diema 20:5.

Bjang? Ka dinako tše dingwe se se ka dirwa ka go ela hloko maemo ao a dikologilego kgohlano. Na mogatša’go o ka tlase ga kgateletšego e boima ya maikwelo goba ya mmele? Na bolwetši bo tlaleletša boemong bja kgopolo bja molekane wa gago? Beibele e re: “A lethabo le le kaakang go hwetša lentšu le le nepagetšego lebakeng le le swanetšego!” (Diema 15:23, Today’s English Version) Ka gona go ela hloko maemo go tla go thuša go arabela ka mo go swanetšego.—Diema 25:11.

Lega go le bjalo, gantši seo se bakago phapano se ikepetše ditabeng tšeo di sa sepedišanego le maemo gona bjale.

Go Kwešiša Phihlelo ya Nakong e Fetilego

Maitemogelo a bjaneng a dira go gontši tabeng ya go tutuetša tsela yeo re naganago ka yona ge re godile. Ka ge banyalani ba e-tšwa malapeng ao a fapanego, dipono tše lwantšhanago di tla fela di e-ba gona.

Tiragalo yeo e begilwego ka Beibeleng e bontšha se. Nakong ya ge areka ya kgwerano e bušetšwa Jerusalema, Dafida o ile a bontšha tlhalalo ya gagwe phatlalatša. Eupja go thwe’ng ka mosadi wa gagwe Mikala? Beibele e a laodiša: “Mikala, morwedi wa Saulo, a ukamêla ka lešoba, a bôna kxoši Dafida à tšama a sela à bina pele xa Morêna; a mo nyatša pelong ya xaxwe.”—2 Samuele 6:14-16.

Mikala o bontšhitše boemo bja kgopolo bja go hloka tumelo bja tatagwe yo kgopo, Saulo. Bahlatholli ba Beibele C. F. Keil le F. Delitzsch ba šišinya gore le ke lebaka leo ka lona Mikala a bolelwago go temana 16 e le “morwedi wa Saulo” go e na le gore ke mosadi wa Dafida. Lega go le bjalo, phapano yeo e latetšego magareng ga bona e bea taba molaleng gore Dafida le Mikala ba be ba se na pono e swanago ka tiragalo ye ya lethabo.—2 Samuele 6:20-23.

Mohlala wo o bontšha gore ditutuetšo tše iphihlilego tša tsela yeo motho a godišitšwego ka yona di ka dira gore monna le mosadi ba lebelele mathata ka ditsela tše fapanego kudu. Se ke sa kgonthe gaešita lege ka bobedi bja bona ba hlankela Jehofa ka botee. Ka mohlala, mosadi yo a sa kago a newa thekgo e lekanego ya maikwelo ge e be e sa le ngwana a ka bontšha go nyaka ka mo go feleletšego kamogelo le kgonthišetšo. Se se ka gakantšha monna wa gagwe. A ka goeletša ka gore, “Nka mmotša ga lekgolo gore ke a mo rata, lega go le bjalo e ka se be mo go lekanego!”

Boemong bjo, poledišano e akaretša ‘go se šetše tša go ikhola, eupja ga šetša tša go hola ba bangwe.’ (Ba-Filipi 2:4) Gore ba boledišane, monna o swanetše go lebelela mosadi wa gagwe go ya ka phihlelo ya mosadi ya nako e fetilego go e na le go ya ka ya gagwe ka noši. Le gona, mosadi o swanetše go tutueletšega go dira se se swanago go monna wa gagwe.—1 Ba-Korinthe 10:24.

Ge Phihlelo ya Nako e Fetilego e be e le Kgobošo

Kgahlego ya motho ka noši e bohlokwa kudu-kudu ge molekane a ile a katwa goba a gobošwa ka kopano ya botona le botshadi e sa le ngwana—seo ka mo go nyamišago e lego bothata bjo bo golago lehono. Ka mohlala, mosadi a ka hwetša gore dinakong tša kopano ya botona le botshadi ga a kgone go kgethologanya magareng ga nako ya gona bjale le ye e fetilego, magareng ga molekane wa gagwe le mohlasedi, goba magareng ga kopano ya botona le botshadi le go gobošwa ka kopano ya botona le botshadi. Se e ka ba seo se gakantšhago, kudu-kudu ge e ba monna a sa lebelele taba ye e thata go ya ka pono ya mosadi wa gagwe.—1 Petro 3:8.

Lege o ka se kgone go dirolla dilo tša nako e fetilego goba go alafa ka mo go feletšego mafelelo a tšona, o ka dira go gontši go kgothatša molekane yo a tshwenyegilego. (Diema 20:5) Bjang? Petro o ngwadile gore, “Lena banna le swanetše go leka go kwešiša basadi bao le dulago le bona.” (1 Petro 3:7, Phillips) Go kwešiša phihlelo ya nako e fetilego ya mogatša’go ke karolo ya bohlokwa ya poledišano. Ka ntle le kwelobohloko ya go bontšha go naganela, mantšu a gago e tla ba ao a hlokago mohola.

Jesu o ile ‘a ba le lešoko’ ge a be a gahlana le bao ba babjago, lege yena ka noši a sa ka a ba le malwetši ao a bona. (Mateo 14:14) Ka mo go swanago, le wena o ka ba o se wa ka wa lahlwa goba go gobošwa ka mo go swanago go etša mosadi wa gago, eupja go e na le go nyenyefatša tlalelo ya gagwe, dumela phihlelo ya gagwe ya nakong e fetilego, gomme o mo nee thekgo. (Diema 18:13) Paulo o ngwadile gore: “Xomme sa rena ba re tiilexo, ké xore re kxôtlêlêlê mefôkôlô ya ba sa tiaxo, re lesê xo ithata.”—Ba-Roma 15:1.

Go Tanywa ke go Kgopišega

Lenyalo le swana le sebjana sa bohlokwa kudu. Ge le sentšwe ka bootswa, go ba le tshenyo yeo e se nago tekanyo. (Diema 6:32) Ke therešo gore ge e ba molekane yo a se nago molato a phetha ka go lebalela, dikarolwana di ka kgomaretšwa gotee ke poelano. Eupja menga e šala e le gona, gomme nakong ya ngangišano, go ka ba le tshekamelo ya go lebelela mengeng yeo le go diriša phihlelo ya nakong e fetilego e le sebetša.

Go kgopišega ke karabelo ya tlhago go go se botege ga molekane. Eupja ge e ba o lebaletše molekane wa gago, itiše malebana le go dumelela go kgopišega mo go sa felego go senya botse bjo o bo fihleletšego ka tiro ya go lebalela ka boyona. Go ka ba go bela ka setu ka gare goba go tšweletšwa ka go hloka kgaugelo, go kgopišega mo go sa kgaotšego go gobatša balekane ka bobedi. Ka baka la’ng? Ngaka e nngwe e šišinya ka gore: “Ge e ba o kwešwa bohloko ke molekane wa gago, ke ka gobane o sa dutše o na le taba ka yena. Ka gona ka go ikgogela morago goba go tsoma go itefeletša, ga o gobatše feela molekane wa gago eupja le wena ka noši o a ikgobatša. O tšwela pele o senya tswalano yeo o bego o duma ge e ka ba e feletšego.”

Ee, o ka se kgone go lokiša go se kwane lenyalong la gago ka ntle le go kokobetša kgalefo ya gago. Ka gona, nakong ya ge maikwelo a se a huduega, boledišana le molekane wa gago ka maikwelo a gago. Hlalosa lebaka leo ka lona o kwago o kgopišegile, seo o se nyakago e le gore o ikwe o beegile pelo le seo o tlago go se dira go šireletša tswalano. Le ka mohla o se ke wa diriša phihlelo ya nakong e fetilego e fo ba feela sebetša sa go hwetša boemo bjo matla tabeng.

Temalelo e Senya Poledišano

Lenyalo le ba manyaming a magolo ge molekane a diriša bjala goba dihlare-tagi gampe. Molekane yo e sego lekgoba a ka ba boemong bjo swanago le bja Abigaile, bjalo ka ge go begilwe ka Beibeleng. Ge monna wa gagwe Nabala a be “à taxilwe xa-xolo,” Abigaile o be a leka ka thata go fetoša pheletšo ya boitshwaro bja monna wa gagwe bja bošilo. (1 Samuele 25:18-31, 36) Manyalo ao go ona molekane o mongwe a lego tlalelong ka baka la temalelo gomme o mongwe a swaregile ka go leka go fetola boitshwaro bja lekgoba gantši a swana le lapa la Nabala le Abigaile.a

Ka mo go kwagalago, kimologo e kgolo e a kwewa ge lekgoba le thoma go tlogela mokgwa. Eupja se ke mathomo-mayo feela. Akanya ka ledimo le šoro leo le bakago tshenyo torotswaneng. Dintlo di a wa, dihlare di a tomoga, dithapo tša megala di wela fase. E ba lethabo le legolo ge ledimo le fetile. Eupja bjale modiro o mogolo wa go lokiša o a nyakega. Se se swanago ke sa therešo ge molekane a thoma go tlogela mokgwa wa temalelo. Ditswalano tšeo di bego di phuhlame di swanetše go tsošološwa. Kholofelo le potego di swanetše go thewa lefsa. Ditsela tša poledišano di swanetše go agwa lefsa. Go lekgoba leo le tlogelago temalelo ya lona, tsošološo ye ya ganyenyane-ganyenyane ke karolo ya “semelo se sefsa” seo Beibele e nyakago Bakriste ba se hlagolela. Semelo se se sefsa se swanetše go akaretša le “matla ao a dirišago” monagano.—Ba-Efeso 4:22-24, NW.

Thuto ya Beibele e ile ya dira gore Leonard le Elaine ba lese go diriša dihlare-tagi gampe, eupja matla ao a tutuetšago monagano a be a se a hlwa a šoma ka mo go feletšego.b Kapejana ditemalelo tše dingwe di ile tša tšwelela. Elaine o re, “Ka nywaga e 20 re ile ra leka go diriša melao ya motheo ya Beibele gomme re be le lenyalo le kgotsofatšago. Ditemalelo tša rena e be e le tše tsemilego medu kudu. Re be re sa kgone go di tloša ka go ithuta goba ka thapelo.”

Leonard le Elaine ba ile ba tsoma keletšo bakeng sa go kwešiša dilo tšeo di bakago ditemalelo tša bona. Taba yeo e lego nakong e tšwago go “molaki e a bôtêxaxo yo bohlale” mabapi le go gobošwa ga bana, go lemalela bjala, le go hlompha basadi e bile e nago le thušo ka mo go kgethegilego.c (Mateo 24:45-47) Elaine o re, “Re thušitšwe gore re lokiše tshenyo e dirilwego gomme re tsošološe tswalano ya rena.”

Go Rarolla Mathata

Rebeka o ile a kwešwa bohloko bjo bo sa kgotlelegegego ke basadi ba morwa wa gagwe Esau. Ka go boifa gore morwa wa gagwe o mongwe, Jakobo, o be a ka latela mohlala wa Esau, Rebeka o ile a hlalosa tlalelo ya gagwe ka go botša, Isaka monna wa gagwe gore: “Nna bophelô bo ntenne ka barwedi bá ba Hethe; xe Jakobo le yêna a ka tšea mosadi wa barwedi ba Hethe, e a etšaxo bôná-bao barwedi ba naxa yé, xôna nka re: Ke sa phelêla’ng?”—Genesi 27:46.

Hlokomela gore gaešita lege Rebeka a tšweleditše maikwelo a gagwe ka go tia, ga se a hlasela Isaka ka boyena. Ga se a ka a re, “Ke molato wa gago!” goba, “O swanetše go kgona go laola boemo bjo gakaone!” Go e na le moo, Rebeka o dirišitše lešala “Nna” go hlalosa kamoo bothata bo mo kgomilego ka gona. Matseno ao a ile a hlohleletša kwelobohloko go Isaka, e sego kganyogo ya go leka go iphahlela. Ntle le go ikwa a hlasetšwe, karabo ya Isaka kgopelong ya Rebeka go bonala e ile ya ba ya ka pela.—Genesi 28:1, 2.

Banna le basadi ba ka ithuta mohlaleng wa Rebeka. Ge phapano e rotoga, hlaselang bothata go e na le go hlaselana. Ka go swana le Rebeka, hlalosa tlalelo ya gago go ya kamoo e go kgomilego ka gona. “Ke tshwenyegile ka gobane . . .” goba “Ke nagana gore ga se ka kwešišwa ka gobane . . .” ke e atlegago kudu go feta “O a ntshwenya!” goba “Le ka mohla ga o ke o nkwešiša!”

Seo se Fetago Kgotlelelo

Lenyalo la banyalani ba pele ba batho, e lego Adama le Efa le kgotleletše ka nywaga e makgolo, le tšweletša lapa la barwa le barwedi. (Genesi 5:3-5) Eupja se ga se bolele gore lenyalo la bona e be e le leo le swanetšwego ke go ekišwa. Pejana ga moo, moya wa boipušo le wa go hlokomologa melao e lokilego ya Mmopi o šilafaditše tlamo ya bona ya go ba nama e tee.

Ka mo go swanago, lenyalo lehono e ka ba leo le kgotlelelago, eupja le ka hlaelelwa ke dikarolo tša bohlokwa tša poledišano. Mekgwa ya go nagana yeo e tsemilego medu ka matla le mekgwa e sa swanelago ya semelo e ka swanelwa ke go tomolwa ka mo go feletšego. (Bapiša le 2 Ba-Korinthe 10:4, 5.) Wo ke mosepelo o tšwelago pele wa thuto. Eupja boiteko ke bjo bo swanetšego. Jehofa Modimo o kgahlegela kudu thulaganyo ya lenyalo, ka ge e le yena Mohlodi wa lona. (Maleaki 2:14-16; Ba-Hebere 13:4) Ka gona, ge e ba re dira karolo ya rena, re ka kgodišega gore o tla lemoga maiteko a rena gomme a re fa bohlale le matla tšeo di nyakegago go fodiša go palelwa lege e le gofe ga rena poledišanong ya lenyalo.—Bapiša le Psalme 25:4, 5; 119:34.

[Mengwalo ya tlase]

[Lepokisi go letlakala 6]

“Ditlakala di be di newa nako e ntši!”

MONNA le mosadi bao ba lebeletšanego le mathata a lenyalo ba kgopetšwe gore ba akanyetše nako yeo ba e dirišago go ntšha ditlakala ka ntlong ka beke. Karabo ya bona e bile ya gore ke metsotso e 35 ka beke, goba metsotso e mehlano ka letšatši. Ke moka ba ile ba botšišwa gape gore ke nako e kaaka’ng yeo ba e dirišago ba boledišana. Monna o ile a tšhoga. O boletše gore: “Ditlakala di be di newa nako e ntši!” a oketša ka gore, “Re a iphora ge e ba re nagana gore metsotso e mehlano ka letšatši e ka boloka lenyalo. Le gona ruri ga se nako e lekanego go ka dira gore lenyalo le gole.”

[Lepokisi go letlakala 7]

Hlomang Melao Yeo e Swanetšwego go Latelwa

◻ Ahla-ahlang taba e tee ka nako (1 Ba-Korinthe 14:33, 40)

◻ Bolela maikwelo; o se ke wa latofatšwa (Genesi 27:46)

◻ Go se be le go betha (Ba-Efeso 5:28, 29)

◻ Go se be le go botša-botšana (Diema 26:20)

◻ Ikemišetše go boelana, e sego go fenya (Genesi 13:8, 9)

[Seswantšho go letlakala 4]

Ge phapano e rotoga, hlaselang bothata go e na le go hlaselana

[Seswantšho go letlakala 8]

Bolela maikwelo a gago; o se ke wa latofatša