Rahaba—O Boletšwe e le yo a Lokilego ka Mediro ya Tumelo
ANKE o nagane! Seotswa se bolelwa e le se se lokilego go ya ka pono ya Modimo. Ba bantši ba ka re, “Le gatee!” Lega go le bjalo, se ke seo se diregilego go Rahaba wa seotswa wa Jeriko, motse wa bogologolo wa Kanana.
Mongwadi wa Beibele Jakobo o a bega: “Ké mo le bônaxo xore motho ó lokafala ka medirô, e sexo ka tumêlô è nnoši. Le xo Rahaba mosadi yola wa seotswa xo dutše byalo. A xa a ka a lokafala ka medirô xe a amoxêla batseta bála, ’me a ba ngwexiša ka tsela e šele? Bo-ka mmele xe e le o hwilexo xe o se n’e môya, le yôna tumêlô e hwile xe e se n’e medirô.” (Jakobo 2:24-26) Ke ka baka la’ng Rahaba a ile a bolelwa e le yo a lokilego? Ke eng seo a se dirilego gore a newe boemo bjo bjalo bjo šegofetšego pele ga Modimo?
Ba-Isiraele ba a tla!
Anke re boeleng morago ngwageng wa 1473 B.C.E. Akanya boemo ka leihlo la kgopolo. Jeriko e šireleditšwe o šoro. Godimo ga merako ya motse go na le ngwako wa Rahaba wa seotswa. Go tšwa boemong bjo bja go ba le pono e botse, go bonala a ka lebelela ka bohlabela meetseng ao a tletšego wa go falala a noka ya Jorodane. (Jošua 3:15) Leribeng la yona la ka bohlabela, o be a ka bona mešaša ya ba-Isiraele, ka bahlabani ba ka godimo ga ba 600 000. Ba bokgole bja dikhilomithara tše sego kae feela go tloga moo!
Rahaba o ithutile ka ditiro tša bonatla tša Isiraele ntweng. Gape o be a kwele ka ga dipontšho tša matla a Jehofa, kudu-kudu ka go bula tsejana ya go phonyokga bakeng sa Ba-Isiraele go phatša Lewatle le Lekhwibidu. Ka gona, ka ntle le pelaelo meetse a mantši a Jorodane e be e ka se be lepheko. Ye ke nako ya mathata! Rahaba o tla itshwara bjang?
Rahaba o Tšea Boemo bja Gagwe
Kapejana, Rahaba o amogela baeti ba babedi ba sa letelwago—dihlodi tše tšwago mešašeng ya ba-Isiraele. Ba tsoma lefelo la go robala, gomme o ba amogela legaeng la gagwe. Eupja taba ya go ba gona ga bona e fihla ditsebeng tša kgoši ya Jeriko. Ka pela-pela o roma batseta ba gagwe ba go tiišetša molao gore ba ba golege.—Jošua 2:1, 2.
Nakong ya ge batseta ba kgoši ba fihla, Rahaba o be a šetše a tšere boemo ka lehlakoreng la Jehofa Modimo. Batseta ba kgoši ba ile ba re: “Nthša banna ba ba tlilexo xo wêna.” Rahaba o be a utile dihlodi mo manting ao a bego a a anegile tlhakeng ya ngwako wa gagwe. O ile a re: “Xo byalo, banna bao ba be ba tlile fá xo nna; ’me nna ke be ke sa tsebe mo ba tšwaxo. E itše xe kxôrô e tswalêlwa ka lefsifsana, ba be ba tšwile; xomme nna xa ke tsebe mo ba ilexo nthse. Kitimang Le ba hlômarele; Le sá tlo ba swara.” (Jošua 2:3-5) Banna ba kgoši ba ile ba dira seo—eupja ya ba ga lefeela.
Rahaba o ile a laetša manaba gošele. Gatee-tee o gata megato e mengwe yeo e bontšhago tumelo ya gagwe go Jehofa ka mediro. O ile a rotogela tlhakeng gomme a botša dihlodi gore: “Nna ke tseba xobane Morêna ó Le neile naxa yé.” Rahaba o dumela gore badudi ba naga ka moka ba wetše ke poifo ka gobane ba kwele gore Modimo “ó xopišitše meetse a Lewatlê [le Lehwibidu]” pele ga ba-Isiraele nywaga e 40 pele ga moo. Batho gape ba tseba gore ba-Isiraele ba ile ba fediša dikgoši tše pedi tša ba-Amoro. Rahaba o re, “Ra re xo kwa tšeo, dipelo tša rena tša xakanêxa; xa xo sa na wa pelo ye e tiilexo xe xo fihla bô-lena; ka xobane Morêna Modimo wa lena ké Modimo wa kwa xodimo maxodimong, le wa mono fase lefaseng.”—Jošua 2:8-11.
Rahaba o a kgopela: “Byale, ka xobane ke le dirile ka botho, Le nkeneleng ka Morêna xore Le tlo ntira ka botho, le ba lapá la xešo ka moka; xomme Le mpeêlê sêka se se bôtêxaxo, sa xo re: Tate le mme, le dikxaetšedi, le banyanana ba-ka ka moka, le ba ba naxo nabô’ ka moka, Le tlo re lesa ra phela, la re phêmêla lehu.”—Jošua 2:12, 13.
Banna ba a dumela gomme ba botša Rahaba seo a swanetšego go se dira. Go tšwa lefasetereng la gagwe, o swanetše go kgwaetša thapo e khwibidu yeo e dirišitšwego go fološetša dihlodi fase ka ntle ga morako wa Jeriko. O swanetše go kgoboketša ba lapa labo legaeng la gagwe, moo ba swanetšego go dula gona bakeng sa tšhireletšo. Rahaba o nea dihlodi tšeo di tlogago tsebišo e holago mabapi le kalego ya naga gomme o ba botša kamoo ba ka širogago bahlomaredi ba bona ka gona. Dihlodi di dira se. Ka morago ga go tlemelela thapo e khwibidu le go kgoboketša ditho tša lapa labo, Rahaba o letela ditiragalo tše dingwe.—Jošua 2:14-24.
Rahaba o dirile’ng? Ee, o bontšhitše gore tumelo ya gagwe e ithekgile ka Modimo Ra-matla-ohle, Jehofa! O tla phela ka ditekanyetšo tša Modimo. Ee, le gona o tla bolelwa e le yo a lokilego bakeng sa mediro e bjalo ya tumelo.
Merako e a Phušoga!
Dibeke tše sego kae di a feta. Ba sepela gotee le baperisita—ba bangwe ba swere dinaka tša dikgapha mola ba bangwe ba rwele areka e kgethwa ya kgwerano—banna ba Isiraele ba ntwa ba dikanetša Jeriko. Ba be ba dutše ba dira se gatee letšatši le lengwe le le lengwe ka matšatši a tshela bjale. Lega go le bjalo, letšatšing le la bošupa, ba šetše ba dikologile motse ka makga a tshela. Ke bao ba ya gape!
Modikologo wa bošupa o fedile, meletšo e metelele ya dinaka e tlala gohle. Ba-Isiraele bjale ba tšhela legowa ka matla. Ge ba dira bjalo, Jehofa o dira gore merako ya Jeriko ya tšhireletšo e we ka medumo e megolo kudu ya go phušoga. Ke feela karolo yeo e thekgago ngwako wa Rahaba yeo e šalago e eme. Motse ka moka le badudi ba wona ba fedišitšwe. Tumelo ya gagwe e hlatsetšwe ke mediro, seotswa seo se sokologilego se šireleditšwe gotee le ba lapa la sona, gomme se thoma go dula magareng ga batho ba Jehofa.—Jošua 6:1-25.
Go Hlahloba Mediro ya Rahaba
Rahaba e be e se mosadi wa sebodu, ka gobane tlhakeng ya gagwe go be go e-na le mahlaka a lodi ao a omišitšwego letšatšing. Ditlhale tša lodi di be di tla dirišetšwa go dira lešela. Gape go be go e-na le mokgobo wa thapo e khwibidu ka ngwakong wa Rahaba. (Jošua 2:6, 18) Ka gona a ka no ba a be a swaregile ka go tšweletša lešela gomme mohlomongwe a e-na le bokgoni bja go fetoša dilo mebala. Ee, Rahaba e be e le mosadi wa seroto. Go feta tšohle, o ile a ba le poifo ya tlhompho ya borapedi go Jehofa.—Bapiša le Diema 31:13, 19, 21, 22, 30.
Go thwe’ng ka modiro o mongwe wa Rahaba? E be e se moamogedi wa baeng feela. Aowa, Mangwalo a mo hlaola ka go diriša mantšu a Sehebere le a Segerika ao a bolelago seotswa. Ka mohlala, lentšu la Sehebere zoh·nahʹ ka mehla le gokagana le tswalano e sa dumelelwago. Ka mo go sa letelwago, bootswa magareng ga ba-Kanana e be e se modiro wa botumo bjo bobe.
Go diriša ga Jehofa seotswa go bontšha kgaugelo ya gagwe e kgolo. Diponagalo tša ka ntle di ka re fora, eupja Modimo “ó bôna pelo.” (1 Samuele 16:7) Ka gona, diotswa tša pelo e lokilego tšeo di sokologago bootsweng bja tšona di ka hwetša tebalelo ya Jehofa Modimo. (Bapiša le Mateo 21:23, 31, 32.) Rahaba ka noši o ile a furalela sebe a retologela tseleng ya go loka ya go ba le kamogelo ya Modimo.
Dihlodi tša Isiraele di be di phela ka go dumelelana le Molao wa Modimo, ka gona ga se tša dula ngwakong wa Rahaba ka baka la mabaka a boitshwaro bjo bo gobogilego. Lebaka la tšona e ka ba e be e le gore go be go ka bonala pelaelo e be e ka tsošwa ke go ba ga bona ngwakong wa seotswa. Go ba ga wona morakong wa motse gape go be go tla nolofatša go phonyokga ga bona. Go molaleng gore Jehofa o ile a ba hlahla go ya go seotswa seo pelo ya sona e bego e tloga e kgomilwe gabotse kudu ke dipego tša ditirišano tša Modimo le ba-Isiraele moo se ilego sa sokologa le go fetola ditsela tša sona. Polelo ya Modimo ya gore Isiraele e be e swanetše go fediša ba-Kanana ka baka la mekgwa ya bona e gobogilego le go šegofatša ga gagwe Rahaba le phenyo ya Jeriko, go dira gore go be molaleng gore dihlodi ga se tša ka tša dira bootswa.—Lefitiko 18:24-30.
Go thwe’ng ka mantšu a Rahaba a go fora bahlomaredi ba dihlodi? Modimo o ile a amogela tsela ya gagwe. (Bapiša le Ba-Roma 14:4.) O ile a ipea kotsing e le gore a šireletše bahlanka ba Modimo, a nea bohlatse bja tumelo ya gagwe. Lege maaka a šoro e le a fošagetšego mahlong a Jehofa, motho ga a gapeletšege go utolla tsebišo ya therešo go batho bao e sa ba swanelago. Gaešita le Jesu Kriste ga se a nea ditaba ka botlalo goba dikarabo tšeo di lebanyago, go dira bjalo go ka be go ile gwa tliša tshenyo e sa nyakegego. (Mateo 7:6; 15:1-6; 21:23-27; Johane 7:3-10) Ka mo go lego molaleng, tsela ya Rahaba ya go fapoša batseta ba manaba e swanetše go lebelelwa ka kgopolo yeo.
Moputso wa Rahaba
Rahaba o ile a putswa bjang ka baka la go bontšha tumelo? Go phološwa ga gagwe nakong ya tshenyo ya Jeriko ruri e be e le tšhegofatšo e tšwago go Jehofa. Ka morago, o ile a nyalana le Salemone (Salama), morwa wa mokgoma wa lešokeng Nahasone wa leloko la Juda. E le batswadi ba Boase yo a boifago Modimo, Salemone le Rahaba ba ile ba bopa karolo ya lelokelelo la lešika leo le lebišitšego go Kgoši Dafida wa Isiraele. (1 Koronika 2:3-15; Ruthe 4:20-22) Se se kgahlišago kudu le go feta, Rahaba yo pele e bego e le seotswa ke yo mongwe wa basadi ba bane feela bao ba bolelwago ka maina pegong ya lešika la Jesu Kriste ya Mateo. (Mateo 1:5, 6, PK) A tšhegofatšo e kaakang e tšwago go Jehofa!
Gaešita lege e be e se mo-Isiraele gomme e kile ya ba seotswa, Rahaba ke mohlala o mogolo wa mosadi yo a ipontšhitšego ka mediro ya gagwe gore o be a e-na le tumelo e tletšego go Jehofa. (Ba-Hebere 11:30, 31) Go swana le ba bangwe, ba bangwe ba bao ba lahlilego bophelo bja bootswa, o tla amogela moputso o mongwe gape—tsogo ya go tsoga bahung le go tsogela bophelong lefaseng la paradeise. (Luka 23:43) Ka baka la tumelo ya gagwe yeo e bontšhitšwego ka mediro, Rahaba o ile a hwetša kamogelo ya Tatago rena yo lerato le yo a lebalelago wa legodimong. (Psalme 130:3, 4) Ruri mohlala wa gagwe o nea kgothatšo go barati ka moka ba go loka gore ba lebelele go Jehofa Modimo bakeng sa bophelo bjo bo sa felego.
[Seswantšho go letlakala 23]
Rahaba o ile a bolelwa e le yo a lokilego ka gobane mediro ya gagwe e bontšhitše gore o na le tumelo
[Pictures on page 24]
Baepi ba marope ba hweditše mašaletša a Jeriko ya bogologolo go akaretša karolo e nyenyanye ya morako wa pele
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.