Na Modimo o Amogela Borapedi bja Mohuta o Mongwe le o Mongwe?
MODIMO o bopile motho a e-na le senyakwa sa moya—senyakwa sa go rapela. Ga se selo se se tšweletšego ka kotsi. E be e le karolo ya motho go tloga mathomong.
Lega go le bjalo, go a nyamiša gore batho ba hlomile ditsela tše dintši tše fapa-fapanego tša borapedi gomme ka kakaretšo ga se tša tšweletša lapa le thabilego le le kopanego la batho. Go e na le moo, go sa dutše go lwewa dintwa tša tšhollo e kgolo ya madi ka leina la bodumedi. Se se rotoša potšišo e bohlokwa e rego: Na go na le taba gore motho o rapela Modimo bjang?
Borapedi bjo bo Belaetšago Mehleng ya Kgale
Ditšhaba tša kgale tše di bego di dula ka Bohlabela bja Magareng di nea mohlala wa histori o re thušago go araba potšišo yeo. Tše dintši di be di rapela modimo yo a bitšwago Baali. Di be di bile di rapela bagwera ba basadi ba Baali ba bjalo ka Ašera. Borapedi bja Ašera bo be bo akaretša go dirišwa ga dikokwane tše kgethwa tšeo go bego go dumelwa gore ke seka sa tša botona le botshadi. Baepi ba marope ba šomago tikologong yeo ba epolotše diswantšho tše dintši tša basadi ba hloboletšego. The Encyclopedia of Religion e bolela gore diswantšho tše “di emela modimogadi yo a nago le ditho tše dikgolo kudu tša pelego a kuketše matswele a gagwe godimo,” gomme “mohlomongwe o emela . . . Ašera.” Selo se tee se kgonthišeditšwego ke gore borapedi bja Baali gantši e be e le bja boitshwaro bjo bo gobogilego.
Ka gona, ga se mo go makatšago gore borapedi bja Baali bo be bo akaretša ditirelo tša tša botona le botshadi. (Numeri 25:1-3) Sekeme wa mo-Kanana o ile a kata kgarebe e nyenyane Dina. O be a sa dutše a lebelelwa e le monna yo a hlomphegago kudu ka lapeng la gabo go sa šetšwe se. (Genesi 34:1, 2, 19) Go ba le kopano ya botona le botshadi le wa leloko, bosodoma le go ba le kopano ya botona le botshadi le phoofolo di be di tlwaelegile. (Lefitiko 18:6, 22-24, 27) Lentšu “bosodoma,” e lego mokgwa wa basodoma le tšwa leineng la motse o kilego wa ba gona karolong yeo ya lefase. (Genesi 19:4, 5, 28) Borapedi bja Baali bo be bo bile bo akaretša tšhollo ya madi. Barapedi ba Baali ba be ba lahlela bana ba bona ba phela mellong e laumago e le dihlabelo tša medingwana ya bona! (Jeremia 19:5) Mekgwa ye ka moka e be e tswalana le dithuto tša bodumedi. Go bjalo bjang?
Dr. Merrill Unger o hlalosa ka pukung ya gagwe ya Archaeology and the Old Testament gore: “Sehlogo, kganyogo e mpe le bontši bja dinonwane tša ba-Kanana ke tše di feteletšego kudu ka Bohlabela bja Kgaufsi ka nako yeo go feta le ge e le kae. Le gona seka se se tlabago kudu sa medingwana ya ba-Kanana se se bontšhago gore e be e se na leswao le ge e le lefe la boitshwaro bjo bobotse se swanetše go ba se ile sa tšweletša mekgwa e mebe le go feta go bao ba ineetšego go yona le go akaretša e mentši ya mekgwa e hlephišago boitshwaro ka go fetišiša ya mehleng yeo, e bjalo ka go gweba ka mmele mo go kgethwa [le] go dira dihlabelo ka bana.”
Na Modimo o ile a amogela borapedi bja ba-Kanana? Ruri ga go bjalo. O ile a ruta ba-Isiraele kamoo ba bego ba ka mo rapela ka gona ka tsela e sekilego. O ile a lemoša mabapi le mekgwa e boletšwego ka mo godimo gore: “Le se kê la ithšilafatša ka tše byalo; ka xobane ba ba ithšilafaditšexo ka tšôna-tšeo ka moka ké ba dithšaba, ba ke tl’o xo ba raka xe Le fihla. Naxa e bile e thšilafetše; ke tlo latiša bokxôpô bya yôna mo xo yôna. Naxa e tlo hlatša beng ba yôna.”—Lefitiko 18:24, 25.
Borapedi bjo bo Sekilego bo a Šilafala
Ba-Isiraele ba bantši ba be ba sa amogele pono ya Modimo ka borapedi bjo bo sekilego. Go e na le moo, ba ile ba dumelela borapedi bja Baali gore bo tšwele pele nageng ya bona. Go se go ye kae, ba-Isiraele ba ile ba fekeeletšwa go leka go tswakanya borapedi bja Jehofa le bja Baali. Na Modimo o ile a amogela mohuta wo o tswakilwego wa borapedi? Ela hloko seo se diregilego nakong ya pušo ya Kgoši Manase. O ile a hloma dialetare tša Baali, a fiša morwa wa gagwe e le sehlabelo gomme a diriša malea. “A dira seswanthšô sa Ašera [ʼashe·rahʹ ka Sehebere] se se betlilwexo, a se tsema mo Ngwakong wa Morêna, wo Morêna a o boletšexo . . . a re: Mo Ngwakong wó, . . . ké mo ke beaxo Leina la-ka ka xo sa felexo.”—2 Dikxoši 21:3-7.
Balata ba Manase ba ile ba latela mohlala wa kgoši ya bona. Ge e le gabotse, o ile a dulela go “ba aroša, ba dira bobe ba fetiša ba dithšaba bao Morêna a ba fedišitšexo mola Ba-Isiraele ba fihla.” (2 Dikxoši 21:9) Go e na le go kwa ditemošo tše boeletšwago tše di tšwago go baporofeta ba Modimo, Manase o ile a bolaya go fihla bokgoleng bja go tlatša Jerusalema ka madi a se nago molato. Gaešita le ge Manase mafelelong a ile a fetoga, morwa le mohlatlami wa gagwe e lego Kgoši Amoni o ile a tsošološa borapedi bja Baali.—2 Dikxoši 21:16, 19, 20.
Ge nako e dutše e e-ya, bagweba-ka-mmele ba banna ba ile ba thoma go gweba ka tempeleng. Modimo o ile a lebelela bjang pontšho ye ya borapedi bja Baali? O be a ile a lemoša ka Moše gore: “Mo ngwakong wa Morêna O se kê wa tliša moputsô wa bootswa, le xe e le thêkô ya mpya [go bonala e le yo a bago le dikopano tša botona le botshadi le bašemanyana]; xobane tše pedi tšeo Morêna Modimo wa xaxo ó bôna è le makxapa.”—Doiteronomio 23:17, 18, bona le mongwalo wa ka tlase wa NW.
Setlogolo sa Manase e lego Kgoši Josia se ile sa tloša borapedi bjo bo gobogilego bja Baali ka tempeleng. (2 Dikxoši 23:6, 7) Eupša dilo di be di šetše di senyegile kudu. Nako e kopana ka morago ga lehu la Kgoši Josia, borapedi bja diswantšho bo be bo tšwela pele gape ka tempeleng ya Jehofa. (Hesekiele 8:3, 5-17) Ka gona Jehofa o ile a dira gore kgoši ya Babele e fediše Jerusalema le tempele ya yona. Therešo ye e nyamišago ya histori e hlatsela gore dibopego tše dingwe tša borapedi ga di amogelwe ke Modimo. Go thwe’ng ka mehleng ya rena?