Barwarre Bao ba Ilego ba Hlagolela Boemo bja Kgopolo bjo bo sa Swanego
DIPHETHO tšeo di dirwago ke batswadi di kgoma bana ba bona ka mo go sa efogegego. Seo ke sa therešo lehono bjalo ka ge go be go le bjalo morago kua tšhemong ya Edene. Tsela ya borabele ya Adama le Efa e kgomile batho ka moka kudu. (Genesi 2:15, 16; 3:1-6; Ba-Roma 5:12) Ka gona, yo mongwe le yo mongwe wa rena o na le sebaka sa go aga tswalano e botse le Mmopi wa rena ge e ba re kgetha go dira bjalo. Se se bontšhitšwe ke pego ya Kaine le Abele, barwarre ba pele historing ya motho.
Ga go na pego ya Mangwalo ya gore Modimo o ile a bolela le Adama le Efa ka morago ga go rakwa ga bona Edene. Lega go le bjalo, Jehofa ga se a ka a lesa go bolela le barwa ba bona. Ka ntle le pelaelo Kaine le Abele ba tseba seo se ilego sa direga go tšwa go batswadi ba bona. Ba be ba kgona go bona ‘bakerubi le kgabo ya tšhoša e gadimago; e bego e dišitše tsela ya go ya sehlareng sa bophelo.’ (Genesi 3:24) Banna ba le bona ba ile ba hlatsela go rereša ga polelo ya Modimo ya gore kudumela le bohloko e be e tla ba dilo tša kgonthe bophelong.-Genesi 3:16, 19.
Kaine le Abele ba swanetše go ba ba ile ba tseba ka mantšu a Jehofa go noga a rego: “Ke bea lehlôyô xare xa xaxo le mosadi, le xare xa peu ya xaxo le peu ya xaxwe. Yôna e tlo Xo phšatla hlôxô; ’me wêna O tlo e loma serêthê.” (Genesi 3:15) Seo Kaine le Abele ba bego ba se tseba ka Jehofa se be se tla ba thuša go aga tswalano e amogelegago le yena.
Go nagana ka diporofeto tša Jehofa le dika tša gagwe bjalo ka Mogaugedi yo lerato go swanetše go ba go ile ga tšweletša kganyogo ya go nyaka go amogelwa ke Modimo go Kaine le Abele. Eupša ke go fihla bokgoleng bofe moo ba bego ba tla hlagolela kganyogo yeo? Na ba be ba tla arabela kganyogong ya bona ya tlhago ya go rapela Modimo le go aga boemo bja bona bja moya go fihla ntlheng ya go bontšha tumelo go yena?—Mateo 5:3.
Barwarre ba Tliša Dihlabelo
Ka nako e swanetšego, Kaine le Abele ba ile ba tlišetša Modimo dihlabelo. Kaine o ile a neelana ka dienywa tša mmu, gomme Abele a neelana ka maitšibulo a mohlape wa gagwe. (Genesi 4:3, 4) Banna ba ba ka ba ba be ba e-na le nywaga e 100, ka gobane Adama o be a na le nywaga e 130 ge morwa wa gagwe Sethe a be a belegwa.—Genesi 4:25; 5:3.
Dihlabelo tša bona di bontšhitše gore Kaine le Abele ba be ba lemogile boemo bja bona bja sebe gomme ba be ba nyaka go amogelwa ke Modimo. Bonyenyane ba swanetše go ba ba ile ba nagana ka kholofetšo ya Jehofa ya mabapi le noga le Peu ya mosadi. Ga se go begwe gore ke nako le maiteko a makae ao Kaine le Abele ba ilego ba a gafa go ageng tswalano ya bona le Jehofa. Eupša karabelo ya Modimo go dihlabelo tša bona e utolla temogo dikgopolong tša ka gare tša yo mongwe le yo mongwe.
Ditsebi tše dingwe di šišinya gore Efa o be a lebelela Kaine e le “peu” yeo e bego e tla fediša noga, ka gobane matswalong a Kaine o itše: “Ke bone monna ka Morêna.” (Genesi 4:1) Ge e ba Kaine a be a dumela se, o be a fošitše ka mo go feletšego. Ka lehlakoreng le lengwe, sehlabelo sa Abele e be e le sa tumelo. Ka go rialo, “tumêlô ké ka yôna Abele a ipexilexo xo Modimo ka sedimo se se phadilexo sa Kaine.”—Ba-Hebere 11:4.
Temogo ya Abele ya dilo tša moya le go hlaelela ga Kaine ke tumelo e be e se sona feela seo barwarre ba ba bego ba sa swane ka sona. Gape ba be ba sa swane ka boemo bja kgopolo. Ka gona, “Modimo Yêna a thabêla Abele le sebexô sa xaxwe; Fêla, xa a ka a thabêla Kaine le sebexô sa xaxwe.” Go bonala Kaine a ile a se naganišiše kudu ka sehlabelo sa gagwe gomme a fo se nea ka go ithola kgwara. Eupša Modimo ga se a ka a amogela borapedi feela bjo bo rulagantšwego. Kaine o be a e-na le pelo e mpe, gomme Jehofa o ile a bona gore o na le maikemišetšo a mabe. Karabelo ya Kaine go go se amogelwe ga sehlabelo sa gagwe e ile ya bontšha boemo bja gagwe bja kgopolo bja kgonthe. Go e na le gore a nyake go lokiša boemo bja gagwe bja kgopolo le maikemišetšo a gagwe, “ké mo Kaine a befetšwexo xa-xolo, a inamiša sefahloxô.” (Genesi 4:5) Tsela yeo a ilego a itshwara ka yona e ile ya utolla dikgopolo le maikemišetšo a mabe.
Temošo le Karabelo
Ka go tseba boemo bja Kaine bja kgopolo, Modimo o ile a mo eletša ka gore: “O befeletšwe’ng? O re’ng Ò inamiša sefahloxô? Xe O ka dira xa-botse, a xa se mó Ò tl’o xo inamoloxa! Fêla, xe O sa dire xa-botse, xôna sebe se laletše mojakô; se a Xo kxanyoxa; fêla, wêna O ka se buša.”—Genesi 4:6, 7.
Go na le seo re ka ithutago sona go se. Ge e le gabotse, sebe se laletše mojako go re metša. Lega go le bjalo, Modimo o re neile tokologo ya go ikgethela, gomme re ka kgetha go dira seo se lokilego. Jehofa o ile a laletša Kaine ‘go dira gabotse,’ eupša ga se A mo gapeletša go fetoga. Kaine o ile a kgetha tsela ya gagwe.
Pego e buduletšwego e tšwela pele ka gore: “Xomme Kaine a bolêla le monn’axwe; ya re xe ba le naxeng, Kaine a tsoxêla Abele monn’axwe, a mmolaya.” (Genesi 4:8) Ka go rialo Kaine o ile a ba mmolai yo a sa kwego le yo a se nago kwelobohloko. Ga se a bontšha le ge e le leswao le lenyenyane la go itshola ge Jehofa a mmotšiša gore: “Abele monn’axo ó kae?” Go e-na le moo, ka tsela ya go hloka kwelobohloko le ya boikgantšho, Kaine o ile a fetola a re: “Xa ke tsebe. A ke modiši wa ngwan’ešo?” (Genesi 4:9) Maaka ao a lego pepeneneng le go gana go ikarabela go ile gwa bontšha go hloka pelo ga Kaine.
Jehofa o ile a roga Kaine gomme a mo rakela kgole le tikologo ya Edene. Thogako yeo e bego e šetše e dirilwe mmung go molaleng gore e be e tla ba e kgolo kudu tabeng ya Kaine, gomme lefase le be le ka se tšweletše selo ge a be a le lema. O be a tla ba motšhabi le moneneri mo lefaseng. Kaine o ile a belaela ka bogolo bja kotlo ya gagwe gomme a bolela pelaelo ya gagwe ya gore polao ya morwarragwe e be e tla lefetšwa go yena, eupša ga se a ka a bontšha go itshola ga kgonthe. Jehofa o ile a bea Kaine “seká”mohlomongwe taelo e tiilego le e tsebjago le yeo e bego e ka bonwa ke ba bangwe e le go thibela gore a se ke a bolawa e le tefetšo.—Genesi 4:10-15.
Gomme Kaine “a tloxa xôna-moo pele xa Morêna a y’o dula naxeng ya Node, Edene thokô ya Bohlabêla.” (Genesi 4:16) Ka ge a be a tšere mosadi mo go dikgaetšedi goba go batlogolo ba gagwe, o ile a aga motse wo a ilego a o rea ka Henoge, e lego morwa wa gagwe wa pele. Setlogolo sa Kaine e lego Lamege se ile sa ba seo se sekametšego bošorong bjalo ka rakgolokhukhu wa sona yo a bego a sa boife Modimo. Eupša lešika la Kaine le ile la fedišwa Meetse-fuleng a mehleng ya Noage.—Genesi 4:17-24.
Dithuto go Rena
Re ka ithuta go tšwa dipegong tša Kaine le Abele. Moapostola Johane o kgothaletša Bakriste gore ba ratane, “re se etšê Kaine e a tswetšwexo ke E-mobe, a bolaya ngwan’abô.” ‘Mediro ya Kaine e be e le e mebe, gomme ya ngwanabo e le ya go loka.’ Johane gape o bolela gore: “Mang le mang e a hloilexo ngwan’abô ké mmolai, xomme Le a tseba xa xo mmolai e a naxo le bophelô byo bo sa felexo byo bo kaxo dula è le bya xaxwe.” Ee, tsela yeo re swarago Bakriste-gotee le rena e na le tutuetšo tswalanong ya rena le Modimo le ditebelelo tša rena tša bokamoso. Re ka se thabele go amogelwa ke Modimo mola ka lehlakoreng le lengwe re hloile yo mongwe wa badumedi-gotee le rena.1 Johane 3:11-15; 4:20.
Kaine le Abele ba ka ba ba godišitšwe ka tsela e swanago, eupša Kaine o ile a hlaelelwa ke tumelo go Modimo. Ge e le gabotse, o ile a bontšha moya wa Diabolo, ‘senokwane go tloga mathomong le rrago-moaketši.’ (Johane 8:44) Tsela ya Kaine e bontšha gore ka moka ga rena re na le kgetho, bao ba kgethago go dira sebe ba ikgaogantšha le Modimo, le gore Jehofa o phetha dikahlolo tša gagwe go bao ba sa itsholego.
Ka lehlakoreng le lengwe, Abele o bontšhitše tumelo go Jehofa. Ka kgonthe, “Tumêlô ké ka yôna Abele a ipexilexo xo Modimo ka sedimo se se phadilexo sa Kaine; ké ka yôna xe a hlatsêlwa dibexô tša xaxwe xwa thwe: ó lokile. Modimo a hlatsêla dibexo tša xaxwe.” Le ge Mangwalo a sa bege ka polelo le ge e le efe e boletšwego ke Abele, ka tumelo ya gagwe e beilego mohlala, o “a bolêla.”—Ba-Hebere 11:4.
Abele e bile wa pele lelokelelong le letelele la babotegi. Madi a gagwe ao a ‘hlabetšego Jehofa mokgoši a le mmung,’ ga se a lebalwa. (Genesi 4:10; Luka 11:48-51) Ge e ba re bontšha tumelo bjalo ka ge Abele a dirile, le rena re ka thabela tswalano e bohlokwa le e sa felego le Jehofa.
[Lepokisi go letlakala 22]
MOLEMI LE MODIŠI
Go lema lefase le go hlokomela diphoofolo e be e le a mangwe a maikarabelo a pele ao Modimo a ilego a a nea Adama. (Genesi 1:28; 2:15; 3:23) Morwa wa gagwe Kaine o ile a ba molemi, gomme Abele o ile a ba modiši. (Genesi 4:2) Lega go le bjalo, ka ge dijo tša batho di be di akaretša feela dienywa le merogo go ba go fihlela ka morago ga Meetse-fula, ke ka baka la’ng go be go ruiwa dinku?—Genesi 1:29; 9:3, 4.
Dinku di nyaka tlhokomelo ya batho e le gore di phele. Mošomo wa Abele o hlatsela gore motho o ruile diphoofolo tše tša ka gae ga e sa le go tloga historing ya batho. Mangwalo ga a bolele ge e ba batho ba pele ga meetse-fula ba dirišitše maswi e le sejo sa bona, eupša le bao ba jago merogo fela ba ka diriša boya bja nku. Gomme ge dinku di e-hwa, matlalo a tšona a šoma merero e holago. Ka mohlala, gore a apeše Adama le Efa, Jehofa o ile a neelana ka ‘diaparo tša matlalo.’—Genesi 3:21.
Go sa šetšwe seo, go bonala e tla ba mo go kwagalago go bolela gore mathomong Kaine le Abele ba be ba dirišana. Ba be ba tšweletša dilo tšeo ba bangwe ka lapeng ba bego ba di nyaka e le gore ba tšwele pele ba apara le go fepša gabotse.
[Seswantšho go letlakala 23]
‘Mediro ya Kaine e be e le e mebe, gomme ya ngwanabo e le ya go loka’