Na Ruri Lekoko Leo le sa Kgethollego Batho go ya ka Maemo a Bona Setšhabeng le ka ba gona?
JOHN ADAMS, yo e bilego mopresidente wa bobedi wa United States, e be e le yo mongwe wa bao ba ilego ba saenela Boipolelo bjo bo tsebjago gabotse bja Boipušo, bjo bo bego bo e-na le mantšu a a therešo: “Re tšea ditherešo tše e le tšeo di itlhatselago, gore batho bohle ba bopilwe ba lekana.” Lega go le bjalo, go bile molaleng gore John Adams o be a e-na le pelaelo ya gore batho ba tloga ba lekana, ka gobane o ngwadile gore: “Go se lekane ga Monagano le Mmele go hlomilwe ke Modimo Ramatla-ohle go Hlameng ga gagwe Tlhago ya Motho mo elego gore ga go na bokgabo bjo bo ka dirago gore di lekane.” Ka mo go fapanego, radihistori wa mo-Brithania H. G. Wells o ile a kgona go nagana ka lekoko leo go lona batho ba tlago go lekana go ithekgile ka dilo tše tharo: bodumedi bja lefase bjo bo tlwaelegilego eupša e le bjo bo sekilego le bjo bo se nago senyalo, thuto e swanago bakeng sa bohle, le go se be gona ga madira a itlhamilego.
Go fihla ga bjale, histori ga se ya tšweletša lekoko leo go lona batho ba lekanago leo le bonetšwego pele ke Wells. Ruri batho ga ba lekane, gomme kgethollo ya dihlopha tša batho e sa dutše e le selo seo se bušago lekokong la batho. Na dihlopha tše bjalo di tlišitše mehola le ge e le efe lekokong la batho ka moka? Aowa. Ditsela tša dihlopha tša tša leago di aroganya batho, tša feleletša ka lehufa, lehloyo, manyami le tšhollo e kgolo ya madi. Kgopolo yeo e bego e le gona ya go phagama ga ba bašweu kua Afrika, Australia le North America e ile ya tliša mathata a magolo go bao e sego ba bašweugo akaretša le polao ya molokwana-rite ya ma-Aborigine a kua Nageng ya Van Diemen (yeo ga bjale e lego Tasmania). Go kgethollwa ga ba-Juda e le batho ba tlasana kua Yuropa, e bile mathomo a Polao e Sehlogo. Lehumo le legolo la bakgomana ba bušago le go se kgotsofale magareng ga dihlopha tša tlasana le tša magareng e bile mabaka ao a ilego a lebiša Phetogelong ya Mafora ya lekgolong la bo-18 la nywaga le Phetogelong ya Bolshevik go Russia ya lekgolong la bo-20 la nywaga.
Monna yo bohlale wa nakong e fetilego o ngwadile gore: ‘Motho o bušitše motho gore a mo senye.’ (Mmoledi 8:9) Mantšu a gagwe ke a therešo go sa šetšwe gore bao ba bušago ke motho o tee goba dihlopha. Ge sehlopha se sengwe sa batho se ikgodiša go tše dingwe, mafelelo a sa phemegego e ba masetlapelo le tlaišego.
Batho ka Moka ba a Lekana Pele ga Modimo
Na dihlopha tše dingwe tša batho di ka godimo ga tše dingwe ka tlhago? E sego mahlong a Modimo. Beibele e re: “Ké Yêna [Modimo] a dirilexo xore meloko ka moka ya batho e tšwê mading a o tee, e ênêlê lefase lohle.” (Ditiro 17:26) Godimo ga moo, Mmopi “xa a bebe difahloxô tša dikxoši, xa a setše lehumaxadi a lahla babôtlana; xobane bohle ké babopya ba diatla tš’axwe.” (Jobo 34:19) Batho ka moka ba a tswalana, gomme pele ga Modimo ba belegwa ba lekana.
Le gona, gopola gore ge motho a e-hwa, go ipolela ga gagwe gore o ka godimo ga ba bangwe go a fela. Ba-Egipita ba bogologolo ga ba ka ba dumela seo. Ge Farao a be a e-hwa, ba ile ba bea dilo tša theko e kgolo lebitleng la gagwe e le gore a ka di thabela ge a dutše a tšwela pele go ba maemong a gagwe a phagamego bophelong bja ka morago ga lehu. Na o ile a dira seo? Aowa. Bontši bja lehumo leo le ile la feleletša le utswitšwe ke mahodu ao a utswago mabitleng, gomme tše dintši tša dilo tšeo di sa kago tša utswiwa di ka bonwa mebusiamong lehono.
Ka ge a be a hwile, ka ntle le pelaelo Farao ga se a kgona go diriša dilo tšeo tše bitšago. Lehung, ga go na dihlopha tše phagamego le tša tlasana, ga go lehumo le bodiidi. Beibele e bolela gore: “Ba bohlale ba a hwa; bohle, le mašilô le ditlaêla. Motho letaxong xa a iše kxolê; ó byalo ka diruiwa xe di fêlêla.” (Psalme 49:10, 12) Go sa šetšwe gore re dikgoši goba bahlanka, mantšu a a buduletšwego a šoma go rena ka moka: “Xo bahu xa xo se se tsebyaxo, xa ba sa newa selô . . . Kwa bo-dula-bahu mo O yaxo xôna, xa xo na modirô, xa xo na kxopolô, xa xo tsebô le bohlale.”—Mmoledi 9:5, 10.
Ka moka re belegwa re lekana mahlong a Modimo, gomme ka moka re feleletša re lekana lehung. Ka gona, ke ga lefela gakaakang go godiša sehlopha se sengwe sa batho ka godimo ga se sengwe nakong e kopana ya bophelo bja rena!
Lekoko Leo le se Nago Kgethollo ya Batho go ya le ka Maemo a Bona Setšhabeng Na le tla Fihlelelwa?
Lega go le bjalo, na go na le kholofelo le ge e le efe ya gore ka letšatši le lengwe go tla ba le lekoko gare ga ba phelago, moo kgethollo ya batho go ya ka sehlopha sa tša leago e ka se sa bago selo sa bohlokwa? Ee, e gona. Mo e nyakilego go ba nywaga e 2 000 e fetilego ge Jesu a be a le mo lefaseng, go ile gwa thewa motheo bakeng sa lekoko le bjalo. Jesu o ile a gafa bophelo bja gagwe gore e be sehlabelo sa topollo go batho bohle ba dumelago e le gore “mang le mang e a mo dumetšexo a se kê a lahlêxa, a bê le bophelô byo bo sa felexo.”—Johane 3:16.
Go bontšha gore ga go le o tee wa balatedi ba gagwe yo a swanetšego go iphagamišetša badumedi-gotee le yena, Jesu o itše: “Lena Le se kê la dumêla leo la Rabi, xobane wa lena Moruti ké o tee, ké Kriste; ’me lena ka moka Le bana ba o tee. Le se kê la bitša wa mo lefaseng la re: Tata-wešo! Xobane Tata-weno ké o tee wa maxodimong Le se kê la bitšwa ka la Kêtapele, xobane wa lena Mo-êta-pele ké o tee ké Kriste. E moxolo mo xo lena a e bê moLe-diredi. Wa xo ikxodiša ó tlo kokobetšwa.” (Mateo 23:8-12) Mahlong a Modimo, barutiwa ba therešo ba Jesu ba a lekana tumelong.
Na Bakriste ba pele ba be ba itebelela e le ba lekanago? Bao ba ilego ba kwešiša thuto ya Jesu ba ile ba dira. Ba ile ba itebelela ba lekana tumelong gomme ba bontšha se ka go bitšana “ngwan’ešo.” (Filemone 1, 7, 20) Ga go le o tee yo a bego a kgothaleditšwe go itebelela a le kaone go feta ba bangwe. Ka mohlala, ela hloko tsela ya boikokobetšo yeo ka yona Petro a ilego a itlhalosa lengwalong la gagwe la bobedi: “Simone Petro Mohlanka wa Jesu Kriste le Moapostola wa xaxwe, ó ngwalêla ba ba filwexo tumêlô e [tee le, PK] rena.” (2 Petro 1:1) Petro o be a ile a laelwa ke Jesu ka boyena, gomme bjalo ka moapostola, o be a swere maemo a bohlokwa a boikarabelo. Lega go le bjalo, o ile a ipona e le mohlanka gomme o be a lemoga gore Bakriste ba bangwe ba be ba e-na le ditokelo tše di swanago le tšeo a bego a e-na le tšona tabeng ya tumelo.
Ba bangwe ba ka nagana gore taba ya teka-tekano e ganeditšwe ke taba ya gore pele ga mehla ya Bokriste Modimo o ile a dira setšhaba sa Isiraele setšhaba sa gagwe se se kgethegilego. (Ekisodo 19:5, 6) Ba ka bolela gore se ke mohlala wa go phagama ga morafe, eupša seo ga se bjalo. Ke therešo gore ba-Isiraele bjalo ka ditlogolo tša Aborahama, ba ile ba thabela tswalano e kgethegilego le Modimo gomme ba ile ba dirišwa e le mokero bakeng sa dikutollo tše tšwago go Modimo. (Ba-Roma 3:1, 2) Eupša morero wa se e be e se go ba bea boemong bja go newa tlhompho ya borapedi. Go e na le moo, e be e le gore ‘ditšhaba tša lefase di tle di šegofale.’—Genesi 22:18; Ba-Galatia 3:8.
Go ile gwa bonagala gore ba-Isiraele ba bantši ga se ba ka ba latela tumelo ya rakgolo-khukhu wa bona Aborahama. Ba ile ba se botege gomme ba gana gore Jesu ke Mesia. Ka baka la seo, Modimo o ile a ba lahla. (Mateo 21:43) Lega go le bjalo, ba boleta gare ga batho ga se ba ka ba lahlegelwa ke ditšhegofatšo tše holofeditšwego. Ka Pentekoste ya 33 C.E., puthego ya Bokriste e ile ya tswalwa. Mokgatlo wo wa Bakriste bao ba bego ba tloditšwe ka moya o mokgethwa o ile wa bitšwa “Ba-Isiraele ba Modimo,” gomme o ile wa ipontšha e le mokero woo ditšhegofatšo tšeo di bego di tla tla ka wona.—Ba-Galatia 6:16.
Ditho tše dingwe tša phuthego yeo di be di nyaka go rutwa ka taba ya go lekana. Ka mohlala, morutiwa Jakobo o ile a sola bao ba bego ba swara Bakriste bao ba humilego ka tlhompho ya go feta bao e bego e le bahloki. (Jakobo 2:1-4) Seo e be e le phošo. Moapostola Paulo o ile a bontšha gore Bakriste ba Ba-ntle e be e se ba tlasana ka tsela le ge e le efe go Bakriste ba ba-Juda, gomme Bakriste ba basadi e be e se ba tlasana ka tsela le ge e le efe go banna. O ngwadile gore: “Xobane ka moka Le bana ba Modimo ka tumêlô ya xo dumêla Jesu Kriste. Xobane ka moka ba Le kolobeditšwexo la ba ba Kriste, Le apere Yêna Kriste. Moo xa xo hlaolwe Mo-Juda xoba Mo-Gerika; xa xo mohlanka xoba mohunoloxi; xa xo monna xoba mosadi; Le batee ka moka ka Jesu Kriste.”—Ba-Galatia 3:26-28.
Batho Bao ba sa Aroganago ka Dihlopha Lehono
Dihlatse tša Jehofa lehono di leka go phela ka melao ya motheo ya Mangwalo. Di tseba gore dihlopha tša tša leago ga di na bohlokwa bjo bo kgethegilego go Modimo. Ka gona, ga di na dihlopha tša baruti goba bao e lego badumedi feela, gomme ga di kgethollwe go ya ka mmala wa letlalo goba lehumo. Gaešita le ge tše dingwe tša tšona di ka ba di humile, ga di tsepelele go “boikgantšho bja bophelo,” ka gobane di a tseba gore dilo tše bjalo ke tša lebakanyana feela. (1 Johane 2:15-17, PK) Go e-na le moo, ka moka di kopantšwe ke borapedi bja tšona go Mmuši wa Legohle, Jehofa Modimo.
Yo mongwe le yo mongwe wa tšona o amogela boikarabelo bja go tšea karolo modirong wa go bolela ditaba tše dibotse tša Mmušo go magagabo. Go swana le Jesu, di hlompha bao ba gateletšegilego le bao ba tlogetšwego ka go ba etela magaeng a bona, di ithapela go ba ruta Lentšu la Modimo. Bao ba nago le maemo a tlase bophelong ba šoma gotee le bao ba ka bago ba lebelelwa ke ba bangwe e le ba maemo a godimo. Ke dika tša moya tšeo e lego tša bohlokwa, e sego sehlopha sa tša leago. Go swana le lekgolong la pele la nywaga, bohle ke bana bešo le dikgaetšedi tumelong.
Go Lekana go Dumelela go Tswaka-tswakana
Ke therešo gore go lekana ga go bolele go swana tlwaa. Banna le basadi, ba bagolo le ba banyenyane, ka moka ga bona ba gona ka gare ga mokgatlo wo wa Bokriste wo o akaretšago batho ba bantši ba tšwago merafong, malemeng, ditšhabeng le maemong a tša boiphedišo. E le batho ka o tee ka o tee, ba na le bokgoni bjo bo sa swanego bja monagano le bja mmele. Eupša go se swane moo ga go dire gore ba bangwe e be ba phagamego goba gore ba bangwe e be ba tlasana. Go e na le moo, go se swane moo go feleletša ka go tswaka-tswakana mo go thabišago. Bakriste bao ba lemoga gore bokgoni bjo ba nago le bjona ke dimpho tše tšwago go Modimo gomme ga di ba fe lebaka la go ikwa ba phagame.
Go arogana ka dihlopha ke mafelelo a go leka ga motho go ipuša go e na le go latela tlhahlo ya Modimo. Kgaufsinyane, Mmušo wa Modimo o tla tšeela pušo ya letšatši le letšatši ya lefase sebaka, gomme mafelelo e tla ba go fela ga go arogana ga batho ka dihlopha mo go dirilwego ke motho, go akaretša le dilo tše dingwe ka moka tšeo di bakilego go tlaišega nywageng ka moka. Gomme, ka kgopolo ya kgonthe, ‘ba boleta ba tlo tšea lefase.’ (Psalme 37:11) Mabaka ka moka a go ikgantšha ka boemo bjo bo phagamego bja motho a tla be a ile. Go ka se hlwe go sa dumelelwa gore le ka mohla dihlopha tša tša leago di aroganye borwarre bja motho bja lefase ka bophara.
[Ntlhakgolo go letlakala 5]
Mmopi “xa a setše lehumaxadi a lahla babôtlana; xobane bohle ké babopya ba diatla tš‘axwe.” —Jobo 34:19.
[Seswantšho go letlakala 6]
Dihlatse tša Jehofa di bontšha tlhompho go baagišani ba tšona
[Diswantšho go letlakala 7]
Ke dika tša moya tšeo e lego tša bohlokwa magareng ga Bakriste ba therešo