Okukala Notyali Tyieta Ehambu

1. Oityi tyilekesa okuti Jeova una otyali?

JEOVA wakalele omuvo umwe aike. Konyima, atokola okutunga onoandyu, novanthu. Jeova, “Huku wehambu,” utuavela ovipuka oviwa. (1 Timóteo 1:11; Tiago 1:17) Iya mokonda uhanda nonthue tukale nehambu, apeho utulongesa okukala notyali.—Romanos 1:20.

2, 3. (a) Omokonda yatyi okukala notyali tyituetela ehambu? (b) Oityi matulilongesa monthele ei?

² Huku watunga ovanthu otyifuika tyae. (Gênesis 1:27) Otyo tyihangununa okuti tuna ovituwa vya Jeova. Opo tukale nehambu liotyotyili iya atuyambwa na Jeova, tuna okumuhetekela. Tuesukisa okusuka na vakuetu nokuveavela etyi tuna. (Filipenses 2:3, 4; Tiago 1:5) Omokonda yatyi? Omokonda ongotyo Jeova etutunga. Namphila tuvakuankhali, mahi tupondola okuhetekela Jeova iya atukala ovanthu votyali.

³ Pahe matupopi etyi Ombimbiliya ilongesa konthele yokukala notyali. Matutale omokonda yatyi Jeova ahambukilwa tyina tukala notyali. Tupu, matulilongesa oñgeni okukala notyali tyitukuatesako okulinga ovilinga Jeova etuavela iya omokonda yatyi okuava tyituetela ehambu. Konyima, matulilongesa omokonda yatyi tuna okutualako okukala notyali.

JEOVA UHAMBUKWA TYINA TUNA OTYALI

4, 5. Oñgeni Jeova na Jesus valekesa okuti vena otyali iya omokonda yatyi tuna okuvehetekela?

⁴ Mokonda Jeova uhanda tumuhetekele, uhambukwa tyina tuna otyali. (Efésios 5:1) Tupu Jeova uhanda ovanthu vakale nehambu. Otyo otyili mokonda wetutunga monkhalelo ihuvisa iya etutungila ohi novipuka aviho vikahimo opo tukale nehambu. (Salmo 104:24; 139:13-16) Ngotyo, tunkhimaneka Jeova tyina tulinga atyiho opo tukuateseko vakuetu okukala nehambu.

⁵ Tupu, Jesus wetulongesa oñgeni omunthu apondola okukala notyali, iya tyina tuavela vakuetu etyi tuna, tukahi nokumuhetekela. Jesus wati: “Omona womulume keile opo aumbilwe, mahi weya okuumbila, nokuava omuenyo wae ngofeto yeyovo opo ayovole ovanthu ovanyingi.” (Mateus 20:28) Iya apostolu Paulu walundile Ovakristau okuti: “Kalei nolusoke ngoolu Jesus Kristu ali nalo . . . welilula omuenyo wokeulu eya okukala ngomupika.” (Filipenses 2:5, 7) Ngotyo, tupondola okulipula: ‘Okuti ndyipondola okuhetekela vali nawa ongeleka ya Jesus?’—Tanga 1 Pedro 2:21.

6. Oityi Jesus etulongesa nehipululo liomulume omu Samaliya? (Tala olutalatu pefo pahimbikila onthele.)

⁶ Jeova uhambukwa unene tyina tuhetekela ongeleka ya Jesus. Tutyilinga tyina tusuka novanthu iya atuovola ononkhalelo mbokuvekuatesako. Jesus walekesile okuti otyo tyakolela unene etyi apopia ehipululo liomulume umwe omu Samaliya. (Tanga Lucas 10:29-37.) Walongesile ovalongwa vae okuti vesukisa okukuatesako vakuavo, katyesukisile oku omunthu akala. Okuti uhinangela omokonda yatyi Jesus apopila ehipululo olio? Omokonda omu Judeu umwe wemupulile okuti: “Munthele yange tyili-tyili olie?” Ekumbululo lya Jesus litulongesa okuti inkha tuhanda Jeova etupande tuna okukala notyali, ngetyi tyalingile omu Samaliya.

7. Oñgeni matulekesa okuti tuna onthumbi yokuti onkhalelo ya Jeova yokulinga ovipuka yavilapo? Hangununa.

⁷ Ehunga ekuavo litulekesa omokonda yatyi otyiwa okukala notyali, lielikuata netyi tyamonekele motyikunino tyo Endene. Satanasi wapopile okuti Andau na Eva mavakala vali nehambu inkha kavetavela ku Jeova iya avesuku vala nomahando avo. Mokonda yelungavi, Eva ankho uhanda okukala nga Huku. Andau nae wakalele nelungavi iya esuku vali nokuhambukiswa omukai wae tyipona Huku. (Gênesis 3:4-6) Otyo atyieta ovitateka ovinene. Omunthu una elungavi kakala nehambu. Mahi tyina tukala notyali, tulekesa okuti tuna onthumbi yokuti onkhalelo ya Jeova yokulinga ovipuka yavilapo.

LINGA OVILINGA HUKU ETUAVELA

8. Omokonda yatyi Andau na Eva ankho vena okusoka ku vakuavo?

⁸ Namphila Andau na Eva ankho veke vala motyikunino tyo Endene, mahi ankho vena okusoka ku vakuavo. Omokonda yatyi? Omokonda Jeova weveavelele otyilinga. Wevepopilile opo vakale novana iya avayulisa ohi opo ikale omphangu yombembwa. (Gênesis 1:28) Jeova ankho uhanda ovanthu aveho vakale nehambu iya Andau na Eva navo ankho ñgeno otyo vena okuhandela ovana vavo. Jeova ankho uhanda ovanthu vaundapele kumwe opo ohi aiho ikale omphangu yombembwa. Otyo ankho otyilinga tyakolela unene!

9. Omokonda yatyi ñgeno ovanthu vakala nehambu liokuundapa opo ohi ikale omphangu yombembwa?

⁹ Ovanthu vehena onkhali ankho mavaundapela kumwe na Jeova opo ohi aiho ikale omphangu yombembwa. Mokulinga ngotyo, ñgeno ovanthu vanyingila mepululukwo lya Huku. (Hebreus 4:11) Soka oñgeni otyo ankho matyihambukiswa! Jeova ñgeno ankho wayambele unene Andau na Eva inkha kavakalele nelungavi.

10, 11. Oityi matyitukuatesako okuivisa, nokulinga ovalongwa?

¹⁰ Hono, Jeova wetuavela otyilinga tyakolela unene. Otyilinga otyo okuivisa onondaka onongwa nokulinga ovalongwa. Opo tutyilinge tuna okusuka novanthu. Ngotyo, matutualako vala nokulinga otyilinga otyo inkha tukala nohole na Jeova, novanthu.

¹¹ Paulu wapopile okuti oe, novakuatate ovakuavo ankho ‘vaundapela kumwe na Huku’ mokonda ankho vaivisa, nokulongesa ovanthu otyili. (1 Coríntios 3:6, 9) Hono, nonthue tupondola ‘okuundapa na Huku’ tyina tuundapesa omuvo wetu, nononkhono, nonombongo mbetu opo tulinge ovilinga Jeova etuavela: ovilinga viokuivisa. Olio, elao limwe enene!

12, 13. Oityi ove upondola okupopia konthele youwa utundilila kokulinga ovalongwa?

¹² Okuundapesa omuvo wetu nononkhono movilinga viokuivisa tyituetela ehambu enene. Otyo, otyo tyapopia ovakuatate vakalele nomphitilo yokulongesa ovanthu Ombimbiliya. Tuhambukwa unene nonkhalelo ovalongwa vetu vakala tyina vanoñgonoka nawa etyi Ombimbiliya ilongesa, tyina vakala nekolelo, nokulinga omapiluluko iya na tyina vapopila vakuavo etyi vekahi nokulilongesa. Jesus nae welitehelele ngotyo etyi ovalongwa vae 70 “vakondokele nehambu,” mokonda yonongeleka onongwa vakalele nambo movilinga viokuivisa.—Lucas 10:17-21.

¹³ Ovakuatate vetu mouye auho vahambukwa tyina vatala oñgeni Ombimbiliya ikuatesako ovanthu okukala vali nomuenyo ukahi nawa. Mongeleka, omuhikuena umwe utiwa o Ana ankho uhanda okuundapa vali unene movilinga vya Jeova.a (Tala onondaka pokatoi.) Moluotyo, ailukila kotyilongo tyikala Koutundilo wo Europa ankho kuesukisa vali ovaivisi. Wahoneka okuti: “Kuno ndyikuhole unene mokonda ndyina onomphitilo ononyingi mbokulongesa ovanthu Ombimbiliya. Ovilinga viokuivisa vimpha ehambu enene. Tyinda ndyihika meumbo, ndyitupu omuvo wokusuka novipuka viange muene. Ndyisoka vala kovalongwa vange, ngetyi ovitateka nomasuka-suka avo. Ndyisoka oñgeni ndyipondola okuvepameka iya nokuveavela ovipuka vesukisa. Pahe ndyina onthumbi yokuti ‘okuaava tyihambukiswa vali tyipona okupewa.’”—Atos 20:35.

14. Oñgeni ove upondola okukala nehambu movilinga viokuivisa alo umwe tyina ovanthu vehesukile?

¹⁴ Namphila ovanthu vehesukile netyi tupopia, no ngotyo tupondola okukala nehambu mokonda tukahi nokuveavela omphitilo yokutehelela onondaka onongwa. Jeova ukevelela tulinge ngetyi apopilile omuuli Ezekiele okuti: “Una okuvepopila onondaka mbange, tyilinge vatehelela ine kavatehelela.” (Ezequiel 2:7; Isaías 43:10) Katyesukisile oñgeni ovanthu vetutambula, Jeova upanda ononkhono tulinga. (Tanga Hebreus 6:10.) Omukuatate umwe wapopia konthele yovilinga viokuivisa okuti: “Onthue tukuna, tutapelela iya tulikuambela nonthumbi yokuti Jeova makulisa.”—1 Coríntios 3:6.

OÑGENI TUPONDOLA OKUKALA NEHAMBU?

15. Okuti tuna vala okuavela vana vetupandula? Hangununa.

¹⁵ Jesus nae uhanda tukale notyali mokonda okulinga ngotyo tyituetela ehambu. Tyina tukala notyali tuavela vakuetu ondundo opo navo vakale notyali. Ngotyo utupopila okuti: “Kalei ovakuatyali opo nonwe mupewe. Mamukauyulilwa povikutu vienyi otyieleko otyiwa tyeyula, nokuatyokelwa, nokuhamphiauka. Mokonda otyieleko mueeleka natyo, nonwe omo mamukaelekelwa.” (Lucas 6:38) Haveho mavekupandula tyina una otyali. Mahi, namphila pamwe ovanthu vahapandula, tualako okukala notyali. Okukala notyali kutundilila ouwa omunene ankho tuhakevelela.

16. Ovalie tuna okuavela ovipuka iya omokonda yatyi?

¹⁶ Omunthu una otyali kakevelela okukondolelwa. Jesus wati: “Tyina mulinga ovipito, kongei ovahepi novilema, novamphoki, iya onwe mamukala nehambu mokonda vetupu natyike mavemukondolela.” (Lucas 14:13, 14) Ombimbiliya yati: “Omunthu wokuna otyali makayambwa.” Tupu yati: “Una usuka novahepi una ombembwa.” (Provérbios 22:9; Salmo 41:1) Matukala nehambu liotyotyili tyina tukuatesako vakuetu.

17. Ononkhalelo patyi mbokuava mbupondola okutukalesa nehambu?

¹⁷ Etyi Paulu apopia onondaka mba Jesus mbati “okuava tyihambukiswa vali tyipona okupewa,” ankho kekahi vala nokupopia konthele yokuavela vakuetu ovipuka. Tupu, onthue tupondola okupameka vakuetu, nokuveavela onondonga mbapolwa Mombimbiliya iya nokuvekuatesako movipuka vesukisa. (Atos 20:31-35) Ovipuka Paulu alinga nevi apopia, vitulongesa okuti tyakolela unene okuavela vakuetu omuvo wetu, nononkhono, nokuvetehelela iya nokulekesa okuti tuvehole.

18. Oityi ovanongo ovanyingi vapopia konthele yokukala notyali?

¹⁸ Ovanongo vamwe vaimbuka okuti okuava tyikalesa nehambu. Omukanda umwe wapopia okuti ovanthu vahambukwa unene tyina valingilako vakuavo ovipuka oviwa. Ovanongo ovo vapopia okuti tyina tukuatesako vakuetu, tulitehelela okuti omuenyo wetu ukahi vali nawa. Tupu, vehole okulunda ovanthu okulingilako vakuavo ovipuka oviwa, opo vakale nekongoko likahi nawa, nehambu. Etyi ovanongo ovo vapopia katyituhuvisa mokonda Jeova, Omutungi wetu, wetyipopia-le okuti okuava tyituetela ehambu.—2 Timóteo 3:16, 17.

TUALAKO OKUKALA NOTYALI

19, 20. Omokonda yatyi uhandela okukala notyali?

¹⁹ Tyipondola okutupuiya okukala notyali, mokonda tukahi mouye ovanthu vesuka vala navo muene. Mahi Jesus wetupopila okuti ovitumino viakolela vali, okukala nohole na Jeova nomutima wetu auho, nomuenyo wetu auho, nonondunge mbetu ambuho iya nokukala nohole no munthele yetu ngetyi onthue tulihole. (Marcos 12:28-31) Monthele ei, tuelilongesa okuti vana vehole Jeova vemuhetekela. Jeova na Jesus vena otyali iya vetulunda opo nonthue tuhetekele ongeleka yavo, mokonda vetyii okulinga ngotyo matyitukalesa nehambu liotyotyili. Inkha tukala notyali movipuka tulingila Huku, no vomunthele yetu, matunkhimaneka Jeova tupu otyo matyituetela ouwa, na vakuetu.

²⁰ Tuna onthumbi yokuti ukahi nokulinga ononkhono mbokukala notyali iya ukahi nokukuatesako vakuenyi, haunene ovakuatate vove no nomphange. (Gálatas 6:10) Inkha utualako okulinga ngotyo, ovanthu mavekupandula, mavakala nohole nove iya ove mokala nehambu. Ombimbiliya yati: “Omunthu wotyali ukala novipuka ovinyingi iya una ukuatesako vakuavo nae ukuateswako.” (Provérbios 11:25) Momuenyo wetu, nomovilinga viokuivisa, tuna onomphitilo ononyingi mbokukala nokankhenda, notyali. Matulilongesa konthele yotyo monthele mailandulako.