Upondola Okukala Nehambu Liotyotyili

1. Oityi tutila ehambu lietu litei kokuhongolelwa na Huku?

EHAMBU liotyotyili hakuyola-yola vala, mahi otyipuka omunthu akala natyo omuenyo wae auho. Ñgeni ngotyo? Otyo Sesusi wetyipopia umwe nawa Melongomona liae Liokomphunda etyi ati: “Vena ehambu ovo vana vahongolelwa na Huku.” (Mat. 5:3) Sesusi ankho utyii umwe okuti ovanthu vahanda okufenda Huku mokonda Siovaa otyo umwe evetunga ngotyo. Otyo tuesukisila okuhongolelwa na Siovaa. Mokonda Siovaa o Huku yehambu, vana vemufenda vapondola okukala nehambu. — 1 Tim. 1:11.

2-3. (a) Ovalie Sesusi apopia okuti vapondola okukala nehambu? (b) Oityi matulilongesa monthele ei, iya omokonda yatyi tyesukisila?

² Okuti omunthu upondola vala okukala nehambu tyina ehena ovitateka? Au. Melongomona Liokomphunda, Sesusi wapopile vali otyipuka otyikuavo, watile: “Vana valila,” tyilinge omokonda youkuankhali wavo, tyilinge omokonda yotyipuka otyikuavo, vapondola okukala nehambu. Tupu, Sesusi otyo apopila “ovanthu vana vokumoneswa ononkhumbi mokonda youviuki” no vokulingwa “onya” mokonda yokuakala ovalanduli vae. (Mat. 5:4, 10, 11) Okuti tupondola umwe okukala nehambu liotyotyili tyina tumoneswa ononkhumbi?

³ Sesusi wetulongesa okuti ehambu liotyotyili kalituku kovipuka tuna-vio, mahi lituka kokukala omapanga a Siovaa nokulongeswa nae. (Tia. 4:8) Mahi oñgeni matutyilingi? Onthele ei maipopi ovipuka vitatu vipondola okutukuatesako atukala nehambu liotyotyili.

LIA OKULIA KUOPASIPILITU

4. Otyipi otyipuka tyo tete matyitukuatesako atukala nehambu liotyotyili? (Salmo 1:1-3)

⁴ OTYIPUKA 1: Opo tukale nehambu liotyotyili tuesukisa okulia, okulia kuopaspilitu. Opo ovanthu novinyama vakale nomuenyo vesukisa okulia. Mahi ovanthu ovo vala vesukisa okulia kuopaspilitu. Ngwe onthue tyili tuesukisa umwe okulia, okulia oko. Otyo Sesusi atila: “Omunthu kakala vala nomuenyo mokonda yombolo, mahi ukala nomuenyo mokonda yonondaka ambuho mbutunda momulungu wa Siovaa.” (Mat. 4:4) Naina, katupondola okulambesa-po onthiki naike atuahatange ondaka ya Huku Ombimbiliya. Omuhoneki umwe wo Salmo wati: ‘Omunthu una ehambu oyouna utanga ovitumino vya Siovaa ononthiki mbatyo ambuho.’ — Tanga Salmo 1:1-3.

5-6. (a) Ovipuka patyi Ombimbiliya itupopila? (b) Oñgeni okuitanga tyipondola okutukuatesako?

⁵ Mombimbiliya Siovaa wetupopia ovipuka vitukalesa nehambu. Wetupopila omokonda yatyi etutungila. Tupu Ombimbiliya itupopila etyi tuna okulinga na tufuene ku Siovaa atukala omapanga ae novipuka oviwa meketulingila komutwe wandyila. (Jer. 29:11) Ovipuka ovio aviho Ombimbiliya yapopia vitukalesa nehambu limwe enene!

⁶ Tupu Ombimbiliya itupopila ovipuka vipondola okutukuatesako nthiki-na-nthiki. Okulinga ovipuka ovio, tyitukuatesako umwe atukala nehambu liotyotyili. Tyina pamwe wamelitehelela okuti wasoya, ine una otyitateka, tanga Ondaka ya Siovaa, osoko ku etyi watanga. Sesusi wati: “Vena ehambu ovo vana vatehelela Ondaka ya Huku avaendela-mo!” — Luka 11:28.

7. Oñgeni mopolo ouwa ku etyi una nokutanga Mondaka ya Huku?

⁷ Tyina utanga Ondaka ya Huku, soka ku etyi una nokutanga. Nkhele tusokei ku etyi, tyipondola hamwe no ove nthiki imwe wetyilingile-ale. Soka ñgeno omunthu umwe wateleka umwe okulia kumwe ove uhole unene. Mahi pahe mokonda ove walunda vala, oli vala okukuluminya ohekuiivi ine kuapepa umwe, tyina pahe wamamane okulia, olivele oti, ine nalile-ale vala okulipulukwa ñgeno hahe, ñgeno nekuiiva umwe okuti kuapepa. Okuti nthiki imwe watangele-ale Ombimbiliya okuluminya vala ohanoñgonoka-le etyi tyikahi nokupopiwa-po? Tyina uti pokutanga Ondaka ya Huku, opo upole ouwa ku etyi una nokutanga, lipulukwa umwe nawa, olingi ngatyina weete etyi ankho tyili nokulingwa-po, ngatyina wiivite etyi ankho tyili nokupopiwa-po, osoko umwe nawa ku etyi una nokutanga. Ine otyo ulinga otyo, matyikuhambukiswa unene.

8. Oñgeni “omupika omukuatyili nokualunguka” ena nokufuisapo otyilinga tyae? (Tala okatoi.)

⁸ Sesusi wakoya “omupika omukuatyili nokualunguka” opo etuavele okulia kuopasipilitu momuvo watyo, ngwe otyo umwe ena nokulinga.b (Mat. 24:45) Mokulia akuho omupika etuavela, otyipuka otyinene-mo vali Ovihonekwa vikola. (1 Tes. 2:13) Okulia kuopasipilitu omupika etuavela, kutukuatesako okunoñgonoka omalusoke a Huku apopiwa Mombimbiliya. Otyo tutangela Omutala Womulavi no Pahukei! nomikanda omikuavo vili mo jw.org. Tyina tueheneende keliongiyo lyo mokati kosimanu no lyo konthyulilo yosimanu, nkhele tutange nawa etyi matukelilongesa. Tupu onohanyi mbatyo ambuho tutala o Broadcasting^®. Tyina onthue tulinga ononkhono mbokunoñgonoka Ombimbiliya novipuka aviho omupika etuavela, matyitukuatesako okulinga otyipuka tya vali natyo tyitukuatesako atukala nehambu liotyotyili.

OKUEENDELA MOVITUMINO VYA SIOVAA

9. Otyipi otyipuka tya vali tyitukuatesako okukala nehambu liotyotyili?

⁹ OTYIPUKA 2: Opo tukale nehambu tuesukisa okueendela movitumino vya Siovaa. Omuhoneki umwe wo Salmu wahoneka okuti: “Uhambukwa oyouna utila Siovaa, weendela monondyila mbae.” (Sal. 128:1) Okutila Siovaa, tyihangununa okumulinga umwe onthilo onene, nokulityilika ovipuka aviho vimunumanesa. (Pro. 16:6) Naina, onthue tulinga ononkhono ononthiki ambuho opo tuendele movitumino vya Huku vili Mombimbiliya vipopia etyi tyaviuka neetyi tyapenga. (2 Kol. 7:1) Matukala vala nehambu tyina tulinga ovipuka Siovaa ehole, atuyale evi eyele. — Sal. 37:27; 97:10; Loma 12:9.

10. Ngetyi tyipopia Ova Loma 12:2, oityi tuna okulinga?

¹⁰ Tanga Ova Loma 12:2. Omunthu kapondola vala okunoñgonoka okuti Siovaa oe una okutupopila etyi tyaviuka neetyi tyapenga, mahi tupu una okutavela ovitumino viae. Mongeleka, omunthu pamwe upondola utyii umwe okuti ovatumini ovo vapaka-ko ovitumino vipopia oñgeni omunthu ena okutaha. Mahi ngwe ehetavela ovitumino ovio. Pahe muene atahe vala ngetyi ahanda. Ovipuka tulinga ovio mavilekesa okuti okueendela movitumino vya Siovaa otyo otyipuka tyikahi nawa ovanthu vena yokulinga. (Pro. 12:28) Na Daviti ankho o ngotyo asoka, otyo apopila Siovaa okuti: “Ove undongesa ondyila yomuenyo. Ponthele yove pena ehambu enene; kokulio kwove kuna ehambu litualako apeho.” — Sal. 16:11.

11-12. (a) Tyina tuna ovitateka, okutyi tuna okulunguka? (b) Oñgeni onondaka tuvasa momukanda Ova Filipu 4:8 mbutukuatesako okukoya nawa ovitalukiso?

¹¹ Tyina tuna ovitateka, pamwe tuovola vala okulinga ovipuka vimwe opo tuhasoke unene kovitateka ovio. Otyipuka otyo tyikahi nawa, mahi tuna okulunguka opo tuhalinge otyipuka natyike Siovaa eyele. — Efe. 5:10-12, 15-17.

¹² Momukanda Ova Filipu, Paulu wapopilile Ovakilisitau okuti, tualeiko okulinga ovipuka “viaviuka, . . . viasukuka . . . vipopiwa nawa, . . . [novipuka] viatokala okuhivilikwa.” (Tanga Ova Filipu 4:8.) Namphila Paulu ehetupopilile ovitalukiso tuna okukoya, mahi tyina tuti pokukoya ovitalukiso, tuna okueendela monondaka ombo. Linga ñgana: Movelesikulu oyo, apa pokuna ondaka “ovipuka,” pingiya-po onondaka ombu, “oviimbo,” “onosinema,” “ono novela,” “novipuka vimwe ovanthu vayumbila mo televisau pamwe omo komputadole.” Ine ulinga ngotyo, matyikukuatesako otyivili okupunga nawa ovipuka vihambukiswa Huku neevi viehemuhambukiswa. Movipuka aviho tulinga, onthwe tuendela movitumino vya Siovaa. (Sal. 119:1-3) Ine tulinga ngotyo omutima wetu kamautuvele onombei, otyo atyitukuatesako okulinga otyipuka otyikuavo matupopi tyitukuatesako okukala nehambu. — Ovil. 23:1.

OKUFENDA SIOVAA TYILINGE OTYIPUKA TYO TETE KUOVE

13. Otyipi otyipuka tya tatu tyitukuatesako okukala nehambu liotyotyili? (Suau 4:23, 24)

¹³ OTYIPUKA 3: Okufenda Siovaa tyilinge otyipuka tyo tete momuenyo wove. Mokonda Siovaa oe Omutungi wetu, oe vala una okufendwa. (Ehol. 4:11; 14:6, 7) Naina, onthue tuesukisa okulinga ononkhono opo tufende Siovaa monkhalelo ngwe etavela, “okumufenda tyihongolelwa nononkhono mbae notyili.” (Tanga Suau 4:23, 24.) Onthue tuahanda ononkhono mba Huku mbutuhongolele movipuka tulinga tyina tumufenda, opo vilikuate notyili tyivasiwa Mondaka yae. Okufenda Siovaa tuna okutyipaka pomphangu yo tete natyina umwe motyilongo tukala ovilinga vietu viailikwa. Pehepano, kuna ovakuatate valamba 100 vapakwa movikaleya mokonda vala Onombangi mba Siovaa.c Mahi no ngotyo, valinga ononkhono opo velikuambele, nokulilongesa Ondaka ya Huku, nokupopila vakuavo evi viayemba Kouhamba wa Huku. Tyina onthue tukahi nokumoneswa ononkhumbi, tuhambukwa mokonda tutyii okuti Siovaa una onthue, tupu meketuyamba. — Tia. 1:12; 1 Pet. 4:14.

ONGELEKA YOMUKUATATE UMWE

14. Oityi tyamonekele nomukuendye umwe ukala ko Tadjiquistão, iya omokonda yatyi?

¹⁴ Ovakuatate ovanyingi vena ovitateka, mahi no ngotyo vena ehambu mokonda vaendela movipuka evi vitatu tuelilongesa. Tala etyi tyalingile omukuatate umwe utiwa Jovidon Bobojonov ukala ko Tadjiquistão waanyene okukala efualali puetyi ankho ena omanima 19. Monthiki 4 ya Outubro yo 2019, omukuendye oo wakuatelwe atualwa mokaleya ngatyina ongangala, akalamo umwe onohanyi. Otyipuka otyo ovilongo ovinyingi aviehetyihande. Omukuendye oo wavetelue otyo vemukuluminya opo avale ovikutu vioufualali. Pahe, avekemupaka motyipembe tyononkhuatwa ngamo akala atee omutumini apopia okuti pahe ayovoke. Namphila omukuatate Jovidon akalele movitateka ovio, mahi no ngotyo ankho una ehambu, tupu watuaileko okukala omukuatyili ku Siovaa. Oityi tyemukuatesileko? Tyemukuatesileko okulinga ovipuka vipameka oupanga wae na Siovaa.

15. Oñgeni Jovidon ankho amona okulia kuopaspilitu mokaleya?

¹⁵ Puetyi Jovidon ankho eli mokaleya, apeho ankho ulia okulia kuopaspilitu, namphila ankho ehena Ombimbiliya, nomikanda omikuavo. Ankho utyilinga ñgeni? Ovakuatate ankho vokumuetela okulia mokaleya, kosaku vatyinda okulia ankho vahoneka-ko otesitu yonthiki. Otyipuka otyo ankho tyimukuatesako okutanga Ombimbiliya ononthiki ambuho nokusoka ku etyi atanga. Etyi pahe atunda mokaleya, apeho ankho upopila vakuavo vehenekuate-mo movitateka ngo ovio okuti: “Tyesukisa unene tyina nkhele weheneende mokaleya okupameka oupanga wove na Siovaa, mokutanga Ondaka yae Ombimbiliya nomikanda vietu.”

16. Okutyi ankho Jovidon asoka?

¹⁶ Ankho ulandula ovitumino vya Siovaa. Jovidon ankho kalingi vala etyi muene ahanda nokulinga vala evi viapenga, mahi ankho usoka vala ku Siovaa, no ku etyi Siovaa ehole. Jovidon ankho uhambukwa unene tyina atala ovipuka oviwa Huku atunga. Ononthiki ambuho ankho upinduka kombimba atehelela oviila viimba. Tyina tyiti kounthiki, ankho utala ohanyi nononthungululu. Ngwe wapopia okuti: “Tyina ndyitala ovipuka ovio Siovaa etutungila, tyinthyambukiswa unene, tupu tyimphameka.” Onthue tupandula unene ovipuka ovinyingi Siovaa etuavela, novipuka etulongesa. Ovipuka ovio vituhambukiswa, iya ehambu olio lituavela ononkhono atutyivili okukoleleya tyina tuna ovitateka.

17. Oñgeni onondaka tuvasa mu 1 Petulu 1:6, 7 mbupondola okukuatesako omunthu una otyitateka ngo tya Jovidon?

¹⁷ Jovidon tupu ankho upaka efendelo lya Siovaa pomphangu yo tete. Ankho utyii okuti tyesukisa unene okukakatela vala mu Huku yotyotyili. Sesusi wapopia okuti: “Una okufenda Siovaa Huku yove, oe vala una okuumbila.” (Luka 4:8) Omafualali ankho ahanda Jovidon ayeke-po okufenda Siovaa. Mahi, Jovidon hatyoko alingile, ononthiki mbatyo ambuho ankho ulikuambela unene ku Siovaa opo emukuatesako ahasoye, ahayeke-po okumufenda. Namphila Jovidon amonesilwe ononkhumbi, mahi kayekele-po okufenda Siovaa. Pehepano pahe onthumbi yae mu Huku yapama vali tyipona pu etyi ankho eheneende mokaleya. — Tanga 1 Petulu 1:6, 7.

18. Oityi onthue tuna okulinga opo apeho tukale nehambu?

¹⁸ Siovaa wii etyi onthue tuesukisa opo tukale nehambu liotyotyili. Ine ove weendela movipuka vitatu tuapopia monthele ei, vitukuatesako okukala nehambu liotyotyili, motyivili umwe okukala nehambu na apa una ovitateka. No ove motyivili okupopia okuti: “Ovanthu vena ehambu ovovana vokuna Huku yavo Siovaa!” — Sal. 144:15.