Tukalei Nolwembia Lwapama — Ñgeni?

1-2. (a) Oityi Paulu atila, “tyapona-po vali pwoovio olwembia”? (b) Omapulo patyi matukumbulula monthele ei?

PWEETYI omu apositolu Paulu apopia onthumbi, nokukevela, nolwembia, avitula nokuti: “Mahi tyapona-po vali pwoovio olwembia.” (1 Kol. 13:13) Oityi Paulu apopila ngootyo? Wapopia ngootyo mokonda apa kapii kamatukesukisa vali onthumbi movipuka Huku apopia viyemba kouye omupe, nii kamatuvikevela mokonda mavikafwiswapo-ale. Mahi apeho matukesukisa okuhumba Siovaa na vakwetu. Naina, tyokuhumba vakwetu matyikesukisa umwe okutwalako atee-tee.

² Mokonda apeho matusukisa okulilinga olwembia na vakwetu, matukumbulula omapulo aa etatu: Lyo tete, oityi tusukisila okulilinga olwembia na vakwetu? Lya vali, oityi tuna okulinga tyimoneke okuti tuna olwembia na vakwetu? Lya tatu, oityi tuna yokulinga olwembia lwetu na vakwetu lutwaleko apeho tyapama?

OITYI TWESUKISILA OKULILINGA OLWEMBIA NA VAKWETU?

3. Oityi tyesukisila unene okulilinga olwembia na vakwetu?

³ Oityi tyesukisila unene tulilinge olwembia na vakwetu? Tuti tupu tyesukisa unene okulilinga olwembia na vakwetu, omokonda olwembia olo otyilimbo tyovalanduli votyotyili va Kilisitu. Sesusi watolelele ovalongwa vae ati: “Ovanthu aveho mavetyimono vala okuti muvalongwa vange — tyina mulilinga olwembia na vakwenyi.” (Swau 13:35) Otyipuka otyikwavo tutila okulilinga olwembia na vakwetu tyesukisa unene, omokonda olwembia lutuhonyeka atulikwate-po. Paulu olwembia weluti, “emphu lihonyeka umwe nawa.” (Kolo. 3:14) Pena vali otyipuka otyikwavo tutila okulilinga olwembia na vakwetu tyesukisa unene. Omu apositolu Swau wahonekelele vakwavo momawaneno ati: “Ou uhole Huku tupu una okuhumba mukwavo.” (1 Swau 4:21) Matyimoneka vala okuti tuhole Huku tyina tulilinga olwembia na vakwetu.

4-5. Popia omokonda yatyi tutila okuhole Huku tyilii nokuhole vakwetu.

⁴ Oityi tutila okuhole Huku tyitalelwa kokuhole vakwetu mewaneno? Opo tutyinoñgonoke vali nawa, matupopi etyi tyelikala omutima nolutu lwetu aluho. Tyina ondotolo yahanda okutala oñgeni omutima wetu ukahi, ipaka vala omakina kokuvoko, aityimono ine omutima ukahi nokuveta nawa ine kaukahi nokuveta nawa. Oñgeni otyo tyomutima nolutu aluho tyilifwa neetyi tuli nokupopia apa, tyokuhumba Huku na vakwetu?

⁵ Ngeetyi ondotolo italela vala kokuvoko itale oñgeni omutima wetu ukahi, noonthwe matutyimono vala okuti onthyole tuna na Huku yapama, tyina tuhole vakwetu. Ine tyina tulitala ñgana, olwembia tuna na vakwetu lwatopa, opo ngootyo nokuhole kwetu Huku kuli nokutepuluka. Matyimoneka vala okuti onthyole tuna na Huku yapama, tyina apeho tulinga olwembia vakwetu tufenda navo.

6. Oityi tyahandela umwe tusuke natyo tyokutala ine olwembia lwetu kalwatendele? (1 Swau 4:7-9, 11)

⁶ Otyiwa umwe okulitala ine olwembia tuna na vakwetu luli nokutepuluka. Omokonda yatyi? Omokonda ine lutepuluka, opo ngootyo oupanga wetu na Huku kaukahi nawa. Omu apositolu Swau wetyiyandyulula umwe nawa etyi ahoneka okuti: “Ou wehehole mukwavo, mukwavo eete, oo kapondola okuhumba Huku, Huku ehenemone.” (1 Swau 4:20) Otyo tyilekesa-tyi? Tyilekesa okuti Siovaa metuhambukilwa vala tyina tulilinga “olwembia na vakwetu.” — Tanga 1 Swau 4:7-9, 11.

OITYI TUNA OKULINGA TYIMONEKE OKUTI TUNA OLWEMBIA NA VAKWETU?

7-8. Ovipuka patyi tuna okulinga mavilekesa okuti tuhole vakwetu?

⁷ Mondaka ya Huku tyapalaikwa-mo unene otyitumino etyi tyokwati: “Lilingei olwembia na vakwenyi.” (Swau 15:12, 17; Loma 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Pet. 1:22; 1 Swau 4:11) Olwembia lutuka komutima, mokati ketu. Ngwe petupu omunthu utyivila okutala momutima wa mukwavo. Naina, vakwetu mavetyimono ñgeni okuti tuna olwembia? Mavetyimonena kweevi tupopia, no kweevi tulinga.

⁸ Kuna ovipuka ovinyingi tupondola okulinga mavipopi umwe okuti tuhole vakwetu mewaneno. Vimwe ovievi: “Popiei otyili pokupopia na vakwenyi.” (Sak. 8:16) “Pakei ombembwa pokati kenyi na vakwenyi.” (Malu. 9:50) “Kokulinga onthilo vakwenyi, lingei votete.” (Loma 12:10) “Liyakulei-vo nawa na vakwenyi.” (Loma 15:7) Apeho ‘lieevelei na vakwenyi.’ (Kolo. 3:13) “Mwahayekei-po okulityindisa-ko na vakwenyi omutyindo walema.” (Ngal. 6:2) “Likengelelei apeho na vakwenyi.” (1 Tes. 4:18) “Lipamekei apeho na vakwenyi, litungei.” (1 Tes. 5:11) “Lilingilei omalikwambelo” na vakwenyi. — Tia. 5:16.

9. Oityi tutila okupameka vakwetu tyilekesa okuti tuna olwembia? (Tala olutalatu.)

⁹ Pahe matupopi otyipuka tyimwe twapopia-le mopalangalafu yokwalamba, matyilekesa okuti tuhole vakwetu. Otyetyi Paulu apopia etyi ati: “Likengelelei apeho na vakwenyi.” Oityi tutila okulikengelela na vakwetu matyilekesa okuti tuna olwembia? Omukanda umwe wapopia ondaka oyo Paulu apopia wati, “okukengelela” omunthu, “okukala ponthele yae umupameke tyina eli nokumona emone.” Naina, tyina tukengelela vakwetu vena ovitateka, ngootyo tuli nokuvepa ononkhono vahatunde mondyila ei itwala komwenyo. Apeho tyina wameya ponthele ya mukwenyi waetesa onkhenda mulile nae, ngootyo uli nokulekesa okuti umuhole. — 2 Kol. 7:6, 7, 13.

10. Oityi tutila okankhenda kelii nokupameka vakwetu?

¹⁰ Okankhenda kelii nokukengelela vakwetu. Oityi tupopila ngootyo? Tupopia ngootyo mokonda, okankhenda oko katwala omunthu kokukengelela vakwavo, nokuvekwatesako olwihamo vena-lo lutepuluke. Naina, tyiya tete okankhenda nomunthu, pahe akulandula okumukengelela, okumupameka. Paulu wetyipopia umwe nawa okuti okankhenda Siovaa ena novanthu, oko kemutwala kokuvepameka. Wati, Siovaa o “Tate wokankhenda, Huku omupameki.” (2 Kol. 1:3) M’ombimbiliya yokulilongesa muna okatoi kamwe kati, Paulu wapopia ondaka oyo “okankhenda” pala okupopia oñgeni tukala mokati tyina tumona mukwetu weihamenwa. Pahe akati: “Huku watiwa o Tate wokankhenda, Ondyivi-ndyivi yokankhenda, mokonda okankhenda katuka kwe.” Okankhenda katyo oko, oko umwe kemutwala kokutupameka “mononkhumbi ambuho tumona.” (2 Kol. 1:4) Ngeetyi omaande atendeleka omutima wa una waliwa nohunga, na Siovaa utendeleka omutima wa vana veihamenwa, uvepameka. Oityi noonthwe matulingi tulinge vakwetu okankhenda nga Siovaa atuvepameka? Tyimwe tuna okulinga, okulonga omutima wetu tukale novituwa mavitutwala kokupameka vakwetu. Ovituwa viatyo ovio, vimwe ovipi?

11. Omu mutyipopila Ova Kolosu 3:12; 1 Petulu 3:8, ovituwa patyi ovikwavo tuna okukala navio opo tukale umwe nolwembia lututwala kokupameka vakwetu?

¹¹ Oityi matyitukwatesako tukale nolwembia malututwala ‘kokulipameka na vakwetu’ ononthiki mbatyo ambuho? Tuna okukala nokankhenda na vakwetu, nokulihumba umwe tyaava velikwai, nokukala nouwa-tima. (Tanga Ova Kolosu 3:12; 1 Petulu 3:8.) Oñgeni ovipuka ovio mavitukwatesako? Tyina tuna okankhenda na vakwetu, tusuka umwe navo, matyitutwala kokuvepameka putyina vamona emone. Sesusi wati: “Mwene omulungu upopia vala etyi tyeyula momutima. Momunthu omuwa mutunda oviwa apaka.” (Mat. 12:34, 35) Naina, tyina tupameka vakwetu veli nokumona emone, matyimoneka umwe nawa okuti tuvehole.

OITYI TUNA OKULINGA OLWEMBIA LWETU LUKALE APEHO TYAPAMA?

12. (a) Oityi twesukisila okukala apeho tyalunguka? (b) Omapulo patyi matukumbulula?

¹² Onthwe twahanda ‘twahayeke-po okulilinga olwembia na vakwetu.’ (1 Swau 4:7) Mahi tupu otyiwa okuhinangela etyi Sesusi apopile, wetulondola wati: ‘Olwembia lwovanyingi malukatenda.’ (Mat. 24:12) Apa Sesusi katile olwembia malukatenda o lwovalongwa vae. Mahi, apeho tuna okulunguka opo twahayambule tyouye ou wehena olwembia. Otyiwa tusoke kotyipuka otyo, pokukumbulula epulo eli liesukisa unene: Oityi matyitukwatesako tutyimone ine olwembia lwetu lwapama umwe?

13. Okutyi matutalela ine olwembia lwetu lwapama?

¹³ Tyimwe matyitukwatesako tutyimone ine olwembia lwetu lwapama umwe, okutala oityi tuhole okulinga movipuka vimwe vitutumbukila. (2 Kol. 8:8) Otyikwavo otyetyi omu apositolu Petulu apopile, wati: “Mahi haunene, lingei vokwatokota molwembia na vakwenyi, mokonda olwembia lupata ononkhali ononyingi-nyingi.” (1 Pet. 4:8) Naina, etyi tukala tyina twamatale ovipuka viahaviukile vakwetu valinga, otyo matyilekesa ine olwembia lwetu lwapama, ine kalwapamene.

14. Omu mutyipopila 1 Petulu 4:8, olwembia lwetu luna okukala ñgeni? Tutyeeleka natyi?

¹⁴ Nkhele tutalei vali nawa onondaka ombo Petulu apopia. Movelesikulu 8, wapopia olwembia tuna okukala nalo — ‘olwembia lwatokota.’ Ondaka oyo yatiwa ‘lwatokoka,’ mwene melaka lyo Ngeleku, ipopia ‘okunana otyipuka tyilinge otyinthanda.’ Movelesikulu yatyo omo, wapopia etyi tyituka kolwembia lwatyo olo lwatokota. Lupata ononkhali mba vakwetu. Otyipuka otyo ongatyina uti olwembia lwetu elimendo, tulukwata nomavoko evali, atulunane umwe luhanduke, lutyivile okupata ononkhali, mahi ha nkhali ike, ha nonkhali onombali, “ononkhali ononyingi-nyingi.” Ondaka ‘okupata,’ ipopia okweevela. Ngeetyi elimendo lipondola umwe okupata apa patiuuka, nolwembia lwetu lupondola okupata evi viahaviukile vakwetu valinga, aviahamoneka.

15. Ine olwembia lwetu lwapama umwe, matutyivili okulinga-tyi? (Ova Kolosu 3:13)

¹⁵ Olwembia tuna na vakwetu luna umwe okukala tyapama, tutyivile okuveevela tyina vamalingi evi viahaviukile, na tyina umwe tyametulemena okuveevela. (Tanga Ova Kolosu 3:13.) Tyina tweevela vakwetu, opo vala matyimoneka okuti tuvehole unene, ya twahanda okuhambukiswa Siovaa. Oityi vali matyitukwatesako tuliatele-ko vala kweevi vakwetu pamwe valinga viahaviukile?

16-17. Oityi vali matyitukwatesako tuliatele-ko vala kovipuka ovitutu vakwetu valinga viahaviukile? Tutyeeleka natyi? (Tala olutalatu.)

¹⁶ Tala koviwa vakwenyi valinga, wahatale vala kovivi viatyo. Otyo tupondola okutyeeleka ñgaa: Soka ñgeno muna vakwenyi, muli opo amuho mwahambukwa. Pahe pokulilekela, ove oti vakwe nkhele tulipolei-po ofoto, ohapolo vala ike, opolo umwe ononthatu mokwati hamwe ei wapola po tete kaikahi nawa. Tyina pahe ukembutala ambuho, ukati ñgaa pofoto imwe, umwe wakuta vala komulungu kayolele. Ofoto oyo moilingi ñgeni? Wiinyima-mo mokonda una-le onombali mbukahi nawa, pati umwe noo wokwakutile vala komulungu, pahe wayola.

¹⁷ Pahe matweeleka onofoto twapaka nawa, neevi tuhole okupaka momutwe wetu. Onthwe tuhinangela ovipuka oviwa vakwetu vetulingaile momivo twakala-kala-le navo. Mahi pahe soka ñgeno pomivo viatyo opo, pena umwe wekulingile tyimwe tyahaviukile. Otyipi ove mosala natyo momutwe? Oityi wahanyimina-mo otyo tyahaviukile ngeetyi unyima motelefone yove ofoto yokwehekahi nawa? (Omih. 19:11; Efe. 4:32) Otyiwa tulikwatehile tupole momutwe wetu ovipuka ovio ovitutu vala viahaviukile mukwetu etulinga, mokonda tuna-le ovipuka ovinyingi oviwa etulinga vihambukiswa. Oviwa viatyo ovio, ovio twahanda okupaka nawa momutwe, atwehevilimbwa.

OITYI HONO TWESUKISILA VALI UNENE OKUKALA NOLWEMBIA?

18. Ovipuka patyi twapopia monthele ei viyemba kolwembia?

¹⁸ Oityi twahandela olwembia tuna na vakwetu lukale apeho tyapama? Ngeetyi twelilongesa, matyimoneka vala okuti tuhole Siovaa, tyina tuhole vakwetu mewaneno. Okutyi matyimonekela okuti tuhole vakwetu? Tyimwe tuna okulinga, okuvekengelela, okuvepameka. Matutyivili vala “okulipameka na vakwetu” tyina tuna okankhenda. Oityi tuna okulinga olwembia lwetu lukale apeho tyapama? Tuna okulikwatehila atuveevela tyina vamalingi etyi tyahaviukile.

19. Oityi tyesukisila umwe unene hono okulilinga olwembia na vakwetu?

¹⁹ Oityi tyesukisila umwe unene hono okulilinga olwembia na vakwetu? Tala etyi Petulu apopia, wati: “Onthyulilo yovipuka aviho ili pepi. Naina, . . . lingei vokwatokota molwembia na vakwenyi.” (1 Pet. 4:7, 8) Oityi matumono tyina ouye uno wovivi ufwena vali konthyulilo? Sesusi wapopilile ovalongwa vae watile: “Aveho mavekemuyala kombanda yenyina liange.” (Mat. 24:9) Opo tumone ononkhono tyina tuyelwe, tuna okulikwata-po na vakwetu mewaneno. Ine otyo tulinga otyo, Satanasi mepwila vala, kametyivili okutuyapula mokonda onthwe twahonyekwa nolwembia — “emphu lihonyeka umwe nawa.” — Kolo. 3:14; Fili. 2:1, 2.