‘Cemerani Akulu wa Gwere’

1. Kodi timbadziwa tani kuti mabira ya Yahova njakufunika kwa iye?

YAHOVA ambawona kuti mabira yace njakufunika kwene-kwene kwa iye. Thangwe ra bzimwebzi, iye adafika pakupereka Mwana wace wakufunidwa. Ndipo iye adaikhambo akulu wa gwere kuti ambasamalire mabirayo. (Mabasa 20:28) Yahova akufuna kuti mabira yace yambacitiridwe bzinthu mwakudeka mtima. Mwa kutewezera momwe Jezu ambatsogolerera, akulu ambalimbikisa abale na mpfumakazi na kuwathandiza kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova. — Zaiya 32:1, 2.

2. Mwakubverana na Ezekiyeli 34:15, 16, kodi Yahova ambacita thupo kwene-kwene na mabira yaponi?

² Yahova ambacita thupo na mabira yace yentse, tsono iye ambacita thupo kwene-kwene na yale yomwe yakugumana na mabvuto. Winango ambakhala akubonera thangwe ra pikado zomwe adacita m’mbuyo, ndipopa Yahova ambaphatisa basa akulu wa gwere kuti awathandize. (Werengani Ezekiyeli 34:15, 16.) Tsono Yahova akufuna kuthandiza tentsenefe tikafunikira thandizo. Pa nthawe zimwezi, kuthumizira pa kupemba kwa Yahova na mtima wentse ticimukumbira thandizo, tin’funika kukumbira thandizo kwa “abusa na apfunzisi” wa gwere. — Aefezo 4:11, 12.

3. Kodi mitawiro ya mibvunzo ya nkhani ino in’tithandiza tani?

³ Mu nkhani ino, tiniwona momwe Yahova ambaphatisira basa akulu wa gwere kuti apereke thandizo lauzimu kwa wale omwe akufunikira. Ndipo tiniwonambo mitawiro ya mibvunzo iyi: Kodi ni pa nthawe iponi yomwe tin’funika kukumbira thandizo akulu wa gwere? Thangwe ranyi tin’funika kucita bzimwebzo? Ndipo kodi iwo ambatithandiza tani? Napo kuti tsapano uxamwali bwathu na Yahova mungakhale bwakulimba, mitawiro ya mibvunzo imweyi in’tithandiza kuthumizira kutenda kwathu momwe Yahova ambaphatisira basa akulu wa gwere ndipo in’tithandizambo kudziwa bzomwe tingadzacite tikadzafunikira thandizo lawo.

KODI NI PA NTHAWE IPONI YOMWE ‘TINGACEMERE AKULU WA GWERE’?

4. Kodi timbadziwa tani kuti Tiyago 5:14-16, 19, 20, akulewa bza matenda yauzimu? (Onanimbo bzithunzi-thunzi.)

⁴ Mpostolo Tiyago adafotokoza momwe Yahova ambaphatisira basa akulu wa gwere kuti atithandize. Iye adanemba kuti: “Kodi alipo omwe akuduwala pakati panu? Mbacemere akulu wa gwere.” (Werengani Tiyago 5:14-16, 19, 20.) Nkhani yentse imbalatiza kuti Tiyago akhalewa bza matenda yauzimu. N’ciyani comwe cikulatiza bzimwebzi? Comwe cikulatiza bzimwebzi n’cakuti munthuyo an’funika kucemera akulu wa gwere sikuti dotolo. Kuthumizira bzimwebzi, tingatsimikizirembo kuti ni matenda yauzimu thangwe kuti munthuyo alimbe matenda yaceyo an’funika kulekereredwa pikado zace. Nthawe zinango, bzinthu bzomwe munthu omwe akuduwala matenda yauzimu ambafunikira kucita kuti alimbe na bzomwe munthu omwe akuduwala matenda ya kuthupi ambafunikira kucita bzimbandendemerana. Tikakhala tikuduwala mwakuthupi timbayenda kwa dotolo, timbamufotokozera momwe tikubvera ndipo timbacita bzomwe iye ambatiuza. Mwa njira ibodzi-bodziyi, ifepano tikakhala tikuduwala mwauzimu tin’funika kuceza na mkulu m’bodzi wa gwere ticimuuza bzomwe bzikuticitikira ndipo ticicita bzinthu mwakubverana na malango yomwe iye an’tipasa.

5. Kodi ni njira ibodzi iponi yomwe ingatithandize kudziwa penu tikuduwala mwauzimu ayai ne?

⁵ Makonzedwe yomwe yali pa Tiyago kapitulo 5 yakutilimbikisa kuti tin’funika kumbanyang’ana akulu wa gwere pa nthawe iri-yentse yomwe tikubzibva kuti tayamba kuwofoka mwauzimu. Tsono mpsakufunika kwene-kwene kuwakumbiriratu thandizo pomwe tikanati kudzonga uxamwali bwathu na Yahova! Tin’funika lini kumbabzinamiza tekha. Bibliya limbaticenjeza kuti tikasaya kukhala tceru tingayambe kukumbuka kuti tiri pa uxamwali bwakulimba na Yahova pomwe tiri lini. (Tiyago 1:22) Akristau winango wakuyambirira wa ku Sarde adacita bzimwebzi, tsono Jezu adawauza kuti Yahova akhakomedwa lini nawo pomwe. (Apokalipse 3:1, 2) Njira ibodzi yomwe ingatithandize kuwona penu tikuduwala mwauzimu ayai ne ndiyo kundendemezera nyongo yomwe ifepano tinayo tsapano pakutumikira Yahova na yomwe tikhanayo pomwe tidayamba kumutumikira. (Apokalipse 2:4, 5) Tingabzibvunze kuti: ‘Kodi nimbakomedwa kuwerenga Bibliya na kumbakumbukira bzomwe ndawerengabzo ninga momwe ndikhacitira kale? Kodi nimbagumanika lini pa mitsonkhano yentse ndipo ndikagumanika nimbakhala ndiribe kukonzekera mitsonkhanoyo? Kodi basa lakupalizira likali lakufunika kwa inepano ayai nimbawona kuti bziri bwino kumala nthawe yangu ndikucita bzinthu bzinango? Kodi tsapano nimbakumbukira kwene-kwene bza kobiri kuposa kale-kale?’ Penu mtawiro m’bodzi pa mibvunzoyi ngwakuti inde, bzimwebzi bzikuthandauza kuti uxamwali bwathu na Yahova bulibe kulimba ninga momwe bzikhafunikira. Ndipo tikasaya kucita cinthu ciri-centse, bzimwebzi bzingafikiretu pakuipa. Penu tikukwanisa lini kumalisa bvutolo tekha ayai penu tacita kale cinthu comwe Yahova ambakomedwa lini naco tin’funika kukumbira thandizo akulu wa gwere.

6. Kodi n’ciyani comwe munthu omwe wacita pikado ikulu an’funika kucita?

⁶ Kulewa cadidi, munthu omwe wacita pikado ikulu yomwe ingamucitise kufika pakucosedwa m’gwere an’funika kuceza na akulu wa gwere. (1 Akolinto 5:11-13) Munthu ali-wentse omwe wacita pikado ikulu an’funika kuthandizidwa kuti abwezerese pomwe uxamwali bwace na Yahova. Yahova an’dzalekerera pikado zathu tikalatiza kuti ‘takungula na mtima wentse.’ (Mabasa 26:20) Njira ibodzi yakulatizira bzimwebzi ndiyo kuuza akulu wa gwere pomwe tacita pikado ikulu.

7. Kodi ni mbani omwe ambafunikirambo thandizo la akulu wa gwere?

⁷ Akulu wa gwere ambandothandiza lini wale omwe acita pikado ikulu, koma ambathandizambo wale omwe awofoka mwauzimu. (Mabasa 20:35) Pinango imwepo mukucita thupo mucikumbuka kuti mungakwanise lini kulimbana na bzikhumbo bzakuipa. Bzimwebzi bzingakhaliretu bzakunesa kwene-kwene penu pomwe imwepo mukhanati kupfunza cadidi mukhaphatisa basa mankhwala yakudzungulumwisa msolo, mukhambawona pornografia ayai mukhambacita bzinthu bza upombo. Tsono imwepo mun’funika lini kulimbana na bvutoli mwekha. Imwepo mungaceze na mkulu wa gwere omwe mumbamuthemba. Iye an’dzakutetekerani pomwe mukumufotokozera bza bvuto lanu, an’dzakupasani malango yakuthandiza na kukutsimikizirani kuti Yahova akukomedwa thangwe rakuti imwepo mulibe kubvuma kukundidwa na bzikhumbo bzakuipa. (Mpalizi 4:12) Pinango imwepo mungasuname thangwe ra bvuto limweri. Tsono akulu angakuthandizeni kuwona kuti kukumbira thandizo ni cizindikiro cakuti imwepo mumbawona kuti uxamwali bwanu na Yahova n’bwakufunika nakuti mumbabzithemba lini. — 1 Akolinto 10:12.

8. Kodi tin’funika kuceza na akulu wa gwere tikaphonyesa cinthu ciri-centse? Fotokozani.

⁸ Ni nthawe lini zentse zomwe ifepano tin’funika kukumbira thandizo akulu wa gwere bzikakhala kuti taphonyesa cinthu ciri-centse. Tiyezezere kuti mwakusaya kukumbuka bwino imwepo mwalewa mafala yomwe yasunamisa m’bale ayai mpfumakazi. M’mbuto mwakuthamangira kukauza akulu wa gwere, imwepo mungaphatise basa malango ya Jezu mucikhazikisa mtendere. (Mateu 5:23, 24) Imwepo mungafufudze nkhani zakulewa bza kuderekha, kupirira na kubziphata kuti mudzakwanise kuphatisa basa makhalidwe yamweya pa nkhani zinango kutsogolo. Tsono imwepo mukatazira kumalisa bvutolo mwekha mungakumbire thandizo akulu wa gwere. Mu tsamba lace lakuyenda ku gwere la Filipi, mpostolo Paulo adakumbira m’bale munango kuti athandize Evodia na Sintike kuti amalise kusaya kubvesesana kwawo. Mwa njira ibodzi-bodziyi, mkulu wa m’gwere mwanu angakuthandizenimbo. — Afilipi 4:2, 3.

THANGWE RANYI TIN’FUNIKA KUCEMERA AKULU WA GWERE?

9. Thangwe ranyi tin’funika lini kulekerera kuti manyazi yatitazise kuceza na akulu wa gwere? (Mimwani 28:13)

⁹ Kuti tikwanise kukumbira thandizo tikacita pikado ikulu ayai tikawona kuti tikukwanisa lini kulimbana na bvuto lomwe tinalo, mpsakufunika kukhala na cikhulupiro na kukhala wakukhwimika. Tin’funika lini kulekerera kuti manyazi yatitazise kuceza na akulu. Thangwe ranyi? Thangwe Yahova adatipasa akulu wa gwere kuti atithandize kukhala wakulimba mwauzimu na kukhalambo pa uxamwali bwakulimba na iye. Na tenepo, ifepano tikambakumbira thandizo akulu wa gwere timbalatiza kuti timbakhulupira momwe Yahova ambacitira bzinthu ndipo timbamubvera. Ndipo timbalatizambo kuti timbafunikira thandizo lace kuti tileke kugwa nakuti tipitirize kucita bzinthu bzabwino. (Salimo 94:18) Bzikakhala kuti tacita pikado, ifepano tingakhale na citsimikizo cakuti Yahova an’dzatilekerera tikayenda kukauza akulu bzomwe tacitabzo ticisiya kucita bzinthu bzakuipabzo. — Werengani Mimwani 28:13.

10. Kodi n’ciyani comwe cingacitike tikayezera kubisa pikado zathu?

¹⁰ Ifepano tikauza akulu bza pikado yomwe tacita timbatambira bzisimbo bzizinji. Tikayezera kubisa pikado zathu tingacitise kuti bzinthu bziipiretu. Pomwe Mambo Davide adayezera kubisa pikado zace, iye adasunama ndipo akhabva kuwawa thangwe ra kudziwa kuti Yahova akhakomedwa lini pomwe naye. (Salimo 32:3-5) Ninga momwe matenda yambayendera yacikula-kula yakasaya kulapidwa, bzimwebzi ndibzo bzomwe bzimbacitikirambo munthu omwe acita pikado ikulu akasaya kutambira thandizo lomwe akufunikira. Yahova akufuna lini kuti bzimwebzi bziticitikire, ndipopa iye ambatiuza kuti tin’funika ‘kukaceza’ na akulu wa gwere omwe ambatithandiza kubwezeresa pomwe uxamwali bwathu na iye. — Zaiya 1:5, 6, 18.

11. Kodi tingacitise tani kuti wanthu winango abonere tikabisa pikado ikulu?

¹¹ Tikabisa pikado ikulu yomwe tacita, tingacitise kuti winango abonerembo. Bzimwebzi bzingacitise kuti mzimu wakucena uleke kuphata bwino basa m’gwere ndipo bzingacitisembo kuti abale na mpfumakazi aleke kukhala pa mtendere. (Aefezo 4:30) Mwa njira ibodzi-bodziyo, ifepano tikadziwa kuti munthu munango wacita pikado ikulu tin’funika kumulimbikisa kuti iye akauze akulu nkhaniyo.a Tikabisa pikado ikulu yomwe munthu wacita, bzimwebzo bzingacitisembo kuti tikhale na mulandu. (Levitiko 5:1) Lufoyi lathu na kukhulupirika kwathu kwa Yahova bzin’funika kuticitisa kunyang’ana akulu wa gwere ticiwauza cadidi pakulewa bza nkhaniyo. Mwa njira imweyi, ifepano timbakhala tikucita mbali yathu kuti gwere lipitirize kukhala lakucena ndipo timbathandiza munthu omwe wacita pikadoyo kuti abwezerese pomwe uxamwali bwace na Yahova.

KODI AKULU WA GWERE AMBATITHANDIZA TANI?

12. Kodi akulu wa gwere ambathandiza tani wale omwe adawofoka mwauzimu?

¹² Akulu wa gwere adapfunzisidwa kuti athandize wale omwe adawofoka mwauzimu. (1 Atesalonika 5:14) Imwepo mukacita pikado, akulu wa gwere angakuciteni mibvunzo kuti adziwe bzomwe imwepo mukukumbuka na momwe mukubvera. (Mimwani 20:5) Bzingakhale lini bzakupusa kwa imwepo kuceza na akulu. Ayai pinango imwepo mungacite manyazi kuti mufotokoze bzomwe bzidacitikabzo. Tsono imwepo mungawathandize akulu mukawafotokozera bvuto lomwe mukugumana nalo. Ndipo lekani kucita thupo kuti pinango mungalewe “bzinthu bzakuphonyeka.” (Djobi 6:3) Akuluwo an’dzathamangira lini kukumbuka bzinthu bzizinji pa bzomwe imwepo mwawauzabzo, m’mbuto mwace iwo an’dzakutetekerani mwatceru ndipo an’dzacita nyongo yakubvesesa nkhani yentse pomwe akanati kukupasani malango yali-yentse. (Mimwani 18:13) Iwo ambadziwa kuti kusamalira bira kumbatenga nthawe nakuti angakwanise lini kupereka thandizo lakufunikira pa kundoceza naye kabodzi kokha.

13. Kodi mipembo na malango yakucokera m’Bibliya yomwe akulu ambatipasa bzingatithandize tani? (Onanimbo bzithunzi-thunzi.)

¹³ Imwepo mukacemera akulu wa gwere, iwo an’dzacita ciri-centse kuti aleke kukucitisani kubzipasa mulandu kwene-kwene. M’mbuto mwace, iwo an’dzapemba namwe pabodzi. Yahova an’dzatetekera mipembo yawo thangwe rakuti iyo ina “mphanvu kwene-kwene.” Imwepo mun’dzakhala na mphanvu na kutsangalazidwa mu njira yomwe imwepo mukhaidikhirira lini. Thandizo lawo limbaphatanidzambo kukupemphererani na “[kukudzozani] mafuta mu dzina la Yahova.” (Tiyago 5:14-16) “Mafuta” yamweya yambathandauza cadidi comwe cimbagumanika m’Fala la Mulungu. Akulu wa m’gwere an’dzaphatisa basa mavesi ya m’Bibliya yomwe yan’dzakhazikisa pantsi mtima wanu na kukutsangalazani na yomwe yan’dzakuthandizani kubwezeresa pomwe uxamwali bwanu na Yahova. (Zaiya 57:18) Malango yawo yakucokera m’Bibliya yan’dzakupasani mphanvu zomwe mukufunikira kuti mupitirize kucita bzinthu bzabwino. Mwakuphatisa basa akulu, imwepo mun’dzakwanisa kubva Yahova akulewa kuti: ‘Njira njiyi. Famba m’mwemo.’ — Zaiya 30:21.

14. Mwakubverana na Agalatiya 6:1, kodi akulu wa gwere ambathandiza tani munthu omwe ‘akufamba m’njira yakuphonyeka’? (Onanimbo bzithunzi-thunzi.)

¹⁴ Werengani Agalatiya 6:1. Mkristau omwe ‘akufamba m’njira yakuphonyeka’ ambakhala akuteweza lini mitemo yakulungama ya Yahova. Kufamba mu njira yakuphonyeka kungathandauze kusankhula kucita bzinthu bzakuphonyeka ayai kucita pikado ikulu. Thangwe ra lufoyi lomwe analo, akulu wa gwere ‘ambayezera kumuthandiza munthuyo mwakuderekha.’ Fala la Cigerego lomwe lidasanduliziridwa kuti “kuthandiza” lidaphatisidwa basa kuti lifotokoze momwe dotolo ambacitira kuti abwezerese pfupa lomwe lapsweka kuti munthu alimbe. Ninga momwe dotolo waluso ambacitira nyongo kuti abwezerese pfupa pa mbuto pace mwakusaya kucitisa kuti munthuyo abve kuwawa kwene-kwene, pomwe akulu akuyezera kuthandiza munthu omwe wafamba mu njira yakuphonyeka, iwo ambafuna lini kuti m’bale wawoyo abveretu kuwawa. M’mbuto mwace, iwo ambacita bzomwe angakwanise kuti amupase malango m’baleyo mu njira yabwino. Bibliya limbalewambo kuti akulu wa gwere ‘an’funika kusamala.’ Pomwe iwo akuyezera kuthandiza munthu kuti afambe mu njira yabwino, akulu wa gwerewo ambazindikira kuti mbakuperewerambo nakuti ambaphonyambo. Iwo ambabziwona lini kuti mbapadzulu ayai ambadziwa bzinthu kwene-kwene kuposa winango. M’mbuto mwace, iwo ambacita nyongo yakukhala wakubzicepesa na wantsisi. — 1 Pedru 3:8.

15. Kodi n’ciyani comwe tingacite tikakhala kuti tina bvuto?

¹⁵ Ifepano tingathembe akulu wa gwere. Yahova adawapfunzisa kuti aleke kumbauza winango nkhani zathu, kuti ambaphatise basa malango ya m’Bibliya mbuto mwa kuphatisa basa nzeru zawo na kutithandiza kupitiriza kunyamula mitolo yathu. (Mimwani 11:13; Agalatiya 6:2) N’cadidi kuti makhalidwe yawo na bzomwe bzidacitika pa moyo wawo mpsakusiyana, tsono tingakhale wakutsudzuka kufenderera mkulu ali-wentse kuti timufotokozere bvuto lathu. Mpsakufunika kukumbukira kuti tin’funika lini kupitiriza kunyang’ana malango kwa akulu wakusiyana-siyana ticidikhirira kuti m’bodzi wa iwo atiuze bzomwe ifepano tikufuna kucita. Kucita bzimwebzi kun’dzakhala ninga kuti tikunyang’ana bzinthu bzomwe bzingatidekere m’makutu mwathu m’mbuto mwa kunyang’ana “mapfunziso yacadidi” yakucokera m’Fala la Mulungu. (2 Timotio 4:3) Pomwe akanati kutipasa malango, akulu wa gwere pinango angatibvunze penu taceza kale na akulu winango ndipo angafune kudziwa malango yomwe iwo atipasa. Ndipo kuthumizira bzimwebzi, thangwe ra kukhala wakubzicepesa pinango iwo angabvunze mkulu munango pakulewa bza nkhaniyo. — Mimwani 13:10.

BZOMWE MUNTHU ALI-WENTSE AN’FUNIKA KUCITA

16. Kodi n’ciyani comwe ali-wentse wa ifepano an’funika kucita?

¹⁶ Akulu wa gwere ambatipasa malango na kutithandiza tikakhala tikugumana na mabvuto, tsono iwo ambatisankhulira lini bzakucita. Ali-wentse wa ifepano an’funika kulatiza kwa Yahova kuti ambamufuna nakuti akufuna kumukondwesa pa bzomwe ambalewa na kucita ntsiku zentse. Na thandizo lace, ifepano tingapitirize kucita bzakusankhula bzabwino na kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa iye. (Aroma 14:12) M’mbuto mwa kutiuza bzomwe tin’funika kucita, akulu wa gwere ambatithandiza kubvesesa momwe Yahova ambaiwonera nkhaniyo ndipo ambatisiya kuti tisankhule tekha bzakucita. Tikambakumbukira malango ya m’Bibliya yomwe akulu ambatipasa na kuyaphatisa basa timbapfunzisa “makumbukidwe” yathu kuti tisankhule bzakucita mwanzeru. — Ahebereu 5:14.

17. Kodi ni citsimikizo ciponi comwe tin’funika kukhala naco?

¹⁷ Ni mwayi ukulu kwene-kwene kukhala bira wa Yahova! Yahova adatumiza “makabusa wabwino,” Jezu, kuti adzatilombole ticikhala na mwayi wakukhala na moyo wakusaya kumala. (Juwau 10:11) Kuthumizira bzimwebzi, Yahova adatipasa akulu kuti ambatisamalire ninga momwe iye adalewera. Iye adati: “Nin’dzakupasani amakabusa kuti acite bzinthu mwakubverana na kufuna kwangu, ndipo iwo an’dzakudyesani na cidziwiso na luso lakubvesesa bzinthu.” (Jeremiya 3:15) Bzikakhala kuti tawofoka ayai tikuduwala mwauzimu tin’funika lini kuzeza kukumbira thandizo akulu wa gwere. Ndipopa tentsenefe mbatikhaleni wakutsimikiza kupitiriza kugumana phindu na mphaso yomwe tidapasidwa na Yahova yomwe ni akulu wa gwere.