Mtsonkhano wa cigawo ku Indianápolis, Indiana mu 1925
1925 — Magole 100 m’Mbuyomu
NTSANZA YA MULINDIRI ya 1 Janeiro 1925 idalewa kuti: “Akristau akhadikhirira ntsiku imweyi na mtima wentse. Tsono iwo akhafunika lini kucita thupo kwene-kwene na bzomwe bzingadacitika gole limweri mpaka kusiya kucita bzomwe Mbuya akhafuna kuti iwo acite.” N’ciyani comwe Anyakupfunza wa Bibliya akhadikhirira mu gole la 1925? Kodi iwo adapitiriza tani kucita basa la Mbuya napo kuti bzomwe iwo akhadikhi-rira bziribe kucitika?
BZOMWE AKHADIKHIRIRA
Anyakupfunza azinji wa Bibliya akhadikhirira kuti mu gole la 1925 dziko la pantsi lingadakhala Paraizo. Thangwe ranyi iwo akhakumbuka tenepoyo? M’bale Albert Schroeder, omwe adatumikira mu Bungwe Lakutonga, adalewa kuti: “Tikhakhulupira kuti mu gole la 1925 anyakudzozedwa angadayenda kudzulu ndipo wanthu wakukhulupirika ninga Abalahamu na Davide angadalamusidwa aciyamba kutonga pa dziko la pantsi.” Tsono pomwe bzimwebzi bziribe kucitika abale winango adasunama. — Mimwani 13:12.
Napo bzikhali tenepo, Anyakupfunza azinji wa Bibliya adapitiriza kupalizira. Ndipo iwo adazindikirambo kuti kupalizira bza Yahova cikhali cinthu cakufunika kwene-kwene comwe iwo akhafunika kucita. Mbatiwoneni momwe iwo adaphatisira basa radiyo kuti apalizire wanthu azinji.
KUTHUMIZIRIKA KWA MARADIYO
Mu gole la 1924, wanthu azinji adatetekera radiyo yakucemeredwa WBBR. Na tenepo, mu gole la 1925 Anyakupfunza wa Bibliya adakonza pomwe radiyo yamphanvu kwene-kwene pafupi na Chicago, Illinois yakucemeredwa WORD. Ralph Leffler omwe adathandizira kukonza radiyoyi adalewa kuti pa nthawe zakudjedjera wanthu azinji wa m’mbuto zakutali akhatetekera radiyoyi. Mwa ciratizo, pambuyo pa kutetekera radiyoyi, banja linango lomwe limbakhala pa mtantho wa makilometro 5000 kucokera ku Pilot Station, Alaska, lidanembera tsamba abale omwe akhaphata basa ku radiyo wale aciwatenda thangwe ra kukonza programa yomwe idawalimbikisa na kuwathandiza kudziwa bzizinji pakulewa bza Mulungu na Bibliya.
Kumadzere: Mbuto yakumwazira nkhani ya radiyo WORD ku Batávia, Illinois
Kumadidi: M’bale Ralph Leffler akuphata basa ku radiyo
Pakulewa bza momwe radiyo imweyi ikhafikira kutali, Ntsanza ya Mulindiri ya 1 Dezembro 1925 idalewa kuti: “Radiyo imweyi njibodzi mwa maradiyo ya mphanvu kwene-kwene ku Estados Unidos. Wanthu angakwanise kutetekera radiyoyi kucokera kumabvadzuwa na kumadokero kwa Estados Unidos, ku Cuba na mbali ikulu ya ku Alaska. Wanthu azinji omwe akhanati kubva cadidi adafunisisa kupfunza bzizinji thangwe ra radiyo imweyi.”
George Naish
Pa nthawe imweyi, Anyakupfunza wa Bibliya akhacita nyongo kuti aphatise basa radiyo mu upalizi ku Canadá. Mu 1924 ku Saskatoon, Saskatchewan, kudakonzedwa radiyo yakucemeredwa CHUC. Imweyi idakhala ibodzi mwa maradiyo yakuyambirira kukonzedwa ku Canadá na cakulinga ca kumwaza nkhani za cipembedzo. Mu 1925, iwo adafunikira kunyang’ana mbuto ikulu kuti akaikhe radiyo imweyi. Ndipopa gulu lidagula ndipo lidakonza-konza mbuto yakucitira masenzeka ya ku Saskatoon ndipo mitcini ya radiyoyo idayendesedwa kumweko.
Thangwe ra radiyo imweyi, wanthu azinji omwe akhakhala m’tumizinda tung’ono-tung’ono ku Saskatchewan adabva kakuyamba mafala yabwino. Mwa ciratizo, mu kamzinda kanango, mkazi munango wakucemeredwa Graham, adatetekera programa ibodzi pa radiyo. Ndipo patsogolo pace adanemba tsamba lakukumbira mabukhu ya m’Bibliya. M’bale George Naish adalewa kuti: “Momwe iye adakumbirira bzidawoneka kuti iye akhayafunisisa mabukhuyo mwakamfulumize!’ Ndipopa tidamutumizira mabukhu yentse ya mu Estudos das Escrituras.” Pomwe padapita nthawe pang’ono, Graham adayamba kupalizira mafala yabwino ya Umambo m’mbuto zinango.
KABVESESEDWE KAPSA
Ntsanza ya Mulindiri ya 1 Maio, gole la 1925, idacosa nkhani yakufunika kwene-kwene ya msolo wakuti “Nascimento da Nação.” Thangwe ranyi nkhani imweyi idakhala yakufunika kwene-kwene? Anyakupfunza wa Bibliya akhadziwa kuti Sathani ambatonga madimonyo kuphatanidzambo magereja yakunama, maboma na nkhani za malonda za m’dzikoli. Bzinthu bzimwebzi bzimbatongedwa na iye. Na tenepo, mwakuphatisa basa Ntsanza ya Mulindiri imweyi, “kapolo wakukhulupirika na wanzeru” adathandiza abale na mpfumakazi kubvesesa kuti atumiki wa Yahova kudzulu na pa dziko la pantsi mbakuphatana. Iwo ambacita lini mbali ya dziko la Sathaniri, ambaphata basa pabodzi kuti athandizire Yahova ndipo ambatsutsa Sathani pabodzi na wale omwe ambamuthandizira. (Mateu 24:45) Kuthumizira bzimwebzi, kapolo wakukhulupirika na wanzeru adalewa kuti Umambo bwa Mulungu budayamba kutonga mu 1914 nakuti thangwe ra ‘nkhondo yomwe idacitika kudzuluʼ mu gole limweri, Sathani na madimonyo yace adathusidwa padziko la pantsi ndipo alibe kubwerera pomwe kudzulu. — Apokalipse 12:7-9.
Winango bzidawanesa kubvuma kabvesesedwe kapsaka. Pakuzindikira kuti bzimwebzi bzingadacitika, Ntsanza ya Mulindiriyo idalewa kuti: “Penu alipo munthu omwe akubverana lini na kabvesesedwe kapsaka pambuyo pa kuwerenga Ntsanza ya Mulindiriyi angacite bwino kukhala wakupirira, kuthemba Yahova na kupitiriza kumutumikira mwakukhulupirika.”
Tom Eyre, omwe ni mpainiya wa ku Britain, adafotokoza momwe Anyakupfunza wa Bibliya adabvera pomwe adawerenga Ntsanza ya Mulindiri ire. Iye adati: “Abale adakomedwa kwene-kwene thangwe ra kubvekesedwa kwa Apokalipse 12. Pomwe tidabvesesa kuti Umambo bwa Mulungu budakhazikisidwa kudzulu, tidakomedwa kwene-kwene kuuzambo winango mafala yabwinoya. Bzimwebzi bzidaticitisa kuti tipalizire mwa nyongo ndipo bzidatithandizambo kuwona kuti Yahova angadadzacita bzinthu bzakudabwisa kutsogolo.”
KUPALIZIRA BZA YAHOVA
Ntsiku zino, Mboni za Yahova zimbayadziwa bwino mafala ya pa Zaiya 43:10 yakuti: “‘Imwepo ndimwe mboni zangu,’ akulewa tenepo Yahova, ‘ndimwe mtumiki wangu womwe ndakusankhulani.’” Tsono pomwe gole la 1925 likhanati kufika, cinembo cimweci cikhagumidwa lini m’mabukhu yathu kawiri-kawiri. Tsono bzimwebzi bzidacinja. Mu gole la 1925, cinembo ca Zaiya 43:10 na 12 cidagumidwa m’maulendo yakukwana 11 mu Ntsanza ya Mulindiri!
Kuphampha kwa Agosto mu gole la 1925, Anyakupfunza wa Bibliya adatsonkhana kuti acite mtsonkhano ku Indianapolis, Indiana. Pa katsamba ka ndondomeko ya mtsonkhano pakhana mafala yakutambirira alendo ya m’bale Joseph F. Rutherford yakuti: “Tabwera pa mtsonkhano uno kuti tidzalimbikisidwe na Mbuya ticibwerera ku gawo na mphanvu ticikhalambo wakukonzeka kukhala mboni zace.” Mkati mwa ntsiku 8 za mtsonkhano ule, wanthu omwe adagumanika adalimbikisidwa kuti ambanyang’ane mpata uli-wentse kuti apalizire bza Yahova.
Pa Sabudu, 29 Agosto, M’bale Rutherford adafotokoza nkhani yomwe ikhana msolo wakuti: “Uma Chamada à Ação.” Pa nkhani imweyi, iye adafotokoza bza kufunika kwa kuphata basa lakupalizira. Iye adati: “Yahova akuuza wanthu wace kuti . . . : ‘Imwepo ndimwe mboni zangu . . . ndipo ine ndine Mulungu.’ Patsogolo pace, iye akuwauza mwakubveka bwino kuti: ‘Ndaimisa cizindikiro kwa mitundu ya wanthu.’ Wanthu okha omwe pa dziko la pantsi angapalizire bza Yahova mbale omwe iye ambawatsogolera na mzimu wace wakucena thangwe iwo ni wanthu wace.” — Zaiya 43:12; 62:10.
Katsamba kakuti Mensagem de Esperança
Pambuyo pakufotokoza nkhaniyo, M’bale Rutherford adawerenga tsamba lomwe likhana msolo wakuti: “Mensagem de Esperança.” Wanthu omwe akhali pa mtsonkhanopo adabverana na mafala ya pa tsambapo yomwe yakhalatiza kuti Umambo bwa Mulungu ndibo bokha bomwe bumbapereka “cidikhiro cakudzatambira bzisimbo ninga mtendere, thanzi labwino, moyo, ufulu na cikondweso cakusaya kumala.” Patsogolo pace, mafala yamweya yadasanduliziridwa m’bzirewedwe bzakusiyana-siyana ndipo yadadindidwa kuti yaphatisidwe basa mu upalizi. Makopiya yakukwana 40 midyau ya katsamba komwe kakhana mafala yamweya yadagawidwa.
Anyakupfunza wa Bibliya alibe kucinjiratu dzina lawo kuti adziwike na dzina lakuti Mboni za Yahova. Tsono iwo angadayamba kubvesesa kuti thangwe ranyi bzikhali bzakufunika kupalizira bza Yahova.
KUZUNGIRA POMWE WALE OMWE AKHAFUNA KUDZIWA BZIZINJI
Pomwe mbogo ya Anyakupfunza wa Bibliya ikhathumizirika pa dziko lentse, abale adalimbikisa Anyakupfunza wa Bibliyawo kuti aleke kumbandogawira tumatsamba basi, koma ambazungirembo wale omwe akhafuna kudziwa bzizinji. Pambuyo pakucita kampanya yakugawira katsamba komwe kakhana msolo wakuti Mensagem de Esperança, kabukhu komwe tsapano timbakacemera kuti Moyo Wathu Wacikristau na Utumiki kadapereka malango yakuti: “Ndokoni mukazungire pomwe wale omwe adatambira katsamba kakuti Mensagem de Esperança.”
Kabukhu komwe tsapano timbakacemera kuti Moyo Wathu Wacikristau na Utumiki ka Janeiro 1925, kadafotokoza bzomwe Nyakupfunza munango wa Bibliya, wa mu mzinda wa Plano Texas adalewa, iye adati: “Tikabwerera pomwe ku mbuto komwe tidapalizira kale timbakhala na bzakutewera bzabwino kwene-kwene kuposa kumbuto komwe kukanati kupaliziridwa kale. Kamzinda kang’ono ka m’gawo lathu kadapaliziridwa maulendo yakukwana maxanu m’magole 10 m’mbuyomu. . . . Tsapanopali Mpfumakazi Hendrix na mai wangu adayenda pomwe kukapalizira ku kamzinda kamweka ndipo adapereka mabukhu mazinji.”
Mpainiya munango, wa ku Panama, adanemba kuti: “Wanthu azinji omwe adalamba kutetekera pomwe ndidawapalizira kakuyamba adacinja makumbukidwe yawo pomwe ndidayenda kukawazungira pomwe. Gole lapitali ndamala nthawe yangu ndikuyenda kukazungira pomwe wale omwe ndikhadawapalizira kakuyamba ndipo bzinthu bzidandifambira bwino kwene-kwene.”
BZOMWE TIKUDIKHIRIRA KUTSOGOLO
Kuphampha kwa gole la 1925, M’bale Rutherford adanembera tsamba apainiya wentse ndipo adafotokoza momwe basa lakupalizira likhadafambira mu gole limwelire na bzomwe iwo akhafunikira kucita patsogolo pace. Iye adati: “Mu gole lamalali abale adakhala na mwayi wakutsangalaza wanthu azinji omwe akhadasunama. Kucita basa limweri kwacitisa kuti mitima yanu ikhale yakukondwa . . . Mu gole la 1926 imwepo mun’dzakhala na mipata mizinji yakupalizira bza Mulungu na Umambo bwace na kulatiza kuti mbaponi atumiki wace wacadidi. . . . Tentse pabodzi tin’dzapitiriza kuphatisa basa mafala yathu kuti titumbize Mulungu wathu na Mambo wathu.”
Kuphampha kwa gole la 1925, abale akha-cita makonzedwe kuti athumizire Beteli ya ku Brooklyn. Gole la 1926 lingadayamba na basa lakumanga-manga likulu kwene-kwene lomwe gulu la Yahova likhanati kulicita kale.
Tikucita basa lakumanga-manga pa Mseu wa Adams, Brooklyn, Nova Iorque, mu 1926