April
Dwɛkɛ, April 1
‘Duzu a wɔva wɔyɛ me la? Duzu ati a wɔbɛlɛbɛla me a?’—Gyn. 29:25.
Gyihova azonvolɛ mɔɔ dɛnlanle aze wɔ tete ne la yiale ngyegyelɛ mɔɔ ɛnee bɛ nye ɛnla la. Fa Gyekɔbo kɛ neazo. Ye papa hanle hilele ye kɛ ɔhɔgya Leeban mɔɔ le bɛ busuanli mɔɔ sonle Gyihova la amra mraalɛ ne mɔ bie, na ɔmaanle ɔnwunle kɛ Gyihova bayila ye kpole kpalɛ. (Gyn. 28:1-4) Yemɔti Gyekɔbo yɛle mɔɔ le kpalɛ la. Ɔvile Keena azɛlɛ zo na ɔpɛle adenle ɔhɔle Leeban mɔɔ lɛ ɔ mra mraalɛ nwiɔ—Liya nee Relahyɛle la sua nu. Gyekɔbo hulole Leeban ara raalɛ kakula ne, Relahyɛle, na ɔliele ɔdole nu kɛ ɔbayɛ gyima ɛvolɛ nsuu yeamaa ye papa na yeagya ye. (Gyn. 29:18) Noko ninyɛne angɔ ye kɛ mɔɔ ɛnee Gyekɔbo anye la la. Leeban bɛlɛbɛlale ye na ɔmaanle ɔgyale ɔ ra raalɛ kpanyinli ne, Liya. Leeban hanle kɛ ɔbamaa Gyekɔbo agya Relahyɛle wɔ dapɛne ko anzi, noko kyesɛ ɔyɛ gyima ɛvolɛ nsuu bieko ɔmaa ye. (Gyn. 29:26, 27) Eza Leeban nee Gyekɔbo anli ye boɛ wɔ bɛ gyimayɛlɛ ne anu. Leeban sisile Gyekɔbo too ɛvolɛ 20!—Gyn. 31:41, 42. w23.04 15 ¶5
Maanle, April 2
Bɛha bɛ ahonle nu edwɛkɛ bɛhile ye.—Edw. 62:8.
Saa yɛhyia arɛlekyekyelɛ nee adehilelɛ a, nwane ɛkɛ a yɛbahola yɛahɔ a? Yɛze zɔhane kpuya ne anwo mualɛ ne. Yɛbahola yɛava yɛ asɔneyɛlɛ yɛadɔ Gyihova Nyamenle anyunlu. Zɔhane a Gyihova se yɛyɛ a. Ɔkulo kɛ yɛta yɛyɛ asɔne, ɔluakɛ Baebolo ne se ‘yɛhɔ zo yɛyɛ asɔne.’ (1 Tɛs. 5:17) Yɛbahola yɛava yɛ asɔneyɛlɛ yɛado ɔ nyunlu mekɛ biala yɛakpondɛ adehilelɛ mɔɔ baboa yɛ wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ kɔsɔɔti anu la. (Mrɛ. 3:5, 6) Kɛmɔ Gyihova le ahunlunyele Nyamenle la ati, ɔtɛkilele yɛ fane dodo mɔɔ yɛbahola yɛayɛ asɔne la. Ɛnee Gyisɛse ze kɛ yɛ asɔneyɛlɛ nwo hyia Gyihova kpalɛ. Kolaa na yeara azɛlɛ ye azo la, ɔnwunle kɛ ɔ Ze buale mrenyia nee mraalɛ nɔhavoma asɔneyɛlɛ. Kɛ neazo la, ɛnee Gyisɛse wɔ ɔ Ze anwo ɛkɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔbuale Hana, Devidi, Yilaegya yɛɛ nɔhavoma dɔɔnwo asɔneyɛlɛ la. (1 Sa. 1:10, 11, 20; 1 Arl. 19:4-6; Edw. 32:5) Ɛhye ati a Gyisɛse hilehilele ye ɛdoavolɛma kɛ bɛda bɛva anwodozo bɛyɛ asɔne la!—Mat. 7:7-11. w23.05 2 ¶1, 3
Kule, April 3
Sonla nwo ɛzulolɛ le ɛhane, Noko bɛbabɔ mɔɔ fa ɔ nwo to Gyihova anwo zo la anwo bane.—Mrɛ. 29:25.
Ɛnee Ɛsɔfo Kpanyinli Gyɛhɔyada sulo Gyihova. Ɛhye lale ali wɔ mekɛ mɔɔ Gyɛzɛbɛle ara raalɛ Atalaya vale anyesesebɛ liele Dwuda belemgbunlililɛ ne la. Ɛnee ɔ ti yɛ se kpalɛ yɛɛ ɔ nye bolo tumililɛ kpalɛ ɔti ɔbɔle mɔdenle kɛ ɔku dehelɛ abusua ne anu amra amuala—ɔdaye mumua ne ye nlɔnra! (2 Ek. 22:10, 11) Ngakula zɔhane mɔ ko a le Gyɛhowahye na ɔnyianle ɔ ti ɔluakɛ Gyɛhɔyada aye Gyehohyabeya liele ye ngoane. Ɔ nee ɔ hu vale kakula ne veale na bɛnleanle ye. Ɛhye maanle Gyɛhɔyada nee Gyehohyabeya holale boale amaa Devidi abusua ɛlɔnwɔne ne mɔɔ di belemgbunli la abo zo ambɔ. Gyɛhɔyada lile nɔhalɛ maanle Gyihova na yeammaa Atalaya anga ye ɛzulolɛ. Mɔɔ Gyɛhowahye lile ɛvolɛ nsuu la, Gyɛhɔyada lale ye ali bieko kɛ ɔdi nɔhalɛ ɔmaa Gyihova. Ɔvale adwenle bie. Saa debie biala kɔ boɛ a, Gyɛhowahye bayɛ belemgbunli, Devidi koliagya mɔɔ fɛta. Noko saa ninyɛne angɔ boɛ a, ye biala anu bɛbahu Gyɛhɔyada. Ɔlua Gyihova moalɛ zo, adwenle ne mɔɔ ɔvale la hɔle boɛ. w23.06 17 ¶12-13
Yalɛ, April 4
Nwu ye kɛ Anwuma Anwumanli ne le Tumivolɛ wɔ alesama belemgbunlililɛ zo na ɔfa ɔmaa awie biala mɔɔ ɔkulo la.—Dan. 4:25.
Anrɛɛ Belemgbunli Nɛbukadenɛza bahola anyia adwenle kɛ Daneɛle edwɛkɛ ne kile kɛ ɔlɛte ɔ nwo atua, na anrɛɛ ɔbahola yeahu Daneɛle. Noko Daneɛle lale akɛnrasesebɛ ali na ɔhanle. Duzu a ɔbayɛ kɛ ɔboale Daneɛle ɔmaanle ɔlale akɛnrasesebɛ ali wɔ ye ngoane mekɛ kɔsɔɔti anu a? Ɔda ali kɛ, mɔɔ Daneɛle le kakula la, ɔzukoale ye mame nee ye papa neazo ne. (Dit. 6:6-9) Ɛnee Daneɛle ze Mɛla Bulu ne nee mɛla gyɛne mɔɔ fale aleɛ mɔɔ Yizilayɛnli bahola ali nee mɔɔ ɔnrɛhola ɔnrɛli la anwo edwɛkɛ dɔɔnwo. (Lɛv. 11:4-8; Dan. 1:8, 11-13) Ɛnee eza Daneɛle ze Nyamenle menli ne anwo tetedwɛkɛ, yɛɛ ɔze mɔɔ dole bɛ wɔ mekɛ mɔɔ bɛanva Gyihova ngyinlazo ne mɔ bɛambɔ bɛ ɛbɛla la. (Dan. 9:10, 11) Edwɛkɛ mɔɔ sisile Daneɛle ɛbɛlabɔlɛ nu la kɔsɔɔti maanle ɔnyianle anwodozo kɛ Gyihova nee Ye anwumabɔvolɛma mɔɔ lɛ tumi la ɛlɛboa ye.—Dan. 2:19-24; 10:12, 18, 19. w23.08 3 ¶5-6
Folɛ, April 5
Bɛlɛvoma ze nrɛlɛbɛ.—Mrɛ. 11:2.
Ɛnee Relebɛka le raalɛ mɔɔ ze nrɛlɛbɛ na wɔ ye ngoane mekɛ kɔsɔɔti anu, ɔlale akɛnrasesebɛ ali yɛɛ ɛnee ɔze mekɛ nee kɛzi ɔwɔ kɛ ɔda nyɛleɛ bie ali la. (Gyn. 24:58; 27:5-17) Noko ɛnee ɔbu debie yɛɛ ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbali adehilelɛ zo. (Gyn. 24:17, 18, 65) Saa ɛbɛlɛ ɛ nwo aze ɛdie Gyihova ngyehyɛleɛ ɛto nu kɛ mɔɔ Relebɛka yɛle la a, ɛbayɛ neazo kpalɛ wɔamaa wɔ abusua ne nee asafo ne. Subane mɔɔ ɔhyia kɛ Kilisienema kɔsɔɔti mɔɔ bɛnyi sunsum nu nyia la a le kɛ bɛbanwu ninyɛne mɔɔ bɛlɛ adenle bɛyɛ la. Ɛnee Ɛseta le raalɛ mɔɔ sulo Nyamenle yɛɛ ɔze ninyɛne mɔɔ ɔlɛ adenle ɔyɛ la. Ye subane ɛhye ammaa yeammemaa ɔ nwo zo. Ɔdiele folɛ mɔɔ ye busuanli Mɔdekae mɔɔ tɛla ye kpanyinli la dule ye la na ɔlile zo. (Ɛst. 2:10, 20, 22) Saa ɛdawɔ noko ɛkpondɛ folɛdulɛ kpalɛ na ɛfa ɛdi gyima a, ɛbahola wɔala subane zɔhane bie ali. (Tae. 2:3-5) Ɛseta hilele kɛ ɔze ninyɛne mɔɔ ɔlɛ adenle ɔyɛ la wɔ adenle gyɛne zo. Ɛnee Ɛseta “anwo yɛ fɛ yɛɛ ɔgyi zo sengɔɔnwo,” noko yeambɔ mɔdenle kɛ ɔtwe menli adwenle yeara ɔ nwo zo.—Ɛst. 2:7, 15. w23.12 19-20 ¶6-8
Molɛ, April 6
Nyamenle le kpole tɛla yɛ ahonle yɛɛ ɔze debie biala.—1 Dwɔn 3:20.
Adwenle mɔɔ bua bɛ fɔlɛ dahuu ɛnle adesoa mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛsoa a. Saa yɛha yɛ ɛtane, yɛnlu yɛ nwo na yɛlɛyɛ ninyɛne mɔɔ ɔnrɛmaa yɛnrɛyɛ ɛtane ne bieko la a, yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ Gyihova ɛva ɛhyɛ yɛ. (Gyi. 3:19) Saa yɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ a, yemɔ Gyihova ɛngulo kɛ yɛbamaa yɛ adwenle ahɔ zo abua yɛ fɔlɛ. Ɔze kɛzi yɛmaa yɛ adwenle bua yɛ fɔlɛ dahuu a, ɔbaboda yɛ la. (Edw. 31:10) Saa yɛmaa nyanelilɛ bo yɛ nwo zo a, bie a ɔbamaa yɛagyakyi yɛ ngoane nwo ɛnriandilɛ ne ɛzulɛ. (2 Kɔl. 2:7) Saa wɔ adwenle bua wɔ fɔlɛ dahuu a, kakye “nɔhalɛ ɛtanefakyɛ” ne mɔɔ vi Nyamenle ɛkɛ la. (Edw. 130:4) Saa ɔfa bɛdabɛ mɔɔ bɛnlu bɛ nwo nɔhalɛ nu la ɛtane ɔkyɛ bɛ a, ɔbɔ bɛ ɛwɔkɛ kɛ: “Menrɛhakye bɛ ɛtane ne bieko.” (Gyɛ. 31:34) Ɛhye kile kɛ Gyihova ɛnrɛdwenle ɛtane mɔɔ yeva yehyɛ wɔ la anwo bieko. Mmakile ɛ nwo nyane ɔluakɛ wɔ nvonleɛ ne mɔ ɛmmaa ɛngola ɛnyɛ ninyɛne bie mɔ kɛkala wɔ Gyihova ɛzonlenlɛ nu la ati. Gyihova ɛngɔ zo ɛndwenle wɔ ɛtane ne mɔ anwo, na ɔnle kɛ ɛdawɔ noko ɛyɛ zɔ. w23.08 30-31 ¶14-15
Kenlenzile, April 7
Bɛgyinla kpundii, bɛzi pi. —1 Kɔl. 15:58.
Yɛtetele ɛhye mɔ dɔɔnwo wɔ COVID-19 ewulenzane mekɛ ne anu. Adwenleadwenle mgbane mɔɔ dɔle bɛdabɛ mɔɔ bɛdiele mɛlɛbɛla edwɛkɛ ɛhye mɔ anwo la bie andɔ Gyihova Alasevolɛ mɔɔ diele adehilelɛ mɔɔ yɛ ahyehyɛdeɛ ne vale maanle la anwo. (Mat. 24:45) Ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ adwenle yɛsie “ninyɛne mɔɔ hyia kpalɛ la” azo. (Fel. 1:9, 10) Ninyɛne mɔɔ twehwe adwenle la bahola alie yɛ mekɛ dɔɔnwo na yeaye yɛ adwenle yeavi ninyɛne mɔɔ hyia kpalɛ la azo. Saa yɛfa yɛ adwenle yɛsie ɛbɛlabɔlɛ nu ninyɛne le kɛ aleɛlilɛ, nzanlonlɛ, anyelielɛ ninyɛne nee gyima zo somaa a, ɔbahola yeahwehwe yɛ adwenle. (Luku 21:34, 35) Eza dahuu yɛte nzakadolɛ nee maanyɛlɛ nu kpolerazulɛ nwo amaneɛbɔlɛ dɔɔnwo. Ɔwɔ kɛ yɛnea boɛ amaa kpolerazulɛ ɛhye mɔ andwehwe yɛ adwenle. Saa yɛanyɛ ye zɔ a, bie a yɛbabɔ ɔ bo yɛagyinla bɛ nuhua bie afoa wɔ yɛ adwenle nee yɛ ahonle nu. Seetan dua ndenle ngakyile zo kɛ ɔfa yeazɛkye kpɔkɛ mɔɔ yɛbɔ kɛ yɛyɛ mɔɔ le kpalɛ la. w23.07 16-17 ¶12-13
Dwɛkɛ, April 8
Bɛhɔ zo bɛyɛ ɛhye bɛva bɛhakye me.—Luku 22:19.
Wɔ Gyihova menli afoa nu, Kelaese ewule Ngakyelɛlilɛ ne a le kenle titili kpalɛ wɔ ɛvolɛ ne anu a. Yemɔ a le ɛvoyia kokye mɔɔ Gyisɛse mumua ne hanle kɛ ye ɛdoavolɛma ɛli a. (Luku 22:19, 20) Ɔmaa yɛkakye ndenle mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛahile kɛ yɛ nye sɔ Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne la. (2 Kɔl. 5:14, 15) Eza ɔmaa yɛnyia nwolɛ adenle ‘yɛmaa yɛ nwo anwosesebɛ.’ (Wlo. 1:12) Yɛɛ mɔɔ anyelielɛma dɔɔnwo nwu ye nee mɔɔ bɛte la ka bɛ maa bɛnyia ɛhulolɛ kɛ bɛbabɔ ɔ bo bɛazukoa Baebolo ne. Eza dwenle kɛzi Ngakyelɛlilɛ ne ka mediema mɔɔ wɔ ewiade amuala la bɔ nu la anwo. Ninyɛne ɛhye mɔ ati a Ngakyelɛlilɛ ne sonle bolɛ maa yɛ la! w24.01 8 ¶1-3
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 9) Luku 19:29-44
Maanle, April 9
Nyamenle hulole ewiade ne kpole kpalɛ yemɔti ɔvale ɔ Ra kokye ne ɔmaanle, amaa awie biala mɔɔ kɛla ye ali kɛ ɔlɛ diedi wɔ ye nu la bɛanzɛkye ye na yeanyia dahuu ngoane.—Dwɔn 3:16.
Saa yɛdwenledwenle afɔle mɔɔ Gyihova nee Gyisɛse bɔle la anwo dɔɔnwo a, ɔbamaa yɛade kɛzi bɛkulo yɛ nuhua ko biala la abo kpalɛ. (Gal. 2:20) Ɛkpɔnedeɛ ne le ahyɛlɛdeɛ mɔɔ kile ɛlɔlɛ. Gyihova ɛva debie mɔɔ sonle bolɛ kpalɛ maa ye, Gyisɛse, ɛbɔ afɔle ɛva ɛhile kɛzi ɔkulo yɛ la. Ɔlua yɛdayɛ ti, Gyihova maanle ɔ Ra ne nwunle amaneɛ na ɔwule. Gyihova ɛnde nganeɛ kɛ ɔkulo yɛ ala, emomu ɔda kɛzi ɔkulo yɛ la ali ɔkile yɛ. (Gyɛ. 31:3) Gyihova ɛhwe yɛ ɛbikye ɔ nwo ɔluakɛ ɔkulo yɛ. (Fa toto Ditilɔnomi 7:7, 8 anwo.) Debie biala anzɛɛ awie biala ɛnrɛhola ɛnrɛhwe yɛ ɛnrɛvi ɛlɔlɛ zɔhane anwo. (Wlo. 8:38, 39) Kɛzi ɛlɔlɛ ɛhye maa ɛdawɔ mumua ne ɛte nganeɛ ɛ? w24.01 28 ¶10-11
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 10) Luku 19:45-48; Mateyu 21:18, 19; 21:12, 13
Kule, April 10
‘Wɔ anyelazo nu bɛbaye abɔdeɛ bɛavi akɛlɛzonlenlɛ bo.’—Wlo. 8:20, 21.
Kilisienema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la bu bɛ anwuma anyelazo kɛ ɔsonle bolɛ. Bɛ nuhua ko a le Adiema Frederick Franz. Ɔhanle kɛzi ɔte nganeɛ wɔ anyelazo ɛhye anwo la anwo edwɛkɛ kɛ: “Kɛ ɔde ye biala la yɛ anyelazo ne bara nu, na menli 144,000 ne mɔɔ boka mboane ekpunli ekyi ne anwo la anu biala bɛnyia mɔɔ Nyamenle ɛva ɛbɔ ye ɛwɔkɛ la. Yɛ ahatualɛ ne bayɛ kpole kpalɛ adɛla kɛzi yɛsuzu bɔbɔ la.” Wɔ 1991, Adiema Franz zile zolɛ kɛ: “[Yɛ] anyelazo ne tɛsonle bolɛ tɛmaa yɛ. . . . Mekɛ tendenle mɔɔ yɛlɛfa yɛahendɛ la, ɛnee yɛ nye ɛlɛdie nwolɛ kpalɛ. Ɔle debie mɔɔ ɔhyia kɛ yɛkendɛ ye a . . . Yɛ anyelazo ne sonle bolɛ kpole kpalɛ maa me ɛnɛ tɛla mekɛ mɔɔ ɛze la.” Saa yɛ nye la kɛ yɛbanyia dahuu ngoane wɔ anwuma o anzɛɛ azɛlɛ ye azo o, ɔle anyelazo kɛnlɛma mɔɔ maa yɛdi fɛlɛko a. Na yɛ anyelazo ɛhye anu bahola ayɛ se bɔbɔ. w23.12 9 ¶6; 10 ¶8
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 11) Luku 20:1-47
Yalɛ, April 11
Nlankɛ nee mbɔnkye mogya ɛngola ɛnye ɛtane ɛnvi ɛkɛ.—Hib. 10:4.
Ɛnee kɔbele afɔlemokyea mɔɔ bɛfa nane bɛbɔ afɔle wɔ zo la gyi ɛdanlɛsua ne anuhɔlɛ ne alienwo. (Ɛzɛ. 27:1, 2; 40:29) Noko zɔhane afɔlebɔlɛ ne mɔ ammaa bɛangola bɛanva menli ne mɔ ɛtane bɛangyɛ bɛ bɔkɔɔ. (Hib. 10:1-3) Nane mɔɔ ɛnee bɛfa bɛbɔ afɔle dahuu wɔ ɛdanlɛsua ne anu la hwenle adwenle hɔle afɔlebɔlɛ ko bie mɔɔ ɔbamaa bɛava alesama ɛtane bɛahyɛ bɛ bɔkɔɔ la azo. Ɛnee Gyisɛse ze kɛ Gyihova ɛzoa ye wɔ azɛlɛ ye azo kɛ ɔrava ye dasanli ngoane ne ɔyɛ ɛkpɔnedeɛ ɔmaa alesama. (Mat. 20:28) Ɔti mɔɔ bɛzɔnenle Gyisɛse la, ɔdule ɔ nwo ɔmaanle kɛ ɔbayɛ mɔɔ Gyihova kulo la. (Dwɔn 6:38; Gal. 1:4) Gyisɛse vale ye ngoane bɔle “afɔle kokye” vale kpɔdale anzɛɛ hedale awie biala mɔɔ banyia diedi wɔ Kelaese anu la ɛtane zo bɔkɔɔ.—Hib. 10:5-7, 10. w23.10 26-27 ¶10-11
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 12) Luku 22:1-6; Maake 14:1, 2, 10, 11
NGAKYELƐLILƐ KENLE NE
Mekɛ Mɔɔ Sɛnzɛne Ne Ɛhɔdɔ
Folɛ, April 12
Ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ Nyamenle fa maa la a le dahuu ngoane ɔlua yɛ Awulae Kelaese Gyisɛse anwo zo.—Wlo. 6:23.
Yɛdayɛ mumua ne yɛnrɛhola yɛnrɛlie yɛ nwo yɛnrɛvi ɛtane nee ewule nu ɛlɛ. (Edw. 49:7, 8) Ɔti Gyihova yɛle ngyehyɛleɛ ɔmaanle ɔ Ra ne mɔɔ ɔkulo ye la rawule maanle yɛ. Bɛ mu nwiɔ bɛbɔle afɔle kpole kpalɛ. Saa yɛdwenledwenle afɔle mɔɔ Gyihova nee Gyisɛse bɔle maanle yɛ la anwo kpalɛ a, ɔbamaa yɛahile ɛkpɔnedeɛ ne anwo anyezɔlɛ kpole. Mɔɔ Adam yɛle ɛtane la, nwolɛ adenle mɔɔ ɛnee ɔlɛ kɛ ɔ nee ɔ mra kɔsɔɔti banyia dahuu ngoane la bɔle bɛ. Amaa yɛ sa aha mɔɔ vile Adam asa la bieko la, Gyisɛse vale ɔdaye mumua ne ye ngoane mɔɔ di munli la bɔle afɔle. Wɔ mekɛ dodo mɔɔ Gyisɛse lile wɔ azɛlɛ ye azo la amuala anu, “yeanyɛ ɛtane biala yɛɛ bɛannwu mɛlɛbɛla wɔ ɔ nloa anu.” (1 Pita 2:22) Mɔɔ Gyisɛse wule la ɛnee ɔdi munli, ɔti ɛnee ɔbahola yeava ye ngoane ne yeadua mɔɔ vile Adam asa la pɛpɛɛpɛ.—1 Kɔl. 15:45; 1 Tim. 2:6. w24.01 10 ¶5-6
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 13) Luku 22:7-13; Maake 14:12-16 (Edwɛkɛ mɔɔ sisile mekɛ mɔɔ sɛnzɛne ne ɛhɔdɔ: Naesan 14) Luku 22:14-65
Molɛ, April 13
Ɔwolole nwuanzanwuanza ɛleka ne kokye, na ɔliele yɛ dahuu, noko yeanva mbɔnkye nee nlankɛ mralɛ mogya, ɔvale ɔdaye mumua ne ye mogya.—Hib. 9:12.
Mɔɔ bɛdwazole Gyisɛse la anzi, ɔhɔwolole sunsum nu ɛzonlenlɛsua ne Nwuanzanwuanza Nu Nwuanzaanwu Ɛleka ne. Yɛnwu kɛzi ngyehyɛleɛ mɔɔ Gyihova ɛyɛ ɛmaa nɔhalɛ ɛzonlenlɛ, mɔɔ gyi ɛkpɔnenlɛ afɔlebɔlɛ ne nee Gyisɛse Kelaese ɛsɔfolilɛ ne azo la kpogya la wienyi. Yizilayɛ ɛsɔfo kpanyinli ne vale nane mɔɔ bɛvale bɛbɔle afɔle la mogya hɔle Nwuanzanwuanza Nu Nwuanzaanwu Ɛleka ne mɔɔ menli a yɛle la, noko Gyisɛse hɔle “anwuma lɔ,” ɛleka nwuanzanwuanza kpalɛ ne, ɔhɔvindele Gyihova anyunlu. Ɛnee Gyisɛse lɛ nwolɛ adenle kɛ ɔbadɛnla azɛlɛ ye azo kɛ dasanli mɔɔ di munli, noko ɔkpale “kɛ ɔdua ɔ nwo mɔɔ ɔvale ɔbɔle afɔle la azo yeaye ɛtane yeavi ɛkɛ.” (Hib. 9:24-26) Saa yɛlɛ anyelazo kɛ yɛbadɛnla anwuma anzɛɛ azɛlɛ ye azo a, yɛ muala yɛbahola yɛazonle Gyihova wɔ ye sunsum nu ɛzonlenlɛsua ne anu. w23.10 28 ¶13-14
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 14) Luku 22:66-71
Kenlenzile, April 14
Zɔhane ati, bɛmaa yɛva anwodozo yɛbikye ɛlolɛ kpole belemgbunli ebia ne.—Hib. 4:16.
Eza dwenle gyima mɔɔ Gyisɛse ɛlɛyɛ ye wɔ anwuma kɛ yɛ Belemgbunli nee yɛ Ɛsɔfo Kpanyinli mɔɔ se anwunvɔne la anwo. Yɛbahola yɛalua ɔ nwo zo yɛabikye Nyamenle “ɛlolɛ kpole belemgbunli ebia ne” wɔ asɔneyɛlɛ nu na yɛazɛlɛ ye anwunvɔnezelɛ nee ye moalɛ wɔ “mekɛ kpalɛ nu.” (Hib. 4:14, 15) Bɛmmamaa yɛmaa kenle ko bɔbɔ pɛ nu mɔɔ yɛndwenledwenle mɔɔ Gyihova nee Gyisɛse ɛyɛ ɛmaa yɛ nee mɔɔ bɛlɛyɛ bɛamaa yɛ la anwo a. Ɔwɔ kɛ ɛlɔlɛ mɔɔ bɛlɛ bɛmaa yɛ la ka yɛ ahonle kpole na ɔmaa yɛbɔ mɔdenle yɛsonle Gyihova. (2 Kɔl. 5:14, 15) Adenle kpalɛ ko mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛala anyezɔlɛ ali la a le kɛ yɛbaboa awie mɔ yɛamaa bɛarayɛ Gyihova Alasevolɛ nee Gyisɛse ɛdoavolɛma. (Mat. 28:19, 20) Ɛhye a ɛzoanvolɛ Pɔɔlo yɛle a. Ɛnee ɔze kɛ Gyihova ɛhulolɛdeɛ a le kɛ “ɔkulo kɛ ɔdie menli ngakyile kɔsɔɔti na bɛnyia nɔhalɛ ne anwo nɔhalɛ ndelebɛbo.”—1 Tim. 2:3, 4. w23.10 22-23 ¶13-14
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 15) Mateyu 27:62-66
Dwɛkɛ, April 15
Ewule ɛnle ɛkɛ bieko, yɛɛ alɔbɔlɛ nee ɛzunlɛ nee nyane ɛnle ɛkɛ bieko. —Yek. 21:4.
Saa yɛ nuhua dɔɔnwo ɛlɛdi awie mɔ daselɛ a, yɛka Paladaese nwo edwɛkɛ ɛhye mɔɔ wɔ Baebolo ne anu mɔɔ ka ahonle la yɛkile bɛ. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛaboa awie mɔ yɛamaa bɛanyia anwodozo kɛ nyilalɛ mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Yekile 21:3, 4 la bara nu ɛ? Na kɛ ɔkɛyɛ na yɛdayɛ noko yɛanyia Gyihova nee ye ɛwɔkɛ ne mɔ anu anwodozo kpole ɛ? Gyihova ambɔ ɛwɔkɛ ɛhye mɔɔ ka ahonle la ala, emomu, eza ɔmaanle yɛ ninyɛne mɔɔ yɛbahola yɛagyinla zo yɛava yɛ nwo yɛado zo la. Yɛnwu deɛmɔti yɛbahola yɛava yɛ nwo yɛado Paladaese nwo ɛwɔkɛ mɔɔ Gyihova ɛbɔ la azo la wɔ ngyehyɛnu mɔɔ doa zo la anu. Yɛkenga ye wɔ ɛkɛ ne kɛ: “Na Mɔɔ de belemgbunli ebia ne azo la hanle kɛ: ‘Nea! Melɛyɛ ninyɛne kɔsɔɔti fofolɛ.’ Eza ɔhanle kɛ: ‘Kɛlɛ, ɔluakɛ edwɛkɛ ɛhye le zɔ yɛɛ ɔle nɔhalɛ.’ Na ɔzele me kɛ: ‘Bɛra nu bɛwie! Mame a mele Alefa nee Omiga ne a, mɔlebɛbo nee awieleɛ ne.’”—Yek. 21:5, 6a. w23.11 3 ¶3-5
Ngakyelɛlilɛ Baebolo ɛgengalɛ: (Edwɛkɛ mɔɔ sisile kenle ne: Naesan 16) Luku 24:1-12
Maanle, April 16
Kɔ zo tu mgbavolɛ folɛ kɛ bɛmaa bɛ adwenle nu ɛla ɛkɛ.—Tae. 2:6.
Kpavolɛ bie bahola ahile kɛ ye adwenle nu ɛbuke ɔlua kɛzi ɔsisi kpɔkɛ wɔ ye tɛladeɛwulalɛ nee ye anwoziezielɛ nwo la azo. Fane dɔɔnwo, bɛdabɛ mɔɔ bɛmbu Gyihova anzɛɛ bɛ ɛbɛla ɛzɛkye la a yɛ adɛladeɛ fofolɛ na bɛbɔ nwolɛ nolo a. Adɛladeɛ mɔɔ kyekye bɛ anzɛɛ mɔɔ mrenyia wula a ɔmaa bɛsɔho mraalɛ mɔɔ bɛyɛ la maa ɛbɛlatane nwo adwenle mɔɔ bɛlɛ la da ali. Saa kpavolɛ mɔɔ ɛlɛnyi sunsum nu la ɛlɛkpa tɛladeɛ mɔɔ ɔbawula la a, ɔwɔ kɛ ɔfa Baebolo ngyinlazo ɔdi gyima na ɔsukoa bɛdabɛ mɔɔ bɛyɛ neazo kpalɛ wɔ asafo ne anu la. Ɔbahola yeabiza ɔ nwo kɛ: ‘Asoo kpɔkɛ mɔɔ mesisi la kile kɛ me adwenle nu la ɛkɛ yɛɛ medwenle awie mɔ anwo ɔ? Asoo kɛzi mesiezie me nwo la maa awie mɔ die di kɛ medu me nwo memaa kɛ mesonle Nyamenle ɔ?’ (1 Kɔl. 10:31-33) Kpavolɛ mɔɔ ye adwenle nu ɛbuke la banyia ɔ mediema mrenyia nee mraalɛ yɛɛ ye anwuma Selɛ ne noko anyunlu ɛlolɛ. w23.12 26 ¶7
Kule, April 17
‘Me Belemgbunlililɛ ɛnvi ewiade ɛhye anu. Saa me Belemgbunlililɛ vi ewiade ɛhye anu a, anrɛɛ me sonvolɛma baho.’—Dwɔn 18:36.
Wɔ tete ne, “nyiakɛ belemgbunli ne” tetale Gyihova menli. (Dan. 11:40) Kɛ neazo la, wɔ ɛvoya 20 ne mɔlebɛbo, kɛmɔ mediema dɔɔnwo ɛngyinla afoa biala la ati, bɛguale bɛ efiade yɛɛ bɛyele Alasevolɛ ngakula bie mɔ bɛvile sukulu nu ɔlua deɛ ko ne ala ati. Kenlensa ye bɔbɔ, Gyihova azonvolɛ mɔɔ wɔ belemgbunli zɔhane tumililɛ bo la ɛyia nɔhalɛ mɔɔ bɛdi bɛmaa Nyamenle Belemgbunlililɛ ne la anwo sɔnea dɔɔnwo wɔ ndenle gyɛne zo. Kɛ neazo la, saa bɛlɛbɔ ɛradolɛ nwo nolo a, bie a ɔbahwehwe Kilisienenli bie yeamaa yeagyinla maanyɛlɛ eku anzɛɛ maanyɛlɛ nu sonla bie anzi. Bie a ɔnrɛdo ɛra ne bie; noko wɔ ye adwenle nee ye ahonle nu, ɔgyi bie anzi. Noko amaa yɛahile kɛ yɛngyi afoa biala wɔ maanyɛlɛ nu la, tɛ mɔɔ yɛyɛ la ala a ɔwɔ kɛ yɛnea boɛ wɔ nwo a, eza ɔwɔ kɛ yɛnea boɛ wɔ mɔɔ yɛdwenle nwo nee kɛzi yɛte nganeɛ la anwo!—Dwɔn 15:18, 19. w23.08 12 ¶17
Yalɛ, April 18
Maa bɛye Gyihova mɔɔ ɔsoa yɛ adesoa ne alehyenlɛ biala la ayɛlɛ. —Edw. 68:19.
Mekɛ mɔɔ yɛlɛsu yɛ ngoane nwo ɛnriandilɛ ne la, ɔwɔ kɛ yɛnriandi wɔ adenle mɔɔ ɔbamaa ‘yɛanyia ahatualɛ ne’ la azo. (1 Kɔl. 9:24) Gyisɛse hanle kɛ “aleɛlilɛ molozo nee nza dɔɔnwo ɛnlonlɛ yɛɛ ɛbɛlabɔlɛ nu adwenleadwenle” bahola ahomo yɛ nwo zo. (Luku 21:34) Ngɛlɛlera ɛhye nee gyɛne bahola aboa wɔ yeamaa wɔanwu nzenzaleɛ mɔɔ ɔhyia kɛ ɛyɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɛlɛsu wɔ ngoane nwo ɛnriandilɛ ne la. Yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ yɛbali konim wɔ yɛ ngoane nwo ɛnriandilɛ ne anu, ɔluakɛ Gyihova bamaa yɛ anwosesebɛ mɔɔ yɛhyia la. (Aye. 40:29-31) Ɔti mmato wɔ ɛnriandilɛ ne anu! Sukoa ɛzoanvolɛ Pɔɔlo mɔɔ nriandile ɛsesebɛ amaa yeanyia ahatualɛ ne mɔɔ gyi ɔ nyunlu la. (Fel. 3:13, 14) Awie biala ɛnrɛhola ɛnrɛzu ɛnriandilɛ ɛhye ɛnrɛmaa wɔ, noko ɔlua Gyihova moalɛ zo, ɛbahola wɔali konim. Gyihova bahola aboa wɔ yeamaa wɔazoa wɔ adesoa ne mɔ na wɔavuandi mɔɔ nwolɛ ɛngyia la wɔagua bɛ lɔ. Kɛmɔ Gyihova wɔ wɔ afoa la ati, ɛbahola wɔava kpundiigyinlanlɛ wɔazu wɔ ɛnriandilɛ ne na wɔali konim! w23.08 31 ¶16-17
Folɛ, April 19
Di wɔ papa nee wɔ mame eni. —Ɛzɛ. 20:12.
Mɔɔ ɛnee Gyisɛse ɛli ɛvolɛ 12 la, ye awovolɛ gyakyile ye wɔ Gyɛlusalɛm. (Luku 2:46-52) Mɔɔ bɛlile ɛvoyia ne bɛwiele la, ɛnee ɔle Dwosefi nee Mɛle ɛzonlelilɛ kɛ bɛbanlea kɛ bɛ mra ne mɔ amuala boka menli mɔɔ ɛlɛsia ahɔ bɛ sua zo la anwo. Mɔɔ akee Dwosefi nee Mɛle nwunle Gyisɛse la, Mɛle bɔle ye somolɛ kɛ ɔtɛbɔ Gyɛlusalɛm la! Anrɛɛ Gyisɛse bahola aha ahile bɛ kɛ mɔɔ bɛlɛyɛ la ɛnle ye adenle zo. Noko ɔvale mualɛ sikalɛ mɔɔ ɛbulɛ wɔ nu la ɔmaanle ye awovolɛ. Dwosefi nee Mɛle ande “mɔɔ ɔhanle ɔhilele bɛ la abo.” Noko Gyisɛse ‘hɔle zo bɛlɛle ɔ nwo aze maanle bɛ.’ Ngakula, saa bɛ awovolɛ yɛ nvonleɛ anzɛɛ bɛande bɛ edwɛkɛ bo a, asoo ɔyɛ se ɔmaa bɛ kɛ bɛbayɛ tieyɛ ɔ? Duzu a bahola aboa bɛ a? Dwenle kɛzi Gyihova te nganeɛ la anwo. Baebolo ne ka kɛ, saa ɛtie wɔ awovolɛ a, ɔsɔ “Awulae anye.” (Kɔl. 3:20) Saa wɔ awovolɛ ɛnde wɔ edwɛkɛ bo kpalɛ anzɛɛ bɛdi mɛla mɔɔ le kyengye la a, Gyihova ze. Noko saa ɛkpa kɛ ɛbadie bɛ wɔ adenle biala azo a, ɛmaa ɔ nye die. w23.10 7 ¶5-6
Molɛ, April 20
Bɛde edwɛkɛ bo, na bɛla bɛtɛɛyɛlɛ ali bɛhile menli kɔsɔɔti.—Tae. 3:2.
Bie a awie mɔɔ yɛ nee ye kɔ sukulu la baha kɛ ɔwɔ kɛ Gyihova Alasevolɛ kakyi adwenle mɔɔ bɛlɛ wɔ menli mɔɔ bɛ awodeɛ le ko nla nwo la. Yɛbahola yɛamaa yeanyia anwodozo kɛ yɛbu nwolɛ adenle mɔɔ awie ko biala lɛ si ɔ ti anwo kpɔkɛ la. (1 Pita 2:17) Akee yɛbahola yɛaha kɛzi yɛfa mɔɔ Baebolo ne ka ye wɔ edwɛkɛ ne anwo la yɛdi gyima a ɔmaa yɛ nye die la anwo edwɛkɛ yɛahile ye. Saa yɛyia awie mɔɔ ɔ nee yɛ ɛnyɛ adwenle fee la a, ɔnle kɛ yɛfa yɛ adwenle yɛbu ye ndɛndɛ kɛ yɛze mɔɔ ɔdie ɔdi la. Kɛ neazo la, saa awie mɔɔ ɛ nee ye kɔ sukulu la ka kɛ nrɛlɛbɛ ɛnle nu kɛ yɛbalie Nyamenle yɛali noko ɛ? Asoo ɔwɔ kɛ ɛnyia adwenle kɛ ɔdie ngakyihakyililɛ ɔdi yɛɛ ɔze nwolɛ edwɛkɛ dɔɔnwo ɔ? Nɔhalɛ nu, bie a edwɛkɛ mɔɔ ɔte kɛ awie mɔ ɛlɛka la bie a ɔlɛka a. Ɛbahola wɔahile ye ɛleka mɔɔ ɔbanyia abɔdeɛ nwo edwɛkɛ wɔ jw.org la. Bie a nzinlii, ɔbahulo kɛ ɔ nee wɔ bazuzu edwɛkɛ anzɛɛ vidio bie mɔɔ ɔnwunle ye wɔ ɛkɛ la anwo. Nɔhalɛ nu, saa yɛda ɛbulɛ ali yɛkile ye a, bie a ɔbaha ye yeamaa yeahakyi ye adwenle. w23.09 17 ¶12-13
Kenlenzile, April 21
O Gyihova, ɛle kpalɛ yɛɛ ɛlɛ ɛhulolɛ kɛ ɛbava ɛtane wɔahyɛ; wɔ ɛlɔlɛ kpundii ne zonle maa bɛdabɛ mɔɔ bɛsu bɛfɛlɛ wɔ la amuala.—Edw. 86:5.
Saa yɛyɛ nvonleɛ na yɛbɔ mɔdenle biala kɛ yɛbali nwolɛ gyima, yɛaziezie yɛ adenle nu na yɛava yɛ nwo yɛado Gyihova anwo zo a, yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ ɔbava yɛ yeali gyima na yeayila yɛ kpalɛ. (Mrɛ. 28:13) Ɛnee Samesɛn ɛnli munli; noko yeammaa ɔ sa nu ando wɔ mɔdenle mɔɔ ɔbɔle ɔzonlenle Gyihova la anu ɔnva kɛ ɔdoa Dɛlaela too ɔyɛle nvonleɛ la. Na Gyihova noko amkpo ye. Eza Nyamenle vale Samesɛn lile gyima wɔ adenle mɔɔ yɛ nwanwane la azo. Ɛnee Gyihova tɛbu ye kɛ ɔle sonla mɔɔ lɛ diedi kpole na ɔmaanle bɛvale ye duma bɛbokale nɔhavoma mɔɔ bɛbobɔle bɛ aluma wɔ Hibuluma tile 11 la anwo. Saa yɛnwu kɛ yɛlɛsonle anwuma Selɛ zɛhae mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ na ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbaboa yɛ, titili wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛyia ngyegyelɛ la a, nea kɛzi ɔmaa yɛ anwosesebɛ a! Ɔti kɛ mɔɔ Samesɛn yɛle la, bɛmaa yɛdayɛ noko yɛzɛlɛ Gyihova kɛ: “Mesɛlɛ wɔ kakye me na maa me anwosesebɛ.”—Ndɛ. 16:28. w23.09 7 ¶18-19
Dwɛkɛ, April 22
Bɛmaa Gyihova kenle ne ɛralɛ adɛnla bɛ adwenle nu kpalɛ.—2 Pita 3:12.
Kɛmɔ Gyihova kenle ne wɔ yɛ adwenle nu kpalɛ la ati, ɔbaha yɛ yeamaa yɛabɔ edwɛkpa ne nolo yɛahile awie mɔ. Noko wɔ tɛnlabelɛ bie mɔ anu, bie a yɛnrɛnyia akɛnrasesebɛ yɛnrɛdendɛ. Duzu ati ɔ? Sonla nwo ɛzulolɛ bahola aha yɛ. Ɛhye bie a dole Pita la. Nɔe ne mɔɔ bɛlɛdi Gyisɛse edwɛkɛ la, Pita angola anla ɔ nwo ali kɛ ɔle Gyisɛse ɛdoavolɛ, na ɔhanle ye fane dɔɔnwo bɔbɔ kɛ ɔnze ye. (Mat. 26:69-75) Noko nzinlii, ɛzoanvolɛ ko ye ala vale anwodozo hanle kɛ: “Bɛmmasulo mɔɔ bɛsulo ye la anzɛɛ bɛmmamaa bɛ ahonle tu.” (1 Pita 3:14) Pita edwɛkɛ ne maa yɛnyia anwodozo kɛ yɛbahola yɛali sonla nwo ɛzulolɛ zo. Duzu a bahola aboa yɛ yeamaa yɛali sonla nwo ɛzulolɛ zo a? Pita hanle hilele yɛ kɛ: “Bɛde Kelaese anwo kɛ Awulae wɔ bɛ ahonle nu.” (1 Pita 3:15) Ɛhye kile kɛ yɛbadwenledwenle gyinlabelɛ nee tumi mɔɔ yɛ Awulae nee yɛ Belemgbunli Kelaese Gyisɛse lɛ la anwo. w23.09 27-28 ¶6-8
Maanle, April 23
‘Adwɔmane ɛbɛla nee nyɛleɛ evinli biala ɛdeɛ, bɛmmabɔ zo bɔbɔ wɔ bɛ avinli.’—Ɛfɛ. 5:3.
Ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛko yɛtia “awozinli nu gyima mɔɔ nvasoɛ ɛnle zo la” amaa yeankyekye yɛ. (Ɛfɛ. 5:11) Awie mɔ anwubielɛ ɛmaa yela ali wienyi kɛ, saa awie ta nea anzɛɛ ɔtie anzɛɛ ɔka evinli nyɛleɛ anzɛɛ ɛbɛlatane nwo edwɛkɛ a, ɔmmaa ɔnyɛ se kɛ ɔbabɔ ɛbɛlatane. (Gyn. 3:6; Gye. 1:14, 15) Seetan ewiade ne bɔ mɔdenle kɛ ɔbɛlɛbɛla yɛ amaa yɛalie yɛali kɛ nvonleɛ biala ɛnle ninyɛne mɔɔ Gyihova se ɔle ɛbɛlatane yɛɛ nwolɛ ɛnde la anwo. (2 Pita 2:19) Agyibadolɛ mɔɔ Abɔnsam ɛva ɛli gyima mekɛ tendenle la a le kɛ ɔmaa menli adwenle nu ayɛ bɛ kesee wɔ mɔɔ le kpalɛ nee mɔɔ le ɛtane la anwo. (Aye. 5:20; 2 Kɔl. 4:4) Ɔnyɛ nwanwane kɛ vidio, TV zo gyimalilɛ nee wɛbsaete dɔɔnwo si adwenle mɔɔ ko tia Gyihova tenlene ngyinlazo ne mɔ la adua la! Seetan ɛlɛbɔ mɔdenle kɛ ɔbɛlɛbɛla yɛ yeamaa yɛanyia adwenle kɛ evinli nyɛleɛ nee ɛbɛlatane mɔɔ ɛbu zo la ɛnva ngyegyelɛ biala ɛmba.—Ɛfɛ. 5:6. w24.03 22 ¶8-10
Kule, April 24
Ɛnee menli ɛhye mɔ ɛzonlenlɛ nwuanzanwuanza ne le ninyɛne mɔɔ wɔ anwuma lɔ la anwo neazo nee ye sɔhovolɛ ala.—Hib. 8:5.
Ɛnee ɛdanlɛsua ne le kɛ tɛnte mɔɔ mɔlebɛbo ne saa Yizilayɛma ɛlɛfi ɛleka ko ahɔ ɛleka fofolɛ a bɛsoa bɛkɔ a. Bɛvale bɛlile gyima kɛyɛ ɛvolɛ 500 kolaa na bɛazi ɛzonlenlɛsua kpalɛ wɔ Gyɛlusalɛm. (Ɛzɛ. 25:8, 9; Nɔm. 9:22) Ɛnee ɛdanlɛsua ne le ɛleka titili mɔɔ Yizilayɛma kɔyia amaa bɛabɔ afɔle na bɛazonle Nyamenle a. (Ɛzɛ. 29:43-46) Noko ɛnee eza ɛdanlɛsua ne gyi ɛkɛ ne maa debie kpole kpalɛ. Ɛnee tete ɛdanlɛsua ne le ‘ninyɛne mɔɔ wɔ anwuma lɔ la sɔhovolɛ,’ na ɛnee ɔgyi ɛkɛ ne ɔmaa Gyihova sunsum nu ɛzonlenlɛsua kpole ne. Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle kɛ, “ɛdanlɛsua ɛhye le ndonwo maa ɛnɛ mekɛ ye.” (Hib. 9:9) Ɔti mekɛ mɔɔ ɔhɛlɛle Hibuluma ne kɛlata la, ɛnee sunsum nu ɛzonlenlɛsua ne wɔ ɛkɛ ne dɛba. Bɛvale bɛziele ɛkɛ wɔ ɛvolɛ 29 Y.M. anu. Wɔ zɔhane ɛvolɛ ne anu, bɛzɔnenle Gyisɛse na ɔbɔle ɔ bo kɛ ɔsonle kɛ Gyihova “ɛsɔfo kpanyinli kpole kpalɛ” wɔ sunsum nu ɛzonlenlɛsua ne anu.—Hib. 4:14; Gyi. 10:37, 38. w23.10 25-26 ¶6-7
Yalɛ, April 25
Bɛmaa menli kɔsɔɔti ɛnwu kɛ bɛlɛ ndelebɛbo.—Fel. 4:5.
Amaa Kilisienema akpazi wɔ sunsum nu la, ɔwɔ kɛ bɛkola bɛbele. Adenle boni azo? Saa yɛ tɛnlabelɛ ne kakyi a, ɔwɔ kɛ yɛyɛ nzenzaleɛ yɛɛ ɔwɔ kɛ yɛbu adwenle mɔɔ awie mɔ lɛ nee bɛ kpɔkɛzilɛ yɛfa yɛkile kɛ yɛlɛ ndelebɛbo. Kɛ Gyihova azonvolɛ la, yɛkulo kɛ yɛda ndelebɛbo ali. Eza yɛkulo kɛ yɛda mɛlɛbɛnwoaze nee ahunluyelɛyelalɛ ali. Bɛfɛlɛ Gyihova “Bodane ne” ɔluakɛ ɔgyi kpundii, ɔsi pi. (Dit. 32:4) Noko eza ɔlɛ ndelebɛbo. Mekɛ mɔɔ ewiade ɛhye ɛlɛkakyi la, yɛ Nyamenle ne kɔ zo yɛ nzenzaleɛ amaa yeamaa ye bodane ne ara nu. Gyihova bɔle alesama kɛ ye ɛsaso, na ɔmaanle bɛ tumi mɔɔ saa tɛnlabelɛ ne kakyi a bɛdabɛ noko bɛkola bɛyɛ nzenzaleɛ la. Yemaa yɛ ngyinlazo mɔɔ nuhua la ɛkɛ la wɔ Baebolo ne anu mɔɔ boa yɛ ɔmaa yɛsisi kpɔkɛ kpalɛ ɔnva nwo ngyegyelɛ mɔɔ bie a yɛbayia la. Gyihova mumua ne neazo nee ngyinlazo mɔɔ yeva yemaa yɛ la le daselɛ mɔɔ kile kɛ ɔle “Bodane ne” ɛdeɛ, noko eza ɔlɛ ndelebɛbo. w23.07 20 ¶1-3
Folɛ, April 26
Mɔɔ adwenleadwenle bole me nwo zo la, ɛkyekyele me rɛle na ɛmaanle me ahonle dɔle me azule nu.—Edw. 94:19.
Wɔ Baebolo ne anu, Gyihova fa ɔ nwo toto mame mɔɔ lɛ ahunluyelɛyelalɛ la anwo. (Aye. 66:12, 13) Wɔmɔ pɛ ɛrɛladane bie mɔɔ ɔlɛnea ɔ ra ekyi na ɔfa mɔɔ ɔhyia nwo la ɔmaa ye la anwo nvoninli. Saa yɛwɔ nyanelilɛ nu a, yɛbahola yɛava yɛ nwo yɛado Gyihova ɛlɔlɛ ne azo. Saa yɛyɛ ɛtane a, ɔngyakyi kɛ ɔbala ɛlɔlɛ ali yeahile yɛ. (Edw. 103:8) Yizilayɛ maanle ne bɔle Gyihova arɛle fane dɔɔnwo; noko mɔɔ ye menli ne nlunle bɛ nwo la, ɔluale edwɛkɛ ɛhye azo ɔlale ye ɛlɔlɛ kpundii ne ali ɔhilele bɛ: “Kɛmɔ ɛnee ɛsonle bolɛ wɔ me nye zo la ati, menlile wɔ eni yɛɛ mengulole wɔ.” (Aye. 43:4, 5) Nyamenle ɛlɔlɛ ne ɛtɛkakyile. Saa yɛyɛ nvonleɛ mgbole bɔbɔ a, saa yɛnu yɛ nwo na yɛsia yɛkɔ Gyihova ɛkɛ a, yɛbanwu kɛ ɔtɛkulo yɛ. Yebɔ ɛwɔkɛ kɛ ‘ɔbava ɛtane yeahyɛ bɔkɔɔ.’ (Aye. 55:7) Baebolo ne ka kɛ ɛtanefakyɛ ɛhye maa yɛnyia ‘anwodɔlɛ mekɛ yɛfi Gyihova ɛkɛ.’—Gyi. 3:19. w24.01 27 ¶4-5
Molɛ, April 27
‘Ɛnee me Nyamenle ne asa wɔ me nwo zo.’—Ɛzela 7:28.
Saa yɛlɛyia ngyegyelɛ a, Gyihova bahola aboa yɛ. Kɛ neazo la, saa yɛka yɛkile yɛ gyimamenle kɛ ɔmaa yɛ mekɛ ɔmaa yɛhɔ nyianu anzɛɛ ɔyɛ nzenzaleɛ wɔ mekɛ mɔɔ yɛfa yɛyɛ gyima la anu amaa yɛahola yɛahɔ yɛ debiezukoalɛ ne mɔ amuala a, ɔmaa yɛnyia nwolɛ adenle mɔɔ ɔbamaa yɛanwu Gyihova asa wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu la. Bie a kɛzi ninyɛne bahɔ boɛ amaa yɛ la bazi yɛ nwo kpole. Ɛhye maa Gyihova anu anwodozo mɔɔ yɛlɛ la yɛ kpole. Ɛzela zɛlɛle Gyihova kɛ ɔboa ye. Mekɛ biala mɔɔ Ɛzela bade nganeɛ kɛ ye gyima ne ɛlɛbo ɔ nwo zo la, ɔbɛlɛ ɔ nwo aze ɔsɛlɛ Gyihova moalɛ. (Ɛzela 8:21-23; 9:3-5) Ɛzela subane ne hanle menli mɔɔ ɔ nee bɛ wɔ la ɔmaanle bɛboale ye na bɛzukoale ye diedi ne. (Ɛzela 10:1-4) Saa nwonane afoa nu ninyɛne mɔɔ yɛhyia nwo anzɛɛ yɛ abusua ne anwo banebɔlɛ nwo adwenleadwenle fo yɛ nwo zo a, ɔwɔ kɛ yɛfa anwodozo yɛsɛlɛ Gyihova kɛ ɔboa yɛ. w23.11 18 ¶15-17
Kenlenzile, April 28
‘Ebileham nyianle diedi wɔ Gyihova anu na Nyamenle bule nyɛleɛ ɛhye kɛ ɔle tenlene.’—Gyn. 15:6.
Tɛ mɔɔ Gyihova ɛlɛka la a le kɛ saa yɛkulo kɛ bɛbu yɛ tenlenema a, ɔwɔ kɛ yɛyɛ mɔɔ Ebileham yɛle la bie pɛpɛɛpɛ. Nɔhalɛ nu, yɛbahola yɛalua yɛ gyima zo yɛala yɛ diedi ne ali wɔ ndenle dɔɔnwo azo. Yɛbahola yɛayɛ menli mɔɔ bɔ zo mɔɔ bɛlɛba yɛ debiezukoalɛ ne mɔ bie la akoaba, yɛaboa yɛ mediema mɔɔ amgba bɛhyia moalɛ la na yɛayɛ kpalɛ yɛamaa yɛ mbusuafoɔ, ɛhye mɔ amuala le ninyɛne mɔɔ Nyamenle balie ado nu na yeayila yɛ a. (Wlo. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Dwɔn 3:18) Gyima titili ko mɔɔ maa bɛnwu kɛ yɛlɛ diedi la a le mɔdenlebɔlɛ mɔɔ yɛfa yɛka edwɛkpa ne yɛkile awie mɔ la. (1 Tim. 4:16) Yɛ muala yɛbahola yɛalua yɛ nyɛleɛ zo yɛahile kɛ yɛlɛ diedi kɛ Gyihova ɛwɔkɛ ne mɔ bara nu yɛɛ ye ndenle ne mɔ di munli. Na saa yɛyɛ ye zɔ a, yɛbanyia anwodozo bɔkɔɔ kɛ Nyamenle babu yɛ tenlenema na yeavɛlɛ yɛ ɔ gɔnwo mɔ. w23.12 2 ¶3; 6 ¶15
Dwɛkɛ, April 29
Maa ɛ nwo ɛyɛ se na kile kɛ ɛle nrenyia.—1 Arl. 2:2.
Mɔɔ ɔka ekyii Belemgbunli Devidi wu la yɛɛ ɔhanle edwɛkɛ mɔɔ ɛhye ɔhilele Sɔlɔmɔn a. (1 Arl. 2:1, 3) Kilisiene mrenyia mɔɔ wɔ ɛkɛ ne ɛnɛ la noko hyia folɛdulɛ ɛhye anwo. Saa bɛbahola bɛayɛ zɔ a, kyesɛ bɛsukoa kɛ bɛbali Nyamenle mɛla ne mɔ azo na bɛava Baebolo ngyinlazo bɛali gyima wɔ bɛ ɛbɛlabɔlɛ afoa biala anu. (Luku 2:52) Duzu ati a ɔhyia kpalɛ kɛ mediema mgbavolɛ yɛ mrenyia mɔɔ bɛnyi sunsum nu a? Kilisiene nrenyia lɛ ɛzonlelilɛ dɔɔnwo mɔɔ anwo hyia la wɔ abusua ne nee asafo ne anu. Mediema mgbavolɛ, bie a bɛdwenle ɛzonlelilɛ ngakyile mɔɔ bɛbahola bɛanyia ye kenle bie la anwo. Bie a bɛva bɛyɛ bɛ bodane kɛ bɛbayɛ dahuu ɛzonlenlɛ gyima ne bie, asafo nu azonvolɛ na nzinlii bɛayɛ asafo nu mgbanyima. Eza bie a bɛkulo kɛ bɛgya na bɛwo. (Ɛfɛ. 6:4; 1 Tim. 3:1) Amaa bɛadwu bodane ɛhye mɔ anwo na yeawie bɛ boɛ la, ɔhyia kɛ bɛnyi sunsum nu. w23.12 24 ¶1-2
Maanle, April 30
‘Saa meka kɛ meka Gedɛyɔn anwo edwɛkɛ a, mekɛ kɛbɔ me.’—Hib. 11:32.
Bɛva Gyihova mboane ne mɔɔ sonle bolɛ la bɛwula asafo nu mgbanyima asa kɛ bɛnlea bɛ. Mrenyia ɛhye mɔ mɔɔ bɛdu bɛ nwo bɛmaa la anye sɔ nwolɛ adenle ɛhye mɔɔ bɛnyia bɛlɛsonle bɛ mediema la, na bɛyɛ gyima ɛsesebɛ bɛyɛ ‘mboaneneavolɛma mɔɔ nea bɛ kpalɛ la.’ (Gyɛ. 23:4; 1 Pita 5:2) Yɛ nye die kɛ yɛlɛ mediema mrenyia ɛhye mɔ wɔ yɛ asafo ne mɔ anu la! Mgbanyima bahola azukoa Ndɛnebuavolɛ Gedɛyɔn neazo ne. (Hib. 6:12; 11:32) Ɔbɔle Nyamenle menli ne anwo bane na ɔnleanle bɛ. (Ndɛ. 2:16; 1 Ek. 17:6) Bɛkpa mgbanyima kɛ bɛnlea Nyamenle menli ne wɔ mekɛ mɔɔ anu yɛ se la anu kɛ mɔɔ Gedɛyɔn yɛle la. (Gyi. 20:28; 2 Tim. 3:1) Yɛbahola yɛazukoa debie yɛavi Gedɛyɔn mɛlɛbɛnwoaze nee ye tieyɛ ne anu. Mɔɔ ɔlɛyɛ ye gyima ne la, bɛzɔle ye kpundiigyinlanlɛ ne bɛnleanle. Saa yɛle mgbanyima o, yɛnle mgbanyima o, yɛbahola yɛanyia anyezɔlɛ kpole yɛamaa yɛ mgbanyima ne mɔ. Yɛbahola yɛaboa yɛ mediema ɛhye mɔ mɔɔ yɛ gyima ɛsesebɛ la.—Hib. 13:17. w23.06 2 ¶1; 3 ¶3