Ɛzinzalɛ Arane YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Ɛzinzalɛ Arane
YINTANƐTE ZO MBULUKUZIELƐLEKA
Nzema
@
  • ɛ
  • ɔ
  • Ɛ
  • Ɔ
  • BAEBOLO
  • MBULUKU
  • DEBIEZUKOALƐ
  • w25 August m. 14-19
  • Die Di Kɛ Gyihova Ɛva Wɔ Ɛtane Ɛhyɛ Wɔ

Vidio biala ɛnle foa ɛhye

Mmafa ɛya vidio ne angola ambuke

  • Die Di Kɛ Gyihova Ɛva Wɔ Ɛtane Ɛhyɛ Wɔ
  • Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
  • Edwɛkɛtile Ngyikyi
  • Edwɛkɛ Mɔɔ Nee Ye Le Ko
  • DUZU ATI A ƆHYIA KƐ YƐDIE YƐDI KƐ GYIHOVA ƐVA YƐ ƐTANE ƐHYƐ YƐ A?
  • DUZU A BABOA YƐ YEAMAA YƐALIE YƐALI KƐ GYIHOVA ƐVA YƐ ƐTANE ƐHYƐ YƐ A?
  • MMAMAA Ɛ RƐLE FI MƆƆ GYIHOVA KAKYE LA
  • KƆ ZO BƆ MƆDENLE KƐ ƐBALIE WƆADO NU
  • Gyihova Ɛtanefakyɛ Ne​—Kɛzi Ɔbaboa Wɔ La
    Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
  • Gyihova A Le Awie Mɔɔ Fa Ɛtane Kyɛ Kpalɛ A
    Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2022
  • Saa Gyihova Fa Ɛtane Kyɛ A, Ɔ Rɛle Fi Ɔ?
    Yɛ Kilisiene Ɛbɛlabɔlɛ Nee Yɛ Ɛzonlenlɛ—Nyianu Buluku—2017
  • Duzu A Gyihova Fakyɛ Ne Kile Maa Wɔ A?
    Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo—2012
Nea Dɔɔnwo
Ɛzinzalɛ Arane Ɔbɔ Gyihova Belemgbunlililɛ Nolo (Debiezukoalɛ Ɛdeɛ)—2025
w25 August m. 14-19

EDWƐKƐ 34

EDWƐNE 3 Yɛ Anwosesebɛ, Yɛ Anyelazo, Yɛ Anwodozo

Die Di Kɛ Gyihova Ɛva Wɔ Ɛtane Ɛhyɛ Wɔ

“Ɛvale me nvonleɛ nee me ɛtane ne mɔ ɛhyɛle me.”—EDW. 32:5.

BODANE

Deɛmɔti ɔhyia kɛ yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ nee kɛzi Baebolo ne maa yɛnyia anwodozo kɛ ɔfa ɛtanevolɛma mɔɔ bɛnlu bɛ nwo la ɛtane ɔkyɛ bɛ la.

1-2. Saa Gyihova fa ɛtanevolɛma mɔɔ bɛnlu bɛ nwo la ɛtane kyɛ bɛ a, kɛzi ɔmaa bɛte nganeɛ ɛ? (Eza nea nvoninli ne.)

ƐNEE Belemgbunli Devidi ze kɛzi ɛtane mɔɔ yɛyɛle ye dɛba la kola maa yɛ adwenle bua yɛ fɔlɛ la. (Edw. 40:12; 51:3; ɔtidwɛkɛ) Ɔyɛle nvonleɛ mgbole bie mɔ wɔ ye ɛbɛlabɔlɛ nu. Noko ɔnlunle ɔ nwo nɔhalɛ nu, na Gyihova vale ye ɛtane hyɛle ye. (2 Sa. 12:13) Ɛhye ati Devidi eza nwunle kɛzi Gyihova fa yɛ ɛtane kyɛ yɛ a ɔmaa yɛ nwo tɔ yɛ la.—Edw. 32:1.

2 Kɛ mɔɔ Devidi nwunle ye la, yɛdayɛ noko yɛbahola yɛanwu kɛzi Gyihova se yɛ anwunvɔne a ɔmaa yɛ nwo tɔ yɛ la. Nea kɛzi ɔkyekye yɛ rɛle kɛ yɛnwu kɛ saa yɛnu yɛ nwo nɔhalɛ nu, yɛka yɛ ɛtane ne mɔ na yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛnrɛyɛ nvonleɛ ko ne ala bieko a, Gyihova lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbava yɛ ɛtane yeahyɛ yɛ—bɔbɔ ɛtane mgbole mɔɔ yɛyɛ la! (Mrɛ. 28:13; Gyi. 26:20; 1 Dwɔn 1:9) Yɛɛ kɛmɔ yɛze kɛ Gyihova fa ɛtane kyɛ bɔkɔɔ ɔmaa ɔyɛ kɛ asɛɛ ahenle anyɛ ɛtane zɔhane bɔbɔ la ati, ɔmaa yɛ nye die!—Yiz. 33:16.

Belemgbunli Devidi de abenlana nu, ɔlɛbɔ haape yeado edwɛne.

Belemgbunli Devidi hyehyɛle Gyihova ɛtanefakyɛ ne anwo edwɛne dɔɔnwo (Nea ɛdendɛkpunli 1-⁠2)


3-4. Mɔɔ bɛzɔnenle adiema raalɛ bie la, kɛzi ɔdele nganeɛ ɛ, na duzu a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

3 Noko ɔdwu mekɛ ne bie a ɔyɛ se ɔmaa bie mɔ kɛ bɛbalie bɛado nu kɛ Gyihova ɛva bɛ ɛtane ɛhyɛ bɛ. Fa Jennifer mɔɔ bɛtetele ye wɔ nɔhalɛ ne anu la anwubielɛ ne kɛ neazo. Mɔɔ ɔle kakula bɛlɛra la, ɔvale ɔ nwo ɔwulale ɛbɛlatane nu na ɛnee ye awovolɛ ɛnze nwolɛ ɛhwee. Ɛvolɛ bie anzi, ɔziale ɔrale Gyihova ɛkɛ na nzinlii bɛzɔnenle ye. Ɔhanle kɛ: “Dɛba ne ɛnee anwonyiahulolɛ, adwɔmane ɛbɛla, nzabolɛ nee ɛya ngome a mewɔ nu a. Wɔ me adwenle nu, ɛnee meze kɛ mekɛ mɔɔ menzɛlɛle ɛtanefakyɛ na menunle me nwo la, Kelaese afɔlebɔlɛ ne dele me nwo. Noko ɛnee ɔyɛ se kɛ mebalie meali kɛ Gyihova ɛva me ɛtane ɛhyɛ me.”

4 Asoo ɔyɛ a ɔyɛ se ɔmaa wɔ kɛ ɛbalie wɔali kɛ Gyihova ɛva ɛtane mɔɔ wɔyɛ ye dɛba la ɛhyɛ wɔ ɔ? Ɛnee Devidi ze kɛ Gyihova se anwunvɔne ɔti yeva ye ɛtane yehyɛ ye, na zɔhane ala a Gyihova noko kulo kɛ yɛte nganeɛ a. Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu deɛmɔti ɔhyia kɛ yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛkyɛ yɛ nee mɔɔ ɔbaboa yɛ yeamaa yɛayɛ zɔ la anwo.

DUZU ATI A ƆHYIA KƐ YƐDIE YƐDI KƐ GYIHOVA ƐVA YƐ ƐTANE ƐHYƐ YƐ A?

5. Duzu a Seetan kulo kɛ yɛdie yɛdi a? Maa neazo.

5 Yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ a, ɔnrɛmaa yɛnrɛdɔ Seetan ɛhane bie anu. Kakye kɛ Seetan bayɛ biala mɔɔ ɔbahola la kɛ ɔmaa yɛagyakyi Gyihova ɛzonlenlɛ. Amaa Seetan adwu ye bodane ɛhye anwo la, bie a ɔbabɔ mɔdenle yeamaa yɛalie yɛali kɛ Gyihova ɛnrɛva yɛ ɛtane ne mɔ ɛnrɛhyɛ yɛ ɛlɛ. Suzu Kɔlente nrenyia ne mɔɔ ɔbɔle adwɔmane ɛbɛla la ati bɛyele ye bɛvile asafo ne anu la edwɛkɛ ne anwo. (1 Kɔl. 5:​1, 5, 13) Nzinlii mɔɔ ɔnlunle ɔ nwo la, ɛnee Seetan ɛmkpondɛ kɛ asafo ne anu amra fa ye ɛtane kyɛ ye na bɛdie ye wɔ asafo ne anu bieko. Mekɛ ko ne ala ɛnee Seetan kulo kɛ nrenyia ne mɔɔ ɛnlu ɔ nwo la nyia adwenle kɛ bɛnrɛva ye ɛtane ne bɛnrɛhyɛ ye ɛlɛ—‘amaa nyanelilɛ somasoma ne abo ɔ nwo zo’ na yeagyakyi Gyihova ɛzonlenlɛ. Seetan ɛtɛkakyile bodane mɔɔ gyi ɔ nye zo la anzɛɛ ye ngane ne mɔ. Noko “yɛze ye ndenle ne mɔ.”—2 Kɔl. 2:​5-11.

6. Saa ɛtane mɔɔ yɛyɛle ye dɛba la tɛmaa yɛ adwenle tɛbua yɛ fɔlɛ a, duzu a yɛbahola yɛayɛ a?

6 Yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ a, ɔnrɛmaa yɛ adwenle ɛnrɛbua yɛ fɔlɛ wɔ ɛtane mɔɔ yɛyɛle ye dɛba la anwo. Saa yɛyɛ ɛtane a, yɛ adwenle bua yɛ fɔlɛ. (Edw. 51:17) Na ɛhye le debie kpalɛ. Ɔbamaa yɛayɛ nzenzaleɛ na yɛayɛ mɔɔ le kpalɛ la. (2 Kɔl. 7:​10, 11) Noko saa yɛmaa yɛ adwenle kɔ zo bua yɛ fɔlɛ wɔ mekɛ mɔɔ yɛnlu yɛ nwo la anzi a, ɔbahola yeamaa yɛ sa nu ado. Na saa yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ a, ɔbamaa yɛaye adwenle nu fɔlɛbualɛ biala yɛavi yɛ ti anu. Akee yɛbahola yɛazonle Gyihova kɛ mɔɔ ɔkulo kɛ yɛyɛ ye la—yɛbava adwenle mɔɔ anu te nee anyelielɛ kpole yɛazonle ye. (Kɔl. 1:​10, 11; 2 Tim. 1:3) Noko kɛ ɔkɛyɛ na yɛalie yɛali bɔkɔɔ kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ ɛ?

DUZU A BABOA YƐ YEAMAA YƐALIE YƐALI KƐ GYIHOVA ƐVA YƐ ƐTANE ƐHYƐ YƐ A?

7-8. Duzu a Gyihova hanle ye wɔ ɔ nwo hilele Mosisi a, na anwodozo boni a ɛhye maa yɛnyia a? (Ɛzɛdɔso 34:​6, 7)

7 Dwenle mɔɔ Gyihova ɛha ye wɔ ɔ nwo la anwo. Fa mɔɔ Gyihova hanle hilele Mosisi wɔ Saenae Boka ne azo la kɛ neazo.a (Kenga Ɛzɛdɔso 34:​6, 7.) Anrɛɛ Gyihova bahola aha ye subane gyɛne nee ye ndenle ngakyile nwo edwɛkɛ, noko ɔnwunle kɛ ɔfɛta kɛ ɔka ɔkile Mosisi kɛ ɔle “anwunvɔnezelɛ nee ahunluyelɛyelalɛ Nyamenle.” Asoo ɛnea a Nyamenle zɛhae bakpo kɛ ɔbava ye sonvolɛ mɔɔ ɛnlu ɔ nwo nɔhalɛ nu la ɛtane yeahyɛ ye ɔ? Kyɛkyɛ! Saa ɔyɛ zɔ a ɔbahile kɛ ɔnze anwunvɔne yɛɛ ɔ ti yɛ se, na Gyihova noko ɛnle zɔ.

8 Yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ Gyihova ɛnrɛha ɔ nwo edwɛkɛ mɔɔ ɛnle zɔ la ɛnrɛhile yɛ, ɔluakɛ ɔle Nyamenle mɔɔ ka nɔhalɛ. (Edw. 31:5) Ɔti yɛbahola yɛalie mɔɔ ɔka la yɛali. Saa wɔ adwenle tɛbua wɔ fɔlɛ wɔ ɛtane mɔɔ wɔyɛ ye dɛba la anwo a, biza ɛ nwo kɛ: ‘Asoo medie medi kɛ amgba Gyihova le anwunvɔnezelɛ nee ahunluyelɛyelalɛ Nyamenle na ɔbava ɛtanevolɛ biala mɔɔ yenlu ɔ nwo la ɛtane yeahyɛ ye ɔ? Ɛnee akee duzu ati ɔnle kɛ medie medi kɛ yeva me ɛtane yehyɛ me a?’

9. Saa bɛka kɛ bɛva yɛ ɛtane ne mɔ bɛhyɛ yɛ a ɔkile duzu? (Edwɛne 32:5)

9 Dwenledwenle mɔɔ Gyihova maanle Baebolo kɛlɛvolɛma ne hanle ye wɔ ye ɛtanefakyɛ ne anwo la anwo. Kɛ neazo la, nea kɛzi Baebolo kɛlɛvolɛ Devidi hanle Gyihova ɛtanefakyɛ ne anwo edwɛkɛ la. (Kenga Edwɛne 32:5.) Devidi hanle kɛ: “Ɛvale me nvonleɛ nee me ɛtane ne mɔ ɛhyɛle me.” Hibulu edwɛkɛkpɔkɛ ne mɔɔ bɛhile ɔ bo ‘ɛvale ɛhyɛle me’ la kola kile “ɛmaa ye zo,” “ɛye wɔahɔ” anzɛɛ “ɛzoa.” Mɔɔ Gyihova vale Devidi ɛtane ne hyɛle ye la, ɛnee ɔle kɛ yemaa ye ɛtane ne zo na yezoa yehɔ. Ɛhye maanle Devidi ɛtane ne mɔɔ ɛyɛ kɛ adesoa ɛlomboɛ bie mɔɔ ɔzo la vile ɔ nwo zo na ɔ nwo dɔle ye. (Edw. 32:​2-4) Yɛbahola yɛanyia anwodɔlɛ ko ne ala bie. Saa yɛnu yɛ nwo nɔhalɛ nu a, ɔngyia kɛ yɛkɔ zo yɛdi ɛtane mɔɔ Gyihova ɛmaa ye zo ɛvi yɛ ti zo na yezoa yehɔ la anwo nyane.

10-11. Duzu a edwɛkɛ “ɛlɛ ɛhulolɛ kɛ ɛbava ɛtane wɔahyɛ” maa yɛnwu ye wɔ Gyihova anwo a? (Edwɛne 86:5)

10 Kenga Edwɛne 86:5. Devidi hanle ye wɔ ɛke kɛ Gyihova ‘lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbava ɛtane yeahyɛ.’ Buluku bie hanle ye wɔ Gyihova anwo kɛ: “Ɔle awie mɔɔ ‘ɔfa ɛtane ɔkyɛ’—ye ‘subane’ ɔ.” Duzu ati a ɔle Gyihova subane kɛ ɔbava ɛtane yeahyɛ a? Ngyɛnu ne foa mɔɔ doa zo la se: “Wɔ ɛlɔlɛ kpundii ne zonle maa bɛdabɛ mɔɔ bɛsu bɛfɛlɛ wɔ la amuala.” Kɛ mɔɔ yɛnwunle ye wɔ edwɛkɛ mɔɔ li ɛhye anyunlu la anu la, Gyihova ɛlɔlɛ kpundii ne maa ɔfa ɔ nwo ɔbeta ye azonvolɛ nɔhavoma kyengye. Na ye ɛlɔlɛ kpundii ne bamaa ‘yeavi ye ahonle nu’ yeava ɛtanevolɛma mɔɔ bɛnlu bɛ nwo la ɛtane yeahyɛ bɛ. (Aye. 55:​7, ɔbdw.) Saa ɔyɛ se ɔmaa wɔ kɛ ɛbalie Nyamenle ɛtanefakyɛ ne wɔado nu a, ɛbahola wɔabiza ɛ nwo kɛ: ‘Asoo medie medi kɛ Gyihova fa ɛtane kyɛ—kɛ ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbava ɛtanevolɛma kɔsɔɔti mɔɔ bɛnlu bɛ nwo mɔɔ bɛsɛlɛ ye kɛ ɔze bɛ anwunvɔne la ɛtane yeahyɛ bɛ ɔ? Ɛnee akee duzu ati a ɔnle kɛ medie medi kɛ mɔɔ menzɛlɛle ye kɛ ɔze me anwunvɔne la ɔvale me ɛtane ɔhyɛle me a?’

11 Kɛmɔ yɛze kɛ Gyihova te yɛ sinlidɔlɛ ne abo kpalɛ la ati, nea kɛzi ɔkyekye yɛ rɛle a! (Edw. 139:​1, 2) Devidi edwɛne gyɛne bie noko boa yɛ maa yɛdie yɛdi kɛ Gyihova kulo kɛ ɔfa yɛ ɛtane ɔhyɛ yɛ.

MMAMAA Ɛ RƐLE FI MƆƆ GYIHOVA KAKYE LA

12-13. Kɛ mɔɔ Edwɛne 103:14 kile la, duzu a Gyihova kakye ye wɔ yɛ nwo a, na duzu a ɛhye ka ye maa ɔyɛ a?

12 Kenga Edwɛne 103:14. Devidi hanle ye wɔ Gyihova anwo kɛ “ɔkakye kɛ yɛle ndɛtɛlɛ.” Devidi edwɛkɛ zɔhane maa yɛnwu deɛmɔti Gyihova lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbava ye azonvolɛ mɔɔ bɛnlu bɛ nwo la ɛtane yeahyɛ bɛ la anu ko: Ɔkakye kɛzi yɛtɔ sinli la. Amaa yɛade ɛhye abo kpalɛ la, maa yɛzuzu Devidi edwɛkɛ ne anwo yɛhɔ moa.

13 Devidi se Gyihova ‘ze kɛzi yɛde la kpalɛ.’ Ɔvale “azɛlɛ nwo ndɛtɛlɛ” a ɔyɛle Adam a, na ɔze alesama kpalɛ nee mɔɔ bɛhyia nwo la. Kɛ neazo la, ɔhyia kɛ bɛdi aleɛ, bɛdafe na bɛdie ɛnwomenle. Alesama mɔɔ bɛdi munli bɔbɔ la hyia ninyɛne ɛhye mɔ. (Gyn. 2:7) Noko kɛmɔ Adam nee Yive yɛle ɛtane la ati, alesama le ndɛtɛlɛ wɔ adenle bieko azo. Yɛle bɛ bo zo amra, ɔti bɛvale sinlidɔlɛ mɔɔ ɔmmaa ɔnyɛ se kɛ yɛbayɛ ninyɛndane la bɛwole yɛ. Tɛ kɛ Gyihova ze kɛ yɛtɔ sinli ala; emomu Devidi hanle kɛ “ɔkakye.” Hibulu edwɛkɛkpɔkɛ mɔɔ bɛvale bɛlile gyima wɔ ɛke la kola kile kɛ ɛyɛ nwolɛ debie. Yɛbahola yɛapɛ Devidi edwɛkɛ ne sikalɛ wɔ adenle ɛhye azo: Gyihova te ɔ bo kɛ ɔdwu mekɛ ne bie a yɛbayɛ debie mɔɔ ɛnle kpalɛ la; saa ɔba ye zɔ na yɛnu yɛ nwo nɔhalɛ nu a, ɔka ye ɔmaa ɔse yɛ anwunvɔne na ɔfa yɛ ɛtane ɔkyɛ yɛ.—Edw. 78:​38, 39.

14. (a) Duzu bieko a Devidi hanle ye wɔ Gyihova ɛtanefakyɛ ne anwo a? (Edwɛne 103:12) (b) Kɛzi Devidi neazo ne maa yɛnwu kɛ Gyihova fa ɛtane kyɛ bɔkɔɔ ɛ? (Nea ɛlɛka, “Kɛzi Gyihova Fa Ɛtane Kyɛ Na Ɔmaa Ɔ Rɛle Fi La.”)

14 Kɛzi Gyihova ɛtanefakyɛ ne kpole de ɛ? (Kenga Edwɛne 103:12.) Devidi hanle kɛ saa Gyihova fa yɛ ɛtane ne mɔ kyɛ yɛ a, ɔye ɔkɔ moa “kɛ mɔɔ aduduleɛ nee adɔleɛ avinli twe la.” Ɛleka mɔɔ sɛnzɛne ne tudu nee ɛleka mɔɔ ɔkɔtɔ la avinli twe kpalɛ; bɛnrɛyia ɛlɛ. Duzu a ɛhye maa yɛnwu wɔ Gyihova ɛtanefakyɛ ne anwo a? Buluku ko hanle ngyɛnu ɛhye anwo edwɛkɛ kɛ: “Nyamenle ye yɛ ɛtane ne mɔ fi yɛ nwo kɔ moa a, ɔle kɛ asɛɛ yeye debie bie yevi ɛkɛ mɔɔ ɔnde ye nvoanle bieko, ɔnnwu ɔ bo zo yɛɛ nwolɛ edwɛkɛ biala ɛvi ɔ ti anu, ɔti ɔnrɛdwenle nwolɛ bieko.” Wɔmɔ nea o, debie bie nvoanle kola maa yɛkakye edwɛkɛ bie mɔɔ zile la. Noko saa Gyihova fa ɛtane kyɛ a, ɔle kɛ asɛɛ ɔ bo zo bɔbɔ ɛnle ɛkɛ mɔɔ ɔte ye nvoanle a ɔbamaa yeahakye ɛtane ne na yeabiza yɛ nwolɛ edwɛkɛ a.—Yiz. 18:​21, 22; Gyi. 3:19.

Nvoninli ngakyile: 1. Belemgbunli Devidi gyi ye sua ne anwuma ɛlɛnea Bate-hyiba mɔɔ ɛlɛbia la. 2. Ɔlɛyɛ asɔne ɛsesebɛ. 3. Ɔlɛdwenledwenle ninyɛne nwo wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛkɛlɛ debie la.

Kɛzi Gyihova Fa Ɛtane Kyɛ Na Ɔmaa Ɔ Rɛle Fi La

Saa Gyihova fa yɛ ɛtane kyɛ yɛ a, ɔ rɛle fi wɔ adenle bie azo, kile kɛ ɔnrɛmaa yɛnrɛbu nwolɛ mgbonda kenle bie. (Aye. 43:25) Fa Belemgbunli Devidi kɛ neazo. Ye neazo ne maa yɛnwu kɛ saa yɛyɛ nvonleɛ mgbole bɔbɔ a, nzinlii yɛbahola yɛ nee Gyihova anyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ.

Devidi yɛle ɛtane mgbole. Kɛ neazo la, ɔvale awie aye yɛɛ ɔhunle awie. Noko kɛmɔ ɔnlunle ɔ nwo nɔhalɛ nu la ati, Gyihova vale hyɛle ye. Mɔɔ bɛhwile Devidi anyunlu la, ɔdiele, ɔyɛle nzenzaleɛ na yemɔ anzi yeanvi nɔhalɛ ɛzonlenlɛ nwo ɛlɛ.—2 Sa. 11:​1-27; 12:13.

Nzinlii Gyihova hanle hilele Sɔlɔmɔn kɛ: ‘Fi wɔ ahonle nu fa nɔhalɛlilɛ nee tenleneyɛlɛ ɛ nee me ɛlua kɛ mɔɔ wɔ papa Devidi yɛle la.’ (1 Arl. 9:​4, 5) Gyihova ambɔ Devidi ɛtane ne mɔ azo bɔbɔ. Emomu ɔhanle Devidi ɛbɛlabɔlɛ nwo edwɛkɛ sikalɛ kɛ ɔvale nɔhalɛlilɛ nee tenleneyɛlɛ ɔzonlenle ye. Na ɔmaanle ye “ahatualɛ kpole kpalɛ.”—Edw. 13:6.

Duzu a yɛsukoa yɛfi nu a? Saa Gyihova fa ɛtane kyɛ a, ɔnva ye adwenle ɔnzie ɛtane ne mɔɔ yeva yehyɛ la azo, emomu ɔfa ɔsie kpalɛ mɔɔ wɔ yɛ nu mɔɔ ɔbamaa yɛ nwolɛ ahatualɛ la azo. (Hib. 11:6) Ɔti ɔngyia kɛ yɛkɔ zo yɛkakye ɛtane dɛba mɔɔ Gyihova ɛkpa kɛ ɔmaa ɔ rɛle avi la.

15. Saa ɛtane mɔɔ yɛyɛle ye dɛba la tɛmaa yɛ adwenle tɛbua yɛ fɔlɛ a, duzu a yɛbahola yɛayɛ a?

15 Kɛ ɔkɛyɛ na Devidi edwɛkɛ mɔɔ wɔ Edwɛne 103 la aboa yɛ yeamaa yɛalie yɛali kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ ɛ? Saa ɛtane mɔɔ yɛyɛle ye dɛba la tɛmaa yɛ adwenle tɛbua yɛ fɔlɛ a, yɛbahola yɛabiza yɛ nwo kɛ: ‘Asoo me rɛle ɛvi kɛ Gyihova kakye kɛ metɔ sinli na ɔbava ɛtanevolɛ mɔɔ le kɛ medame mɔɔ menlu me nwo la ɛtane yeahyɛ me ɔ? Anzɛɛ metɛkakye debie mɔɔ Gyihova ɛkpa kɛ ɔbamaa ɔ rɛle avi, mɔɔ yemɔ a le ɛtane mɔɔ yeva yehyɛ me na ɔnrɛmaa menrɛbu nwolɛ mgbonda la ɔ?’ Gyihova ɛnva ye adwenle ɛnzie ɛtane mɔɔ yɛyɛle ye dɛba la azo. Na ɔnle kɛ yɛdayɛ noko yɛyɛ zɔ. (Edw. 130:3) Saa yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ a, ɔnrɛmaa yɛ adwenle ɛnrɛbua yɛ fɔlɛ bieko na yɛahɔ zo yɛazonle Gyihova.

16. Yɛ kɛzi esiane wɔ nu kɛ yɛbamaa yɛ adwenle ahɔ zo abua yɛ fɔlɛ wɔ ɛtane dɛba nwo la anwo ndonwo. (Eza nea nvoninli ne.)

16 Maa yɛyɛ ndonwo bie. Saa ɛmaa wɔ adwenle kɔ zo bua wɔ fɔlɛ wɔ ɛtane dɛba mɔɔ ɛyɛle la anwo a, ɔle kɛ asɛɛ ɛlɛka kale wɔahɔ ɛ nyunlu noko ɛ nye gyi kale ne neanleɛ ne mɔɔ nea ɔ nzi la anu la. Ɔle kpalɛ kɛ ɔyɛ a ɛbanlea neanleɛ ne anu; ɔbamaa wɔanwu esiane bie mɔɔ ɔbahola yeazi la na wɔayɛ nwolɛ debie. Noko amaa wɔahɔ ɛ nyunlu na esiane biala ando wɔ la, ɔwɔ kɛ ɛnea adenle ne azo. Zɔhane ala a ɔyɛ na yɛdwenle nvonleɛ mɔɔ yɛyɛle ye dɛba la anwo a, ɔboa a; yɛkola yɛsukoa debie yɛfi nu na yɛbɔ kpɔkɛ kɛ yɛnrɛyɛ bieko. Noko saa yɛkɔ zo yɛfa yɛ adwenle yɛsie nvonleɛ dɛba mɔɔ yɛyɛle la azo a, ɔnrɛmaa yɛnrɛyɛ dɔɔnwo wɔ Nyamenle ɛzonlenlɛ nu. Ɔti bɛmaa yɛhɔ zo yɛnlea adenle ne mɔɔ la yɛ nyunlu la azo. Yɛlua adenle ne mɔɔ kɔ Nyamenle ewiade fofolɛ ne anu la azo, ɛleka mɔɔ ‘yɛnrɛhakye’ ɛtane mɔɔ yɛyɛle la.—Aye. 65:17; Mrɛ. 4:25.

Nrenyia bie anye gyi kale ne neanleɛ ne mɔɔ nea ɔ nzi la anu wɔ mekɛ mɔɔ ɔlua adenle mɔɔ kyeɛhyea la anu la.

Kɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ delava nea adenle ne mɔɔ la ɔ nyunlu la azo na tɛ neanleɛ ne mɔɔ nea ɔ nzi la anu la, zɔhane ala a ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ adwenle yɛsie nyilalɛ mɔɔ yɛbanyia ye kenle bie la azo na tɛ yɛ nvonleɛ dɛba ne mɔ azo ɔ (Nea ɛdendɛkpunli 16)


KƆ ZO BƆ MƆDENLE KƐ ƐBALIE WƆADO NU

17. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbalie yɛado nu kɛ Gyihova kulo yɛ yɛɛ yeva yɛ ɛtane yehyɛ yɛ bɔkɔɔ a?

17 Ɔhyia kɛ yɛkɔ zo yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbalie yɛado nu kɛ Gyihova kulo yɛ yɛɛ yeva yɛ ɛtane yehyɛ yɛ bɔkɔɔ. (1 Dwɔn 3:19) Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ Seetan babɔ mɔdenle dahuu kɛ ɔmaa yɛalie yɛali kɛ Gyihova ɛngulo yɛ yɛɛ ɔnrɛva yɛ ɛtane ne mɔ ɔnrɛhyɛ yɛ. Kɛzi ɔde ye biala la, ye bodane ne le kokye—ɔmaa yɛagyakyi Gyihova ɛzonlenlɛ. Yɛ nye bahola ala kɛ Seetan bamia ye mɔdenlebɔlɛ ne anu ɔluakɛ ɔze kɛ ye mekɛ ɛha ekyii bie. (Yek. 12:12) Ɔnle kɛ yɛmaa ɔdi konim!

18. Duzu a ɛbahola wɔayɛ amaa wɔalie wɔado nu bɔkɔɔ kɛ Gyihova kulo wɔ yɛɛ yeva wɔ ɛtane yehyɛ wɔ bɔkɔɔ ɛ?

18 Amaa wɔanyia anwodozo kpole kɛ Gyihova kulo wɔ la, fa nzuzulɛ mɔɔ wɔ edwɛkɛ mɔɔ li ɛhye anyunlu la anu la di gyima. Amaa wɔalie wɔado nu bɔkɔɔ kɛ Gyihova ɛva wɔ ɛtane ɛhyɛ wɔ bɔkɔɔ la, dwenle edwɛkɛ mɔɔ Gyihova ɛha ye wɔ ɔ nwo la anwo. Dwenledwenle edwɛkɛ mɔɔ ɔmaanle Baebolo kɛlɛvolɛma hanle ye wɔ ye ɛtanefakyɛ ne anwo la anwo. Mmamaa ɛ rɛle fi kɛ ɔze kɛ ɛtɔ sinli yɛɛ ɔbaze wɔ anwunvɔne. Eza kakye kɛ saa ɔfa ɛtane ɔkyɛ a, ɛnee yeva yehyɛ bɔkɔɔ. Akee ɛbanyia anwodozo ko ne ala mɔɔ Devidi nyianle wɔ Gyihova anwunvɔnezelɛ ne anu la bie na wɔahola wɔaha kɛ, “Gyihova meyɛ wɔ mo kɛ ‘ɛvale me nvonleɛ nee me ɛtane ne mɔ ɛhyɛle me’ la!”—Edw. 32:5.

KƐZI ƐBAYE Ɔ NLOA Ɛ?

  • Duzu ati a ɔhyia kɛ yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ a?

  • Duzu a bahola aboa wɔ yeamaa wɔalie wɔali kɛ Gyihova ɛva wɔ ɛtane ɛhyɛ wɔ a?

  • Duzu ati a ɔhyia kɛ yɛkɔ zo yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbalie yɛado nu kɛ Gyihova ɛva yɛ ɛtane ɛhyɛ yɛ bɔkɔɔ a?

EDWƐNE 1 Gyihova Subane Ne Mɔ

a Nea edwɛkɛ, “Draw Close to God—When Jehovah Described Himself” wɔ May 1, 2009, The Watchtower ne anu.

    Nzema Mbuluku Ngakyile (1982-2025)
    Fi Nu
    Kɔ Nu
    • Nzema
    • Fa Nwa Awie
    • Mɔɔ ɛkulo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nwolɛ Mɛla
    • Fealeranu Edwɛkɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Kɔ Nu
    Fa Nwa Awie