KƐ̄ KPOOGE pio Watchtower ONLINE
Watchtower
KƐ̄ KPOOGE PIO KPA ONLINE
Khana
  • BAIBOL
  • KPA
  • MEETINGS
  • w25 Ɛrɛba Enɔɔ̄ naɛsī 20-25
  • O Enɔāge “Nu Gɔā” Edoo Kɔ Nu O Ɛrɛ A Gbɔɛ̄ A Loo Ni?

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • O Enɔāge “Nu Gɔā” Edoo Kɔ Nu O Ɛrɛ A Gbɔɛ̄ A Loo Ni?
  • Tɔ Baɛloo Gaa Zue Buɛ̄-mɛnɛ Jɛhova (Nɔ)—2025
  • Gbagbara ekobee ue
  • Dɔɔ̄na Kpa a aara lo Yere Ue
  • NƆ LO E’ƐRƐ ELAP DOGO DOO YAA
  • KUŪNADƐƐ̄ SA KUMALOOKƐ̄
  • WEE KƐƐRƐ NU AKIILOO O BƐĀBU
  • “LƆGƆ NU NAA BƐƐ̄ PYA A YE ƐRƐ BƆƆ LOO”
  • Kumalookɛ̄ Sa Yiga Kɔ A Ɛrɛ Pya Nu Oo Suā
    Tɔ Baɛloo Gaa Zue Buɛ̄-mɛnɛ Jɛhova (Nɔ)—2025
  • Nyɛŋiabu Kɔ Jɛhova Na “Bari A Le Dum”
    Tɔ Baɛloo Gaa Zue Buɛ̄-mɛnɛ Jɛhova (Nɔ)—2024
  • Pya Biaɛfii A Tɔgɛ Kɔ I Dɛɛa Nyɔɔ Jɛhova
    I Tɔɔ̄dum Pya Nɛɛ Kraist Le I Tam Zue Ue—Kpa Enɔānu—2023
  • Ekɔ O Suāge Kee A Le Yɛɛ Kaka Ue Le Esah Ni?
    Tɔ Baɛloo Gaa Zue Buɛ̄-mɛnɛ Jɛhova (Nɔ)—2024
Buū Yereloo
Tɔ Baɛloo Gaa Zue Buɛ̄-mɛnɛ Jɛhova (Nɔ)—2025
w25 Ɛrɛba Enɔɔ̄ naɛsī 20-25

31 EKOBEE UE ENƆ

YƆƆ 111 Pya Nu A I Ɛɛrɛbu

O Enɔāge “Nu Gɔā” Edoo Kɔ Nu O Ɛrɛ A Gbɔɛ̄ A Loo Ni?

“M bee nɔ bu ɛrɛgebah dɔ m le, lo edoo kɔ a gbɔɛ̄ mɛ loo.”—FIL 4:11.

NU I NƆ

I gaa le nɔ kɛ̄ i dap doo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo doo tɛ̄maloo e’ɛrɛ elap dogo doo yaa, kuūnadɛɛ̄ le kumalookɛ̄, le tɛ̄maloo e’ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ bɛābu i ɛrɛ akiiloo deesī.

1. Ena a kura sɔ̄ i kɔ nu o ɛrɛ gbɔɛ̄ a loo a, e ena a naa kura a?

O LUGE nɛɛ nu o ɛrɛ wee a gbɔɛ̄ loo ni? Nɛɛ nu a ɛrɛ ye gbɔɛ̄ loo wee sere nyiɛ nyɔɔ pya lele nu Jɛhova enɛā ye, e lo ama wee doo kɔ a ɛrɛ efɛɛloo le ɛɛbu. Bu ye naa wee biira nyɔɔbee a naa ɛrɛ pio nu. Kerewo, sɔ̄ o lu nɛɛ nu o ɛrɛ a gbɔɛ̄ loo naa kura kɔ oo le gbīna pya sīdee esu nyimɛ o esiatam yereloo. Bu edobah, a naa bee piya lo a le ziī Nɛɛ Kraist gbī enyimɛ ye esiatam yereloo. (Rom 12:1; 1 Tim 3:1) Kerewo, bu ye naale ebiira lo a le dee sii ye kpaānɛ lo esi pya tam a bee ɛmadɛɛ̄ lo esi.

2. Ena anua a bee piya gbɛnɛ sɔ̄ nu o ɛrɛ naa gbɔɛ̄ a loo a?

2 Gbɛnɛ pɔrɔ nu dap sira sɔ̄ nu nɛɛ ɛrɛ naa gbɔɛ̄ ye loo. Bu edobah, pio nɛɛ nu ba ɛrɛ naa gbɔɛ̄ wa loo esiatam bu nyɔɔnyɔɔ sɔ̄ lokwa ba dap ɛrɛ gbɛnɛkpo kpugi sa yaɛ kunɛ nu a naa aadee wa bɛɛ̄. Alu ekiɛ̄nu kɔ pio Pya Nɛɛ Kraist eyiba kpugi le pya dɔɔ̄na nu a wa taɛ. Naadabah ba kɛɛrɛ kɔ, ‘Nu ama bɛɛ̄ mɛ a taɛ nyaawo,’ ‘M eyira baɛ nu ama aadee,’ ale ‘M dasī su kpugi ama sa sɔ̄ m esaa m kpɛ.’ Kerewo, ɛrɛgebah sīdee yip biu bɛā Jɛhova sa naa nɛ ye ka. (Kam 30:9) Sɔ̄ pio nɛɛ naa ɛrɛ dee lo esitam a bee wa taɛ bu bɔŋanaloo, ba biirebu gbɛnɛ mmɛ kɛ̄ ba ɔbɛ etaāŋabah Jɛhova. (Gal 6:9) Tɛɛ̄ doodoo wa na nɛɛ ebee kiī ye loo nɛ Jɛhova edoo dua nu a le doo wo a? Ɛɛ nyɔɔbee nu a ɛrɛ naa gbɔɛ̄ ye loo.

3. Ena i nɔ aāloo ue a le bu Pya Filipai 4:​11, 12 lo a dap i yere mɛm loo a?

3 Dɛ̄dɛɛ̄ ii dap nɔ lo edoo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo. Nɛɛ lɛɛratam Pɔɔl bee ɛm kɔ: “M bee nɔ bu ɛrɛgebah dɔ m le, lo edoo kɔ a gbɔɛ̄ mɛ loo.” (Buū Pya Filipai 4:​11, 12.) Pɔɔl bee ɛm pya ue ama sɔ̄ a bee le tɔ kpɔgɔrɔ, lo ama tɔgɛ kɔ bu ye naa bee biira loo ye kɛ̄tɔɔ̄. A bee nɔ “nu gɔā” lo a bee doo kɔ nu a ɛrɛ a gbɔɛ̄ ye loo. Lo a aga i loo edoo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo, pya ue Pɔɔl bee ɛm le nu a bee tɛɛ̄bu dap i yere mɛm loo sa doo kɔ i suā kɔ i dap nɔ lo edoo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo. Ii le e’ɛmadɛɛ̄ kɔ ewaɛ edoo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo. Taāwo, i ɛrɛ enɔ lo edoo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo. I tɛɛ̄ doodoo wa dap doo wo ni? Dooraa i kɔnia pya elap dogo lo eyerebah i nɛ kɔ i suā nu gɔā lo edoo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo.

NƆ LO E’ƐRƐ ELAP DOGO DOO YAA

4. Bu mɛ sīdee na ɛrɛ elap dogo doo yaa edap i yerebah nɛ kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo a? (1 Tɛsalɔnaika 5:18)

4 Nu wee gbɔɛ̄ loo nɛɛ a ɛrɛ elap dogo doo yaa. (Buū 1 Tɛsalɔnaika 5:18.) Bu edobah, lo i doo yaa loo pya nu alu ebɛɛ̄ bu dum lo i e’ɛrɛ, lo ama edoo kɔ i aa ɛrɛ gbɛnɛ ekɛɛrɛ akiiloo pya nu i gbī e’ɛrɛ lo i sii ɛrɛ. Lo i doo yaa Jɛhova loo pya tam i gaa si bu ye bɔŋanaloo anyaawo, lo ama eyerebah i nɛ kɔ i sere ekɛɛrɛ nyɔɔ kɛ̄ i dap piiga lo enyimɛ i kari yereloo bu lo esiatam doo sa si leere, taā i bialoo wee kɛɛrɛ kɛ̄ i tɛɛ̄ doo ɛrɛ dɔɔ̄na dee esiatam a gaa i taɛ e’ɛrɛ. Nu anua a lo Kpa Kaɛ kɔ i nɛ kɔ i kiisī lo ewee doo yaa Jɛhova bu pya i kara! Ɛrɛ elap dogo doo yaa eyerebah i nɛ kɔ i ɛrɛ “efɛɛloo Bari lo a eenyɔɔ dɛ̄dɛɛ̄ suānu.”—Fil 4:​6, 7.

5. Pya ena anua pya Izrɛl ebee doo yaa Jɛhova a? (Ɛpnage foto.)

5 Naa nyɛŋiabu nu a bee siraloo pya miɔŋɔ Izrɛl. Gbɛnɛ-edo aba bee nɛ kpɛa sa kɔ nɛ Jɛhova kɔ ba naa ɛrɛena pya nuede ba bee le gaa de sɔ̄ ba bee le Ijipt. (Buā 11:​4-6) Alu kaka kɔ tɔɔ̄dum naa bee wa waɛbah bie bu kpo-sagara-wii. Mɛ ena ebee dap wa yerebah nɛ kɔ nu ba ɛrɛ a gbɔɛ̄ wa loo a? Ba ebee kɛɛrɛ sa nyɛŋiabu nu Jɛhova ebee wa doo nɛ lɛɛ a gae lu lo sɔ̄ sa ye doo yaa. Ebee bɔloo kɔ ba a nyɛŋiabu kɔ sɔ̄ ba bee le bu zooro bu buɛ̄ Ijipt, pya Ijipt bee wa si bag loo, mɛ Jɛhova bee su lop nu a wee nua luh nua nyɔɔ pya Ijipt sa wa agara lɛɛbah pya Ijipt. Sɔ̄ pya Izrɛl bee aa Ijipt, Jɛhova bee wa yerebah nɛ tɛ̄maloo edoo kɔ pya Ijipt a nɛ wa silver, gold, le bɛloo. (A’aā 12:​35, 36) Sɔ̄ pya Izrɛl bee ina kpaɛ̄ Miīmiī Pɛnɛ, sa bee le taɛ yɛɛ Miīmiī Pɛnɛ le pya nɔ̄ Fɛro sa naa bee muɛna lɔgɔ kɛ̄ etɛɛ̄, Jɛhova bee poo lo maā nua baɛ sa doo kɔ ba a muɛ kɛ̄ etɛɛ̄. E sɔ̄ ba bee le bu kpo-sagara-wii, Jɛhova wee wa nɛ manna ziī ziī biradee. Lo a le wo, ena a bee lu wa taāŋa a? Ɛɛ na kɔ ba naa bee doo kɔ nu ba ɛrɛ a gbɔɛ̄ wa loo, e a naale nyɔɔbee ba naa bee muɛ nuede, mɛ ba naa bee doo yaa loo nu ba ɛrɛ.

Pio pya miɔŋɔ Izrɛl gaa kɔ nɛ Mozis kɔ manna ama naa niaena wa, kerewo, pya lo dɔɔ̄na gaa lap lo manna sa gaa wa ɛp.

Ena anua pya Izrɛl naa bee doona kɔ nu ba ɛrɛ a gbɔɛ̄ wa loo a? (Ɛp 5 barakpaɛ̄)


6. Pio ena i dap doo lokwa i ɛrɛ elap dogo doo yaa a?

6 Bu mɛ sīdee na o dap nɔ lo e’ɛrɛ elap dogo doo yaa a? Tuatua, sere sɔ̄ nɛ oloo bu ziī ziī biradee sa kɛɛrɛ nu akiiloo pya lele nu o ɛrɛ bu dum lo a doo kɔ o ɛrɛ ɛɛbu. O dapnage ɛm pya nu o tɔgɛ doo yaa loo serekɛ̄. (Yɔɔ-To 3:​22, 23) Eree baɛ, tɔgɛ o doo yaa, tɛ̄maloo edoo yaa pya a bee a doo le nu kumaloo. E lo a kuī eera na kɔ o doo yaa Jɛhova ziī ziī biradee. (Yɔɔ 75:1) Eree taa, yii gbo pya a ɛrɛ elap dogo doo yaa. Sɔ̄ ziī nɛɛ ɛrɛ elap dogo doo yaa, a wee doo kɔ pya a ye tɔɔ̄ waɛ loo a nɔnage ye aābah; e sɔ̄ nu nɛɛ ɛrɛ naa gbɔɛ̄ ye loo, pya nɛɛ a ye tɔɔ̄ waɛ loo wee nɔnage lo dogo ye aābah. (Deut 1:​26-28; 2 Tim 3:​1, 2, 5) Lo i bialoo wee doo yaa pya dɔɔ̄na loo pya nu ba i doo nɛ, lo ama edoo kɔ bu i aa biirana gbɛnɛ kiiloo pya nu ii ɛrɛ, sa doonage kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo.

7. Ena Aci bee doo lo a bee ye yerebah nɛ kɔ a ɛrɛ elap dogo doo yaa a, e ena a bee sira aabu a?

7 Doo i naa ɛp nu a bee siraloo Aci, lo a tɔɔ̄ Indonesia. Aci kɔ: “Bu sɔ̄ dumɛloo COVID-19 a, m bee bɔātɛ̄ esu na kɛ̄tɔɔ̄ dooreloo kɛ̄tɔɔ̄ pya dɔɔ̄na wuga bu bɔŋanaloo. E nu a bee sira aabu na kɔ, nu m bee ɛrɛ naa bee mɛ gbɔɛ̄na loo.” (Gal 6:4) Ena a bee ye yerebah nɛ kɔ a nyaana kɛ̄ a ɛp nu doo a? Aci kɔ: “M bee bɔātɛ̄ ekɛɛrɛbuloo pya lele nu Jɛhova aa bee mɛ nɛ bu ziī ziī biradee, le pya lele nu m ɛrɛ nyɔɔbee m le bu bɔŋanaloo Bari. Lɛɛ m doo yaa Jɛhova loo pya lo nu. Wo bee doo kɔ pya nu m ɛrɛ a gbɔɛ̄ mɛ loo.” Lo o kɛ̄tɔɔ̄ gaa doo kɔ bu a a biira, o dap doo pya nu Aci bee doo ama lokwa o dap sikɛ̄ ɛrɛ elap dogo doo yaa.

KUŪNADƐƐ̄ SA KUMALOOKƐ̄

8. Ena a bee siraloo Baruk a?

8 Baruk bee ɛrɛ gbɛnɛ tam lo eyerebah nɛ Jeremaia sa kɔ nɛ pya miɔŋɔ Izrɛl nu a gaa le sira wa loo nyɔɔbee ba bee lɛɛbeekɛɛ̄ Jɛhova. Mɛ a ɛrɛ sɔ̄ nu a bee ɛrɛ naa bee ye gbɔɛ̄na loo sa a naa bee serena ekɛɛrɛ nyɔɔ nu alu ebɛɛ̄ kɔ a doo. Taā a sere ekɛɛrɛ nyɔɔ nu Jɛhova gbī kɔ a doo, a bee bɔātɛ̄ ekɛɛrɛ nu akiiloo nu alɛ gbī edoo. Tɛ̄manu nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ Jeremaia, Jɛhova bee kɔ nɛ Baruk kɔ: “O gaa gbī gbɛnɛ gbɛnɛ nu nɛ oloo. Ɔbɛ egbī pya nu ama.” (Jer 45:​3-5, NWT.) Nu Jɛhova bee kɔ nɛ Baruk ama kura kɔ a gaa ye kɔ nɛ kɔ: “Doo kɔ nu o ɛrɛ anyaawo a gbɔɛ̄ a loo.” Baruk bee su lo zuurabahtɔ̄ sa kiisī lo elu gbo Jɛhova.

9. Bu mɛ sīdee na 1 Pya Kɔrint 4:​6, 7 eyerebah i nɛ kɔ i ɛp dɔ esiatam bu sīdee a bɔloo a? (Ɛpnage foto.)

9 Pio sɔ̄, ziī Nɛɛ Kraist dap kɛɛrɛ kɔ a bɔloo kɔ alu enɛ ye ziī dɔ esiatam. A dap lu kɔ a ɛrɛ pio nu a para kaāna, ale a para sitam, ale etaāŋabah Jɛhova bu gbɛnɛ-edo zua. A dapnage sira kɔ lo Nɛɛ Kraist ɛrɛnage taa nu i ekɔa ama. Kerewo, a dap sira kɔ alu esu taɛ dɔ esiatam a bee ye taɛ e’ɛrɛ nɛ dɔɔ̄na nɛɛ. Ena edap ye yerebah nɛ kɔ bu ye aa biira a? A dap bura nu akiiloo nu nɛɛ lɛɛratam Pɔɔl bee ɛm lo a le bu 1 Pya Kɔrint 4:​6, 7. (Buū.) Dɛ̄dɛɛ̄ dɔtam alu enɛ i bu bɔŋanaloo Bari le dɛ̄dɛɛ̄ nu i para aabah Jɛhova. Jɛhova naa nɛ i pya nu ama nyɔɔbee i lee ee pya dɔɔ̄na. Taāwo, a nɛ i nyɔɔbee a ɛrɛ ewonu i kumaloo.—Rom 12:​3, 6; Ɛfɛs 2:​8, 9.

Foto: Pya wuga nɛɛdam le nɛɛwa a ɛrɛ keekee dɔtam bu bɔŋanaloo. 1. Wuga nɛɛdam a gaa ɛp lo a le pya pipe a le pya i tɔ etɔɔ̄ taāŋabah lege le naa e. 2. Wuga nɛɛwa a gaa lu ebip ue aānu bie sɛkiut asɛmbli ba kɔ bɔ̄nɔ. 3. Wuga nɛɛdam a gaa nɛ ekɔaue bie enɔānu bu bɔŋanaloo.

Ɛrɛgebah nu i para ale ɛrɛgebah nu i ɛrɛ lu enɛ i tɛ̄mabah Jɛhova nyɔɔ ewonu a i ɛrɛ kumaloo (Ɛp 9 barakpaɛ̄)b


10. Bu mɛ sīdee na i dap nɔ lo e’ɛrɛ elap dogo kumalookɛ̄ a?

10 I dap nɔ elap dogo kumalookɛ̄ tɛ̄maloo ekɛɛrɛ nu akiiloo edobah Jizɔs bee i serekɛ̄ nɛ. Naa kɛɛrɛ nu a bee sira uunɛ dee Jizɔs bee log ekpotɔ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ. Nɛɛ lɛɛratam Jɔn bee ɛm kɔ: Jizɔs bee “bɔātɛ̄ elog tɔ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ” kereadoo a bee suā kɔ [1] “Tɛ ebee su dɛ̄dɛɛ̄ nu ye yere kɛ̄ bah” [2] “a bee aa kɛ̄ Bari le” [3] “sa a gaa obia pii Bari.” (Jɔn 13:​3-5) Jizɔs ebee dap kɛɛrɛ kɔ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ na elog tɔ alɛ a, mɛ a naa bee kɛɛrɛ doo wo. E a naa bee kɛɛrɛnage kɔ nyɔɔbee alɛ lu Nwiīnɛɛdam Bari, a bɔloo kɔ a ɛrɛ gbɛnɛ le tɔ, gbɛnɛkpo kpugi, sa le gaa dedum. (Luk 9:58) Jizɔs bee kumalookɛ̄; sa doo kɔ pya nu a ɛrɛ a gbɔɛ̄ ye loo. A bee sere kaāna le edobah kɛ̄ i nɛ.—Jɔn 13:15.

11. Bu mɛ sīdee na kumalookɛ̄ bee yerebah nɛ Dennis kɔ nu a ɛrɛ a gbɔɛ̄ ye loo a?

11 Ziī wuga a aa Netherlands a kura Dennis bee piiga lo ekumalookɛ̄ dookɛ̄ Jizɔs bee doo. Kerewo, a naa bee ye waɛbah doo pippip. Lo wuga nɛɛdam kɔ: “Sɔ̄ alu esu tam ale ziī dɔtam a bee mɛ taɛ e’ɛrɛ nɛ dɔɔ̄na nɛɛ, bu mɛ wee biira nyɔnɛbee m wee kɛɛrɛ kɔ ɛɛ taɛ mda na ebee ɛrɛ lo dɔtam a. Lo ama bee doo kɔ m muɛ kɔ nu m ɛrɛ naa aa mɛ gbɔɛ̄na loo. Sɔ̄ m emɔna doo wo, m bee bɔātɛ̄ enɔnu akiiloo kumalookɛ̄. A ɛrɛ kɛ̄ m bee su pio dɔ Baibol a kɔ nu akiiloo kumalookɛ̄ sere bu JW Library® app, lokwa m dap wa nwaābah muɛ sa wa buū sɔ̄ m esaa. M esuanage pio ekɔaue a kɔ nu akiiloo kumalookɛ̄ yerebu na fon, e m wee wa gbaɛ̄tɔ̄loo aā ziī sɔ̄ yii ziī.a M enɔā kɔ dɛ̄dɛɛ̄ tam i si nɛ Jɛhova bɔloo kɔ alu lo eleera ye, e a naale lo enɛ ka aba ii. Nu ziī ziī ii gaa doo lo edoo kɔ nu alu ekɛɛrɛ Jɛhova a dooa lu kunɛ nwīgbagbara nu.” Lo bu a e’ina aa biira nyɔɔbee a naa lu enɛ a ziī dɔtam a bee a taɛ e’ɛrɛ, piiga lo enyimɛ o kumalookɛ̄ yereloo. Lo ama edoo kɔ gbanialoo o nyɔɔnɛ Jɛhova ɛnia a agatɛ̄ sa doonage kɔ nu o ɛrɛ a gbɔɛ̄ a loo.—Jem 4:​6, 8.

WEE KƐƐRƐ NU AKIILOO O BƐĀBU

12. Amunu bɛābu akiiloo deesī na a i yerebah nɛ kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo anyaawo a? (Aisaia 65:​21-25)

12 Lo i kɛɛrɛ nu akiiloo i bɛābu kumaloo deesī, lo ama eyerebah i nɛ kɔ nu i ɛrɛ anyaawo a gbɔɛ̄ i loo. Bu kpa Aisaia, Jɛhova kɔ i nɛ kɔ a suāe kɔ i gaa tɛɛ̄bu gbɛnɛ-edo taāŋa, e a yira yii kɔ elɛɛe dɛ̄dɛɛ̄ pya lo taāŋa. (Buū Aisaia 65:​21-25.) Deesī li, i gaa le le bu kpoogaloo sa tɔɔ̄bu tɔ a kpedɛɛ̄. Pya tam i gaa le si lo sɔ̄ elu pya tam a kpeloo, e i gaa le de keekee bee nuede a kpe. Bɔɔ naale e’aana i kɔ ziī piya nu esira i loo ale siraloo pya i miɔŋɔ. (Ais 32:​17, 18; Ezek 34:25) Nu a gaa i tɔɔ̄ baɛ deesī lu nyɛŋia, e bu kaka, a gaa le dooa.

13. Bu pya amunu kɛ̄tɔɔ̄ na alu ebɛɛ̄ kɔ i sere ekɛɛrɛ nyɔɔ i bɛābu a?

13 Alu ebɛɛ̄ kɔ i sere ekɛɛrɛ nyɔɔ i bɛābu anyaawo eekɛ̄ i wee doo sɔ̄ akii adumɛ. Ena anua a? Nyɔnɛbee i gaa tɔɔ̄dum “bu kpɛdumɛ dee,” e dɛ̄dɛɛ̄ ii ɛrɛ keekee “taāŋa” i gaa tɛɛ̄bu. (2 Tim 3:1) Bu ziī ziī biradee, Jɛhova gaa i yerebah nɛ, i nɛ zuurabahtɔ̄, sa i yere mɛm loo lokwa i dap tāma pya i taāŋa. (Yɔɔ 145:14) Gbaāloo wo, bɛābu i ɛrɛ akiiloo deesī dap i yerebah nɛ sɔ̄ i le bu e’aga kɛ̄tɔɔ̄. Lo ekuūdɛɛ̄loo pya o butɔ, dap lu kɔ o gaa piaga kaāna lɛɛ o gae dap wa nɛ nuede, nu eyaa, le pya dɔɔ̄na nu. Ekɔ lo ama kurage kɔ aba nu olo elebu bu dɛ̄dɛɛ̄ o tɔɔ̄dum na ama, sa bia kporo mmɛ deedee ni? Eeye doo pippip! Jɛhova yira yii kɔ enɛe a nu a a bɛɛ̄ anyaawo, e lo a eetɔɔ̄, a kɔ enɛe a dɛ̄dɛɛ̄ nu bu Paradais. (Yɔɔ 9:18; 72:​12-14) Dap lu kɔ o le bu gbɛnɛ ezialoo aā ziī dee yii ziī, ale o le bu gbɛnɛ bura, ale o ɛrɛ gbɛnɛ eyɔloo a naa kiikɛ̄. Ekɔ aba kuma nu olo elebu na ama bu yubeloo o dum, sa oo le e’ɛrɛna nwanaloo lɔgɔ dee ni? Eeye doo pippip! Oo le emuɛna lɔgɔ nu a kura eyɔloo le luh bu aā nyɔuwe Bari, ba naale elena doo pippip. (Mum 21:​3, 4) Bɛābu ama doo kɔ nu i ɛrɛ anyaawo a gbɔɛ̄ i loo sa doo kɔ bu i aa biira gbɛnɛ nyɔɔbee nu i gaa tɛɛ̄bu. Kereadoo ziī nɛɛ aara i bu pɔrɔ sīdee, ale ziī nɛɛ i wereloo u, ale i le bu ziī dumɛloo a naa kiikɛ̄, ale a ɛrɛ dɔɔ̄na piya nu a i siraloo bu dum, i dapnage kiisī lo e’ɛrɛ ɛɛbu le efɛɛloo. Ena anua a? Nyɔnɛbee kaɛlɛɛ ɛrɛgebah kɛ̄ pya taāŋa i gaa tɛɛ̄bu anii’ee aga doo, i suā kɔ ba ele i loo bu aba “ziī nwī sɔ̄,” le kɔ aā nyɔuwe esu biakɛ̄ kuma mmɛ loo dɛ̄dɛɛ̄ i taāŋa.—2 Kɔr 4:​17, 18.

14. Bu mɛ sīdee na i dap doo kɔ i bɛābu a agatɛ̄ a?

14 Kuma sɔ̄ bɛābu lu ziī gbɛnɛ nu edoo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo a, bu mɛ sīdee na i dap doo kɔ i bɛābu a agatɛ̄ a? Dookɛ̄ nɛɛ dɛɛ̄ ye naa lee wee yaa kpedɛɛ̄ lokwa a dap muɛ nu leere doo, kɛ̄ alunage ebɛɛ̄ kɔ i doo nu edoo kɔ i bɛābu a agatɛ̄ doolo, lokwa i dap muɛ kɛ̄ deesī emɛā doo bu Paradais. Bu edobah, sɔ̄ i ɛrɛ gbɛnɛ ekɛɛrɛ nyɔɔbee ii ɛrɛ kpugi a i gbɔ̄mɛloo esu tɔ̄madum, i dap kɛɛrɛ kɛ̄ dum emɛā doo sɔ̄ lɔgɔ nu a kura kpugi le dekɔm naale elena, e lɔgɔ nɛɛ naale eluna kporo. Lo a ɛrɛ ziī dɔtam a bee a taɛ e’ɛrɛ sa o sii ɛrɛ, o aa ɛrɛ gbɛnɛ ekɛɛrɛ akiiloo, taāwo, kɛɛrɛ kɛ̄ oo le edap su dɔtam dooreloo kɛ̄ dum ekpeloo doo bu aā nyɔuwe sɔ̄ dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ e’mmana sa kiisī lo etaāŋabah Jɛhova bu booboo zua. (1 Tim 6:19) A dap i waɛbah esere ekɛɛrɛ nyɔɔ pya taāŋa i gaa tɛɛ̄bu anii’ee, sa i agabah ekɛɛrɛ nu akiiloo kɛ̄ dum emɛā doo li deesī. Mɛ lo i nɔ lo edoo wo, sɔ̄ sɔ̄ aa kiisī, ewaɛ i loo ekɛɛrɛ nu akiiloo pya nu Jɛhova eyira yii lo enɛ i li deesī.

15. Ena o nɔ aāloo nu Christa bee kɔ a?

15 Naa ɛp kɛ̄ bɛābu bee yerebah nɛ Christa, alu wa Dennis i bee kɔ nu akiiloo tua sɔ̄ a doo. Christa kɔ: “M ɛrɛ ziī dumɛloo a doo kɔ dɛ̄dɛɛ̄ na ekpaloo a ɔloo. Mm dapna kiā. Aba bu kpe kɔgah na m le a. E m wee le nyɔɔ daɛ gbɛnɛ-edo sɔ̄. M le bu ezialoo dɛ̄dɛɛ̄ biradee. Kunɛ dee ama, na dɔktɔ kɔ mɛ nɛ kɔ na dumɛloo naale ekiinakɛ̄ doo pippip. Aba lo sɔ̄ m bee kɛɛrɛ kɔ, ‘Gbara ama naa muɛ nu a le deesī dookɛ̄ mda muɛ doo.’ M sere ekɛɛrɛ nyɔɔ na bɛābu, lo a doo kɔ m ɛrɛ efɛɛloo beenyiɛ. Nyaawo, m kiisī lo e’egerebu bu lo nyɔuwe ama, kerewo, m suā kɔ m gaa le ɛrɛ ekpeloo dum bu aā nyɔuwe!”

“LƆGƆ NU NAA BƐƐ̄ PYA A YE ƐRƐ BƆƆ LOO”

16. Ena anua Mɛnɛ Devid bee ɛm kɔ “lɔgɔ nu naa bɛɛ̄” pya a ɛrɛ bɔɔ loo Jɛhova a?

16 Kereadoo i gaa taāŋabah Jɛhova sa doo kɔ nu i ɛrɛ a gbɔɛ̄ i loo, i ɛrɛnage ekpesī taāŋa. Naa kɛɛrɛ nu akiiloo Mɛnɛ Devid. Nu a naa kiikɛ̄ ee taa pya ye nwiī bee u. Pio nɛɛ bee ye dɛrɛ ue loo nu a naa doo, pio pya ye gbo bee ye tɛ̄ŋaloo, e a ɛrɛ sɔ̄ ziī mɛnɛ bee gbī efɛ ye sa ye kponia bu booboo zua. Mɛ kaɛlɛɛ dɛ̄dɛɛ̄ pya taāŋa ama, nu Devid bee ɛrɛ bee ye gbɔɛ̄ loo. A bee kɔ kumaloo Jɛhova kɔ: “Lɔgɔ nu naa bɛɛ̄ pya a ye ɛrɛ bɔɔ loo.” (Yɔɔ 34:​9, 10) Ena anua Devid bee kɔ doo wo a? Nyɔnɛbee kereadoo ii ɛmadɛɛ̄ kɔ ii le e’ɛrɛ lɔgɔ taāŋa bu dum doodoo pya a gaa taāŋabah Jɛhova, mɛ i suā kɔ bu kaka, i ɛrɛ e’ɛrɛ pya nu a i bɛɛ̄. (Yɔɔ 145:16) E i dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ Jɛhova kɔ a gaa le kiisī lo eyerebah i nɛ bu dɛ̄dɛɛ̄ i taāŋa. Nyɔɔwo, pya nu i ɛrɛ dap i gbɔɛ̄loo.

17. Ena anua o ebiaɛrafii lo edoo kɔ nu o ɛrɛ a gbɔɛ̄ a loo a?

17 Jɛhova gbī kɔ o doo kɔ nu o ɛrɛ a gbɔɛ̄ a loo. (Yɔɔ 131:​1, 2) Nyɔɔwo, piiga lo edoo dɛ̄dɛɛ̄ nu o dap doo lo edoo kɔ nu o ɛrɛ a gbɔɛ̄ a loo. Lo o piiga lo enɔ elap dogo doo yaa, kuūnadɛɛ̄ le kumalookɛ̄, sa doo kɔ o bɛābu a agatɛ̄, lo sɔ̄ o dap su e’agaloo kɔā kɔ: “Aiī, nu m ɛrɛ gbɔɛ̄ mɛ loo.”—Yɔɔ 16:​5, 6, NWT.

BU MƐ SĪDEE NA PYA NU AMA EYEREBAH A NƐ LO EDOO KƆ NU O ƐRƐ A GBƆƐ̄ A LOO A?

  • Nɔnɔ lo e’ɛrɛ elap dogo doo yaa

  • Kuūnadɛɛ̄ le kumalookɛ̄

  • Kɛkɛɛrɛ nu akiiloo o bɛābu

YƆƆ 118 “Yere I Yira Loo”

a Bu edobah, ɛp pya ekɔaue a le nyɔɔ jw.org lo a kura Jehovah Cares for the Humble le Pride Is Before a Crash, lo a bee lu enɛ bu Nu A Le Nɛ Dee.

b UE A BAATƐ̄ FOTO: Wuga nɛɛdam a gaa kwaloo i tɔ etɔɔ̄ taāŋabah, a gaa lu ebip ue aānu ziī wuga nɛɛwa a para kɔ bɔ̄nɔ bie sɛkiut asɛmbli, e ziī wuga nɛɛdam gaa nɛ ekɔaue taɛkɛ̄.

    Pya Kpa alu E’ɛm bu Khana (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Khana
    • Share
    • Kɛ̄ enia a doo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kɛ̄ elu Esu Daānu Doo
    • Lok Pya a Ɛrɛ Nɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share