ONO 5

Orhianẹ E Sehiẹn Mẹ Obẹ Isukuru Vwo-o?

OBORẸ ỌSORIẸ ỌGHANREN

Oborẹ wu kpahenrhọ ye lele ọnọ sabu ru ekwakwa rhomurhọ—yanghene biomurhọ.

ME ỌYẸ WU NE RU?

Roro kpahen erhirhiẹ ọnana: Thomas ọ guọlọ riẹ isukuru inyenana-a. Yanghene odẹ-ẹ. Yanghene ghwomara-an. Ọ tonrhọ ibiamo esa re vrẹn re na ọke rẹ otu isukurie a mọrẹn efian banriẹn. Ọke oru, aye ne se yi edẹ sansan. Ọkezẹko owuọnwan ọnọ ha obọ fa ẹbe Thomas nie abọ, nọ sọ ge mai ru kamẹriẹn rhẹ arudo-o, yanghene owuọnwan uvuẹn otu na ọnọ nya oberhumu ghwiẹ ye, ọke rẹ Thomas ọnọ ghwẹrioma, ọ mẹrẹn ọrẹ o rurie-e. Odẹrorieri na, osehiẹn na nọ gbanhon rhọ ọke rẹ Thomas ọ mẹrẹn urhomu ro mwofẹn ra nyoma itanẹti dje vwe yi . . .

Orhianẹ wẹwẹ yi Thomas, marhẹ wu na kpahenrhọ ye lele?

ZIKẸN NE WU RORO!

Ọ rhẹ wu vwe vwo omẹgbanhon owuorowu-u! Itiọrurhomẹmro, wu na sabu wọrọn ọrẹ osehiọn na ọrẹn wu ha obọ ruiruo-o. Izede ọgo?

WA KPAHENRHỌ RIẸ-ẸN. Baibol na ọrhọ ta: ‘Akpa ọ ta ọsoso ẹhẹn yen phia, ọrẹn ọvwẹghwanren ọ sẹroriẹ ye te obẹta.’ (Proverbs 29:11) Wu rha fọ—nọ yẹ wa rha tuekwẹre phia-a—erẹ e sehiọn na, ina sabu ghwẹriẹ ẹhẹn.
WE RU KELE-E. Baibol na ọrhọ ta: ‘Wu vwa ha ọdandan kwosa ọdanda-an.’ (Romans 12:17) We rhe ruẹ kele, ọnọ lẹrhẹ erhirhiẹ na biomurhọ.
WA NYA RUẸ OKPETU-U. Baibol na ọrhọ ta: ‘Ọvwẹghwanren ọrhọ mẹrẹn okpetu no tioma ha.’ (Proverbs 22:3) Ru ekete omẹgbanhuọn o teri ne wu kẹnoma rẹn ihworho ra sabu suẹ okpetu, jeghwai kẹnoma rẹn erhirhiẹ osehiẹn rọ nọ sabu homaphia.
DAMU ẸKPAHENRHỌ RE VWE RORORHỌ. Baibol na ọrhọ ta: ‘Ẹkpahenrhọ bọrọbọrọ o le ekwẹre.’ (Proverbs 15:1) Wu na sabu ru erhirhiẹ na nẹ aye chẹẹ. Jerẹ udje, orhianẹ ọrẹ osehiọn na ọ tare taghene wu vwoma, wu na sabu ta, ‘Omwurumẹro taghene mi na sabu tiame!’
NYA NẸ AVWAYE. ‘Wa rha kpahen ẹmro-o, o djephia taghene wu te edje ne, wu ji gbanhon ghwẹ ohworho ro sehiọn na,’ omaran i Nora rọ ha ẹgbukpe 19 ọ tare. ‘O dje omerhesun phia—emru owu rẹ ọrẹ osehiọn na ovwo vwo.’—2 Timothy 2:24.
WIAN KPAHEN UDUEFIGBERE ỌNỌ. Erẹ esehiẹn ihworho, e vwrurhe ihworho ra ha ukẹro ọsọre ni oma aye ọrhẹ erẹ ina ja wọrọn. Obọreva ye, erẹ esehiẹn ihworho ine tioma ha, aye i rha mẹriẹn taghene wa yẹ aye omẹgbanhon aye ine sehiọ-ọn.
TA RẸN OHWORHO. Oyono isukuru bi ọrhọ ta: ‘Mi na ta rẹn kohworho kohworho re sehiẹn nọ ta phia. Ọnana oborẹ o fori ne ru, ọnọ sabu simi ọwọrọ nẹ abọ osehiẹn.’

Idama ro derughwaroghwu osehien rhe uduefigbere — Uduefigbere-ọnọ yọ omẹgbanhon rẹ ọrẹ osehiọn na ovwo vwo

WU RHERI?

Erhe ti ekpe nie, osehiẹn ọnọ sabu surhobọmwu:

Ekan. ‘Edẹ rẹ aye mwu mẹ yanghene oborẹ aye i tare e sẹre mẹ ẹro dẹ-ẹ. Aye ne ruẹ kamẹriẹn mie fiemru-u, o vwo ọrẹ ọ guọlere mẹ-ẹ, mi jeghwai rhomu fughwẹ. Orhianẹ a ghwiẹre mẹ, orhomu ghwẹ ọnana.’—Celine, ẹgbukpe 20.
Ẹbanren. ‘Otu isukuru mẹ na banren mẹ. Nẹ aye ruẹ kamẹriẹn o vwo ekete mi ne siyẹ riẹ emaren erhẹrhuvo-o, omarana mi vwa sabu lele aye siyẹ-ẹ. Ọsoso ẹgbukpe na mi viẹre, mẹmẹ ọvo ya jeghwai riẹ emaren.’—Haley, ẹgbukpe 18.
Osehiẹn ra mẹrẹn uvuẹn itanẹti. ‘Ibiẹ ẹmro re ne fi rhẹ ikọmputa, wu na sabu ha ye biomu odẹ ohworho—yanghene akpọ ye. Ọnọ sabu rhiẹ ẹmro ra kpara ta, ọrẹn ọ sabu phia!’—Daniel, ẹgbukpe 14.

**ENỌ KPAHEN IRUERU OSEHIẸN**
URHOMẸMRO YANGHENE EFIAN	ẸKPAHENRHỌ
1 O jiri ne rẹ osehiẹn ọ havwiẹ.	1 Urhomẹmro. Jerẹ udje, Baibol na ọ ta kpahen Nephilim —ẹko ihworho rẹ odẹ aye o mevirhọ ‘Erẹ a Lẹrhẹ Awọrọ Se.’—Genesis 6:4.
2 Osehiẹn ghwai echẹdjẹ rọ vwọ ha ẹkuọn sa. O fiemru-u.	2 Efian. Osehiẹn ọ ha usuẹn ekwakwa ra lẹrhẹ iphuphẹn buebun kpe oma aye hwuẹ.
3 Izede rọ mai rhomu ra na dobọ osehiẹn ji, yẹ ana wọrọn ọrẹ osehiọn na.	3 Efian. Erẹ esehiẹn ihworho a gbanhan ghwẹ erẹ aye sehiẹn, omarana orukele ọke ekpe.
4 Orhianẹ wu mẹrẹn osehiẹn, oborẹ o fori wu ne ru ọyẹ wu na kpare iroro vrẹn yen.	4 Efian. Uvuẹn erhirhiẹ ọnana, o vwo ọrẹ o vwo rhe-e. Wu rha mẹrẹn osehiẹn rọ phia ọrẹn wa ta-a, wu na sabu rhiẹ usuẹn ebẹnbẹn na, ukperẹ wu ne rhiẹ ọrẹ ono fuẹn ebẹnbẹn na.
5 Dedevwo erẹ esehiẹn ihworhwo a djofẹn mwu awọrọ, ofẹn o ji mwu aye.	5 Urhomẹmro. Dedevwo erẹ esehiẹn ihworho e ni omayen gegerege, ofẹn o mwu buebun, aye ne sehiẹn awọrọ nẹ oma omerhen aye.
6 Erẹ esehiẹn ihworho ina sabu wene.	6 Urhomẹmro. Erẹ esehiẹn ihworho ina sabu wene iroro ọrhẹ irueru aye, a rha sa aye erhumu.