O Fori mi Dobọ Imoto Ẹghwa ji?

Wa dẹrughwaroghwẹ aruẹ erhirhiẹ ọnana? Orhiomaran, me yọ nọ ha userhumu wẹn rhe sẹ o fori wu dobọ imoto ẹghwa ji?

Uvuẹn ẹkwotọre ezẹko, bọmọke a ki ha ọbe imoto ẹghwa rẹn ohworho rọ ho ne, idọkitọ ọ dabu nie sua vwẹre. Ilele Kristi re rhirhiẹ aruẹ ẹkwotọre erana, a nyalele ọkpọvi ihworho ra ha mwu ni hẹrote irueruo ẹkwotọre na. (Rom. 13:1) Ọrẹn, o toro ekete we rhirhiẹ-ẹ, o vwo izede sansan wu ne ni oma so sẹ o fori wu ji rha ghwa imoto.

NI ONA IMOTO ẸGHWA ỌNỌ SO

Lele irorẹdjẹ rọ ha uvuẹn iwẹbsaiti ọrẹ National Institute on Aging (NIA) obẹ United States, wu na sabu nọ oma enọ enana:

• Ọ bẹn mi na mẹrẹn eka sansan re firhẹ izede, yanghene mẹrude uvuẹn ason?

• Mia ji sabu gẹrhẹ owọre mẹ ni ujegbe ọrhẹ ekete erọrọ ra vwa kiki mẹrẹn uvuẹn izede?

• Ọ bẹn mi na kpare oghwẹ mẹ nẹ ekete rọ lẹrhẹ imoto na ghwa ji sihin ekete rọ nọ lẹrhiẹ dobọji?

• Oborẹ mia ghwa imoto lele ọ lẹrhẹ awọrọ kpọke uvuẹn izede?

• Mi vwo asidẹti sọ ọgbọ buebun ne, yanghene imoto mẹ o vwo eka sansan fọkime mia ghwa gbanrhọ ekwakwa?

• Elọkpa i mwurun mẹ dẹ ne fọkiẹ oborẹ mi ghwa imoto lele?

• Omerhẹn o sunrun mẹ dẹ ne ọke mia ghwa imoto?

• Mia da imwu ri na sabu hobọte oborẹ mia ghwa imoto lele?

• Ihworho ekrun mẹ yanghene igbehian mẹ i ta mẹ kpahen uduebro aye i vwori kpahen oborẹ mia ghwa imoto lele?

Orhianẹ ẹkpahenrhọ ọnọ rẹn onọ owu yanghene eva usuẹn enọ erana ee, wu na sabu ruẹ ewene ezẹko. Jerẹ udje, wu na sabu ruẹ ewene rhẹ uchunu ọke wa ghwa imoto, maido uvuẹn ason. Rhe ni ona imoto ẹghwa ọnọ sua ọke ephian. Wu na sabu ta rẹn ohworho ekruon yanghene ugbehian ọnọ, nọ ta wẹn kpahen oborẹ wa ghwa imoto lele. Wu na ji sabu yono rhọ kpahen oborẹ wu ne ru ghwa imoto dẹndẹn. Ọrẹn, ẹkpahenrhọ ọnọ rẹn enọ na buebun orho rhiẹ ee, ono rhomu omamọ ne wu dobọ imoto ẹghwa ji.a

JENẸ IRUEMU-URHI BAIBOL SUON

Ọnọ sabu bẹn re ne rhe taghene ona imoto ẹghwa ọwan o seriotọre ne. Habaye, ephan ọnọ sabu biomu ọwan arha ta rẹn ọwan na dobọ imoto ẹghwa ji. Omarana, iruemru-urhi Baibol ego yi na ha userhumu wẹn ha ukẹro ro serhọ ni erhirhiẹ na, ji brorhiẹn ro serhọ? Djokarhọ eva enana.

Rhe ekete omẹgbanhuọn o teri. (Prov. 11:2) Arha hwua ne, nọ bẹn ra na mẹrude, rhon ẹmro, kpare oma ọwan, ji ruẹ ekwakwa erọrọ re ruẹ bi. Jerẹ udje, ihworho buebun arha hwua ne, aye na dobọ iruẹn ezẹko jẹ, fọkime aye i rheri taghene ọnọ sabu suẹ ẹkuọn rẹn aye. Uruemru-urhi ọnana o ji sekpahen imoto ẹghwa. Orho te ọke, ohworho ọnọ sabu brorhiẹn rọ nọ dobọ imoto ẹghwa ji, nọ sabu sẹrorẹ arhọ ọrhẹ omọkpokpọ ye. (Prov. 22:3) Awọrọ i rha tẹmro riẹn kpahiẹn, omeriotọre ono mwuien kerhọ aye.—Haye vwanvwọn 2 Samuel 21:​15-17.

Kẹnoma wu ja rha riẹ iborhin ọbara. (Deut. 22:8) Imoto ọnọ sabu suẹ ẹkuọn ọgbogbanhon rẹn ọwan ọrhẹ awọrọ orhianẹ e rheyi ghwa-a. Ohworho rẹ ona imoto ẹghwa ye o seriotọre ne rọ ji ghwa imoto, ọnọ sabu fiẹ arhọ ye ọrhẹ ọrẹ awọrọ rhẹ erhirhiẹ imwofẹn. Ọrhọ suẹ asidẹti ọgbogbanhon, ọnọ sabu riẹ iborhin ọbara.

Orho te ọke wu ne brorhiẹn sẹ wu na dobọ imoto ẹghwa ji, wu vwe roro taghene ihworho i rha họghọ wẹ-ẹn. Jehova o vwo ẹgwọlọ kpahuọn fọkiẹ emamọ iruemru wu vwori, tobọ te omeriotọre ọrhẹ ọdamẹ wu vwo kpahen awọrọ. O ji ve taghene ọnọ sẹroruọ ji ha urhebro wẹn. (Isa. 46:4) Jehova ọ sẹrerhumujo dẹ-ẹ. Omarana, rẹ ye nọ ha userhumu wẹn ha ẹghwanren ruiruo ji vwo ọmẹrẹnvwrurhe, ọke we rhe brorhiẹn sẹ wu na dobọ imoto ẹghwa ji.