ਫੁਟਨੋਟ

a ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀਆਂ ਨਕਲਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਆਇਤ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਵੇ ਕਿ ਯਹੋਵਾਹ ਦੀ ਬਜਾਇ ਯਿਰਮਿਯਾਹ ਝੁੱਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਣੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਝੁਕਣ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਈਆਂ ਤਰਜਮਿਆਂ ਵਿਚ ਇਸ ਆਇਤ ਤੋਂ ਜੋ ਵਧੀਆ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਪਰ ਨਿਊ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਬਾਈਬਲ ਇਸ ਆਇਤ ਦਾ ਸਹੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਯਿਰਮਿਯਾਹ ਯਹੋਵਾਹ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖ ਕੇ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਝੁੱਕ ਜਾਵੀਂ।”