9. ਕੂਚ 12:6 ਮੁਤਾਬਕ ਪਸਾਹ ਦੇ ਲੇਲੇ ਦੀ ਬਲ਼ੀ ਕਦੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ?

⁹ ਕੂਚ 12:6 ਮੁਤਾਬਕ ਲੇਲੇ ਦੀ ਬਲ਼ੀ “ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ” ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ। ਯਹੂਦੀ ਟਾਨਾਕ ਤੇ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤਰਜਮਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਇਬਰਾਨੀ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ “ਤਰਕਾਲਾਂ ਵੇਲੇ” ਜਾਂ “ਘੁਸਮੁਸਾ ਹੋਣ ਤੇ” ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਲੇਲੇ ਦੀ ਬਲ਼ੀ 14 ਨੀਸਾਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਚਾਨਣ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।

10. ਕੁਝ ਯਹੂਦੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਲੇਲੇ ਦੀ ਬਲ਼ੀ ਕਦੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਕਿਹੜਾ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

¹⁰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਕੁਝ ਯਹੂਦੀ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਪਏ ਕਿ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦੇ ਸਾਰੇ ਲੇਲਿਆਂ ਦੀ ਬਲ਼ੀ ਦੇਣ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਕਈ ਘੰਟੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹੋਣੇ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੂਚ 12:6 ਵਿਚ 14 ਨੀਸਾਨ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਦਿਨ ਢਲ਼ਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਤਕ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਜੇ ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਪਸਾਹ ਦਾ ਭੋਜਨ ਕਦੋਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ? ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ ਦੇ ਮਾਹਰ ਇਕ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ: “ਨਵਾਂ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬਲ਼ੀ 14 ਨੀਸਾਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਪਸਾਹ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 15 ਨੀਸਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਦਿਨ ਪਸਾਹ ਦਾ ਭੋਜਨ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਗੱਲ ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਕੂਚ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ।” ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ-ਗੁਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੰਨ 70 ਈਸਵੀ ਵਿਚ ਮੰਦਰ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਸਾਹ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।