Kapitulo 19
“Nadngelan Mi a Say Dios So Wala ed Sikayo a Totoo”
1, 2. (a) Anto so ipapasakbay na Zacarias 8:23 a para ed agew tayo? (b) Siopa so Dios ya atukoy dia, tan panon so pangidadanet na Biblia ed personal a ngaran to?
1 “Mila kami ed sikayo a totoo lapud nadngelan mi a say Dios so wala ed sikayo a totoo.” Ontan so impasakbay na Biblia ya ibaga na totoo a manlapud amin a nasyones ed agew tayo. (Zacarias 8:23) Tan siopa iyan Dios a tutukoyen na propesiya nen Zacarias? Anggapoy duaruwa tayo. Diad sayan melag a libro na Biblia et say personal a ngaran to so pinmatnag ed 135 danay. Sikato si JEHOVA!
2 Sikato a mismo so angikuan ed personal a ngaran to, Jehova: “Saya so ngaran ed andi-geter a panaon, tan saya so pakanodnonotan ed siak ed amin a kapolian.” (Exodo 3:15) Say kaimportantian na satan a ngaran so impanengneng na katuaan a sikato so pinmatnag ed ngalngalin 7,000 danay ed kumpleton teksto na Hebreon Biblia—a mas dakel nen say nantetekep a dagup na saray titulo a singa say Katawan tan Dios. A singa nipasakbay, diad sarayan “kaunoran ya agew” et satan a ngaran so nisiglaot a manuna ed sakey a grupo na totoo.
“Mila Kami ed Sikayo a Totoo”
3. A singa nipasakbay ed Zacarias 8:20-23, (a) siopa so mananap ed si Jehova? (b) tan diad pililimog ed siopa?
3 Nipaakar ed saya, si propeta Zacarias, diad panaon na kipapaalagey lamet na templo nen Jehova ed kadaanan a Jerusalem, so pinuyanan na Dios a mangisulat: “Saya so imbaga nen Jehova na saray ehersito, ‘Nagawa ni a saray totoo tan saray manaayam ed dakel a syudad so ondago; tan saray manaayam ed sakey a syudad so peteg ya ondago ed saraman so wala ed sananey, a kuan da: “Sikatayo so magunaet ya onla a mamalemek ed lupa nen Jehova tan anapen si Jehova na saray ehersito. Siak a dili met so onla.” Tan dakel a totoo tan mabiskeg a nasyones so peteg ya ondago a mananap ed si Jehova na saray ehersito ed Jerusalem tan palemeken so lupa nen Jehova.’ Saya so imbaga nen Jehova na saray ehersito, ‘Nagawa ed saraman ya agew a samploran lalaki a manlapud amin a pansasalita na nasyones so ompeket, on, sikara so peteg ya ompeket ed kawes na sakey a lakin Judio, a kuan da: “Mila kami ed sikayo a totoo, lapud nadngelan mi a say Dios so wala ed sikayo a totoo.”’”—Zacarias 8:20-23.
4. Akin a sayan propesiya so ag-onaplika ed Judaismo odino ed Kakristianoan?
4 Say limitadon kasumpalan na sayan propesiya a nisiglaot ed inkipaalagey lamet na templo ed Jerusalem, a ginmapo ed saray agew nen Zerubbabel, so mangituturo ed arapen diad mas babaleg a kasumpalan ed agew tayo. Misiglaot ed anton totoo? Peteg ya aliwan makatunongan ed saramay “mananap ed si Jehova” ya ondago ed totoon siaaniton agmalabay ya anggan mangibalikas ed ngaran na Dios, a singa ginawa na saray Judios ed laman a pinmeket ed tradisyonal a panagdayew. Nisay diad Kakristianoan, a mangaalig ed Judion kustombre diad agpanlabay a mangusar ed madibinon ngaran. Aliwan mangaraldalin a Jerusalem a saray totoo ed agew tayo so onaarap a mandayew ed si Jehova. A singa impasakbay nen Jesus, inkaindan nen Jehova so templo, tan saman so aderal nen 70 K.P., ya aglan balot nipaalagey ya anggad sayan agew. Saya so mangipanengneng ed anggan anton makatunongan a too say Dios so anggapo ed aliwan-Kristianon Israel.—Mateo 23:37, 38; ipareng so 1 Arari 9:8, 9.
5. Panon so pangipabidbir na Kasulatan (a) ed “Jerusalem” a mangirerepresenta ed si Jehova natan? (b) ed “laki a sikato so Judio” ya impropesiya nen Zacarias?
5 Say “Jerusalem” a natan et mangilalaman ed si Jehova so adeskribe ed Hebreos 12:22 a bilang “sakey a syudad na mabilay a Dios, mangatatawen a Jerusalem.” Unong a say kadaanan a Jerusalem so nanengneng a simbolo na pananguley nen Jehova, say “mangatatawen a Jerusalem” et say Mesianicon Panarian na Dios a si Jesu-Kristo so nitronon Ari diad impanampot na Panaon Hentil nen 1914. (1 Awaran 29:23; Lucas 21:24) Satan a gobierno so walaan na saray manangilaman ed dalin, saraman so matoor a mangiyaabawag ed satan a bilang say alenleneg a seguradon ilalo na katooan. Saray inmunan mangiyabawag a say Panarian so niletneg nen 1914 et saray nakekeraan na “melag a pulok.” Saraya “so Israel na Dios,” ed espiritual a panagsalita. Sikara so espiritual a ‘Judios’ ya impropesiya nen Zacarias. (Lucas 12:32; Galacia 6:16; Roma 2:28, 29) Nanlapulad 1931, lapud panangaro ra ed Dios tan apresasyon da ed responsabilidad a mangipakabat a si Jehova so tua tan Makapanyarin-amin a Dios, inadapta ra so ngaran a Tastasi nen Jehova.—Isaias 43:10-12.
Panon ya Abidbir?
6. (a) Anto so angumbinse ed saray minilmilyon a totoo nipaakar ed pakabidbir ed totoo a kawalaan na Dios natan? (Salaysayen so punto a sansakey; basaen so kasulatan.) (b) Dinan iran punto so akasagyat a tuloy ed sikayo a personal?
6 Bilang nansumpalan na katuaan a sarayan espiritual a Judios so sitotoor ya anumpal ed responsabilidad da a bilang Tastasi nen Jehova, nilaksalaksan masimoon a totoo ed interon globo so atulongan a “mananap ed si Jehova.” Amoria ra a si Jehova so tuan wala ed sarayan totoo a mangitatarok ed ngaran to. Anto so mangumbinse ed sikara ed saya? Dakel a bengatla, niraya so matalona:
(1) Say pananisia na saray Tasi nen Jehova so niletneg ya amin ed Biblia—aliwa lambengat ed saray pigaran teksto noagta diad interon Salita na Dios. Imbes ya ibabangat daray bengatlan nanlapud dilin inkasikara, saray Tasi nen Jehova so onebat ed saray tepet diad pangituro ra ed no anto so ibabaga na Biblia. Papagalangan da si Jehova diad pamaulian da ed sikato a mansalita. (Ipareng so Juan 7:16-18.)
(2) Ibabaga na Biblia a say Dios a mismo so mangala ed nasyones na “sakey a katooan a para ed ngaran to.” (Gawa 15:14) Sikara so personal ya ontawag ed ngaran to tan satan so ipakabat da ed amin a dalin. (Isaias 12:4, 5) Diad sankamundoan, saray Tasi nen Jehova so totoon nisiglaot ed personal a ngaran na Dios, Jehova.
(3) Saray Tasi nen Jehova so walaan na daakan a makapnek iran espiritual a tagano. Say naaralan da ed Kasulatan tan say epekto na saya ed indengan da ed bilay so manggawa ed sikara a totoon maliket, a miduma ed mundo diad inkalapagan. Saya so imbaga nen Jehova a tua ed saray ariripen to. (Isaias 65:13, 14; ipareng so Mateo 4:4.)
(4) Saray Tasi nen Jehova so manguusar ed Salita na Dios a mangigeter ed estandarte na kondukta ra tan mangiwanwan ed saray desisyon da ed inagew-agew a kurang na bilay da—diad saray pamilya ra, diad trabaho, diad eskuelaan, diad pampili na panligliwaan, diad panamidbir ed saray gawagawan nepeg a paliisan, diad panitermina ed sankablian a kimey a pibiangan. Insipan nen Jehova a ‘sikaton mismo so mametek ed saray basbas’ na saramay manggagawa ed saya. (Uliran 3:5, 6)
(5) Say panangasikaso ed kongregasyon na saray Tasi nen Jehova so nipadron ed saman so agawa ed inmunan siglon kongregasyon na Dios, a saray mamatatken so ehemplo ed pulok tan kakimeyan a para ed Panarian na Dios imbes a sikara so nitandoron kleron klase. (1 Pedro 5:2, 3; 2 Corinto 1:24)
(6) Saray Tasi nen Jehova so agmibabali ed saray kurang na pulitika ed mundo noagta gagawaen da so kimey ya inggeter na Biblia a para ed saray tuan Kristianos, salanti, say panangipulong ed maong a balita na Panarian na Dios ed interon mundo ya onkanan pantasi sakbay ya onsabi so anggaan. (Mateo 24:14; ipareng so Juan 17:16; 18:36.)
(7) Saray Tasi nen Jehova so peteg a mangaaro ed balang sinansakey, a singa imbaga nen Jesus a gawaen na saray tuan babangatan to. Say kolor na baog, nanlapuan a tribu, kipapasen ed ekonomya, nasyonalidad, lenguahe—anggapo ed saraya so managdag ed sakey a manmudmora ed sananey. Anggaman ed saray atooan ya ag-inkayadyari, sikaran amin so tuan nankakasakey a bilang internasyonal ya impanaagi, tan diad saya et iter dan amin so galang ed Dios. (Juan 13:35; ipareng so Gawa 10:34, 35.)
(8) Singa saray inmunan Kristianos, saray Tasi nen Jehova ed modernon panaon so mantutultuloy a manlilingkor ed Dios anggaman ed panamasegsegang. Manmamatalek ed Dios, sikara so ag-ombabales ed saray sumusumpa. A singa tua nensaman, say Dios so apaneknekan a wala ed saray ariripen to a mangiliktar ed sikara. (Jeremias 1:8; Isaias 54:17)
7. (a) Sioparay “samploran lalaki”? (b) Panon so pangiter da na ebidensya a si Jehova so peteg a nagmaliw a Dios da?
7 Saraya so pigara lambengat ed saray rason no akin, singa nipasakbay, a “samploran lalaki a nanlapud amin a lenguahe na nasyones” so mangibabaga a tekep na puron kumbiksion ed nakdaan na saray mananawir na Panarian: “Mila kami ed sikayo a totoo, lapud nadngelan mi a say Dios so wala ed sikayo a totoo.” (Zacarias 8:23) Inusar na Kasulatan so “samplora” a mangirepresenta ed inkakumpleto nipaakar ed mangaraldalin a bengatla, sirin sarayan “samploran lalaki” so mangirepresenta ed amin na saraman so ondadapag ed tuan panagdayew natan a mimiulop ed saray alanaan-na-espiritun “agagi” nen Kristo. Sikara so aglabatla mililimog ed nakdaan ed saray miting da noagta ipapabidbir da so inkasikara a bilang managdayew ed Dios da, si Jehova. Indedika ra so bilay da ed sikato diad panamegley nen Jesu-Kristo tan saya so insimbolo ra ed panamegley na bautismo ed danum, sirin ipapatnag a labay da so “magmaliw a mikasakey ed si Jehova.” Insan sikara so malikeliket a mibiang ed kimey a gagawaen na saray tastasi ed sankadalinan.—Zacarias 2:11; Isaias 61:5, 6.
Saray Ehemplon Makana ya Aligen
8. (a) Anto so anagdag ed reyna na Sheba a manbiahe ed Jerusalem? (b) Anto so ginawa to sanen akasabi, tan diad anton nansumpalan? (c) Panon ya apruebaan a walaray totoon singa sikato ed agew tayo? (Salmo 2:10-12)
8 Arum ya angala ed aksion et kapara na reyna na Sheba ed saray agew nen Solomon. Nanlapud arawin dalin et sikato “so akadngel ed balita nipaakar ed si Solomon nipaakar ed ngaran nen Jehova.” Sikato so agnin balot personal ya akapitongtong ed si Solomon nisay akakar la ed templo nen Jehova ed Jerusalem. Sikato so walaan na bengatlan panduaruwa no kasin tuan amin so nadngelan to. Balet ta nambanikelan ton usisaen, a nambiahe na nayarin 1,400 milyas (2,250 km) diad panamegley na kamelyo. Aromog to so ebat ed amin na saray “mairap a tepet” to tan inkelyaw to: “Nia! Agnibaga ed siak so kapaldua.” Agto apukpukan ya imbagan inaro nen Jehova iray managdayew ed sikato. (1 Arari 10:1-9) Arum a prominente ed mundo so angalig ed ehemplo to natan, tan dakel so nanlapud saray abeban sirkumstansya so nanggawa na ontan. Anengneng da so ebidensya a saray Tasi nen Jehova so ag-onnenengneng ed too noagta diad si Jesu-Kristo, say Babaleg a Solomon, a bilang Ari ra. Saray ebat a niiter ed sikara a nanlapud Salita na Dios so amenek na kanonotan da tan puso ra, tan sikara so atenyeg a mangiyulop na boses da diad panamendito ed si Jehova.—Ipareng so Lucas 11:31.
9. (a) Diad anton dalan a say awawey nen Rahab so miduma ed si reyna na Sheba? (b) Anto so makatantanda nipaakar ed saray agawgawan angitonton ed inkipreserba nen Rahab tan say sankaabungan to? (c) Anto so pakabidbiran ed saray totoon singa si Rahab natan?
9 Saray arum so singa si Rahab ed Jerico, a sikato la so kumbinsido ed balitan naawat a say Dios na Israel so “Dios ed katawenan ed tagey tan ed dalin diad leksab.” (Josue 2:11) Sanen saray espiya a nanlapud Israel so linmoob ed dalin, sikara so inabrasa to, inyamot tora tan inyan to’d kaatapan so bilay to a manalimbeng ed sikara. Sikato so walaan na pananisia tan angiter na pamatnagan ed satan diad panamegley na saray gawa to, ya inala to so talindeg diad dapag na totoo nen Jehova. (Hebreos 11:31; Santiago 2:25) Maalwar a tinumbok toray bilin a niiter diad kipreserba to. Impanengneng met nen Rahab so maaron panangimano to ed si ama to tan ina to, agagi ton lalaki tan bibii, a nilukasan to so dalan ed sikara pian niliktar no tuloken da so nakakaukolan ed kililiktar. (Josue 2:12, 13, 18, 19) Bilang nansumpalan et sikato tan say sankaabungan to so niliktar sanen aderal so Jerico tan saray managdayew-ed-Baal a manaayam diman. (Josue 6:22, 23) Saya so walaan na mabiskeg a kabaliksan ed agew tayo. Idedemostra to a si Jehova so mangiliktar ed totoo ton singa si Rahab. Anto so mangipanengneng a sikara so singa sikato? Inteen da so pananisia ed si Jehova, dinmapag ira ed saray membro na espiritual ya Israel, a tutumboken dan maapit iray panangiwanwan a niniiter ed panamegley na sayan paralanan tan magunaet a tutulongan daray maapit a membro na pamilya tan arum iran kakanayon a makanengneng ed kakabatan na panggawa met na ontan.
10. (a) A singa ipapanengneng na propesiya nen Zacarias, anto so peteg a manasagyat ed saray totoo ta pian sikara so mikasakey ed saray Tasi nen Jehova? (b) Panon so pakapangipanengneng tayo, ed awawey tan diad kiwas, a say panangaro ed si Jehova so tuan mamapano ed saray kapusoan tayo?
10 Siempre, say peteg a makasagyat, a manatawag ed totoo na amin a nasyones a mikasakey ed saray Tasi nen Jehova, et si Jehova a Dios a mismo. Say Salita to so makapasagyat ed sikara. Say bunga na espiritu to ed bilay na ariripen to so mangiimbita ed sikara. Legan a sikara so mikabisado ed saray kalidad to tan diad pidedeneng to ed katooan, pirawrawat da so panaon sano say ngaran na Dios so naalangon ed amin a kabalawan ya imbunton nen Satanas tan saray andi-pananisian totoo. Sikaran mismo so manbabanikel a mangikondukta ed saray kurang da diad dalan a makapaliket ed Amalsa ra tan mamakiwas ed arum a mangidayew ed sikato. (1 Pedro 2:12) Diad amin a puso et ipipikasi ra, a singa imbangat nen Jesus ed saray babangatan to: “Ama min wala kayo ed tawen, napasantos komon so ngaran yo. Onsabi komon so panarian yo. Nagawa komon so linawa yo, a singa ed tawen, ontan met ed dalin.” (Mateo 6:9, 10) Tan, mitukoyan ed pikakasi ra, isasaklang da so sagradon serbisyo ed Dios diad sigpot a pikakasakey ed saraman so mangiiter na agnalingon ebidensya a sikara so “totoo a para ed ngaran [nen Jehova].”