Panamaliket ed Bilay na Pamilya Yo

Kapitulo 3

Kayari Agew na Kasal

1. Panon a say nengneng na pikokoopera ya adeskribe ed Eclesiastes 4:9, 10 et gunggunaan toy panamaley na sakey?

Asumpal lay kasal yo, tan sika tan say asawam so onligen la bilang sakey a balon yunit a pamilya. Kasin say liket mo so nagnap? Agmo la bukbukor noag ingen walaan ka lay kaiba a pangitalkan, a pangibiangan mo’d saray gayagam tan ontan met ed saray problemam. Kasin tuan onaplika ed kipapasen mo so Eclesiastes 4:9, 10?​—“Magmaong so duara nen say sakey, lapud sikaray walaan na maabig a tumang a parad mairap a kimey da. Tano natumba so sakey ed sikara, nayarin bangonen na sakey so kaiba to. Balet panon kasi ed saksakey sano natumba et anggapoy sananey a mamangon ed sikato?” Kasin say panamaley yo so onaaligwas ed sayan nengneng na pikokoopera? Genda-gendat et nakaukolan toy panaon tan sagpot parad sayan maliket ya impanlaktipan na duaran bilay. Ingen diad dakel iran panamaley, makapaermen ya ibagan, agbalot nagagawa.

2, 3. (a) Antoran kapetegan na bilay so nepeg ya arapen kayari agew na kasal? (b) Akin a makatunongan lambengat so panilalo a saray panangiyarunsa so nepeg a nagawa kayari pangasawa na sakey a too?

² Diad romantiko iran estorya, mabetbet a problema so pamakasakey ed duaran manaarowan. Insan sikaray manbilay a lawas malikeliket kayari to. Diad peteg a bilay, say panbilay a malikeliket kayari to, inagew-agew, so mangiyaarap na tuan angat. Kayari sayaksak ed agew na kasal ontumbok so inagew-agew a rotina na bilay: ibabangon a masakbay, iyaakar ed trabaho, pansaliw, panluto, pansinop, panlinis na abung, tan arum nira.

³ Say siglaotan na panamaley so mankakaukolan na saray panangiyarunsa. Sikayon duay linmoob ed satan a tekep na nayarin arum iran iilaloan tan ugugagep ya aliwan tanton praktikal tan realistiko. Sano agnakapet iraya, nayarin onsabi so arum a pakadismayaan kayari na onunan pigaran simba. Balet, nonoten, sikayoy nanggaway baleg ya impanguman ed bilay yo. Agmo la bukbukor so manbibilay odino diad sakey a pamilya a kawalaan mo ed interon bilay mo. Sika la natan so walad sakey a balon too, sakey a nayarin nakakabatan mo ya agmo ni amta a singa inisip mon kabat mo la. Say eskedyul mo so balo, nayarin balo so kimey mo, say badyet mo so nayarin duma, tan wala iray balon kakaaro tan nikamangan iran pibagayan. Say aligwas na panamaley mo tan liket mo so mandepende ed bulos-linawam a mangiyarunsa.

Kasin Manangitukoy-tukoy Ka?

4. Antoran Makasulatan a prinsipyo so makatulong ed sanasawa a manggawa ed saray panangiyarunsa? (1 Corinto 10:24; Filipos 4:5)

⁴ Arum, lapud kinon, naromog dan mairap so pagmaliw a manangitukoy-tukoy. Ingen, unong ya ibabagay Biblia, “say kinon so onsabi sakbay na kabagbag, tan say inkapasang sakbay na kapelag.” Say pantultuloy ed inkabenger so nayarin makadesyang. (Uliran 16:18, New English Bible) Inrekomenda nen Jesus a say sakey so mabulos ya onsuko tan onabuloy sanen inkuanto a no walay mankaliktan ed “akindalem a kawes mo, iter mo met so akinpaway a kawes mo ed sikato,” tan no walay malabay ed sika ya onla “ed sakey a milya, mila ka’d sikato ed duaran milya.” Imbes di misangsangan ka ed samay sakey a maapit ed sika, intepet nen apostol Pablo: “Akin ta et agyo ipalugar so inkasikayon nalames?” (Mateo 5:40, 41; 1 Corinto 6:7) No sarag na Kristianos so ondampot ed ontan iran inkalablabas pian napansiansiay kareenan ed arum, seguradon say sanasawa a manaarowan so makayarin mangiyarunsa pian nagawan maaligwas so balon siglaotan da.

5. Panon a nayarin say sakey so manisip a positibo odino negatibo nipaakar ed asawa na sakey?

⁵ Walaray pankanawnawa ed amin a pasen parad sakey a nayarin magmaliw a maliket odino agmaliket. Diad dinan so pagmaliwan mon alerto? Kasin iyapasakey mo ed positibo odino mansiansia ed negatibo? Nayarin isipen na balon asawan bii: ‘Natan ta sikami lay sanasawa, iner so kawalaan ton may toon romantiko a datin ipaspasyar toak ed saray mararakep a pasen tan mideneng ed siak? Subsob la’d trabaho to. Siak lay baliwala ed sikato. Peteg ya aliwa lan sikato may toon kabat ko nensaman!’ Odino kasin natalosan na bii tan apresyaen to a say laki so mankikimey lan maong natan pian magmaliw a maong a managlegpet ed pamilya to? Tan kasin sayan balon asawan laki et nanaimano toy asawa ton mankikimey a maong ed panluto tan panlinis, no maminsan sikatoy naknaksawan tan andian lay dakel a panaon ya usaren pian manpaganggana? Odino ikuan na laki kasi ed inkasikato: ‘Anto lay agawa ed samay magangganan biin kalangweran ya inasawak? Nauman la, natan ta wala lay asawa to’?

6. No say asawan laki tan asawan bii et peteg a mankimey ed panggawa ran matalonay panamaley da, panon so pangapekta na saya diad siglaotan da ed balang sakey?

⁶ Nepeg a sikaran duay magmaliw a matatken tan moriaen ya anggapo’d sikaran dua so walaan na panaon odino biskeg a manggawa ed amin day bengatla ya agawaan yo antis na kasal. Natan la so panaon ed pangipanengneng na panangitukoy-tukoy tan awaten so makapnek a tuloy a responsabilidad ed panggawan epektibo so impanasawa. Nayarin deralen na sakey so panamaley, ingen nakaukolan toy duara a manggawan matalona ed satan. Say panggawan maaligwas ed panamaley so sakey a matalona ya agawaan. Say matalonan agawaan et tutukoyen toy panumpal na bengatla anggaman walaray kairapan. Sanen sikayon dua so nankasakey ed sayan gegemtan, sakey a kabiangan na balang sakey ed sikayo so nanlaktipan diad sayan matalonan agawaan. Sayan nantekep a sagpot ed sakey a parehon kalat et siniknol to kayon impankasakey; binedber to kayon maapit; sikayon duay ginawa ton saksakey. Nasabi panaon saya so mamalesay bedber na aro a palumbasan toy antokaman ya alikna ya iilaloan ed panangasawa, tan diad ontan a manamakasakey a liket sikatoy magmaliw a gayaga a mangiyarunsa ed pandurumaan na balang sakey.

7. No nepeg a gawaen iray desisyon, kapigan a maabig so iyabuloy?

⁷ Onkupas so kinon legan a say aro so ombulaslas, tan walay liket ed aliwa labat ed panangiter noagta ontan met ed panangisuko, panangiyabuloy, sano say personal a panlabay, tan aliwan prinsipyo, so nalalanor. Nayarin diad panagsaliw ed arum a kagawaan a para ed abung, odino no panon so pambakasyon. Sano nipanengneng so panangimano ed liket na sananey, onggapon itukoy na sanasawa iray salita nen apostol Pablo: “Imanoen yo, aliwan diad personal ya interes ed dilin pamaakaran mo, noagta dia met ed personal ya interes na arum.”​—Filipos 2:4.

Asimbang a Panmoria ed Sekso

8, 9. Antoy Makasulatan a panmoria ed saray inkamaapit na panamaley?

⁸ Say Biblia agto ipepeget so nipaakar ed seksual a panakdol. Diad maanlong iran termino na salita ipapanengneng toy liket ya itarok na saya ed asawan laki tan asawan bii; idadanet to met a say sekso so nipeget ed sanasawan laki tan bii lambengat. Sayan balikas so naromog ed Uliran 5:15-21:

“Oninum kay danum ed dilin bobon mo, tan manatakbol a danudanum ed utel na dilin bobon mo, Saray subol mo onkayat ira ta, tan saray agos na danum ed mapubliko ran pasen a mismo? Komon ta sikara labat so para ed sika, tan aliwan para ed saray sangkaili a pati sika. Komon ta say subol na danum mo so nabendisyonan, tan manliket ed asawan bii na inkaugaw mo, sakey ya alay dakep ya usa tan malimgas a kanding ed palandey. Komon ta sikay peselen na dili ran pagew to ed amin a panaon. Diad aro to komon ta sikay nasigpot ed liket ya naynay. Kanian akin a sika, anako, so nasigpot ed liket diad sakey a biin sangkaili odino sayakupen moy akualan na sakey a biin sangkaili? Ta saray daladalan na too so walad arapan na mata nen Jehova, tan dantalen toray amin a basbas to.”

⁹ Anggaman ontan, lingo so pagmaliw ya alablabas ed sekso ya anggad punton gawaen a singa say aligwas na panangasawa so manbitbitin ed sekson bilay na sanasawa, odino pian sikatoy ombayar ed seryoson kakulangan ed arum a pamaakaran na siglaotan. Dakel iran seksual a babasaen manlapud saray libro, sine tan komersyal​—dakel ed sikara so ginetman pamaliing ed erotikon pilalek—​gawaen toy sekson ompatnag a singa ontan inkamakana. Anggaman kuan, agmipakna so Salitay Dios, irerekomenda toy dangka ed amin a pamaakaran na bilay. Anggan diad panangasawa, say pangukbar ed amin a panameget so nayarin mangipaarap ed agagamil a manleglemew ed siglaotan na panamaley.​—Galacia 5:22, 23; Hebreos 13:4.

10. Antoray arum a bengatlan imanoen a nayarin ontulong ed sanasawa a mangiyarunsa ed sekso?

¹⁰ Say panangiyarunsa ed seksual so naynay a mairap tan nayarin kaukolan toy pigaran panaon kayari na kasal. Saya so mabetbet lapud kakulangan na pikakabat tan isaew a panebek ed saray nakakaukolan na asaway sakey. Say pitongtong ed sakey a respetadon walay asawan kaaro a masakbay so nayarin makatulong. Aliwa labat lan agawan duma so sakey a laki tan sakey a bii, nandumaan met so liknaan da. Say panangonsidera ed nakaukolan na bii nipaakar ed inkatamoy so importanti. Balet nepeg ya anggapoy negatibon liknaan na palson inkasimpit odino maingongot odino liknaen a say sekso so bengatlan makapabaing. Nisay sikatoy magmaliw ya okasyon na pananalo, a singa nagagawa ed arum a lalaki. “Komon ta iter na asawan laki so kanepegan na asawa to,” kuan na Biblia, tan “komon ontan met so gawaen na asawan bii ed asawa to.” Tan diad panggaway ontan, sayan prinsipyo na Biblia so matukotukoy: “Balang sakey komon itultuloy ton anapen, aliwan say dilin pankaabigan to, noagta say pankaabigan na sananey a too.” No walay ontan ya aro tan pilalek a mamaliket ed parehon dapag, nagawa so marakep a panangiyarunsa.​—1 Corinto 7:3; 10:24.

(Ituloy ed ontumbok a paway.)