Papablien Mo Kasi so Bilay?

“PATAKILING yo ak pa ed liwawa.” Saraya so salitan kabkabat ya imbalikas na Italyanon manag-anlong a si Giacomo Leopardi ed saramay mangokumponi ed sikato antis na impatey to. Isusuheri na sarayan salita so pirmin panamabli na too ed bilay, ya inrepresenta na liwawa.

Say panamabli ed bilay so sakey a mablin motibasyon a mamapakiwas ed maslak iran indibidual pian oniwas ed saray kapeligroan tan gawaen so amin a nayarian da pian mantultuloy iran manbilay. Nipaakar ed saya, say too so agtanton nidumaduma ed saray ayayep, a walaan met na mabiskeg a pankaliktan a manbilay.

Balet anton klase na bilay so talagan makana ya usaren tan pablien? Aliwa labat itan a basta pambilay a mabunigas​—ya oniingas tan onggagalaw labat. Nisay kaslakan a pakapepenek et manlalapu ed paraan ya anamoten a maong so walan bilay no posibli. Say pilosopiya na Epicureano a, “mangan itayo tan oninum itayo, sirin ta nabuas ompatey itayo,” so ag-akapangitarok na inkapnek ed totoo diad inkalapagan. (1 Corinto 15:32) Anggaman say too so peteg a walaay pigaran manunan pankaukolan ed materyal, kaukolan to met iray pankaabigan ed kultura tan ed sosyedad, likud ed espiritual iran pankaukolan, a nisiglaot ed pananisia ed sakey a Supremon Persona. Makapaermen, walay nilasus milyon, no aliwan binilyon, a totoo so mankokontento la ed basta pakapambilay labat makasengeg ed makapasinagem iran kipapasen ed sosyedad tan ed kaliberliber diad dakel a pasen na globo. Siopaman a lilimitaan da lambengat so inkasikara diad pamepenek da ed pisikal iran pankaukolan da​—mangan, oninum, pakawalaay kagawaan, odino pamenek ed pilpilalek ed sekso​—et singano manbibilay lambengat a singa ayep, a diad saratan so pakapepenekan day daiset. Bilang resulta, agda uusaren iray mas makanan napambilay ya iyoopresi na bilay pian napenek so isip tan emosyon na too. Niarum ni, siopaman a manggugunaet a mamenek labat ed binubukor iran pilpilalek da so aglambengat sinmaew a makagamor na sankaabigan ed bilay noagta manederal met ed sosyedad a panaayaman da, tan agda iyaalibansa iray pankaabigan na arum.

Pian napaneknekan iya, inkuan na sakey a huis a mangaasikaso ed saray kason nipaakar ed impankasalanan na saray kalangweran a “say kakulangan na panamabli, panangitandoro ed saray makapuy a napanuliranan, tan iyaasenso diad panamegley na maples tan mainomay ya iyaman” so ginetman “mangiyalibansa na alablabas ya espiritu na panlalaslasan.” Manreresulta iya ed walnan makaderal ed sosyedad tan makapasakit ed saray tobonbalo, nagkalalo la no mandruga la ra.

Antam a dakel iray pakasagyatan ya iyoopresi na bilay​—pambakasyon ed marakdakep iran pasen, makapainteres a panagbasa odino panag-research, makapaliket a kaulop, balibalin sonata. Tan wala ni so arum ya aktibidades a mangitatarok na inkapnek, melag man itan odino baleg. Saramay walaay aralem a pananisia ed Dios, tan nagkalautla ed Dios a tinukoy na Biblia, si Jehova, so walaan na dakel nin rason pian pablien so bilay. Say tuan pananisia so lapuan na biskeg tan kareenan a makatulong ed totoo a mangarap ed saray mairap a panaon. Saray mananisia ed tuan Dios so matalek a makapangibagan: “Say Katawan sikato so mananulong ko; agak naani ontakot.” (Hebreos 13:6) Nalilikna na totoon mikabisado ed panangaro na Dios a sikaray aaroen to. Onkikiwas ira unong ed pangaaro to, a pakakagamoran day pirmin gayaga. (1 Juan 4:7, 8, 16) Makapambilay iran aktibo tan mapalabo a diad satan so lapuan na inkapnek. Ontan so inkuan nen Jesu-Kristo: “Lalo a mapalar so mangiter nen say mangawat.”​—Gawa 20:35.

Makapaermen, wala ni sananey ya aspekto na kaplesan a bilay. Wala so inkalapagan a paniirap, ag-inkahustisya, inkaduka, sakit, tan ipapatey​—diad panalambit lambengat ed pigaran makapaot-ot a nengneng a mabetbet a manggawa’d bilay ya aanosan kalamor. Say mayaman, makapanyari, tan makabat ya Arin Solomon ed kadaanan a nasyon na Israel so agkinmulang no nipaakar ed saray bengatlan mamapaliket ed totoo. Ingen, walay bengatlan mangogonigon ed sikato​—say katuaan a diad patey et nataynanan to ed arum so amin a ‘nansagpotan ton maong,’ a kinayarian to tekep na “kakabatan, tan pakatalos, tan karunongan.”​—Eclesiastes 2:17-21.

Singa si Solomon, kabat na karaklan so kinatikey na bilay, a mapmaples ya onlalabas. Ibabaga na Kasulatan ya ‘inyan [na Dios] so inkamagnayon ed saray kanonotan tayo.’ (Eclesiastes 3:11, Byington) Sayan liknaan nipaakar ed inkamagnayon so mamapakiwas ed too pian morekdeken so kinatikey na bilay. Diad kaunoran, lapud agpakaromog ed makakombinse iran ebat nipaakar ed kabaliksan na bilay tan ipapatey, nabelatan so sakey tekep na saray liknaan na kaandiay ilalo tan kaapaan. Mamaermen iya ed bilay.

Wala kasi iray ebat ed makapagonigon iran tepet na too? Niwala ni kasi iray kipapasen a pagmaliwen ton mas makapaay-ayat tan magnayon so bilay?