Pambilay Unong ed Pananisia ed Saray Sipan na Dios
“Siak so Dios, et anggapo la so sananey; Dios ak, et anggapo so mipara ed siak; ya ipaliwawak so panganggaan a manlapu ed gapo, tan nanlapu nen inmuna a panaon ipaliwawak so saray bengatla ya agni agawa.”—ISAIAS 46:9, 10.
1, 2. Antoray pigaran nanduruman panmoria nipaakar ed pakapilalanor na Dios ed saray nagagawa ed dalin?
PANON a napipilanor so Dios ed saray nagagawa ed dalin? Nandurumay opinyon. Say sakey a panmoria et sikatoy aglan balot mibabali. Unong ed sayan panmoria, kayarin pinalsa na Dios so totoo, sikatoy balanglan agmabulos odino agmakayarin onkiwas ed biang tayo. Nisengeg ed saya, say Dios et aliling toy sakey ya aman angipalugan ed anak ton laki ed balon bisikleta, bembenan to itan, insan to intulak pian makabueloy anak to. Insan la’d satan pinaulyan na ama. Akauley la na anak to; nayarin sikatoy natumba odino andi. Dinanman ed satan et anggapo lay pibabali na ama.
2 Say sananey nin panmoria et say Dios so aktibon mangididirehi ed amin ya aspekto na bilay tayo tan sikatoy direktan nalalanor ed amin a nagagawa ed intiron palsa to. Balet, no tua iya, arum so mangikuan a say Dios so pansesengegan na aliwa labat lan maong iran bengatlan nagagawa noagta ontan met ed krimen tan trahedya a mamapairap ed katooan. Say pikabat ed katuaan nipaakar ed pidedeneng na Dios so ontulong ed sikatayon mangamta no antoy ilaloan ed sikato. Pabiskegen met na satan so pananisia tayo ed seguradon kasumpalan na saray sipan to.—Hebreos 11:1.
3. (a) Panoy pakaamta tayo a si Jehova et Dios na gagala? (b) Akin a natutukoy si Jehova bilang ‘mamoporma’ tan ‘manmomoldi’ ed gagala to?
3 Say makanakana ed isyu nipaakar ed kalalanor na Dios ed saray gagawaen na totoo et say katuaan a si Jehova et Dios na gagala. Napatnagan itan ed ngaran to a mismo. Say “Jehova” et kabaliksan toy “Pagmaliwen To.” Lapud mantutultuloy a kiwas, pagmamaliwen nen Jehova so inkasikato a Mananumpal ed amin a sipasipan to. Ontan met, natutukoy si Jehova bilang ‘mamoporma,’ odino manmomoldi, ed gagala to nipaakar ed arapen iran ebento odino kiwas. (2 Arari 19:25; Isaias 46:11) Sarayan termino so nanlapud Hebreon salita a ya·tsarʹ, a misiglaotan et salitan mankabaliksan na “domadamili.” (Jeremias 18:4) No panon a say larinon domadamili so makapangiporma ed pitek a pagmaliwen ton marakep a vase, nayarian nen Jehova ya iporma, odino imaneobra, iray bengatla pian nasumpal so linawa to.—Efeso 1:11.
4. Panon ya imprepara na Dios so dalin pian napanayaman na too?
4 Alimbawa, ginagala na Dios a pagmaliwen so dalin a pasen na karakpan pian panayaman na ayadyari, matulok a katooan. (Isaias 45:18) Sakbay ni na impamalsa to’d inmunan laki tan bii, maaron angiparaan si Jehova parad sikara. Saray manangilukas a kapitulo na libroy Genesis so manideskribe no panon ya inletneg nen Jehova so agew tan labi, dalin tan dayat. Tinmumbok ton pinalsay tanaman tan ayayep. Sayan impangiprepara ed dalin pian napanayaman na too et nankaukolan na nilibolibon taon. Matalonan asumpal so proyekto. Ginmapon nambilay so inmunan laki tan bii ed Eden, marakdakep a paraison sigpot a pinarakep ta pian napanggayagaan day bilay. (Genesis 1:31) Kanian direktan alanor si Jehova ed saray nagagawa ed dalin, tuloytuloy ton momoldien iray kimey to unong ed matalonggaring a gagala to. Kasin say inkilaknab na sankatooan so anguman ed kilalanor to?
Lilimitaan nen Jehova so Pidedeneng To ed Totoo
5, 6. Akin a lilimitaan na Dios so pidedeneng to’d totoo?
5 Anggaman walaan na pakayarin gawaen itan, ag-iwawanwan tan kokontrolen nen Jehova iray amin a pamaakaran na aktibidad na too. Walaray rason ed saya. Say sakey et lapud saray totoo so apalsa ed indengan na Dios, a walaan na kawayangan tan bulos a mandesisyon. Ag-itayo pipiliten nen Jehova a gawaen so ipapagawa to; nisay kokontrolen to itayo. (Deuteronomio 30:19, 20; Josue 24:15) Anggaman sikatayoy mikuentaan ed sikato lapud saray kiwas tayo, simamaaron iikdan itayo na Dios na baleg a kawayangan a mandesidi no panon tayon ipakurang so bilay tayo.—Roma 14:12; Hebreos 4:13.
6 Say sananey a rason no akin ya ag-iwawanwan na Dios so amin a bengatlan nagagawa et misiglaotan ed say isyu a pinalesa nen Satanas diad Eden. Inangat nen Satanas so inkasoberano na Dios. Inopresian toy Eva na ompatnag a pankanawnawa parad inka-independenti—opresin inawat to tan diad saginonor pati say asawa to, si Adan. (Genesis 3:1-6) Bilang ebat, inabuloyan na Dios so totoo ya uleyan day inkasikara ed sakey a peryodo na panaon pian paneknekan no kasin makatunongan so angat nen Satanas. Lapud sayan rason et agnitetel ed Dios iray makapuy a bengatlan gagawaen na totoo natan. Onia so insulat nen Moises nipaakar ed rebelyoson totoo: “Mauges so ginawa ra ed sikato, sikara ag-ira anak [na Dios], sikato so akabalawan da.”—Deuteronomio 32:5.
7. Antoy gagala nen Jehova ed dalin tan ed sankatooan?
7 Balet, anggaman inyaabuloy so kawayangan a manpili tan pan-eksperimento diad independentin pananguley, ag-inagamil nen Jehova so pananontonan ya agbalot onsalet ed saray nagagawa ed dalin, a mangiter ed sikatayo na samet ya ilalo a sumpalen toray gagala to. Anggaman nanrebeldi ira di Adan tan Eva sumpad inkasoberano na Dios, ag-inuman nen Jehova so maaron gagala to ed dalin tan ed sankatooan. Ag-onsaew a pagmaliwen toy dalin a paraiso a panayamay ayadyari, matulok, tan maliket a totoo. (Lucas 23:42, 43) Say rekord na Biblia manlapud Genesis anggad Apocalipsis so manideskribe ed no panon a tuloytuloy a susumpalen nen Jehova itan a gagala.
Onkikiwas so Dios Pian Sumpalen so Linawa To
8. Antoy asaglawi ed impangawit na saray Israelita ed Insipan a Dalin?
8 Diad saray impideneng to’d nasyon na Israel, impanengneng na Dios a sumpalen toy gagala to. Alimbawa, pinaseguroan nen Jehova si Moises ya iliktar toray Israelita manlapud Ehipto tan awiten tora ed Insipan a Dalin, dalin a panag-agusan na gatas tan dilo. (Exodo 3:8) Saya so makabaliksan tan manamaseguron panangiyabawag. Saglawien toy kibulos na saraman ya Israelita—a manbilang na ngalngali taloran milyon pati kakaiba ra—manlapud mabiskeg a nasyon a sumpan maong ed itaynan da. (Exodo 3:19) Say dalin a pangitarokan ed sikara et kawalaan na saray mabiskeg a nasyon a sumpan maong ed idateng da. (Deuteronomio 7:1) Diad nambaetan, walay kalawakan a ditan et nakaukolan na saray Israelita so tagano tan danum. Onia so kipapasen ya angiyabuloy ed si Jehova a mangipanengneng ed supremon pakapanyari tan inka-Dios to.—Levitico 25:38.
9, 10. (a) Akin ya apaneknekan nen Josue a napanmatalkan iray sipan na Dios? (b) Panon kaimportanti so pakawalaan tayo na talek ed abilidad na Dios a tumangan iray matoor to?
9 Impaway na Dios iray Israelita manlapud Ehipto diad panamegley na nantutumbokan a makapanyari iran gawa. Unona, intarok toy samploran makadesyang iran bakbak ed nasyon na Ehipto. Insan, binelsay toy Ambalangan Dayat, pian makataynan iray Israelita bangta atawtaw iray onuusil ya armada na Ehipto. (Salmo 78:12, 13, 43-51) Kayari na satan, tinalima toray Israelita legay 40 taon da ed kalawakan, a tinagano tora na mana, intaryaan tora na danum, tan sinegurado to ni ingen a saray kawes da et ag-ondaan tan ag-onlanok iray sali ra. (Deuteronomio 8:3, 4) Diad inloob la na saray Israelita ed Insipan a Dalin, pinanbiktorya ira nen Jehova sumpad kakabusol da. Si Josue, ya angagamil na mabiskeg a pananisia ed saray sipan nen Jehova, so akaimaton ed amin na sarayan bengatla. Diad ontan, matalek ton nibaga ed saray mamasiken ed panaon to: “Amta yo ed simoon a puso yo tan ed simoon a kamarerwa yo, ya anggapo so sakey a bengatla a linmiwat ed amin a maong a bengabengatla a si Jehova a Dios yo sinalita to nipaakar ed sikayo. Sikara so agawa ya amin ed sikayo.”—Josue 23:14.
10 Singa si Josue nensaman, saray Kristiano natan so sigpot a matalek a say Dios et mabulos tan nayarian toy onkiwas ed biang na saramay manlilingkor ed sikato. Sayan kombiksion so makanan kabiangan na pananisia tayo. Insulat nen apostol Pablo: “No anggapo so pananisia [sikatoy] agnayarin paliketen: ta say ondago ed Dios nakaukolan a sisiaen to a . . . sikato so niiyan a mananumang ed saray mananap ed sikato.”—Hebreos 11:6.
Amta lan Unona na Dios so Walad Arapen
11. Antoran sengegan so amasarag ed Dios pian sumpalen iray sipan to?
11 Diad kaplesan, natatalosan tayo ya anggaman iyaabuloy na Dios so kawayangan a mandesisyon tan independentin pananguley na too, sikatoy walaan na pakapanyari tan linawa ya onkiwas a manumpal ed gagala to. Ingen, wala ni sananey a sengegan ya ontulong ed peteg a kasumpalan na saray sipan na Dios. Nayarian nen Jehova ya amtaen lan unona so walad arapen. (Isaias 42:9) Diad panamegley na propeta to, inkuan na Dios: “Nonoten yo so saray inmuna a bengatla nen abayag la: ta siak so Dios, et anggapo la so sananey; Dios ak, et anggapo so mipara ed siak; ya ipaliwawak so panganggaan a manlapu ed gapo, tan nanlapu nen inmuna a panaon ipaliwawak so saray bengatla ya agni agawa; a kuanko, Say simbawak mansiansia naani, tan gawaen ko naani so amin a labay ko.” (Isaias 46:9, 10) Amta na eksperiensiadon dumaralos no kapigan tan no iner so pangitaneman to na bini, balet siansian wala ni panduaruwa nipaakar ed no panon a nagawa iray bengatla. Balet, say “Ari ya andi angga” so walaan na suston pikakabat a mangamta lan unona ya eksakto no kapigan tan iner so nepeg ton kiwasan pian gawaey gagala to.—1 Timoteo 1:17.
12. Diad anton dalan ya inagamil nen Jehova so pakapikabat lan unona diad panaon nen Noe?
12 Konsideraen no panon ya inagamil na Dios so pikabat to lan unona diad panaon nen Noe. Lapud malaknab a kaugsan ya amano ed dalin, determinado so Dios a panganggaen so matungangan sankatooan. Inggeter toy panaon a panggawa to’d saya, 120 a taon ed arapen. (Genesis 6:3) Diad impangigeter ed satan ya espisipikon panaon, kinonsidera nen Jehova so nagkalalo ni nen say paneral ed saray mauges, bengatlan nagawaan to ed antokaman a bekta. Say panag-orasan nen Jehova so angitarya met na kipreserba na saray matunong. (Ikompara so Genesis 5:29.) Lapud kakabatan to, amta lan unona na Dios no kapigan so pangipabtang to’d kimey a mansumpal ed satan a panganggaan. Inter to ed si Noe so magenap a detalyadon impormasyon. Kaukolan a mangipaalagey si Noe na biong ‘a kilabanan na sankaabungan to,’ tan saray mauges so naderal diad panamegley na sankagloboan a delubio.—Hebreos 11:7; Genesis 6:13, 14, 18, 19.
Abalbaleg a Proyekton Panagpaalagey
13, 14. Akin a makapaangat ya asainmin so panagpaalagey ed biong?
13 Nonoten pa iyan asainmin unong ed punto de bista nen Noe. Lapud si Noe et lingkor na Dios, amta ton nayarian nen Jehova a deralen iray agmaridios. Balet, sakbay a nagawa itan, walay kimey a kaukolan nin gawaen—kimey a mankaukolan na pananisia. Say pangipaalagey ed biong et sakey ya abalbaleg a proyekto. Indetalyi na Dios iray sukat to. Say biong so mas andukey nen say pigara ed saray pagalawan natan tan singa katagey na limaran grado a bilding. (Genesis 6:15) Ag-eksperiensiado tan pigpigara iray managpaalagey. Andian ira na modernon uusaren tan kagawaan a singa wala natan. Sakey ni, lapud sikatoy andian na abilidad nen Jehova ya amtaen lan unona so walad arapen, agbalot amta nen Noe no antoray kipapasen a nagawa ed ilabas na saray taon a nayarin makatulong odino mangamper ed panagpaalagey a proyekto. Maseguron inumameng nen Noe so dakel a tepet. Panon a tiponen iray materyales a parad panangipaalagey? Panon ton tiponen iray ayayep? Anton tagano so nakakaukolan tan kaunongan karakel? Kapigan so eksakton kagawa na nipasakbay a Delubio?
14 Insan walaray kipapasen ed kaliberliber. Kinmasmak so karelmengan. Pinano na saray makapanyarin Nefilim—mestison ilalak na marelmeng iran anghel tan bibii—so dalin na karawalan. (Genesis 6:1-4, 13) Sakey ni, say panagpaalagey ed biong et aliwan proyekton nayarin gawaen ed maamot. Pankelawan na totoo no antoy gagawaen nen Noe, tan ibaga to ed sikara. (2 Pedro 2:5) Kasin nailaloan iran mipakna? Andin balot! Pigaran taon ed akadkauna, inyabawag nen matoor ya Enoc so kadederal na saray marelmeng. Lapud agda kalkaliktan so mensahe to kanian sikatoy ‘inala na [Dios],’ odino pinatikeyan so bilay to, mapatnag pian sikatoy iyagel ed pamatey na saray kabusol To. (Genesis 5:24; Hebreos 11:5; Judas 14, 15) Aglabat kaukolan ya iyabawag nen Noe so mipadparan agkalkaliktan a mensahe noagta sikatoy mangipaalagey met na biong. Legan ya ipapaalagey iman a biong, onkana itan bilang mabiskeg a panonot nipaakar ed inkamatoor nen Noe ed arap na marelmeng a kapanaonan to!
15. Akin a walaan na talek si Noe a nagawaan toy nipabtang ed sikato?
15 Amta nen Noe a walay pananulong tan panamendision na Makapanyarin-amin a Dios ed proyekto. Agta si Jehova a mismo so angipabtang ed kimey? Pinaseguroan nen Jehova si Noe a sikato tan say pamilya to so onloob ed asumpal lan biong tan niliktar ed sankagloboan a Delap. Impurek ni ingen na Dios so inkasegurado na satan tekep na masimoon a paknaan. (Genesis 6:18, 19) Maseguro, amoria nen Noe ya inilaloan tan denetermina nen Jehova so amin a nasasaglawi sakbay Ton ipabtang itan ed sikato. Sakey ni, amta nen Noe a walaan si Jehova na pakapanyarin onsalet pian sikatoy tulongan no nakaukolan. Kanian say pananisia nen Noe so amakiwas ed sikato. Singa say kapolian ton Abraham, si Noe et “sinisia to a peteg a ganagana ya insipan [na Dios], makapanyari met a manungpal.”—Roma 4:21.
16. Legay kipapaalagey na biong, panon ya apabiskeg so pananisia nen Noe?
16 Legay ilalabas na saray taon et napoporma lay biong, apabiskeg so pananisia nen Noe. Aresolbi iray problema ed panagpaalagey tan saray misiglaotan a problema. Atalonaan iray subok. Anggapoy isusumpan makayarin mamatunda ed kimey. Naeksperiensia na pamilya nen Noe so tulong tan pananalimbeng nen Jehova. Diad impantultuloy nen Noe, ‘say panalsali ed pananisia to gawaen to so anos.’ (Santiago 1:2-4) Diad kaunoran, asumpal lay biong, sinmabi so Delap, tan akaliktar si Noe tan say pamilya to. Naeksperiensia nen Noe so kasumpalan na saray sipan na Dios, a singa naeksperiensia nen Josue ed saginonor. Atumangan so pananisia nen Noe.
Ontutulong si Jehova ed Kimey
17. Diad anton dalan a mipara iray panaon tayo ed panaon nen Noe?
17 Impasakbay nen Jesus a say agew tayo so mipara ed panaon nen Noe. Denetermina lamet na Dios a deralen iray marelmeng tan inggeter to lay panaon parad kagawa na saya. (Mateo 24:36-39) Sikato met so nanggawa na saray preparasyon parad kipreserba na saray matunong. No panon a kinaukolan nen Noe ya ipaalagey so biong, saray lingkor na Dios natan so kaukolan a mangiyabawag ed saray gagala nen Jehova, mangibangat ed Salita to, tan manggawa na saray babangatan.—Mateo 28:19.
18, 19. Panoy pakaamta tayo a walay pananulong nen Jehova ed panangipulong na maong a balita?
18 No agsinuportaan tan tinulongan nen Jehova si Noe, agkomon nipaalagey so biong. (Ikompara so Salmo 127:1.) Mipadpara, no anggapoy pananulong nen Jehova, say tuan Inkakristiano so agmaseguron mantultuloy, tan seguradon ag-ombulaslas. Saya so amoria nen Gamaliel nen inmunan siglo, sakey a dederlengen a Fariseo tan managbangat ed Ganggan. Sanen kaliktan na Judion Sanedrin a patundaen iray apostol, pinasakbayan to iman a korte: “Agyo pibiangan so sarayan totoo, et paulyan yora lambengat: tano sayan kanonotan odino sayan gawa nanlapu ed saray totoo, nabuyak naani: balet no nanlapu ed Dios agyo ra nayarian a bagbagen.”—Gawa 5:38, 39.
19 Say itatalona na panagpulong a kimey, nen inmunan siglo tan natan, so amaneknek la ya aliwa iyan kimey a nanlapud totoo, noagta nanlapud Dios. Singbaten na ontumbok ya artikulo so pigaran makapaliket a sirkumstansia tan agawgawa ya amatalonan tuloy ed sayan kimey diad malaknab a paraan.
Agbalot Onsusuko!
20. Siopay manusuporta ed sikatayo legan tayon ipupulong so maong a balita?
20 Anggaman manbibilay itayo la ed “saray panaon a maatap [a mairap a pidenengan],” makaseguro itayo a si Jehova so sigpot a mangokontrol. Sikatoy manusuporta tan ontutulong ed saray totoo to legan iran mankikimey pian isumpal so panangipulong ed maong a balita sakbay ya onsabi so aturon panaon na Dios pian panganggaen iyan marelmeng a sistema na bengabengatla. (2 Timoteo 3:1; Mateo 24:14) Iimbitaan itayo nen Jehova a magmaliw a “kakimeyan” to. (1 Corinto 3:9) Sikatayo met so apaseguroan, a kaiba tayo si Kristo Jesus ed sayan kimey kanian makapanilalo itayo ed pananulong tan panangiwanwan na anghel.—Mateo 28:20; Apocalipsis 14:6.
21. Anton papanisiaan so agtayon balot isuko?
21 Lapud inagamil nen Noe tan say pamilya to so pananisia ed saray sipan nen Jehova, sikaray asalba ed delap. Saraman met so mangaagamil na mipadparan pananisia natan so nisalba ed onsasabin ‘baleg a kairapan.’ (Apocalipsis 7:14) Manbibilay itayo ed panaon a talagan makapalikliket. Asingsingger laray makabaliksan ya ebento! Agla manbayag, onkiwas so Dios pian itarok so maglorian balon katawenan tan balon dalin a panayaman na inkatunong. (2 Pedro 3:13) Agbalot onsusuko ed papanisiaan mo ya antokamay ibaga na Dios et sarag ton gawaen itan.—Roma 4:21.
Saray Punton Tandaan
◻ Akin ya agkokontrolen nen Jehova so amin a pamaakaran ed aktibidad na too?
◻ Panon a say abilidad nen Jehova a gawaen so gagala to et napatnagan ed saray impideneng to’d Israel?
◻ Panon a nipanengneng ed panaon nen Noe so abilidad nen Jehova ya amtaen so walad arapen?
◻ Anton talek so niwala komon ed sikatayo ed saray sipan na Dios?