“Si Jesu-Kristo So Katawan”—Panon tan Kapigan?
“INKUAN na KATAWAN ed Katawan ko, Yurong ka ed nikanawan ko, anggad gawaen ko iray kabusol mo a totoonan na salim.” Onia so patalos na Salmo 110:1 unong ed King James Version. Siopa ta so “KATAWAN” ed saya, tan siopa so katongtong to?
Say sakey a lalon suston patalos na Hebreon teksto so onebat a tampol ed ununan tepet. “Si Jehova inkuan to ed Katawan ko: . . . ” Kanian say “KATAWAN” ed ankakabaleg iran letra so manutukoy ed makapanyarin amin a Dios, si Jehova a mismo. Anggaman bidbiren na King James Version so madibinon ngaran diad impangusar na “KATAWAN” a bilang miduma ed “Katawan,” aliwan saya so inmunan inkawetwet ed sarayan titulo, lapud say kadaanan a Griegon Septuagint, ya impatalos malapud Hebreo, so angusar na “Katawan” para’d Jehova ed saray kopyan mas saginonor na saya. Akin? Lapud say titulon “Katawan” so insalat para’d madibinon ngaran, say Tetragrammaton (יהוה). Onia so inkuan na isklolar a si A. E. Garvie: “Say pangusar ed titulon Katawan [kyʹri·os] so mainomay a tuloy tan nayarin mangisalaysay manlapud pangusar na satan a titulo ed Judion sinagoga imbes ed sipanan a ngaran a Yahveh [Jehova], sano babasaen iramay Kasulatan.”
Ipapabidbir na Biblia si Jehova bilang say “Soberanon Katawan.” (Genesis 15:2, 8; Gawa 4:24; Apocalipsis 6:10) Sikato met so tatawagen a “say tuan Katawan” tan “say Katawan na interon dalin.” (Exodo 23:17; Josue 3:13; Apocalipsis 11:4) Siopa, sirin, so samay sakey nin “Katawan” ed Salmo 110:1, tan panon a sikatoy abidbir nen Jehova bilang “Katawan”?
Si Jesu-Kristo Bilang “Katawan”
Si Jesus so tutukoyen bilang “Katawan” ed apatiran Ebanghelyo, mas mabetbet et diad Lucas tan Juan. Nen inmunan siglo K.P., say titulo so rerespetoen tan gagalangen, a misimbangan ed “Sir.” (Juan 12:21; 20:15, Kingdom Interlinear) Diad Ebanghelyo nen Marcos say terminon “Managbangat” odino Rab·boʹni, so mas mabetbet ya uusaren ed panutukoy ed si Jesus. (Ipareng so Marcos 10:51 ed Lucas 18:41.) Anggan say tepet nen Saulo ed dalan a mamaarap ed Damasco, “Siopa ka, Katawan?” so walaay ontan met ya inkalapagan a pantalos a marespeton panagtepet. (Gawa 9:5) Balet legan a nakakabatan na saray patumbok nen Jesus so Katawan da, malinew a say impangusar da na titulon “Katawan” so mangipapatnag na nagkalalo nen say panagrespeto labat.
Kayari impatey tan inkioli balet sakbay na intokotok to ed tawen, nampayawar si Jesus ed saray babangatan to tan angiyanunsyo na onian makapakigtot a pasakbay: “Amin a pakauley niiter ed siak ed tawen tan dia ed dalin.” (Mateo 28:18) Insan, ed agew na Pentecostes, diad tulong na nikalbon masanton espiritu, tinukoy nen Pedro so Salmo 110:1 tan kuanto: ‘Amtaen sirin, na lapag ya abung na Israel, a saya’n Jesus ya inpasak yo [et] ginawa na Dios a Katawan tan Cristo.’ (Gawa 2:34-36) Lapud katooran to anggad punton pakaskasin ipapatey ed panamairapan a kiew, si Jesus so pinaoli tan inikdan na sankatagyan a tumang. Kayari to et agamoran to so pagmaliw a katawan ed tawen.
Pinekderan nen apostol Pablo iray salita nen Pedro sanen insulat ton “sikato [Kristo] so pinayorong to ed kawanan to dia ed saray pasen a mangatatawen, A sankatageyan nen say amin ya uley, tan manuley, tan pakayari, tan nanarian, tan dia ed amin a ngaran ya abitla, aliwa labat ed sayan mundo, no ag dia met ed onsabi ni.” (Efeso 1:20, 21) Say pagmaliw a katawan nen Jesu-Kristo so nagkalalo nen amin niran pagmaliw a katawan, tan satan so mantultuloy anggad balon mundo. (1 Timoteo 6:15) Sikatoy nitandoro ed “sankatageyan” tan inter ed sikato so “ngaran ya analonggaring ed amiamin a ngaran” ta pian amin so kaukolan a mamidbir a “si Jesu-Cristo sikato so Katawan, a kidayewan na Dios Ama.” (Filipos 2:9-11) Diad ontan say ununan kabiangan na Salmo 110:1 so asumpal, tan “saray angeles, tan pakauley tan pakayari” so nanpasakup ed inkakatawan nen Jesus.—1 Pedro 3:22; Hebreos 8:1.
Diad Hebreon Kasulatan, say salitan “Katawan na kakatawan” so ontutukoy lambengat ed si Jehova. (Deuteronomio 10:17; Salmo 136:2, 3) Balet diad silong na inkapuyanan nen Pedro onia so inkuanto nipaakar ed si Kristo Jesus: “A sikato so Katawan na lapag [odino “Katawan tayon amin,” Goodspeed].” (Gawa 10:36) Talagan sikato so “Katawan na saray inaatey onong met na saray mabilay.” (Roma 14:8, 9) Bibidbiren a tampol na Kristianos si Jesus bilang say Katawan tan Akankayarian tan sikaray maliket ya ontumbok ed sikato bilang uuleyan to a sinaliw ed sankablian a dala to. Tan si Jesu-Kristo so manuuley bilang Ari na arari tan Katawan na kakatawan ed kongregasyon to nanlapulad Pentecostes 33 K.P. Balet natan, nanlapulad 1914, sikatoy inikdan na maarin autoridad pian manuley ed satan a kapasidad, a saray kakabusol so ipasen to bilang ‘totoonan na sali to.’ Say panaon so duga-ruga natan para’d sikato pian ‘onlan manuley ed pegley da,’ amin ed pansumpalan na Salmo 110:1, 2.—Hebreos 2:5-8; Apocalipsis 17:14; 19:16.
Panon sirin, a talosan iray salita nen Jesus sakbay na ipapatey tan kioli to, ya “amin a bengabengatla initer nen Amak ed siak”? (Mateo 11:25-27; Lucas 10:21, 22) Saya so aliwan onman kalaknab a balikas a singa samay siningbat la. Diad Mateo tan Lucas, say konteksto so mangipaparungtal a say imbaga nen Jesus so nipaakar ed pikakabat ya niyamot ed saray minumundon makabat balet ta imparungtal ed panamegley to, lapud sikato so “mikabat [a tuloy]” ed Ama. Sanen sikatoy bautismoan ed danum tan magmaliw a sakey ya espiritual ya Anak na Dios, anonotan nen Jesus so inkiwala to ed tawen sakbay na impagmaliw ton too tan amin a pikakabat a niwala ed sikato diman, balet saya so bengatlan midumaan manlapud pagmaliw a katawan ed saginonor.—Juan 3:34, 35.
Say Pidumaan nen Jesu-Kristo Bilang Katawan
Pigaran patalos na Kristianon Griegon Kasulatan so mangipaparungtal na sakey a problema sano mangipatalos ed saray inaon manlapud Hebreon Kasulatan a malinew a manutukoy ed “KATAWAN,” a Jehova a Dios. Alimbawa, panparengan so Lucas 4:19 tan Isaias 61:2 balangla ed King James Version tan The New Jerusalem Bible. Manisia so arum ya inala nen Jesus so titulon “Katawan” manlapud si Jehova tan si Jesus sanen walad laman so talagan si Jehova, balet saya so sakey a talindeg ya andiay suporta manlapud Kasulatan. Diad Kasulatan et naynay a maalwar a mangipapanengneng ed pandumaan na sakey a Jehova a Dios tan say Anak to, si Jesu-Kristo. Ipapakabat nen Jesus so ngaran na Ama to tan angirepresenta ed sikato.—Juan 5:36, 37.
Diad onggendan iran alimbawa, imanoen iray kinopya manlapud Hebreon Kasulatan a singa nanengneng ed Griegon Kasulatan. Si Jehova a Dios tan say Alanaan a Sakey, odino Mesias, so parehon sinaglawi ed Gawa 4:24-27, ya inaon ed Salmo 2:1, 2. Say konteksto na Roma 11:33, 34 so malinlinew a manutukoy ed Dios, say Lapuan na amin a kakabatan tan pikakabat, pati ed sakey ya impangaon manlapud Isaias 40:13, 14. Diad sulat ed kongregasyon ed Corinto, uuliten nen Pablo so inaon, “Siopa kasi akapikabat ed kanonotan na Katawan [Jehova, NW]?” tan kayari et inyarum to: “Balet wala ed sikatayo so kanonotan nen Cristo.” Imparungtal na Katawan a Jesus ed saray patumbok to so kanonotan nen Jehova ed dakel a tuloy ya importantin bengabengatla.—1 Corinto 2:16.
No maminsan say konteksto na sakey a teksto ed Hebreon Kasulatan so manutukoy ed si Jehova, balet lapud impangimatalkan To na pakayari tan autoridad, saman so asumpal ed Jesu-Kristo. Alimbawa, iimbitaan itayo na Salmo 34:8 a “tawayan yo et nannengneng yo a si Jehova maong.” Balet iyaaplika iya nen Pedro ed say Katawan a Jesu-Kristo sanen inkuanton: “No asali yo la a say Katawan et mapalangkap.” (1 Pedro 2:3) Si Pedro so mangaala na sakey a prinsipyo tan ipapanengneng no panon a tua met itan nipaakar ed si Jesu-Kristo. Diad panamegley na pangala na pikakabat nipaakar ed Jehova a Dios tan si Jesu-Kristo tan pangagamil ed satan, saray Kristiano so makagamor na mayaman iran bendisyon parehon manlapud say Ama tan say Anak to. (Juan 17:3) Say impangiyaplika nen Pedro so agmanggawan saksakey a persona so Soberanon Katawan a Jehova tan say Katawan a Jesu-Kristo.—Nengnengen so paimano’d-leksab na 1 Pedro 2:3, NW.
Say mansiglaotan iran posisyon nen Jehova a Dios tan say Anak to, si Jesu-Kristo, so pinalinew nen apostol Pablo sanen inkuanton: “No dia’d sikami wala so saksakey a Dios, say Ama, a sikato so panlapuan na ami ganagana, tan sikatayo dia ed sikato.” (1 Corinto 8:6; 12:5, 6) Diad impansulat ed Kristianon kongregasyon na Efeso, impakabat nen Pablo so “sakey a Katawan”, si Jesu-Kristo, bilang midumaan ed “sakey a Dios tan Ama na saray lapag.”—Efeso 4:5, 6.
Si Jehova say Sankatagyan ed Amin
Nanlapulad taon 1914, apaneknekan a tua iray salita ed Apocalipsis 11:15: “Saray nanarian na mundo agawa ran nanarian na Katawan tayo, tan si Cristo to: tan manari ed ando lan ando.” Onia so inkuan na The New International Dictionary of New Testament Theology (Tomo 2, pahina 514): “Sano atalo la nen Kristo so amin a pakayari (1 Cor. 15:25), sikato so mangipasakop ed inkasikato ed Dios ya Ama. Diad ontan et nagamoran so gagala na inka-katawan nen Jesus tan say Dios so magmaliw ya amiamin (1 Cor. 15:28).” Diad kaunoran na Milenyon Uley to, ipawil nen Kristo Jesus ed Ama to, say Makapanyarin-amin a Dios, so pakayari tan pakauley a datin impabtang ed sikato. Diad ontan, amin a gloria tan dayew so manepeg ya iter ed si Jehova, “say Dios na Katawan tayon Jesu-Cristo.”—Efeso 1:17.
Anggaman si Jesus natan so Katawan na kakatawan, anggan kapigan et agtinawag a Dios na dirios. Si Jehova so mansiasiansian sankatagyan ed amin. Diad onian paraan, si Jehova so magmamaliw ya “amin ed ami ganagana.” (1 Corinto 15:28) Say inka-katawan nen Jesus so mangiiter ed sikatayo na manepeg a pasen to bilang Ulo na Kristianon kongregasyon. Anggaman angangko ta nanengneng tayo so dakel a makapanyarin “kakatawan” ed atagey a pasen ed sayan mundo, say talek tayo so walad sakey a Katawan na kakatawan. Anggaman ontan, si Jesu-Kristo, ed atagey tan nitandoron posisyon to, so mansiasia nin pauleyan ed Ama to, “pian say Dios so manuley ed amin.” (1 Corinto 15:28, The Translator’s New Testament.) Agaylan marakep ya alimbawa na inkamapaabeba so impanengneng nen Jesus pian aligen na saray patumbok to, a singano panon dan binidbir bilang Katawan da!
[Kahon ed pahina 30]
“Sano saray managsulat na Balon Sipan so manasaglawi ed Dios, say labay dan ibaga et say Dios tan Ama na Katawan tayon Jesu-Kristo. Sano tutukoyen da si Jesu-Kristo, sikatoy agda tutukoyen, ni iisipen man a sikato so Dios. Sikato so Kristo na Dios, Anak na Dios, Kakabatan na Dios, Salita na Dios. Anggan say Paunan-salita ed San Juan, ya sankaasinggeran ed Nicene Doctrine, so kaukolan a basaen ya ikuenta so imparungtal a panagpasakey ed Ebanghelyo bilang interamenti; tan say Paunan-salita so aliwan tanton malinew ed Griego no uusaren ya anggapoy adverb a [the·osʹ] nen say no saya so onaapireng ed Ingles.”—John Martin Creed, The Divinity of Jesus Christ.