BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • g97 8/10 pág. 15-17
  • Chita—E Pushi Mas Velos

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Chita—E Pushi Mas Velos
  • Spièrta!—1997
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • Pushi Velos
  • Un Beyesa Pintá
  • E Cuido di Mama Chita
  • Ta Yag Riba e Yagdó
  • E Aristocrat di Velocidad
    Spièrta!—1996
  • Leon​—⁠Africa Su Mahestuoso Pushi cu Klina
    Spièrta!—1999
  • Ora Ku Pushi Bira Shimaron
    Spièrta!—2004
  • Tiger! Tiger!
    Spièrta!—1996
Spièrta!—1997
g97 8/10 pág. 15-17

Chita—E Pushi Mas Velos

DJE CORESPONSAL DI SPIERTA! NA KENYA

UN CALOR persistente a keda cologá riba e sabana despues di un dia yen di solo. Nos tabatin nos verekijker fihá riba un tou di gazèl di Thomson, cu nan barica color di oro strepiá ta lombra den e último rayonan di lus dje bahada di solo. No muchu leu, sintá riba un neshi di comehein, tabatin un otro observadó cu tambe tabatin bista fihá den direccion dje antilopnan. E tabata un pushi pintá cu su yunan. Su wowonan color geel-bruin tabata studia e esena cu sumo atencion. Di ripiente, el a cera su músculonan i a lanta poco-poco bai den direccion dje tou. Ta parce cu su yunan tabata sa cu nan mester a ward’é bolbe.

El a move cu cuidou bai dilanti, scondiendo tras di bòshi di mata i di yerba largu. Su movementunan tabata ágil i sigur. Ora el a yega na 200 meter for di su proi, di ripiente el a vris. Un dje gazèlnan a hisa cara i a keda wak den su direccion; despues el a sigui come. Un biaha mas, el a sigui bai dilanti. El a acercá e animalnan cu no tabata sospechá di nada te na un distancia di 50 meter promé cu el a dicidí di core. Manera un veer primí cu ta bula sali, el a lansa su mes den e poco claridad cu tabata reina ainda. E gazèlnan a sali na careda den tur direccion, pero e pushi no a kita su bista for dje proi cu el a scoge. El a core pasa dor dje sabana, alcansando e gazèl cu tabata na careda.

E animal spantá a core zikzak pa kita su persiguidó, pero su maniobranan evasivo no por a para banda dje agilidad di weerlicht dje pushi. Anto, dentro di mas of ménos un meter di su proi, e pushi ta saca un pata dilanti pa pone e víctima cu el a mik ariba trompecá. N’e momento ei, e mes ta trompecá un tiki. Den un fraccion di seconde, e gazèl a perde for di bista.

Sin rosea, e chita ta baha velocidad i ta stop. E ta cai sinta i ta mira den direccion di su yunan hambrá. Babucá mi a bira wak mi esposa. Nos a caba di mira e tremendo velocidad dje chita extraordinario.

Pushi Velos

Di berdad e chita por core manera bientu. Ta increibel cu pará totalmente, e por saca careda i acelerá te na 65 kilometer pa ora den solamente 2 seconde! E por alcansá velocidadnan di te cu 110 kilometer pa ora! E ta e animal mas velos riba tera. Pa compará: un cabai di careda por alcansá velocidadnan di poco mas cu 72 kilometer pa ora i e hazewind por sprint na un 65 kilometer pa ora. Sin embargo, e chita por mantené su velocidad asombroso solamente pa distancianan corticu.

E chita ta delegá, cu patanan largu i slank, i un lomba curvá i flexibel. Su rabu largu pintá ta duna e chita balansa segun cu e ta coge bogt i bira na velocidadnan haltu. Na su máximo velocidad, e por core cu pasonan di mas cu 6 meter largu. Loke ta yuda hacié asina velos ta su patanan único; nan ta parce mas esnan di un cachó cu esnan di un pushi. E ta usa su uñanan pa un mihó gara riba tera.

Un Beyesa Pintá

E cara di un chita ta masha bunita i único. Dos strepi pretu fini ta baha for dje wowonan bai n’e hukinan di su boca, locual ta duna e pushi un mirada tristu, casi desesperá. Su lana corticu, pintá cu vleknan chikitu scur, ta hopi bes di un color maron-corá cla riba su curpa, pero mas blancu bou di su barica. E yunan ta hopi mas scur ora nan nace i tin un klina diki di lana blou-shinishi largu cu ta baha for di nan nek te na nan rabu.

E chita ta saca un zonido di ‘chrr’ of un chipchip manera un para. Por tende e zonido aki te na un distancia di 2 kilometer i e ta us’é pa comunicá cu su yunan i cu otro chitanan.

Na comparacion cu otronan di su sorto, e leon i e leopardo, e disposicion dje chita ta suave i trankil. Ora e ta contentu e ta saca un zonido mescos cu un pushi gigante di cas. E ta adaptá su mes lihé na hende i nan asta a yega di mans’é. Naturalmente, un chita no ta un pushi di cas. Como adulto e ta pisa 45 kilo of mas i su djente i uñanan skerpi ta hacié un animal peligroso—unu cu mester trata cu cuidou.

E chita no ta nace cu e abilidad di yag i mester haña entrenamentu extenso for di su mama pa haci esei. Si un yu di chita lanta den cautiverio, lo e no tin e abilidad di yag riba su proi. Ora un mama i su yunan ta come huntu, nan ta haci esei na pas, sin pleita ni bringa, loke ta comun entre leonnan cu ta come. Den áreanan secu hende a yega di mira chitanan ta cena asta riba milonnan suculento.

Turistanan cu ta bishitá e parkenan di animalnan salbahe na Africa a keda asombrá di mira con nada ta spanta e pushinan trankil aki. No ta algu straño pa un chita adulto busca e sombra di un van di turista of bula para riba e tapa di motor di auto i wak dor dje windshield na e pasaheronan sorprendí i hopi bes spantá.

E Cuido di Mama Chita

E chita hembra por wèrp te cu seis yu chikititu. E ta protehá nan cu curashi i ta tene nan bon scondí, dor di move nan for di nan lugá hopi bes den nan promé par di lunanan di bida. Sin embargo, apesar dje esfuersonan di mamanan chita pa protehá nan yunan, ta parce cu solamente un tercer parti dje yunan ta sobrebibí yega edad adulto.

No ta fácil pa mama chita cuida un famia di yu chita. Nan ta yen di energia i ta gusta hunga mashá. Hopi bes e yunan ta yag riba e rabu dje mama ora e ta drumi descansá i ta bula riba e rabu segun cu e mama ta zwai e p’aki p’aya manera pushinan sa haci. Ora nan ta bringa, morde i core tras di otro, nan no ta conciente mes dje peliger cu semper t’ei pa roofdier.

Ta Yag Riba e Yagdó

E chita tin hopi enemigu den selva, incluyendo leon, leopardo i hiena. Sin embargo, e pió enemigu di chita ta hende. Su lana pintá encantador ta masha cotisá pa paña, tapijt i símbolo di victoria. E criatura velos aki a ser capturá i entrená pa e deporte di yagmentu. Dor cu e ta nenga di brui den cautiverio, hende a persiguí e chita asta te na e finnan mes di su teritorio pa por yena e demanda aki. Pérdida di habitat tambe a haci bida difícil pa e chita, di manera cu den Oost Africa awor ta hañ’é principalmente den reservaat pa animal salbahe.

Na 1900 tabatin segun cálculo 100.000 chita den 44 pais. Awe kisas tin solamente 12.000 cu a sobrebibí den 26 pais, principalmente na Africa. Ta haciendo esfuersonan pa protehá e bunita pushi pintá aki, pero tog su cantidad ta sigui baha.

Algun hende ta kere cu kisas lo no logra salba e chita for di extincion. Sin embargo, ta alentador pa sa cu e tempu ta cerca ora hende lo aceptá plenamente e responsabilidad cu Dios a dun’é pa cuida, protehá i “tene dominio riba . . . tur criatura bibiente cu ta move riba tera.” (Génesis 1:28) Ta solamente e ora ei lo tin un garantia sigur cu pushinan bunita asina manera e chita lo deleitá e habitantenan dje tera pa semper.

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí