Nos Lucha pa Establecé e Derecho di Predicá
Manera Grace Marsh a cont’é
Algun aña pasá, Profesora Newton, e tempu ei asociá cu e Universidad di Huntingdon na Montgomery, Alabama, a entrevistá mi tocante sucesonan di mas cu 50 aña pasá. Na 1946 e Corte Supremo di Merca a dicta sentencia den un caso den cua mi actividad como un minister di Testigonan di Jehova tabata enbolbí. E interes di Profesora Newton den loke a sosodé a trece bek hopi recuerdo. Lagá mi cuminsá cu tempu mi tabata mucha.
MI A nace na 1906, na Randolph, Alabama, Merca. Den mi famia mi tabata e di cuater generacion di Studiante di Bijbel, manera Testigonan di Jehova tabata conocí e tempu ei. Mi bisawelo, Lewis Waldrop i mi welo Sim Waldrop, a bautisá como Studiante di Bijbel na fin di añanan 1800.
Joseph, e yu homber di Sim Waldrop, tabata mi tata. Ora el a duna un mucha muher, yamá Belle, un foyeto cu a exponé e falsedad dje siñansa di iglesia tocante fiernu di candela, Joseph a haci un impresion riba dje. Belle tabata asina contentu cu loke el a lesa, cu el a bai mustra su tata e foyeto, kende tambe a keda intrigá cu esei. Cu tempu Joseph a casa cu Belle, i nan a haña seis yu. Ami tabata e di dos.
Tur anochi, Tata tabata reuní e famia dilanti e fogon i tabata lesa na bos haltu for di Bijbel i e revista Toren di Vigilancia. Ora e caba di lesa, nos tabata hinca rudia i Tata tabata haci un oracion sincero. Tur siman, nos tabata biaha vários kilometer den un garoshi halá pa cabai rumbo p’e cas di Opa Sim caminda nos tabata reuní cu otro Studiantenan di Bijbel.
Na scol hopi biaha nos compañeronan di klas tabata haci bofon di nos, i nan tabata yama nos russellita. Pero esei no tabata un ofensa, manera nan tabata kier p’e ta, pasobra mi tabatin hopi respet pa Charles Taze Russell, e promé presidente di Watch Tower Bible and Tract Society. En realidad mi tabata masha excitá mes di mir’é na un asamblea na Birmingham, Alabama, na 1914! Ta manera ainda mi ta wak e pará riba plataforma ta splica e presentacion di película yamá e “Foto-Drama di Creacion.”
Na 1920 nos famia a muda pa Robertsdale, un pueblo chikitu oost di Mobile, Alabama. Cincu aña despues mi a casa cu Herbert Marsh. Ami cu Herbert a muda pa Chicago, Illinois, i nos yu, Joseph Harold, a nace ei djis despues. Lamentablemente, mi a drif bai for dje religion di mi infancia, pero ainda e tabata den mi curason.
Mi Ta Tuma Mi Posicion pa e Berdad di Bijbel
Un dia na 1930, algu a sagudí mi trecé mi bek na mi sano huicio. Mi a mira e doño di nos cas pusha un Studiante di Bijbel masha brutu, bent’é for dje trapi di su cas. Mi a sara mashá, anto a bai papia cuné tocante su conducta. El a bisá mi cu si mi invitá e homber aki paden cerca nos, ami cu mi esposo lo no por biba ei mas. Manera bo por a spera, unbes mi a invitá e Studiante di Bijbel bin bebe un kopi di te.
E siguiente diadomingo ami cu mi esposo a asistí na un reunion di Studiantenan di Bijbel i nos tabata contentu di topa cu Joseph F. Rutherford, cu a bira presidente di Sociedad Watch Tower despues cu Russell a fayecé. Pa casualidad Rutherford tabata di bishita na Chicago e tempu ei. E sucesonan aki a stimulá mi pa bira activo atrobe den e ministerio cristian. Djis despues di esei nos a muda bai bek Robertsdale, Alabama.
Na un congreso na Columbus, Ohio, na 1937, mi a dicidí di bira pionero, manera ministernan di tempu completo di Testigonan di Jehova yama. Cu tempu mi esposo, Herbert, a bautisá i no a tarda muchu cu el a cuminsá sirbi como superintendente presidente den Congregacion Robertsdale. Hopi bes nos yu, Harold, tabata mi compañero den e ministerio di cas-pa-cas.
Na 1941, mi a haña un invitacion pa sirbi como pionero special na Brookhaven, Mississippi. Violet Babin, un ruman cristian di New Orleans, tabata mi partner. Nos a aceptá e desafio i a coge nos trailer i nos yunan huntu cu nos pa establecé nos mes na Brookhaven. Nos casánan a keda di bin djoin nos mas despues.
Na cuminsamentu, nos tabatin éxito den e ministerio i e yu muher di Violet i Harold tabata bai bon na scol. Sin embargo, despues cu e haponesnan a bombardiá Pearl Harbor na december 1941 i cu Merca a declará guera, e reaccion riba nos obra a cambia drásticamente. Tabatin un spiritu di superpatriotismo i miedu di conspiracion. Debí na nos neutralidad político, hende no tabata confia nos, i asta a acusá nos di ta spion aleman.
Nan a kita Harold for di scol pa motibu cu el a nenga di participá den e ceremonia di bandera. Su maestro a bisá mi cu Harold tabata un mucha sabí i cu bon manera, pero e cabes di scol a haña cu e tabata un mal ehempel dor cu e no tabata saludá bandera. E superintendente di scol a rabia asina tantu cu e cabes di scol i cu e decision dje directiva di scol riba e asuntu aki, cu el a renunciá i a ofrecé pa paga pa manda Harold un scol privá!
Tur dia nan tabata menasá nos cu un multitud desordená lo bin atacá nos. Na un ocasion polis a pusha nos for dje porta di un señora, dal nos tocadisco kibra contra un palu, kibra nos disconan di discursonan bíblico, sker nos Bijbel i literatura na pida-pida i por último cende tur cos cu nan a confiscá na candela. Nan a bisa nos pa bandoná e pueblo promé cu solo baha si no, un multitud desordená lo saca nos afó. Nos a core skirbi carta p’e oficialnan di e pueblo pa pidi proteccion i a entregá nan personalmente. Pero nan a nenga di duna proteccion. Asta mi a yama e Departamento Federal di Investigacion (FBI) na Jackson, Mississippi, i a pidi yudansa. Nan tambe a consehá nos pa bandoná e pueblo.
E anochi ei, casi shen homber furioso a rondoná nos trailer. Nos tabata dos muher so cu nos yunan. Nos a cera e portanan na yabi, paga e lusnan i a haci oracion ferviente na Jehova. Finalmente e multitud a plama bai sin haci nos daño.
En bista dje sucesonan aki, Herbert a dicidí di djoin nos na Brookhaven unbes. Nos a hiba Harold bek cerca su welonan na Robertsdale, caminda e cabes di scol local a sigurá nos cu lo e ricibí educacion. Ora nos a bolbe bek na Brookhaven, e trailer tabata vandalisá i tabatin un órden pa nos aresto clabá na un dje murayanan paden. Apesar dje oposicion aki, nos a para firme i a sigui den nos ministerio.
Arestá i Maltratá
Na februari 1942, nan a arestá ami cu Herbert miéntras nos tabata conduciendo un studio di Bijbel den un cas chikitu i modesto. E homber doño di cas a rabia asina tantu p’e trato cu nan a duna nos cu el a pasa man coge su rifle cologá na muraya i a menasá di tira e polisnan! Nan a acusá nos di a subi tereno prohibí i a ser hañá culpabel den e huicio tené e siguiente dia.
Nan a hinca nos den un cel sushi i friu pa 11 dia. Un pastor bautista local a bishitá nos ora nos tabata ei, i a sigurá nos cu si nos bai di acuerdo pa bandoná e pueblo, lo e usa su influencia pa saca nos liber. Nos a haña esei un ironia, ya cu ta principalmente su influencia a pone nos eiden.
Anteriormente nan a usa un huki di nos cel como w.c. E lugá tabata pestá cu wandluis. Nan tabata sirbi cuminda den tayó sushi di bleki. A causa dje condicionnan aki, mi a haña pulmonia. Nan a yama un dokter pa bin wak mi, i nan a laga nos bai. E anochi ei un multitud desordená a presentá na nos trailer, di manera cu nos a bai cas na Robertsdale pa spera e huicio.
E Huicio
Bautista di tur parti dje estado a bini Brookhaven pa nos huicio, pa duna apoyo na e pastor bautista responsabel pa nos aresto. Esaki a conmové mi pa skirbi un carta na mi sua, Oscar Skooglund, un diácono bautista del alma. E tabata un carta ardiente i cu poco tacto. Sin embargo, e trato cu mi a ricibí i loke mi a skirbi mester a influenciá Oscar pa bon, pasobra no muchu tempu despues el a bira un Testigo di Jehova ferviente.
Nos abogadonan, G. C. Clark i Victor Blackwell, cu tambe tabata Testigo di Jehova, tabata convencí cu nos lo no por a haña un huicio hustu na Brookhaven. Di manera cu nan a dicidí di trece asina tantu obhecion cu mester a para e caso. Cada bes cu e abogado acusador a habri su boca, un di nos abogadonan tabata trece un obhecion. Nan a trece por lo ménos 50 obhecion. Finalmente, e hues a anulá tur e acusacionnan.
Un Asignacion di Predicá Nobo
Despues di a descansá i recobrá mi salú, mi a bolbe cuminsá traha pionero, cu mi yu Harold. Na 1943 nan a duna nos un asignacion mas cerca di cas, Whistler i Chickasaw, dos comunidad chikitu cerca di Mobile, Alabama. Mi a pensa cu e teritorionan nobo aki lo tabata ménos peligroso, ya cu e Corte Supremo di Merca a caba di dicta algun sentencia na fabor di Testigonan di Jehova i e actitud dje público pa cu nos obra a cuminsá mehorá.
Pronto nos tabatin un grupo di hende ta studia Bijbel na Whistler, i nos tabatin mester di nos mes lugá di reuní. Tur hende cu por a claba un clabu a yuda construí nos Salon di Reino chikitu, i tabatin 16 persona presente na nos promé reunion. Pero, Chickasaw, tabata un otro historia, pa motibu cu e tabata un pueblo cu a dependé di un compania, Gulf Shipbuilding Corporation. Tog el a parce mescos cu cualkier otro pueblito, cu su seccion di negoshi, postkantoor i centro comercial.
Un dia den december 1943 na Chickasaw, ami cu Aileen Stephens, un compañera pionero, tabata ofreciendo e ehemplarnan mas recien di nos revistanan cu temanan bíblico na esnan cu tabata cana riba caya. Oficial Chatam a bin bisa nos cu nos no tabatin derecho di predicá, ya cu nos ta riba propiedad privá. Nos a splica cu nos no tabata bendiendo nada i cu nos obra tabata religioso i tabata protehá dor dje Promé Enmienda dje Constitucion Mericano.
Mas Aresto i Encarcelacion
E siguiente siman ami cu Aileen a bishitá E. B. Peebles, vicepresidente di Gulf Shipbuilding, anto nos a splik’é e importancia di nos actividad religioso. El a spierta nos cu e actividad di Testigonan di Jehova lo no ser permití na Chickasaw. Nos a splica cu e hendenan a ricibí nos gustosamente den nan cas. Acaso e por a nenga nan e derecho di studia Bijbel? El a bira hostil i a menasá di tira nos den prizon pa a subi tereno prohibí.
Mi a sigui regresá Chickasaw bes tras bes i tur biaha nan a arestá mi. Pero, tur biaha mi tabata sali riba fiansa. Finalmente, nan a subi e fiansa te na un montante exorbitante, i mi mester a pasa cada bes mas i mas tempu den prizon te cu nos por a recaudá e cen necesario. E condicionnan den prizon no tabata nada higiénico: sin w.c., matras sushi sin laken i un deken sushi pa tapa cuné. A causa di esei, mi a bolbe bira malu.
Dia 27 di januari, 1944, nan a haci un solo huicio pa seis Testigo pareu, kendenan a ser arestá dia 24 di december, 1943. Nan a considerá mi testimonio como unu representativo pa esnan dje otro acusadonan. Maske e huicio a mustra bon cla cu a trata aki di un discriminacion abierto contra Testigonan di Jehova, nan a hañá mi culpabel. Nos a apelá e decision.
Dia 15 di januari, 1945, e corte di apelacion a anunciá su veredicto: mi tabata culpabel di a subi tereno prohibí. Ademas, e Corte Supremo di Alabama a nenga di tende mi caso. Dia 3 di mei, 1945, Hayden Covington, un Testigo di Jehova i abogado intrépido i enérgico, a entregá un peticion pa apelá n’e Corte Supremo di Merca.
Miéntras ami cu Aileen tabata warda pa tende dje Corte Supremo, nos a boltu e rolnan: nos a demandá nos acusadónan, E. B. Peebles i su aliadonan dje departamento di shèrif, i a exigí daño i perhuicio. Nos acusadónan a purba cambia e acusacion cu nan a usa contra nos di subi tereno prohibí, pa stroba tráfico, pero ora mi tabata den prizon, mi a logra coge un papel firmá dor di Oficial Chatam sin cu nan sa, caminda nos a ser acusá di a subi tereno prohibí. Ora a presentá e evidencia aki den corte, Shèrif Holcombe a bula lanta for di su stul i casi a guli su sigá! E huicio, na februari 1945, a caba cu un hurado cu no por a pronunciá ningun veredicto.
Corte Supremo Ta Dicidí
E Corte Supremo di Merca tabata interesá den mi caso pasobra subi propiedad privá a introducí un aspecto nobo den e cuestion di libertad di religion. Covington a proba cu e veredicto di Chickasaw a violá e libertad di, no solamente e acusadonan, sino tambe di henter e comunidad.
Dia 7 di januari, 1946, e Corte Supremo di Merca a revocá e veredicto dje corte di promé instancia i a tuma un decision histórico na nos fabor. Hues Black a anunciá e decision cu, entre otro, a bisa: “E accion dje Estado [di Alabama] di purba imponé castigu pa acto criminal riba e apelante [Grace Marsh] pa a distribuí literatura religioso den un pueblo di un compania, no ta vigente mas.”
Un Lucha Continuo
Finalmente ami cu Herbert a establecé nos mes na Fairhope, Alabama, i den transcurso di añanan nos a sigui traha pa e interesnan di Reino. Herbert a fayecé na 1981, pero mi tin hopi recuerdo felis di nos tempu huntu. Mi yu, Harold, a stop di sirbi Jehova mas despues den bida i a muri poco tempu despues, na 1984. Esei tabata un di mi dolornan mas grandi den bida.
Pero mi ta gradicidu cu Harold i su casá, Elsie, a duná mi tres bunita nieta i cu awor mi tin bisanietu tambe cu ta Testigo bautisá. Tres di mi ruman muhernan, Margaret, Ellen Jo i Crystal, ta na bida ainda i ta sigui sirbi Jehova fielmente. Crystal a casa cu Lyman Swingle, miembro dje Cuerpo Gobernante di Testigonan di Jehova. Nan ta biba n’e sede mundial di Testigonan di Jehova, na Brooklyn, New York. Apesar di problemanan serio di salú den e último par di añanan, Crystal a keda un maraviyoso ehempel i animacion pa mi.
Den mi mas cu 90 añanan, mi a siña pa nunca tene miedu di loke hende por haci, pasobra Jehova ta mas poderoso cu cualkier shèrif, cualkier hues, cualkier hende. Ora mi pensa riba e cosnan aki cu a sosodé, mi ta apreciá mashá e privilegio di tabatin un parti den “defendé i establecé e bon nobo legalmente”!—Filipensenan 1:7.
[Plachi na página 20]
Cu mi welo Sim Waldrop
[Plachi na página 23]
Grace Marsh awe