“Bo Bondad Amoroso Ta Miho Cu Bida”
Manera Calvin H. Holmes A Relat’é
Tabata december 1930, i mi a caba di hala lechi dje bacanan ora Tata a yega cas despues di a bishitá un bisiña cerca di cas. “Esaki ta un buki cu Wyman a fiá mi,” el a bisa, anto a saca un publicacion blou for di su sacu. E tabatin e título Deliverance, publicá dor di Watch Tower Bible and Tract Society. Tata, kende rara bes sa lesa algu, a lesa e buki ei te anochi lat.
DESPUES, Tata a fia mas buki, cu títulonan manera Light i Reconciliation, dje mésun publicadónan. El a haña Mama su Bijbel bieu i tabata keda te anochi lat pa lesa cu lus di un lampi di kerosin. Tata a cambia masha hopi. E winter ei e tabata papia oranan largu cu nos—mi mama, mi tres ruman muhernan mas yong, i ami—miéntras nos tabata sintá rond di nos fogon bieu.
Tata a bisa cu e hendenan cu a publicá e bukinan aki tabata yama Studiantenan di Bijbel i cu, segun nan, nos tabata biba den “e último dianan.” (2 Timoteo 3:1-5) El a splica cu e tera lo no ser destruí na fin di mundu, sino cu bou dje Reino di Dios lo e ser cambiá den un paradijs. (2 Pedro 3:5-7, 13; Revelacion 21:3, 4) Esei a parcé mi realmente interesante.
Tata a cuminsá papia cu mi segun cu nos tabata traha. Mi ta corda cu nos tabata kita casca di maishi grandi ora el a splica cu e nomber di Dios ta Jehova. (Salmo 83:18) Asina, durante e primavera di 1931, ora mi tabatin solamente 14 aña, mi a tuma mi posicion pa Jehova i su Reino. Den e plantacion bieu di apel tras di cas mi a haci oracion na Jehova, i a primintié solemnemente cu lo mi sirbié pa semper. Ya caba e bondad amoroso di nos Dios maraviyoso a conmové mi curason.—Salmo 63:3.
Nos tabata biba riba un hacienda rond di 30 kilometer for di St. Joseph, Missouri, Merca, i ménos cu 65 kilometer for di Kansas City. Tata a nace den un cabaña di palu cu mi bisawelo a construí riba e hacienda na cuminsamentu di siglo 19.
Entrenamentu pa e Ministerio
Den zomer di 1931, nos famia a tende na radio e discurso público “E Reino, e Speransa di Mundu,” cu Joseph Rutherford, e tempu ei presidente di Sociedad Watch Tower, a duna na un congreso na Columbus, Ohio. El a conmové mi curason, i mi tabata contentu pa participá cu Tata den plama entre nos conocínan e foyeto cu tabata contené e discurso público importante aki.
Den primavera di 1932, mi a asistí na mi promé reunion di Testigonan di Jehova. Nos bisiña a invitá ami cu Tata pa scucha na St. Joseph un discurso di George Draper, un superintendente biahero di Testigonan di Jehova. Ora nos a yega, e reunion tabata mitar aden, i mi a haña un lugá di sinta tras dje lomba hanchu i fuerte di J. D. Dreyer, kende lo a bin hunga un papel importante den mi bida.
Na september 1933, mi a asistí na un asamblea cu Tata na Kansas City, unda pa promé biaha mi a participá den predicacion público. Tata a duná mi tres foyeto i a instruí mi pa bisa: “Mi ta un Testigo di Jehova cu ta predicá e bon nobo dje Reino di Dios. Sin duda bo a tende Hues Rutherford na radio. Su discursonan ta ser transmití na mas cu 300 emisora tur siman.” Despues di esei mi tabata ofrecé un foyeto. E anochi ei, segun cu mi tabata hala lechi aya n’e hacienda, mi a pensa cu esaki tabata e dia mas memorabel di mi bida.
Pronto winter a dal aden, i tabata difícil pa nos biaha. Pero e ora ei Ruman Dreyer i su casá a bishitá nos i a puntrá mi si lo mi kier a bini nan cas riba diasabra atardi i keda pasa anochi. E caminda di 10 kilometer pa cana yega e cas di Dreyer a bal e esfuerso mashá pasobra mi por a compañá nan den e ministerio e siguiente dia i asistí n’e Studio di Toren di Vigilancia na St. Joseph. Desde e tempu ei, masha poco biaha mi a falta riba diadomingo den e ministerio. E entrenamentu i conseho di Ruman Dreyer a resultá di ta sumamente balioso.
Dia 2 di september, 1935, por fin mi por a simbolisá mi dedicacion na Jehova mediante bautismo bou di awa na un asamblea na Kansas City.
Cuminsando un Carera di Bida Largu
Na cuminsamentu di 1936, mi a aplicá pa sirbi como pionero, of minister di tempu completo, i mi a ser poné riba e lista di esnan cu ta busca un partner pionero. Djis despues di esei mi a ricibí un carta for di Edward Stead di Arvada, Wyoming. El a splica cu e tabata den rolstoel i tabatin mester di yudansa pa traha pionero. Mi a aceptá su oferta unbes i a ser nombrá como pionero dia 18 di april, 1936.
Promé cu mi a bandoná cas pa djoin Ruman Stead, mi mama a papia den privá cu mi. “Mi yu, bo tin sigur cu esaki ta loke bo kier haci?” el a puntra.
“No ta bale la pena biba di otro manera,” mi a contestá. Mi a bin comprendé cu Jehova su bondad amoroso ta mas importante cu tur otro cos.
Traha pionero cu Ted, manera nos tabata yama Ruman Stead, tabata un entrenamentu excelente. E tabata hopi celoso i tabatin un manera masha atractivo pa presentá e mensahe di Reino. Pero tur loke Ted por a haci tabata skirbi i papia; tur su djointnan tabata di lok dor di artrítis reumatoide. Mi tabata lanta mainta trempan i bañ’é i feit’é, prepará desayuno, i dun’é di come. Despues mi tabata bistié i prepar’é pa sirbishi. E zomer ei nos a traha pionero na Wyoming i Montana, i a kampeer anochi for di cas. Ted tabata drumi den un cabina special trahá riba su pikop, i ami tabata drumi riba suela. Mas despues den e aña ei mi a muda bai sur pa traha pionero na Tennessee, Arkansas i Mississippi.
Na september 1937, mi a asistí na mi promé congreso grandi na Columbus, Ohio. Ei areglonan a ser hací pa hiba delantera den e trabou di predicá cu uso di tocadisco. Nos tabata marca 1 “setup” riba nos raport di sirbishi pa cada biaha cu e doño di cas scucha e tocadisco. Un luna mi tabatin 500 setup, i mas cu 800 hende a scucha. Despues di a duna testimonio den hopi pueblo di parti oost di Tennessee, Virginia i West Virginia, mi a ser invitá pa sirbi como pionero special den un funcion nobo, trahando huntu cu e sirbidó di zona, manera superintendentenan biahero tabata yama e tempu ei.
Mi a bishitá congregacionnan i gruponan isolá na West Virginia—pasando dos pa cuater siman cu cada grupo—i a hiba delantera den e ministerio di veld. Despues, na januari 1941, mi a ser nombrá como sirbidó di zona. P’e tempu ei Mama i mi tres ruman muhernan—Clara, Lois i Ruth—a tuma nan posicion na banda dje Reino. Pues e zomer ei henter nos famia a asistí huntu na e congreso grandi na St. Louis.
Djis despues dje congreso, sirbidónan di zona a ser notificá cu trabou di zona lo a terminá na fin di november 1941. E siguiente luna Merca a drenta Guera Mundial II. Mi a ser asigná p’e sirbishi di pionero special, cu a rekerí dedicá 175 ora pa luna den e ministerio.
Privilegionan Special di Sirbishi
Na juli 1942, mi a ricibí un carta den cua mi a ser puntrá si lo mi tabata dispuesto pa sirbi den exterior. Despues di a duna un contesta afirmativo, mi a ser invitá na Betel, e sede mundial di Testigonan di Jehova, na Brooklyn, New York. Rond di 20 ruman homber soltero a ser yamá pa entrenamentu special n’e mésun tempu.
Nathan H. Knorr, e tempu ei presidente di Sociedad Watch Tower, a splica cu e actividad di predicá a bai atras i cu nos lo a ser entrená pa fortalecé congregacionnan spiritualmente. El a bisa: “Nos no kier sa solamente loke ta robes den e congregacionnan, sino kico boso a haci tocante dje.”
Miéntras nos tabata na Betel, Fred Franz, cu a sigui Ruman Knorr como presidente na 1977, a duna un discurso den cua el a bisa: “Guera Mundial II lo terminá, i un gran trabou di predicá lo habri. Sin duda ainda miyones di hende mas lo ser recogé den Jehova su organisacion!” E discurso ei a cambia mi punto di bista completamente. Ora nos a haña nos asignacion, mi a haña sa cu mi mester a bishitá tur e congregacionnan den e estadonan di Tennessee i Kentucky. Nan tabata yama nos sirbidó dje rumannan, un término cu a cambia despues pa superintendente di circuito.
Mi a cuminsá bishitá congregacionnan dia 1 di october, 1942, ora mi tabatin 25 aña so. E tempu ei e único manera pa alcansá algun congregacion tabata na pia of riba cabai. Algun biaha mi a drumi den e mésun kamber cu e famia cu a duná mi alohamentu.
Ora mi tabata di bishita na Congregacion Greenville na Tennessee na juli 1943, mi a ricibí un invitacion pa asistí n’e di dos klas di e Scol Bíblico di Galad di Watchtower. Na Galad, mi a siña kico realmente ta nificá “presta mas cu gewoon atencion n’e cosnan cu nos a tende” i pa semper tin “hopi di haci den e trabou di Señor.” (Hebreonan 2:1; 1 Corintionan 15:58) E cincu lunanan dje curso a bula pasa bai, i dia 31 di januari, 1944, tabata dia di graduacion.
Cánada i Despues pa Bélgica
Un cantidad di nos a ser asigná na Cánada, caminda a caba di kita un prohibicion riba actividad di Testigonan di Jehova. Mi a ser asigná n’e trabou biahero, cu a rekerí cubri distancianan grandi entre algun congregacion. Segun cu mi tabata biaha, tabata un goso pa tende experencianan tocante con nos trabou di predicá tabata ser efectuá durante e prohibicion na Cánada. (Echonan 5:29) Hopi ruman tabata papia dje asina yamá ‘razia’ ora durante un solo anochi, nan a laga un foyeto den prácticamente tur cas di punta te punta di Cánada. Ki un bon noticia tabata pa haña sa na mei 1945 cu e guera na Europa a terminá!
E zomer ei, miéntras mi tabata di bishita na un congregacion den e pueblo chikitu di Osage, Saskatchewan, mi a ricibí un carta di Ruman Knorr, cu a bisa: “Mi ta extendé na bo e privilegio di bai Bélgica. . . . Tin hopi trabou di haci den e pais ei. Guera a causa hopi desaster den e pais ei, i nos rumannan mester di yudansa, i ta parce apropiado pa manda un hende for di Merca pa duna nan e yudansa apropiado i consuelo cu nan mester.” Mi a contestá inmediatamente, aceptando e asignacion.
Na november 1945, mi tabata n’e Betel di Brooklyn studiando frances cerca Charles Eicher, un ruman di edad for di Alsacia. Tambe mi a ricibí algun entrenamentu rápido den proceduranan di sucursal. Promé cu mi a sali pa Europa, mi a haci mi famia i amigunan na St. Joseph, Missouri un bishita corticu.
Dia 11 di december, mi a barca for di New York riba Queen Elizabeth, i cuater dia despues mi a yega Southampton, Inglatera. Mi a keda un luna n’e sucursal británico, caminda mi a ricibí entrenamentu adicional. Despues di esei, dia 15 di januari, 1946, mi a crusa e Canal Ingles i a desembarcá na Ostend, Bélgica. For di ei mi a sigui cu trein pa Brussel, caminda henter e famia di Betel a bin topá mi n’e stacion di trein.
Aumento den Actividad Despues di Guera
Mi asignacion tabata pa supervisá e obra di Reino na Bélgica, pero mi no por a ni papia e idioma. Den mas o ménos seis luna, mi tabata sa suficiente frances pa lora cuné. Tabata un privilegio pa traha huntu cu esnan cu a risca nan bida pa efectuá e trabou di predicá durante cincu aña di ocupacion nazi. Algun di nan a caba di sali for di camponan di concentracion.
E rumannan tabata ansioso pa organisá e trabou i alimentá esnan cu tabatin hamber pa e berdad di Bijbel. P’esei nos a haci areglo pa tene asambleanan i pa superintendentenan biahero bishitá congregacionnan. Tambe nos a haña bishitanan animador di Nathan Knorr, Milton Henschel, Fred Franz, Grant Suiter i John Booth—nan tur representante dje sede na Brooklyn. E tempu ei, mi a sirbi como superintendente di circuito, superintendente di distrito i superintendente di sucursal. Dia 6 di december, 1952, despues di casi shete aña di sirbishi na Bélgica, mi a casa cu Emilia Vanopslaugh, kende tambe tabata traha den e sucursal di Bélgica.
Algun luna despues, dia 11 di april, 1953, e warda di polis local a manda yamá mi i a informá mi cu mi presencia na Bélgica a pone e siguridad dje pais na peliger. Mi a bai Luxemburgo pa warda miéntras mi caso a ser apelá n’e Conseho di Estado.
Na februari 1954 e Conseho di Estado di Bélgica a sostené e decreto cu mi presencia tabata un peliger p’e pais. E evidencia cu nan a duna tabata cu desde mi yegada na Bélgica, e cantidad di Testigo den e pais a aumentá drásticamente—for di 804 na 1946 pa 3.304 na 1953—i cu, como resultado, e siguridad di Bélgica tabata bou di menasa pasobra hopi Testigo yong tabata tumando un posicion firme pa neutralidad cristian. Di manera cu ami cu Emilia a ser asigná na Suisa, caminda nos a cuminsá sirbi den e trabou di circuito den e seccion di abla frances.
E Scol di Ministerio di Reino—un scol cu ta duna entrenamentu avansá na ancianonan cristian—a ser establecí na 1959 na South Lansing, New York. Nan a invitá mi ei pa ricibí entrenamentu pa duna les dje scol aki na Europa. Ora mi tabata na Merca, mi a bishitá mi famia na St. Joseph, Missouri. Ei mi a mira mi mama stimá pa último biaha. El a muri na januari 1962; Tata a fayecé na juni 1955.
E Scol di Ministerio di Reino na Paris, Francia, a cuminsá na mart 1961, i Emilia a compañá mi. Superintendentenan di distrito, di circuito, i di congregacion i pioneronan special a bini p’e scol for di Francia, Bélgica i Suisa. Durante e siguiente 14 lunanan, mi a conducí 12 klas dje curso di cuater siman aki. Despues di esei, na april 1962, nos a haña sa cu Emilia tabata na estado.
Ahustando na Circunstancianan
Nos a regresá Ginebra, Suisa, caminda nos a haña permit permanente di residencia. Sin embargo, no tabata fácil pa haña lugá di biba, pasobra tabatin un scarcedad grandi di cas. No tabata fácil pa haña trabou tampoco. Finalmente mi a haña un trabou den un pacus grandi den e centro di Ginebra.
Mi a dedicá 26 aña den e ministerio di tempu completo, p’esei e cambio den nos circunstancianan a rekerí bastante ahuste. Durante e 22 añanan cu mi a traha den e pacus i a yuda lanta nos dos yu muhernan, Lois i Eunice, semper nos famia a pone interesnan di Reino na promé lugá. (Mateo 6:33) Despues cu mi a baha cu penshon na 1985, mi a cuminsá sirbi como superintendente di circuito substituto.
E salú di Emilia ta hopi malu, pero e ta haci loke e por den e ministerio. Lois a sirbi como pionero pa rond di dies aña. Ki un punto spiritual culminante tabata di por a disfrutá huntu cuné dje congreso internacional masha maraviyoso ei na Moscú durante e zomer di 1993! Djis despues di esei, durante un vakansi na Senegal, Africa, Lois a perde su bida ora e tabata landa den laman. E amor i bondad di nos rumannan africano i dje misioneronan tabata un gran consuelo pa mi ora mi a biaha pa Senegal pa soru pa su entiero. Cuantu mi ta anhelá pa mira Lois den e resureccion!—Juan 5:28, 29.
Mi ta gradicidu di por a disfrutá pa mas cu cuater década di apoyo leal di un compañera amoroso. Sí, apesar di mi dolornan di curason i dificultadnan, Jehova su bondad amoroso tabata dushi i el a haci bida bale la pena pa mi. Mi curason ta conmoví pa declará relacioná cu nos Dios, Jehova, e palabranan dje salmista: “Pasobra bo bondad amoroso ta mihó cu bida, mi propio lipnan lo encomendá bo.”—Salmo 63:3.
[Plachi na página 26]
Nos a hiba delantera den e trabou di predicá cu tocadisco
[Plachi na página 26]
Mi mayornan na 1936
[Plachi na página 26]
Testificacion den caya na Bélgica na 1948