BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • re kap. 16 pág. 89-99
  • Cuater ginete na galope!

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Cuater ginete na galope!
  • Revelacion—su gran culminacion ta cerca!
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • E cabai blancu i su ginete ilustre
  • Saliendo pa vence
  • Mira, un cabai di color di candela!
  • Ta sali un cabai pretu
  • E cabai pálido i su ginete
  • E Kuater Koredónan di Kabai​—⁠Ken Nan Ta?
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova (Edishon pa Públiko) 2017
  • E Berdadero Kousante di Guera i Sufrimentu
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2014
  • Bo Mester Ta Interesá den e Kuater Koredónan di Kabai?
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova (Edishon pa Públiko) 2017
Revelacion—su gran culminacion ta cerca!
re kap. 16 pág. 89-99

Capítulo 16

Cuater ginete na galope!

Vision 3—Revelacion 6:1-17

Tema: E corrí dje cuater ginete, testigo martirizá bao dje altar, i e gran dia di rabia

Tempo di cumplimento: Desde 1914 te na destruccion dje sistema di cosnan aki

1. Con Jehova a revela na Juan e contenido dje rol interesante cu Jesús a habri?

DEN e tempo aki di crisis, nos no ta intensamente interesá den “loke mester sosode pronto”? Sigur cu sí, pasobra esei ta enbolbénos! Pues, láganos compaña Juan awor mientras cu Jesús ta procede di habri e rol interesante. Notablemente, Juan no tabatin cu leza e rol. Pakico? Pasobra su contenido tabata comunicá cu Juan “den siñal” den un serie di drama dinámico yen di accion.—Revelacion 1:1, 10.

2. (a) Kico Juan a mira i a tende, i aparencia dje querubín ta sugeri kico? (b) E mandamento dje promé querubín tabata dirigí na ken, i pakico bo ta contestá asina?

2 Scucha Juan ora Jesús a habri e promé seyo dje rol: “I mi a mira ora e Lamchi a habri uno di e siete seyo, i mi a tende un dje cuater persona bibiente bisa cu un boz como si di donder: ‘Bin!’” (Revelacion 6:1) Esei tabata e boz dje promé querubín. Su aparencia manera león a indica na Juan cu e organizacion di Jehova ta actua cu curashi ehecutando Su husto huicio. I e mandamento tabata dirigí na ken? No por ta na Juan, pasobra Juan tabata invitá caba pa participa den tal drama profético. (Revelacion 4:1) E “boz como si di donder” tabata un yamada pa otro participante den e promé di un serie di cuater episodio conmovedor.

E cabai blancu i su ginete ilustre

3. (a) Juan a duna detaye di kico awor? (b) Na armonía cu símbolo di Bijbel, kico e cabai blancu mester simboliza?

3 Juan i hunto cuné e celoso grupo cu Juan a simboliza i nan compañénan djawe, tin e privilegio di mira un drama cu accion rápido! Juan a bisa: “I mi a wak, i, mira! un cabai blancu; i esun sintá ariba dje tabatin un boog; i un corona tabata duná na ne, i el a sali venciendo i pa completa su victoria.” (Revelacion 6:2) Sí, respondiendo ne yamada manera donder di “Bin!” un cabai blancu a sali na carreda. Den e Bijbel, hopi bez cabai ta simboliza gera. (Salmo 20:7; Proverbio 21:31; Isaías 31:1) E cabai, probablemente un bonita macho, a briya cu un blancura cu a indica santidad sin mancha. (Compara cu Revelacion 1:14; 4:4; 7:9; 20:11.) Esei ta ki apropiado, pasobra e ta representa gera cu ta limpi i husto den e bista santo di Jehova!—Mira també Revelacion 19:11, 14.

4. Ken ta e Ginete dje cabai blancu? Splica.

4 Ken ta ginete dje cabai? E tin un boog, un arma di atake den gera, pero també e tabata duná un corona. E úniconan mirá cu corona bistí durante e dia di Señor ta Jesús i e grupo cu e 24 anciano a representa. (Daniel 7:13, 14, 27; Lucas 1:31-33; Revelacion 4:4, 10; 14:14)a Ta improbabel cu un miembro dje grupo di 24 anciano lo ser pintá como recibiendo un corona riba su mes mérito. P’sei, e solo ginete mester ta Jesucristo i ningun otro. Juan a miré den cielo ne momento histórico di 1914 ora Jehova a declara, “Ami, sí ami, a instala mi rey,” i a bisé cu el a haci esei “pa mi dunábo e nacionan como bo herencia.” (Salmo 2:6-8)b Pues, ora el a habri e promé seyo, Jesús a revela con e mes, como Rey recién coroná, ta sali pa haci gera ne tempo siñalá di Dios.

5. Ki detaye e salmista a duna dje Ginete na moda similar cu Revelacion 6:2?

5 E drama ta armonizá bonitamente cu Salmo 45:4-7, dirigí ne Rey cu Jehova a entroniza: “I den bo splendor sigi padilanti te na éxito; corre den e causa dje berdad i humildad i husticia, i bo man drechi lo instruíbo den cosnan inspirador di temor. Bo flechanan ta skerpi—pueblo ta sigi cai bao di bo—den e curazón di enemigo dje rey. Dios ta bo trono te na tempo indefinitivo, asta pa semper; e bara di autoridad di bo gobernacion real ta un bara di rectitud. Bo a stima husticia i a odia maldad. P’sei Dios, bo Dios, a ungíbo cu e azeta di alegría mas cu bo socionan.” Ya cu Juan a conoce tal detaye profético, e por a comprende cu el a aplica ne actividad di Jesús como Rey.—Compara cu Hebreo 1:1, 2, 8, 9.

Saliendo pa vence

6. (a) Pakico e Ginete mester sali venciendo? (b) E corrí victorioso ta sigi durante cua añanan?

6 Sin embargo, pakico e Rey recién coroná tabatin cu sali pa haci gera? Pasobra su gobernacion real tabata establecí enfrentá cu oposicion severo dje enemigo principal di Jehova, Satanás e Diabel, i hende riba tera—sea cu nan sa of no—ta cumpli cu su doel. E nacimento mes dje Reino a exigi bringamento di un gera importante den cielo. Bringando bao dje nomber di Miguel (cu kier men “Ken ta manera Dios?”), Jesús a vence Satanás i su demoñonan i a tíranan abao ne tera. (Revelacion 12:7-12) E corrí triunfante di Jesús a sigi durante e promé décadanan dje dia di Señor mientras cu hende semehante di carné ta ser recogí. Aunque mundo henter ta “bao di poder dje malbado,” Jesús ta sigi pastorea amorosamente su rumanan ungí i nan compañénan, yudando cada un alcanza e victoria di fe.—1 Juan 5:19.

7. Jesús tabatin cua victoria riba tera durante e promé diez aña dje dia di Señor, i nos mester tin cua determinacion?

7 Cua otro victoria Jesús tabatin durante e mas cu 90 aña dje dia di Señor? Rond di mundo, individualmente i como un congregacion, e pueblo di Jehova a experimenta hopi dificultad, presion, i persecucion, similar cu esnan cu apóstol Pablo a menciona pa duna prueba di su ministerio. (2 Corintio 11:23-28) Testigo di Jehova tabatin mester di “poder mas ayá cu loke ta normal,” specialmente unda cu tabatin gera i violencia, pa nan por wanta. (2 Corintio 4:7) Pero, asta den situacion di mas dificultoso, fiel Testigo di Jehova por a bisa manera Pablo: “Señor a para cerca mi i a dunámi poder, afin cu pa medio di mi e predicacion por ta efectuá plenamente.” (2 Timoteo 4:17) Sí, Jesús a vence pa nan. I lo e sigi padilanti venciendo pa nos, tan tempo cu nos ta keda determiná di completa nos victoria di fe.—1 Juan 5:4.

8, 9. (a) E congregacion mundial di Testigo di Jehova a participa den cua victoria? (b) Unda e aumento di Testigo di Jehova ta realmente sobresaliente?

8 E congregacion mundial di Testigo di Jehova a participa den hopi victoria bao di guía di nan victorioso Rey. Sobresalientemente el a proteha Studiante di Bijbel for di exterminacion na 1918, ora nan mes a keda ‘vencí’ temporalmente bao dje organizacion político di Satanás. Sin embargo, na 1919, el a kibra bara di prisón pa scápanan, anto a rebibánan pa nan proclama e bon nobo “te ne parti mas lehano dje tera.”—Revelacion 13:7; Echo 1:8.

9 Promé cu Gera Mundial II i durante dje, e Triple Alianza dictatorial a purba di extermina Testigo di Jehova den hopi tera unda guía religioso, specialmente esnan dje herarquía católico romano, a duna apoyo abierto of secreto na dictador opresivo. Pero e 71.509 Testigo di Jehova cu tabata predica ora e gera a cuminza na 1939 a bira 141.606 ora el a caba na 1945, aunque mas cu 10.000 a pasa añanan largu den prisón i concentrasicamp, i rond di 2.000 a ser matá. E cantidad di Testigo di Jehova activo mundialmente a aumenta te mas cu seis miyón awe. Aumento a ser sobresaliente den país católico i den país unda persecucion tabata mas severo—tal como Alemania, Italia, i Hapón, unda Testigo di Jehova ta informa awor un total di hopi mas cu 600.000 predicador activo den e feld.—Isaías 54:17; Jeremías 1:17-19.

10. E Rey victorioso a bendiciona su pueblo cu cua victoria “defendiendo i legalmente estableciendo e bon nobo”?

10 Nos Rey victorioso també a bendiciona su pueblo celoso guiando nan na hopi victoria “defendiendo i legalmente estableciendo e bon nobo,” den tribunal i dilanti gobierno. (Filipense 1:7; Mateo 10:18; 24:9) Esei tabata na escala internacional—na Australia, Argentina, Canadá, Grecia, India, Swazilandia, Suiza, Turkía, i otro tera. Entre 50 victoria legal cu Testigo di Jehova a gana dilanti dje Corte Supremo di Estados Unidos tabata esnan cu ta garantiza e derecho di declara e bon nobo “públicamente i di cas pa cas” i pa abstene di participa den ceremonia patriótico idólatra. (Echo 5:42; 20:20; 1 Corintio 10:14) Esei ta loke a tene e camina habrí pa duna un testimonio mundial aumentante.

11. (a) Con e Ginete a “completa su victoria”? (b) Habrimento di seyo dos, tres i cuater mester tene ki efecto riba nos?

11 Con Jesús ta ‘completa su victoria’?c Nos lo mira cu e ta haci esei disponiendo di religion falso anto tirando tur pida sobrá dje organizacion visibel di Satanás den e simbólico “tanki di candela” di destruccion, pe vindicacion dje soberanía di Jehova Dios. Cu confianza, nos ta spera awor e dia na Armagedón ora nos “Rey di reynan” lo gana e victoria final riba e organizacion político opresivo di Satanás! (Revelacion 16:16; 17:14; 19:2, 14-21; Ezekiel 25:17) Entre tanto, e Vencedor invencible ariba e cabai blancu ta sigi corre mientras cu Jehova ta sigi agrega hende di curazón onrado na Su nacion husto riba tera. (Isaías 26:2; 60:22) Bo ta participa cu e grupo di ungínan cu Juan a simboliza den e gozoso aumento di Reino? Si ta asina, loke apóstol Juan a mira ora e sigiente tres seyo ta habrí sin duda lo conmovébo pa tene asta un parti mas grandi den e trabao di Jehova Dios pe dia djawe.

Mira, un cabai di color di candela!

12. Segun Jesús, kico ta marca su presencia invisibel como Rey?

12 Cerca e fin dje ministerio di Jesús riba tera, su disípelnan a puntré na privá: “Ki siñal lo tin di bo presencia i di conclusion dje sistema di cosnan?” Contestando, el a profetiza di calamidad cu lo ser “un principio di dolor di ansha.” Jesús a bisa cu: “Nacion lo lanta contra nacion, i reino contra reino; i lo tin temblor grandi, i den un lugar tras di otro pest i scarcidad di cuminda; i lo tin bista spantoso i siñal grandi di cielo.” (Mateo 24:3, 7, 8; Lucas 21:10, 11) Loke Juan a mira ora e otro seyonan dje rol tabata habrí ta percura un paralelo notable cu e profecía. Wak awor mientras cu Jesús glorificá ta habri e segundo seyo!

13. Ki contraste ta cerca di sali na cla pa Juan?

13 “I ora el a habri e segundo seyo, mi a tende e segundo persona bibiente bisa: ‘Bin!’” (Revelacion 6:3) Esei tabata e segundo querubín, cu aparencia di toro, cu a saca e mandamento. Poder ta e calidad cu ta ser simbolizá ei, pero poder usá hustamente. Pero, na contraste, Juan a mira awor un demonstracion horrible i fatal di poder.

14. Ki cabai i ginete Juan a mira sigientemente, i kico e vision ta simboliza?

14 Anto, con e segundo mandamento di “Bin!” ta wordu contestá? Asina aki: “I un otro a sali, un cabai di color di candela; i na esun sintá ariba dje tabata duná di kita paz for di tera di manera cu nan a mata otro; i un spada grandi tabata duná na dje.” (Revelacion 6:4) Un vision spantoso en berdad! I no tin duda di loke e ta simboliza: gera! Esei no ta e gera husto i victorioso dje Rey vencedor di Jehova Dios sino ta gera cruel internacional di hende cu dramamento di sanger i dolor innecesario. Ta ki apropiado cu e ginete ta montá ariba un cabai corá manera candela!

15. Pakico nos no kier ningun participacion den e corrí dje segundo ginete?

15 Siguramente Juan no tabata kier tene nada cu ber cu e ginete ei i su corrí fuera di control, pasobra tabata profetizá tocante e pueblo di Dios: “Ni nan lo no siña di gera mas.” (Isaías 2:4) Aunque nan ta “den mundo” ainda, Juan i e grupo cu el a simboliza i e multitud grandi “no ta parti” dje sistema aki manchá cu sanger. Nos arma ta spiritual i “poderoso por Dios” pa proclama e berdad activamente, sin participa den gera carnal.—Juan 17:11, 14; 2 Corintio 10:3, 4.

16. Na ki tempo i di ki manera e ginete dje cabai corá tabata duná un “spada grandi”?

16 Tabatin hopi gera promé cu 1914, e aña ora e Ginete dje cabai blancu a recibi su corona. Pero awor e ginete dje cabai corá ta ser duná un “spada grandi.” Kico esei ta indica? Ora Gera Mundial I a cuminza, gera humano a bira mas salbahe, mas destructivo cu den tur tempo di antes. Durante e dramamento di sanger di 1914-1918, tanki di gera, gas venenoso, avion, submarino, cañon enorme, i arma automático tabata usá, sea pe promé bez of na escala sin igual. Den mas cu 28 nacion, poblacion henter, no soldad profesional so, tabata recluta pa participa den e gera. Matamento tabata horrible. Mas cu nuebe miyón soldad tabata matá, i morto di pueblo tabata astronómico. Asta ora e gera a termina, berdadero paz no a bolbe pe tera. Mas cu 50 aña despues dje gera, e político alemán Konrad Adenauer a comenta: “Siguridad i trankilidad a desparce for di bida di hende desde 1914.” En berdad, tabata duná ne ginete dje cabai di color di candela pa kita paz for di tera!

17. Con uso dje “spada grandi” a sigi, despues di Gera Mundial I?

17 Pues, bao di instigacion di su sed pa sanger, e ginete dje cabai corá a drenta den Gera Mundial II. Arma di matamento a bira asta mas diabólico, i matamento a aumenta lihé te na cuater bez e matamento di Gera Mundial I. Na 1945 e dos bomba atómica a rementa riba Hapón, cada un exterminando—den un solo tiro—diez di miles di víctima. Durante e segundo gera mundial, e ginete dje cabai corá a cosechá un cosécha grandi di mas cu 55 miyón bida, i asta asina e no a keda satisfecho. Segun informe digno di confianza, hopi mas cu 20 miyón alma a muri bao dje “spada grandi” desde Gera Mundial II.

18, 19. (a) En bez di ser un triunfo pa tecnología militar, e matamento desde Gera Mundial II ta duna testimonio di cua echo? (b) Cua peliger ta confronta humanidad, pero kico e Ginete dje cabai blancu lo haci pa evita esei?

18 Nos por yama esei un triunfo di tecnología militar? Mas bien, esei ta duna testimonio dje cabai corá sin misericordia corriendo na galope. I unda e galope lo termina? Algun científico ta papia dje posibilidad di un gera nuclear accidental—sin menciona un conflicto nuclear planeá! Pero felizmente e Ginete victorioso dje cabai blancu tin otro idea tocante esei.

19 Tan tempo cu e arreglo social ta fundá ariba orguyo i odio nacionalista, humanidad tin cu keda sintá ariba un barrí di polvo nuclear. Aunque e nacionan, den desesperacion, ta destrui tur arma nuclear, toch nan sa con pa tráhanan di nobo. Den poco tempo nan por reproduci nan arma nuclear di destruccion; pues, cualkier gera cu arma regular pronto por bira un holocausto nuclear. E orguyo i odio cu ta domina e nacionan djawe mester hiba ne suicidio di humanidad, amenos—ai sí, amenos cu e Ginete dje cabai blancu ta detene e galope loco dje cabai di color di candela. Láganos tene e confianza di cu Cristo e Rey lo corre pa completa tanto su victoria riba mundo bao di control di Satanás como pa establece un arreglo social terrenal nobo fundá ariba amor—pa Dios i pa próhimo—un forza pa paz hopi mas superior cu freno swak pa gera nuclear dje tempo di locura actual.—Salmo 37:9-11; Marco 12:29-31; Revelacion 21:1-5.

Ta sali un cabai pretu

20. Nos tin cua siguranza di cu e Ginete dje cabai blancu por enfrenta cualkier situacion calamitoso?

20 Awor Jesús a habri e tercer seyo! Juan, kico bo a mira? “I ora el a habri e tercer seyo, mi a tende e tercer persona bibiente bisa: ‘Bin!’” (Revelacion 6:5a) Felizmente, e tercer querubín “tin un cara manera hende,” loke ta representa e calidad di amor. Amor basá riba principio lo abunda den e mundo nobo di Dios, mescos cu tal calidad excelente ta abunda den tur e organizacion di Jehova Dios djawe. (Revelacion 4:7; 1 Juan 4:16) Nos por keda sigur cu e ginete dje cabai blancu, cu “tin cu reina como rey te cu Dios a pone tur enemigo bao di su pia,” lo kita amorosamente e situacion calamitoso cu ta ser halá na atencion di Juan sigientemente.—1 Corintio 15:25.

21. (a) Kico e cabai pretu i su ginete ta simboliza? (b) Kico ta duna prueba cu e cabai pretu ta sigi corre desenfrená?

21 Kico Juan a mira, anto, ora e tercer yamada di “Bin!” ta ser contestá? “I mi a wak, i, mira! un cabai pretu; i esun sintá ariba dje tabatin un balanza den su man.” (Revelacion 6:5b) Hamber mes! Esei ta e mensahe spantoso cu e vision profético a duna. El a siñala padilanti na situacion cu a presenta na principio dje dia di Señor ora nan a midi rantsoen di cuminda cu balanza. Desde 1914 hamber a ser un problema mundial continuo. Gera moderno ta resulta den hamber, pasobra recurso cu normalmente ta ser usá pa produci cuminda pa hende hambrá hopi bez ta ser usá pa produci arma di gera. Cunuquero ta ser reclutá pa gera, i cunucu cu gera ta desola i e táctico di kima e tera ta stroba produccion di cuminda. Ki cierto esei tabata durante e promé gera mundial, ora miyones di hende a sufri di hamber i a muri! Además, e ginete dje cabai pretu di hamber no a bai sosega ora e gera a caba. Despues di 1930, cinco miyón hende a muri den un solo caso di hamber den Ucrania. E segundo gera mundial a resulta den mas scarcidad di cuminda i hamber. Mientras cu e cabai pretu a sigi su galope, e Conseho Mundial riba Cuminda a informa durante 1987 cu 512 miyón hende tabata muri di hamber i cu 40.000 mucha a muri tur dia debí na causa relacioná cu hamber.

22. (a) Kico un boz a bisa, expresando cua necesidad? (b) E prijs di un liter di trigo i tres liter di cebada ta indica kico?

22 Juan tin mas cos pa bísanos: “I mi a tende un boz como si fuera meimei dje cuater persona bibiente bisa: ‘Un liter di trigo pa un denario, i tres liter di cebada pa un denario; i no haci daño ne azeta di oliba ni ne biña.’” (Revelacion 6:6) Tur cuater querubín a uni nan boz pa expresa e necesidad di vigila cuidadosamente e cuminda disponibel—mescos cu hende tabatin cu “come pan pa peso i cu preocupacion ansioso” promé cu e destruccion di Jerusalem na aña 607 PEC. (Ezekiel 4:16) Den e tempo di Juan, nan a calcula cu un liter di trigo tabata e rantsoen diario pa un soldad. Cuanto tal rantsoen a costa? Un denario—e pago pa un dia! (Mateo 20:2)d Kico a sosode si e homber tabatin un famía? Wel, e por a cumpra tres liter di cebada crudo en bez di trigo. Asta esei tabata cuminda pa un famía chikito so. I nan no a considera cu cebada tabatin e calidad di trigo como cuminda.

23. Kico e declaracion, “No haci daño ne azeta di oliba ni ne biña” ta nifica?

23 Kico kier men e palabra, “No haci daño ne azeta di oliba ni ne biña”? Algun hende ta considera cu esei kier men aunque hopi hende a falta cuminda i asta tabata muri di hamber, cos di luho di hende ricu no a recibi daño. Pero den Medio Oriente, azeta i biña realmente no ta cos di luho. Den tempo bíblico, pan, azeta, i biña tabata considerá como cuminda básico. (Compara cu Génesis 14:18; Salmo 104:14, 15.) Awa no tabata limpi tur ora, pues nan a usa biña na tur parti pa bebe i aveces como medicina. (1 Timoteo 5:23) En cuanto azeta, den e dia di Eliseo e biuda di Sarepta, aunque e tabata pober, a kedé azeta ainda pa usa pa cushiná e poco hariña cu e tabatin. (1 Rey 17:12) P’sei, e mandamento di “no haci daño ne azeta di oliba ni ne biña” ta parce di ser conseho pa no usa tal artículo básico mucho lihé, sino sea pichiri. Di otro manera, nan lo recibi “daño,” esta, nan lo caba promé cu e hamber termina.

24. Pakico e cabai pretu no por sigi cu su galope pa hopi tempo mas?

24 Ki feliz nos por keda cu e Ginete dje cabai blancu pronto lo frena e cabai pretu galopante! Pasobra ta pará skirbí tocante su percuracion amoroso pe mundo nobo: “Den su dianan hende husto lo brota, i e abundancia di paz te cu no ta existi luna mas. . . . Lo yega di tin un abundancia di grano riba tera; i na punta di montaña lo tin un sobreabundancia.”—Salmo 72:7, 16; mira també Isaías 25:6-8.

E cabai pálido i su ginete

25. Ora Jesús a habri seyo di cuater, Juan a tende e boz di ken, i kico esei ta indica?

25 E relato no a caba ainda. Jesús a habri e cuarto seyo, i Juan a bísanos e resultado: “I ora el a habri e cuarto seyo, mi a tende e boz dje cuarto persona bibiente bisa: ‘Bin!’” (Revelacion 6:7) Esei ta e boz dje querubín cu ta parce un águila bulando. Esei ta indica sabiduría cu ta mira leu, i berdaderamente Juan, e grupo cu Juan a simboliza, i tur otro sirbidor terrenal di Dios tin mester di mira i actua cu perspicacia den bista di loke ta ser pintá aki. Haciendo esei, nos por haya algun proteccion for di plaga cu ta zuta e generacion orguyoso i inmoral djawe cu ta sabí na moda mundano.—1 Corintio 1:20, 21.

26. (a) Ken ta ginete di cuater, i pakico e color dje cabai ta apropiado? (b) Ken ta sigi ginete di cuater, i kico ta sosode su víctima?

26 Anto, ki horror nobo a ser gelós ora e cuarto ginete a responde ne yamada? Juan a bísanos: “I mi a wak, i, mira! un cabai pálido; i esun sintá riba dje tabatin e nomber Morto. I Hades a sigié pegá.” (Revelacion 6:8a) E ginete dje último cabai tin un nomber: Morto. E ta e único dje cuater ginete di Revelacion pa revela su identidad asina directamente. Ta apropiado pa Morto monta un cabai pálido, siendo cu e palabra palido (griego, khlo·rós) ta ser usá den literatura griego pa detaya cara cu ta blanchá, como si fuera cu maleza. Ta apropiado també cu pegá tras di Morto na moda sin splicacion ta Hades (graf), siendo cu Hades ta recibi e mayor parti di esnan cu ta víctima di destruccion di ginete di cuater. Felizmente, lo tin un resureccion pa eseinan, ora ‘morto i hades ta entrega esnan morto den nan.’ (Revelacion 20:13) Pero, con nan ta bira víctima di Morto?

27. (a) Con e ginete yamá Morto ta cosechá víctima? (b) Kico kier men “un cuarto parti dje tera” riba locual Morto tin autoridad?

27 E vision ta conta algun manera: “I autoridad tabata duná na nan ariba e cuarto parti dje tera, pa mata cu e spada largu i cu scarcidad di cuminda i cu plaga fatal i cu bestia salbahe dje tera.” (Revelacion 6:8b) No necesariamente un cuarto parti mes di poblacion di mundo ma un parti grandi dje tera, sea cu e tin hopi hende of poco, lo ser afectá pa su corrí. E ginete ta cosechá víctima dje spada grandi dje segundo ginete i di scarcidad di cuminda dje tercer ginete. E ta cosechá su mes cosécha també, di plaga fatal i també di un cosécha di temblor, mencioná den Lucas 21:10, 11.

28. (a) Con e profecía a wordu cumplí tocante e “plaga fatal”? (b) Con e pueblo di Jehova a recibi proteccion for di hopi maleza djawe?

28 Di importancia actual ta e “plaga fatal.” Despues di destruccion di Gera Mundial I, grip spañol a cosechá mas cu 20 miyón bida humano den poco luna so di 1918-1919. E único territorio riba tera pa scapa for dje plaga tabata e isla chikito di Santa Helena. Den lugar unda cu tabatin hopi morto, nan a usa palu pa kima montón di cádaver. I awe tin e spantoso maleza di curazón i cáncer, hopi di locual ta ser causá pa contaminacion di tabaco. Den loke a ser yamá “década mahós” desde 1980, un moda di biba perverso segun ley di Bijbel a agrega e plaga di AIDS ne “plaga fatal.” Na aña 2000, e hefe di departamento di salubridad mericano a bisa segun un informe cu AIDS ta “probablemente e peor epidemia di salud cu mundo a yega di conocé.” Tambe el a bisa cu 52 miyón hende rond mundo a pega cu HIV/AIDS, i 20 miyón di nan a muri. Ki agradicido e pueblo di Jehova ta keda cu e conseho sabí di su Palabra ta protehánan di fornicacion i abuso di sanger, mediante locual tanto maleza ta ser transmití den e dia djawe!—Echo 15:28, 29; compara cu 1 Corintio 6:9-11.

29, 30. (a) E expresion “cuater acto perhudicial” di Ezekiel 14:21 tin cua aplicacion awe? (b) “Bestia salbahe” di Revelacion 6:8 ta dúnanos di comprende kico? (c) Kico ta parce di ser e punto principal dje drama profético?

29 E vision di Juan a menciona bestia salbahe como e cuarto causa pa morto prematuro. En berdad, e cuater cosnan mencioná den e habrimento dje cuarto seyo—gera, hamber, maleza, i bestia salbahe—den tempo di antigua tabata considerá como e motibo principal di morto prematuro. Pues, nan ta simboliza tur causa di morto prematuro djawe. Ta net manera Jehova a adverti Israel: “Asina lo tá també, ora lo tin mi cuater acto perhudicial di huicio—spada i hamber i bestia salbahe perhudicial i pest—cu mi realmente lo manda riba Jerusalem pa corta for di dje hende terrenal i bestia doméstico.”—Ezekiel 14:21.

30 Rara bez awendia curant ta menciona cu bestia salbahe a mata hende, maske den tera tropical bestia salbahe tur ora a mata hende. Den futuro, nan por mata asta mas si gera ta desola e tera of hamber ta swak hende asina hopi cu nan no por defende nan mes contra bestia hambrá. Además, tin hopi hende den e dia djawe cu, manera bestia sin tino, ta desplega disposicion bestial basta contrario cu bestia pintá den Isaías 11:6-9. Hende asina ta principalmente responsabel pe aumento mundial di crimen relacioná cu sexo, asesinato, terrorismo, i bombardeo den e mundo djawe. (Compara cu Ezekiel 21:31; Romano 1:28-31; 2 Pedro 2:12.) E ginete di cuater a cosechá nan víctima també. Realmente, e punto principal dje drama profético ta parce di ser e cosecha dje ginete dje cabai pálido di morto prematuro di humanidad di varios manera.

31. Apesar di destruccion cu ginete dje cabai corá, pretu, i pálido ta causa, pakico nos por keda animá?

31 E informacion cu habrimento dje promé cuater seyo a revela ta dúnanos siguranza pasobra esei ta síñanos di no desespera debí ne gera, hamber, maleza, i otro causa di morto prematuro cu ta tanto desenfrená awe; nos no mag perde speranza tampoco door cu lider humano no a resolve problema actual. Si e situacion di mundo djawe ta haci claro cu ginete dje cabai corá, pretu, i pálido ta corre, no lubida cu e Ginete dje cabai blancu tabata e promé pa cuminza su corrí. Jesús a bira Rey, i el a vence caba asina leu tirando Satanás for di cielo. Otro victoria di dje ta inclui recogimento dje resto dje yiunan di Israel spiritual i e multitud grandi internacional, na cantidad di miyones, pa nan sobrebiba durante e tribulacion grandi. (Revelacion 7:4, 9, 14) Su corrí mester sigi te cu e ta completa su victoria.

32. Kico a pasa cada bez cu habrimento dje promé cuater seyo?

32 Despues di habrimento dje promé cuater seyo a sali e mandamento di “Bin!” Cada bez, un cabai i su ginete a sali na carreda. Cuminzando cu seyo di cinco, nos no ta tende e mandamento ei mas. Pero cada ginete ta sigi corre ainda, i nan lo sigi na galope durante e conclusion dje sistema di cosnan aki. (Compara cu Mateo 28:20.) Jesús a revela cua otro suceso importante ora el a habri e otro tres seyo? Algun di tal suceso ta invisibel pa wowo humano. Otronan, aunque nan ta visibel, ta den futuro ainda. No obstante, nan cumplimento ta sigur. Láganos mira kico nan tá.

[Nota]

a Sin embargo, ripara cu e “hende muher” di Revelacion 12:1 tin un simbólico “corona di diesdos strea.”

b Pa prueba en detaye di cu Jesús a drenta den su Reino na 1914, mira bladji 215-18 dje buki Kiko Beibel Ta Siña Realmente?, publicá dor di Testigo di Jehova.

c Aunque hopi traduccion (na inglés i spañol) ta traduci e frase “pa vence” of “pa sigi vence,” e expresion gramática dje griego original tin e sentido di completa of finaliza. P’sei, e buki Word Pictures in the New Testament di Robertson ta bisa: “E aorista aki ta siñala ne victoria final.”

d Mira nota di Bijbel Traduccion di Mundo Nobo (Cu Referencia).

[Kuadro na página 92]

Victoria dje rey riba cabai

Desde 1930 i 1940, enemigo persistente a purba di pinta e ministerio di Testigo di Jehova como ilegal, criminal, of asta contra e gobierno. (Salmo 94:20) Na aña 1936 tabatin cuenta di 1.149 aresto na América so. Testigo di Jehova a defende hopi caso legal te ne Corte Supremo di Estados Unidos, i lo sigiente ta algun di nan victoria sobresaliente.

Dia 3 di Mei di 1943, e Corte Supremo den e caso di Murdock v. Pennsylvania a decidi cu Testigo di Jehova no tabatin mester di permit pa nan laga literatura den man di hende pa placa. Ne mesun dia, e decision den e caso di Martin v. City of Struthers a declara cu no ta ilegal pa bati porta pa duna invitacion of parti otro pamfleta.

Dia 14 di Juni di 1943, e Corte Supremo a decidi den e caso di Taylor v. Mississippi cu Testigo di Jehova no ta estimula deslealtad ne gobierno cu nan predicacion. Ne mesun dia, den e caso di West Virginia State Board of Education v. Barnette, e Corte a declara cu e directiva dje scol no tabatin derecho di expulsa for di scol yiu di Testigo di Jehova cu a nenga di saluda e bandera. Su mañan mes, e Corte Supremo completo di Australia a kita e prohibicion di Testigo di Jehova, declarando cu esei tabata “arbitrario, caprichoso i opresivo.”

[Kuadro na página 94]

“Permití di kita paz for di tera”

Unda tecnología ta híbanos? E periódico The Globe and Mail di Toronto, Canadá, a informa dia 22 di Januari, 1987, lo sigiente di un discurso di Ivan L. Head, presidente di Centro Internacional di Investigacion pa Desaroyo:

“Un calculacion confiabel tá cu uno di cada cuater científico i tecnólogo di mundo cu ta ocupá den investigacion i desaroyo ta traha riba arma. . . . Na razón di loke a pasa na 1986, e gasto ta mas cu $1,5 miyón pa minut. . . . Nos tur ta disfruta di mayor siguridad como resultado di énfasis duná na tal clase di tecnología? E cantidad di bomba nuclear cu América i Rusia tin ta contene e forza explosivo di tur arma di tur nacion usá den e Segundo Gera Mundial—bez 6.000. Seis mil Segundo Gera Mundial. Desde 1945, tabatin menos cu siete siman ora mundo tabata liber di actividad militar. Tabatin mas cu 150 gera internacional of civil, cu, segun calculacion, a mata 19,3 miyón hende, mayor parti di locual tabata e resultado di uso eficaz di tecnología nobo cu a presenta durante e era di Naciones Unidas.”

Te cu aña 2005, actividad militar a mata hopi mas cu 20 miyón hende.

[Kuadro na página 98 99]

Estructura dje buki di Revelacion

Ya cu nos a progresa asina leu den nos consideracion dje buki di Revelacion, nos ta cuminza mira mas claramente e estructura dje buki. Despues di su introduccion conmovedor (Revelacion 1:1-9), nos por mira cu Revelacion ta partí den 16 vision como lo sigiente:

VISION 1 (1:10–3:22): Bao di inspiracion, Juan a mira Jesús glorificá, locual a manda mensahe caloroso di conseho ne siete congregacion.

VISION 2 (4:1–5:14): Un bista magnífico dje trono celestial di Jehova Dios. El a duna e Lamchi un rol.

VISION 3 (6:1-17): Ora e Lamchi a habri e promé seis seyo dje rol, el a revela progresivamente un combinacion di vision di suceso cu mester pasa den e dia di Señor. E cuater ginete di Revelacion ta sali na galope, esclabo martirizá di Dios ta recibi mantel blancu, i detaye ta ser duná dje gran dia di rabia.

VISION 4 (7:1-17): Angel ta detene bientu di destruccion te cu e 144.000 di Israel spiritual ta wordu seyá. Un multitud grandi di tur nacion ta atribui salbacion na Dios i Cristo i ta ser recogí pa nan sobrebiba e tribulacion grandi.

VISION 5 (8:1–9:21): Cu e habrimento di seyo di siete, tin siete tocá di trompet, e promé seis di locual ta compone vision di cinco. E seis tocá di trompet ta anuncia expresion di huicio di Jehova contra humanidad. Trompet di cinco i di seis també ta introduci calamidad uno i dos.

VISION 6 (10:1–11:19): Un angel fuerte a duna Juan un rol chikito, el a midi e tempel, i nos ta tende experencia di dos testigo. Esei ta culmina cu tocamento di trompet di siete, cu ta anuncia e tercer calamidad pa enemigo di Dios—e Reino entrante di Jehova i di su Cristo.

VISION 7 (12:1-17): Esei ta detaya e nacimento dje Reino, e resultado di locual ta Miguel tirando e colebra, Satanás, abao ne tera.

VISION 8 (13:1-18): E bestia salbahe poderoso ta subi for di lamá, i e bestia cu dos cachu manera lamchi ta urgi humanidad pa adoré.

VISION 9 (14:1-20): Un magnífico bista di antemano dje 144.000 riba e Ceru di Sion. Hende ta tende mensahe di angel rond di mundo, tin e cosecha dje mata di wijndruif, i e baki di pers biña dje rabia di Dios ta ser pisá.

VISION 10 (15:1–16:21): Tin un otro bista dje corte celestial, despues ta sigi bashamento di siete conchi dje rabia di Jehova riba tera. E seccion aki, també, ta termina cu detaye profético dje fin dje sistema di Satanás.

VISION 11 (17:1-18): E gran muher, Babilonia e Grandi, ta monta e bestia salbahe color di scarlata, cu ta baha brevemente den abismo pero ta sali atrobé i ta destrui e muher.

VISION 12 (18:1–19:10): E caimento i destruccion final di Babilonia e Grandi ta ser anunciá. Despues di su ehecucion, algun ta yora, otronan ta alaba Jehova; casamento dje Lamchi ta ser anunciá.

VISION 13 (19:11-21): Jesús ta guia ehército di cielo pa ehecuta e huicio di rabia di Dios contra e sistema di Satanás, su ehército, i su apoyador; páhara comedor di carni ta come nan cadáver.

VISION 14 (20:1-10): E tiramento di Satanás e Diabel den abismo, e Reino di mil aña di Cristo i di rey socio, e prueba final di humanidad, i e destruccion di Satanás i su demoñonan.

VISION 15 (20:11–21:8): E resureccion general i e gran Dia di Huicio; un cielo nobo i tera nobo ta presenta, cu bendicion eterno pa humanidad husto.

VISION 16 (21:9–22:5): Revelacion ta culmina cu un glorioso vision di Jerusalem Nobo, esposa dje Lamchi. E percuracion di Dios di curacion i bida pa humanidad ta sali for dje stad.

Revelacion ta conclui cu palabra caloroso di saludo i conseho di Jehova, di Jesús, dje angel, i di Juan mes. E invitacion duná na tur ta di “Bin!”—Revelacion 22:6-21.

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí