LAYIBULALE YA PAINTANETI ya Watchtower
LAYIBULALE YA PAINTANETI
ya Watchtower
Chiphimbi
  • BAIBOLO
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • w23 Dezembro mat. 18-23
  • Alongo wachitsikana, vomwe mungachite kuti mukhale Mkhrisitu okhuma mwauzimu

Palibe vidiyo ilipo pa mbali mweyi.

Soli, pachitika bvuto kuti tiyimbise vidiyo mweyi.

  • Alongo wachitsikana, vomwe mungachite kuti mukhale Mkhrisitu okhuma mwauzimu
  • Ntsanja ya Ulonda Yolengeza Ufumu wa Yahova (Yopfunzira)—2023
  • Tumisolo
  • Nkhani zolingana
  • MAKHALIDWE YOMWE YAKONDWERESA YAHOVA
  • PFUNZIRANI VINTHU VOMWE MUNGAVIPHATISE BASA PA MOYO WANU
  • KONZEKERANI VA TSOGOLO YANU
  • Abale wachilumbwana, vomwe mungachite kuti mukhale Mkhrisitu okhuma mwauzimu
    Ntsanja ya Ulonda Yolengeza Ufumu wa Yahova (Yopfunzira)—2023
  • Ko muchalemekeza akazi ninge Yahova?
    Ntsanja ya Ulonda Yolengeza Ufumu wa Yahova (Yopfunzira)—2024
  • ‘Msolo wa nkazi ni mwamuna’
    Ntsanja ya Ulonda Yolengeza Ufumu wa Yahova (Yopfunzira)—2021
  • Momwe mungakhalire na volinga vauzimu na kuvikwanirisa
    Ntsanja ya Ulonda Yolengeza Ufumu wa Yahova (Yopfunzira)—2022
Wonani vinango
Ntsanja ya Ulonda Yolengeza Ufumu wa Yahova (Yopfunzira)—2023
w23 Dezembro mat. 18-23

NKHANI YOPFUNZIRA 52

Alongo wachitsikana, vomwe mungachite kuti mukhale Mkhrisitu Wokhuma mwauzimu

‘Nawombo akazi achadekanali . . . Kuchita vinthu monyanyira koma okhulupirika mu vinthu vose.’—1 TIM. 3:11.

NYIMBO NA. 133 Lambirani Yehova Mudakali Achinyamata

VOMWE TIPFUNZIREa

1. Ko tingachite tani kuti tikhale Mkhrisitu wokhuma mwauzimu?

NI VOCHITISA chidwi maninge kuwona kuti kanthawe kang’onong’ono mwana wakula. Vimwevi vichachitika mwachibadwa ndipo vioneka ninge vachitika vokha. Koma nkhani ya kukula mwauzimu ni yosiyana maninge.b (1 Akor 13:11; Aheb. 6:1) Kuti munthu akhale pa ushamwali wolimba na Yahova, iye achadekana kuchita khama ndipo kuyingizira mwapa iye achadekana thandizo ya mzimu uchena kuti akhale na makhalidwe yabwino, kukulisa luso yake na kukonzekera maudindo yakutsogolo.—Miy. 1:5.

2. Ko tapfunzira chani pa lemba ya Genesis 1:27, ndipo tikambirane chani mu nkhani mweyi?

2 Yahova adalenga wanthu kuti akhale amuna panango akazi. (Werengani Genesis 1:27.) Ni shuwadi kuti amuna na akazi ni osiyana mawonekedwe, koma iwo ni osiyanapomwe pa vinthu vinango. Mwakulinganiza, Yahova adalenga amuna na akazi na maudindo yosiyana, ndipo adapasa aliyese maluso yomwe yangamuthandize kuti akwanirise udindo wake. (Gen. 2:18) Mu nkhani mweyi tione momwe mulongo wachitsikana angakhalire Mkhrisitu wabwino ndipo mu nkhani inkubwera tidzaone momwe m’bale wachilumbwana angakhalire mwamuna chaiye.

MAKHALIDWE YOMWE YAKONDWERESA YAHOVA

Mafoto: Mulongo wachitsikana akudzinyang’ana pa girazi pomwe ankuganizira vomwe wawerenga m’bukhu yofotokozera va Baibolo. Chigwato: 1. Rebeka ankuyikha madzi mu chomwera kuti ngamila imwe. 2. Esitere ankupereka chakudya kwa Moredekai. 3. Abigayeli ankugwada ndipo ankugwigwirira kuti apulumuse moyo wake ni wa wanthu wa m’banja yake.

Kutewedzera makhalidwe yabwino ya akazi okhulupirika ninge Rabeka, Esitere na Abigayeli kudzakuthandizeni kukhala nkazi wokhuma mwauzimu (Onani ndime 3-4)

3-4. Ko ni kuponi komwe alongo wachitsikana angagumane vitsanzo vabwino kuvitewedzera? (Onani pomwe foto.)

3 Baibolo ifotokoza va akazi azinji okhulupirika omwe ambakonda Yahova na kumutumikira. (Onani nkhani yakuti: “Kodi Tingaphunzire chiyani kwa Akazi Otchulidwa m’Baibolo?” pa saiti ya jw.org.) Ninge lemba ya msolo moyu inkunenera, iwo enze ‘osanyanyira mu vochita’ na ‘okhulupirika mu vinthu vose.’ Koma ntsiku zino mumpingu mu na alongo azinji okhuma mwauzimu, omwe alongo wachitsikana angatewedzerembo chitsanzo chawo.

4 Alongo wachitsikana, tani kunyang’ana alongo okhuma mwauzimu nkutewedzera chitsanzo chawo? Onani makhalidwe yomwe iwo ali nayo ndipo pamwapo ganizirani momwe mungatewedzerere makhalidwe yawo. Mu ndime zomwe zinkubwera izi, tione makhalidwe yatatu yodekana maninge yomwe nkazi achadekana kukhala nayo.

5. Ndawa chani kudzichepesa ni kodekana kwa nkazi wachikhrisitu?

5 Kudzichepesa ni khalidwe yodekana maninge kwa Mkhrisitu. Nkazi akakhala wodzichepesa iye adzakhale pa ushamwali wolimba na Yahova ndipo adzakhale wobverana na anango. (Yak. 4:6) Mwakulinganiza, nkazi wodzichepesa yemwe akonda Yahova, achabvera lamulo yomwe Yahova adakhazikisa ya mwamuna kukhala msolo wa banja. (1 Akor 11:3) Mpfundo mweyi inkufotokoza va munthu yemwe Yahova adamusalula kuti asamalire mpingu komasoti banja.c

6. Ko alongo wachitsikana angapfunzire chani pa chitsanzo cha Rabeka?

6 Onani chitsanzo cha Rabeka. Iye wenze nkazi wa nzeru komasoti wolimba ntima ndipo ambadziwa nthawe na momwe angachitire vinthu. (Gen. 24:58; 27:5-17) Olo venze teno iye nthawe zose wenze wa ulemu komasoti wobvera. (Gen. 24:17, 18, 65) Imwepo mukakhalambo ninge Rabeka, nkukhala wodzichepesa na kuthandiza wanthu omwe Yahova wawapasa maudindo, imwepo mudzakhale chitsanzo chabwino kwa banja yanu komasoti mumpingu.

7. Ko alongo wachitsikana angatewedzere tani Esitere pakukhala wachikatikati?

7 Kukhala wachikatikati ni khalidwe ibodzi yomwe Akhrisitu ose achadekana kukhala nayo. Baibolo inena kuti ‘nzeru zinawanthu odzichepesa.’ (Miy. 11:2) Esitere wenze mtumiki wokhulupirika wa Yahova. Ndawa ya kukhala wachikatikati iye alibe kudzikuza pomwe adakhala mpfumukazi. Iye adabvera malangizo ya m’bale wake Moredekai ndipo adayaphatisira basa. (Esitere 2:10, 20, 22) Imwepombo mungakhale wachikatikati ninge Esitere mukambanyang’ana malangizo yabwino na kuyaphatisa basa pa moyo wanu.—Tito 2:3-5.

8. Mobverena na 1 Timoteyo 2:9, 10, ko kukhala wachikatikati kungathandize tani mulongo kusalula bwino pa nkhani ya momwe angavalire?

8 Esitere adawonesapomwe kukhala wachikatikati mu njira inango. Iye ‘wenze ntsikana wokhuza na wokhumbirika.’ Olo nteno iye alibe kuchita vinthu kuti wanthu ambandoganizira va iye. (Esitere 2:7, 15) Ko nkazi wachikhrisitu angatewedzere tani chitsanzo cha Esitere? Njira ibodzi ni kuphatisira basa vomwe viri pa lemba ya 1 Timoteyo 2:9, 10. (Werengani.) Pa lemba mweyi mtumi Paulo adafotokoza kuti akazi achadekana kuvala mwaulemu komasoti mwanzeru. Mawu yachigiriki yomwe yaphatisiriwa basa pamwapa, yankutanthauza kuti nkazi achadekana kuvala moyenerera na kuganizira vomwe wanthu anango angaganize na momwe iye wavalira. Isepano tikondwa maninge na alongo omwe aphatisa basa malangizo mwaya pa kuvala mwachikatikati komasoti modzilemekeza!

9. Ko tingapfunzire chani pa chitsanzo cha Abigayeli?

9 Kuzindikira ni khalidwe inango yodekana maninge. Manje ko kuzindikira ni chani? Ni luso yokwanisa kuzindikira chabwino na choipa na kusalula kuchita chinthu chabwino. Onani chitsanzo cha Abigayeli. Mwamuna wake wenze adachita vinthu voipa maninge vomwe venze vidayikha pa ngozi moyo wa wanthu wa m’banja mwake na azinyabasa wake. Koma Abigayeli adachita vinthu mwakankulumize. Mwakankulumize iye adazindikira vinthu vabwino vomwe angachite ndipo ndawa ya vimwevi iye adapulumusa moyo wa wanthu azinji. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Kuzindikira kungatithandizepomwe kudziwa nthawe yomwe isepano tingadekane kuyankhula na nthawe yomwe tingadekanelini kuyankhula. Ndipo kutithandizapomwe kuti timbachite vinthu moganizira anango nkumbapewa kuchita vinthu monyanyira.—1 Ates. 4:11.

PFUNZIRANI VINTHU VOMWE MUNGAVIPHATISE BASA PA MOYO WANU

Mulongo wachitsikana ali pa mpando ndipo ankuwerenga bulosha yakuti “Mayankho a Mafunso 10 Omwe Achinyamata Amadzifunsa.” Ndipo pa meza pali Baibolo yofungula, caderno na macaneta.

Ko ndawa chani kupfunzira kuwerenga na kunemba ni kwa bwino kwa imwepo? (Onani ndime 11)

10-11. Ndawa chani kudziwa kuwerenga na kunemba ni kwabwino kwa imwepo komasoti kwa wanthu anango? (Onani pomwe foto.)

10 Mulongo achadekana kupfunzira vinthu vomwe vingamuthandize ntsiku iliyose pa moyo wake. Vinango mwa vinthu vimwevi angavipfunzire adakali mwana ndipo vingamuthandize kwa moyo wake wose. Onani vitsanzo vinango.

11 Pfunzirani kuwerenga na kunemba bwinobwino. M’madera yanango wanthu aganiza kuti nkazi angadekanelini kupfunzira kuwerenga na kunemba. Koma mweyi ni luso yodekana maninge kwa Mkhrisitu aliyese.d (1 Tim. 4:13) Ndipomwapa ayi kubvuma kuti chilichose chikusokonezeni imwepo kupfunzira kuwerenga na kunemba bwinobwino. Ko phindu yake ni iponi yochitira vimwevi? Imwepo mudzashupikelini kugumana basa ndipo mudzakhale pfunziro yabwino ya Baibolo na kukwanisapomwe kupfunzisa anango. Kuposha vose imwepo mudzakwanise kuwerenga Baibolo na kuganizira vomwe viri nembewe ndipo mwakuchita vimwevi mudzamufenderere maninge Yahova.—Yos. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Ko imwepo munkupfunzira chani pa lemba ya Miyambo 31:26?

12 Dziwani momwe mungambachezere na anango. Ni vabwino maninge kuti Mkhrisitu ambakwanise kucheza na anango. Ni mwanjira mweyi momwe mtumi Yakobo adaperekera malangizo aya: ‘Aliyese achadekana kukhala wofulumiza kubva koma wodekha pa kuyankhula.’ (Yak. 1:19) Imwepo mukambabvesera mwatcheru vomwe anango ankuyankhula, muwonesa kuti munachifundo komasoti ‘muganizira’ anango. (1 Pet. 3:8) Mukakhala kuti imwepo munkubvesalini bwinobwino vomwe munthu ankuyankhula panango momwe iye ankubvera, mubvunzeni mibvunzo yomwe yangakuthandizeni kumubvesa. Patsogolo pake ganizirani mukanati kuyankhula. (Miy. 15:28) Dzibvunzeni kuti: ‘Ko vomwe ninkufuna kunena ni chaivo ndipo vimulimbikise? Ko vinkuwonesa kuti ndine waulemu komasoti wokoma ntima?’ Yesesani kupfunzira na alongo omwe achabvesera mwatcheru na kuyankhula mokoma ntima. (Werengani Miyambo 31:26.) Mbakhalani tcheru na momwe iwo ankuyankhulira. Kucheza bwino na anango kudzakuthandizeni kuti mukhale na azishamwali wabwino komasoti kukhala pa ntendere na wanthu anango.

Mulongo wachitsikana pabodzi na amayi wake ankukambisirana na wogulisa malonda ku bazali.

Nkazi yemwe apfunzira kusamalira bwino banja yake ni chitsanzo chabwino, osati kwa banja yake yokha komasoti mumpingu (Onani ndime 13)

13. Ko imwepo mungapfunzire tani kusamalira pa muyi? (Onani pomwe foto.)

13 Pfunzirani kusamalira pa muyi. M’madera yazinji akazi ndiwo anaudindo wosamalira pa muyi. Amayi wanu panango mulongo munango angakuthandizeni kupfunzira kuchita vimwevi. Mulongo munango dzina yake Cindy adanena kuti: “Chinthu chibodzi chodekana maninge chomwe amayi wangu adanichitira ni kunipfunzisa kuti kuphata basa mwakhama kuchitisa kukhala wokondwa. Kupfunzira kuphika, kukhirina, kusona na kugula vinthu kubazali kudachitisa moyo wangu kukhala wosashupa ndipo kudanithandiza kuchita vizinji pakutumikira Yahova. Amayi wangu adanipfunzisapomwe kutambira alendo ndipo kuchita vimwevi kudanithandiza kuti nidziwane na abale na alongo wabwino omwe adakhala chitsanzo chabwino kwa inepano.” (Miy. 31:15, 21, 22) Nkazi yemwe aphata basa, kutambira alendo na kusamalira nyumba yake ni daliso ikulu maninge kwa banja yake ndipo ni chitsanzo mumpingu.—Miy. 31:13, 17, 27; Mac. 16:15.

14. Ko imwepo mwapfunzira chani pa chitsanzo cha Crystal, ndipo muchadekana kuganizira chani?

14 Pfunzirani kudzisamalira. Mkhrisitu aliyese achadekana kupfunzira kuchita vimwevi. (Afil. 4:11) Mulongo munango dzina yake Crystal adanena kuti: “Azibereki wangu adanithandiza kusalula kosi yabwino yomwe idanithandiza kupfunzira vinthu vabwino. Ababa wangu adanilimbikisa kuchita mapfunziro ya momwe ningasamalilire kobiri ndipo vimwevi vidanithandiza maninge.” Koma pa kuyingizira kupfunzira maluso yomwe yangadzakuthandizeni kugumana basa, yesani kupfunzirapomwe momwe mugambaphatisire basa kobiri mwanzeru. (Miy. 31:16, 18) Yesesani kuganizira va volinga vanu vauzimu ndipo ayi kumbandochita vikwerete. Kuchita vimwevi kudzakuthandizeni kuti imwepo muleke kukhala na moyo wofuna vizinji ndipo mudzakhale okondwa maninge.—1 Tim. 6:8.

KONZEKERANI VA TSOGOLO YANU

15-16. Ndawa chani alongo wosalowodwa nidaliso mumpingu? (Maliko 10:29, 30)

15 Kukulisa makhalidwe yauzimu na kupfunzira maluso yabwino, vingakuthandizeni kukonzekera vinthu va kutsogolo pa moyo wanu. Onani vitsanzo va vinthu vomwe imwepo mungasalule kuchita.

16 Imwepo mungakhale osalowodwa kwa kanthawe. Yesu adanena kuti akazi anango asalula kusalowodwa podiya ankukhala mu dera yomwe wanthu awona kuti kulowodwa ni chinthu chodekana maninge. (Mat. 19:10-12) Anango angakhale osalowodwa pa vifukwa vinango, koma tsimikizirani kuti Yahova na Yesu alemekeza wale omwe ni osalowodwa. Pa dziko yose yapasi, alongo osalowodwa ni daliso mumpingu. Ndawa ya kukhala wachikondi na kuganizira wanthu anango, iwo akhala alongo na amayi kwa wanthu azinji mumpingu.—Werengani Maliko 10:29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Ko mulongo wachitsikana angakonzekere tani kuchita utumuki wa nthawe zose?

17 Imwepo mungachite utumiki wa nthawe zose. Mbali ikulu ya basa yolalikira pa dziko yose, inkuchitiwa na alongo. (Sal. 68:11) Ko imwepo mungakonze pulano kuti muyambe utumiki wa nthawe zose? Imwepo mungakhale mpainiya, wothandizira basa yachimango panango kutumikira pa Beteli. Pemphererani va cholinga chanu. Chezani na abale omwe adakwanisa kale utumiki moyu ndipo ganizirani vomwe imwepo mungachite kuti mukwanisembo kuchita utumiki moyu. Patsogolo pake chitani vinthu vomwe vingakuthandizeni kukwanirisa cholinga chanu ndipo tsimikizirani kuti kuchita utumiki wa nthawe zose, kungakufungulireni mwayi wabwino maninge pakutumikira Yahova.

Mulongo wachitsikana ankucheza na gulu ya alongo. Iye ankunyang’anisisa m’bale yemwe ni wosalowola ankuchenesa Nyumba ya Ufumu.

Peno munkuganiza kulowodwa, imwepo muchadekana kugumana mwamuna wabwino (Onani ndime 18)

18. Ndawa chani ni vodekana kuti mulongo asalule mwamuna wabwino? (Onani pomwe foto.)

18 Imwepo mungasalule kulowodwa. Makhalidwe yose na maluso yomwe takambirana yangakuthandizeni kukhala nkazi wabwino. Ni vobveka kuti peno imwepo munkuganiza vakuti mulowodwe mungadekane kusalula mwamuna wabwino. Inde, chimwechi ni chibodzi mwa vosalula vodekana maninge vomwe imwepo mungavichite pa moyo wanu. Ayi kuyebwa kuti imwepo mudzadekane kubvera vosalula va munthu yemwe imwepo munkusalula kuti akhale mwamuna wanu. (Aro. 7:2; Aef. 5:23, 33) Manje dzibvunzeni kuti: ‘Ko iye ni Mkhrisitu wokhuma mwauzimu? Ko iye nthawe zose ayikha vinthu vauzimu pa malo yoyamba pa moyo wake? Ko iye asalula vinthu mwanzeru? Ko iye abvuma akaphonyesa chinthu? Ko iye alemekeza akazi? Ko iye adzakwanise kunisamalira mwauzimu, mwakuthupi na m’maganizo? Ko iye akwanisa kusamalira maudindo? Mwakulinganiza, ni udindo uponi yemwe ali nawo mumpingu, ndipo ausamalira tani?’ (Luka 16:10; 1 Tim. 5:8) Koma ni vobveka kuti peno imwepo munkufuna kugumana mwamuna wabwino, imwembo muchadekana kukonzeka kuti mukhale nkazi wabwino.

19. Ko ndawa chani nkazi angakhale wokondwa kuchemerewa kuti ‘nthandizi’?

19 Baibolo inena kuti nkazi wabwino ‘ni nthandizi’ kwa mwamuna wake komasoti ‘womuyenerera.’ (Gen. 2:18) Ko vimwevi vinkuchitisa kuti akazi ambakhale onyozeka kwa amuna? Neye! Kukhala wothandizira ni ulemerero ukulu maninge ndawa maulendo yazinji Baibolo ifotokoza kuti Yahova ni ‘nthandizi.’ (Sal. 54:4; Aheb. 13:6) Nkazi akhala nthandizi chaiye akambalemeka vosalula va mwamuna wake na kuthandizira kuti vomwe wasalula vikwanisike. Ndipo ndawa yokonda Yahova iye achita vinthu vakuti wanthu anango akwanise kuwona makhalidwe yabwino ya mwamuna wake. (Miy. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) Imwepo mungakonzekere kukhala nkazi wabwino mwakulimbisa chikondi chanu kwa Yahova na kumbathandiza anango mumpingu na m’banja mwanu.

20. Ko ni vinthu vabwino viponi vomwe m’bereki agachitire banja yake?

20 Imwepo mungakhale m’bereki. Pambuyo pakuti mwalowolana imwepo na mwamuna wanu, mungakhale na wana. (Sal. 127:3) Koma ni vodekana kuganizira vinthu vabwino kuti imwepo mukhale m’bereki wabwino. Makhalidwe na maluso yomwe tayawona, yangakuthandizeni imwepo kuti mukhale nkazi na m’bereki wabwino. Mukakhala wachikondi, okoma ntima na wodekha, banja yanu idzakhale yokondwa maninge ndipo wana wanu adzadzibve otetezeka na okondewa.—Miy. 24:3.

Mafoto: Alongo wachitsikana omwe tawaona pakuyamba, ankuphata nawo basa za mu gulu yanthu. 1. Mulongo yemwe ambaganizira vomwe wawerenga, waphata Baibulo yake yofungula ndipo ankusekerera ndawa ya chidikhiro. 2. Mulongo yemwe ambakambisirana na ogulisa malonda, ankulongedza mapuleti pa meza mu nyumba yodyera ku Beteli. 3. Mulongo yemwe ambawerenga bulosha, ankuwerengera lemba nkazi munango mu umboni. 4. Mulongo emwe ambayangazisisa m’bale wosalowola ku Nyumba ya Ufumu, ankulalikira pabodzi na mulongo wa chikulire pa kashelufu.

Alongo azinji omwe aphatisa basa vomwe apfunzira m’Baibolo akhala Akhrisitu okhuma mwauzimu (Onani ndime 21)

21. Ko alongo wathu, timbawaone tani ndipo ndawa chani? (Onani foto yapakhava.)

21 Okondewa alongo, ise tikukondani maninge imwepo na vose vomwe muchitira Yahova na wanthu wake. (Aheb. 6:10) Imwepo munkuyesesa kuti mukhale na makhalidwe yabwino yauzimu na kukulisa maluso yabwino yomwe yadzakukonzekereseni basa za kutsogolo. Ndawa ya vimwevi muchitisa kuti moyo wanu ukhale wokondwa maninge ndipo muchitira vinthu vabwino wathu ose omwe mukhala nawo. Tsimikizirani kuti imwepo ndimwe wodekana maninge mumpingu wa Yahova!

KO IMWEPO MWAPFUNZIRA CHANI PA:

  • 1 Timoteyo 2:9, 10?

  • Miyambo 31:26?

  • Maliko 10:29, 30?

NYIMBO NA. 137 Akazi Achikhristu Okhulupirika

a Okondewa alongo, imwepo ndimwe odekana maninge mumpingu. Imwepo mungakhale Akhrisitu wachitsanzo chabwino, kukhala na makhalidwe yabwino na kukulisa maluso yomwe yangakuchitiseni kukonzekera vakutsogolo. Ndawa yochita mwevi imwepo mudzakhale na madaliso yazinji maninge pakutumikira Yahova.

b PFUNZIRANI VIZINJI: Munthu yemwe ni wokhuma mwauzimu abvuma kutsogolerewa na mzimu wa Yahova osati na nzeru za dziko iyi. Iye atewedzera chitsanzo cha Yesu pakuyesesa kuchita vose vomwe angakwanise kuti akhale pa ushamwali wolimba na Yahova na kuwonesa chikondi chaicho kwa wanthu anango.

c Onani Ntsanja ya ulonda ya Fevereiro 2021, tsa. 14-19.

d Kuti mupfunzire vizinji pa nkhani ya phindu ya kuwerenga, onani nkhani yakuti: “’chifukwa Chiyani Kuwerenga ndi Kofunika Kwambiri kwa Ana?—Mbali Yoyamba: Kodi Zomwe Zingawathandize Ndi Zowerenga Kapena Zoonera?”

    Mabuku ya Chiphimbi (2014-2025)
    Bulani
    Ngenani
    • Chiphimbi
    • Kutumiza
    • Vomwe muchada
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malangizo yophatisira basa
    • Malamulo ya kusunga chintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ngenani
    Kutumiza