KAVA SUBJECT | WANFALA GAVMAN WEA NO CORRUPT
Corruption Long Gavman Hem Big Tumas
Corruption long gavman hem wei wea olketa wea kasem paoa from pipol wea votem olketa iusim datwan for kasem samting for olketa seleva. Diswan hem no niu samting. Olsem example, Bible garem law wea sei hem tambu for man wea judge for tekem bribe. Diswan showimaot winim 3,500 year go finis pipol duim diswan. (Exodus 23:8) Corruption hem no minim nomoa wei for tekem bribe. Samfala taem olketa bigman stealim samting, mekius long service wea olketa no garem raet for kasem, or stealim selen. Maet olketa iusim position bilong olketa tu for wantok bisnis, mekem olketa fren and relative kasem samting wea olketa no garem raet for kasem.
Nomata eni organization bilong olketa man savve corrupt, luk olsem gavman nao worse wan. Wanfala report long year 2013 bilong Transparency International, wea olketa kolem Global Corruption Barometer, hem sei long tingting bilong pipol raonem world faevfala organization wea corrupt winim olketa narawan hem olketa grup bilong politik, police, olketa bigman bilong pablik service, olketa wea mekem law, and olketa kot. Lukim olketa example long daon.
AFRICA: Long 2013, police arrestim samting olsem 22,000 bigman bilong pablik service long South Africa from olketa corrupt.
SOUTH AMERICA: Long 2012, kot long Brazil faendem 25 pipol guilty for iusim selen bilong pablik for peim olketa member for sapotim wanfala grup bilong politik. Wanfala long olketa hem garem barava hae position long gavman, wea hem second long president.
ASIA: Long 1995, long Seoul, South Korea, 502 pipol dae taem wanfala big stoa hem foldaon. Olketa wea lukluk long diswan sei olketa bigman bilong pablik service tekem bribe for letem olketa wea wakem datfala building for iusim cement wea no strong and no followim olketa safety rul.
EUROPE: Cecilia Malmström wea hem European Commission Home Affairs Commissioner, hem sei: “Disfala problem [corruption] hem kamap big long evri kantri [long Europe].” Hem sei moa: “Luk olsem olketa gavman no willing for barava finisim corruption.”
Hem barava hard for olketa man finisim corruption long gavman. Professor Susan Rose-Ackerman, wea studyim diswan sei for finisim corruption “olketa gavman mas barava changem wei wea olketa duim samting.” Nomata luk olsem diswan hem hard tumas, Bible showimaot olketa bigfala change bae kamap.