SENESIS
1 Nin tapio Koht ketin kapikada lahng oh sampah.+
2 Eri sampah sohte mwomwe oh tehn,* oh rotorot kipe pihl loal akan,+ oh sapwellimen Koht manaman*+ kin mwekimwekidseli pohnangin pihl akan.+
3 Oh Koht ketin mahsanih: “Marain en miehla.” Marain+ eri miehla. 4 Mwurin mwo, Koht ketin mahsanihada me maraino mwahu, oh Koht ketin tepida katohrehla marain sang rotorot. 5 Koht ketikihong eden marain Rahn, ahpw e ketikihong eden rotorot Pwohng.+ Oh miehla nin soutik oh miehla nimenseng, keieun rahn.
6 Koht ahpw ketin mahsanih: “Wehwe+ ehu en miehla nanpwungen pihl akan, oh pihl akan en tohrohrpeseng.”+ 7 Koht ahpw ketin pousehla wiahda wehweo oh ketin katohrehla pihl akan me mi pahn wehweo sang ni pihl akan me mi pohn wehweo.+ Oh ih met me wiawi. 8 Koht ketikihong eden wehweo Pahnlahng.* Oh miehla nin soutik oh miehla nimenseng, keriaun rahn.
9 Koht ahpw ketin mahsanih: “Pihl akan me mi pahnlahng en kohpene wasa kis, oh pwehl madekeng en pwarada.”+ Oh ih met me wiawi. 10 Koht ketikihong eden pwehl madekengo Sahpw,+ ahpw kohpenehn pihl akan, e ketikihong ede Sehd.+ Oh Koht ketin mahsanihada me met mwahu.+ 11 Koht ahpw ketin mahsanih: “Sahpw en kawosehda dihpw kan, kisin tuhke kan oh pil tuhke kan nin duwen arail pwihn kan. Kisin tuhke kan pahn kihda werentuhke kan oh tuhke kan pahn kihda wah iangahki werentuhke.” Oh ih met me wiawi. 12 Oh sahpw tepida kawosehda dihpw kan, kisin tuhke kan+ oh pil tuhke kan nin duwen arail pwihn kan. Kisin tuhke kan kihda werentuhke kan oh tuhke kan kihda wah iangahki werentuhke. Koht ahpw ketin mahsanihada me met mwahu. 13 Oh miehla nin soutik oh miehla nimenseng, kesiluhwen rahn.
14 Koht ahpw ketin mahsanih: “Marain kei+ en miehla pahnlahng* pwe ren irepeseng rahn oh pwohng,+ oh re pahn wia kilel kan me kin kasalehda ahnsou kan oh rahn akan oh sounpar kan.+ 15 Re pahn wia marain kei pahnlahng* pwe ren kin dakedaker sampah.” Oh ih met me wiawi. 16 Oh Koht ketin pousehla wiahda marain laud riau, ehu marain laudsang meteio pwe en kin kakaun nin rahn+ a ehu marain me tikitik pwe en kin kakaun nipwong, oh e pil ketin wiahda usu kan.+ 17 Koht eri ketikidahng mepwukat pahnlahng* pwe ren kin dakedaker sampah 18 oh ren kin kakaun nin rahn oh nipwong oh ren kin irepeseng marain oh rotorot.+ Koht ahpw ketin mahsanihada me met mwahu. 19 Oh miehla nin soutik oh miehla nimenseng, kapahieun rahn.
20 Koht ahpw ketin mahsanih: “Pihl akan en direkihla menmour kan,* oh mahn akan me kin pihr* en pihr pohnangin sampah kote pahnlahng.”*+ 21 Oh Koht ketin kapikada menmour kalaimwun en nansed oh menmour kan* koaros me kin mwekid oh kadirehla nan pihl akan, nin duwen arail pwihn kan, oh pil mahn koaros me kin pihr nin duwen arail pwihn kan. Oh Koht ketin mahsanihada me met mwahu. 22 Koht eri ketin kapaiairailda, mahsanih: “Kumwail kaparaparala oh tohtohla oh audehda pilen nansed akan,+ oh mahn akan me kin pihr en tohtohla nan sampah.” 23 Oh miehla nin soutik oh miehla nimenseng, kelimaun rahn.
24 Koht ahpw ketin mahsanih: “Sampah en kapwarehda menmour kan* nin duwen arail pwihn kan, mahn mand kan oh mahn kerep kan* oh mahn lawalo kan en sampah nin duwen arail pwihn kan.”+ Oh ih met me wiawi. 25 Oh Koht ketin pousehla wiahda mahn lawalo kan en sampah nin duwen arail pwihn kan oh mahn mand kan nin duwen arail pwihn kan oh mahn kerep kan koaros en nanpwel nin duwen arail pwihn kan. Oh Koht ketin mahsanihada me met mwahu.
26 Koht ahpw ketin mahsanih: “Kita+ wiahda* aramas rasehng kita,*+ oh ren ahneki manaman pohn mwahmw en nansed akan, mahn akan me kin pihr pahnlahng, mahn mand kan oh mahn kerep koaros me kin mwekid nin sampah+ oh ren apwalih sampah pwon.” 27 Oh Koht ketin pousehla kapikada aramas ni mwomwe, e ketin kapikada ih ni mwomwen Koht; e ketin kapikada ira+ ohl oh lih. 28 Koht pil ketin kapaiairahda, oh Koht ketin mahsanihong ira: “Kumwa kaparaparala oh tohtohla, audehda sampah+ oh kaunda,+ oh ahneki manaman pohn+ mwahmw en nansed akan oh mahn akan me kin pihr pahnlahng oh menmour koaros me kin mwekid pohn sampah.”
29 Koht ahpw ketin mahsanih: “I kihongehr kumwa kisin tuhke koaros me wararail kin mie me mi pohn sampah pwon oh tuhke koaros me wahrail iangahki wararail mie. Mepwukat pahn wia konomwa mwenge.+ 30 Oh ong mahn lawalo koaros en sampah oh ong mahn koaros me kin pihr pahnlahng oh ong soahng koaros me kin mwekid nin sampah me mie arail mour,* I kihongehr tehntuhke oh dihpw koaros en wia kanarail mwenge.”+ Oh ih met me wiawi.
31 Mwurin mwo, Koht ketin mahsanihada mehkoaros me e ketin wiahda, oh kilang! e inenen mwahu.+ Oh miehla nin soutik oh miehla nimenseng, keweneun rahn.
2 Eri, wiepen nanleng oh sampah oh audepara kan koaros ahpw imwisekla.+ 2 Oh mwohn keisuhwen rahn, Koht ketin kaimwisekala doadoahk me e ketin wiewia, oh ni keisuhwen rahn e ketin tepida kommoaldihsang sapwellime doadoahk koaros me e ketin wiewia.+ 3 Oh Koht ketin pousehla kapaiahda keisuhwen rahn oh mahsanih me rahno sarawi, pwe rahno Koht ketin kommoaldihsang doadoahk koaros me e ketin wiahda. E ketin kapikada mehkoaros nin duwen me e ketin koasoanehdi en wiahda.
4 Met iei poadopoad en nanleng oh sampah ni ahnsou me re kapikipikda, ni rahno me Siohwa* Koht ketin wiahda sampah oh nanleng.+
5 Sohte kisin tuhke pwoat mie nin sampah oh dihpw en nansapw saikinte tepida wosada, pwehki Siohwa Koht sohte ketin kamwerehdi keteu pohn sampah oh sohte mie aramas en koadoahke pwehlo. 6 Ahpw pwoaik kin kohda sang nin sampah, oh e kin kalamwur pwelen sampah pwon.
7 Oh mwuri Siohwa Koht ketin wiahkihda aramas pwehl+ sang nanpwel oh ketin peukohng nan tumwe angin mour,+ oh aramaso wiahla aramas momour men.* + 8 Oh Siohwa Koht pil ketin wiahda mwetuwel ehu nan Ihden+ ni palimese; oh e ketikihdi wasao aramaso me e ketin wiahda.+ 9 Siohwa Koht eri ketin kakairada sang nanpwel soangen tuhke koaros me kaselel oh me mwahu ong mwenge. E pil ketin kakairada nanwerengen mwetuwelo tuhkehn mour+ oh tuhkehn kehsehki dahme mwahu oh dahme suwed.+
10 Eri, pillap pwoat kin pwilipwilsang Ihden pwe en kin kalamwur mwetuwelo, oh e ahpw kasangpeseng sang wasao wiahla pillap pahieu.* 11 Eden keieun pillapo iei Pison; ih me tang kapilpene sapwen Apila pwon, wasa me mie kohl. 12 Kohl en sahpwo me mwahu. Wasao pil mie pwilin tuhke delium* oh takai oniks. 13 Eden keriaun pillap iei Kihon; ih me tang kapilpene sapwen Kus pwon. 14 Eden kesiluhwen pillap iei Idekel;*+ ih me tang ni palimese en Asiria.+ Oh kapahieun pillap iei Iupreitis.+
15 Siohwa Koht ketin ale aramaso oh ketikihdiong ih nan mwetuwel en Ihden pwe en koadoahke oh apwahpwalih.+ 16 Siohwa Koht pil ketikihong aramaso kehkehlik wet: “Sang tuhke koaros en mwetuwelo ke kak tungoale wahrail kan lao ke medla.+ 17 Ahpw tuhkehn kehsehki dahme mwahu oh dahme suwed, ken dehr tungoale wah kan, pwe ni rahn me ke pahn tungoaleo, ke uhdahn pahn mehla.”+
18 Siohwa Koht eri ketin mahsanih: “E sohte mwahu ong aramas en kelekelehpw. I pahn wiahda emen en wia sawasepe, eh werek.”+ 19 Eri, Siohwa Koht ketin wiahda sang pwehl mahn lawalo koaros oh mahn koaros me kin pihr pahnlahng, oh e ketikidohng mahn pwukat rehn aramaso pwehn mahsanih dahme aramaso pahn kahdaneki emenemen irail; oh dahme aramaso kahdaneki emenemen menmour* wiahla ede.+ 20 Aramaso eri kihong eden mahn mand koaros oh mahn akan me kin pihr pahnlahng oh mahn lawalo koaros, ahpw ong aramaso sohte mie emen en wia sawasepe, eh werek. 21 Siohwa Koht eri ketin kameirkelikihala aramaso, oh erein eh memeir, e ketikihsang apwoat tihnkopwouwih ko oh eri ketin kapwurepene uduk en wasao. 22 Oh Siohwa Koht ketin wiahda lih emen sang tihnkopwou me e ketikihsang rehn aramaso, oh e ketin wadohng ih rehn aramaso.+
23 Eri, aramaso nda:
“Iei met tih en tih kat
Oh uduk en udukei.
Memenet pahn adaneki Lih,
Pwehki eh kohsang rehn ohl.”+
24 Ihme kahrehda ohl emen pahn mweikihsang seme oh ine oh e pahn patehng* eh pwoud, oh ira pahn wiahla warteieu.+ 25 Oh ira koaros kilisou,+ ohlo oh eh pwoudo; ahpw ira sohte kin namenengki.
3 Eri, serpent+ me kin keieu tetehk wasa* nanpwungen mahn lawalo koaros en nansapw me Siohwa Koht ketin wiahda. E ahpw ndaiong liho: “Ia duwe, Koht uhdahn ketin mahsanih me kumwa en dehr tungoale wahntuhke koaros nan mwetuwelet?”+ 2 Liho eri ndaiong serpento: “Se kak tungoale wahntuhke kan nan mwetuwel wet.+ 3 Ahpw Koht ketin mahsanih duwen wahntuhke me mi nanwerengen mwetuwelo:+ ‘Kumwa dehr tungoale wahntuhkeo de pil sair wahntuhkeo; ma kumwa pahn wia met, kumwa pahn mehla.’” 4 Serpento ahpw ndaiong liho: “Kumwa uhdahn sohte pahn mehla.+ 5 Pwe Koht ketin mwahngih me ni rahnohte me kumwa pahn tungoale wahntuhkeo, kumwa pahn marainla* oh duwehla Koht, esehla dahme mwahu oh dahme suwed.”+
6 Eri, liho kilangada me tuhkeo mwahu ong mwenge oh wia mehkot me lingan mwohn mese, ei, e kansenamwahu en kilikilang tuhkeo. Ih eri tepida dolung wahntuhkeo oh tungoale.+ Mwuhr, e pil kihong eh pwoudo ni eh mi reh, oh ohlo tepida tungoale wahntuhkeo.+ 7 Eri, ni ahnsowo e mwomwen me pwoaren masara ko pehdpeseng, oh ira diarada me ira kilisou. Ira eri wiahda likou sang tehntuhke pik pwehn pwaindi lukopara ko.+
8 Mwuhr ira rongada kapitien Siohwa Koht ni eh ketiketseli nan mwetuwelo ni engitik en rahno eh kin ipihpseli, oh ohlo oh eh pwoudo rukula nanpwungen tuhke kan en mwetuwelo sang silangin Siohwa Koht. 9 Oh Siohwa Koht ketin pwurupwurehng malipe ohlo oh mahsanihong ih: “Ia kowe?” 10 Mwurin ahnsou kis, ohlo ahpw patohwan: “I rongada kapitiomwi nan mwetuwelo, ahpw I masepwehkada pwehki ei kilisou, eri I rukula.” 11 Ih eri ketin mahsanih: “Ihs me ndaiong uhk me ke kilisou?+ Ke tungoalehda wahntuhke me I kehkehlingkihong uhk en dehr tungoaleo?”+ 12 Ohlo ahpw patohwan: “Liho me komw ketikihong ie en mi rehi, e kihong ie wahntuhkeo, ngehi eri tungoalehda.” 13 Eri, Siohwa Koht ketin mahsanihong liho: “Dahme ke wiahkihda met?” Liho ahpw patohwan sapeng: “Serpento me pitihiehdi, ngehi eri tungoalehda.”+
14 Siohwa Koht eri ketin mahsanihong serpento:+ “Pwehki omw wiadahr met, kowe me riahla nanpwungen mahn mand koaros oh mahn lawalo koaros en nansapw. Ke pahn kin limwahdengki kapehdomw, oh ke pahn tungoale pwelpar erein omw mour. 15 Oh I pahn kihdiong kailok+ nanpwungen kowe+ oh liho+ oh nanpwungen kadaudokomw+ oh kadaudoke.+ E pahn kamwutepene moangomw,+ oh ke pahn kauwehla keimwen neh.”+
16 E ketin mahsanihong liho: “I pahn kalaudehla omw medek ni omw pahn kin liseian; ke pahn naitikihada seri ni medek, oh ke pahn kin inengieng en mi rehn omw pwoud, oh e pahn kaunuhkada.”
17 Oh e ketin mahsanihong Adam:* “Pwehki omw rongala ngilen omw pwoud oh tungoalehda wahntuhkeo me I kehkehlingkihong uhk,+ ‘Ken dehr tungoale wah kan,’ pwehki kowe, pwehl rialahr.+ Ke pahn doadoahk laud erein omw mour pwe ken kawosada mwenge sang pwehl.*+ 18 E pahn kawosada dihpw tekatek oh tuhke tekatek, oh ke pahn tungoale wahntuhke en nansapw. 19 Ke pahn doadoahk laud oh kakerehdi pwudowomw pwe ken tungoale pilawa* lao ke pahn pwuralahng pwehl me ke wiawihda sang ie.+ Pwe kowe pwehl oh ke pahn pwuralahng pwehl.”+
20 Mwurin met Adam kihong eden eh pwoud Ihp,* pwehki eh pahn wiahla inen me momour koaros.+ 21 Oh Siohwa Koht ketin wiahiong Adam oh eh pwoudo likou reirei sang kilin mahn akan pwe en ketin kalikawihkinirahda.+ 22 Siohwa Koht eri ketin mahsanih: “Met aramaso duwelahr emen kita* ni eh esedahr dahme mwahu oh dahme suwed.+ Eri, pwe en dehr kapahla peho oh pil ale wahn tuhkehn mour+ oh tungoale oh mour kohkohlahte,—” 23 Siohwa Koht eri ketin kausasang ih nan mwetuwel en Ihden+ pwe en kin koadoahke pwehl me e wiawihda sang ie.+ 24 Ih eri ketin kasarehla aramaso, oh e ketikihdiong ni palimesehn mwetuwel en Ihden kerup kei+ oh kedlahs kisiniei pwoat me kin wie piripir pwe ren pere ahl me kolahng tuhkehn mour.
4 Adam eri wia nsenen pwopwoud rehn eh pwoudo Ihp, oh e liseianda.+ Ni eh naitikihada Kain,+ e nda: “I naitikihadahr* pwutak emen sang ni sapwellimen Siohwa sawas.” 2 Mwuhr e pwurehng neitik oh nainekihda Eipel,+ rien Kain.
Eipel wiahla sounsilepen sihpw, ahpw Kain wiahla soumwet men. 3 Mwurin ahnsou kei, Kain wahdo wahnsahpw kei nin duwen mehn meirong ong Siohwa. 4 Ahpw Eipel wahdo ekei mesenihen nah sihmpwul kan,+ iangahki wihrail ko. Siohwa ketin kupwurperenkihda Eipel oh eh meirong,+ 5 ahpw e sohte ketin kupwurperenki Kain oh eh meirong. Eri Kain lingeringerkihda oh pohtoutoukihla. 6 Siohwa eri ketin mahsanihong Kain: “Dahme ke nohn lingeringerki oh pohtoutouki? 7 Ma ke pahn sohpeilahng wia me mwahu, I sou pahn perenkin uhk?* Ahpw ma ke sohte sohpeilahng wia me mwahu, dihp awiawihiuk ni wenihmwo, oh eh ineng iei en kaunuhkada; ahpw ke pahn kaunda met?”
8 Mwurin mwo Kain ndaiong rie Eipel: “Nna kita kohla nan mohso.” Eri ni ara mihmi nan mohso, Kain poakihedi rieo Eipel oh kemehla.+ 9 Mwuhr, Siohwa ketin mahsanihong Kain: “Ia riomwo Eipel?” Oh e patohwan: “I sehse. Ngehi silepen rieio?” 10 Eri E ketin mahsanih: “Dahme ke wiadahr? Rong! Ntahn riomwo liklikwerih ie sang nanpwelo.+ 11 Oh met ke riahla ni omw pekeussang pohn pwehl me sarapeseng pwe en ale ntahn riomwo sang ni pehmwen.+ 12 Ni omw koadoahkihada pwehl, e sohte pahn kapwurehiong uhk wah.* Ke pahn kohkohseli oh rukurukseli nin sampah.” 13 Kain ahpw patohwanohng Siohwa: “Kalokepen ei sapwung laudsang uwen me I kak dadaur. 14 Rahnwet komw pahn ketin kasareiesang sahpw wet,* oh I pahn rukula sang silangomwi; oh I pahn kohkohseli oh rukurukseli nin sampah, oh mehmen me diar ie uhdahn pahn kemeiehla.” 15 Eri Siohwa ketin mahsanihong ih: “Pwehki kahrepe wet, mehmen me kemehla Kain pahn ale kalokolok pak isipak.”
Eri, Siohwa ketin wiahda* kilel ehu ong Kain pwe sohte emen me diar ih pahn kemehla. 16 Kain eri tangasang mwohn silangin Siohwa oh kousoanla nan sapwen Kalipilip,* ni palimese en Ihden.+
17 Mwurin mwo Kain wia nsenen pwopwoud rehn eh pwoudo,+ oh e liseianda oh naitikihada Enok. Ih eri kauwada kahnimw ehu oh kihong eden kahnimwo Enok sang nah pwutako. 18 Mwuhr Irad ipwidiong Enok. Oh Irad iei semen Meusael, oh Meusael iei semen Medusael, oh Medusael iei semen Lamek.
19 Lamek pwoudikihda lih riemen. Eden keieun eh pwoudo Ada, oh keriemeno Sillah. 20 Ada naitikihada Sapal. Sapal iei tepin aramas me kousoan nan impwal kan oh naineki pelinmen kan. 21 Eden rie pwutako Supal. Iei ih me tepin irail kan koaros me kin kesengki arp oh paip en pepeuk.* 22 Sillah pil naitikihada Tupal-kain, me kin wiahda soangsoangen dipwisoun doadoahk kan me wiawihkihda prons oh mete. Oh rien Tupal-kain serepein iei Naama. 23 Eri Lamek wiahda koasoi pwukat ong eh pwoud ko Ada oh Sillah:
“Kumwa rong ie, en Lamek pwoud ko;
Rong kanahieng dahme I ndinda:
I kemehla ohl emen pwe e kauweiehla,
Ei, mwahnakapw men pwe e wokihiehdi.
24 Ma mehmen me kemehla Kain pahn ale kalokolok pak 7,+
Ahpw mehmen me kemehla Lamek pahn ale kalokolok pak 77.”
25 Adam pwurehng wia nsenen pwopwoud rehn eh pwoudo, oh e naitikihada pwutak emen. E kihong ede Sehd*+ pwe e nda, “Koht ketikihong ie* pil emen kadaudok me wiliandi Eipel, pwehki Kain kemehla ih.”+ 26 Oh pwutak emen pil ipwidiong Sehd, oh e kihong ede Enos.+ Ni ahnsowo aramas akan tepida likweriong mwaren Siohwa.
5 Iet pwuhken poadopoad en Adam. Ni rahn me Koht ketin kapikada Adam, e ketin wiahda ih rasehng Ih.+ 2 E ketin kapikada ira ohl oh lih.+ Ni rahn me ira kapikipikda,+ e ketin kapaiairahda oh ketin kahdanekin ira Aramas.*
3 Ni Adam eh sounpar 130, e nainekihda pwutak emen me duwehte ih, oh e kihong ede Sehd.+ 4 Mwurin eh nainekihda Sehd, Adam momourki sounpar 800, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 5 Eri Adam momourki sounpar 930, oh mwuri e mehla.+
6 Ni Sehd eh sounpar 105, e nainekihda Enos.+ 7 Mwurin eh nainekihda Enos, Sehd momourki sounpar 807, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 8 Eri Sehd momourki sounpar 912, oh mwuri e mehla.
9 Ni Enos eh sounpar 90, e nainekihda Kihnan. 10 Mwurin eh nainekihda Kihnan, Enos momourki sounpar 815, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 11 Eri Enos momourki sounpar 905, oh mwuri e mehla.
12 Ni Kihnan eh sounpar 70, e nainekihda Maalalel.+ 13 Mwurin eh nainekihda Maalalel, Kihnan momourki sounpar 840, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 14 Eri Kihnan momourki sounpar 910, oh mwuri e mehla.
15 Ni Maalalel eh sounpar 65, e nainekihda Sared.+ 16 Mwurin eh nainekihda Sared, Maalalel momourki sounpar 830, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 17 Eri Maalalel momourki sounpar 895, oh mwuri e mehla.
18 Ni Sared eh sounpar 162, e nainekihda Enok.+ 19 Mwurin eh nainekihda Enok, Sared momourki sounpar 800, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 20 Eri Sared momourki sounpar 962, oh mwuri e mehla.
21 Ni Enok eh sounpar 65, e nainekihda Medusala.+ 22 Mwurin eh nainekihda Medusala, Enok kin pousehlahte iang Koht mehlelo* kekeid erein sounpar 300, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 23 Eri Enok momourki sounpar 365. 24 Enok kin pousehlahte iang Koht mehlelo kekeid.+ Mwuri e sohla mie, pwe Koht ketikihsang ih.+
25 Ni Medusala eh sounpar 187, e nainekihda Lamek.+ 26 Mwurin eh nainekihda Lamek, Medusala momourki sounpar 782, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 27 Eri Medusala momourki sounpar 969, oh mwuri e mehla.
28 Ni Lamek eh sounpar 182, e nainekihda pwutak emen. 29 E kihong ede Noha,*+ oh nda: “Memenet pahn wadohng kitail saledek* sang atail doadoahk oh sang pehtail kan me pwangada pwehki pwehl me Siohwa ketin keriahla.”+ 30 Mwurin eh nainekihda Noha, Lamek momourki sounpar 595, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei. 31 Eri Lamek momourki sounpar 777, oh mwuri e mehla.
32 Mwurin Noha eh lel sounpar 500, e nainekihda Sehm,+ Ahm+ oh Saped.+
6 Ni ahnsou me aramas akan wie tohtohla nin sampah oh serepein kan ipwidiong irail, 2 sapwellimen Koht mehlelo ohl akan*+ ahpw tepida tehkada me nein aramas serepein kan me kaselel. Irail eri tepida pwoudikihda lih koaros me re pilada. 3 Siohwa eri ketin mahsanih: “I* sohte pahn kanengamahiong aramas kohkohlahte,+ pwehki re wiahte uduk.* Kahrehda, ar rahn akan pahn reireiki sounpar 120.”+
4 Nepilim kan* mihmi nin sampah ni rahn ako oh mwurihdohsang. Erein ahnsowo sapwellimen Koht mehlelo ohl ako kin wendi rehn nein aramas serepein kan, oh serepein pwukat naitikihong irail pwutak kan. Iei irail me aramas kehlail oh ndand en mahsie.
5 Eri, Siohwa ketin mahsanihada me en aramas akan suwed uhdahn reklahr nin sampah oh ar lamalam oh ineng en arail mohngiong kin ahnsou koaros suwed.+ 6 Siohwa ketin koluhkihla* eh ketin wiahda aramas nin sampah, oh kupwure eri toutoukihla.*+ 7 Siohwa eri ketin mahsanih: “I pahn kasohrehla sang sampah aramas akan me I kapikada, iangahki mahn mand kan, mahn kerep kan oh mahn akan me kin pihr pahnlahng, pwe I koluhkihla ei wiairailda.” 8 Ahpw Noha kenikenla mwohn silangin* Siohwa.
9 Iet poadopoad en Noha.
Noha wia ohl pwung men.+ E kadehdehda me sohte sapwung kis* mi reh nanpwungen irail me momour ahnsowo.* Noha kin iang Koht mehlelo kekeid.+ 10 Kedekedeo Noha nainekihda pwutak silimen, Sehm, Ahm oh Saped.+ 11 Ahpw sampah ohlahr mwohn silangin Koht mehlelo, oh sampah direkihla tiahk lemei. 12 Ei, Koht ketin mahsanihada sampah, oh e ohlahr;+ aramas koaros* kin mwekid ni ahl me uhdahn suwed nin sampah.+
13 Mwurin mwo Koht ketin mahsanihong Noha: “I koasoanedier en kamwomwala aramas koaros,* pwehki sampah direkilahr aramas lemei kan, eri I pahn kamwomwirailla iangahki sampah.+ 14 Wiahda weromw warihmw ehu* sang tuhke mwahu reirei.*+ Ke pahn wiahda pere kei nan warihmwo oh litopwiheki loale oh liki tahr.+ 15 Iet mwomwen omw pahn wiahda: Warihmwo pahn reireiki kiupid* 300, tehlapki kiupid 50, oh ilehki kiupid 30. 16 Ke pahn wiahda wenihmwtok ehu pwehn mie marain* nan warihmwo, kiupid ehu sang powe. Ke pahn wiahda wenihmwo ni keilen warihmwo+ oh wiahda poasoake siluh, ehu pahn mi pah oh riau mi powe.
17 “A ngehi, I pahn kadaridiong sampah nohlik ehu+ pwehn kamwomwala soahng koaros me momour* nin sampah me mie ar angin mour.* Soahng koaros nin sampah pahn sohrala.+ 18 Oh I pahn wiahda inou lap ehu rehmw, oh ke pahn pedolong nan warihmwo, kowe, noumw pwutak kan, omw pwoudo, oh en noumw pwutak kan ar pwoud kan.+ 19 Oh wahlong nan warihmwo soangen menmour koaros,+ wad riemen ohl oh lih,+ pwe ren iang uhk mourla; 20 mahn akan me kin pihr nin duwen arail pwihn kan, mahn mand kan nin duwen arail pwihn kan, oh mahn koaros me kin kerep nanpwel nin duwen arail pwihn kan, wad riemen pahn kohdo rehmw oh pedolong nan warihmwo pwe ren mourla.+ 21 A kowe, ke pahn kihpene oh wahda soangen mwenge koaros,+ pwe kowe oh mahn akan en kang.”
22 Oh Noha eri kapwaiada mehkoaros nin duwen me Koht ketin kehkehlingkihong ih. E uhdahn kapwaiada.+
7 Mwurin mwo Siohwa ketin mahsanihong Noha: “Kohlongala nan warihmwo, kowe oh omw peneinei koaros, pwehki I diarada me kowe aramas pwung men oh weksang dih wet.+ 2 Ke pahn sehrehlong soangen mahn mwakelekel koaros wad isimen,*+ mahn wol oh eh pwoud; oh soangen mahn samin koaros wad riemente, mahn wol oh eh pwoud; 3 pil iangahki mahn akan me kin pihr pahnlahng wad isimen,* ohl oh lih, pwe kadaudokarail kan en mourla nan sampah pwon.+ 4 Pwe mwurin rahn isuhte, I pahn kamwerehdi keteu+ pohn sampah erein rahn 40 oh pwohng 40,+ oh I pahn kasohrehla sang sampah soahng koaros me momour me I wiahda.”+ 5 Noha eri kapwaiada soahng koaros me Siohwa ketin kehkehlingkihong ih.
6 Noha sounpar 600 ni ahnsou me nohliko lelohng sampah.+ 7 Eri, Noha iangahki nah pwutak ko, eh pwoudo, oh en nah pwutak ko ar pwoud ko, pedolongala nan warihmwo mwohn nohliko eh wiawi.+ 8 Soangen mahn mwakelekel koaros oh soangen mahn samin koaros oh mahn akan me kin pihr oh soahng koaros me kin mwekid nanpwel,+ 9 irail pedolongala nan warihmwo rehn Noha ni wad riemen, ohl oh lih, duwehte me Koht ketin kehkehlingkihong Noha. 10 Oh mwurin rahn isuh nohliko ahpw leledo sampah.
11 Ni Noha eh kereniong sounpar 600, ni keriaun sounpwong, ni 17 en sounpwongo, rahno pihl koaros pahnlahng ahpw wudekidi oh ewen kehl en pihl en nanleng pa ritpeseng.+ 12 Oh keteu ahpw mwerediong pohn sampah erein rahn 40 oh pwohng 40. 13 Rahnohte Noha pedolongala nan warihmwo iangahki nah pwutak ko, Sehm, Ahm oh Saped,+ oh eh pwoudo oh en nah pwutak ko ar pwoud silimen ko.+ 14 Irail pedolongala iangahki soangen mahn lawalo koaros nin duwen arail pwihn kan, oh soangen mahn mand koaros nin duwen arail pwihn kan, oh soangen mahn kerep koaros nin sampah nin duwen arail pwihn kan, oh soangen mahn koaros me kin pihr nin duwen arail pwihn kan, menpihr koaros, soangen mahn akan me mie arail pehnpihr. 15 Re doulahte wie kohkohla rehn Noha nan warihmwo, wad riemen, soangen menmour koaros* me mie arail angin mour.* 16 Irail eri pedolongala, soangen menmour koaros ohl oh lih, duwehte me Koht ketin kehkehlingkihong ih. Mwurin mwo Siohwa ketin ritingedi wenihmwo.
17 Nohliko ahpw wiewiawihki* erein rahn 40 nin sampah, oh pihlo wie lalaudla oh tepida kapehda warihmwo lao e peidahsang douluhl nanpwelo. 18 Pihlo kipehdi wasa koaros oh wie lalaudla mehlel nin sampah, ahpw warihmwo peipei pohn pihlo. 19 Pihlo kipehdi douluhl sampah kahrehda e koaduhpwaldi nahna ile koaros me mi sampah pwon.+ 20 Pihlo sikdahsang kumwen nahna kan ni kiupid* 15.
21 Eri soahng koaros me momour* me mwekimwekid nin sampah sohrala+—mahn akan me kin pihr, mahn mand kan, mahn lawalo kan, oh mahn teikan me tikitik,* oh aramas koaros.+ 22 Soahng koaros me momour oh kin esingek pohn sahpw mehla.+ 23 Ih eri ketin kasohrehla soahng koaros me momour pohn sampah, iangahki aramas akan, mahn akan, mahn kerep kan, oh mahn akan me kin pihr pahnlahng. Irail koaros sohrala sang nin sampah;+ ihte Noha oh irail ko me iang ih mi nan warihmwo me pitila.+ 24 Oh pihlo usehlahte kipehdi sampah erein rahn 150.+
8 Ahpw Koht ketin tamataman Noha oh mahn lawalo oh mahn mand koaros me mi reh nan warihmwo,+ oh Koht ketin ipiralahng pohn sampah kisinieng ehu, oh pihlo tepida kohkohdi. 2 Pihl en pahnlahng oh ewen kehl en pihl en nanleng pinapinla, eri keteu sang nanleng ahpw tokedihsang mweremwer.+ 3 Pihlo ahpw tepida ekisekis kohkohdi. Ni imwin rahn 150, pihlo kohkohdier. 4 Ni keisuhwen sounpwong, ni 17 en sounpwongo, warihmwo ahpw serada pohn nahnahn Ararat. 5 Oh pihlo wie ekisekis tikitikla lao lel ni kaeisek en sounpwong. Ni keieun rahn en kaeisek en sounpwongo, kadoken nahna kan ahpw pwarada.+
6 Eri ni kaimwiseklahn rahn 40, Noha ritingada wenihmwtoko+ me e wiahda nan warihmwo 7 oh kapihrieila reipen* men; e pipihrseli likio oh pwurodo, lao pihlo madadahsang pohn sampah.
8 Mwuhr e kapihrieila mwuroi men pwehn kilang ma pihlo tikitiklahr de soh. 9 Mwuroio sohte diar wasa me e kak sokedi ie, ih eri pwurala rehn Noha nan warihmwo pwehki pihlo kipekipehte pohn sampah pwon.+ Ih eri kapahieila peho oh kapwurehlongodo mwuroio nan warihmwo. 10 E awiawihki erein rahn isuh, oh e pwurehng kapihrieila mwuroio sang nan warihmwo. 11 Ni eh kohlahn nin soutik, mwuroio ahpw pwurodo reh oh e kilangada me mie tehntuhkehn olip kapw ehu ni eweo! Noha eri esehda me pihlo sosohredihsangher pohn sampah.+ 12 E pil awiawihki erein rahn isuh. Ih eri kapihrieila mwuroio, ahpw e sohla pwurodo reh.
13 Eri ni Noha eh kereniong sounpar 601,+ ni keieun rahn en keieun sounpwong, pihlo ngalangaldier pohn sampah; oh Noha eri kihsang wasa ehu ni pwelengen warihmwo oh kilang me pwelen sampah wie madmadekengda. 14 Ni 27 en keriaun sounpwong, sampah ahpw madekengda.
15 Koht eri ketin mahsanihong Noha: 16 “Pedoisang nan warihmwen, kowe, omw pwoud, noumw pwutak kan, oh en noumw pwutak kan ar pwoud kan.+ 17 Kahreiei soangen menmour koaros me mi rehmw,+ mahn akan me kin pihr oh soangsoangen mahn akan oh mahn koaros me kin kerep nin sampah, pwe ren dirala nin sampah oh kaparaparala oh tohtohla nin sampah.”+
18 Noha eri pedoila, iangahki nah pwutak ko,+ eh pwoudo, oh en nah pwutak ko ar pwoud ko. 19 Soangen menmour koaros, soangen mahn koaros me kin kerep oh soangen mahn koaros me kin pihr, soahng koaros me kin mwekid pohn sampah, pedoisang nan warihmwo ni ehuehu peneinei.+ 20 Noha eri kauwada pei sarawi ehu+ ong Siohwa oh ale ekei sang rehn mahn mwakelekel ko koaros oh sang rehn menpihr mwakelekel ko koaros+ oh wiahda meirong isihs kei pohn pei sarawio.+ 21 Oh Siohwa eri ketin kupwurperenkihda pwohn meirong isihso. Siohwa eri ketin mahsanihong pein ih: “I solahr pahn pwurehng keriahla* pwelen sampah+ pwehki aramas, pwe ineng en mohngiong en aramas kin suwed sangete ni eh tikitik;+ oh I solahr pahn pwurehng kemehla soahng koaros me momour duwehte me I wiahier.+ 22 Sang met kohla, sampah sohte pahn uhdihsang ahnsoun kamwarak oh ahnsoun dolung, ahnsoun kopou oh ahnsoun karakar, oh rahn oh nipwong.”+
9 Koht eri ketin kapaia Noha oh nah pwutak ko oh ketin mahsanihong irail: “Kumwail kaparaparala oh tohtohla oh audehda sampah.+ 2 Soangen menmour koaros pohn sampah oh mahn akan me kin pihr pahnlahng, soahng koaros me kin mwekid nanpwel oh soangen mwahmw en nansed koaros pahn kin masak kumwail. Met irail mi pahn amwail manaman.*+ 3 Kumwail kak wiahki kanamwail mwenge soangen mahn koaros me kin mwekid oh momour.+ Duwehte ei kihongkumwailehr tehntuhke oh dihpw koaros ong kanamwail mwenge, I kihong kumwail mepwukat koaros.+ 4 Ahpw ihte uduk me mie nta loale,+ kumwail dehr tungoale, pwehki nta iei mour.*+ 5 Likin met, ma mehmen kakerehdi omw nta me iei omw mour,* I pahn kapwukoahki ih. Ma mahn emen, e pahn kamakamala. Ma aramas emen, aramaso anahne pwainki eh mour, pwehki ih riomw.+ 6 Mehmen me kakerehdi ntahn aramas emen, pein eh ntao pahn kakerekerdi rehn aramas,+ pwe Koht ketin wiahda aramas rasehng Ih.+ 7 A kumwail, kumwail kaparaparala oh tohtohla, oh kousoanla wasa koaros nin sampah.”+
8 Koht eri ketin mahsanihong Noha oh nah pwutak ko: 9 “Met I pahn wiahda ei inou lap ehu rehmwail+ oh rehn kadaudokamwail kan, 10 oh rehn soangen menmour* koaros me mi rehmwail, menpihr kan, mahn akan, oh menmour koaros nin sampah me mi rehmwail, koaros me pedoisang nan warihmwo.+ 11 Ei, I pahn wiahda ei inou lap ehu rehmwail: Soahng koaros me momour* solahr pahn pwurehng mehkihla nohlik ehu, oh nohlik solahr pahn pwurehng kauwehla sampah.”+
12 Oh Koht ketin doula mahsanih: “Iet kilel en inou lap me I pahn wiahda nanpwungen ngehi oh kumwail oh soangen menmour* koaros me mi rehmwail, ong dih en mwuhr kan koaros. 13 I kihdi ei ahia pwoat nan depwek kan, oh e pahn wia kilel en inou lap nanpwungen ngehi oh sampah. 14 Ahnsou koaros me I pahn wahdo depwek pohn sampah, eri ahia pwoat pahn kin pwarada nan depwek kan. 15 Oh I uhdahn pahn kin tamataman ei inou lapo me I wiahda nanpwungen ngehi oh kumwail oh soangsoangen menmour koaros; oh pihl sohla pahn wiahla nohlik ehu pwehn kamwomwala soahng koaros me momour.+ 16 Oh ahia pahn kin pwarada nan depwek kan, oh I pahn kin kilang oh tamataman inou lap poatopoato nanpwungen Koht oh soahng koaros me momour nin sampah.”
17 Koht ahpw pil pwurehng mahsanihong Noha: “Iet kilel en inou lapo me I wiahda nanpwungen ngehi oh soahng koaros me momour nin sampah.”+
18 Nein Noha pwutak ko me iang pedoisang nan warihmwo iei Sehm, Ahm oh Saped.+ Mwuhr Ahm nainekihda Kenan.+ 19 Meh silimen pwukat iei nein Noha pwutak, oh tohnsampah koaros kohsang irail oh kohpeseng wasa koaros.+
20 Noha eri tepida wia soumwet men, oh e padokedi mwetin kreip ehu. 21 Ni ahnsou me e nim wain, e sakaula, oh kilisou wendiong nan eh impwalo. 22 Ahm, semen Kenan, kilangada semeo eh kilisou, oh e padahkihong rie pwutak riemeno likio. 23 Sehm oh Saped eri ale likou ehu oh kidahng pohn pwopwara ko oh alu kohla mwuri. Ira eri pwaindi en ara pahpao eh kilisou ni masara ko sohsohpeisang, oh ira sohte kilang en ara pahpao eh kilisou.
24 Ni Noha eh sarasang waino oh esehda dahme nah pwutak me keieu tikitiko wiahiong ih, 25 E nda:
“Kenan en riahla.+
En wiahla lidun rie kan me keieu sohte wad.”+
26 Oh e doula nda:
27 Koht en ketikihong Saped lapalahn sahpw ehu,
Oh en kousoanla nan en Sehm impwal kan.
Kenan en pil wiahla lidun Saped.”
28 Mwurin Nohliko, Noha doulahte momourki sounpar 350.+ 29 Eri Noha momourki sounpar 950, oh mwuri e mehla.
10 Iet poadopoad en nein Noha pwutak kan, Sehm,+ Ahm oh Saped.
Irail nainekihda pwutak kei mwurin Nohliko.+ 2 Nein Saped pwutak kan iei Komer,+ Makok,+ Madai, Seipan, Tupal,+ Mesek+ oh Tiras.+
3 Nein Komer pwutak kan iei Askenas,+ Ripahd oh Dokarma.+
4 Nein Seipan pwutak kan iei Elisah,+ Tarsis,+ Kittim+ oh Dodanim.
5 Tohn deke kan kohsang irail oh re kohpesengehr nan sapwarail kan, nin duwen arail lokaia kan oh arail peneinei kan oh arail keinek kan.
6 Nein Ahm pwutak kan iei Kus, Misraim,+ Pud+ oh Kenan.+
7 Nein Kus pwutak kan iei Sehpa,+ Apila, Sapta, Raama+ oh Sapteka.
Nein Raama pwutak kan iei Sipa oh Dedan.
8 Kus nainekihda Nimrod. Ih me tepin wiahla aramas lapalap men nan sampah. 9 E wiahla sounpwek mahn* kommwad men me kin uhwong Siohwa. Ihme kahrehda mie koasoi pwoat: “E duwehte Nimrod, sounpwek mahn kommwad men me kin uhwong Siohwa.” 10 Tepin kahnimw kan en eh wehi* iei Papel,+ Erek,+ Akad oh Kalne, nan sapwen Sainar.+ 11 Sang nan sahpwo e kohla nan Asiria+ oh kauwada Ninipe,+ Rehopod-Ir, Kala, 12 oh Resen me mi nanpwungen Ninipe oh Kala: Met kahnimw kalaimwun ehu.*
13 Misraim nainekihda Ludim,+ Anamim, Lehapim, Napduim,+ 14 Padrusim,+ Kasluim (mehn Pilisdia kan+ kohsang reh) oh Kaptorim.+
15 Kenan nainekihda Saidon,+ me iei nah mesenih, oh Ed,+ 16 oh pil mehn Sepus,+ mehn Amor,+ mehn Kirkas, 17 mehn Ip,+ mehn Aruk, mehn Sin, 18 mehn Arpahd,+ mehn Semar oh mehn Amad.+ Mwurin mwo, peneinei en mehn Kenan kan mwarahkpeseng. 19 Eri irepen sapwen mehn Kenan kan sang Saidon lella Kerar,+ limwahn Kasa,+ lella Sodom, Komora,+ Adma oh Sepoiim,+ limwahn Lasa. 20 Ih irail pwukat me kadaudok en Ahm kan nin duwen arail peneinei kan oh arail lokaia kan, sapwarail kan oh arail keinek kan.
21 Sehm pil nainekihda seri kan, ih me wia pahpa kahlap en kadaudok en Eper kan koaros+ oh ih me rien Saped me tikitik.* 22 Nein Sehm pwutak kan iei Elam,+ Ahsur,+ Arpaksad,+ Lud oh Aram.+
23 Nein Aram pwutak kan iei Us, Ul, Keder oh Mahs.
24 Arpaksad nainekihda Sela,+ oh Sela nainekihda Eper.
25 Pwutak riemen ipwidiong Eper. Eden emeno iei Pelek,*+ pwehki nan eh mwehio sampah* tohrohrpeseng. Eden rie pwutako iei Sokdan.+
26 Sokdan nainekihda Almodad, Selep, Asarmaped, Sira,+ 27 Adoram, Usal, Dikla, 28 Opal, Apimael, Sipa, 29 Opir,+ Apila oh Sopap; irail pwukat koaros nein Sokdan.
30 Arail wasahn kousoan sang Mesa lella Separ, wasa nahnahn en Palimese.
31 Ih irail pwukat me kadaudok en Sehm kan nin duwen arail peneinei kan oh arail lokaia kan, sapwarail kan oh arail keinek kan.+
32 Ih irail pwukat me wia peneinei en nein Noha pwutak kan nin duwen irekidien arail peneinei oh arail keinek kan. Keinek en aramas akan kohpeseng nin sampah sang rehrail mwurin Nohliko.+
11 Ahnsowo sampah pwon kin doadoahngkihte lokaiateieu oh lepin lokaia kan me duwepenehte. 2 Ni ar seiloaklahng palimese, irail diarada wasa patapat en wahu ehu nan sapwen Sainar,+ oh irail eri kousoanla wasao. 3 Irail eri ndapene nanpwungarail: “Kohdo! Kitail wiahda prik kan* oh umwunda.” Irail eri doadoahngki prik a kaidehn takai, oh mehkot me duwehte tahr a kaidehn siment. 4 Irail eri nda: “Kohdo! Kitail kauwada kahnimw ehu ong pein kitail oh imwen doulik ehu me kadokeo pahn leldalahng nanleng, oh kitail pahn ndandla, pwe kitail en dehr mwarahkpeseng wasa koaros nin sampah.”+
5 Siohwa eri ketidihla pwe en mahsanih kahnimwo oh imwen douliko me aramas akan kauwadahr. 6 Siohwa eri ketin mahsanih: “Kilang! Aramas pwukat kin miniminpene oh re kin lokaiahki lokaiateieu,+ oh iei met me re tepidahr wia. Met soahng koaros me re medewehda re pahn kak wia. 7 Kohdo! Kita*+ kohdihla oh kapingada ar lokaia pwe ren dehr wehwehkipene ar lokaia kan.” 8 Siohwa eri ketin kamwarakirailpeseng sang wasao ong wasa koaros nin sampah,+ oh ekisekis irail uhdihsang arail kokou kahnimwo. 9 Ihme kahrehda e adaneki Papel,*+ pwehki wasao Siohwa ketin kapingada lokaiahn aramas koaros nin sampah,* oh Siohwa ketin kamwarakirailpeseng sang wasao ong wasa koaros nin sampah.
10 Iet poadopoad en Sehm.+
Sehm sounpar 100 ni ahnsou me e nainekihda Arpaksad+ sounpar riau mwurin Nohliko. 11 Mwurin eh nainekihda Arpaksad, Sehm doulahte momourki sounpar 500. Oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.+
12 Ni Arpaksad eh sounpar 35, e nainekihda Sela.+ 13 Mwurin eh nainekihda Sela, Arpaksad doulahte momourki sounpar 403, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.
14 Ni Sela eh sounpar 30, e nainekihda Eper.+ 15 Mwurin eh nainekihda Eper, Sela doulahte momourki sounpar 403, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.
16 Ni Eper eh sounpar 34, e nainekihda Pelek.+ 17 Mwurin eh nainekihda Pelek, Eper doulahte momourki sounpar 430, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.
18 Ni Pelek eh sounpar 30, e nainekihda Reu.+ 19 Mwurin eh nainekihda Reu, Pelek doulahte momourki sounpar 209, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.
20 Ni Reu eh sounpar 32, e nainekihda Seruk. 21 Mwurin eh nainekihda Seruk, Reu doulahte momourki sounpar 207, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.
22 Ni Seruk eh sounpar 30, e nainekihda Nahor. 23 Mwurin eh nainekihda Nahor, Seruk doulahte momourki sounpar 200, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.
24 Ni Nahor eh sounpar 29, e nainekihda Tera.+ 25 Mwurin eh nainekihda Tera, Nahor doulahte momourki sounpar 119, oh e nainekihda pwutak kei oh serepein kei.
26 Ni Tera eh sounpar 70, e nainekihda Eipram,+ Nahor+ oh Aran.
27 Iet poadopoad en Tera.
Tera nainekihda Eipram, Nahor oh Aran; oh Aran nainekihda Lohd.+ 28 Ni semeo, Tera eh momourte, Aran mehla nan sahpw me e ipwidi ieo, nan Ur,+ kahnimw en mehn Kaldia kan.+ 29 Eipram oh Nahor eri pwopwoudida. Eden en Eipram pwoudo iei Sarai,+ oh eden en Nahor pwoudo iei Milka,+ nein Aran serepein. Aran iei semen Milka oh Iska. 30 Sarai depwen;+ sohte nah seri.
31 Tera eri kohieila sang Ur, kahnimw en mehn Kaldia kan pwe en kohla nan sapwen Kenan.+ E kahrehda nah pwutak Eipram oh pil nein nah pwutak Lohd,+ me iei nein Aran. Oh Tera pil kahrehda Sarai, me pwoudiki nah pwutak Eipram. Irail koaros eri mweselda, oh kedekedeo irail kohdo nan Aran+ oh kousoanla wasao. 32 Tera momourki sounpar 205. Mwuri Tera mehla nan Aran.
12 Oh Siohwa eri ketin mahsanihong Eipram: “Kohkohsang nan sapwomwen oh rehn kisehmw kan oh peneinei en semomw oh kohla nan sahpw me I pahn kasalehiong uhk.+ 2 I pahn wiahiong uhk ken wiahla wehi laud ehu, oh I pahn kapaiaiukada, oh I pahn wiahiong edomwen en lapalapala, oh ke pahn wiahla kapai ehu.+ 3 I pahn kapaiahda irail kan me kin kapaiaiukada, oh I pahn keriahla irail kan me kin keriaiukala,+ oh peneinei koaros en sampah pahn ale kapai ehu ong pein irail pwehki kowe.”+
4 Eipram eri kohla duwehte me Siohwa ketin mahsanihong ih, oh Lohd iang ih. Eipram sounpar 75 ni ahnsou me e mweselsang Aran.+ 5 Eipram eri kahrehda eh pwoudo Sarai+ oh Lohd nein rie ohlo+ oh wahda kepwe koaros me re koadoahkihada+ oh aramas akan* me re alehda nan Aran, oh irail eri kohkolahng sapwen Kenan.+ Ni ahnsou me irail lella nan sapwen Kenan, 6 Eipram seiloakla nan sahpwo lao e lella Sekem,+ limwahn tuhke lapala kan nan More.+ Ni ahnsowo mehn Kenan kan kin mihmi nan sahpwo. 7 Siohwa eri ketin pwarohng Eipram oh mahsanih: “I pahn kihong kadaudokomw+ sahpw wet.”+ Ih eri kauwada pei sarawi ehu wasao ong Siohwa, me ketin pwarohng ih. 8 Mwuhr e keseusang wasao kohla wasa nahnahn kan ni palimesehn Pedel+ oh kauwada imwe impwal nanpwungen Pedel me mi palikapi oh Ai+ me mi palimese. Wasao e kauwada pei sarawi ehu ong Siohwa+ oh tepida likweriong mwaren Siohwa.+ 9 Mwurin mwo, Eipram eri kihpene imwe impwalo oh seiloaklahng Nekep,+ e kin kamwakid imwe impwalo sang ehu wasa kolahng ehu wasa.
10 Mie lehk lapalap ehu wiawi nan sahpwo, oh Eipram eri kohkohdilahng Isip pwehn kousoan wasao ahnsou kis,*+ pwehki lehk lapalapo uk mehlel nan sahpwo.+ 11 Ni eh pahn kereniong pedolong nan Isip, e ahpw ndaiong eh pwoudo Sarai: “Menlau rong! I ese me lih masamwahu men kowe.+ 12 Eri ni mehn Isip kan ar pahn kilanguhkada, re uhdahn pahn nda, ‘Eh pwoud met.’ Irail eri pahn kemeiehla oh mweidohng uhk en momour. 13 Menlau nda me riei serepein kowe, pwe sohte mehkot suwed pahn wiawihong ie pwehki kowe, oh ke pahn doarehla ei mour.”+
14 Ni ahnsowohte me Eipram pedolongala nan Isip, mehn Isip ko tehkada me liho uhdahn masamwahu. 15 Nein Parao lapalap ako pil kilangada liho, irail eri kapinga liho rehn Parao, liho eri wisiklahng nan imwen Parao. 16 E apwalih mwahu Eipram pwehki liho, oh e kihong ih sihpw kan, kou kan, dongki ohl oh lih kan, ladu ohl oh lih kan, oh kamel kan.+ 17 Siohwa eri ketin kalokehki Parao oh tohnimweo kalokolok laud kei pwehki Sarai, en Eipram pwoudo.+ 18 Parao eri ekerodo Eipram oh nda: “Dahme ke wiahiong ie? Dahme kahrehda ke sohte padahkihong ie me ih omw pwoud? 19 Dahme kahrehda ke nda, ‘Ih riei serepein,’+ kahrehda I pahn kereniong wiahkihla ih ei pwoud? Iet omw pwoudo. Ale oh kohkohla!” 20 Parao eri ruwese nah ohl ako ren kahreieila ih oh eh pwoudo oh soahng koaros me e ahneki.+
13 Eipram eri kohsang Isip oh kohdahla Nekep,+ ih oh eh pwoudo oh soahng koaros me e ahneki, iangahki Lohd. 2 Eipram uhdahn kepwehpwehkihla pelinmen, silper oh kohl.+ 3 E kin kauwada imwe impwalo nan ehu wasa mwurin ehu wasa ni eh seiseiloak sang Nekep kolahng Pedel, lao e lella wasa me imwe impwalo mihmi ie nanpwungen Pedel oh Ai,+ 4 wasa me e kauwada pei sarawi ehu mwoweo. Wasao Eipram likweriong mwaren Siohwa.
5 Ahpw Lohd me iang Eipram seiseiloak, pil naineki sihpw kan, kou kan oh impwal kan. 6 Eri, sahpwo sohte itar ong irail koaros en mihmi wasatehkis; arail kepwe kan uhdahn tohtohla me kahrehda irail sohla kak kousoanpene. 7 Met kahrehda akamai wiawi nanpwungen nein Eipram silepen pelinmen ko oh nein Lohd silepen pelinmen ko. (Ni ahnsowo mehn Kenan kan oh mehn Peris kan kin kousoan nan sahpwo.)+ 8 Eipram eri ndaiong Lohd:+ “Menlau, e sohte konehng en mie akamai nanpwungen ngehi oh kowe oh nanpwungen nei silepe kan oh noumw silepe kan, pwe kita pirien. 9 Ia duwe, sahpwo pwon sou mweimweiong uhk? Menlau, tohrohrala sang ie. Ma ke pahn kohla palimeing, eri I pahn kohla palimaun; ahpw ma ke pahn kohla palimaun, eri I pahn kohla palimeing.” 10 Lohd eri kilengseli oh kilangada me sapwen Sordan pwon+ diren pihl (mwohn Siohwa eh ketin kamwomwala Sodom oh Komora), duwehte mwetuwel en Siohwa,+ duwehte sapwen Isip, lella Soar.+ 11 Lohd eri pilada sapwen Sordan pwon, oh Lohd kasaula eh impwalo ni palimese. Ira eri tohrohrpeseng. 12 Eipram kousoan nan sapwen Kenan, ahpw Lohd kousoanla nanpwungen kahnimw kan en sapwen Sordan.+ Ih eri kauwada imwe impwalo limwahn Sodom. 13 Aramas en Sodom kan suwed, oh re kin wiahda dihp laud ong Siohwa.+
14 Mwurin Lohd eh tohrohrala sang ih, Siohwa ketin mahsanihong Eipram: “Menlau sarada, oh sang wasa me ke mihmi iehn, kilengla paliepeng oh palieir, palimese oh palikapi, 15 pwehki sahpw koaros me ke kilang, I pahn kihong uhk oh kadaudokomw pwe kumwail en sapwenikihla kohkohlahte.+ 16 Oh I pahn wiahiong kadaudokomw en duwehte pwelpar en sampah. Duwehte eh sohte me kak wadekedi pwelpar en sampah, kadaudokomw kan pil sohte pahn kak wadawadedi.+ 17 Eri seiloakseli nan sahpwet pwon, pwe I pahn kihong uhk sahpwet.” 18 Eipram eri wie koukousoante nan impwal kan. Mwuhr e kohla oh kousoanla nanpwungen tuhke lapala kan en Mamre,+ me mi nan Ipron,+ oh wasao e kauwada pei sarawi ehu ong Siohwa.+
14 Ni mwehin Amrapel nanmwarkien Sainar,+ Ariok nanmwarkien Elasar, Sedorlaomer+ nanmwarkien Elam,+ oh Daidal nanmwarkien Koiim, 2 irail pwukat mahweniong Pera nanmwarkien Sodom,+ Pirsa nanmwarkien Komora,+ Sinap nanmwarkien Adma, Semeper nanmwarkien Sepoiim,+ oh nanmwarkien Pela, me iei Soar. 3 Irail pwukat koaros kohpene nan Wahun* Siddim,+ me iei Sehd Soahl.*+
4 Nanmwarki limmen pwukat wie papahki Sedorlaomer sounpar 12, ahpw irail uhwongada ni kaeisek siluhn sounparo. 5 Eri ni kaeisek pahieun sounparo, Sedorlaomer oh nanmwarki ko me iang ih kohdo oh kalowehdi mehn Repa kan nan Asterod-karnaim, mehn Sus kan nan Ahm, mehn Em kan+ nan Sape-kiriadaim, 6 oh mehn Or kan+ ni arail nahna Seir+ kohdihla Elparan, me mi ni sapwtehno. 7 Irail eri pwurodo oh kodohng Enmispat, me iei Kades,+ oh kalowehdi sapwen mehn Amalek pwon+ oh pil mehn Amor kan+ me kin kousoan nan Asason-damar.+
8 Ni ahnsowo, nanmwarkien Sodom ahpw karis kohla ni Wahun* Siddim iangahki nanmwarkien Komora, nanmwarkien Adma, nanmwarkien Sepoiim, oh nanmwarkien Pela, me iei Soar, oh wasao irail koasoaneiraildi ni ireken mahwen pwe ren mahweniong irail, 9 me iei Sedorlaomer nanmwarkien Elam, Daidal nanmwarkien Koiim, Amrapel nanmwarkien Sainar, Ariok nanmwarkien Elasar+—nanmwarki pahmen uhwong nanmwarki limmen. 10 Eri, mie diren pwoahr kei me mehkot me duwehte tahr mi loale nan Wahun* Siddim, oh nanmwarkien Sodom oh Komora song en pitila ahpw ira pwupwudiong nan pwoahr ko, oh irail me luhwehdi ko tangala wasa nahnahn kan. 11 Irail me kana ko eri wahsang kepwe koaros nan Sodom oh Komora oh kanarail mwenge ko koaros oh kohkohla.+ 12 Irail pil wahsang Lohd, nein rien Eipram me kin kousoan nan Sodom,+ oh pil iangahki eh kepwe kan, oh irail eri kohkohla.
13 Mwurin mwo ohl emen me pitila ahpw kohdo oh ndaiong Eipram mehn Ipruo. Ahnsowo e kin kousoan* nanpwungen tuhke lapala kan me Mamre mehn Amoro ahneki,+ me rianiki Eskol oh Aner.+ Ohl pwukat iei iengen Eipram. 14 Eipram eri rongada me kiseho*+ pil iang lohdi. Kahrehda e kapokonepene nah ohl kaiahnda kan, ladu meh 318 me ipwidi nan imweo, oh pwakihiraillahng Dan.+ 15 Erein pwohngo, e katohrepeseng nah pwihno, oh ih oh nah ladu ko eri mahweniong oh kaloweiraildi. Oh e pwakihirailla lao lel Opa, me mi paliepeng en Damaskus. 16 E kapwurehdo kepwe koaros, oh e pil kapwurehdo kiseho Lohd, eh kepwe kan, lih akan, oh aramas teikan.
17 Mwurin Eipram eh pwurasang eh kalowehdi Sedorlaomer oh nanmwarki kan me iang ih, nanmwarkien Sodom ahpw kohieila pwehn tuhwong Eipram ni Wahun* Sape, me iei Wahun Nanmwarki.+ 18 Oh Melkisedek+ nanmwarkien Salem+ ahpw wahdo pilawa oh wain; ih samworo en Koht Wasa Lapalahpie.+
19 Ih eri kapaiahda ih oh nda:
“Koht Wasa Lapalahpie, Sounwiepen nanleng oh sampah,
En ketin kapaiahda Eipram;
20 Oh kaping en kohwong Koht Wasa Lapalahpie,
Me ketikihonguhkehr omw sounkalokolok kan!”
Eipram eri kihong ih eisek kis ehun mehkoaros.+
21 Mwurin mwo nanmwarkien Sodomo ahpw ndaiong Eipram: “Kihong ie aramas akan,* a kepwe kan ke nek wahda.” 22 Ahpw Eipram ndaiong nanmwarkien Sodomo: “I kapahda pehiet ni ei kahukihong Siohwa Koht Wasa Lapalahpie, Sounwiepen nanleng oh sampah, 23 me I sohte pahn ale mehkot me ahmw, mehnda ma dereht ehu de selen suht ehu, pwe ke de nda, ‘Ngehi me kahrehiong Eipram eh kepwehpwehla.’ 24 I sohte pahn ale mehkot ihte dahme mwahnakapw kan tungoaledahr. A ong pwais en ohl akan me iang ie kohla, Aner, Eskol oh Mamre+—mweidohng irail en ale pwaisarail.”
15 Mwurin met Siohwa ahpw ketin mahsanihong Eipram nan kaudiahl ehu: “Eipram, ke dehr masak.+ Ngehi me wia omw mehn sansar.+ Ketingpomw uhdahn pahn laud.”+ 2 Eipram ahpw sapeng, patohwan: “Maing Kaun Wasa Lapalahpie Siohwa, dahme komw pahn ketikihong ie, ni omw mwahngih me sohte nei seri oh emen me pahn sohsohki ei sohso iei Elieser+ ohlen Damaskus men?” 3 Eipram pil doula patohwan: “Komw sohte ketikihong ie kadaudok,+ oh ladu* men en tohnimwei me pahn ale ei sohso.” 4 Ahpw kilang! Dahme sapwellimen Siohwa mahsen sapengki ih iei, “Ohl menet sohte pahn ale omw sohso, ahpw pein noumw pwutak* me pahn ale omw sohso.”+
5 Ih eri ketin kahreieila ih likio oh mahsanih: “Menlau, kilengdalahng nanleng oh wadekedi usu kan, ma ke kak.” Ih eri mahsanihong ih: “Kadaudokomw pahn duwehla met.”+ 6 Oh e pwoson Siohwa,+ oh E ketin wiahkihla ih aramas pwung men.+ 7 Ih eri ketin doula mahsanih: “Iei ngehi me Siohwa, me kahluweiukasang nan Ur, kahnimw en mehn Kaldia kan, pwe I en kihong uhk sahpwet pwe ken sapwenikihla.”+ 8 Ih eri patohwan: “Maing Kaun Wasa Lapalahpie Siohwa, ia duwen ei pahn ese me I pahn sapwenikihla met?” 9 Ih eri ketin sapeng ih, mahsanih: “Ale emen koupwul lih me sounpar siluh, emen kuht lih me sounpar siluh, emen sihpw wol me sounpar siluh, mwuroi men, oh pitsin pwulopwul men.” 10 Ih eri ale mahn pwukat koaros oh pwalangirailpeseng ni pali riau oh kasohpeipene,* ahpw e sohte pwalangpeseng menpihr ko. 11 Menpihr lapala kan ahpw tepida pihrdidohng pohn paliweren mahn mehla ko, ahpw Eipram kin karawanirailla.
12 Ni ahnsou me ketipino pahn kihrlahr, Eipram ahpw meirkelikla oh lapalahn rotorot kamasepwehk ehu pa kohdiong powe. 13 Ih eri ketin mahsanihong Eipram: “Ken uhdahn ese me kadaudokomw pahn wia mehn liki kei nan sahpw ehu me kaidehn sapwarail oh aramas akan wasao pahn kin kaliduwih irail oh kin kaloke irail erein sounpar 400.+ 14 Ahpw I pahn kadeik wehi me re pahn papaho,+ oh mwurin mwo re pahn kohieila ni ar wa kepwe tohto.+ 15 A kowe, ke pahn mehla* ni popohl; ke pahn seridi mwurin omw momour werei.+ 16 Ahpw irail pahn pwurodo wasaht+ ni kapahieun dih, pwehki ahnsou me mehn Amor kan pahn ale kalokepen arail sapwung kan saikinte leledo.”+
17 Ni ketipino eh kihrla oh e uhdahn rotorotala, mehn uhmw kisiniei ehu me wie edied pa pwarada, oh mehnser ehu kohkohla nanpwungen mahn me pwalpeseng ko. 18 Rahno Siohwa ketin wiahda inou lap ehu rehn Eipram+ oh ketin mahsanih: “I pahn kihong kadaudokomw sahpwet,+ sang ni pillap en Isip lella ni pillap laudo, pillap Iupreitis:+ 19 sapwen mehn Ken kan,+ mehn Kenis kan, mehn Kadmon kan, 20 mehn Id kan,+ mehn Peris kan,+ mehn Repa kan,+ 21 mehn Amor kan, mehn Kenan kan, mehn Kirkas kan, oh mehn Sepus kan.”+
16 Sarai en Eipram eh pwoudo sohte naitikihong ih seri men,+ ahpw mie eh lidu lih men, mehn Isip, ede Akar.+ 2 Sarai eri ndaiong Eipram: “Menlau rong! Siohwa ketin irehdihsang ie I en naitikihada seri. Menlau, wendi rehn ei liduwo. Mweinele I kak nainekihda seri kan pwehki ih.”+ Eipram eri rong dahme Sarai ndaiong ih. 3 Mwurin Eipram eh momourkiher sounpar eisek nan sapwen Kenan, Sarai en Eipram eh pwoudo ahpw ale eh lidu Akar mehn Isipo oh kihong eh pwoudo Eipram en pwoudiki.* 4 Ih eri wendi rehn Akar, oh e liseianda. Ni ahnsou me e esehda me e liseianda, e tepida mwamwahlikihla eh lih soumaso.
5 Sarai eri ndaiong Eipram: “Medek me wiawihongieo iei omw sapwung. Ngehi me kihong ei liduwo nan pehmw kan,* ahpw ni eh esehda me e liseiandahr, e tepida mwamwahlikiniehla. Siohwa en ketin kopwung nanpwungata.” 6 Eipram eri ndaiong Sarai: “Kilang! Omw liduwo mi pahn omw manaman. Wiahiong ih sohte lipilipil dahme ke medewe me keieu mwahu.” Sarai eri kanamenekihala ih, oh Akar eri tangasang ih.
7 Mwuhr sapwellimen Siohwa tohnleng men ahpw diarada ih ni utuhnpihl en sapwtehno, utuhnpihl me mi nan ahl me kolahng Sur.+ 8 Oh e ndaiong ih: “Akar, en Sarai eh lidu, ke kohsang ia oh ia wasa ke kohkolahng ie?” Ih eri sapeng: “I tangasang ei lih soumaso Sarai.” 9 Sapwellimen Siohwa tohnlengo eri ndaiong ih: “Pwurala rehn omw lih soumaso oh uhpahiong ih ni aktikitik.” 10 Sapwellimen Siohwa tohnlengo eri nda: “I pahn katohtohwehla kadaudokomw, kahrehda re pahn tohtohla oh sohte me kak wadekada.”+ 11 Sapwellimen Siohwa tohnlengo pil doula nda: “Met ke liseiandahr, oh ke pahn naitikihada pwutak emen, oh ke pahn kihong ede Ismael,* pwe Siohwa ketin karongeier omw lokolok. 12 E pahn wia ohl men me rasehng dongki lawalo men.* E pahn kin uhwong aramas koaros, oh aramas koaros pahn kin uhwong ih, oh e pahn kin kousoan palilahsang rie kan koaros.”*
13 Akar eri likweriong mwaren Siohwa, me ketin mahmahseniong ih, oh e patohwan: “Komwi me Koht me kin ketin mahsanih wasa,”+ pwe e nda: “Ia duwe, I uhdahn kilangehr ih me ketin mahsanih ie wasaht?” 14 Ihme kahrehda pwarero adanekihla Peer-leiai-roi.* (E mi nanpwungen Kades oh Pered.) 15 Akar eri naitikihong Eipram pwutak emen, oh Eipram kihong eden nah pwutako me Akar naitikihong, Ismael.+ 16 Eipram sounpar 86 ni ahnsou me Akar naitikihong ih Ismael.
17 Ni ahnsou me Eipram sounpar 99, Siohwa ketin pwarohng Eipram oh mahsanihong: “Ngehi me Koht me Keieu Manaman. Alu ni ahl me pwung mwohi oh kadehdehda me sohte sapwung kis mi rehmw.* 2 I pahn wiahda ei inou lap nanpwungen ngehi oh kowe,+ oh I pahn kihong uhk kadaudokomw tohto.”+
3 Eipram eri poaridiong nanpwel, oh Koht ahpw ketin pousehla mahsanihong ih: 4 “Kilang! ei inou lapo mi rehmw,+ oh ke uhdahn pahn wiahla semen wehi tohto.+ 5 Ke solahr pahn adaneki Eipram;* ke uhd pahn adanekihla Eipraam,* pwe I pahn wiahiong uhk ken wiahla semen wehi tohto. 6 I pahn kahrehiong uhk en kaparaparala oh wehi kan pahn kohsang rehmw, oh pil nanmwarki kan pahn kohsang rehmw.+
7 “Oh I pahn kolokolete ei inou lapo nanpwungen ngehi oh kowe+ oh kadaudokomw erein dih kan me pahn kohdo; met wia inou lap poatopoat ehu, pwe I en wia Koht ong kowe oh ong kadaudokomw. 8 Oh I pahn kihong uhk oh kadaudokomw sahpw me ke koukousoan ie nin duwen mehn liki men+—sapwen Kenan pwon—pwe kumwail en sapwenikihla kohkohlahte, oh I pahn wia ar Koht.”+
9 Koht eri ketin mahsanihong Eipraam: “A kowe, ke pahn kolokolete ei inou lapo, kowe oh kadaudokomw, erein dih kan me pahn kohdo. 10 Iet ei inou lapo nanpwungen ngehi oh kumwail, me kowe oh kadaudokomw pahn kolokol: Ohl koaros rehmwail pahn anahne sirkumsaisla.+ 11 Kumwail pahn anahne sirkumsaisihala kilin imwin amwail dipwisoun kaparapar kan, oh e pahn wia kilel en inou lapo nanpwungen ngehi oh kumwail.+ 12 Erein dih kan me pahn kohdo, pwutak koaros rehmwail anahne sirkumsaisla ni ar pahn mahki rahn waluh,+ emen me ipwidi nan imwomw oh emen me sohte wia kisehn kadaudokomw oh emen me pweipweikihda mwohni sang rehn mehn liki men. 13 Ohl koaros me ipwidi nan imwomw oh ohl koaros me pweipweikihda noumw mwohni pahn anahne sirkumsaisla,+ oh ei inou lap en sirkumsais* pahn wia inou lap poatopoat ehu. 14 Ma ohl emen sohte sirkumsaisihala kilin imwin eh dipwisoun kaparapar, aramaso* pahn anahne kamakamala. E kauwehla ei inou lapo.”
15 Koht eri ketin mahsanihong Eipraam: “A omw pwoudo Sarai,*+ ke solahr pahn ekerki ih Sarai, pwehki e pahn adanekihla Sara.* 16 I pahn kapaiahda ih oh pil kihong uhk pwutak men sang reh;+ I pahn kapaiahda ih oh wehi kan pahn kohsang reh; nanmwarkien aramas akan pahn kohsang reh.” 17 Eipraam eri poaridiong nanpwel oh tepida kouruhrki oh ndinda nan eh mohngiong:+ “Ia duwe, seri men kak ipwidiong ohl emen me sounpar 100? Oh Sara, lih men me sounpar 90 kak neitik?”+
18 Eipraam eri patohwanohng Koht mehlelo: “Maing, komw kupwurkalahngan oh ketin kapaiahda Ismael!”+ 19 Koht eri ketin mahsanih: “Omw pwoudo Sara uhdahn pahn naitikihong uhk pwutak emen, oh ke pahn kihong ede Aisek.*+ Oh I pahn wiahda ei inou lapo reh pwe en wia inou lap poatopoat ehu ong kadaudoke.+ 20 Ahpw duwen Ismael, I ronguhkehr. Kilang! I pahn kapaiahda ih oh kahrehiong ih en kaparaparala oh I pahn kihong ih kadaudoke tohto. E pahn wiahla semen kaun 12, oh I pahn wiahiong ih en wiahla wehi laud ehu.+ 21 Ahpw, I pahn wiahda ei inou lapo rehn Aisek,+ me Sara pahn naitikihong uhk ni soangen ahnsou wet sounpar kohkohdo.”+
22 Ni ahnsou me Koht ketin kaerala eh mahmahseniong ih, e ahpw ketidahla sang Eipraam. 23 Eipraam eri ale Ismael nah pwutako oh ohl koaros me ipwidiong nan imweo oh koaros me e pwainkihda mwohni, ohl koaros me mi nan imwen Eipraam, oh e sirkumsaisihala kilin imwin arail dipwisoun kaparapar kan ni rahnohte, duwehte me Koht ketin mahsanihong ih.+ 24 Eipraam sounpar 99 ni ahnsou me e sirkumsaisihala kilin imwin eh dipwisoun kaparaparo.+ 25 Oh nah pwutako Ismael sounpar 13 ni ahnsou me e sirkumsaisihala kilin imwin eh dipwisoun kaparaparo.+ 26 Rahno, Eipraam oh pil nah pwutako Ismael sirkumsaisla. 27 Ohl koaros me mi nan imwe, me ipwidi nan imwe oh me pweipweikihda mwohni sang rehn mehn liki, pil iang ih sirkumsaisla.
18 Mwurin mwo, Siohwa+ eri ketin pwarohng Eipraam nanpwungen tuhke lapala kan en Mamre+ ni eh wie mwomwohd ni wasahn pedolong en impwalo, erein ahnsou me karakar en rahn inenen laud. 2 Ih eri kilengla oh kilangada ohl silimen me kesikesihnen ekis dohlahsang ih.+ Ni eh kilangirailda, e ahpw tangasang ni wasahn pedolong en impwalo pwehn tuhwong irail, oh ih eri poaridiong nanpwel. 3 Ih eri patohwan: “Maing Siohwa, ma komw ketin kupwure ie, a komw kupwurkalahngan oh dehr douluhlweisang sapwellimomwi laduet. 4 Mweidohng kiht sen wahdo pihl oh widen nehmwail kan;+ a mwuri kumwail kommoaldi pahn mwetehn tuhkeht. 5 Pwehki amwail kohdo wasaht rehn sapwellimamwail ladu, mweidohng ie I en wahdo ekis pilawahn pwe kumwail en rosonda.* A mwuri kumwail ahpw kak ketiketla.” Irail eri sapengki: “Nna mwahu. Wia dahme ke ndahn.”
6 Eipraam eri mwadangete tangala ni impwalo rehn Sara oh nda: “Mwadang! Ale uwen sia siluh* en pilawa amas mwahu, kapalada oh wiahda lopwon en pilawa.” 7 Mwuri Eipraam eri tangala ni pelinmeno oh pilada koupwul wol kaselel men me uduk mwuterek. Ih eri kihong sounpapaho, oh e mwadang kaunopada. 8 Ih eri ale pwete oh milik oh koupwul wol me e kaunopadahro oh kihdi mwenge ko mwohrail. Ih eri kesihnen limwahrail pahn tuhkeo ni ar wie sakasak.+
9 Irail eri idek reh: “Ia omw pwoudo Sara?”+ E ahpw sapeng: “E mi nan impwalo.” 10 Emen irail ahpw doula koasoia: “I uhdahn pahn pwurodo rehmw sounpar kohkohdo ni soangen ahnsou wet, oh kilang! omw pwoudo Sara pahn nainekihda pwutak emen.”+ Sara ahpw wie rongorong ni wasahn pedolong en impwalo me mihte mwurin ohlo. 11 Ni ahnsowo Eipraam oh Sara inenen likeilapalahr.+ Sara daulihalahr sounpar en naineki seri.*+ 12 Sara eri tepida kouruhrki met nan eh mohngiong, ndinda: “Mwurin ei likeilapalahr oh ei kaun pil likeilapalahr, I uhdahn pahn ahneki peren wet?”+ 13 Siohwa eri ketin mahsanihong Eipraam: “Dahme Sara kouruhrki oh nda, ‘I uhdahn pahn kak neitik mendahki ei likeilapalahr?’ 14 Mie mehkot me Siohwa sohte kak wia?+ I pahn pwurodo rehmw sounpar kohkohdo ni soangen ahnsou wet, oh Sara pahn nainekihda pwutak emen.” 15 Ahpw Sara kahmahmkihla met oh patohwan, “I sohte kouruhr!” pwehki e masepwehkada. Koht eri ketin mahsanih: “Soh! Ke kouruhr.”
16 Ni ahnsou me ohl ako uhda pwehn kohkohla oh kilengdilahng Sodom,+ Eipraam ahpw iangirailla pwehn kamwurirailla. 17 Siohwa eri ketin mahsanih: “I pahn ekihsang Eipraam dahme I pahn wia?+ 18 Eipraam uhdahn pahn wiahla wehi laud oh kehlail ehu, oh wehi koaros en sampah pahn ale kapai ehu ong pein irail pwehki ih.+ 19 I pilada* ih pwe en kehkehlingkihong nah seri kan oh kadaudoke kan koaros ren idawehn elen Siohwa kan ni ar pahn kin wia dahme pwung oh pahrek,+ pwe Siohwa en ketin kapwaiada dahme e ketin inoukihda duwen Eipraam.”
20 Siohwa eri ketin mahsanih: “Kaulim ong Sodom oh Komora inenen laud,+ oh dipara kan me inenen toutou.+ 21 I pahn kohdihla pwehn kilang ma arail mwekid duwehte kaulimo me leledohr rehi. Oh ma soh, I ahpw pahn kak esehda.”+
22 Ohl ako ahpw mweselsang wasao oh kohkolahng Sodom, ahpw Siohwa+ ketikette rehn Eipraam. 23 Eipraam eri keiong mpe oh patohwan: “Komw uhdahn pahn ketin koahkoahsang me pwung kan iangahki me suwed kan?+ 24 Ia duwen ma mie aramas pwung 50 nan kahnimwo, komw pahn ketin koahkoahsang irail oh sohte pahn ketin mahkohng wasao pwehki aramas pwung 50 ko me mi nan kahnimwo? 25 Komw uhdahn sohte pahn ketin kemehla me pwung men oh me suwed men pwe imwilahn aramas pwung oh aramas suwed pahn duwepenehte!+ Met sohte kak wiawi rehmwi.+ Ia duwe, Sounkopwung en sampah pwon sou pahn ketin wia dahme pwung?”+ 26 Siohwa eri ketin mahsanih: “Ma I diarada aramas pwung 50 nan kahnimw en Sodom, I pahn mahkohng wasao pwon pwehki irail.” 27 Eipraam ahpw pwurehng patohwan: “Maing Siohwa, komw kupwurkalahngan oh ketin mweidohng ie I en doula patohong komwi mendahki ei wia pwelpar oh pehs. 28 Ia duwen ma me pwung kan sohte lel 50, meh limmen sohte mie. Pwehki meh limmeno komw pahn ketin kamwomwala kahnimwo pwon?” Ih eri ketin mahsanih: “I sohte pahn kamwomwala wasao ma I diarada meh 45.”+
29 Ahpw e pil pwurehng patohwanohng ih: “Ia duwen ma meh 40 me dierek wasao?” E ahpw ketin sapeng: “I sohte pahn wia met pwehki meh 40 ko.” 30 Ahpw e doula patohwan: “Maing Siohwa, komw kupwurkalahngan oh dehr ketin engiengda,+ ahpw komw ketin mweidohng ie I en pato: Ia duwen ma mehte 30 me dierek wasao?” E ahpw ketin sapeng: “I sohte pahn wia met ma I diarada meh 30 wasao.” 31 Ahpw e doula patohwan: “Maing Siohwa, komw kupwurkalahngan oh ketin mweidohng ie I en doula patohong komwi: Ia duwen ma mehte 20 me dierek wasao?” E ahpw ketin sapeng: “I sohte pahn kamwomwala wasao pwehki meh 20 ko.” 32 Ih eri patohwan: “Maing Siohwa, komw kupwurkalahngan oh dehr ketin engiengda, ahpw komw ketin mweidohng ie I en pil pato pak ehute: Ia duwen ma mehte ehk me dierek wasao?” E ahpw ketin sapeng: “I sohte pahn kamwomwala wasao pwehki meh ehk ko.” 33 Ni ahnsou me Siohwa ketin kaerala eh mahmahseniong Eipraam, e ahpw ketiketla+ oh Eipraam pwurala nan eh wasao.
19 Tohnleng riemeno ahpw lella Sodom nin soutiko, oh Lohd wie mwomwohd ni ewen kelen Sodom. Ni Lohd eh kilangirahda, e ahpw uhda pwehn tuhwong ira oh poaridiong nanpwel.+ 2 Oh e nda: “Maing ei kaun ko, kumwa kalahngan oh ketido nan imwen sapwellimamwa ladu oh pweidi pwohnget oh mweidohng emen en widenda nehmwa kan. Kumwa nek sangkenei pirida oh usehla amwa seiloak.” Ira eri sapeng: “Soh, se pahn pweidi ni wasahn tuhpenehn kahnimwo.” 3 Ahpw e uhdahn ngihtehtehkiong ira kahrehda ira iangada ih kohla ni imweo. Ih eri wiahiong ira kamadipw ehu, oh e umwunda pilawa me sohte doal ihs, oh ira ahpw sak.
4 Mwohn ara pahn wendi meir, ohl en kahnimwo—ohl en Sodom kan sang kisin pwutak lel ohl mah kan, irail koaros—kapilpene ihmwo ni moromor en pwihn ehu. 5 Oh irail ahpw wie liklikwerih Lohd oh ndindaiong ih: “Ia ohl ako me kohdo rehmw pwohnget? Wahieirahdo pwe sen wia nsenen pwopwoud rehra.”+
6 Lohd ahpw kohieila rehrail ni wenihmwo, oh ritingedi wenihmwo. 7 Ih eri nda: “Riei ko, menlau dehr wia soangen tiahk suweden. 8 Menlau, mie nei serepein riemen me saikinte wia nsenen pwopwoud rehn ohl emen. Menlau, mweidohng ie I en wahieirahdo rehmwail pwe kumwail en wiahiong ira dahme kumwail mwahuki. Ahpw dehr wia mehkot ong ohl pwukat, pwe ira kohdohn rapahki perepara* pahn pwelengen imweiet.”+ 9 Irail eri nda: “Keisang men!” Oh re pil doula nda: “Ih mehn liki men me kohdohn kousoan wasaht, ahpw e song en kopwung kitail! Met se pahn wiahiong uhk suwedsang dahme se pahn wiahiong irao.” Irail eri mwutumwutehng* Lohd oh keikeidahla pwehn kauwehla wenihmwo. 10 Ohl ako me mi nan ihmwo eri doahkieila oh waikolongodo Lohd rehra nan ihmwo, ira eri ritingedi wenihmwo. 11 Ira ahpw karotongehla ohl ako me mi ni wenihmwen ihmwo, sang me keieu tikitik lel me keieu lapalap, irail eri pwangahkihda rapahki wenihmwo.
12 Ohl ako eri idek rehn Lohd: “Mie me pil iang uhk mi wasaht? En noumw serepein kan ar pwoud, noumw pwutak kan, noumw serepein kan, oh noumw aramas koaros nan kahnimw wet, wairailsang wasaht! 13 Pwe se pahn kamwomwala wasaht, pwehki kaulim ong tohn kahnimw wet inenen lalaudla mwohn silangin Siohwa,+ kahrehda Siohwa ketin poaroneikitodo pwehn kamwomwala kahnimw wet.” 14 Lohd eri kohieila oh tepida koasoiong ohl ako me pahn pwoudiki nah serepein ko,* oh e kin ndinda: “Mwadang! Pedoisang wasaht, pwehki Siohwa pahn ketin kamwomwala kahnimw wet!” Ahpw ohl pwukat medewe me e wie kamwakamwan.+
15 Ni wasa eh rarahnpeseng, tohnleng ko ahpw tepida keruwahda Lohd, ndinda: “Mwadang! Kahrehda omw pwouden oh noumw serepein riemen en me mi rehmw, pwe ke de iang koakoahksang pwehki sapwung en kahnimw wet!”+ 16 Ni eh wie pwapwandseli, a pwehki Siohwa ketin poakehla ih,+ ohl ako eri koledi peho oh pehn eh pwoudo oh pehn nah serepein riemeno, oh ira kahreieila oh kihdi ih likin kahnimwo.+ 17 Ni ahnsowohte me ira kahreiraildo ni irepen kahnimwo, emen ira ahpw nda: “Tang pwe ken mourla! Dehr sohpeila mwurimw+ oh dehr uhdi nan wasa kan me kisehn sahpwet!+ Tangalahng wasa nahnahn kan pwe ke de iang koakoahksang!”
18 Lohd eri patohwanohng ira: “Maing Siohwa, menlau kaidehn wasao! 19 Komw ketin kupwurelahr sapwellimomwi laduet oh kasalehiongiehier kadek laud* sang ni omwi ketin mweidohng ie I en momour,+ ahpw I sohte kak tangala wasa nahnahn kan pwehki I masak me kahpwal pahn kakete lel ie oh I pahn mehla.+ 20 Eri, kisin kahnimwen me keren oh I kak tangala mwo; wasa tikitik kis mwo. Komw kupwurkalahngan oh ketin mweidohng ie I en tangala mwo. Wasa tikitik kis mwo. Eri I ahpw pahn kak pitila.” 21 Ih eri ketin mahsanihong ih: “Me mwahu, I pil pahn kapwaiada omw pekipeken+ ni ei sohte pahn kamwomwala kisin kahnimwen me ke koasoakoasoiahn.+ 22 Mwadang! Tenge mwo, pwehki I sohte kak wia mehkot lao ke lel mwo!”+ Ihme kahrehda e kahdaneki kisin kahnimwo Soar.*+
23 Ketipino dakadahier pohn sahpwo ni Lohd eh lel Soar. 24 Siohwa eri ketin kamwerehdi suwepel oh kisiniei pohn Sodom oh Komora—e kohsang rehn Siohwa, sang nanleng.+ 25 E ketin kamwomwala kahnimw pwukat, ei, sahpwo pwon iangahki tohn kahnimw ko koaros oh tuhke koaros nan sahpwo.+ 26 Ahpw en Lohd eh pwoud, me mi mwurio, ahpw kilengla mwuri, oh e wiahla uhr soahl.+
27 Eipraam eri sangkenei pirida oh kohla wasa me e kesihnen ie mwoweo mwohn silangin Siohwa.+ 28 Ni eh kilengdilahng Sodom oh Komora oh sahpwo pwon, e ahpw kilangada mehkot kamasepwehk. Ediniei mosul kohkohda sang sahpwo duwehte ediniei mosul en wasahn uhmw!+ 29 Eri ni ahnsou me Koht ketin kamwomwala kahnimw kan en sahpwo, Koht ketin tamataman Eipraam ni eh ketin kahrehsang Lohd nan kahnimw kan me e ketin kamwomwala, kahnimw kan me Lohd kin koukousoan ie.+
30 Mwuhr Lohd ahpw kohdahla sang Soar iangahki nah serepein riemeno oh irail kousoanla nan wasa nahnahn kan,+ pwehki e masak mi Soar.+ Ih eri kousoanla nan pwoaren paip ehu iangahki nah serepein riemeno. 31 Oh me laudo ahpw ndaiong me tikitiko: “Ata pahpao likeilapalahr, oh sohte ohl emen sahpwet me kita pahn pwoudikihda nin duwen me aramas kin wia. 32 Kohdo, kita kihong ata pahpao wain pwehn nim, oh kita wendi reh pwe kita en neitikiong ata pahpao.”
33 Eri nipwongo ira kihkihong ara pahpao wain pwehn nim; eri me laudo kohlongala oh wendi rehn eh pahpao, e ahpw sohte ese iahd me nah serepeino wendi reh oh iahd me serepeino pwourda. 34 Eri mandahn rahno, me laudo ndaiong me tikitiko: “I wendi rehn ei pahpao nipwongo. Kita pil kihong ih wain en nim pwohnget. Kowe eri kohlongala oh wendi reh pwe kita en neitikiong ata pahpao.” 35 Eri pwohngo ira pil kihkihong ara pahpao wain pwehn nim; me tikitiko eri kohlongala oh wendi reh, e ahpw sohte ese iahd me nah serepeino wendi reh oh iahd me serepeino pwourda. 36 Kahrehda nein Lohd serepein ko koaros liseianohng ara pahpao. 37 Me laudo eri naitikihada pwutak emen oh kihong ede Mohap.+ Ih me wia semen mehn Mohap kan rahnwet.+ 38 Me tikitiko pil naitikihada pwutak emen oh e kihong ede Penami. Ih me wia semen mehn Ammon kan+ rahnwet.
20 Eipraam eri kasausang eh impwalo wasao+ kolahng sapwen Nekep oh kousoanla nanpwungen Kades+ oh Sur.+ Nindoken eh wie koukousoan* nan Kerar,+ 2 Eipraam kin pwurupwurehng ndahki duwen eh pwoud Sara: “Ih riei lih.”+ Eri Apimelek nanmwarkien Kerar ahpw ileklahng Sara en kohdo reh.+ 3 Mwurin mwo, Koht ahpw ketin pwarohng Apimelek nipwong nan ouraman ehu oh ketin mahsanihong: “Ke rasehng aramas mehla men pwehki lih me ke kihsango,+ pwehki e pwopwoud oh ih ahn emen ohl tohrohr.”+ 4 Ahpw Apimelek saikinte doahke ih.* Eri e patohwan: “Maing Siohwa, komw pahn ketin kemehla aramas koaros nan wehi ehu mendahki ar mwakelekel?* 5 E sou ndaiong ie, ‘Ih riei lih,’ oh lihet sou pil nda, ‘Ih riei ohl’? I wia met ni mohngiong mehlel. I sohte ese me I wiewia mehkot sapwung.” 6 Koht mehlelo eri ketin mahsanihong ih nan ouramano: “I ese me ke wia met ni mohngiong mehlel, kahrehda I kauhiukedi sang wia dihp ong ie. Ihme kahrehda I sohte mweidohng uhk ken doahke ih. 7 Eri met kapwurehla en ohlo pwouden, pwe ih soukohp men,+ oh e pahn kapakapkin uhk ni ngidingid+ oh ke pahn momourte. Ahpw ma ke sohte pahn kapwurehla ih, ken ese me ke uhdahn pahn mehla, kowe oh noumw kan koaros.”
8 Apimelek eri sangkenei pirida oh ekerodo nah ladu kan koaros oh padahkihong irail mepwukat koaros, irail ahpw masepwehkada douluhl. 9 Apimelek eri ekerodo Eipraam oh ndaiong ih: “Dahme ke wiahkihong kiht met? Dihp dahieu me I wiahiong uhk me kahrehda ke pahn wadohng ie oh ei wehi soangen dihp laud wet? E sohte pwung dahme ke wiahiongiehn.” 10 Apimelek eri doulahte ndaiong Eipraam: “Ia kahrepen omw wia met?”+ 11 Eipraam eri sapengki: “Pwehki I ndaiong pein ngehi, ‘Uhdahn sohte lemmwin Koht wasaht, oh irail pahn kemeiehla pwehki ei pwoudo.’+ 12 Oh pil, uhdahn riei ih, nein ei pahpao serepein a kaidehn nein ei nohno serepein, oh e wiahla ei pwoud.+ 13 Eri ni Koht eh ketin mahsanihong ie I en kohkohsang ni imwen ei pahpao oh seiloakseli wasa kan,+ I ahpw ndaiong ih: ‘Iet mwomwen omw pahn kin kasalehiong ie limpoak loalopwoat: Wasa koaros kita pahn kin kohla ie, ke pahn kin ndahkin ie, “Ih riei ohl.”’”+
14 Apimelek eri ale sihpw oh kou oh ladu ohl oh lih kei oh kihong Eipraam, oh e kapwurehla eh pwoud Sara reh. 15 Apimelek pil nda: “Ih sapweien met. Kousoanla wasa koaros me ke mwahuki.” 16 Oh e ndaiong Sara: “Kilang, I kihong riomw ohlo mwohni silper 1,000.+ Ih kadehdepen omw mwakelekel ong irail koaros me mi rehmw oh mwohn aramas koaros, oh sohte karaunpomw.” 17 Eipraam eri tepida kapakap ni ngidingid ong Koht mehlelo, oh Koht ketin kamwahwihala Apimelek oh eh pwoudo oh nah lidu serepein ko, oh irail ahpw tepida naineki seri kan; 18 pwe Siohwa ketin kahrehiong lih koaros nan imwen Apimeleko en depwenla pwehki Sara, en Eipraam pwoudo.+
21 Siohwa eri ketin tamanda Sara nin duwen me e ketin mahsanih, oh Siohwa ketin wiahiong Sara dahme e ketin inoukidahr.+ 2 Sara eri liseianda+ oh naitikihada pwutak emen ong Eipraam ni eh likeilapalahr, ni ahnsou me Koht ketin inoukihong ih.+ 3 Eipraam eri kihong eden nah pwutak me Sara naitikihongo, Aisek.+ 4 Oh Eipraam sirkumsaisihala nah pwutak Aisek ni eh mahkier rahn waluh, duwehte me Koht ketin kehkehlingkihong ih.+ 5 Eipraam sounpar 100 ni ahnsou me nah pwutak Aisek ipwidi. 6 Sara eri nda: “Koht ketikidohng ie kouruhr; eri koaros me rong met pahn iang ie kouruhr.”* 7 E pil doula nda: “Ihs me kakete ndaiong Eipraam, ‘Sara uhdahn pahn kadihdi seri kan’? Ahpw met I naitikihadahr pwutak emen ong ih ni eh likeilapalahr.”
8 Serio eri kekeirda oh mweisang dihdi, oh Eipraam wiahda lapalahn kamadipw ehu ni rahn me Aisek mweisang dihdio. 9 Ahpw Sara tehkada me nein Akar+ mehn Isipo pwutak me e naitikihong Eipraamo, kin kapailoke Aisek.+ 10 Ih eri ndaiong Eipraam: “Kasarehla lih lidu menet oh nah pwutaken, pwe nein lih lidu menet nah pwutaken sohte pahn iang nei pwutak Aisek ale eh sohso!”+ 11 Ahpw Eipraam uhdahn nsensuwedkihla dahme Sara ndahki duwen nah pwutako.+ 12 Koht eri ketin mahsanihong Eipraam: “Ke dehr nsensuwedkihla dahme Sara ndindaiong uhk duwen pwutako oh noumw lih liduwo. Rong ih,* pwe me pahn adaneki kadaudokomw pahn kohsang rehn Aisek.+ 13 A me pid duwen nein lih liduwo nah pwutako,+ I pahn pil wiahda wehi ehu sang kadaudoke kan,+ pwehki ih kadaudokomw.”
14 Eipraam eri sangkenei pirida oh ale pilawa oh ehden pihl* ehu oh kihong Akar. Ih eri kihdi mepwukat pohn pwopwen Akaro oh kadarala iangahki nah pwutako.+ Liho eri kohla oh kohkohseli nan sapwtehn en Peersipa.+ 15 Pihl me mi nan ehdo ahpw nekila, ih eri kihdiong pwutako pahn ehu kisin tuhke ko. 16 Ih eri keila oh mwohndi ekis dohlahsang,* pwehki e nda: “I sohte men kilang pwutaket eh pahn mehla.” Eri, e mwohndi ekis dohla oh tepida sengiseng laud.
17 Koht eri ketin karongehda ngilen pwutako,+ oh sapwellimen Koht tohnlengo ahpw likwerih Akar sang nanleng oh ndaiong ih:+ “Akar, dahme ke wie sengisengki? Ke dehr masak, pwe Koht ketin karongeier ngilen pwutako sang wasa me e mihmi ieo. 18 Uhda, pwekada pwutaken oh koledi, pwe I pahn wiahiong ih en wiahla wehi laud ehu.”+ 19 Koht eri ketin kapehdpeseng pwoaren mese ko oh e kilangada pwarer en pihl ehu, ih eri kohla oh idipada ehden pihlo oh kanimpile pwutako. 20 Oh Koht kin ketin ieiang pwutako+ ni eh wie kekeirda. E kin kousoan nan sapwtehno oh wiahla sounkesik men. 21 E kousoanla nan sapwtehn en Paran,+ oh eh nohno kihong ih en pwoudkihla lih emen me kohsang nan sapwen Isip.
22 Ni ahnsowo Apimelek oh Pikol, kaunen nah karis en sounpeio, ahpw ndaiong Eipraam: “Koht kin ketin ieiang uhk ni soahng koaros me ke kin wia.+ 23 Eri, kahukihong ie wasaht mwohn silangin Koht me ke sohte pahn pitihiehdi oh nei seri kan oh kadaudokei kan, oh ke pahn kasalehiong ie oh sahpw me ke kousoan loaleo limpoak loalopwoat duwehte me I kasalehiong uhk.”+ 24 Eipraam eri nda: “I kahukihla met.”
25 Ahpw, Eipraam kaulimkihong Apimelek duwen pwarer en pihl me nein Apimelek ladu kan adihasangehr.+ 26 Apimelek eri sapengki: “I sohte ese ihs me wia met; ke sohte padahkihong ie duwen met, oh I sohte rong mehkot lao lel rahnwet.” 27 Eipraam eri ale sihpw oh kou oh kihong Apimelek, ira eri wiahda inou lap ehu. 28 Ni ahnsou me Eipraam katohrehsang sihmpwul lih isimen sang ni pelin sihpwo, 29 Apimelek pa ndaiong Eipraam: “Dahme kahrehda ke katohrehla sihmpwul lih isimen pwukat?” 30 Eipraam eri nda: “Ke pahn ale sihmpwul lih isimen pwukat sang nan pehiet pwehn wia mehn kadehde me ngehi me weirada pwarer wet.” 31 Ihme kahrehda e kahdaneki wasao Peersipa,*+ pwehki ira koaros kahula wasao. 32 Ira eri wiahda inou lap ehu+ nan Peersipa. Mwurin mwo Apimelek oh Pikol kaunen nah karis en sounpeio eri pwurala nan sapwen mehn Pilisdia kan.+ 33 Mwurin mwo Eipraam padokedi tuhkehn damarisk pwoat nan Peersipa, oh wasao e likweriong mwaren Siohwa,+ Koht soutuk.+ 34 Oh Eipraam koukousoan* nan sapwen mehn Pilisdia kan erein ahnsou reirei.*+
22 Eri mwurin met Koht mehlelo ahpw ketin song Eipraam,+ oh e ketin mahsanihong ih: “Eipraam!” Ih eri sapeng, patohwan: “Iet ngehi maing!” 2 Koht ahpw ketin mahsanih: “Menlau, ale noumw pwutaken Aisek,+ noumw iehros me ke kin uhdahn poakohng,+ oh seiloaklahng sapwen Moria+ oh meirongkihla ih nin duwen meirong isihs ehu pohn ehu nahna ko me I pahn kasalehiong uhk.”
3 Eipraam eri sangkenei pirida oh kaunopada were dongkio oh wahda nah ladu riemen oh nah pwutak Aisek. Ih eri wesehda tuwien meirong isihs, ih eri mwesellahng wasa me Koht mehlelo ketin padahkihong iho. 4 Ni kesiluhwen rahno Eipraam ahpw sarada oh kilengla wasao sang wasa doh. 5 Eipraam eri ndaiong nah ladu ko: “Kumwa mihmihte wasaht rehn dongkiet, a ngehi oh pwutaket pahn kohla mwo oh wia kaudok oh pwurodo rehmwa.”
6 Eipraam eri ale tuwien meirong isihs ko oh kidahng pohn nah pwutako Aisek. Ih eri ale kisinieio* oh naipo, oh ira dodouluhlla. 7 Aisek eri ndaiong semeo Eipraam: “Ipa!” A e sapengki: “Dah mwo, e nei pwutak!” Aisek ahpw pil nda: “Iet kisinieio oh tuwi ko, a ia sihpw mehn meirong isihsen?” 8 Eipraam eri sapeng, nda: “Nei pwutak, Koht pahn pein ketikihda sihpw mehn meirong isihs.”+ Ira koaros eri dodouluhlla.
9 Ira eri lella wasa me Koht mehlelo ketin padahkihongo, oh Eipraam kauwada pei sarawi ehu wasao oh koasoanediong tuwi ko powe. E ahpw salihedi peh oh nehn nah pwutak Aisek oh kidahng pohn tuwi ko pohn pei sarawio.+ 10 Eipraam eri doahkalahng naipo pwehn kemehkihla nah pwutako.+ 11 Ahpw sapwellimen Siohwa tohnlengo likwerlahng ih sang nanleng oh nda: “Eipraam, Eipraam!” A e sapengki: “Iet ngehi maing!” 12 E ahpw nda: “Ke dehpa kamedekihala pwutaken, oh ke dehpa wiahiong ih mehkot, pwe met I eseier me ke kin lemmwiki Koht pwehki ke sohte koledihsang ie noumw pwutaken, noumw iehrosen.”+ 13 Eipraam eri kilengla, oh mie sihpw wol men me mihte mwowe me kode ko tengala nanpwungen kisin rahntuhke kei. Eipraam eri kohla oh ale sihpw wolo oh wiahkihda meirong isihs wiliandi nah pwutako. 14 Eipraam eri kihong eden wasao Siohwa-saira.* Ihme kahrehda leledo rahnwet aramas kin nda: “Ni nahnahn Siohwa, E pahn ketikihda dahme anahn.”+
15 Sapwellimen Siohwa tohnlengo ahpw likweriong Eipraam keriapak sang nanleng, 16 oh nda: “Siohwa ketin mahsanih,+ ‘I kahukihla ni mwarei me pwehki ke wiadahr met oh sohte koledi noumw pwutaken, noumw iehrosen,+ 17 I uhdahn pahn kapaiaiukada oh I uhdahn pahn kangederehla kadaudokomw duwehte usuhn nanleng oh pihken oaroahr kan,+ oh kadaudokomw pahn koledi ewen kelen kahnimw en eh imwintihti kan.+ 18 Oh pwehki kadaudokomw+ wehi koaros en sampah pahn ale kapai ehu ong pein irail pwehki ke rong kapitiei.’”+
19 Mwurin mwo Eipraam pwurala rehn nah ladu ko, irail eri pwuralahng Peersipa;+ oh Eipraam kin koukousoan Peersipa.
20 Mwurin met pakair ahpw kolahng Eipraam: “Milka pil naitikihong Nahor riomw ohlo pwutak kei:+ 21 Nah mesenih Us, rie pwutak Pus, Kemuel semen Aram, 22 Kesed, Aso, Pildas, Sidlap, oh Peduel.”+ 23 Peduel nainekihda Repeka.+ Milka naitikihada pwutak welimen pwukat ong Nahor rien Eipraam. 24 En Nahor pekehi me adaneki Reuma, pil naitikihada pwutak kei: Tepa, Kaam, Taas, oh Maaka.
23 Sara momourki sounpar 127; ih met uwen werei en eh mour.+ 2 Sara mehla nan Kiriad-arpa,+ me iei Ipron,+ nan sapwen Kenan,+ Eipraam ahpw tepida mwahieiki oh sengisengki Sara. 3 Eipraam eri uhdahsang mwohn paliweren eh pwoudo oh ndaiong kadaudok en Ed kan:+ 4 “Ngehi mehn liki men oh kin kousoan nanpwungamwail.+ Kihong ie pelien sahpw ehu pwehn wia wasahn seridi nan sapwamwailen, pwe I en kak sarepedi paliweren ei pwoudo.” 5 Kadaudok en Ed ko ahpw sapengki Eipraam: 6 “Maing at kaun, komw karongei kiht mahs, se ese me komwi kaun emen me Koht ketin pilada.*+ Komw kak sarepedi paliweren omw pwoudo nan wasa me keieu mwahu nan at wasahn seridi kan. Sohte emen reht pahn koledihsang komwi eh wasahn seridi pwe komwi en dehr sarepedi paliweren omw pwoudo.”
7 Eipraam eri uhda oh poaridiong tohn sahpwo, ong kadaudok en Ed ko,+ 8 oh ndaiong irail: “Ma kumwail pwungki I en sarepedi paliweren ei pwoudo, a kumwail rong ie mahs oh peki rehn Epron nein Sohar 9 en netikihong ie pwoaren paip en Makpela me e sapweniki, me mihte ni keilen sapweo. En netikihong ie mwohmwail ni uwen mwohni silper+ ong pweinen pwoaren paipo, pwe I en kak sapweniki wasahn seridi.”+
10 Epron emen kadaudok en Ed oh e wie mwomwohd nanpwungarail. Epron ahpw sapeng Eipraam ni ar rongorong, oh mwohn koaros me pedolong ni ewen kelen eh kahnimwo,+ nda: 11 “Soh, maing ei kaun! Karongei ie mahs. I pahn kihong komwi sahpwo oh pwoaren paipo me mi wasao. I pahn kihong komwi mepwukat mwohn nei aramas akan. Sarepedi paliweren omw pwoudo.” 12 Eipraam eri poaridiong mwohn tohn sahpwo 13 oh ndalahng Epron, ni aramas ako ar rongorong: “Ma komw kak, a komw karonge ie mahs! I pahn kihong komwi uwen mwohni silper ong pweinen sahpwo. Ale pweinehn, pwe I en kak sarepedi paliweren ei pwoudo wasao.”
14 Epron eri sapengki Eipraam: 15 “Maing ei kaun, karongei ie mahs. Pweinen sahpwet pahn mi ni uwen silper sekel* 400, ahpw dahme mie nanpwungata? Eri sarepedi paliweren omw pwoudo.” 16 Eipraam eri pwungki dahme Epron ndao, oh Eipraam paunih oh kihong uwen mwohni silper me e koasoiao ni kadaudok en Ed ko ar rongorong, silper sekel* 400 nin duwen koasoandien paun me kin wiawi rehn sounnetinet kan.+ 17 Ihme kahrehda sapwen Epron nan Makpela, me mi mwohn Mamre—sahpwo oh pwoaren paip me mi loale oh tuhke koaros nan irepen sahpwo—wiahla 18 sapwen Eipraam me e pwainda mwohn mesen kadaudok en Ed ko oh mwohn aramas koaros me mi ni ewen kelen eh kahnimwo. 19 Mwurin mwo Eipraam sarepedi eh pwoud Sara nan pwoaren paip en Makpela, me mi mwohn Mamre, me iei Ipron, nan sapwen Kenan. 20 Eri, kadaudok en Ed ko kihong Eipraam sahpwo oh pwoaren paip me mi loaleo, pwehn wia wasahn seridi.+
24 Eipraam inenen likeilapalahr oh Siohwa ketin kapaiahda Eipraam ni mehkoaros.+ 2 Eipraam eri ndaiong nah ladu me keieu mah nan imweo, me kin apwahpwalih mehkoaros me e ahneki:+ “Menlau kihdiong pehmwen pahn tepin dengeie, 3 oh I pahn kahrehiong uhk ken kahula mwohn silangin Siohwa, Koht en nanleng oh Koht en sampah, me ke sohte pahn alehda en nei pwutako eh pwoud sang rehn serepein en Kenan kan, irail kan me kin kousoan limwahi.+ 4 Ke pahn kohla nan uhdakeio oh rehn kisehi kan+ oh ale en nei pwutak Aisek eh pwoud.”
5 Laduwo ahpw ndaiong ih: “A ia duwen ma liho sohte men iang ie kohdo nan sahpwet? I en kapwurehla noumw pwutako nan sahpw me komw kohsang ieo?”+ 6 Eipraam ahpw sapengki: “Kanahieng pwe ken dehr wahla nei pwutako wasao.+ 7 Siohwa Koht en nanleng, me ketikiniesang nan imwen ei pahpao oh sang nan sapwen kisehi ko+ oh me mahsanihong ie oh ketin kahukihong ie:+ ‘I pahn kihong kadaudokomw+ sahpw wet,’+ e pahn ketin kadar sapwellime tohnleng mwohmw,+ oh ke uhdahn pahn alehda en nei pwutako eh pwoud sang wasao.+ 8 Ahpw ma liho sohte men iang uhk kohdo, ke pahn saledeksang inou wet me ke pahn kahukihla. Ahpw ke sohte pahn wahla nei pwutako wasao.” 9 Laduwo eri kihdiong peho pahn tepin dengen Eipraam eh soumaso, oh kahukihong ih duwen met.+
10 Laduwo eri wahda nein eh soumaso kamel ehk ko oh mweselda. E wahda soangen kepwe mwahu koaros sang rehn eh soumaso. Ih eri kohkohla Mesopodamia, kahnimw en Nahor. 11 Ih eri kommoalehdi kamel ko ni pwarer en pihlo likin kahnimwo. Eri, wasa pahn soutikpenehr, ahnsou me lih akan kin kohieila oh idipil. 12 Ih eri patohwan: “Siohwa Koht en ei soumas Eipraam, komw kupwurkalahngan oh ketin mweidohng ie I en pweida rahnwet, oh komw ketin kasalehiong ei soumas Eipraam sapwellimomwi limpoak loalopwoat. 13 Iet ngehi wie kesikesihnen ni utuhnpihlet, oh peinakapw kan en kahnimw wet kohkohieidohng idipil. 14 Eri, peinakapw me I pahn ndaiong, ‘Menlau kihdi noumw sahen pihl en pwe I en nimpil mahs,’ oh ma e sapengki, ‘Komw nimpil, oh I pil pahn kanimpile noumw kamel kan,’ ma met pahn wiawi, iei ih me komw pahn ketin pilada ong sapwellimomwi ladu Aisek; oh sang ni met komw ketin kehsehkin ie me komw ketin kasalehiong ei soumaso sapwellimomwi limpoak loalopwoat.”
15 Mwohn eh kanekehla eh koasoi, Repeka weuwa kohieido eh sahen pihlo pohn pwopweo. Repeka nein Peduel,+ Peduel nein Milka,+ en Nahor+ eh pwoud, Nahor rien Eipraam. 16 Peinakapwo inenen kaselel oh ih meipwon men; saikinte ohl emen me wia nsenen pwopwoud reh. E kohdihla ni utuhnpihlo, audehda nah sahen pihlo, oh pwuradahdo. 17 Laduwo eri mwadangete tangala reh oh ndaiong: “Menlau kihdo mahs nimei ekis pihlen sang nan noumw sahen.” 18 Ih eri sapengki: “Komw nimpil, maing ei kaun.” Ih eri mwadangete kihdihsang eh saho pohn pwopwe oh kanimpile. 19 Mwurin eh kanimpile, e ahpw nda: “I pahn pil idipodohng noumw kamel kan pihl lao re medla.” 20 Ih eri mwadangete wudekihdi nah sahen pihlo nan deupen pihl laudo oh kin pwurupwurehng tangala ni pwarero pwehn idipil, oh e kin wie idihdipodohng nah kamel ko koaros pihl. 21 Erein ahnsowo pwon ohlo nennenlahte kangkakil ih, pwehki e pwuriamweikihla eh kilang dahme wiawio oh medemedewe ma Siohwa ketin wiahiong eh seiloako en pweida de soh.
22 Ni kamel ko ar nimpilier, ohlo ahpw kihong ih tiati kohl en tumwe ehu me toutouki elep en sekel* oh luwou kohl riau me toutouki sekel* eisek, 23 e ahpw nda: “Menlau ndaiong ie, nein ihs kowe? Mie wasa nan imwen omw pahpao me se kak pweidi ie pwohnget?” 24 Repeka eri ndaiong ih: “Ngehi nein Peduel+ oh ei pahpao nein Milka oh Nahor.”+ 25 Oh e pil nda: “Mie reh meng oh tahpw tohto reht ong kamel kan oh pil mie wasa me kumwail kak pweidi ie pwohnget.” 26 Ohlo eri dairukedi oh lukupoardiong mwohn silangin Siohwa 27 oh patohwan: “Kaping en kohwong Siohwa, Koht en ei soumas Eipraam, pwe e sohte ketin kesehla sapwellime limpoak loalopwoat oh lelepek ong ei soumaso. Siohwa ketin kahluwaielahng nan imwen rien ei soumaso.”
28 Peinakapwo eri tangala ndaiong tohnimwen eh nohno duwen mepwukat. 29 Mie rien Repeka ohl emen me adaneki Lapan.+ Lapan eri tangala rehn ohl me mi likio ni utuhnpihlo. 30 Ni eh kilangada tiati en tumwe oh luwou ko ni pehn rie serepeino oh rongada rie serepein Repeka eh nda, “Iet me ohlo ndaiong iehn,” e ahpw kohla tuhwong ohlo, me kesikesihnente wasao limwahn kamel ko ni utuhnpihlo. 31 E ahpw nda: “Komw ketido, komwi me Siohwa ketin kapaiahda. Dahme komw kesikesihnenki wasahn? I kaunopadahr ihmwo oh dewen kamel kan.” 32 Ohlo eri kohlongala nan ihmwo, oh e* lapwahda kamel ko oh kihong kamel ko reh meng oh tahpw oh kihong pihl mehn widenda nehn ohlo oh ohl ako me iang ih. 33 Ahpw, ni ahnsou me mwenge ko koasoansoandier mwowe, ohlo ahpw nda: “I sohte pahn mwenge lao I ndaiong uhk dahme I pahn nda.” Lapan eri sapengki: “Nna, komw kasalehda!”
34 Ohlo ahpw nda: “Ngehi nein Eipraam ladu.+ 35 Oh Siohwa uhdahn ketin kapaiahda ei soumaso, oh e ketin kahrehiong eh inenen kepwehpwehla ni eh ketikihong ih sihpw oh kou, silper oh kohl, ladu ohl oh lih akan, kamel oh dongki kan.+ 36 Oh pil Sara, en ei soumaso eh pwoud, naitikihada pwutak emen ong ei soumaso mwurin eh likeilapalahr.+ Ei soumaso pahn kihong ih mehkoaros me e ahneki.+ 37 Eri ei soumaso kahrehiong ie I en kahula oh nda: ‘Ke sohte pahn alehda en nei pwutako eh pwoud sang rehn serepein en Kenan kan, me sapwarail me I koukousoan loale.+ 38 Soh, pwe ke pahn kohla ni imwen ei pahpao oh rehn ei peneinei,+ oh ke uhdahn pahn ale en nei pwutako eh pwoud.’+ 39 Ahpw I ndaiong ei soumaso: ‘Ia duwen ma liho sohte men iang ie kohdo?’+ 40 E ahpw ndaiong ie: ‘Siohwa, me I kin wie papah*+ pahn ketin poaronehdo sapwellime tohnleng+ rehmw oh e uhdahn pahn ketin kahrehiong uhk ken pweida nan omw seiloak, oh ke uhdahn pahn alehda en nei pwutaket eh pwoud sang rehn ei peneinei oh sang ni imwen ei pahpao.+ 41 Ke pahn saledek sang omw inou me ke kahukihong ieo ma ke kohla rehn ei peneinei oh irail sohte pahn kihong uhk serepeino. Met pahn kasaledekeiukala sang omw inowo.’+
42 “Eri ni ei leledo ni utuhnpihlo rahnwet, I ahpw patohwan: ‘Maing Siohwa, Koht en ei soumas Eipraam, ma komw pahn ketin wiahiong ei seiloak en pweida, 43 iet ngehi kesikesihnen ni utuhnpihl pwoat. Eri, dahme pahn wiawi iei ni peinakapw men+ eh pahn kohieidohng idipil, I pahn nda, “Menlau kihong ie ekis pihlen sang nan noumw sahen pwe I en nim,” 44 oh e pahn ndaiong ie, “Komw nimpil, oh I pahn pil idipodohng noumw kamel kan pihl.” Iei lih menet me Siohwa ketin pilada ong nein ei soumaso pwutak.’+
45 “Mwohn ei kanekehla ei kapakap ni ngihl tikitik, Repeka pa weuwa kohieido nah saho pohn pwopweo, ih eri kohdihla ni utuhnpihlo oh tepida idipil. Ngehi eri ndaiong ih: ‘Menlau, kihdo nimei ekis pihlen.’+ 46 Eri, e mwadangete kihdihsang eh saho pohn pwopweo oh nda: ‘Komw nimpil,+ oh I pil pahn kanimpile noumw kamel kan.’ Ngehi eri nimpil, oh e pil kanimpile kamel ko. 47 Mwurin mwo I ahpw idek reh, ‘Nein ihs kowe?’ A e sapengki, ‘Ngehi nein Peduel, ei pahpao nein Nahor oh Milka.’ Ngehi eri kihong tiatio ni tumwe oh luwou ko ni peh ko.+ 48 Ngehi eri dairukedi oh lukupoardiong mwohn silangin Siohwa oh kapinga Siohwa, Koht en ei soumas Eipraam,+ me ketin kahluwaielahng nan ahl pwung pwe I en ale nein rien ei soumaso nah serepein ong nah pwutak. 49 Eri komw mahsanihong ie ma komw kupwurki kasalehiong ei soumaso limpoak loalopwoat oh lelepek; a ma soh, komw pil mahsanihong ie, pwe I en ese dahme I pahn wia.”*+
50 Lapan oh Peduel eri sapengki: “Met sang rehn Siohwa. Se sohte kak nda ei de soh ong komwi.* 51 Eri iet Repeka. Komw ale ih oh mweselda, oh en pwoudikihda en nein omw soumaso pwutak, duwehte me Siohwa ketin mahsaniher.” 52 Ni nein Eipraam laduwo eh rongada arail lokaia ko, e ahpw mwadangete poaridiong nanpwelo mwohn silangin Siohwa. 53 Laduwo eri tepida kihiei soahng kan me wiawihkihda silper oh kohl oh likou kei oh kihong Repeka, oh e kihong rie pwutako oh eh nohno dipwisou kesempwal kei. 54 Mwurin mwo ih oh ohl ako me iangih ahpw mwenge oh nim, oh re pweidi wasao nipwongo.
Ni eh pwourda nimensengo, e ahpw nda: “Mweidohng ie I en pwurala rehn ei soumaso.” 55 Rien Repeka pwutako oh eh nohno ahpw nda: “Mweidohng peinakapwen en mihmihte mahs reht rahn eisek. A mwuhr, e kak kohkohwei.” 56 Ahpw e ndaiong ira: “Kumwa dehr koliehdi, pwe Siohwa ketin wiahiong ei seiloaket eh pweida. Kadariehla pwe I en pwurala rehn ei soumaso.” 57 Ira eri nda: “Kitail ekerodo peinakapwo oh idek reh.” 58 Ira ahpw ekerodo Repeka oh ndaiong ih: “Ke pahn iangada ohl menet kohkohla?” E ahpw sapengki: “I men iang kohla.”
59 Irail eri kadarala Repeka*+ oh lih me kadihdihadao*+ oh nein Eipraam laduwo oh nah ohl ako. 60 Irail eri kapaiahda Repeka oh ndaiong ih: “Riat serepein, noumw seri kan en tohtohkihla meh kid kei pahn pak nen,* oh kadaudokomw en koledi ewen kehl* en irail kan me kin kailongkin irail.”+ 61 Repeka oh nah sounpapah serepein kan ahpw uhda oh karadahng pohn kamel ko, oh idawehnla ohlo. Laduwo eri wahda Repeka kohkohla.
62 Ahnsowo Aisek pwurodosangehr ni ahl en Peer-leiai-roi,+ pwe e kin kousoan nan sapwen Nekep.+ 63 Ni eh kohkolahng nin soutik, Aisek ahpw wie alialu nan mohso pwehn doudouloale soahng kei.+ Ni eh kilengla, e ahpw kilangada kamel ko ar wie kohkohdo! 64 Ni Repeka eh kilengla, e ahpw kilangada Aisek, oh e mwadangete keredihsang pohn kamelo. 65 E ahpw idek rehn laduwo: “Ihs ohl me alialu kohdo nan mohso pwehn tuhwong kitail?” Laduwo ahpw nda: “Ih ei soumaso.” Repeka eri ale eh koaduhpwelo pwehn pwainkihdi ih. 66 Laduwo eri padahkihong Aisek mehkoaros me e wiadahr. 67 Mwurin mwo Aisek ahpw kahrehlong ih nan impwal en eh nohno, Sara.+ Ih eri pwoudkihla Repeka; oh e poakohngala ih,+ oh Aisek ahpw nsenamwahula mwurin mehlahn eh nohno.+
25 Eipraam pwurehng pwopwoudida oh eden eh pwoudo Ketura. 2 Kedekedeo, Ketura naitikihong ih Simran, Soksan, Medan, Midian,+ Ispak oh Suhah.+
3 Soksan iei semen Sipa oh Dedan.
Kadaudok en Dedan kan iei Ahsur, Letus oh Leum.*
4 Nein Midian pwutak kan iei Epa, Ihper, Anok, Apida oh Eldaa.
Irail pwukat koaros iei kadaudok en Ketura.
5 Mwuhr, Eipraam ahpw kihong Aisek mehkoaros me e ahneki,+ 6 ahpw Eipraam kihong kisakis kei ong nah pwutak kan me eh pekehi ko naitikihong. Eri ni eh wie momourte, e ahpw kadarirailla nan sahpw en Palimese, dohlahsang nah pwutak Aisek.+ 7 Eipraam momourki sounpar 175. 8 Eipraam eri kadarala eh esingek oh mehla mwurin eh momour werei, likeilapala oh nsenamwahu, oh e seridi duwehte seme mehn mahs ako. 9 Nah pwutak Aisek oh Ismael sarepedi ih nan pwoaren paip en Makpela nan sapwen Epron nein Sohar mehn Id, me mi mwohn Mamre,+ 10 sahpw me Eipraam pwainsang rehn kadaudok en Ed ko. Wasao me Eipraam seridi ie, rehn eh pwoud Sara.+ 11 Mwurin mehlahn Eipraam, Koht kin ketin pousehlahte kapaia nah pwutak Aisek,+ oh Aisek kin kousoan limwahn Peer-leiai-roi.+
12 Iet poadopoad en Ismael+ nein Eipraam me Akar+ mehn Isipo, nein Sara liduwo naitikihong Eipraam.
13 Eri iet eden nein Ismael pwutak kan, nin duwen irekidien peneinei kan: Nein Ismael mesenih iei Nepaiod,+ mwuri Kedar,+ Adpeel, Mipsam,+ 14 Misma, Duma, Massa, 15 Adad, Tima, Setur, Napis oh Kedema. 16 Ih nein Ismael pwutak kan met, oh ih adarail kan met sang arail wasahn kousoan kan oh arail kahnimpwal kan,* kaun 12 nin duwen arail keinek kan.+ 17 Ismael momourki sounpar 137. Ih eri kadarala eh esingek oh mehla oh e seridi duwehte seme mehn mahs ako. 18 Oh kadaudoke kan kousoanla sang Apila+ limwahn Sur,+ me karanih Isip, lella Asiria. E kousoanla limwahn rie ko koaros.*+
19 Oh iet poadopoad en Aisek nein Eipraam.+
Eipraam iei semen Aisek. 20 Aisek sounpar 40 ni ahnsou me e pwoudikihda Repeka, nein Peduel serepein+ mehn Aram en Paddan-aram, rien Lapan serepein mehn Aramo. 21 Oh Aisek kin doulahte wie pekipeki rehn Siohwa me pid duwen eh pwoudo, pwehki eh depwen; Siohwa eri ketin sapengala eh pekipeko, oh eh pwoudo Repeka eri liseianda. 22 Oh pwutak ko ahpw tepida pisikenpene nan kapehdeo,+ e ahpw nda: “Ma ih pahn mwomwen met, ia kahrepen ei pahn wie momour?” E ahpw kalelapak rehn Siohwa. 23 Siohwa eri ketin mahsanihong ih: “Wehi riau mihmi nan kapehdomwen,+ oh pwihnen aramas riau pahn tohrohrpeseng loalomw;+ oh ehu wehi pahn kehlailsang wehi teio,+ oh me laudo pahn papah me tikitiko.”+
24 Ni eh lelehr ahnsoun eh neitik, e mehlel me mpwer ehu mi nan kapehdeo. 25 Me keieuo ahpw ipwidi oh wasa koaros reh poh weitahta oh duwehte likou wunen mahn ehu,+ irail eri kihong ede Esau.*+ 26 Mwurin mwo rie pwutako pil ipwidi oh peho wie kolokol keimwen nehn Esauo,+ ih eri kihong ede Seikop.*+ Aisek sounpar 60 ni ahnsou me Repeka naitkihirahdi.
27 Ni pwutak ko ar laudla, Esau wiahla sounpwek mahn koahiek men,+ ohlen nansapw, ahpw Seikop wia ohl emen me sohte karaunpe, oh e kin kousoan nan impwal kan.+ 28 Aisek poakohng Esau pwehki e kin kalapw kihong kene uduken mahn, a Repeka poakohng Seikop.+ 29 Ehu rahno Seikop wie pwoapwoailih kene kisin suhpw, Esau ahpw pwurodohsang nan mohso oh e inenen pwangada. 30 Esau eri ndaiong Seikop: “Mwadang, kihdo mahs ekis kenei kisin suhpw weitahtahn me mi rehmw,* pwe I pwangadahr!”* Ihme kahrehda e adaneki Edom.*+ 31 Seikop eri nda: “Keieu, netikihong ie mahs omw pwuhng en mesenih!”+ 32 Esau ahpw doula sapengki: “Iet ngehi kereniongehr mehla! Ia katepen ei pwuhng en mesenih?” 33 Seikop ahpw nda: “Kahukihong ie mahs!” Ih eri kahukihong ih oh netikihla eh pwuhng en mesenih rehn Seikop.+ 34 Seikop eri kihong Esau pilawa oh suhpw en lendil* ehu, ih eri mwenge oh nim, oh e uhda oh kohkohla. Esau mwamwahliki eh pwuhng en mesenih.
26 Mie lehk lapalap ehu nan sahpwo, duwehte me wiawiher ni mwehin Eipraamo.+ Aisek eri kohla rehn Apimelek nanmwarkien mehn Pilisdia kan nan Kerar. 2 Siohwa eri ketin pwarohng ih oh ketin mahsanihong: “Ke dehr kohdihla Isip. Kousoan nan sahpw me I pahn kasalehiong uhk. 3 Mihmihte nan sahpwet nin duwen mehn liki men,+ oh I pahn kin ieiang uhk oh kapaiaiukada pwehki I pahn kihong uhk oh kadaudokomw sahpw pwukat koaros,+ oh I pahn kapwaiada inou me I kahukihong semomwo Eipraam:+ 4 ‘I pahn kangederehla kadaudokomw duwehte usuhn nanleng;+ oh I pahn kihong kadaudokomw sahpw pwukat koaros;+ oh pwehki kadaudokomw, wehi koaros en sampah pahn ale kapai ehu ong pein irail,’+ 5 pwehki Eipraam eh rong kapitiei oh pousehlahte kapwaiada kupwurei kan, ei kehkehlik kan, ei koasoandi kan, oh ei kosonned kan.”+ 6 Aisek eri pousehlahte kousoan nan Kerar.+
7 Ni ahnsou me ohlen wasao kin pwurupwurehng idek reh duwen eh pwoudo, a e kin nda: “Ih riei serepein.”+ E masak nda, “Ih ei pwoud,” pwe e kin nda, “Ohlen wasaht pahn kemeiehla pwehki Repeka,” pwe liho me inenen kaselel.+ 8 Mwurin ahnsou kei, Apimelek nanmwarkien mehn Pilisdia kan ahpw wie kilikilengieisang ni wenihmwtoko, oh e kilangada Aisek eh kaskasalehiong eh pwoudo Repeka limpoak.*+ 9 Ahnsowohte Apimelek ahpw likwerihedo Aisek oh nda: “Uhdahn omw pwoud liho! A dahme ke ndahki, ‘Ih riei serepein’?” Aisek eri ndaiong ih: “I nda met pwe I masak ei pahn mehla pwehki ih.”+ 10 Apimelek ahpw doula nda: “Dahme ke wiahkihong kiht met?+ Emen aramas pwukat kakete wendi rehn omw pwouden, oh ke pahn kahrehiong kiht en pwukoahkihdi dihp wet!”+ 11 Apimelek eri kehkehlingkihong aramas ako koaros, nda: “Mehmen me pahn doahke ohl menet oh eh pwoud uhdahn pahn kamakamala!”
12 Aisek ahpw tepida kamwarak werentuhke nan sahpwo, oh nan pahro e dolung pak 100 tohtohsang dahme e kamwarak, pwe Siohwa ketin kapakapaia ih.+ 13 Ohlo eri kepwehpwehla, oh e usehlahte pweida mwahu lao e uhdahn kepwehpwehla. 14 E alehda nah pelin sihpw oh pelin kou oh pwihnen ladu laud ehu,+ oh mehn Pilisdia kan ahpw tepida peiriniong ih.
15 Mehn Pilisdia ko ahpw ale pwehl oh audehlong nan pwarer ko koaros me nein eh pahpao ladu ko weirada ni mwehin Eipraamo.+ 16 Apimelek eri ndaiong Aisek: “Mwekidweisang nan sahpwet, pwe ke uhdahn kehlailsangkitehr.” 17 Aisek eri mwekidsang wasao oh kauwada imwe impwal nan wahun Kerar+ oh kousoanla wasao. 18 Aisek eri pwurehng weirada pwarer ko me weiweidahr ni mwehin eh pahpao Eipraam ahpw mehn Pilisdia ko audehkihla pwehl mwurin Eipraam eh mehla,+ oh e kahdaneki pwarer ko ahd kohte me eh pahpao kihong irail.+
19 Ni ahnsou me nein Aisek ladu ko weweir pwarer nan wahwo, irail diarada pwarer en pihl mwakelekel ehu. 20 Silepen sihpw kei en Kerar ahpw tepida akamaiong nein Aisek silepen sihpw ko, ndinda: “At pihlen!” Ih eri kahdaneki pwarero Ihsek,* pwehki re akamaiong ih. 21 Irail eri tepida weirada ehu pwarer tohrohr, ahpw irail pil tepida akamaiki. Ih eri kahdaneki pwarero Sitna.* 22 Mwuhr e keseusang wasao oh weirada pil ehu pwarer tohrohr, ahpw irail sohte akamaiki. Ih eri kahdaneki pwarero Rehopod* oh nda: “Pwehki met, Siohwa ketikihongkitailehr wasa laud ehu oh ketin kahrehiong kitail en tohtohla nan sahpwet.”+
23 Aisek eri mweselsang wasao kohdahla Peersipa.+ 24 Nipwongohte Siohwa ketin pwarohng ih oh mahsanih: “Ngehi Koht en semomw Eipraam.+ Ke dehr masak,+ pwe I pahn ieiang uhk, oh I pahn kapaiaiukada oh katohtohwehla kadaudokomw pwehki ei ladu Eipraam.”+ 25 Ih eri kauwada pei sarawi ehu wasao oh likweriong mwaren Siohwa.+ Oh Aisek kauwada imwe impwalo wasao,+ oh nah ladu ko weirada pwarer ehu wasao.
26 Mwuhr Apimelek ahpw kohdo reh sang Kerar iangahki Ahusad nah sounkaweid oh Pikol kaunen nah karis en sounpeio.+ 27 Aisek eri ndaiong irail: “Dahme kumwail kohkihdo rehi? Kumwail sou kailongkin ie oh kausiesang nan sapwamwailo?” 28 Irail eri nda: “Se uhdahn kilangehr me Siohwa kin ketin ieiang uhk.+ Kahrehda se kodohng ndaiong uhk, ‘Menlau kitail kahukihla ehu inou en popohl nanpwungatail, oh se pahn wiahda inou lap ehu rehmw+ 29 me ke sohte pahn wia mehkot suwed ong kiht duwehte at sohte kamedekeiukala, pwehki se wiahiong uhk mehkot mwahute ni at kadaruhkala ni popohl. Met Siohwa ketin kapaiaiukada.’” 30 Aisek eri wiahiong irail kamadipw ehu, irail eri mwenge oh nim. 31 Irail eri sangkenei pirida oh wiahda inou ehu oh kahula ong emenemen.+ Mwurin mwo Aisek eri kadarirailla, irail ahpw mweselsang reh ni popohl.
32 Rahno nein Aisek ladu ko ahpw kohdo oh pakairkihong ih duwen pwarer me re weirada,+ oh ndaiong ih: “Se diaradahr pihl!” 33 Ih eri kahdaneki pwarero Siipa. Ihme kahrehda kahnimwo adaneki Peersipa+ leledo rahnwet.
34 Ni ahnsou me Esau sounpar 40, e pwoudikihda Sudid nein Peeri mehn Id serepein, oh pil Pasemad nein Elon mehn Id serepein.+ 35 Ira kahrehiong Aisek oh Repeka nsensuwed laud.+
27 Ni ahnsou me Aisek likeilapalahr oh mese ko solahr kak kilang wasa, e ahpw ekerodo Esau+ nah pwutak laudo oh nda: “Nei pwutak!” A e sapengki: “Iet ngehi!” 2 Ih eri doula nda: “I likeilapalahr. I sohte ese iahd me I pahn mehla. 3 Eri met, menlau wahda noumw dipwisou kan, noumw kopwoun arepen oh kesik ketieuwen, oh kohieila oh kasikiodo kenei uduken mahn.+ 4 Kowe eri wiahda soangen mwenge me I ioukio oh wahdo rehi. I ahpw pahn tungoale pwe I en kapaiaiukada mwohn ei pahn mehla.”
5 Ahpw Repeka wie rongorong Aisek eh koasoakoasoiong nah pwutak Esau. Oh Esau mwesel kohieila pwehn kesik mahn oh wahdo.+ 6 Repeka eri ndaiong nah pwutak Seikop:+ “I ahpwtehn rong omw pahpao eh koasoakoasoiong riomwo Esau, oh nda, 7 ‘Wadohng ie ekis uduken mahn oh wiahda kenei mwenge me iou. Oh kihdo I en tungoale, pwe I en kapaiaiukada mwohn silangin Siohwa, mwohn ei pahn mehla.’+ 8 Eri, nei pwutak, rong kanahieng oh wia dahme I pahn padahkihong uhk.+ 9 Menlau kohla ni pelinmeno oh wahdo rehi riemen kuht pwulopwul me keieu mwahu pwe I en wiahda mwenge iou ehu ong omw pahpao, duwehte me e kin ioukio. 10 Ke ahpw pahn walahng rehn omw pahpao en tungoale, pwe en kapaiaiukada mwohn eh pahn mehla.”
11 Seikop ahpw ndaiong eh nohno Repeka: “Ahpw rieio Esau me kil wunaun,+ a kilie me medendel. 12 Ia duwen ma ei pahpao pahn dehm ie?+ Eri e uhdahn pahn mwomwen me I kapkapailoke, oh I pahn wadohng ie keria ehu a kaidehn kapai ehu.” 13 Eh nohno eri ndaiong ih: “Nei pwutak, keriapomw en kohdi pohi. Wiahte dahme I nda oh kohla wahdo kuht pwulopwul ko rehi.”+ 14 Ih eri kohla oh ale kuht ko oh wairahdo rehn eh nohno, oh eh nohno ahpw wiahda mwenge iou ehu duwehte me eh pahpao kin ioukio. 15 Mwurin mwo Repeka ahpw ale en nah pwutak laudo Esau eh likou me keieu kaselel, me e nekinekid nan ihmwo, oh kalikawihkihda nah pwutak tikitiko Seikop.+ 16 E pil kidimkipene peh ko oh wasa me sohte wune ni tepinwereo kilin kuht pwulopwul ko.+ 17 Ih eri kihong nah pwutak Seikop mwenge iouo oh pilawa me e wiahdao.+
18 Seikop eri kohla rehn semeo oh nda: “Ipa!” A e sapengki: “Iet ngehi! Nei pwutak, ihs kowe?” 19 Seikop eri ndaiong eh pahpao: “Ngehi Esau noumw mesenih.+ I wiadahr dahme komw padahkihong ieo. Menlau mwohdada, oh tungoale ekis uduken mahn me I wahdoht, pwe komwi en kapaiaiehda.”+ 20 Aisek eri ndaiong nah pwutako: “Nei pwutak, dahme kahrehda ke nohn mwadang en diarkihda?” A e sapengki: “Pwehki Siohwa omw Koht me ketikihong ie.” 21 Aisek eri ndaiong Seikop: “Menlau keido met nei pwutak, pwe I en dehm uhk, pwe I en ese ma uhdahn kowe nei pwutak Esau de soh.”+ 22 Seikop eri keilahng mpen semeo Aisek, oh e dehm ih, mwurin mwo e ahpw nda: “Ngilomwen ngilen Seikop, ahpw pehmw kan pehn Esau.”+ 23 E sohte kasawihada ih pwehki peh ko me wunaun duwehte pehn rieo Esau. Ih eri kapaiahda Seikop.+
24 Mwurin mwo Aisek ahpw idek: “Mehlel me kowe nei pwutak Esau?” A Seikop sapengki: “Ei maing.” 25 Aisek eri nda: “Nei pwutak, wadohng ie mahs ekis uduken mahno pwe I en tungoale, I ahpw pahn kapaiaiukada.” Seikop eri wadohng ih oh e tungoale, oh e wadohng ih wain oh e nim. 26 Semeo Aisek eri ndaiong ih: “Nei pwutak, menlau keido oh metik ie.”+ 27 Ih eri keila mpe oh metik, oh Aisek kak ned pwohn eh likou ko.+ Ih eri kapaiahda Seikop oh nda:
“Kilang, pwohn nei pwutako duwehte pwohn mohs me Siohwa ketin kapaiadahr. 28 Koht mehlelo en ketikihong uhk pwoaiken nanleng+ oh pwelmwahu en sampah+ oh diren krein* oh wain kapw.+ 29 Aramas akan en papahiuk, oh wehi kan en poaridiong uhk. Kaunda riomw kan, oh nein omw nohno pwutak kan ren poaridiong uhk.+ Koaros me pahn keriaiukala en riahla, oh koaros me pahn kapaiaiukada en paiamwahula.”+
30 Aisek ahpwtehn kapaiahda Seikop, oh Seikop ahpwtehn kohkohsang rehn seme Aisek ni ahnsou me rie pwutak Esau pwurodohsang kesikmen.+ 31 E pil wiahda mwenge iou ehu oh wahdo rehn semeo, ih eri ndaiong semeo: “Ipa, pwourda oh tungoale ekis uduken mahn me I wahdoht, pwe komwi en kapaiaiehda.” 32 Eh pahpao Aisek ahpw ndaiong ih: “Ihs kowe?” A e sapengki: “Ngehi noumw pwutak mesenih, Esau.”+ 33 Aisek ahpw tepida rerrer laud oh nda: “A pwe ihs me kasikihdi mahno oh wadohng ie? I tungoalelahr mwohn omw kohdo, oh I kapaiadahr ih—oh kapai wet uhdahn pahn mihmihte reh!”
34 Ni eh rongorong dahme semeo ndinda, Esau ahpw tepida sengiseng laud ni ngilen nsensuwed oh ndaiong semeo: “Ipa, menlau pil kapaiaiehda!”+ 35 Ahpw e nda: “Riomwo kohdo pitihiehdi pwe en ale kapai me pahn kohwong uhko.” 36 Esau eri nda: “Kaidehn ih kahrepen eh adaneki Seikop,* ni eh kihsangieier pak riau?+ E kihsangehr ei pwuhng en mesenih,+ oh met e kihsangehr ei kapai!”+ Ih eri doula nda: “Sohte kapai ehu me komw nekinekidohng ie?” 37 Aisek ahpw sapengki Esau: “I idihadahr ih en kaunuhkada,+ oh I kihongehr rie kan koaros en wia eh ladu, oh I kihong ih krein oh wain kapw.+ Dahme luhwehdi me I kak kihong uhk nei pwutak?”
38 Esau eri ndaiong semeo: “Ipa, kapaiteieu me ke ahneki? Ipa, menlau pil kapaiaiehda!” Esau eri ngihl laudida oh sengiseng.+ 39 Semeo Aisek ahpw sapeng ih:
“Kilang, omw wasahn kousoan pahn dohsang pwelmwahu en sampah oh dohsang pwoaiken nanleng.+ 40 Oh ke pahn momourki noumw kedlahs,+ oh ke pahn papah riomwo.+ Ahpw ni omw sohla pahn kanengamah, ke pahn kasaledekeiukala sang wia nah lidu.”*+
41 Esau ahpw kolokolete eh kailok ong Seikop pwehki kapai me semeo kihongehr,+ oh Esau kin ndinda nan eh mohngiong: “Rahnen mwahieiki ei pahpao kerekerendohr.+ Mwurin mwo I pahn kemehla rieio Seikop.” 42 Ni ahnsou me Repeka rongada en nah pwutak laudo Esau eh koasoi ko, e ahpw mwadangete ileklahng nah pwutak tikitiko Seikop oh ndaiong ih: “Kilang! Riomwo Esau koasoakoasoane en ikihiuk ni eh pahn kemeiukala.* 43 Eri, nei pwutak, wia dahme I pahn nda. Uhda oh tangala rehn riei ohlo Lapan nan Aran.+ 44 Mihmihte mahs reh ahnsou kis lao en riomwo lingeringer pahn meleileidi, 45 lao en riomwo lingeringer pahmw pahn meleileidi oh e manokehla dahme ke wiahiong ih. Mwuri I ahpw pahn ilekwei ken pwurodo sang wasao. Dahme kahrehda I pahn luhskinkumwahla koaros rahnteieu?”
46 Mwurin mwo Repeka ahpw kin ndindaiong Aisek: “I kailongki ei mour pwehki lihen Id pwukat.+ Dahme pahn wiawihong ie ma Seikop pahn pwoudikihda emen lihen Id kan, me duwehte lihen sahpwet? Eri, ihte me mwahu I en mehla.”+
28 Aisek eri ekerodo Seikop oh kapaiahda ih oh kehkehlingkihong, nda: “Ke dehpa alehda omw pwoud sang rehn serepein en Kenan kan.+ 2 Kohla Paddan-aram ni imwen Peduel, semen omw nohno, oh alehda omw pwoud wasao rehn nein Lapan serepein kan,+ rien omw nohno ohl. 3 Koht me Keieu Manaman pahn ketin kapaiaiuk oh ketin kahrehiong uhk ken kaparaparala oh kihong uhk kadaudokomw tohto, oh ke uhdahn pahn wiahla mwomwohdisohn aramas ehu.+ 4 Oh e pahn ketikihong uhk oh kadaudokomw kapai me e ketin inoukihong Eipraam,+ pwe ken sapwenikihla sahpw me ke kin koukousoanieo nin duwen mehn liki men, me Koht ketikihongehr Eipraam.”+
5 Aisek eri kadarala Seikop, oh e mwesellahng Paddan-aram, rehn Lapan nein Peduel mehn Aram,+ rien Repeka,+ inen Seikop oh Esau.
6 Esau ahpw esehda me Aisek kapaiadahr Seikop oh kadaralahr ih Paddan-aram pwehn alehda eh pwoud wasao oh ni eh kapaiahda ih, e kehkehlingkihong ih, “Ke dehpa alehda omw pwoud sang rehn serepein en Kenan kan,”+ 7 oh Seikop peikiong eh pahpa oh eh nohno oh mwesellahng nan Paddan-aram.+ 8 Esau ahpw esehda me eh pahpao Aisek sohte kin pwungki serepein en Kenan kan,+ 9 Esau eri kohla rehn Ismael oh pwoudikihda Maalad likin eh pwoud teiko me mieier. Maalad rien Nepaiod lih oh nein Ismael serepein, me nein Eipraam pwutak.+
10 Seikop eri mweselsang Peersipa kohkolahng Aran.+ 11 Ih eri leledo wasa ehu oh onopadahng en pweidi wasao nipwongo pwehki ketipino eh kihrlahr. Ih eri ale takai ehu wasao oh koasoanehdi pwe en ulungada oh wendi wasao.+ 12 Ih eri ouramanda, oh kilang! mie kehndake ehu uhdahsang sampah, oh koadokeo leldalahng nanleng; oh sapwellimen Koht tohnleng kan kin doudou kohda oh doudou kohdi ie.+ 13 Oh kilang! Siohwa ketiket powe, ih eri ketin mahsanih:
“Ngehi me Siohwa, Koht en semomwo Eipraam oh Koht en Aisek.+ I pahn kihong uhk oh pil kadaudokomw sahpw me ke wie wonohn powehn.+ 14 Oh kadaudokomw uhdahn pahn duwehla pwelpar en sampah,+ oh ke pahn kohpeseng ni palikapi, ni palimese, ni paliepeng oh ni palieir, oh pwehki kowe oh kadaudokomw, peneinei koaros en sampah pahn ale kapai ehu ong pein irail.+ 15 I pahn ieiang uhk, oh I pahn sinsileiuk wasa koaros me ke pahn kohla ie, oh I pahn kapwureiukdohng sahpwet.+ I sohte pahn mweisang uhk lao I kapwaiada dahme I inoukihong uhk.”+
16 Seikop eri pirida sang eh meir oh nda: “Mehlel me Siohwa ketiket wasaht, I ahpw sohte ese.” 17 E masepwehkada oh doula nda: “Ia uwen kelemw en wasa kiset! Uhdahn tehnpesen Koht wasaht,+ oh ih ewen kelen nanleng met.”+ 18 Seikop eri sangkenei pirida oh ale takai me e ulungo oh kauwada nin duwen uhr pwoat oh wudekihdiong leh powe.+ 19 Ih eri kihong eden wasao Pedel,* ahpw mahso kahnimwo adaneki Lus.+
20 Seikop eri kahukihla inou ehu oh nda: “Ma Koht pahn ketin pousehlahte ieiang ie oh pahn ketin pere ie nan ei seiloak oh pahn ketikihong ie pilawa pwe I en tungoale oh likou pwe I en likawih 21 oh I pahn pwuralahng ni imwen semeio ni popohl, eri, Siohwa uhdahn pahn ketin kasalehda me ih me ei Koht. 22 Oh takai wet me I kauwadahr nin duwen uhr pwoat pahn wiahla tehnpesen Koht,+ oh I uhdahn pahn patohwanohng komwi eisek kis ehun mehkoaros me komw pahn ketikihong ie.”
29 Mwurin mwo Seikop eri usehla eh seiloak oh seiloaklahng nan sapwen mehn Palimese. 2 Ni ahnsowo e kilangada pwarer ehu nan mohs ehu oh pelin sihpw siluh wie wonohn limwahn pwarero, pwehki silepe kan kin kanimpile pelinmen kan sang nan pwarero. Mie lapalahn takai ehu me pwaindi ewen pwarero. 3 Ni pelinmen ko koaros ar kin kohpene wasao, silepe ko kin katapwurehsang takaio pohn ewen pwarero, irail eri kanimpile pelin sihpw ko, mwurin mwo irail kin kapwurehiong takaio pohn ewen pwarero.
4 Seikop eri ndaiong irail: “Riei ko, kumwail kohsang ia?” Irail ahpw nda: “Se kohsang Aran.”+ 5 Ih eri ndaiong irail: “Kumwail ese Lapan+ nein nein Nahor?”+ A irail nda: “Se ese ih.” 6 Ih eri ndaiong irail: “E kehlail?” Re ahpw sapengki: “E kehlail. Oh iet nah serepeino Resel+ me kahkahre kohdo sihpw ko!” 7 Ih eri nda: “Wasa sousouwasete. Kaidehn ahnsoun kihpene pelin sihpw kan. Kanimpile sihpw kan, oh kohla kamwenge irail.” 8 Irail eri nda: “Se sohte mweimwei en wia met lao pelinmen kan koaros kohpene oh se kin katapwurehsang takaio pohn ewen pwarero. A mwuri se kin kanimpile sihpw kan.”
9 Ni eh koasoakoasoiong irail, Resel pa leledo kahre nein eh pahpao pelin sihpw ko, pwe ih silepen sihpw men. 10 Ahnsou me Seikop kilangada Resel, nein Lapan rien eh nohno, oh nein Lapan sihpw ko, Seikop ahpw mwadangete kohla oh katapwurehsang takaio pohn ewen pwarero oh kanimpile nein rien eh nohno Lapan sihpw ko. 11 Seikop eri metik Resel oh ngihl laudida sengiseng. 12 Seikop ahpw tepida koasoiaiong Resel me ih kisehn* eh pahpao oh nein Repeka. Resel eri tangala oh ndaiong eh pahpao.
13 Ni ahnsowohte me Lapan+ rongada duwen Seikop nein rie serepeino, e ahpw tangala tuhwong ih. E pwoalehdi ih oh metik oh kahrehdo nan imweo. Oh Seikop tepida koasoiaiong Lapan mepwukat koaros. 14 Lapan eri ndaiong ih: “Mehlelete me kowe kisehn tih kat oh udukei.”* Seikop eri mihmi reh erein sounpwong ehu pwon.
15 Lapan eri ndaiong Seikop: “Pwehki kowe kisehi,*+ ia duwe, ke pahn papah ie ni sohte pweipwei? Ndaiong ie, ia uwen pweipwei me ke anahne?”+ 16 Mie nein Lapan serepein riemen. Eden me laudo Lia, a eden me tikitiko, Resel.+ 17 Ahpw mesen* Lia ko sohte nohn kaselel, a Resel uhdahn paliwaramwahu oh masamwahu. 18 Seikop mwahukihda Resel, ih eri nda: “I men papah komwi erein sounpar isuh ong noumw serepein tikitiko Resel.”+ 19 Lapan eri nda: “Ei kihong uhk ih mwahusang ei kihong emen ohl tohrohr. Mihmihte rehi.” 20 Seikop eri papah erein sounpar isuh pwehki Resel,+ ahpw ong ih e duwehte rahn keite pwehki eh poakohng ih.
21 Seikop eri ndaiong Lapan: “Kidohng ie ei pwouden pwehki ei rahnen doadoahk nekier, oh mweidohng ie I en wendi reh.” 22 Lapan eri kapokonepene ohlen wasao pwon oh wiahda kamadipw ehu. 23 Ahpw nin soutiko, e ale nah serepein Lia oh wahla rehn Seikop pwe en wendi reh. 24 Lapan pil kihong Lia nah lidu serepein Silpa, pwe en wia nein Lia lidu.+ 25 Nimensengo Seikop ahpw diarada me Lia mwo! Ih eri ndaiong Lapan: “Dahme komw wiahkihong ie met? Kaidehn Resel me I papahkin komwi? Dahme komw pitihkiniehdi?”+ 26 Lapan eri nda: “Kaidehn ih at tiahk en sahpwet en kihla serepein tikitiko mwohn me laudo. 27 Mihmi rehn lih menet erein wihket pwon. Mwurin mwo ke pil pahn alehdi lih teio, ahpw ke pahn pil papahkin ie erein sounpar isuh.”+ 28 Seikop eri wia met oh mihmi rehn lih menet erein wihko pwon, mwurin mwo Lapan kihong ih nah serepein Resel pwe en pwoudikihda. 29 Oh Lapan pil kihong Resel nah lidu serepein Pila,+ pwe en wia nein Resel lidu.+
30 Seikop eri pil wendi rehn Resel, oh e poakepoake Resel laudsang Lia, oh e pil papah Lapan erein sounpar isuh.+ 31 Ni Siohwa eh ketin mahsanihada me Seikop sohte poakohng* Lia, e ahpw ketin kahrehiong ih en liseianda,+ a Resel depwen.+ 32 Lia eri liseianda oh naitikihada pwutak emen oh kihong ede Reupen,*+ pwe e nda: “Pwehki Siohwa ketin mahsanihada ei apwal,+ oh met ei pwoudo pahn tepida poakohng ie.” 33 Ih eri pil pwurehng liseianda oh naitikihada pwutak emen oh nda: “Pwehki Siohwa ketin karongeier me ei pwoud sohte poakohng ie, e pil ketikihong ie memenet.” Ih eri kihong ede Simion.*+ 34 Ih eri pil pwurehng liseianda oh naitikihada pwutak emen oh nda: “Met ei pwoudo pahn patehngiehla, pwehki ei naitikihong ih pwutak silimen.” Ihme kahrehda e adaneki Lipai.*+ 35 E ahpw pil pwurehng liseianda oh naitikihada pwutak emen oh nda: “Met I pahn kapinga Siohwa.” Ihme kahrehda e kihong ede Suda.*+ Mwurin mwo e sohla neitik.
30 Ni Resel eh kilangada me sohte seri me e naitikihong Seikop, e ahpw peiriniongada rie serepeino oh ndaiong Seikop: “Wiahiong ie seri kan, ma soh, I pahn mehla.” 2 Seikop eri lingeringerda pahn Resel oh nda: “Ia duwe, ngehi wiliepen Koht, me ketin ireiukedihsang naineki seri?” 3 Resel eri nda: “Iet nei lidu serepein Pila.+ Wendi reh pwe en naitikihong ie seri oh I pil pahn naineki seri sang reh.” 4 Ih eri kihong Seikop nah lidu Pila pwe en pwoudikihda, Seikop eri wendi reh.+ 5 Pila eri liseianda oh naitikihong Seikop pwutak emen. 6 Resel eri nda: “Koht ketin wia ei sounkopwung oh pil ketin karonge ngileiet, pwe e ketikihong ie pwutak emen.” Ihme kahrehda e kihong ede Dan.*+ 7 Pila, nein Resel liduwo pil pwurehng liseianda oh naitikihong Seikop keriemen en nah pwutak. 8 Resel eri nda: “I poadoar ong riei serepeino pak tohto oh I kana!” Ih eri kihong ede Napdali.*+
9 Ni Lia eh esehda me e sohla kak naineki seri, e ale nah lidu Silpa oh kihong Seikop en pwoudikihda.+ 10 Nein Lia lidu Silpa eri naitikihong Seikop pwutak emen. 11 Lia eri nda: “Ia uwen ei paiamwahu!” Ih eri kihong ede Kad.*+ 12 Mwurin mwo Silpa, nein Lia liduwo eri naitikihong Seikop keriemen en nah pwutak. 13 Lia eri nda: “Ia uwen ei peren! Pwe serepein kan uhdahn pahn lohkihda me I peren.”+ Ih eri kihong ede Aser.*+
14 Reupen+ wie alialu ni ahnsoun dolung wihd oh diarada mandreik nan mwahto. Ih eri wahla rehn eh nohno Lia. Resel eri ndaiong Lia: “Menlau kidohng ie ekis en noumw pwutaken mandreik kan.” 15 Lia eri ndaiong ih: “Ke sohte itarki omw kihsangehr ei pwoudo?+ Met ke pahn pil kihsang en nei pwutako mandreik kan?” Resel eri nda: “Me mwahu. Seikop pahn wendi rehmw pwohnget wiliepen en noumw pwutaken mandreik ko.”
16 Ni Seikop eh pwurupwurodohsang nan mohso nin soutiko, Lia ahpw kohieila pwehn tuhwong ih oh nda: “Ke pahn wendi rehi pwohnget, pwehki I pwainkinuhkadahr en nei pwutako mandreik ko.” Ih eri wendi reh nipwongo. 17 Koht eri ketin karonge oh sapengala Lia, oh e liseianda oh naitikihong Seikop kelimmen en nah pwutak. 18 Lia eri nda: “Koht ketikihongieier pweinei* pwehki I kihong ei pwoudo nei liduwo.” Ih eri kihong ede Isakar.*+ 19 Lia pil pwurehng liseianda oh naitikihong Seikop kewenemen en nah pwutak.+ 20 Lia eri nda: “Koht ketikihong ie kisakis mwahu ehu. Met, ei pwoudo pahn kanengamahiong ie,+ pwe I naitikihong ih pwutak wenemen.”+ Ih eri kihong ede Sepulon.*+ 21 Mwurin mwo e naitikihada serepein men oh kihong ede Daina.+
22 Koht pil ketin tamanda Resel, oh Koht ketin karonge oh sapengala ih ni eh ketin mweidohng en liseianda.+ 23 Ih eri liseianda oh naitikihda pwutak emen. E ahpw nda: “Koht ketikihsangehr kanamenekpei!”+ 24 Ih eri kihong ede Sosep,*+ oh nda: “Siohwa ketin kapatahiong ie pil emen pwutak.”
25 Mwurinte Resel eh naitikihada Sosep, Seikop ahpw ndaiong Lapan: “Kadariehla pwe I en kohla nan ei wasa oh nan sapweio.+ 26 Kihdo ei pwoud kan oh nei seri kan me I papahkinuhkehr, pwe I en kohkohla. Ke ese mehlel duwen ei papahiukehr.”+ 27 Lapan eri ndaiong ih: “Ma I kenikenla rehmw,—I wehwehki sang ni kosetipw* me Siohwa ketin kapaiaiehda pwehki kowe.” 28 E doula nda: “Kilelehdi pweinen omw doadoahk ong ie, oh I pahn pwainohng uhk.”+ 29 Seikop eri ndaiong ih: “Ke ese duwen ei papahiuk oh duwen noumw pelinmen kan ar epwel mwahu rehi;+ 30 mwohn ei kohdo noumw pelinmen malaulau, ahpw noumw pelinmen kan tohtohla oh ngederla, oh Siohwa ketin kapaiaiukada sangete ahnsou me I kohdo. Eri, iahd me I pahn wia mehkot ong pein ei peneinei?”+
31 Lapan eri nda: “Dahme I pahn kihong uhk?” Seikop ahpw sapeng, nda: “Ke sohte anahne kihong ie mehkot! Ma ke pahn wiahiong ie met, I pahn usehlahte apwalih noumw pelinmen kan oh sinsilei irail.+ 32 I pahn dawih noumw pelinmen kan koaros rahnwet. Ke pahn katohrehla sihpw koaros me mwangerenger oh me mwahi toantoal oh sihpw wol pwulopwul koaros me poh pwehl oh kuht lih me mwahi toantoal oh me mwangerenger kan. Sang met kohla, mahn pwukat pahn wiahla pweinei.+ 33 Ni omw pahn kohdo ehu rahn pwe ken kasawih pweinen ei doadoahk, ke pahn pein kilang ma I kin kapwaiada dahme I kin ndaiong uhk. Ma koaros me sohte mwangerenger oh mwahi toantoal nanpwungen kuht lih kan oh koaros me sohte poh pwehl nanpwungen sihpw wol pwulopwul kan pahn mi rehi, met wehwehki me I pirapahda.”
34 Lapan eri nda: “Me mwahu! Kita pahn wia dahme ke ndahn.”+ 35 Eri rahno, Lapan katohrehla kuht wol kan me alahl oh mwahi toantoal oh kuht lih koaros me mwangerenger oh me mwahi toantoal, koaros me mie mwahi pwetepwet oh poh pwehl nanpwungen sihpw wol pwulopwul kan, oh kihong nah pwutak ko ren apwahpwalih. 36 Mwurin mwo, e wahda nah pelinmen ko oh kohla wasa me dohsang Seikop erein rahn siluh, a Seikop apwahpwalih luhwen nein Lapan pelinmen ko.
37 Seikop eri ale rahntuhkehn sdoraks,* almond, oh plain* me ahpwtehn paldi oh tehrasang kilin rahntuhke ko, oh kasalehda wasa pwetepwet ko ni rahntuhke ko. 38 Ih eri kauwada rahntuhke me e tehrasang kili ko mwohn pelinmen ko nan warawaro, nan deupen pihl ko, wasa me pelinmen ko kin kohdo nimpil ie, pwe ren kin kowerek mwohn rahntuhke ko ni ar kin kohdo nimpil.
39 Pelinmen ko eri kin kowerek mwohn rahntuhke ko, oh pelinmen ko kin naitikihada me alahl, me mwangerenger, oh me mwahi toantoal. 40 Seikop eri katohrehsang sihpw wol pwulopwul ko oh kasohpeilahng me alahl ko oh koaros me poh pwehl kan rehn nein Lapan pelinmen ko. Ih eri katohrehla nah pelinmen ko oh sohte kapatahiong nein Lapan pelinmen ko. 41 Ahnsou koaros me mahn kehlail ko kin kowerek, Seikop kin kauwada rahntuhke ko nan warawaro mwohn mesen pelinmen ko, pwe ren kin kowerek limwahn rahntuhke ko. 42 Ahpw ni ahnsou me mahn ko kin luwet, e sohte kin kauwada rahntuhke ko wasao. Eri, ahnsou koaros Lapan kin naineki me luwet ko, ahpw me kehlail ko Seikop me kin naineki.+
43 Ohlo eri uhdahn kepwehpwehla, oh e nainekihda pelinmen tohto oh ladu ohl oh lih kan oh kamel kan oh dongki kan.+
31 Kedekedeo e ahpw rongada dahme nein Lapan pwutak ko ndinda: “Seikop kihsangehr mehkoaros me en atail pahpao, oh e kepwehpwehkihla soahng pwukat koaros me en atail pahpao.”+ 2 Ni Seikop eh kin kilang mesen Lapano, e tehkada me mwomwe ong ih solahr duwehte mahso.+ 3 Siohwa eri ketin mahsanihong Seikop: “Pwurala nan sapwen omw pahpa ko oh rehn kisehmw kan,+ oh I pahn kin ieiang uhk.” 4 Seikop eri ileklahng Resel oh Lia ira en kohieido nan mohso rehn nah pelinmen ko, 5 ih eri ndaiong ira:
“I kilangehr me mwomwen amwa pahpao ong ie wekila,+ ahpw Koht en semeio kin ketin ieiang ie.+ 6 Kumwa uhdahn ese me I papah amwa pahpao ni uwen ei kehl koaros.+ 7 Oh amwa pahpao song en pitihiehdi oh wekidala pweinei pak eisek; ahpw Koht sohte ketin mweidohng en wiahiong ie mehkot suwed. 8 Ma e kin nda, ‘Me mwangerenger ko pahn wia pweinomw,’ eri pelinmeno pwon kin naitikihada me mwangerenger; ahpw ma e kin nda, ‘Me alahl ko pahn wia pweinomw,’ eri pelinmeno pwon kin naitikihada me alahl.+ 9 Koht eri kin ketikihsang nein amwa pahpao pelinmen ko oh uhd ketikihong ie. 10 Ni ahnsou me pelinmen ko kin kowerek, I kilengla oh kilang nan ouraman ehu me kuht wol kan me kin kowerekiong pelinmen me alahl, mwangerenger, oh me mwahi toantoal.+ 11 Tohnleng en Koht mehlelo ahpw ndaiong ie nan ouramano, ‘Seikop!’ Ngehi eri nda, ‘Iet ngehi.’ 12 Ih eri doula nda, ‘Menlau, kilengwei oh kilang pwe kuht wol kan koaros me kin kowerekiong pelinmeno, alahl, mwangerenger oh mwahi toantoal. Pwe I kilangehr soahng koaros me Lapan kin wiahiong uhk.+ 13 Ngehi me Koht mehlel en Pedel,+ wasa me ke keiehdi uhr pwoat oh wasa me ke kahukihong ie inou ehu.+ Eri uhda, mweselsang nan sahpwet, oh pwurala nan sahpw me ke ipwidi ieo.’”+
14 Resel oh Lia ahpw sapengki: “Miehte sohso me luhwehdi ong kiht nan imwen at pahpao? 15 E sou wiahkin kiht mehn liki kei, pwehki eh netikinkitala oh doadoahngkilahr mwohni me pwainkihtadao?+ 16 Kepwe koaros me Koht ketikihsang at pahpao iei at oh en nait seri kan.+ Eri, wiahda mehkoaros me Koht ketin mahsanihong uhk ken wia.”+
17 Seikop eri uhda oh kidahng nah seri ko oh eh pwoud ko pohn kamel ko,+ 18 ih eri tepida kahre nah pelinmen koaros oh wahda kepwe koaros me e koadoahkihada,+ nah pelinmen me e koadoahkihada nan Paddan-aram, pwe en kohla rehn eh pahpao Aisek nan sapwen Kenan.+
19 Lapan kolahng sehk wunen nah sihpw ko, a Resel pirapahsang nein eh pahpao+ sansal en derapim kan.*+ 20 Oh Seikop pitihedi Lapan mehn Aramo, pwe e sohte padahkihong ih me e pahn tangasang. 21 Ih eri tang kotehla Pillapo,*+ ih oh soahng koaros me e ahneki. Ih eri inenlahng wasa nahnahn Kilead.+ 22 Ni kesiluhwen rahn, Lapan ahpw rongada me Seikop tangehr. 23 Ih eri kahrehda rie ko* oh pwakipwakih Seikop erein rahn isuh oh koanohdi ih wasa nahnahn Kilead. 24 Koht eri ketin pwarohng Lapan mehn Aram+ nan ouraman ehu nipwongo+ oh mahsanihong ih: “Kanahieng dahme ke pahn ndaiong Seikop, ma mehkot mwahu de suwed.”*+
25 Lapan eri kohla rehn Seikop. Ni ahnsowo Seikop kauwadahr imwe impwalo pohn nahnao oh Lapan oh rie ko kauwada imwarail impwal ko nan wasa nahnahn Kilead. 26 Lapan eri ndaiong Seikop: “Dahme ke wiahki met? Dahme ke pitihkiniehdi oh wahsang nei serepein kan rasehng me selidi kei nan mahwen? 27 Dahme kahrehda ke tangdoaui oh pitih ie oh sohte padahkihong ie? Ma ke ndaiong ie, I kak kadaruhkala ni peren oh koul, kesekesengki dampwurin oh arp. 28 Ahpw ke sohte kihong ie ahnsou en metik nein nei seri kan* oh nei serepein kan. Mwekid pweipwei me ke wiahn. 29 I kak wiahiong uhk mehkot suwed, ahpw Koht en semomwo ketin mahseniong ie pwohng, mahsanih, ‘Kanahieng dahme ke pahn ndaiong Seikop, ma mehkot mwahu de suwed.’+ 30 Eri, ke samwalahr pwehki ke men pwurala ni imwen omw pahpao, ahpw dahme ke pirapahkisang ei koht ko?”+
31 Seikop eri sapengki Lapan: “Pwehki I masak, pwe I ndaiong pein ngehi, ‘Ke pahn kakete adihasang ie noumw serepein kan.’ 32 Mehmen me ke diarada omw koht ko reh sohte pahn mour. Mwohn riata kan, tehk dahme I ahneki, oh ale dahme ahmw.” Ahpw Seikop sehse me Resel pirapahsang koht ko. 33 Lapan eri pedolongala nan en Seikop impwalo oh en Lia impwalo oh en lidu serepein riemeno impwalo,+ ahpw e sohte diarada koht ko. Ih eri pedoisang nan en Lia impwalo oh pedolongala nan en Resel impwalo. 34 Ahpw, Resel ale sansal en derapim ko oh kihdiong nan kopwou me mi ni mehn mwomwohd en kamel ong lih akan, oh e mwomwohd powe. Lapan eri rapahkiseli nan impwal ko koaros ahpw sohte diarada. 35 Resel eri ndaiong eh pahpao: “Maing ei kaun, komw dehr lingeringer, pwehki I sohte kak uhda mwohmwi, pwe I wiewia ei soumwahu en lih.”+ Lapan eri raparapahkiseli ahpw sohte diarada sansal en derapim ko.+
36 Seikop eri lingeringerda oh tepida kauwe Lapan. Seikop eri ndaiong Lapan: “Sapwung dah me I wiahda, oh dihp dah me ke nohn ngoangki pwakihkiniehdo? 37 Ke sarepselier nan ei kepwe kan koaros. Eri, dahme ke diarada me sang nan imwomw? Kihdiong wasaht mwohn riei kan oh riomw kan, oh mweidohng ren kapwungala nanpwungata. 38 Erein sounpar 20 me I mihmihki rehmw, noumw sihpw kan oh noumw kuht kan sohte mwahn kin iohla,+ oh I sohte kin kangala sihpw wol kan sang nan noumw pelin sihpw kan. 39 I sohte kin wadohng uhk mahn emen me mahn lawalo kan kin tehrpeseng.+ I kin pein kapwungala. Mehnda ma mahno pirapala nin rahn de nipwong, ke kin kapwukoahkin ie. 40 Nin rahn I kin mwasingkihla karakar, oh pou nipwong, oh I kalapw sohte kak meir.+ 41 I mihmi rehmw erein sounpar 20. I papahkin uhk sounpar 14 ong noumw serepein riemeno oh sounpar 6 ong noumw pelinmen kan, oh ke wekidala pweinei pak eisek.+ 42 Ma Koht en semeio,+ Koht en Eipraam oh Koht me Aisek kin lemmwikio+ sohte ketiket rehi, ke pahn kadariehla kahiep. Koht ketin mahsaniher ei apwal oh ei doadoahk laud, oh ihme kahrehda e ketin panawihiuk pwohng.”+
43 Lapan eri sapeng Seikop, nda: “Serepein pwukat iei nei serepein oh seri pwukat iei nei seri kan oh pelinmen pwukat iei nei pelinmen, oh soahng koaros me ke kilang, ahi oh ahn nei serepein kan. Ia duwen ei kak wiahiong ira oh neira seri kan mehkot suwed rahnwet? 44 Eri kohdo, kita wiahda inou lap ehu, kowe oh ngehi, oh met pahn wia mehn kadehde nanpwungata.” 45 Seikop eri ale takai ehu oh kauwada nin duwen uhr pwoat.+ 46 Seikop eri ndaiong rie ko: “Pwekada takai kan!” Irail eri rikada takai ko oh wiahda koasoakoasoak ehu. Mwurin mwo irail mwenge wasao ni koasoakoasoak en takai ko. 47 Lapan eri tepida kahdaneki wasao Sekar-saaduda,* ahpw Seikop kahdaneki Kaleed.*
48 Lapan eri nda: “Rahnwet koasoakoasoak en takai wet wia mehn kadehde ehu nanpwungen ngehi oh kowe.” Ihme kahrehda e kahdaneki Kaleed,+ 49 oh Wasahn iroiro,* pwe e nda: “Siohwa en ketin sinsile nanpwungen kowe oh ngehi ni ata kin dohpeseng. 50 Ma ke wiakauwe nei serepein kan oh pwoudikihda ekei lih tohrohr patehngete nei serepein kan, mehnda ma sohte aramas kilang kita, tamataman me Koht me pahn ketin wia sounkadehde nanpwungen kowe oh ngehi.” 51 Lapan eri doula ndaiong Seikop: “Iet koasoakoasoak en takai wet, oh iet uhr me I kauwadahr nanpwungen kowe oh ngehi. 52 Koasoakoasoak en takai wet iei mehn kadehde, oh uhro iei mehkot me kin kadehdehda,+ me I sohte pahn kotehla koasoakoasoak en takai wet pwe I en wiahiong uhk me suwed oh ke sohte pahn kotehla koasoakoasoak en takai wet oh uhr wet pwe ken wiahiong ie me suwed. 53 Koht en Eipraam+ oh Koht en Nahor, Koht en samarao en ketin kopwung nanpwungata.” Seikop eri kahukihla ni mwaren Koht me seme Aisek kin lemmwiki.+
54 Mwurin mwo Seikop eri wiahda meirong ehu pohn nahnao oh luke rie ko ren iang tungoale pilawa. Irail eri mwenge oh pweidi pohn nahnao nipwongo. 55 Ahpw, Lapan sangkenei pirida oh metik nein nah seri ko*+ oh nah serepein ko oh kapaiairailda.+ Lapan eri mweselda oh pwurala ni imweo.+
32 Seikop eri kohkohla, oh sapwellimen Koht tohnleng kei ahpw tuhwong ih. 2 Ni ahnsowohte me e kilangirailda, Seikop ahpw nda: “Sapwellimen Koht kahnimpwal met!” Ih eri kihong eden wasao Mahanaim.*
3 Seikop eri kadarala mwowe meninkeder kei rehn Esau nan sapwen Seir,+ sapwen* Edom,+ 4 oh e kehkehlingkihong irail: “Iet dahme kumwail pahn ndaiong ei kaun Esau, ‘Iet me noumw ladu Seikop patohwan: “I kin kousoan* rehn Lapan ahnsou werei leledo met.+ 5 Oh I alehda kouwol, dongki, sihpw, oh ladu ohl oh lih akan,+ oh I kadarewei pakair wet pwehn kehsehki ei kaun, pwe I en kenikenla rehmwi.”’”
6 Mwuhr meninkeder ko eri pwurodo rehn Seikop oh nda: “Se tuhwong riomwi Esau, oh met e kohkodohng tuhwong komwi, oh mie ohl 400 iang ih.”+ 7 Seikop eri uhdahn masepwehkada oh pwunodada.+ Ih eri katohrepeseng aramas me mihmi reh ko, oh pil sihpw ko, kuht ko, kou ko, oh kamel ko ni kahnimpwal riau. 8 Ih eri nda: “Ma Esau pahn peiong ehu kahnimpwal, a kahnimpwal teio pahn kak pitila.”
9 Mwurin mwo Seikop ahpw patohwan: “Maing Koht en semei Eipraam oh Koht en semei Aisek, Maing Siohwa, komwi me ketin mahsanihong ie, ‘Pwurala nan sapwomwo oh rehn kisehmw kan, oh I pahn kihong uhk soahng mwahu kan,’+ 10 I sohte warohng limpoak loalopwoat koaros oh lelepek koaros me komw ketin kasalehiongehr sapwellimomwi ladu,+ pwe nei sokonohte me I kotehkihla Sordan a met I wialahr kahnimpwal riau.+ 11 I patohwan kapakap ong komwi,+ komw ketin doareiehla sang nan pehn riei Esau, I masak pwe e de kohdo oh peiong ie+ oh pil lih akan oh neirail seri kan. 12 Oh komw mahsaniher: ‘I uhdahn pahn kihong uhk soahng mwahu kan, oh I pahn kahrehiong kadaudokomw en rasehng pihken oaroahr kan, me nohn tohto oh sohte kak wadawadedi.’”+
13 Eri e pweidi wasao nipwongo. Ih eri ale ekei soahng kan me e ahneki pwehn kisekisehki rie Esau:+ 14 kuht lih 200, kuht wol 20, sihpw lih 200, sihpw wol 20, 15 kamel 30 iangahki wahrail kan, kou lih 40, kouwol 10, dongki lih 20 oh dongki ohl 10.+
16 E kihong nah ladu ko ehuehu pelinmen ko, oh ndaiong nah ladu ko: “Kumwail tiengwei mwohi, oh kumwail pahn irepeseng ehuehu pelinmen kan.” 17 E pil kehkehlingkihong me tiengo: “Ma riei Esau pahn tuhwong uhk oh idek, ‘Ihs me omw soumas, oh ia wasa ke kohkohla ie, oh nein ihs pelinmen kan me mi mwohmw?’ 18 ke pahn nda, ‘Nein noumw ladu Seikop. Met iei kisakis ehu me pekederdo rehn ei kaun, Esau,+ oh kilang! e kohkohdo mwurit.’” 19 E ahpw pil kehkehlingkihong me keriemeno, kesilimeno, oh koaros me ideidawehn pelinmen ko: “Ih soangen koasoi wet me kumwail pahn ndaiong Esau, ni amwail pahn tuhwong ih. 20 Oh kumwail pil pahn nda, ‘Noumw ladu Seikop kohkohdo mwurit.’” Pwe e ndaiong pein ih: ‘Ma I pahn kameleileidi ih sang ni ei kadarala kisakis wet mwohi,+ mwurin mwo ni ei pahn tuhwong ih, ele e pahn kasamwo ie ni kadek.’ 21 Kisakis ko eri tiengla mwowe, a ih e pweidi nan kahnimpwalo nipwongo.
22 Mwuhr, erein nipwongo, e ahpw pwourda oh ale eh pwoud riemeno+ oh eh lidu lih riemeno+ oh nah pwutak 11 ko oh kotehla wasa pedeped en piletik en Sappok.+ 23 E kahreirailda oh kotehla piletiko, oh e wahda soahng teikan koaros me e ahneki.
24 Seikop eri kelehpwla. Ohl emen ahpw pwarodo oh tepida poadoarohng ih lao lel wasa rahnpeseng.+ 25 Ni ohlo eh kilang me e sohte kak powehdi, e ahpw doahke koakon en pwoneo; oh koakon en pwonen Seikopo ahpw piselpeseng ni eh wie poadpoadoarohng.+ 26 Mwurin mwo, ohlo ahpw nda: “Kadariehla, pwe wasa rarahnpesengier.” Seikop eri nda: “I sohte pahn kadaruhkala lao ke kapaiaiehda.”+ 27 Ohlo eri ndaiong ih: “Ia edomw?” A e sapengki: “Seikop.” 28 Ohlo eri nda: “Ke solahr pahn adaneki Seikop ahpw Israel,*+ pwe ke siaiong Koht+ oh aramas akan, oh ke powehdier.” 29 Seikop eri idek: “Menlau ndaiong ie mwaromwi.” Ahpw, ohlo nda: “Dahme ke idengki edei?”+ Ih eri kapaiahda Seikop wasao. 30 Seikop eri kihong eden wasao Peniel,*+ pwe e nda, “I kilangehr silangin Koht ni at kilengpene, ahpw I momourte.”+
31 Mwurinte eh daulih Penuel,* ketipino ahpw dakerada, ahpw e pelingek kohkohla pwehki pwoneo.+ 32 Ihme kahrehda leledo rahnwet mehn Israel kan sohte kin tungoale sahl* en denge, me mi ni koakon en pwonen mahn, pwehki ohlo doahke koakon en pwonen Seikopo ni sahl en dengeo.
33 Seikop eri kilengla oh kilangada Esau eh kohkohdo, oh ohl 400 me ieiang ih.+ Ih eri katohrepeseng seri ko nanpwungen Lia, Resel, oh lidu lih riemeno.+ 2 E ahpw kihdiong lih lidu ko oh neira seri ko mwowe,+ Lia oh nah seri ko mwurirail,+ oh Resel+ oh Sosep keieu mwuhr. 3 Ih eri tiengla mwohrail oh ni eh kerekerenlahng rieo, e poaridiong nanpwelo pak isuh.
4 Esau ahpw tangala tuhwong ih oh pwoalehdi oh metik, ira eri sengiseng. 5 Ni eh kilengla oh kilangada lih ako oh seri ko, e ahpw nda: “Ihs aramas pwukat me iang uhk?” A Seikop sapengki: “Iei seri kan me Koht ketin kupwurehki noumw ladu.”+ 6 Lih lidu ko oh neira seri ko eri aluhdo mwowe oh poaridi, 7 mwuri Lia oh nah seri ko pil aluhdo mwowe oh poaridi. A mwuri Sosep oh Resel aluhdo mwowe oh poaridi.+
8 Esau eri nda: “A ia kahrepen sounseiloak en kahnimpwal wet koaros me I tuhwongehr?”+ Seikop ahpw sapengki: “Pwe I en kenikenla rehn ei kaun.”+ 9 Esau eri nda: “Ei kepwe me nohn tohto, pwa riei.+ Kolokolete mehkan me ahmw.” 10 Ahpw, Seikop nda: “Soh maing, menlau. Ma I kenikenla rehmwi, a komw anahne ale ei kisakis wet sang rehi, pwehki I wahdo pwe I en kak kilang mesomw. Oh I kilangehr mesomw duwehte ei kilikilang silangin Koht, pwehki omw kasamwo ie ni peren.+ 11 Menlau ale kisakis wet me kasalehda ei kapai me I wadohng komwi,+ pwe Koht ketin kupwurkin ie oh mehkoaros me I anahne mie rehi.”+ Seikop wie ngidingidkihong, kahrehda Esau ale.
12 Mwuhr Esau eri nda: “Nna kitail mwekidsang wasaht oh kohkohla, oh I pahn tiengwei mwohmw.” 13 Ahpw Seikop ndaiong ih: “Ei kaun ese me seri kan me luwet+ oh I apwahpwalih sihpw oh kou kan iangahki wahrail kan. Ma irail pahn kohwei ni karuwaru ni rahn ehu, pelinmeno pwon pahn mehla. 14 Ei kaun en kalahngan oh tiengwei mwohn nah ladu, ahpw I pahn pousehla ei seiloak wet ni ei pahn wawai pelipelian nei pelinmen kan kohwei oh seri kan, lao I lella rehn ei kaun nan Seir.”+ 15 Esau eri nda: “Menlau mweidohng ie I en kihdi ekei nei aramas akan rehmw.” A Seikop sapengki: “Komw sohte anahne wia men. Mweidohngiehte I en kenikenla rehn ei kaun.” 16 Eri, rahnohte Esau pwurupwuralahng Seir.
17 Seikop eri seiloaklahng Sukot,+ oh e kauwada imwe ihmw ehu oh wiahda kisin pelien ihmw kei ong nah pelinmen ko. Ihme kahrehda e kahdaneki wasao Sukot.*
18 Mwurin eh seiloak sang Paddan-aram,+ Seikop ahpw lella ni kahnimw en Sekem+ nan sapwen Kenan,+ oh e kauwada eh kahnimpwalo limwahn kahnimwo. 19 Ih eri pwainda pelien sahpw ehu me e kauwada imwe impwalo sang rehn nein Amor pwutak kan, semen Sekem, ni uwen silper 100.+ 20 E ahpw kauwada pei sarawi ehu wasao oh kahdaneki pei sarawio Koht, Koht en Israel.+
34 Eri Daina, nein Lia serepein ong Seikop,+ kin kohla rehn peinakapw kan en sahpwo.+ 2 Ni ahnsou me Sekem, nein Amor mehn Ip,+ kaunen sahpwo, kilangada ih, e ahpw koledi ih oh angkehlailiong. 3 Oh e uhdahn poakepoakehla Daina, nein Seikop serepeino, oh e mwahukihda peinakapwo oh song en kamehlelehiong ih eh limpoak.* 4 Sekem eri ndaiong eh pahpao Amor:+ “Komw pekihda peinakapw menet ei pwoud.”
5 Ni ahnsou me Seikop rongada me Sekem kasaminehla nah serepeino Daina, nah pwutak ko mihmi rehn nah pelinmen ko nan mohso. Seikop ahpw sohte mweseiseiki lao re pwurodo. 6 Mwuhr Amor, semen Sekem, ahpw kohla pwe en koasoiong Seikop. 7 Nein Seikop pwutak ko ahpw rongada duwen met oh mwadang pwurodo sang nan mohso. Re nsensuwedla oh uhdahn lingeringerda pwehki Sekem mwamwahliki Israel ni eh wendi rehn nein Seikop serepein,+ mehkot me sohte konehng en wiawi.+
8 Amor eri ndaiong irail: “Nei pwutak Sekem poakepoake noumw serepeino. Menlau kihong ih serepeino pwe en pwoudikihda, 9 oh kapwopwoudipene neitail kan. Kihong kiht noumwail serepein kan oh kumwail ale nait serepein kan.+ 10 Kumwail pahn kousoanla reht oh doadoahngki sahpwet. Kumwail mihmi reht oh wia pesines oh sapwenikihla.” 11 Sekem eri ndaiong en Daina pahpao oh rie pwutak ko: “Kumwail kupwurehla ei pekipek, oh I pahn kihong kumwail mehkoaros me kumwail pahn peki rehi. 12 Kumwail kak kilelehdi uwen pweinen lih kamwohdo oh kisakis me uhdahn laud.+ I pahn perenki kihong kumwail mehkoaros me kumwail pahn ndaiong ie. Ihte mweidohng ie I en pwoudikihda serepeinen.”
13 Nein Seikop pwutak ko ahpw wiahiong Sekem oh eh pahpao Amor pasapeng widing ehu pwehki Sekem kasaminehla riarail serepein Daina. 14 Re ahpw ndaiong ira: “Se sohte kak wia soahng wet, en kihong riat serepeino ohl emen me sohte sirkumsais,*+ pwe met iei mehkot kanamenek ong kiht. 15 Ihte me se pahn kak pwungki: ma ohl koaros rehmwail pahn sirkumsaisla duwehte kiht.+ 16 Eri se pahn kihong kumwail nait serepein kan oh se pahn ale noumwail serepein kan, oh se pahn kousoanla rehmwail oh kitail pahn wiahla peneinei ehu. 17 Ahpw ma kumwail sohte pahn rong kiht oh sohte sirkumsaisla, eri se pahn wahda nait serepeinet oh kohkohla.”
18 Amor+ oh nah pwutak Sekem+ pwungki arail koasoi ko. 19 Mwahnakapwo sohte pwanden wia dahme re ndao,+ pwehki eh poakohng nein Seikop serepeino, oh mwahnakapwo me keieu wahu nan en eh pahpa peneineio pwon.
20 Amor oh nah pwutak Sekem kohla ni ewen kelen kahnimwo oh koasoiong ohl kan nan arail kahnimwo,+ nda: 21 “Aramas pwukat men ahneki popohl rehtail. Mweidohng irail en kousoan nan sahpwet oh wia pesines, pwe sahpwo me laud oh itar ren iang kousoan loale. Kitail kak ale neirail serepein kan pwehn pwoudikihda, oh kitail kak kihong irail neitail serepein kan.+ 22 Ihte ni irair wet me aramas pwukat pahn pwungki kousoanla rehtail pwe kitail en wiahla peneinei ehu: ma ohl koaros rehtail pahn sirkumsaisla duwehte arail kin sirkumsaisla.+ 23 Eri, kitail sou pahn pil ahnekihla dahme re ahneki, arail kepwe, oh neirail pelinmen koaros? Eri, kitail en pwungkihda met pwe ren kousoanla rehtail.” 24 Irail koaros me kohpene ni ewen kelen eh kahnimwo rong Amor oh nah pwutak Sekem, oh ohl koaros me kohpene ni ewen kelen kahnimwo sirkumsaisla.
25 Ahpw ni kesiluhwen rahno, ni arail medemedekte, nein Seikop pwutak riemen, Simion oh Lipai, rien Daina,+ ahpw ale neira kedlahs oh kohla nan kahnimwo ni aramas akan ar sasairki oh kemehla ohl koaros.+ 26 Ira kemehkihla kedlahs Amor oh nah pwutak Sekem oh wahsang Daina nan imwen Sekemo oh kohkohla. 27 Nein Seikop pwutak teiko pil kohla oh kulih kahnimwo wasa me ohl ako kamakamalahr ieo pwehki re kasaminehla riarail serepeino.+ 28 Re wahsang neirail sihpw, kuht, kou, dongki kan oh mehkoaros me mi nan kahnimwo oh nan mohso. 29 Re pil wahsang arail kepwe koaros, kihsang neirail kisin seri kan oh arail pwoud kan koaros, oh kulihasang soahng koaros nan ihmw akan.
30 Seikop eri ndaiong Simion oh Lipai:+ “Kumwa wadohng ie kahpwal laud ni amwa kahrehiong ie I en pwohsuwed ong tohn sahpwet, ong mehn Kenan kan oh mehn Peris kan. Pwehki kitail me malaulau, irail uhdahn pahn pokonpene pwe ren peiong ie oh I pahn mwomwla, ngehi oh tohnimweiet.” 31 Ira ahpw nda: “Ia duwe, kitail kak mweidohng emen en wiahki riat serepeino lihen netiki paliwere?”
35 Mwurin mwo Koht ahpw ketin mahsanihong Seikop: “Uhda, kohdahwei Pedel+ oh kousoanla mwo, oh wiahda ehu pei sarawi wasao ong Koht mehlelo me ketin pwarohng uhk ni omw tangatangasang riomw pwutak Esau.”+
2 Seikop eri ndaiong tohnimweo oh irail koaros me ieiang ih: “Kumwail kesehla koht en liki kan me mihmi rehmwail,+ oh kamwakeleikumwailda oh wilianda amwail likou kan, 3 oh kitail uhda oh kohdahla Pedel. Wasao, I pahn wiahda ehu pei sarawi ong Koht mehlelo, me ketin sapeng ie ni ahnsoun ei apwal oh ketin ieiang ie wasa koaros* me I kin kohla ie.”+ 4 Irail eri kihong Seikop koht en liki koaros me mi rehrail oh tiati kan me mi ni salengerail, oh Seikop sarepedi* mepwukat pahn tuhke laud me mi karanih Sekem.
5 Ni ar seiloak kohkohla, lemmwin Koht ahpw kipehdi kahnimw kan me kapilirailpene, kahrehda irail sohte pwakihala nein Seikop pwutak ko. 6 Seikop eri leledo Lus,+ me iei Pedel, nan sapwen Kenan, ih oh aramas koaros me iang ih. 7 Wasao e kauwada pei sarawi ehu oh kihong eden wasao El-pedel,* pwehki iei wasao me Koht mehlelo ketin kasalehiong Seikop pein ih ni eh tangasang rie pwutako.+ 8 Mwuhr Depora,+ lih me kadihdihada Repekao, ahpw mehla oh seridi pahn tuhke ohk* pwoat me mi limwahn Pedel. Seikop eri kihong eden wasao Allon-pakud.*
9 Koht ketin pwurehng pwarohng Seikop ni eh kohkohdo sang Paddan-aram oh ketin kapaiahda ih. 10 Koht ketin mahsanihong ih: “Edomw iei Seikop.+ Ke solahr pahn adaneki Seikop ahpw ke pahn adanekilahr Israel.” Oh e tepida ekerkin ih Israel.+ 11 Koht pil ketin mahsanihong ih: “Ngehi me Koht me Keieu Manaman.+ Kaparaparala oh tohtohla. Wehi kan oh mwomwohdisohn wehi kan pahn pwilisang rehmw,+ oh nanmwarki kan pahn kohsang rehmw.*+ 12 Me pid sahpw me I kihongehr Eipraam oh Aisek, I pahn uhd kihong uhk, oh I pil pahn kihong kadaudokomw sahpwo.”+ 13 Koht eri ketidahla sang reh wasa me e ketin mahseniong iho.
14 Seikop eri kauwada uhr pwoat wasa me Koht ketin mahseniong iho, uhr en takai pwoat, oh e wudekihdiong meirong en wain powe oh wudekihdiong leh powe.+ 15 Oh Seikop usehlahte kahdaneki wasa me Koht ketin mahseniong iho Pedel.+
16 Irail eri kohkohsang Pedel. Oh ni ar dohsang Eprat, Resel ahpw tepida neitik, oh eh neitiko uhdahn apwal. 17 Ahpw ni eh nannanti en neitikihala serio, sounkeneitiko ahpw ndaiong ih: “Ke dehr masak, pwe ke pahn pil naineki emen pwutak.”+ 18 Ni en Resel mour eh pahn imwiseklahr (pwehki e pahn melahr), e kihong ede Penoni,* ahpw eh pahpao kin ekeriki ih Pensamin.*+ 19 Resel eri mehla oh seridi limwahn ahl me kolahng Eprat, me iei Pedleem.+ 20 Seikop eri kihdiong lapalahn takai ehu pohn eh sousowo; ih takaio me mihmihte pohn ahn Resel sousou leledo rahnwet.
21 Mwurin mwo Israel ahpw kohkohla oh kauwada imwe impwal palilahsang imwen doulik en Eder. 22 Erein Israel eh kin koukousoan nan sahpwo, ehu pako Reupen ahpw kohla oh wendi rehn Pila, en eh pahpao pekehi. Israel eri rongada duwen met.+
Eri nein Seikop pwutak meh 12. 23 Pwutak kan me Lia naitikihada iei Reupen nein Seikop mesenih,+ mwuri Simion, Lipai, Suda, Isakar oh Sepulon. 24 Pwutak kan me Resel naitikihada iei Sosep oh Pensamin. 25 Pwutak kan me Pila, nein Resel liduwo, naitikihada iei Dan oh Napdali. 26 Pwutak kan me Silpa, nein Lia liduwo, naitikihada iei Kad oh Aser. Irail iei nein Seikop pwutak kan me ipwidiong ih nan Paddan-aram.
27 Seikop eri kohdo wasa me eh pahpa Aisek kin mihmi ie nan Mamre,+ nan Kiriad-arpa, me iei Ipron, wasa me Eipraam oh pil Aisek kin kousoan ie nin duwen mehn liki kei.+ 28 Aisek momourki sounpar 180.+ 29 Aisek eri kadarala eh esingek oh mehla oh e seridi duwehte seme mehn mahs ako, mwurin eh momour werei oh nsenamwahu;* oh nah pwutak kan Esau oh Seikop ahpw sarepedi ih.+
36 Iet poadopoad en Esau, me iei Edom.+
2 Esau ale eh pwoud ko sang rehn serepein en Kenan kan: Ada+ nein Elon mehn Id;+ oh Olipama+ nein Anah, nein nein Sipeon mehn Ip; 3 oh Pasemad+ nein Ismael, rien Nepaiod.+
4 Oh Ada naitikihong Esau Elipas, oh Pasemad naitikihada Reuel,
5 oh Olipama naitikihada Sius, Salam oh Kora.+
Irail pwukat iei nein Esau pwutak kan me ipwidi ong ih nan sapwen Kenan. 6 Mwurin mwo Esau ale eh pwoud ko, nah pwutak ko, nah serepein ko, tohnimwe koaros, nah pelinmen ko oh nah mahn teikan koaros, oh eh kepwe koaros me e koadoahkihada+ nan sapwen Kenan oh e kolahng sahpw ehu me dohsang rie Seikop.+ 7 Pwe ara kepwe kan nohn tohtohla kahrehda ira sohla kak kousoanpene, oh sahpw me ira koukousoan ie* solahr itar ong ira pwehki neira pelinmen ko. 8 Esau eri kousoanla wasa nahnahn Seir.+ Esau iei Edom.+
9 Oh iet poadopoad en Esau, semen Edom me kin mi wasa nahnahn Seir.+
10 Iet eden nein Esau pwutak kan: Elipas nein Ada, en Esau eh pwoud; Reuel nein Pasemad, en Esau eh pwoud.+
11 Nein Elipas pwutak kan iei Deman,+ Omar, Sepo, Katam oh Kenas.+ 12 Timna wiahla en Elipas eh pekehi, nein Esau pwutak. Mwuhr e naitikihong Elipas Amalek.+ Pwutak pwukat iei kadaudok en Ada, en Esau eh pwoud.
13 Irail pwukat iei nein Reuel pwutak kan: Nahad, Sera, Sammah oh Mihsa. Pwutak pwukat iei kadaudok en Pasemad,+ en Esau eh pwoud.
14 Irail pwukat iei nein Olipama pwutak kan me e naitikihong Esau: Sius, Salam oh Kora. Olipama iei en Esau eh pwoud, nein Anah serepein, oh nein nein Sipeon.
15 Irail pwukat iei kaunen keinek kan me kohsang kadaudok en Esau:+ Nein Elipas, nein Esau mesenih: Kaunen keinek Deman, Kaunen keinek Omar, Kaunen keinek Sepo, Kaunen keinek Kenas,+ 16 Kaunen keinek Kora, Kaunen keinek Katam, oh Kaunen keinek Amalek. Irail pwukat iei kaunen keinek kan en Elipas+ nan sapwen Edom. Irail pwukat iei kadaudok en Ada.
17 Irail pwukat iei nein Reuel, nein Esau: Kaunen keinek Nahad, Kaunen keinek Sera, Kaunen keinek Sammah, oh Kaunen keinek Mihsa. Irail pwukat iei kaunen keinek kan en Reuel nan sapwen Edom.+ Pwutak pwukat iei kadaudok en Pasemad, en Esau eh pwoud.
18 Eri, irail pwukat iei nein Olipama en Esau eh pwoud: Kaunen keinek Sius, Kaunen keinek Salam, oh Kaunen keinek Kora. Irail pwukat iei kaunen keinek kan en Olipama, nein Anah serepein, en Esau eh pwoud.
19 Irail pwukat iei kadaudok en Esau, me iei Edom,+ oh irail pwukat iei kaunen arail keinek kan.
20 Irail pwukat iei kadaudok en Seir mehn Or, tohn sahpwo:+ Lotan, Sopal, Sipeon, Anah,+ 21 Dihson, Eser, oh Dihsan.+ Irail pwukat iei kaunen keinek en mehn Or, kadaudok en Seir kan nan sapwen Edom.
22 Nein Lotan pwutak kan iei Ori oh Emam, oh rien Lotan lih iei Timna.+
23 Irail pwukat iei nein Sopal pwutak kan: Alpan, Manaad, Epal, Sehpo oh Onam.
24 Irail pwukat iei nein Sipeon pwutak kan:+ Aiah oh Anah. Iei Anah me diarada utuhnpihl karakar ko nan sapwtehn ni eh apwahpwalih nein eh pahpa Sipeon dongki ko.
25 Irail pwukat iei nein Anah seri: Dihson oh Olipama, nein Anah serepein.
26 Irail pwukat iei nein Dihson pwutak kan: Emdan, Espan, Idran oh Seran.+
27 Irail pwukat iei nein Eser pwutak kan: Pilan, Saapan oh Akan.
28 Irail pwukat iei nein Dihsan pwutak kan: Us oh Aran.+
29 Irail pwukat iei kaunen keinek en mehn Or kan: Kaunen keinek Lotan, Kaunen keinek Sopal, Kaunen keinek Sipeon, Kaunen keinek Anah, 30 Kaunen keinek Dihson, Kaunen keinek Eser, oh Kaunen keinek Dihsan.+ Irail pwukat iei kaunen keinek en mehn Or kan nan sapwen Seir.
31 Eri irail pwukat iei nanmwarki kan me kin kakaun sapwen Edom+ mwohn nanmwarki kan ar tepida kaunda mehn Israel kan.*+ 32 Pela nein Peor me kaunda Edom, oh eden eh kahnimwo Dinapa. 33 Ni Pela eh mehla, Sopap nein Sera, me kohsang Posra, uhd wiliandi ih oh tepida kakaun. 34 Ni Sopap eh mehla, Usam, me kohsang sapwen mehn Deman kan uhd wiliandi ih oh tepida kakaun. 35 Ni Usam eh mehla, Adad nein Pedad, me kalowehdi mehn Midian kan+ nan sapwen* Mohap, uhd wiliandi ih oh tepida kakaun, oh eden eh kahnimwo Apid. 36 Ni Adad eh mehla, Samla, me kohsang Masreka, uhd wiliandi ih oh tepida kakaun. 37 Ni Samla eh mehla, Saul, me kohsang Rehopod limwahn Pillapo, uhd wiliandi ih oh tepida kakaun. 38 Ni Saul eh mehla, Paal-anan nein Akpor uhd wiliandi ih oh tepida kakaun. 39 Ni Paal-anan nein Akpor eh mehla, Adar uhd wiliandi ih oh tepida kakaun. Eden eh kahnimwo Pau, oh eden eh pwoudo Mehtapel, nein Madred, nein Mesahp serepein.
40 Eri iet eden kaunen keinek kan me kohsang Esau nin duwen arail peneinei kan oh sapwarail kan: Kaunen keinek Timna, Kaunen keinek Alpa, Kaunen keinek Seded,+ 41 Kaunen keinek Olipama, Kaunen keinek Elah, Kaunen keinek Pinon, 42 Kaunen keinek Kenas, Kaunen keinek Deman, Kaunen keinek Mipsar, 43 Kaunen keinek Makdiel, oh Kaunen keinek Iram. Irail pwukat iei kaunen keinek kan en Edom nin duwen arail wasahn kousoan kan nan sahpw me re sapweniki.+ Ih irail pwukat me kadaudok en Esau, semen Edom.+
37 Seikop usehlahte kousoan nan sapwen Kenan, wasa me eh pahpao kin kousoan ie nin duwen mehn liki men.+
2 Iet poadopoad en Seikop.
Ni ahnsou me Sosep+ sounpar 17, mwahnakapw menet kin apwalih pelinmen+ rehn nein Pila pwutak kan+ oh nein Silpa pwutak kan,+ en eh pahpao pwoud ko. Oh Sosep padahkihong eh pahpao duwen soahng suwed kan me rie ko wiewia. 3 Israel poakohng Sosep laudsang nah pwutak teiko koaros+ pwehki e nainekihda ih ni eh likeilapalahr, oh e wiahda likou reirei kaselel ehu ong Sosep. 4 Ni rie ko ar tehkada me arail pahpao poakohng Sosep laudsang irail koaros, re ahpw tepida kailongkihla ih, oh re sohla kin koasoi mwahu* ong ih.
5 Mwuhr Sosep ouramanda oh ndaiong rie ko duwen met,+ oh arail kailongki ih pil laudla. 6 E ndaiong irail: “Menlau rong mahs dahme I ouramankihdaht. 7 Kitail piripirepene kapakap en krein nanwerengen mwahto oh ei kapakapo pa kesihnenda oh inenda oh amwail kapakap ko kapilpene oh poaridiong ei kapakapo.”+ 8 Rie ko eri ndaiong ih: “Wehwehki ke pahn wiahla at nanmwarki oh kaunkitada?”+ Irail eri diarada pil ehu kahrepe ren kailongkihla ih, pwehki eh ouramano oh dahme e ndao.
9 Mwurin mwo e pil pwurehng ouramanda, oh ndaiong rie ko duwen met: “I pil pwurehng ouramanda. Ahnsou wet ketipino oh maramo oh usu 11 poaridiong ie.”+ 10 Ih eri ndaiong eh pahpao iangahki rie ko duwen ouramano, ahpw eh pahpao lipwoarehda oh ndaiong: “Ia wehwehn omw ouramanet? Ia duwe, ngehi oh pil omw nohno oh riomw kan uhdahn pahn kohdo oh poaridiong nanpwel mwohmw?” 11 Rie ko ahpw peiriniongada,+ ahpw eh pahpao tamataman dahme e ndao.
12 Rie ko eri kohla apwalih nein arail pahpao pelinmeno limwahn Sekem.+ 13 Israel eri ndaiong Sosep: “Riomw ko sou apwahpwalih pelinmen ko limwahn Sekem? Eri met I pahn kadaruhkala rehrail.” Sosep eri ndaiong ih: “I onopadahr!” 14 Israel eri nda: “Menlau kohla oh kilang ia iren riomw pwutak ko. Kilang ia iren pelinmen ko, oh pwurodo ndaiong ie.” Ih eri kadarala Sosep sang nan wahun* Ipron,+ e ahpw douluhllahng Sekem. 15 Mwuhr ohl emen ahpw diarada ih ni eh kohkohseli nan mohso. Ohlo eri idek reh: “Dahme ke raparapahki?” 16 Ih eri nda: “I raparapahki riei ko. Menlau ndaiong ie, ia wasa re apwahpwalih ie pelinmen ko?” 17 Ohlo ahpw doula nda: “Re mweselsang wasaht, pwe I rongada ar ndinda, ‘Kitail kohla Dodan.’” Sosep eri pwakihala rie ko oh diar irail nan Dodan.
18 Irail eri kilangada eh kohkohdo dohsang irail, oh mwohn eh lella rehrail, re ahpw tepida koasoakoasoane ren kemehla ih. 19 Irail eri ndapene: “Kilang! Io ih sounouramano kohkohdo.+ 20 Nna, kitail kemehla oh kesehdiong ih nan ehu pwarer ko, oh kitail pahn nda me mahn lawalo keper men me kadallehla. Kitail ahpw pahn kilang dahme pahn wiawihong eh ouraman ko.” 21 Ni Reupen+ eh rongada met, e ahpw song en kapitasang Sosep rehrail. Ih eri nda: “Kitail dehr kihsang eh mour.”+ 22 Reupen eri ndaiong irail: “Kumwail dehr kakerehdi nta.+ Kesehdiong nan pwareret nan sapwtehnet, ahpw dehr kauwehla* ih.”+ E wia met pwehn kapitasang Sosep rehrail, pwehn kapwurelahng rehn eh pahpao.
23 Ni Sosep eh lel rehn rie ko, re ahpw kapwuhrasang eh likou reireio, likou reirei kaselel me e likawiho,+ 24 irail eri ale ih oh kesehdiong nan pwarero. Ni ahnsowo pwarero madekeng; sohte pihl loale.
25 Irail eri mwohndi pwe ren mwenge. Ni ar kilengla, re kilangada mehn Ismael kei+ me kohkohdo sang Kilead. Neirail kamel ko weuwa pwilis pwohmwahu,* palsam,* oh kilin tuhke,*+ oh irail kohkohdilahng Isip. 26 Suda eri ndaiong rie ko: “Ia katepen atail pahn kemehla riatailo oh ekihla eh ntao?+ 27 Eri, kohdo kitail netikihla+ rehn mehn Ismael ko, oh kitail dehr doahke ih. Pwe ih riatail, kisehn udukatail.” Irail eri rong riarailo. 28 Ni ahnsou me sounnetinet en Midian ko+ keid wasao, rie ko eri apihadahsang Sosep nan pwarero oh netikihong mehn Ismael ko ni mwohni silper 20.+ Ohl pwukat eri wahla Sosep nan Isip.
29 Mwuhr ni Reupen eh pwurala ni pwarero oh diarada me Sosep solahr mi nan pwarero, e ahpw tehrpeseng eh likowo. 30 Ni eh pwurala rehn rie ko, e ahpw ngihl laudida nda: “Serio solahr mie! A ngehi—dahme I pahn wia?”
31 Irail eri ale en Sosep likou reireio oh kemehla kuht wol men oh kaduhdi likou reireio nan ntao. 32 Mwurin mwo re ahpw kadarala likou reireio rehn arail pahpao oh nda: “Ih met me se diar. Menlau tehk ma en noumw pwutako likou reireio met de soh.”+ 33 Ih eri kadehde likowo oh ngihl laudida nda: “En nei pwutako likou reireio met! Mahn lawalo keper men peiong Sosep oh tehrpeseng ih!” 34 Seikop eri tehrpeseng eh likowo oh kihong likoun nsensuwed* ni lukopeo oh mwahieiki nah pwutako erein rahn tohtohie. 35 Oh nah pwutak ko koaros oh nah serepein ko koaros kin song en kansenamwahwihala ih, ahpw e sohte men nsenamwahula oh e kin ndinda: “I pahn kohdihla nan Sousou*+ ni ei mwahmwahieiki nei pwutako!” Eh pahpao ahpw usehlahte sengisengki ih.
36 Mehn Midian ko eri netikihla Sosep nan Isip rehn Podipar, emen lapalap en imwen Parao+ oh kaunen sounsilasil.+
38 Ni ahnsowo Suda mweselsang rie ko oh kauwada imwe impwalo limwahn ohl en Adullam men me adaneki Ira. 2 Suda kilangada serepein men wasao, nein ohlen Kenan men+ me adaneki Sua. E ahpw pwoudikihda oh wendi reh, 3 oh serepeino liseianda. Mwuhr e naitikihada pwutak emen, oh Suda kihong ede Er.+ 4 E pil pwurehng liseianda oh naitikihada pwutak emen oh kihong ede Onan. 5 E pil pwurehng naitikihada pwutak emen oh kihong ede Sela. E* mihmi Aksip+ ni ahnsou me serepeino naitikihada pwutako.
6 Kedekedeo Suda ahpw alehda en Er nah meseniho eh pwoud, oh ede Damar.+ 7 Ahpw Er, nein Suda meseniho, kin kansensuwedih Siohwa; eri Siohwa ketin kemehla ih. 8 Pwehki met, Suda ahpw ndaiong Onan: “Wendi rehn en riomwo eh pwoud oh kapwaiada omw pwukoa ong liho oh pwoudikihda oh wiahda kadaudok ong riomwo.”+ 9 Ahpw Onan ese me kaidehn ih me pahn adiki kadaudoko.+ Eri ni ahnsou me e wendi rehn en rieo eh pwoudo, e kusla liki pohn pwehl pwe en dehr wiahda kadaudok ong rie pwutako.+ 10 Dahme e wiao suwed mwohn silangin* Siohwa, eri e pil ketin kemehla ih.+ 11 Suda eri ndaiong Damar en nah pwutako pwoudo: “Mihmihte nan imwen omw pahpao nin duwen liohdi men lao nei pwutak Sela laudla,” pwe e kin ndaiong pein ih: ‘E pil kakete mehla duwehte rie pwutak ko.’+ Damar eri kohla oh mihmi nan imwen eh pahpao.
12 Kedekedeo, en Suda eh pwoudo, nein Sua serepeino+ mehla. Ni en Suda ahnsoun mwahiei eh dauliher, e ahpw kohla rehn nah sounsehk wunen sihpw ko nan Timnah+ iangahki ienge Ira mehn Adullamo.+ 13 Damar eri rongada: “Semen omw pwoudo kohkohdahla Timnah pwehn sehk wunen nah sihpw ko.” 14 Ih eri kapwuhrasang eh likoun liohdio oh pwainkihdi meseo koaduhpwel ehu oh pwainkihdi ih lepin likou ehu oh mwohndiong ni wasahn pedolong en Enaim, me mi nan ahl me kolahng Timnah, pwe e kilang me Sela laudlahr ahpw e saikinte pwoudikihda.+
15 Ni ahnsou me Suda kilangada ih, e mwadangete medewehiong me ih lihen netiki paliwere men, pwehki eh pwaindi meseo. 16 Ih eri keilahng mpe ni keilen ahlo oh nda: “Menlau mweidohng ie I en wendi rehmw,” pwe e sehse me en nah pwutako pwoudo mwo.+ Serepeino ahpw nda: “Dahme ke pahn kihong ie pwe ken wendi rehi?” 17 Ohlo ahpw sapengki: “I pahn kadarewei kuht pwulopwul men sang nan nei pelinmeno.” Serepeino ahpw nda: “Ke pahn kihong ie mehkot pwehn wia kilelepen omw inou lao ke pahn kadarodo kuhto?” 18 Ih eri doula nda: “Dahme I pahn kihong uhk pwehn wia kilelepen ei inou?” Serepeino eri sapengki: “Noumw rihng en sidampen+ oh noumw sahlen oh noumw sokon me mi nan pehmwen.” Ih eri kihong serepeino oh wendi reh, serepeino eri liseianda. 19 Mwurin mwo serepeino ahpw uhda oh kohkohla oh kihsang eh lepin likowo oh pwuhriong nan eh likoun liohdio.
20 Suda eri kadarala ienge mehn Adullamo+ pwehn wahla kuht pwulopwulo, pwehn kapwurehdo dipwisou ko me wia kilelepen eh inou sang rehn liho, ahpw e sohte diar ih. 21 E ahpw idekseli rehn aramas en wasao, nda: “Ia lihen netiki paliwereo* me mi ni keilen ahlo nan Enaim?” Ahpw re nda: “Sohte mwahn lihen netiki paliwere men wasaht.” 22 Ih eri pwurala rehn Suda oh nda: “I sohte diar liho, oh pil, aramas en wasao nda, ‘Sohte mwahn lihen netiki paliwere men wasaht.’” 23 Suda eri nda: “Mweidohng en ahnekihla dipwisou ko, pwe kita de namenengkihla. I kadaralahr kuht pwulopwul menet ahpw ke sohte diar ih.”
24 Ahpw, mpen sounpwong siluh mwuri, Suda rongada: “Damar en noumw pwutako pwoud wialahr lihen netiki paliwere men, oh met e liseiandahr.” Suda eri nda: “Wahieido pwehn isihsla.”+ 25 Ni eh wisikieido, e kadarala rehn semen eh pwoudo koasoi pwukat: “I liseianda sang rehn ohl me ahneki dipwisou pwukat.” E pil doula nda: “Menlau tehk ihs me ahneki mepwukat, rihng en sidampet oh sahlet oh sokonet.”+ 26 Suda eri kasawih dipwisou ko oh nda: “E pwung sang ie, pwehki I sohte kihong ih nei pwutako Sela.”+ Suda eri sohla pwurehng wia nsenen pwopwoud reh mwurin mwo.
27 Ni ahnsoun eh neitik eh lelehr, mie mpwer ehu mi nan kapehdeo. 28 Ni eh neineitik, emeno pa kapwadei peho, oh sounkeneitiko ahpw mwadangete ale sahl weitahta pwoat oh pirehiong ni peho, nda: “Memenet me tepin pwediei.” 29 Ahpw ni ahnsowohte me e kapwurehlong peho, rieo pa pwediei, sounkeneitiko ahpw ngihl laudida nda: “Ia uwen laud en ohla me ke wiahda ni omw pwediei!” Ih eri adanekihla Peres.*+ 30 Mwurin mwo rie pwutako ahpw pwediei, me sahl weitahtao pirapiriong ni peho, oh e adaneki Sera.+
39 Eri, Sosep ahpw wisikdihlahng Isip,+ oh mehn Isip men me adaneki Podipar,+ emen lapalap en imwen Parao oh kaunen sounsilasil kan pwainsang ih rehn mehn Ismael kan+ me wahdihla ih mwo. 2 Ahpw Siohwa kin ketin ieiang Sosep.+ Ihme kahrehda, e pweida mwahu oh alehdi pwukoa nan imwen eh soumas, mehn Isipo. 3 Eh soumaso kin kilang me Siohwa kin ketin ieiang ih oh Siohwa me ketin kahrehiong mehkoaros me e kin wia en pweida.
4 Sosep eri wie kenikenla rehn Podipar, oh e wiahla nah sounpapah me e kin likih. Ih eri idihada Sosep en kin apwalih imweo, oh apwalih soahng koaros me ah. 5 Sangete ahnsou me e idihada Sosep en apwalih imweo oh apwalih soahng koaros me ah, Siohwa kin ketin kapaia imwen mehn Isipo pwehki Sosep, oh sapwellimen Siohwa kapai mihla ni soahng koaros me ah, nan imweo oh nan sapweo.+ 6 Mwuhr e kihdiong Sosep en apwalih soahng koaros me ah, ihte me e kin kedirepwki iei kene mwenge. Oh Sosep pil paliwaramwahula oh masamwahula.
7 Mwurin mepwukat, en soumaso eh pwoudo ahpw kin tepida inangihada Sosep oh nda: “Wendi rehi.” 8 Ahpw e sohte dukiong oh ndaiong en eh soumaso pwoudo: “Pwehki ngehi, ei soumaso sohte kin kedirepwki mehkot nan ihmwet, oh e likihong ie I en apwalih mehkoaros me e ahneki. 9 Sohte emen me lapalap sang ie nan ihmwet, oh e sohte irehdihsang ie mehkot, ihte komwi, pwehki komwi me eh pwoud. Eri, ia duwen ei pahn wiahda soangen suwed laud wet oh dipikihda ong Koht?”+
10 Eri ehuehu rahn liho kin pekipeki rehn Sosep, ahpw e sohte kin dukiong wendi reh de mihmi reh. 11 Ahpw ehu rahno, ni Sosep eh pedolong nan ihmwo pwehn wia eh doadoahk, sohte ladu men me mi nan ihmwo. 12 Liho ahpw koledi eh likowo oh nda: “Wendi rehi!” Ahpw Sosep kihdihte eh likowo oh tangeila likio. 13 Ni ahnsowohte me liho kilangada me e kihdihte eh likowo oh tangeila likio, 14 e ahpw tepida weriwerlahng ohl akan nan imweo oh ndaiong irail: “Kilang! Ei pwoudo wadohng kitail mehn Ipru menet pwehn wiahkin kitail mehn kepit. E kohdohn wendi rehi, I ahpw weriwer ni uwen ei kak koaros. 15 Ni ahnsowohte me e rongada ei wie weriwer, e ahpw kihdihte eh likowo limwahi oh tangeila likio.” 16 Mwurinte mwo liho eri kihdiong likowo limwah lao eh soumaso pwurodo nan imweo.
17 E ahpw ndaiong eh soumaso soahngohte: “Ladun Ipruo me ke wadohng kitail, kohdo rehi pwehn wiahkin ie mehn kepit. 18 Ahpw ni ahnsowohte me I tepida wer, e kihdihte eh likowo limwahi oh tangeila likio.” 19 Ni ahnsowohte me eh soumaso rongada dahme eh pwoudo ndaiong ih, ni eh nda: “Iet me omw laduwo wiahiongiehn,” e ahpw lingeringerda. 20 En Sosep eh soumaso eri ale ih oh kihong nan imwetengo, wasa me nein nanmwarkio me selidi kan kin sensel ie, oh e mihmihte nan imwetengo.+
21 Ahpw Siohwa kin ketin ieiangete Sosep oh kin ketin kasalehiong ih limpoak loalopwoat oh ketin kapaiahda ih pwe en kenikenla rehn kaunen imwetengo.+ 22 Eri kaunen imwetengo ahpw kihong Sosep en apwalih koaros me selidi nan imwetengo, ih me kin koasoanehdi mehkoaros me re kin wia wasao.+ 23 Kaunen imwetengo sohte kin pwunodki soahng kan me Sosep kin apwalih, pwe Siohwa kin ketin ieiang Sosep oh Siohwa ketin kahrehiong soahng koaros me e kin wia en pweida.+
40 Mwurin mepwukat, nein nanmwarkien Isip kaunen sounkohwahn waino+ oh kaunen wia pilawao ahpw dipada ong ara kaun, nanmwarkien Isip. 2 Parao eri lingeringerda pahn nah kaun riemeno, kaunen sounkohwahn waino oh kaunen wia pilawao,+ 3 oh e salihirahdi nan imwen kaunen sounsilasil ko,+ wasa me Sosep wie sensel ieo.+ 4 Kaunen sounsilasil ko eri kilelehiong Sosep en mihmi rehra oh apwalih ira,+ oh ira mihmi nan imwetengo erein ahnsou* kei.
5 Nein nanmwarkien Isip sounkohwahn waino oh sounwia pilawao, me sensel nan imweteng, ira koaros ahpw ouramanda pwohng ehute, oh ehuehu ouraman ko mie wehwehpe. 6 Mandahn rahno, ni Sosep eh pedolong oh kilangirahda, ira mwomwen pahtou. 7 Ih eri idek rehra: “Dahme kumwa mas pahtouki rahnwet?” 8 Ira ahpw ndaiong ih: “Kiht koaros ouramanda, ahpw sohte sounkawehwe reht.” Sosep eri ndaiong ira: “Kaidehn Koht me kin ketin kawehwehda?+ Menlau padahkihong ie.”
9 Kaunen sounkohwahn waino ahpw koasoiaiong Sosep eh ouramano, nda: “Nan ei ouramano, mie tuhkehn kreip pwoat mi mwohi. 10 Oh ni tuhkehn kreipo, mie kisin rah silipwoat, oh ni eh kin poponsda, e masalpeseng, oh wiahda dunen kreip mah kan. 11 Oh nein Parao kepo mi nan pehiet, ngehi eri ale kreip ko oh wengidediong nan nein Parao kepo. Mwurin mwo I kihong kepo nan pehn Parao.” 12 Sosep eri ndaiong ih: “Iet wehwehn: Rah silipwoato iei rahn siluh. 13 Mwurin rahn siluh, Parao pahn wahieiukala,* kapwurehiong uhk omw pwukoa,+ oh ke pahn kin kihong nein Parao kepo nan peho duwehte me ke kin wia mwowe ni omw wia nah sounkohwahn wain.+ 14 Ahpw, ke anahne tamataman ie ni soahng koaros eh pahn pweida mwahu rehmw. Menlau kasalehiong ie limpoak loalopwoat oh koasoia ie rehn Parao, pwe I en kak pedoisang wasaht. 15 Pwe ni mehlel, I pirapodohsang nan sapwen mehn Ipru kan,+ oh sohte mehkot I wiahda wasaht pwe ren keseiehlong nan imweteng.”*+
16 Ni kaunen wia pilawao eh kilangada me Sosep kawehwehdahr mehkot mwahu, e ahpw ndaiong ih: “I pil ouramanda, oh mie kopwoun pilawa pwetepwet siluh mi pohn moangeiet, 17 oh nan kopwou me mi keieu powe, mie soangsoangen mwenge umwda kei ong Parao, oh menpihr kei kangkangasang audepen kopwowo pohn moangei ie.” 18 Sosep eri sapengki, “Iet wehwehn: Kopwou siluhwo iei rahn siluh. 19 Mwurin rahn siluh, Parao pahn lupukasang moangomwen* oh langaiukada pohn tuhke pwoat, oh menpihr kan pahn kangasang udukomw.”+
20 Eri kesiluhwen rahno iei rahnen ipwidien Parao,+ oh e wiahda kamadipw ehu ong nah ladu ko koaros, oh e wahieido* kaunen sounkohwahn waino oh kaunen wia pilawao mwohn nah ladu ko. 21 Ih eri kapwurehiong kaunen sounkohwahn waino nan dewe, oh e kin doulahte kihong Parao wain. 22 Ahpw e langahda kaunen wia pilawao, nin duwen me Sosep kawehwehiong irao.+ 23 Ahpw, kaunen sounkohwahn waino sohte taman Sosep; e kin manokehla ih.+
41 Ni imwiseklahn sounpar riauo, Parao ahpw ouramanda+ me dene e kesikesihnen limwahn Pillap Nail. 2 Oh mie kou kaselel mworourou isimen kohkohdahsang nan pillapo, oh irail kangkang dihpw ni keilen pillapo.+ 3 Pil mie kou isimen me mwomw suwed oh tihti kohkohdahdo mwurirail sang Nail, oh irail kesikesihnen limwahn kou mworourou ko ni keilen Nail. 4 Kou mwomw suwed tihti ko ahpw tepida kangala kou kaselel mworourou isimeno. Parao eri pwourda.
5 Ih eri pwurehng meirla oh pil ouramanda keriapak. Mie kadoken krein isuh kohkohdahsang ni kirikirtehpwoat, me kaneng oh kaselel.+ 6 Oh mie kadoken krein isuh kohkohda mwurirail me tihti oh mengila pwehki kisinieng en palimese. 7 Oh kadoken krein tihti ko ahpw tepida kadallehla kadoken krein kaneng oh kaselel isuhwo. Parao eri pwourda oh tehkada me ouraman ieu mwo.
8 Ahpw nimensengo e pwunodada. Ih eri ileklahng samworo koaros me kin wia akmanaman oh ohl loalokong koaros nan Isip. Parao eri padahkihong irail eh ouraman ko, ahpw sohte emen rehrail me kak kawehwehiong Parao ouraman ko.
9 Kaunen sounkohwahn waino ahpw ndaiong Parao: “I pahn wehkada dipei kan rahnwet. 10 Parao engiengda pahn nah ladu ko. Ih eri salihiehdi nan imwen kaunen sounsilasil ko, ngehi oh pil kaunen wia pilawao.+ 11 Mwurin mwo kiht koaros ouramanda pwohng ehute. Oh ehuehu ouraman ko mie wehwehpe.+ 12 Oh mie mwahnakapw en Ipru men mi reht, nein kaunen sounsilasil ko ladu.+ Ni at padahkihong ih ouraman ko,+ e kawehwehiong kiht wehwehn ehuehu ouraman ko. 13 E pweida duwehte dahme e kawehwehiong kihto. I pwurehng nan ei pwukoa, ahpw ohl teio langada.”+
14 Parao eri ileklahng Sosep,+ irail eri mwadangete wahdo sang nan imwetengo.*+ E sihpla oh wilianda eh likou ko oh kohla rehn Parao. 15 Parao eri ndaiong Sosep: “I ouramanda, ahpw sohte me pahn kawehwehiong ie. I rong me dene ke kak rong oh kawehwehda ouraman.”+ 16 Sosep eri sapengki Parao: “Met sohte wiawi pwehki ngehi! Koht me pahn ketikihong Parao rohng mwahu.”+
17 Parao eri doulahte ndaiong Sosep: “Nan ei ouramano I wie kesikesihnen ni keilen Pillap Nail. 18 Oh mie kou mworourou kaselel isimen me kohkohdahsang Nail, irail ahpw tepida kangkang dihpw ni keilen pillapo.+ 19 Oh pil mie kou isimen me kohkohdahdo mwurirail me luwet oh uhdahn mwomw suwed oh tihti. Saikinte pak ehu I kilang soangen kou mwomw suwed duwehte met nan sapwen Isip pwon. 20 Oh kou tihti mwomw suwed ko ahpw tepida kangala kou mworourou isimeno. 21 Ahpw ni arail kangirailla, sohte me kak ese me re wia met, pwe re mwomw suwedte duwehte nin tapio. Ngehi eri pirida.
22 “Mwurin mwo I kilangada nan ei ouramano kadoken krein isuh wie kohkohdahsang ni kirikirtehpwoaht, me kaneng oh kaselel.+ 23 Mie kadoken krein isuh kohkohda mwurirail me tihti oh mengila pwehki kisinieng en palimese. 24 Eri kadoken krein tihti ko ahpw tepida kadallehla kadoken krein kaselel isuhwo. Ngehi eri ndaiong samworo en akmanaman kan ouramano,+ ahpw sohte emen rehrail kak kawehwehiong ie.”+
25 Sosep eri ndaiong Parao: “En Parao ouraman ko wehwehteieu. Koht mehlelo ketin mahsanihongehr Parao dahme E pahn ketin wia.+ 26 Kou kaselel isimeno iei sounpar isuh. Pil duwehte kadoken krein kaselel isuhwo iei sounpar isuh. Ouraman ko wehwehteieu. 27 Kou tihti mwomw suwed ko me kohdahdo mwurirail iei sounpar isuh, oh kadoken krein isuh me sohte kanenge ko, me mengkihla kisinieng sang palimese, pahn wehwehki sounpar isuhwen lehk lapalap. 28 Met duwehte dahme I patohwanohng Parao: Koht mehlelo ketin kahrehiong Parao en kilang dahme E pahn ketin wia.
29 “E pahn mie sounpar isuhwen rahk lapalap nan sapwen Isip pwon. 30 Ahpw sounpar isuhwen lehk lapalap pahn kohdo mwurirail, oh rahk en sapwen Isip pwon pahn manokonokla, oh lehk lapalap pahn kauwehla sahpwo.+ 31 Oh rahk en sahpwo me wiawi mwowe pahn manokonokla pwehki lehk lapalap me wiawi mwurin mwo, pwe e uhdahn pahn mwuledek. 32 Ouramano kohieng Parao pak riau pwehki Koht mehlelo ketin koasoanedier met, oh ni ahnsou keren Koht mehlelo pahn ketin kapwaiada met.
33 “Eri Parao en rapahkihda emen ohl me ahneki koahiek en wehwehki ire kan oh me loalokong oh idihada ih en apwalih sapwen Isip. 34 Parao en mwekid oh idihada sounapwalih kan nan sahpwet, oh en kihpene limakis ehun wahnsahpw en Isip erein sounpar isuhwen rahk.+ 35 Oh ren kihpene mwenge koaros erein pahr en rahk kan me pahn kohdo, oh ren nahkpene krein kan nan kahnimw kan oh sinsile krein kan wasao.+ Parao me pahn ahneki krein pwukat. 36 Mwenge ko pahn kin wia mehn sawas ong sahpwo erein sounpar isuhwen lehk lapalapo eh pahn wiawi nan sapwen Isip, pwe aramas oh pelinmen kan en dehr mehkihla lehk lapalapo.”+
37 Koasoandi wet mwomwen mwahu ong Parao oh nah ladu ko koaros. 38 Parao eri ndaiong nah ladu ko: “Ia duwe, mie ohl emen me kak dierek me duwehte memenet me ahneki sapwellimen Koht manaman?”* 39 Parao eri ndaiong Sosep: “Pwehki Koht ketin kahrehiong uhk ken ese soahng pwukat koaros, sohte emen me ahneki koahiek en wehwehki ire kan oh me loalokong duweiuk. 40 Ke pahn apwalih imwei, oh nei aramas akan koaros pahn peikiong uhk ni soahng koaros.+ Ihte ei pwukoahn nanmwarki* me I pahn lapalapkisang uhk.” 41 Parao eri doula ndaiong Sosep: “Kilang, I pahn idihiukada ken apwalih sapwen Isip pwon.”+ 42 Parao eri kihsang nah rihng en sidampo ni peho oh kihong ni pehn Sosepo oh kalikawihkihda ih likou linen kaselel ehu oh kamwarehkihda mwaramwar kohl ehu ni tepinwere. 43 Oh pil, e kihong ih en dake were kuruma keriau, oh irail kin werikihla mwowe, “Aprehk!”* Ih eri idihada ih en apwalih sapwen Isip pwon.
44 Parao pil ndaiong Sosep: “Ngehi me Parao, ahpw sohte emen nan sapwen Isip pwon pahn wia mehkot* ma ke sohte mweidada.”+ 45 Mwurin mwo Parao eri kihong eden Sosep Sapenat-panea oh kihong ih Asenat,+ nein Podipera samworo en On* serepein pwe en pwoudikihda. Sosep eri tepida apwalih* sapwen Isip.+ 46 Sosep sounpar 30+ ni ahnsou me e uh mwohn* Parao nanmwarkien Isip.
Sosep eri kohieila sang mwohn Parao oh seiloak kapilseli sapwen Isip pwon. 47 Oh erein sounpar isuhwen rahko, sahpwo ahpw direkihla wahnsahpw. 48 Oh e kin kihpene mwenge koaros nan sapwen Isip erein sounpar isuhwo, oh e kin nahkpene mwenge ko nan kahnimw kan. Nan ehuehu kahnimw e kin nekidala mwenge kan sang nan mwaht kan me kapilpene kahnimwo. 49 Sosep eri doulahte nanahkpene krein kan ni uwe ieu me inenen laud, duwehte pihken oaroahr kan, lao re sohla sohng pwehki e sohte kak sosohngdi.
50 Mwohn pahr en lehk lapalapo eh leledo, pwutak riemen ipwidiong Sosep,+ me Asenat naitikihong. Asenat iei nein Podipera samworo en On* serepein. 51 Sosep kihong eden nah meseniho Manase,*+ pwe e nda, “Koht ketin kahrehiong ie I en manokehla ei kahpwal koaros oh tohnimwen ei pahpao pwon.” 52 Oh e kihong eden me keriemeno Epraim,*+ pwe e nda, “Koht ketin kahrehiong ie I en tohtohla nan sapwen ei kahpwal kan.”+
53 Sounpar isuhwen rahk nan sapwen Isip eri imwisekla,+ 54 oh sounpar isuhwen lehk lapalap ahpw tepida, duwehte me Sosep ndao.+ Lehk lapalap ahpw kipehdi sahpw koaros, ahpw nan sapwen Isip pwon mie pilawa.*+ 55 Kedekedeo, lehk lapalap ahpw kipehdi sapwen Isip pwon, oh aramas ako tepida peki rehn Parao pilawa.+ Parao eri ndaiong mehn Isip ko koaros: “Kumwail kohla rehn Sosep, oh wia soahng koaros me e ndaiong kumwail.”+ 56 Lehk lapalapo ahpw wiewiawi nan sampah pwon.+ Sosep eri tepida ritingada imwen nahk krein koaros me mi rehrail oh netikihong mehn Isip kan,+ pwehki lehk lapalapo uhdahn uk mehlel nan sapwen Isip. 57 Oh pil, aramas sang wasa koaros nin sampah kin kohdo Isip pwe ren pwain krein rehn Sosep, pwehki lehk lapalapo uhdahn uk mehlel nan sampah pwon.+
42 Ni Seikop eh esehda me mie krein nan Isip,+ e ahpw ndaiong nah pwutak ko: “Dahme kumwail kilikilangkipene oh sohte wia mehkot?” 2 E doula nda: “I rong me mie krein nan Isip. Kumwail kohdihla mwo oh pwainda ekis ong kitail, pwe kitail en kak momour oh dehr mehla.”+ 3 Eri rien Sosep pwutak ehk ko+ ahpw kohdihla Isip pwe ren pwainda krein. 4 Ahpw Seikop sohte kadarala rien Sosepo Pensamin+ en iang rie teiko, pwe e nda: “Mweinele mehkot suwed kakete lelohng ih.”+
5 Nein Israel pwutak ko eri iangodo aramas teikan me kohdohn pwain mwenge, pwehki lehk lapalapo kohpesengier nan sapwen Kenan.+ 6 Sosep iei ohl me kin kakaun sahpwo,+ oh ih me kin netikihong aramas koaros en sampah krein.+ Rien Sosep pwutak ko eri kohdo oh poaridiong ih.+ 7 Ni Sosep eh kilangada rie pwutak ko, e ahpw mwadangete kasawihirailda, ahpw e sohte kasalehiong irail ihs ih.+ Ih eri lokaia lemei ong irail oh nda: “Kumwail kohsang ia?” A re sapengki: “Se kohsang nan sapwen Kenan pwe sen pwain mwenge.”+
8 Sosep kasawihada rie ko, ahpw irail sohte kasawihada ih. 9 Sosep ahpw mwadangete tamanda ouraman ko me e ouramankihda duwen irail,+ e ahpw ndaiong irail: “Kumwail lipoahrok kei! Kumwail kohdohn kilang wasa luwet akan en sahpwet!” 10 Irail eri ndaiong ih: “Soh maing at kaun, sapwellimomwi ladu kat kohdohn pwain mwenge. 11 Kiht koaros nein ohl tehmen. Kiht aramas pwung kei. Sapwellimomwi ladu kat kaidehn lipoahrok kei.” 12 E ahpw ndaiong irail: “Soh! Kumwail kohdohn kilang wasa luwet akan en sahpwet!” 13 Irail eri nda: “Sapwellimomwi ladu kat pirien 12.+ Kiht nein ohl tehmen+ nan sapwen Kenan, oh me keieu tikitiko mihmi rehn at pahpao ahnsou wet,+ a meteio solahr mie.”+
14 Sosep ahpw ndaiong irail: “Dahme I ndaiong kumwailo mehlel—‘Kumwail lipoahrok kei!’ 15 Iet duwen ei pahn tehk oh kilang ma kumwail kin koasoi mehlel: Nin duwen Parao eh ieias, kumwail sohte pahn kohkohsang wasaht lao riamwail me keieu tikitiko kohdo wasaht.+ 16 Kumwail kadarala emen rehmwail pwe en wahdo riamwailo, a kumwail pahn wie sensel. Iet duwen ei pahn kilang ma kumwail koasoi mehlel. Eri, ma soh, nin duwen Parao eh ieias, kumwail lipoahrok kei.” 17 Ih eri keseiraillong nan imweteng erein rahn siluh.
18 Sosep eri ndaiong irail ni kesiluhwen rahno: “Kumwail wia met oh momour, pwe I lemmwiki Koht. 19 Ma kumwail aramas pwung kei, eri emen rehn riamwail kan en senselte nan amwail imweteng en, a meteikan kak kohkohla oh wahla krein rehn tohnimwamwail kan me duhpeklahr.+ 20 Kumwail ahpw wadohng ie riamwail me keieu tikitiko, pwe en kadehdehda me amwail koasoi kan mehlel oh kumwail sohte pahn mehla.” Irail eri kapwaiada.
21 Irail eri ndapene nanpwungarail: “Uhdahn kitail pahn ale lokolok pwehki riatailo,+ pwe kitail kilang eh apwal ni eh peki rehtail kitail en poakehla, ahpw kitail sohte rong. Ihme kahrehda apwal wet lelohngkitailehr.” 22 Reupen eri sapengkin irail: “I sou ndaiong kumwail, ‘Kumwail dehr dipada ong serien,’ ahpw kumwail sohte rong?+ Met kitail pwukoahkihdier eh ntao.”+ 23 Ahpw irail sehse me Sosep wehwehki, pwe mie sounkawehwe men nanpwungarail. 24 Ih eri keila sang irail oh tepida sengiseng.+ Ni eh pwurodo oh pwurehng koasoiong irail, e pilada Simion+ sang rehrail oh salihedi mwohn masarail kan.+ 25 Sosep eri ruwese aramas en audehkihda arail ehd ko krein oh kapwurehiong nein emenemen mwohni nan eh ehd oh kihong irail kanarail mwengehn seiloak. Iei met me wiawihong irail.
26 Irail eri akeradahng krein ko pohn neirail dongki ko oh mweselsang wasao. 27 Ni ahnsou me emen irail sapwadpeseng eh ehdo pwehn kihong nah dongkio tahpw ni wasahn pweidio, e diarada nah mwohni ko ni ewen eh ehdo. 28 Ih eri ndaiong rie pwutak ko: “Nei mwohnio kapwurpwurdo, oh iet e mi nan ei ehdet!” Re ahpw masepwehkada oh rerrer, irail eri sohpeipene oh nda: “Dahme Koht ketin wiahkihong kitail met?”
29 Ni ar leledo rehn arail pahpao Seikop nan sapwen Kenan, irail ndaiong ih soahng koaros me wiawihong irail: 30 “Ohl me kaun wehio koasoi lemei ong kiht+ oh karaunehkin kiht me se lipoahroke wehio. 31 Ahpw se ndaiong ih, ‘Kiht aramas pwung kei. Kaidehn kiht lipoahrok kei.+ 32 Kiht pirien 12,+ nein sahm tehmen. Emen sohla mie,+ oh me keieu tikitiko mihmi rehn at pahpao nan sapwen Kenan.’+ 33 Ahpw ohl me kaun wehio ndaiong kiht, ‘Ih met me I pahn esehki me kumwail aramas pwung kei: Kihdi emen riamwail kan rehi.+ Kumwail eri ale mwenge ong tohnimwamwail kan me duhpeklahr oh kohkohla.+ 34 Oh kumwail wahdo riamwail me keieu tikitiko rehi, pwe I en ese me kumwail kaidehn lipoahrok kei ahpw aramas pwung kei. I ahpw pahn kapwurehiong kumwail riamwailo, oh kumwail kak doulahte pwainda mwenge nan sahpwet.’”
35 Ni ar wudekihsang kanengen ar ehd ko, nein emenemen edin mwohni mihmihte nan eh ehdo. Ni ahnsou me irail oh arail pahpao kilangada neirail edin mwohni ko, re ahpw masepwehkada. 36 Arail pahpao Seikop ahpw ngihl laudida ndaiong irail: “Kumwail adihasangieier nei seri kan!+ Sosep solahr mie,+ oh Simion solahr mie,+ a met kumwail pahn wahsangehr Pensamin! Ngehi me lokolongki mepwukat koaros!” 37 Ahpw Reupen ndaiong eh pahpao: “Ke kak kemehla nei pwutak riemeno ma I sohte kapwurehdo ih rehmw.+ Kihdo ih rehi, ngehi me pahn apwalih oh I pahn kapwurehdo ih rehmw.”+ 38 Ahpw, e nda: “Nei pwutako sohte pahn iang kumwail kohdihla, pwehki rieo melahr oh ih kelehpw luhwe.+ Ma mehkot suwed pahn lelohng ih nan amwail seiloak, eri kumwail uhdahn pahn kahrehiong ie I en kohdihla nan Sousou*+ ni ei likeilapalahr pwehki pahtou.”+
43 Lehk lapalapo uk mehlel nan sahpwo.+ 2 Eri ni ar tungoalelahr krein me re wahdo sang Isip,+ arail pahpao ahpw ndaiong irail: “Kumwail pwurala oh pwainda ekis kanatail mwenge.” 3 Suda eri ndaiong ih: “Ohlo kehkehlingkihong kiht ni sansal, ‘Kumwail sohte pahn pwurehng kilang meseiet ma riamwailo sohte iang kumwail.’+ 4 Ma ke mweidohng riato en iang kiht kohla, se pahn kohdihla oh pwainohng uhk mwenge. 5 Ahpw ma ke sohte mweidala ih, se sohte pahn kohdihla, pwe ohlo ndaiong kiht, ‘Kumwail sohte pahn pwurehng kilang meseiet ma riamwailo sohte iang kumwail.’”+ 6 Israel+ eri idek: “Pwe dahme kumwail wahkidohng ie kahpwal wet ni amwail ndaiong ohlo me mie pil emen riamwail?” 7 Irail eri sapengki: “Ohlo uhdahte idek reht duwen kitail oh kisehtail kan, nda, ‘Amwail pahpao momourte? Mie pil emen riamwail?’ Oh se ndaiong ih mepwukat ni mehlel.+ Ia duwen at pahn kak ese me e pahn nda, ‘Wahdihdo riamwailo’?”+
8 Suda eri peki rehn eh pahpao Israel: “Mweidohng pwutaken en iangiehda,+ oh sen mwesel kohkohla pwe kitail en kak momour oh dehr mehla+—kiht oh kowe oh neitail seri kan.+ 9 Ngehi me pahn pwukoahki pwutaken.+ Ma mehkot wiawihong ih, ke pahn kaloke ie. Ma I sohte kapwurehdo ih rehmw oh kasihnenihada ih mwohmw, I pahn dipada ong uhk kohkohlahte. 10 Ahpw ma se sohte kauwehla mwahl ahnsou, se lelehr mwo oh pwurodohr pahn pak riapak.”
11 Eri arail pahpao Israel ndaiong irail: “Ma ih pahn duwe met, a kumwail wia met: Kihong wahnsahpw me keieu mwahu kan nan amwail ehd kan oh walahng ohlo mepwukat nin duwen kisakis:+ ekis palsam,*+ ekis sukehn loangalap, pwilis pwohmwahu,* kilin tuhke,*+ pisdasio* oh almond kan. 12 Kumwail wahda uwen mwohni me pak riapak laudsang nin tapio; oh pil kapwurehla mwohni me kapwurupwurodo nan amwail ehd* ko.+ Mwein sapwungala ieu men. 13 Ale riamwailet oh kohla, pwuralahng rehn ohlo. 14 Koht me Keieu Manaman en ketin sewese kumwail en diar kadek kalahngan rehn ohlo, pwe en lapwadohng kumwail riamwail teio oh Pensamin. A ngehi, ma I anahne luhssang nei seri kan, eri I pahn luhssang irail!”+
15 Ohl ako eri ale kisakis wet oh re wahda nan pehrail uwen mwohni laud pak riapak oh Pensamin. Irail eri uhda oh kohdilahng Isip oh pwurehng kesihnenda mwohn Sosep.+ 16 Ni Sosep eh kilangada me Pensamin iang irail, e ahpw mwadangete ndaiong ohl me kin apwalih imweo: “Kahrehla ohl pwukat nan ihmwo oh kemehla mahn akan oh kaunopada mwenge, pwe ohl pwukat pahn iang ie mwenge nin souwaset.” 17 Ohlo ahpw mwadangete kapwaiada dahme Sosep ndao,+ oh e kahreirailla nan imwen Sosepo. 18 Ohl ako ahpw masepwehkada ni ar wisiklahng nan imwen Sosepo, oh re ahpw tepida ndinda: “Kitail wisikdohng wasaht pwehki mwohni me kapwurupwurlong nan atail ehd ko rahnteio. Met irail pahn peiong kitail oh kaliduwihkitailla oh kihsang neitail dongki kan!”+
19 Irail eri keila rehn ohl me kin apwalih imwen Sosepo oh lokaiaiong ih ni wasahn pedolong en ihmwo. 20 Irail eri nda: “Maing at kaun! Komw kupwurei kiht, rahnteio se kohdidohng pwainda mwenge.+ 21 Ahpw ni at lella ni at wasahn pweidio oh tepida sapwadpeseng at ehd ko, a iet mwohni ko mi nan ewen en emenemen eh ehd, nait mwohni ko koaros.+ Eri se men kapwurehdo mwohni ko. 22 Oh se wahdo pil ekei mwohni mehn pwainda mwenge. Se sehse ihs me kihdiong nait mwohni ko nan at ehd ko.”+ 23 Ih eri nda: “Soahng koaros mwahu. Kumwail dehr masak. Amwail Koht oh Koht en samamwailo ketikihdiong mwohni nan amwail ehd kan. I alehdier noumwail mwohni ko.” Mwurin mwo e wahieido Simion rehrail.+
24 Ohlo eri wahirailla nan imwen Sosepo oh kihong irail pihl mehn widen nehrail ko, oh e kihong neirail dongki ko tahpw. 25 Irail eri kaunopada kisakis ko+ ong Sosep pwe e pahn kohdo nin souwas, pwe re rong me re pahn iang mwenge wasao.+ 26 Ni Sosep eh kohlongala nan ihmwo, re wahdo arail kisakis ko reh nan ihmwo oh lukupoardiong nanpwelo.+ 27 Mwurin met, e ahpw idek duwen irarail oh nda: “Ia iren amwail pahpa me likeilapala me kumwail koasoiao? E momourte?”+ 28 Irail eri nda: “Sapwellimomwi ladu, at pahpao kehlail. E momourte.” Irail eri dairukedi oh lukupoardi.+
29 Ni eh kilengla oh kilangada rie pwutak Pensamin, nein eh nohno pwutak,+ e ahpw nda: “Ih riamwail pwutako met, me keieu tikitik me kumwail koasoiaiong ieo?”+ E doula nda: “Koht en ketin kupwuramwahwihiuk, samwa.” 30 Sosep eri mwadangete pedoila, pwehki e solahr kak koledi eh pepehm ong rieo, ih eri rapahki wasa e pahn sengiseng ie. Ih eri pedolongala nan eh pereo oh sengiseng wasao.+ 31 Mwurin mwo e widenda meseo oh kohieila, met e kakehr koledi eh pepehm, oh e nda: “Wahdo mwenge kan.” 32 Irail eri kihong kenen Sosep ni ehu tehpel, kenen rie ko ni ehu tehpel, oh kenen mehn Isip ko me iang ih ni ehu tehpel, pwe mehn Isip kan sohte kak mwengehiong mehn Ipru kan, pwehki met wia mehkot kasaut ehu ong mehn Isip kan.+
33 Pirieno* mwohd sallahng ih, meseniho mahs nin duwen eh pwuhng en mesenih+ oh me keieu tikitiko nin duwen eh pwulopwul, irail ahpw pwuriamweila kilkilengpene. 34 E kin kihkihla mwenge sang ni eh tehpelo ong ni arail tehpelo, ahpw e kin kalaudehla kenen Pensamino pak limau laudsang uwen kenen meteiko.+ Irail eri iangih mwengemwenge oh niminim lao re medla.
44 Mwuhr Sosep ruwesehki ohl me kin apwalih imweo: “Audehkihda en ohl ako ehd ko mwenge ni uwen me re kak wahda, oh kihdiong nein emenemen mwohni ko nan ewen eh ehd.+ 2 Ahpw ke pahn kihdi nei kep silpero ni ewen ahn me keieu tikitiko ehdo, iangahki mwohni ong eh krein ko.” Ih eri kapwaiada dahme Sosep padahkihong.
3 Nimensengo ni eh marainpeseng, e ahpw mweimweida ohl ako en mweselda iangahki neirail dongki ko. 4 Re saikinte dohlahsang kahnimwo ni Sosep eh ndaiong ohl me kin apwalih imweo: “Uhda! Pwakihala ohl ako! Ni omw pahn koanoairaildi, ndaiong irail, ‘Dahme kumwail dupungki me suwed ong me mwahu? 5 Kaidehn ih met me ei soumaso kin nimpilki oh kin doadoahngki pwehn kohpada ahnsou kohkohdo ni pwung? Mehkot suwed ehu me kumwail wiadahr.’”
6 Ih eri koanoairaildi oh ndaiong irail koasoi pwukat. 7 Ahpw irail ndaiong ih: “Dahme kahrehda at kaun mahsanihki soahng wet? Sapwellimomwi ladu kat sohte pahn kak wia met. 8 Mwohni me se diarada nan ewen at ehd ko se kapwuredohng komwi sang nan sapwen Kenan.+ Eri, ia duwen at pahn kak pirapa silper de kohl sang nan imwen omwi soumas? 9 Ma e dierek rehn emen sapwellimomwi lidu kat, a en kamakamala, oh kiht koaros pahn pil wiahla lidu ong omwi soumas.”* 10 Ih eri nda: “Dahme kumwail ndahn en wiawi: Mehmen me kepo dierek reh pahn wiahla lidu men,* a meteikan sohte pahn dipikihda.” 11 Emenemen irail ahpw mwadangete kihdi eh ehdo nanpwelo oh sapwadada. 12 Ohlo eri rapahki ni keneinei, tepida sang rehn me keieu laudo oh imwisekla rehn me keieu tikitiko. Kepo eri dierekda nan en Pensamin ehdo.+
13 Irail eri tehrpeseng arail likou ko, oh emenemen irail ahpw pwekada eh ehdo pohn nah dongki oh pwurala nan kahnimwo. 14 Ni ahnsou me Suda+ oh rie ko kohlongala nan imwen Sosepo, e mihmihte mwo; irail eri poaridiong nanpwelo mwowe.+ 15 Sosep eri ndaiong irail: “Soangen mwekid dah me kumwail wiadahret? Kumwail sehse me soangen aramas me duwe ie kak kohpada ahnsou kohkohdo ni pwung?”+ 16 Suda eri sapengki: “Dahme se kak patohwanohng ei soumas? Ia duwen at kak kawehwehda met? Oh ia duwen at kak kadehdehda me sohte dipat? Koht mehlelo ketin mahsanihadahr sapwung en sapwellimomwi lidu kat.+ Met se wialahr lidu ong ei soumas, kiht oh pil me kepo dierekda reh!” 17 Sosep ahpw nda: “Soh, I sohte pahn wia met! Aramas me kepo dierekda reho me pahn wiahla nei lidu.+ A kumwail teikan en pwuradahwei ni popohl rehn amwail pahpao.”
18 Suda eri keila mpe oh nda: “Maing ei soumas, I peki rehmwi, menlau komw mweidohng sapwellimomwi lidu en patohong komwi, oh komw dehr engiengda pahn sapwellimomwi lidu, pwe komwi rasehng Parao.+ 19 Ei soumaso idekehr rehn sapwellime lidu kat, ‘Mie amwail pahpa de emen riamwail?’ 20 Kiht eri patohwanohng ei soumaso, ‘Mie at pahpa me likeilapalahr oh emen riat me keieu tikitik,+ me ipwidi ni at pahpao eh likeilapalahr. Ahpw rie pwutako melahr,+ eri ih kelehpwte me luhwe sang rehn nein eh nohno seri,+ oh eh pahpao kin poakohng ih.’ 21 Mwurin mwo komwi ahpw mahsanihong sapwellimomwi lidu kat, ‘Wahdihdo ih rehi pwe I en kilang.’+ 22 Ahpw se patohwanohng ei soumaso, ‘Pwutako sohte kak kohkohsang rehn eh pahpao. Ma e kohkohsang ih, eh pahpao uhdahn pahn mehla.’+ 23 Komwi eri mahsanihong sapwellimomwi lidu kat, ‘Ma riamwail me keieu tikitiko sohte iang kumwail kohdihdo, kumwail sohte pahn pwurehng kilang meseiet.’+
24 “Kiht eri pwuradahla rehn ei pahpao sapwellimomwi lidu oh ndaiong ih mahsen en ei soumaso. 25 Mwuhr at pahpao nda, ‘Pwurala oh pwainda ekis kanatail mwenge.’+ 26 Ahpw se nda, ‘Se sohte kak kohdihla. Ma riat me keieu tikitiko iang kiht se pahn kohdihla, pwe se sohte kak kilang mesen ohlo ma riat me keieu tikitiko sohte iang kiht.’+ 27 Ei pahpao sapwellimomwi lidu eri ndaiong kiht, ‘Kumwail uhdahn ese me ei pwoudo naitikihong ie pwutak riemente.+ 28 Ahpw emen ira kohkohsang ie oh I nda: “Mahn lawalo men tehrpeseng ih!”+ Oh I saikinte kilang ih lel met. 29 Ma kumwail pahn pil wahsang memenet rehi oh mehkot suwed pahn lelohng ih, kumwail uhdahn pahn kahrehiong ie en kohdihla nan Sousou*+ ni ei likeilapalahr oh lokolok.’+
30 “Oh met ma I pahn pwurala rehn ei pahpao sapwellimomwi lidu ni pwutako eh sohte iang kiht, pwehki eh poakohng pwutako* duwehte eh poakohng pein eh mour,* 31 eri ni ahnsowohte me e kilang me pwutako sohte mi mwo, e pahn mehla, oh sapwellimomwi lidu kat uhdahn pahn kahrehiong sapwellimomwi lidu at pahpao en kohdihla nan Sousou* ni eh likeilapalahr pwehki pahtou. 32 Ong ei pahpao, sapwellimomwi liduet me pwukoahki pwutako oh I nda, ‘Ma I sohte pahn kapwuredohng ih rehmw, eri I pahn dipada ong ei pahpao kohkohlahte.’+ 33 Eri maing ei kaun, menlau mweidohng ie I en wiahla sapwellimomwi lidu a kaidehn pwutako, pwe pwutako en kak iang rie ko pwurala. 34 Ia duwen ei pahn kak pwurala rehn ei pahpao ma pwutako sohte iang ie? I sohte pahn kakohng kilang kahpwal wet eh pahn lelohng ei pahpao!”
45 Eri, Sosep solahr kak koledi eh pepehm mwohn nah sounpapah ko koaros.+ Ih eri ngihl laudida nda: “Koaros kohkohsang ie!” Sohte me mi reh ni Sosep eh kasalehiong rie ko pein ih.+
2 Ih eri tepida sengiseng laud kahrehda mehn Isip ko rongada, oh tohnimwen Parao pil rongada duwen met. 3 Sosep eri ndaiong rie ko: “Ngehi Sosep. Ei pahpao momourte?” Ahpw rie ko sohte douluhl kak sapeng, pwehki re inenen pwuriamweikihla ih. 4 Sosep eri ndaiong rie ko: “Menlau kumwail keido limwahi.” Irail eri keilahng mpe.
Ih eri nda: “Ngehi riamwail Sosep, me kumwail netikihla Isipo.+ 5 Ahpw kumwail dehr lingeringer oh dehr kapwukoahki emenemen pwehki amwail netikiniehdo wasaht; pwehki Koht ketin kadariehdo mwohmwail pwe en ketin doareikitailla.+ 6 Met iei keriaun sounpar en lehk lapalap nan sahpwet,+ oh e pahn pil mie sounpar limau me deipwel oh dondol sohte pahn wiawi. 7 Ahpw Koht ketin poaroneiehdo mwohmwail pwe en ketin nekinekid ong kumwail kadaudok*+ nin sampah* oh ketin doareikumwailla ni ahl kapwuriamwei. 8 Eri, kaidehn kumwail me kadariehdo wasaht, ahpw Koht mehlelo, pwe en ketin idihiehda nin duwen kaunen sounkaweid* ong Parao, kaunen imwe koaros oh kaunen sapwen Isip pwon.+
9 “Kumwail mwadang pwurala rehn ei pahpao, oh kumwail pahn ndaiong ih, ‘Iet dahme noumw pwutako Sosep ndahn: “Koht ketin idihiehda I en wiahla kaunen Isip pwon.+ Kohdihdo rehi. Komw dehr pwand.+ 10 Komw pahn kousoan nan sapwen Kosen,+ wasa me komw pahn karanih ie—komwi, noumwi seri kan, nein noumwi seri kan, noumwi pelin sihpw kan, noumwi pelin kou kan, oh soahng koaros me komw ahneki. 11 I pahn kihong komwi mwenge wasao, pwe e pahn pil mie sounpar limau en lehk lapalap.+ Pwe ma soh, komwi oh omwi peneinei pahn semwehmwehla oh soahng koaros me komw ahneki pahn sohrala.”’ 12 Kumwail oh riei Pensamin kakehr kilangki masamwail me uhdahn ngehi me koasoakoasoiong kumwail.+ 13 Eri kumwail anahne ndaiong ei pahpao me I ahneki manaman laud nan Isip oh soahng koaros me kumwail kilangehr. Eri kumwail mwadangewei oh wahdihdo ei pahpao wasaht.”
14 Ih eri pwoalehdi rieo Pensamin oh sengiseng, Pensamin pil pwoalehdi oh sengiseng.+ 15 Sosep eri metik rie ko koaros oh sengiseng, oh mwurin mwo rie ko ahpw koasoiong ih.
16 Rohngo ahpw lella ni imwen Parao: “Rien Sosep ko leledohr!” Parao oh nah ladu ko ahpw perenkihda. 17 Parao eri ndaiong Sosep: “Ndaiong riomw kan, ‘Wia met: Audehda noumwail mahn en wisik kan oh kohla nan sapwen Kenan, 18 oh ale amwail pahpao oh tohnimwamwail kan oh kohdo rehi wasaht. I pahn kihong kumwail soahng mwahu kan nan sapwen Isip, oh kumwail pahn kin tungoale* wahnsahpw me keieu mwahu nan sahpwet.’+ 19 Kowe eri ruwesehkin irail:+ ‘Wia met: Wahda kuruma kan+ sang sapwen Isip ong noumwail seri kan oh amwail pwoud kan, oh kumwail pahn wahdo amwail pahpao pohn ehu kuruma kan oh kohdo wasaht.+ 20 Dehr pwunodki amwail dipwisou kan,+ pwe soahng kan me keieu mwahu nan sapwen Isip pwon amwail.’”
21 Nein Israel pwutak ko eri kapwaiada met, Sosep eri kihong irail kuruma kan nin duwen me Parao kehkehlingki, oh e kihong irail kanarail mwengehn seiloako. 22 E kihong emenemen irail likou kapw, ahpw ong Pensamin e kihong mwohni silper 300 oh likou kapw limau.+ 23 Oh e kadaralahng eh pahpao soahng pwukat: dongki ehk me wa soahng mwahu kan sang Isip oh dongki* ehk me wa krein oh pilawa oh mwenge teikan me eh pahpao pahn anahne ong seiloako. 24 Ih eri kadarala rie ko, oh ni ar mwesemwesel, e ahpw ndaiong irail: “Kumwail dehpa kin lingeringerda pahn emenemen ni amwail pahn kohkohwei nanialo.”+
25 Irail eri kohdahla sang Isip oh lel nan sapwen Kenan rehn arail pahpa Seikop. 26 Irail eri pakairkihong ih: “Sosep momourte, oh ih me kaunen sapwen Isip pwon!”+ Ahpw e sohte kak nda mehkot pwehki e sohte kamehlele irail.+ 27 Ni ar doulahte ndaiong ih koasoi koaros me Sosep ndaiong irail oh ni eh kilangada kuruma ko me Sosep kadarala pwe en wahda ih, en arail pahpa Seikop eh ineng en mour* pwurehng kehlailda. 28 Israel eri ngihl laudida nda: “E itarehr! Nei pwutak Sosep momourte! I anahne kohla oh kilang ih mwohn ei pahn mehla!”+
46 Israel eri wahda soahng koaros me e ahneki* oh mweselda. Ni ahnsou me e lella Peersipa,+ e wiahda meirong kei ong Koht en semeo Aisek.+ 2 Koht eri ketin mahseniong Israel nan kaudiahl ehu nipwong oh mahsanih: “Seikop, Seikop!” A e sapeng patohwan: “Iet ngehi, maing!” 3 Ih eri ketin mahsanih: “Ngehi me Koht mehlelo, Koht en semomwo.+ Ke dehr masak kohdihla Isip, pwe I pahn wiahiong uhk ken wiahla wehi laud ehu wasao.+ 4 I pahn iang uhk kohdihla Isip, oh I pil pahn kapwureiukodo sang wasao,+ oh Sosep pahn pwilikihdi peho ni pwoaren mesomw kan.”*+
5 Mwurin mwo Seikop ahpw mweselda sang Peersipa, oh nein Israel pwutak ko wahda arail pahpao Seikop oh neirail seri kan oh arail pwoud kan pohn kuruma me Parao kadarala pwehn wahla ih. 6 Irail wahda neirail pelinmen kan oh arail kepwe kan, me irail koadoahkihada nan sapwen Kenan. Irail eri leledo Isip, Seikop oh kadaudoke kan koaros me iang ih. 7 E wahda nah pwutak ko oh nah serepein ko oh nein nah seri ko kohla Isip—kadaudoke kan koaros.
8 Eri iet eden kadaudok en Israel kan me kohdo Isip,+ Seikop oh kadaudoke kan: Nein Seikop mesenih iei Reupen.+
9 Nein Reupen pwutak kan iei Anok, Pallu, Esron oh Karmi.+
10 Nein Simion+ pwutak kan iei Semuel, Seimin, Ohad, Sakin, Sohar oh Saul+ nein lihen Kenan men.
11 Nein Lipai+ pwutak kan iei Kerson, Kohad oh Merari.+
12 Nein Suda+ pwutak kan iei Er, Onan, Sela,+ Peres+ oh Sera.+ Ahpw, Er oh Onan mehla nan sapwen Kenan.+
Nein Peres pwutak kan iei Esron oh Amul.+
13 Nein Isakar pwutak kan iei Tola, Pupa, Iop oh Simron.+
14 Nein Sepulon+ pwutak kan iei Sered, Elon oh Saleel.+
15 Irail pwukat iei kadaudok en Lia me e naitikihong Seikop. Nah pwutak kan ipwidi nan Paddan-aram, iangahki nah serepein Daina.+ Kadaudoke kan koaros patpene meh 33.
16 Nein Kad+ pwutak kan iei Sipion, Aki, Suni, Ehspon, Eri, Arod oh Areli.+
17 Nein Aser+ pwutak kan iei Imnah, Ispa, Ispi oh Peraia oh riarail serepein Sihra.
Nein Peraia pwutak kan iei Iper oh Malkiel.+
18 Irail pwukat iei kadaudok en Silpa,+ me Lapan kihong nah serepein Lia. Kadaudok en Silpa oh Seikop koaros iei aramas* 16.
19 Nein Resel, en Seikop eh pwoud pwutak kan iei Sosep+ oh Pensamin.+
20 Manase+ oh Epraim+ ipwidiong Sosep nan sapwen Isip, me Asenat+ nein Podipera samworo en On* serepein, naitikihong ih.
21 Nein Pensamin+ pwutak kan iei Pela, Pihker, Aspel, Kera,+ Nahman, Ehi, Ros, Muppim, Uppim+ oh Ard.+
22 Irail pwukat iei kadaudok en Resel oh Seikop: irail koaros aramas* 14.
23 Nein Dan+ pwutak* iei Usim.+
24 Nein Napdali+ pwutak kan iei Sasehl, Kuni, Seser oh Sillem.+
25 Irail pwukat iei kadaudok en Pila, me Lapan kihong nah serepein Resel. Kadaudok en Pila oh Seikop koaros iei aramas* isimen.
26 Irail* koaros kadaudok en Seikop kan me iangih kohdihla Isip, likin ahn nein Seikop pwutak ko ar pwoud ko, meh 66.+ 27 Nein Sosep pwutak kan me ipwidiong ih nan Isip meh riemen. Koaros tohnimwen Seikop me kohla Isip iei meh 70.+
28 Seikop kadarala Suda+ mwowe pwehn ndaiong Sosep me e kohkolahng Kosen. Ni arail lella nan sapwen Kosen,+ 29 Sosep eri kaunopada were kurumao oh kohdahla pwehn tuhwong eh pahpa Israel nan Kosen. Ni Sosep eh kilangada ih, e mwadangete pwoalehdi oh sengiseng ahnsou reirei. 30 Israel eri ndaiong Sosep: “Met I kakehr mehla; I kilangehr mesomwen oh eseier me ke momourte.”
31 Sosep eri ndaiong rie ko oh tohnimwen eh pahpao: “Mweidohng ie I en kohdahla mahs oh pakairkihong Parao+ oh patohwanohng ih, ‘Riei ko oh tohnimwen ei pahpao me kin mihmi nan sapwen Kenan leledohr rehi wasaht.+ 32 Ohl pwukat iei silepen sihpw kei,+ oh re kin apwalih pelinmen kan,+ oh re wahdo neirail pelin sihpw kan oh pelin kou kan oh mehkoaros me re ahneki.’+ 33 Ni Parao eh pahn malipei kumwail oh keinemwe, ‘Dah amwail doadoahk?’ 34 kumwail pahn nda, ‘Sapwellimomwi ladu pwukat kin apwalih pelinmen sangete ni at tikitik leledo met, kiht oh samat mehn mahs ako,’+ pwe kumwail en kak kousoan nan sapwen Kosen,+ pwe silepen sihpw koaros kin kasaut ong mehn Isip kan.”+
47 Sosep eri kohla oh pakairkihong Parao:+ “Semeio oh riei ko oh neirail pelin sihpw ko oh pelin kou ko oh mehkoaros me re ahneki patohdohsangehr sapwen Kenan, oh re mihmi nan sapwen Kosen.”+ 2 E kahrehda rie pwutak limmen oh kapehsehiong irail rehn Parao.+
3 Parao eri ndaiong rie ko: “Dah amwail doadoahk?” Irail eri sapengki Parao: “Sapwellimomwi ladu kat iei silepen sihpw kei, kiht oh pil samat mehn mahs ako.”+ 4 Irail pil ndaiong Parao: “Se kodohng kousoan nin duwen mehn liki kei nan sahpwet+ pwehki solahr mehkot en kamwenge nein sapwellimomwi ladu kat nair pelinmen kan, pwe lehk lapalapo uhdahn uk mehlel nan sapwen Kenan.+ Eri, komw kupwurkalahngan oh mweidohng sapwellimomwi ladu kat en kousoan nan sapwen Kosen.”+ 5 Parao eri ndaiong Sosep: “Semomwo oh riomw ko kodohr rehmw wasaht. 6 Sapwen Isip mi pahn omw manaman. Semomwo oh riomw kan en kousoanla nan wasa me keieu mwahu nan sahpwo.+ Mweidohng irail en kousoan nan sapwen Kosen, oh ma ke ese ohl koahiek kei nanpwungarail, kihong irail en kin apwalih nei pelinmen kan.”
7 Sosep eri wahdo seme Seikop oh kapehsehiong ih rehn Parao, Seikop eri kapaiahda Parao. 8 Parao eri idek rehn Seikop: “Komw sounpar depe?” 9 Seikop eri ndaiong Parao: “Sounpar en ei seiseiloakseli* iei sounpar 130. Sounpar en ei mour me malaulau oh apwal,+ oh e sohte reirei duwehte sounpar en mour me semei mehn mahs ako ahneki erein arail kin seiseiloakseli.”*+ 10 Mwurin mwo Seikop eri kapaiahda Parao oh kohkohieila sang reh.
11 Sosep eri koasoanehdi semeo oh rie ko, oh e kihong irail sapwarail nan sapwen Isip, wasa me keieu kaselel nan sahpwo, nan sapwen Rameses,+ nin duwen me Parao kehkehlingki. 12 Oh Sosep kin usehlahte kihkihong semeo oh rie ko oh tohnimwen eh pahpao pwon mwenge* ni uwen tohtohn neirail seri kan.
13 Eri sohla mwenge* nan sahpwo pwon pwehki lehk lapalapo uhdahn uk mehlel, oh aramas akan nan sapwen Isip oh sapwen Kenan luwetkihla lehk lapalapo.+ 14 Sosep kin kihkihpene mwohni koaros me dierek nan sapwen Isip oh nan sapwen Kenan ong krein me aramas ako kin pwain,+ oh Sosep kin usehlahte wahdo mwohni nan imwen Parao. 15 Kedekedeo mwohni kan nan sapwen Isip oh sapwen Kenan ahpw nekila, oh mehn Isip koaros ahpw tepida kohdo rehn Sosep, nda: “Komw ketikihong kiht at tungoal mwenge! Dahme se pahn mehkihla mwohn mesomw pwehki eh solahr nait mwohni?” 16 Sosep eri nda: “Ma solahr noumwail mwohni, kihdo noumwail pelinmen kan, oh I pahn kihong kumwail mwenge me pahn wiliankihdi noumwail pelinmen kan.” 17 Irail eri tepida wahdo neirail pelinmen kan rehn Sosep, oh Sosep kin kihkihong irail mwenge me wiliankihdi neirail oahs kan, pelin sihpw kan oh pelin kou kan, oh dongki kan, oh e kin kihkihong irail mwenge me wiliankihdi neirail pelinmen kan koaros erein pahro.
18 Eri ni pahro eh imwisekla, re ahpw tepida kohdo rehn Sosep pahr mwurio oh nda: “Se sohte pahn patohwan ekihsang at kaun duwen met me, se patohwanohngehr at kaun nait mwohni oh pelinmen kan. Solahr mehkot me se kak patohwanohng at kaun, ihte paliwarat oh sapwat kan. 19 Dahme se pahn mehkihla mwohn silangomwi, kiht oh sapwat kan? Komw pwainkitada oh sapwat kan pwehn wiliankihla mwenge, oh se pahn wiahla lidun Parao oh e pahn sapwenikihla sapwat kan. Komw ketikihong kiht werentuhke pwe sen kak mour oh sohte mehla, oh pwe sapwat kan en dehr tehnla.” 20 Sosep eri pwainda sapwen mehn Isip kan koaros ong Parao pwehki mehn Isip ko koaros netikihla sapwarail kan, pwe lehk lapalapo uhdahn uk mehlel; oh Parao sapwenikihla sahpw ko.
21 Sosep eri kasaula aramas ako nan kahnimw kan, sang ni imwin sahpw en Isip kohla lel apali.+ 22 Ihte sapwen samworo kan me e sohte pwainda,+ pwehki kenen samworo kan mwenge kin kohsang rehn Parao oh irail kin mourki mwenge me Parao kin kihong irail. Ihme kahrehda irail sohte netikihla sapwarailo. 23 Sosep eri ndaiong aramas ako: “Kilang, rahnwet I pwainkumwaildahr oh sapwamwail kan ong Parao. Iet amwail werentuhke kan, oh kumwail pahn kamwarak nan sahpw akan. 24 Ni ahnsou me e pahn wa, kumwail pahn kihong Parao limakis ehu,+ a luhwe kan kumwail pahn ahnekihla ong mehn kamwarak nan sahpw oh mehn wia amwail tungoal kisin mwenge ong kumwail oh ong tohnimwamwail kan oh ong noumwail seri kan.” 25 Irail eri nda: “Komw komourkitalahr.+ Ma at kaun kupwurperenki, eri, se pahn wiahla sapwellimen Parao lidu.”+ 26 Sosep eri wiahda koasoandi ehu me wie manamante leledo rahnwet nan sapwen Isip, me limakis ehu pahn kin kohwong Parao. Ihte sapwen samworo kan me Parao sohte sapwenikihla.+
27 Israel usehlahte koukousoan nan sapwen Isip, nan sapwen Kosen,+ oh irail soandi wasao oh nainekihda seri kan oh uhdahn tohtohla.+ 28 Seikop eri koukousoanki nan sapwen Isip sounpar 17, eri, rahn akan me Seikop momourki lella sounpar 147.+
29 En Israel ahnsoun mehla kerendohr,+ ih eri ekerodo nah pwutak Sosep oh nda: “Ma I kenikenla rehmw, menlau, kihdi pehmwen pahn dengeie, oh kasalehiong ie limpoak loalopwoat oh lelepek. Menlau ke dehr sarepiehdi nan Isip.+ 30 Ni ei pahn mehla,* ke pahn waielahsang Isip oh sarepiehdi nan sousoun semei mehn mahs ako.”+ Sosep ahpw sapengki: “I pahn wia dahme komw ndahn.” 31 Israel eri nda: “Kahukihong ie.” Sosep eri kahukihong ih.+ Israel eri poaridiong ni moangen eh pehto.+
48 Mwurin mepwukat, Sosep ahpw rongada: “Kilang, semomwo luhluwetla.” Ih eri kahrehda nah pwutak riemeno Manase oh Epraim.+ 2 Seikop eri rongada: “Noumw pwutako Sosep kohdo rehmw.” Israel eri tihnainda oh mwohdada pohn eh pehto. 3 Seikop eri ndaiong Sosep:
“Koht me Keieu Manaman ketin pwarohng ie nan Lus nan sapwen Kenan oh ketin kapaiaiehda.+ 4 Oh e ketin mahsanihong ie, ‘I pahn kahrehiong uhk ken kaparaparala, oh I pahn katohtohweiukala, oh I pahn wiahiong uhk ken wiahla mwomwohdisohn aramas ehu,+ oh I pahn kihong kadaudokomw en sapwenikihla sahpwet kohkohlahte.’+ 5 Noumw pwutak riemeno me ipwidiong uhk nan sapwen Isip mwohn ei kohdo rehmw nan Isip iei nei.+ Epraim oh Manase pahn wiahla nei duwehte Reupen oh Simion ara wia nei.+ 6 Ahpw seri kan me pahn ipwidiong uhk mwurira pahn wia noumw. Irail pahn iang ale pelien sahpw me riarail pwutak riemeno sohsohki.+ 7 A ngehi, ni ei kohkohdo sang Paddan, Resel pa mehla+ limwahi nan sapwen Kenan. Pwehki wasao eh dohsang Eprat, I sarepedi ih wasao ni ei kohkodohng Eprat,+ me iei Pedleem.”+
8 Israel eri kilangada nein Sosep pwutak ko oh idek: “Ihs men kan?” 9 Sosep eri ndaiong eh pahpao: “Ih nei pwutak kan met, me Koht ketikihong ie nan sahpwet.”+ Israel eri nda: “Menlau wairahdo rehi, pwe I en kapaiairahda.”+ 10 Mesen Israel ko wie ediedla pwehki eh likeilapalahr, oh e sohla kak kilang mwahu wasa. Sosep eri kahreirahla limwah, oh e metik ira oh pwoaleirahdi. 11 Israel eri ndaiong Sosep: “I sohte medewe me I pahn pwurehng kilang mesomwen,+ ahpw iet Koht ketin mweidohng ie I en pil kilang kadaudokomw.” 12 Sosep eri kihsang ira ni pwukien Israel ko oh poaridiong nanpwel.
13 Sosep eri kolekihdi peh palimaun Epraim+ oh peh palimeing Manase.+ Ih eri kahreirahla limwahn Israel. E kihdi Epraim ni palimeing en Israel a Manase ni palimaun en Israel. 14 Ahpw, Israel kihdi peh palimaun pohn moangen Epraim, mendahki ih me tikitik, oh e kihdi peh palimeing pohn moangen Manase. Ih me pein kihdi peh ko ni ahl wet, mendahki Manase me mesenih.+ 15 Ih eri kapaiahda Sosep oh nda:+
“Koht mehlelo me semei ko Eipraam oh Aisek kin idawehn,*+
Koht mehlelo me kin ketin apwalih ie* erein ei mour leledo rahnwet,+
16 Tohnlengo me kin kapitiesang nan kahpwal koaros,+ en kapaiahda pwutak kat.+
Edeiet en kin mihmihte rehra oh pil eden semei ko, Eipraam oh Aisek,
Kadaudokara kan en ngederla nin sampah.”+
17 Ni Sosep eh kilang me semeo kihdiong peh palimauno pohn moangen Epraimo, e ahpw nsensuwedkihla. Ih eri song kihsang pehn semeo pohn moangen Epraimo oh kidahng pohn moangen Manaseo. 18 Sosep eri ndaiong semeo: “Ipa, kaidehkin ih pahn duwe men, pwe iet meseniho.+ Kihdiong pehmw palimaunen pohn moange.” 19 Ahpw semeo sohte men oh nda: “I ese samwa, I ese. E pil pahn wiahla pwihnen aramas ehu, oh e pil pahn lapalapala. Ahpw, rie me tikitiket pahn lapalapasang ih,+ oh kadaudoke kan pahn tohtohla oh itar en wiahla wehi kan.”+ 20 Ih eri doulahte kapaiairahda rahno,+ nda:
“Mehn Israel kan en koasoia duwen kowe ni ar kin kapaia emenemen oh nda,
‘Koht en ketin wiahiong uhk ken duwehte Epraim oh duwehte Manase.’”
Ih eri mwohnkihla Epraim sang Manase ni eh kapaiairahda.
21 Israel eri ndaiong Sosep: “Kilang, I pahn melahr,+ ahpw Koht uhdahn pahn kin ketin ieiang kumwail oh kapwureikumwaillahng nan sapwen samamwail mehn mahs ako.+ 22 A ngehi, I pahn kihong uhk pelien sahpw ehu* laudsang riomw ko, me I kihsang rehn mehn Amor kan sang ni nei kedlahs oh nei kesik ketieu.”
49 Seikop eri ekerodo nah pwutak ko oh nda: “Kumwail pokonpene pwe I en ndaiong kumwail dahme pahn wiawihong kumwail erein rahn akan me pahn kohdo. 2 Kumwail pokonpene oh rong, kumwail nein Seikop pwutak kan, ei, rong amwail pahpa Israel.
3 “Reupen,+ kowe me nei mesenih,+ ei kehl oh tepin kadaudokei,* kowe me lapalap ni wahu oh kehl. 4 Duwehte lapake kehlail ehu, ke sohte kaunda pein kowe, ke sohte pahn lapalapala, pwehki ke kohdahla ni en omw pahpao pehto.+ Ni ahnsowo ke kasaminehla ei pehto. E uhdahn kohdahla pohn pehto!
5 “Simion oh Lipai pirien.+ Ira kin doadoahngki neira tehtehn pei kan ong tiahk lemei.+ 6 I en dehr werekiong ira. Ei adamwahu* en dehr iang ara mihting kan, pwehki ira kemehla aramas ni ara lingeringer,+ oh ira kin wiahki mehn mwadong kauwehla nehn kouwol kan. 7 Ara lingeringer en riahla pwehki eh lemei, oh ara mwakar en riahla pwehki eh nohn uk.+ I pahn katohreirapeseng nan sapwen Seikop, oh I pahn kamwarahkirapeseng nan Israel.+
8 “A kowe, Suda,+ riomw kan pahn kapingaiuk.+ Pehmwen pahn mi ni tepinweren omw imwintihti kan.+ Nein omw pahpa pwutak kan pahn poaridiong mwohmw.+ 9 Suda rasehng kisin laion men.+ Samwa, ke uhdahn pahn kang seikomw oh kohdahla. E karahkidi oh kedengideng duwehte laion men, oh rasehng laion men, ihs me kak kedirapwa? 10 Sokon en nanmwarki sohte pahn kohsang Suda,+ oh pil sokon en kaun sohte pahn kohsang nanpwungen neh kan, lao Sailo* pahn kohdo,+ oh aramas akan koaros pahn anahne peikiong ih.+ 11 E pahn pirehiong nah dongkio ni tuhkehn kreip pwoat oh nah dongki pwul men ni tuhkehn kreip pwoat me keieu mwahu, oh e pahn widen eh likou kan nan wain oh eh likou puhp nan ntahn kreip kan. 12 Pwoaren mese kan weitahtakihla wain, oh ngih kan pwetepwetkihla milik.
13 “Sepulon+ pahn kousoan limwahn oaroahr, ni oaroahr wasa me sohp kan kin poudekdi ie,+ oh irepen eh wasa pahn kolahng Saidon.+
14 “Isakar+ rasehng dongki kehlail men, me wie wonohn nanpwungen mehn wisik riau kan. 15 Oh e pahn kilang duwen mwahu en wasahn kommoalo oh duwen kaselel en sahpwo. E pahn kaidi pwopweo pwe en wahda wisik toutou oh pahn wia doadoahk idihd kan.
16 “Dan+ iei ehu kisehn keinek en Israel, oh e pahn kopwung nah aramas akan.+ 17 Dan en duwehla serpent men ni keilen ahl, sineik men me mie kode limwahnial, me kin kehpene keimwen nehn oahs kan pwe soundakepeo en pwupwula mwuri.+ 18 Maing Siohwa, I pahn awiawihete komour sang rehmwi.
19 “A Kad,+ pwihnen aramas loallap ehu pahn peiong ih, ahpw e pahn peiong irail sang mwurirail.*+
20 “Kenen Aser+ pilawa* pahn tohto, oh e pahn wiahda mwenge me konehng nanmwarki men.+
21 “Napdali+ rasehng tie lih marahra men. E kin koasoia koasoi lingan kan.+
22 “Sosep+ iei rah me kohsang tuhke pwoat me wah tohto, tuhke me wah tohto limwahn utuhnpihl, me rah kan lella palio dihdo. 23 Ahpw sounkesik ketieu kan kin usehlahte peiong ih oh kasikih oh kin usehlahte kailongki.+ 24 Ahpw nah kesik ketieuwo mihmihte nan dewe,+ oh peh ko kehkehlailte oh pitipit.+ Met kohsang rehn me manamano me kin sewese Seikop, sang rehn silepen sihpwo oh takain utung Israel. 25 E* kohsang rehn Koht en semomwo, oh Koht pahn ketin seweseiuk, oh e kin mi rehn me Keieu Manamano, oh Koht pahn ketin kapaiahkinuhk kapai en nanleng, kapai en pihl loal kan,+ oh kapai en seri tohto oh pelinmen tohto. 26 Kapai kan en semomwo pahn siksang kapai en nahna poatopoat kan, oh pil siksang soahng kaselel kan en dohl poatopoat kan.+ Re pahn pousehlahte mihmi pohn moangen Sosep, pohn kadoken moangen emen me pilipilda sang rehn rie ko.+
27 “Pensamin+ pahn kin usehlahte tehrpeseng seike kan duwehte kidien wel men.+ Nimenseng e pahn kang seike kan, oh nin soutik e pahn nehkpeseng seike kan.”+
28 Irail pwukat koaros keinek 12 en Israel, oh ih met me samarailo ndaiong irail ni eh kapaiairailda. E kihong emenemen irail kapai ehu me konehng.+
29 Mwurin mwo e kihong irail kehkehlik pwukat: “I pahn seridi duwehte semei mehn mahs ako.+ Sarepiehdi rehn semei ko nan pwoaren paip me mi nan sapwen Epron mehn Id,+ 30 pwoaren paipo nan sapwen Makpela me mi mwohn Mamre nan sapwen Kenan, sahpw me Eipraam pwainsang rehn Epron mehn Id, pwehn wia wasahn seridi. 31 Ih wasao me irail sarepedi ie Eipraam oh eh pwoud Sara.+ Wasao me irail sarepedi ie Aisek+ oh eh pwoud Repeka, oh wasao me I sarepedi ie Lia. 32 Sahpwo oh pwoaren paipo me mi wasao pweipweida sang rehn kadaudok en Ed kan.”+
33 Seikop eri kaimwisekala eh kihong nah pwutak ko kehkehlik pwukat. Ih eri kainenehla neh ko pohn pehto oh kadarala eh esingek oh e seridi duwehte seme mehn mahs ako.+
50 Sosep eri poaralahng pohn eh pahpao+ oh sengiseng oh metik ih. 2 Mwurin mwo Sosep ahpw ruwesehki nah ladu ko, toahkte ko, ren kaunopada*+ paliweren eh pahpao. Toahkte ko eri kaunopada Israel, 3 oh rahn 40 me irail doadoahngkihong ih, pwe ih uwen reirei en ahnsou ong kaunopada paliwaro, oh mehn Isip kan ahpw usehlahte sengisengki ih rahn 70.
4 Ni ahnsoun mwahieiki ih eh imwisekla, Sosep ahpw koasoiong nein Parao lapalap ako, nda: “Ma I kenikenla rehmwail, a kumwail padahkihong Parao rohng pwoatet: 5 ‘Ei pahpao kahrehiong ie I en kahula+ oh nda: “Kilang! I pahn melahr.+ Ke pahn sarepiehdi nan ei wasahn seridio,+ me I weirada nan sapwen Kenan.”+ Menlau mweidohng ie I en kohdahla oh sarepedi semeio, mwurin mwo I pahn pwurodo.’” 6 Parao eri sapengki: “Kohla oh sarepedi omw pahpao duwehte me e kahrehiong uhk ken kahukihla.”+
7 Sosep eri kohdahla pwehn sarepedi semeo, oh nein Parao ladu ko koaros iangih kohla, nah lapalap ako*+ oh ohl mah kan koaros nan sapwen Isip 8 oh tohnimwen Sosep ko koaros oh rie ko oh tohnimwen semeo.+ Ihte neirail kisin seri kan oh neirail pelin sihpw kan oh neirail pelin kou kan me mihmihte nan sapwen Kosen. 9 Kuruma kan+ oh soundak oahs kan pil iangih kohdahla, oh pwihnen aramas wet me ngeder. 10 Irail eri kohdo ni wasahn kihsang kilin krein nan Atad, me mi nan sapwen Sordan, oh wasao, irail mwahiei laud, oh e mwahmwahieiki eh pahpao erein rahn isuh. 11 Tohn sahpwo, mehn Kenan ko ahpw kilangada ar wie mwahmwahiei ni wasahn kihsang kilin krein nan Atad, irail eri ngihl laudida nda: “Mwahiei laud ehu met ong mehn Isip kan!” Ihme kahrehda wasao adanekihla Apel-misraim,* me mi nan sapwen Sordan.
12 Nein Seikop pwutak ko eri wiahiong ih duwehte me e kehkehlingkihong irail.+ 13 Nah pwutak ko eri walahng ih nan sapwen Kenan oh sarepedi ih nan pwoaren paipo nan sapwen Makpela, sahpw me mi mwohn Mamre me Eipraam pwainsang rehn Epron mehn Id, pwehn wia wasahn seridi.+ 14 Mwurin eh sarepedi eh pahpao, Sosep eri pwurala Isip iangahki rie ko oh irail koaros me iangih kohla sarepedi eh pahpao.
15 Mwurin mehlahn arail pahpao, rien Sosep ko ahpw tepida ndapene nanpwungarail: “Mwein Sosep kailongkinkitailte oh e pahn dupungkihong kitail me suwed koaros me kitail wiahiong ih.”+ 16 Irail eri kadarala rohng pwoatet rehn Sosep: “Semomwo kehkehlingki met mwohn eh mehla: 17 ‘Iet me kumwail pahn ndaiong Sosep: “I peki rehmwi, menlau mahkohng en riomw kan sapwung oh dihp me re wiahiong uhk sang ni ar kamedekeiukala.”’ Eri, menlau mahkikihong sapwung me kiht, ladun Koht en semomwo, wiadahr.” Sosep eri sengiseng ni ar koasoiong ih. 18 Rie ko pil kohdo oh poaridi mwowe oh nda: “Iet kiht sapwellimomwi lidu kei!”+ 19 Sosep eri ndaiong irail: “Kumwail dehr masak. Ia duwe, ngehi wiliepen Koht? 20 Mendahki kumwail koasoanehdi en kamedekeiehla,+ Koht ketin koasoanehdi met pwehn imwila mwahu oh pwe aramas tohto en mourla, duwehte me e ketin wiewia rahnwet.+ 21 Eri kumwail dehr masak. I pahn kin kihong kumwail oh noumwail kisin seri kan mwenge.”+ Ih eri kansenamwahwihirailla oh kangoange irail.
22 Sosep eri koukousoante nan Isip, ih oh tohnimwen eh pahpao, oh Sosep momourki sounpar 110. 23 Sosep kilangedi dih kesiluh en nein Epraim seri ko,+ pil nein Makir seri ko,+ nein Manase. Sosep kin wiahkin irail pein nah seri.* 24 Sosep eri ndaiong rie ko: “I pahn melahr, ahpw Koht uhdahn pahn ketin sewese kumwail,+ oh e uhdahn pahn ketin kahluweikumwailsang nan sahpwet kohla nan sahpw me e ketin kahukihong Eipraam, Aisek oh Seikop.”+ 25 Sosep eri kahrehiong kadaudok en Israel ko ren kahula, nda: “Koht uhdahn pahn ketin sewese kumwail. Kumwail pahn wahsang ei tih kat wasaht.”+ 26 Sosep eri mehla ni eh sounpar 110, irail eri kaunopada* ih+ oh kihdiong ih nan kohpwa ehu nan Isip.
De “sohte audepe.”
De “sapwellimen Koht ngehn sarawi.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “Nanleng.”
LI, “nan wehwe me mi nanleng.”
LI, “nan wehwe me mi nanleng.”
LI, “nan wehwe me mi nanleng.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
Lepin lokaiahn Ipru wet kakete dokedoke menpihr kan oh mahn teikan me mie arail pehnpihr kan.
LI, “nan wehwe me mi nanleng.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
“Mahn kerep kan” mwein me duwehte sineik, kieil, kitik, oh kisin mahn tikitik kan.
Ni lokaiahn Ipru, lepin lokaia wet kin dokedoke tohtohsang emen. “Kita” kak dokedoke meh riemen de tohtohsang.
LI, “rasehng kita, nin duwen mwomwata.” Ni lokaiahn Ipru, lepin lokaia wet kak dokedoke meh riemen de tohtohsang.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
Tepin wasa me pwarada mwaren Koht, יהוה (YHWH), me kin katohrehla ih sang koht teikan koaros. Kilang Ortk A4.
LI, “neʹphesh,” me wehwehki “me kin esingek.” Kilang KLL.
LI, “wiahla moahng pahieu.”
Delium iei pwilin kisin tuhke pwohmwahu ehu sang ekei kisin tuhke kan me kin kekeirda nan wasa karakar kan.
De “Daikris.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
De “mi rehn.”
De “me keieu loalokong; me keieu widing.”
LI, “pwoaren mesomwa pahn pehdpeseng.”
Wehwehki “Aramas; Tohnsampah.” E mwomwen dokedoke lepin lokaiahn Ipru ehu me wehwehki “sampah” de “pwehl.”
LI, “Ni medek ke pahn kang wahnsahpw erein omw mour.”
De “mwenge.”
Wehwehki “Me Momour.”
Ni lokaiahn Ipru, lepin lokaia wet kak pid meh riemen de tohto sang.
De “kapwarehda.”
De “e sou pahn mie kapingpe?”
LI, “kehl.”
LI, “pwelen sampah.”
De “koasoanehdi.”
De “sapwen Nod.”
De “keseng pepeuk.”
Wehwehki “Idihada; Kihdiong; Koasoanehdi.”
De “Koht ketin idihada ong ie.”
De “Adam; Tohnsampah.”
LI, “Kohto.” Kilang KLL.
Kakete wehwehki “Kommoal; Kansenamwahu.”
De “nsenamwahu.”
Ni Lokaiahn Ipru, met kin dokedoke sapwellimen Koht tohnleng kan.
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “pwehki ar kin mwekid nin duwen uduk.”
Kakete wehwehki “irail me kin kahrehiong meteikan ren pwupwudi.” Kilang KLL.
De “pahtoukihla.”
De “e ketin medekla nan eh mohngiong.”
LI, “pwoaren mesen.”
De “sohte karaunpe.”
LI, “eh dih kan.”
LI, “uduk koaros.”
LI, “uduk koaros.”
LI, “kohpwa ehu”; lapalahn koakon ehu.
Tuhke pwukat kakete wia soangen tuhke me adaneki tuhke pain.
Kiupid ehu kin pahrekiong 44.5 cm (17.5 in.). Kilang Ortk B14.
E pil kak dokedoke pwelengen warihmwo, kaidehnte wasa me marain pahn kohsang de wenihmwtok ehu. Lepin lokaiahn Ipru tso′har.
LI, “uduk koaros.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De kakete, “pwopwoud en mahn wad isuh sang ni soangen mahn mwakelekel koaros.”
De kakete, “pwopwoud en mahn wad isuh sang ni mahn kan me kin pihr pahnlahng.”
LI, “uduk koaros.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “wie kohkohdohte.”
Kiupid ehu kin pahrekiong 44.5 cm (17.5 in.). Kilang Ortk B14.
LI, “uduk koaros.”
E sansal me met kin dokedoke kisin mahn akan me kin mwutumwutpene nin duwen pwihn kan.
Menpihr menet duwehte sioahk ahpw e lapalahsang.
De “kihdiong suwed pohn.”
De “kohiengehr nan pehmwail kan.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
De “kahrehiong uhk en mehla.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
De “uduk koaros.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, “eh lidu.”
De “sounpei.”
De “Tepin eh wehi.”
De kakete, “Re patpene wiahda kahnimw kalaimwun.”
De kakete, “oh ih me rien Saped me laud.”
Wehwehki “Tohrohrpeseng.”
De “tohnsampah.”
Met kin kalapw dokedoke prik kan me wiawihkihda reh meng oh pwehl.
Ni lokaiahn Ipru met kak dokedoke meh riemen de tohtohsang.
Wehwehki “Pingida.”
LI, “lokaiahn sampah pwon.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
De “kousoan wasao nin duwen mehn liki men.”
De “Wasa Patapat Pah nan.”
Me iei, Sehden Mehla.
De “Wasa Patapat Pah nan.”
De “Wasa Patapat Pah nan.”
De “kousoan nan impwal kan.”
LI, “rieo.”
De “Wasa Patapat Pah nan.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, “pwutak.”
LI, “emen me kohieisang loalomw.”
De “kihdi ehuehu elep en mahn ko pwehn pahrekiong meteio.”
LI, “kohla rehn semomw kan.”
E sansal me Akar wiahla keriemen en ahn Eipram pwoud.
LI, “nan mwaremwaromw.”
Wehwehki “Koht Ketin Karonge.”
De soangen dongki lawalo men me adaneki “onager” ni lokaiahn wai, mendahki ekei ar kin medewe me met dokedoke zebra men. Mweinele e kin kasalehda irair en uhtohrada.
De kakete, “oh e pahn mour ni eh kin kailongki rie kan koaros.”
Wehwehki “Pwarer en Me Ieiaso Me Kin Ketin Mahsanih Ie.”
De “sohte karaunpomw.”
Wehwehki “Sahm Me Ile.”
Wehwehki “Sahm en Pokon ehu; Sahm en me Tohto.”
LI, “ei inou lap nan uduk.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
Kakete wehwehki “Kin Akamai.”
Wehwehki “Lih Soupeidi.”
Wehwehki “Kouruhr.”
LI, “kakehlakahda mohngiongimwail.”
Sia ehu kin toutouki 7.33 L (6.66 dry qt). Kilang Ortk B14.
De “Sara solahr ahneki soumwahu en lih.”
LI, “esehla.”
LI, “mwete.”
De “siken kehlail.”
LI, “en nah serepein ko ar pwoud.” Mehn Ipru kan kin wiahki me aramas riemen me inoun pwopwoud duwehte me ira pwopwoudier.
De “limpoak loalopwoat.”
Wehwehki “Tikitik.”
De “koukousoan nin duwen mehn liki men.”
Me iei, e saikinte wia nsenen pwopwoud reh.
De “pwung.”
De kakete, “kouruhrkin ie.”
LI, “ngile.”
Ehd me wiawihkihda kilin mahn.
De “uwen doh me aramas emen kak kesingkihla arep pwoat.”
Kakete wehwehki “Pwarer en Kahula” de “Pwarer en Isuh.”
De “kousoan nin duwen mehn liki men.”
LI, “rahn tohto.”
Met kakete dokedoke mwoalus okohk.
Wehwehki “Siohwa Pahn Ketikihda; Siohwa Pahn Ketin Apwalihala.”
De kakete, “kaun lapalap emen.”
Sekel ehu kin pahrekiong 11.4 g (0.367 oz t). Kilang Ortk B14.
Sekel ehu kin pahrekiong 11.4 g (0.367 oz t). Kilang Ortk B14.
Sekel ehu kin pahrekiong 11.4 g (0.367 oz t). Kilang Ortk B14.
Sekel ehu kin pahrekiong 11.4 g (0.367 oz t). Kilang Ortk B14.
Mwein met dokedoke Lapan.
LI, “me I kin kekeid mwowe.”
LI, “wetlahng palimaun de palimeing.”
De “Se sohte kak koasoia me suwed de me mwahu ong uhk.”
LI, “riarail serepein Repeka.”
Me iei, lih me kadihdihadao me met wia nah sounpapah.
De “wiahla inen meh kid kei pak nen kei.”
De “kahnimw kan.”
“Ahsur, Letus oh Leum.” Ahd pwukat ele kin pidada kadaudokarail kan ni lokaiahn Ipru.
De “kahnimpwal kan me kelpene.”
De kakete, “E kousoan ni kailok ong rie ko koaros.”
Wehwehki “Wunaun.”
Wehwehki “Emen me Koledi Keimwen Neh; Emen me Wiliandi.”
LI, “me weitahtao, met me weitahta.”
De “duhpeklahr.”
Wehwehki “Weitahta.”
Werentuhkehn lendil.
De “pwoalpwoale eh pwoudo Repeka.”
Wehwehki “Akamai.”
Wehwehki “Kauwe.”
Wehwehki “Wasa Laud kan.”
Kilang KLL.
Wehwehki “Emen me Koledi Keimwen Neh; Emen me Wiliandi.”
LI, “ke pahn kauwehla eh mehn wisik ni tepinweromwen.”
De “kamweitkihla pein ih madamadau en kemeiukala.”
Wehwehki “Tehnpesen Koht.”
LI, “rien.”
De “kisehn ntahi.”
LI, “riei.”
LI, “pwoaren mesen.”
LI, “kailongki.”
Wehwehki “Kilang, Pwutak emen!”
Wehwehki “Karonge.”
Wehwehki “Patehng; Iangala.”
Wehwehki “Emen me Ale Kaping.”
Wehwehki “Sounkopwung.”
Wehwehki “Ei Poadoar.”
Wehwehki “Paiamwahu.”
Wehwehki “Peren.”
De “pweinen doadoahk ehu.”
Wehwehki “Ih Iei Pweine.”
Wehwehki “Kanengamah.”
Ahd kamwot ong Sosipia, me wehwehki “Iah en Kapatahiong (Katohtohwehla).”
De “sang ni mehn kadehde.”
Tuhke pwoat me kin kapwarehda wahnrohs pwohmwahu.
Tuhke pwoat me rah kan kasangpeseng oh kili kan kin pein teisang.
De “en peneinei koht kan; dikedik kan.”
Me iei, Iupreitis.
De “kiseh ko.”
LI, “Kanahieng pein kowe pwe ke de ndaiong Seikop mehkot mwahu de suwed.”
LI, “nei pwutak kan.”
Lokaiahn Aramaik ehu me wehwehki “Koasoakoasoak en Kadehde.”
Lokaiahn Ipru ehu me wehwehki “Koasoakoasoak en Kadehde.”
De “Kahn iroiro.”
LI, “nah pwutak ko.”
Wehwehki “Kahnimpwal Riau.”
LI, “mohs en.”
De “kousoan nin duwen mehn liki men.”
Wehwehki “Me Siaiong (Ngihtehtehiong) Koht” de “Koht Siai.”
Wehwehki “Silangin Koht.”
De “Peniel.”
Iei sahl pwetepwet oh kehlail me kin kapatapene uduk oh tih.
Wehwehki “Impwal; Pelien Ihmw.”
LI, “koasoiong nan mohngiong en peinakapwo.”
LI, “me mie kilin imwin eh dipwisoun kaparapar.”
De “nan ahl.”
De “ekihla.”
Wehwehki “Koht en Pedel.”
Soangen tuhke kalaimwun ehu, me ni lokaiahn wai e adaneki “oak.”
Wehwehki “Ohk en Mwahiei.”
LI, “kohieisang ni lukopomw.”
Wehwehki “Pwutak en Ei Mwahiei.”
Wehwehki “Pwutak en Peh Palimwaun.”
LI, “mahla oh diren rahn akan.”
De “momour nin duwen mehn liki kei.”
LI, “nein Israel pwutak kan.”
LI, “mohs en.”
LI, “ni popohl.”
De “wasa patapat pah nan.”
De “doahke.”
LI, “ladanum.”
Kilang KLL.
Pwilin tuhke wet kin wiahda lehn wai.
E wiawihkihda mwein likou arekarek me kin wiahda ehd.
LI, sheʼohl′. Kilang KLL.
Me iei, Suda.
LI, “pwoaren mesen.”
LI, “lihen netiki paliwere men nan imwen kaudok.”
Wehwehki “Tei [de ‘Ohla’],” ele e dokedoke ohla nan paliweren nohno sang ni ipwidi en seri.
LI, “rahn.”
LI, “pwekada moangomwen.”
LI, “pwarer; pwoahr.”
LI, “pwekada sang uhk moangomwen.”
LI, “e pwekada moangen.”
LI, “pwarer; pwoahr.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “Ihte me pid duwen mwoahlo.”
Ele kehkehlik ehu en kasalehiong emen wahu.
LI, “pwekada peh de neh.”
Me iei, Iliopolis.
De “seiloak kapilseli.”
De “ni ahnsou me e tepida papah.”
Me iei, Iliopolis.
Wehwehki “Emen me Kahrehda Limanokonok; Emen me Kahrehda Manokehla.”
Kakete wehwehki “E kihong ie seri riemen.”
De “mwenge.”
LI, sheʼohl′. Kilang KLL.
Kilang KLL.
LI, “ladanum.”
Pwilin tuhke wet kin wiahda lehn wai.
Met iei soangen werentuhke me duwehte pihnad, ahpw poh oangoahng-pohn dihpw.
LI, “ni ewen amwail ehd.”
LI, “Irail.”
LI, “ei soumas.”
LI, “nei lidu.”
LI, sheʼohl′. Kilang KLL.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, sheʼohl′. Kilang KLL.
LI, “me luhwedi.”
De “nan sahpwo.”
LI, “nin duwen pahpa men.”
De “momourki.”
LI, “dongki lih.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “aramas koaros me e naineki.”
Me iei, kihpene mese ko ni mehlahn Seikop.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
Me iei, Iliopolis.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, “pwutak kan.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
De “keseuseli; kousoan nin duwen mehn liki men.”
De “keseuseli; kousoan nin duwen mehn liki kei.”
LI, “pilawa.”
LI, “pilawa.”
LI, “wendi rehn semei ko.”
LI, “weweid mwowe.”
De “sinsile ie nin duwen sounsilepen sihpw men.”
De “wasa ukada ehu.”
De “tepin ei kehl en kaparapar.”
De kakete, “elen madamadau.”
Wehwehki “Ih me Sapwellimanki Pwuhng ong Met.”
LI, “ni keimwen nehrail kan.”
De “mwenge.”
Me iei, Sosep.
Doadoahngki soahng kan me duwehte leh pwohmwahu pwe paliwaro en dehr ohla.
De “ohl mah kan nan imweo.”
Wehwehki “Mwahiei en Mehn Isip kan.”
LI, “Irail ipwidi pohn pwukien Sosep kan.” Me iei, wiahki pein nah seri oh kin kanai.
Doadoahngki soahng kan me duwehte leh pwohmwahu pwe paliwaro en dehr ohla.