Diciembre
Lunes 1 de diciembre
Wañusqas kausarimonqanku (Luc. 20:37).
¿Jehová wañusqasta kausarichinanpaj atiyniyojchu? Arí, ‘Tukuy Atiyniyoj’ (Apo. 1:8). Payqa tukuy enemigosninta atipayta atin, wañuytapis (1 Cor. 15:26). Jehová wañusqasta kausarichimunanpi creellanchejtaj mana tukukuy yuyayniyoj kasqanrayku. Biblia niwanchej Jehovaqa tukuy estrellasta sapa ujninkuta sutinmanta wajyasqanta (Isa. 40:26). Payqa tukuy wañupoj runasmanta yuyarikun (Job 14:13; Luc. 20:38). Jehovaqa pikunatachus kausarichimonqa chaykunamanta tukuy imitatapuni yuyarikun, imayna rijchʼayniyojchus kasqankuta, imayna genioyojchus kasqankuta, imastachus ruwasqankuta, imastachus yuyarikusqankutapis. Jehová wañusqasta kausarichimunanpi creenchej, imaraykuchus yachakunchej jina, payqa chayta ruwaytapuni munashan, chayta ruwananpajtaj atiyniyoj. ¿Imajtintaj creellanchejtaj Jehová wañusqasta kausarichimunanta nisqanpi? Imaraykuchus payqa wakin runasta kausarichimorqaña. Ñaupa tiempopi Jehovaqa wakin kasukoj kamachisninman, Jesusmanpis atiyta qorqa wañusqasta kausarichimunankupaj. w23.04 págs. 9, 10 párrs. 7-9
Martes 2 de diciembre
Kʼacha simiwanpuni parlaychej, kachiwan kachinchasqata jina (Col. 4:6).
Allinta yuyaychakuspa, llampʼu sonqowantaj parlasun chayqa, runasqa uyariyta munawasun. Pero pillapis siminakuyta munawajtinchej chayri burlakuwajtinchej, mana paywan parlanallanchejpunichu tiyan (Pro. 26:4). Jinapis mana tukuy runaschu ajina kanku, ashkhasqa uyariwasunmanpuni. Yachakunchej jina, llampʼu sonqo kanapaj kallpachakoyqa ashkha imaspi yanapawanchej. Pillapis imamanta siminakuyta munawajtinchej, chayri qhasimanta tukuy imata niwajtinchej, Jehovamanta kallpata mañakuna llampʼu sonqowan kutichinapaj. Llampʼu sonqo kayqa, imamantapis mana kikinta yuyajtinchej mana siminakunapaj yanapawanchej. Respetowan, llampʼu sonqowantaj kutichejtinchej, ichapis wakin runasqa niña ñaupajta jinachu noqanchejmanta, Bibliaj yachachiykunasninmantapis yuyanqanku. Chaynejta “wakichisqapuni” kana pipis tapuwajtinchej “llampʼu sonqowan”, ‘sonqomantapacha respetaspataj’ kutichinapaj (1 Ped. 3:15). Chayrayku llampʼu sonqos kana, kallpayojtaj. w23.09 pág. 19 párrs. 18, 19
Miércoles 3 de diciembre
Pʼachawan jina pʼachallikuychej pacienciawan (Col. 3:12).
Pacienciayoj runa imaynachus kasqanmanta tawa imasta qhawarina. Ñaupaj kaj: Mana usqhayllata phiñarparikunchu. Wajkuna phiñachinanpaj jina imata ruwajtinkupis mana chay rato phiñarpakunchu, mana kikillanwantajchu kutichikun, nitaj pitapis rimarpallanchu (Éxo. 34:6). Iskay kaj: Pacienciayoj runaqa sonqo tiyasqa suyarillan. Imapis qheparejtin mana phiñakunchu, nitaj munanchu chay ratopuni ruwakunanta (Mat. 18:26, 27). Kinsa kaj: Pacienciayoj runaqa mana chay ratochu imatapis ruwarpayta munan. Wakin imasta ruwayqa tiempopajpuni. Pacienciayoj runataj mana usqhayllatachu chayta ruwaj churakun, nitaj tukunanrayku ima imatapis ruwarpallanchu. Astawanpis tiempochakun imaynatachus ruwananpi sumajtaraj piensarinanpaj. Chaymantataj calmawan sumajsituta chayta ruwan. Tawa kaj: Pacienciayoj runaqa kallpachakun pruebasta mana quejakuspa aguantananpaj. Tukuy atisqantataj kallpachakun allin imas kasqanpi piensarinanpaj, Jehovatataj kusisqa sirvinallanpajpuni (Col. 1:11). Cristianosqa chay tawanejmanta pacienciakunanchejpuni tiyan. w23.08 págs. 20, 21 párrs. 3-6
Jueves 4 de diciembre
Sonqostataj Jehová Dios allinta qhawaykurin (Pro. 17:3).
Jehovaqa sonqosta allinta qhawaykurin, chayrayku sonqonchejta sajra kajmanta jarkʼananchej tiyan. Runaqa ñawisninpa rikusqallanta qhawan, Jehovatajrí yachan imachus runaj sonqonpi kasqanta. Jehovaqa yuyaychaykunasninta sonqonchejpi japʼikushasqanchejta rikuspa munakuwanchej. Chay yuyaychaykunasnin sonqonchejpi juntʼa kashan chayqa, mana saqesunchu ni Satanaspis, ni mundonpis millay llulleriosninkuwan, ni qʼewisqa kamachiykunasninkuwan pantachinawanchejta (Juan 4:14; 1 Juan 5:18, 19). Jehovaman astawan qayllaykusqanchejman jinataj astawan payta munakusun, astawantaj payta respetasun. Mana ni imata ruwasunchu Tatanchej Jehovaj sonqonta nanachinapaj jina, nitaj yuyallasunpischu contranpi juchallikuyta. Croacia suyumanta hermananchej Marta khuchichakuy juchapi urmananpaj jina kasharqa. Pay qhelqarqa: “Yuyay chinkasqa jina kasharqani. Khuchichakuy juchata ruwayman sonqoy aysashawarqa, chayrayku mana qhesachayta atillarqanichu uj ratollata kusichinawanta yachaspapis. Chay kutipi Jehovata manchachikusqay jarkʼawarqa”, nispa. ¿Imaynatá jarkʼarqa? Martaqa Jehovaj sonqonta nanachiyta manchachikusqanrayku, chay juchata ruwaspa imachus qhatirinanpi piensarerqa. Noqanchejpis juchata ruwayman tanqasqa kaspaqa kikillantataj ruwasunman. w23.06 págs. 20, 21 párrs. 3, 4
Viernes 5 de diciembre
Tukuyta Kamachej Señor Jehová Diosqa nin: “Paykunaj rikunankuta chaupiykichejpi santo Dios kasqayta rikuchejtiy, nacionesqa yachanqanku noqa Jehová Dios kasqayta” (Eze. 36:23).
Jehovaqa munan sutin jatunchasqa kananta, nisunman tukuy llullasmanta llimphuchasqa kananta. Jesustaj chayta yachasqanrayku, discipulosninman kay jinata orakunankuta yachacherqa: “Cielopi kashaj Tatayku, sutiyki jatunchasqa kachun”, nispa (Mat. 6:9). Jesusqa yacharqa chayta ruway aswan sumaj tukuy imamanta kasqanta, cielopipis kay jallpʼapipis. Jesusqa ni pi jina Jehovaj sutinta jatuncharqa. Jinapis payta presochashajtinku, ¿imamantá enemigosnin juchacharqanku? Diospa contranpi sajrata rimasqanta nerqanku, nisunman Tatanpa santo sutinta chʼichichasqanta. Jesuspajqa chayta ruway may jatun juchapuni karqa. Niraj presochashajtinku sonqonqa maytachá nanarqa chaymanta juchachaspa wañuchinankuta yachasqanrayku. Ichapis chayrayku chay kutipeqa “anchatañapuni” llakikorqa (Luc. 22:41-44). w24.02 pág. 11 párr. 11
Sábado 6 de diciembre
Wasitaqa sumaj yachaywan ruwakun (Pro. 24:3).
Wiñay kausayta japʼinapaj correshaspaqa, Jehovatawan Jesustawan astawan munakunanchej tiyan familianchejmanta nisqaqa (Mat. 10:37). Chaywanqa mana nishanchejchu, familianchejpi ruwanasninchejta manaña juntʼananchejchu kasqanta. Chayqa Jehovata sirvinanchejpaj mana uj jarkʼay jinachu. Astawanpis Jehovatawan, Jesustawan kusichiyta munanchej chayqa, familianchejpi ruwanasninchejta juntʼananchejpuni tiyan (1 Tim. 5:4, 8). Chayta ruwasun chayqa aswan kusisqas kasun. Jehovaqa familiasta rikhuricherqa kusisqa kausakunankupaj. Pero chaypajqa qhariwarmi munanakunanku tiyan, respetanakunankutaj tiyan. Tatasqa wawasninkuta munakunanku tiyan, yachachinankutaj tiyan. Wawastaj tatasninkuta kasukunanku tiyan (Efe. 5:33; 6:1, 4). Warmi kaspapis, qosa kaspapis, wawa kaspapis Bibliaj yuyaychaykunasninpi atienekuy. Ama imatapis ruwaychu imachus qanman allin rijchʼasunki chayman jinalla, lugarniykimanta runas imatachus ruwasqankuman jinalla, chayri yachayniyoj runaspa nisqankuman jinalla. Publicacionesninchejwan yanapachikuy. Chaypi sumaj yuyaychaykunata tarinki, imaynatachus Bibliaj yuyaychaykunasninman jina ruwanamanta. w23.08 pág. 28 párrs. 6, 7
Domingo 7 de diciembre
Tuta pʼunchay kay librota leerispa tʼukuriy, imatachus nisqanta tukuyninta sumajta kasukunaykipaj. Ajinamanta tukuy imapi allin risonqa, sumaj yuyaywantaj imatapis ruwanki (Jos. 1:8).
Sumaj kanman cristianas kausayninkupi yanapananpaj jina imatapis ruwayta yachakunanku. Imillita kashaspa imastachus yachakunki chaykunamanta wakenqa, tukuy kausayniykipi sirvisonqa. Por ejemplo allinta leeyta, escribiytapis yachakuwaj. Wakin lugarespeqa ninku: “¿Imapajtaj warmis leeytapis escribiytapis yachakonqankuri?”, nispa. Jinapis tukuy cristianos chayta yachakunanchejpuni tiyan (1 Tim. 4:13). Chayrayku yachakuypuni leeytawan, escribiytawan. Chayqa mayta yanapasonqa aswan facilta uj trabajota tarikunaykipaj, nitaj chay trabajomanta wijchʼuchikunaykipaj. Ajinamanta chaywan kausakuyta atinki. Chantapis Diospa Palabranta sumajta estudiayta atinki, wajkunamanpis yachachiyta atinki. Astawanpis Bibliata leespa, chaypitaj tʼukurispa Jehovaman astawan qayllaykunki (1 Tim. 4:15). w23.12 pág. 20 párrs. 10, 11
Lunes 8 de diciembre
Jehová Diosqa sonqo kʼajaywan payta yupaychajkunata pruebamanta librayta yachan (2 Ped. 2:9).
Jehovamanta yanapata mañakuna juchaman tanqasqa kashaspa mana urmanapaj. Juchasapa runas kasqanchejrayku sapa kuti kallpachakunanchej tiyan sajra ruwaykunaman tanqasqa kajtinchej mana urmanapaj. Satanasqa tukuy imata ruwan juchaman urmachinawanchejpaj. Payqa yuyayninchejta chʼichichananpaj millay imasta qhawananchejta chayri uyarinanchejta munan. Chaywantaj umanchejman millay chʼichi yuyaykunas juntʼaykunman. Ajinamantataj Jehovaj ñaupaqenpi niña llimphupaj qhawasqachu kasunman, jatun juchamantaj urmachiwasunman (Mar. 7:21-23; Sant. 1:14, 15). Ima tentaciontapis mana sapallanchej atipayta atisunmanchu. Necesitanchej Jehová yanapanawanchejta. Jesusqa Tatanmanta mañakuyta yachachishaspa nerqa: “Amataj juchaman urmajta saqewaykuchu, manachayqa Diablomanta librawayku”, nispa (Mat. 6:13). Jehovaqa yanapaytapuni munawanchej. Jinapis noqanchej chay yanapanta mañakunanchej tiyan. Chay mañakusqanchejman jinataj ruwananchej tiyan. w23.05 págs. 6, 7 párrs. 15-17
Martes 9 de diciembre
Kinsa qʼaytusmanta kʼantisqa qʼaytutaj mana chay rato pʼitikullanmanchu (Ecl. 4:12).
Casados Jehovawan sumaj amigos kanqanku chayqa, Jehovaj yuyaychaykunasninta tukuy sonqo kasukuyta atillanqanku. Ajinamanta munakuyninkuta chiriyachej problemasta atipayta atillanqanku. Chantapis Jehovaj amigosnenqa tukuy atisqankuta kallpachakunku pay jina ruwanankupaj. Paykunaqa kʼachas kanku, pacienciakunku, perdonaytataj yachanku (Efe. 4:32–5:1). Casados chayta ruwanqanku chayqa, munakuyninku wiñallanqapuni. Hermananchej Lenaqa 25 watasmanta astawanña casada. Pay nin: “Jehovata munakoj qosataqa munakuyta, respetaytapis atillanchej”, nispa. Jehovaj wakin kamachisninmanta parlarina. Jehovaqa Davidpa tukuy mirayninmanta Josetawan Mariatawan ajllarqa Mesiaspa tatasnin kanankupaj. ¿Imaraykutaj paykunata ajllarqa? Sumaj amigosnin kasqankurayku. Chantapis Jehovaqa yacharqa matrimonionkupi paytapuni ñaupajman churanankuta. w23.05 pág. 21 párrs. 3, 4
Miércoles 10 de diciembre
Qankunata ñaupajman pusasunkichej chaykunata kasukuychej (Heb. 13:17).
Kamachejninchej Jesús ni imapi pantajtinpis, kay jallpʼapi ñaupajman pusanawanchejpaj churan chaykunaqa pantaj runas kanku. Chayrayku wakin kutisqa imastachus kamachiwasqanchejta mana kasukuyta atillasunmanchu, astawanraj mana munasqanchej imasta ruwanata kamachiwajtinchej. Uj pacha apóstol Pedro ajinapi rikukorqa. Paymanqa uj ángel nerqa Moisespa Leyninman jina chʼichipaj qhawasqa animalespa aychankuta mikhunanta. Pedrotaj kinsa kutitapuni nerqa mana mikhunanta (Hech. 10:9-16). Paymanqa chay mosoj kamachiykuna mana allinchu rijchʼarqa. Apóstol Pablotajrí kasukuyta yacharqa. Paymanqa Jerusalenmanta ancianos nerqanku Leyta kasukushasqanta sutʼita rikuchinanta. Chaypajtaj Pabloqa tawa runaswan temploman rinan karqa chaypi llimphuchakamunanpaj. Pabloqa yacharqa cristianosqa manaña Moisespa Leyninman jinachu kausakunanku kasqanta, nitaj ima juchatapis ruwasqanta. Biblia nin: “Qʼayantintaj Pabloqa chay tawa qharista pusaspa, paykunawan khuska Leyman jina llimphuchakamorqa”, nispa (Hech. 21:23, 24, 26). Pabloqa kasukusqanwan yanapakorqa hermanos ujchasqasllapuni kanankupaj (Rom. 14:19, 21). w23.10 pág. 10 párrs. 15, 16
Jueves 11 de diciembre
Jehová Diosta manchachikojkunaqa paypa amigosnin kanku (Sal. 25:14).
Nichá yuyallasunmanpischu piwanpis sumaj amigos kanapajqa, manchachikuyniyoj kananchej kasqanta. Jinapis Jehovawan sumaj amigos kanapajqa manchikuyniyoj kananchej tiyan. Mashkha unayña testigos kaspapis, tukuyninchej Jehovaj sonqonta nanachiyta manchachikunallanchejpuni tiyan. Jinapis, ¿imataj niyta munan Diosta manchachikuy? Diosta manchachikoj chayri mayta respetaj runaqa payta munakun, nitaj imatapis ruwayta munanchu sonqonta nanachinanpaj jinaqa. Jesuspis ‘Diosta manchachikoj’ (Heb. 5:7). Jinapis mana kharkatiywanchu payta manchachikoj (Isa. 11:2, 3). Astawanpis Tatanta tukuy sonqo munakoj, kasukuytapunitaj munaj (Juan 14:21, 31). Noqanchejpis Jehovata tukuy sonqo respetanchej, jatunpajtaj qhawanchej, munakuyniyoj Dios, yachayniyoj Dios, cheqan kajta ruwaj Dios, atiyniyoj Diostaj kasqanrayku. Chantapis payqa munakuwasqanchejrayku qhawamushan yachachisqanta imaynatachus japʼikushasqanchejta. Chayrayku mana kasukuspaqa llakichinchej, kasukuspataj sonqonta kusichinchej (Sal. 78:41; Pro. 27:11). w23.06 pág. 14 párrs. 1, 2; pág. 15 párr. 5
Viernes 12 de diciembre
Uziasqa manchay atiyniyojman tukuytawan umata oqharerqa, chaytaj payllatataj jatun desgraciaman chayacherqa. Payqa Jehová Diosninpa contranta juchallikorqa (2 Cró. 26:16).
Rey Uziasqa atiyniyoj reyña kaspa, qonqaporqa tukuy imataqa Jehovaj yanapaynillanwan ruwasqanta. ¿Imatá paymanta yachakunchej? Amapuni qonqakunanchejchu tiyan, kausayninchejpi, Jehovata sirvisqanchejpipis allin imas kasqanqa, Jehovamanta jamusqanta. Imata ruwasqanchejmantapis alabakunamantaqa, Jehová Diosta jatunchananchej tiyan (1 Cor. 4:7). Kʼumuykukoj sonqos kananchej tiyan, reparakunanchejtaj tiyan wajkuna cheqanchanawanchejta necesitasqanchejta, pantaj runas kasqanchejrayku. Uj hermano, pichus 60 watas kurajniyoj, qhelqarqa: “Yachakuni mana usqhayta phiñakunayta, nitaj desanimakunayta wajkuna pantasqasniyta uyaypi nipuwajtinku. Wakin imastaqa sonso jinapunitaj ruwani. Chaymanta pipis cheqanchawajtin, kallpachakuni cambianaypaj, Jehovapajtaj tukuy atisqayta llankʼanallaypajpuni”, nispa. Sichus kʼumuykukoj sonqospuni kasun, Jehovatataj manchikusun chayqa, allinpuni kausayninchejpi riwasun (Pro. 22:4). w23.09 pág. 10 párrs. 10, 11
Sábado 13 de diciembre
Qankunaqa aguantanaykichej tiyan. Ajinamanta Diospa munayninta ruwaytawan, imatachus qonanta nisqanta japʼinaykichejpaj (Heb. 10:36).
Ñaupa tiempomanta cristianosqa aguantayta yachakunanku karqa. Paykunaqa tukuy runas jinallataj llakiykunasniyoj kaspapis, creeyninkurayku waj problemaspiwan rikukorqanku. Paykunamanta ashkhastaqa judiospa religionninkuta kamachejkuna, Romamanta kamachejkunapis qhatiykacharqanku. Familiasninkupis paykunaman churanakullajtaj kanku (Mat. 10:21). Wakin kutistaj Diosta wasanchaj runasmanta qhawarikunanku karqa. Paykunaqa llulla yachachiyninkuwan congregacionta tʼaqanachiyta munaj kanku (Hech. 20:29, 30). Chay imaspi rikukuspapis chay cristianosqa aguantarqanku (Apo. 2:3). ¿Imataj paykunata yanaparqa? Paykunaqa imaynatachus Diospa kamachisnin aguantasqankupi tʼukurerqanku, Jobpi jina. Paykunamantataj leeyta aterqanku Hebreo Qhelqasqaspi (Sant. 5:10, 11). Jehovamantataj kallpata mañakoj kanku (Hech. 4:29-31). Nitaj qonqakorqankuchu aguantasqankurayku Jehová bendecinanta (Hech. 5:41). Diospa kamachisnin aguantasqankumanta Bibliapi, publicacionespipis leena, tʼukurinataj. Chayta ruwayman yachasqa kasun chayqa, paykuna jina noqanchejpis aguantayta atisun. w23.07 pág. 3 párrs. 5, 6
Domingo 14 de diciembre
Ñaupajtaqa Diospa Gobiernonta, cheqan kaynintawan maskʼallaychejpuni, chay tukuy imastataj yapata jina qosonqachej (Mat. 6:33).
Jehovawan Jesuswanqa yachanku mejorayta atisqanchejta. ¿Imatataj apóstol Pedro ruwarqa Jesusta mana rejsisqanta niytawan? ¿Manañachu kallpachakorqa? Chayri, ¿Cristoj discipulollanpunichu karqa? Jesusqa Jehovamanta mañakusqaña Pedroj creeynin mana pisiyananpaj. Chaymantataj Pedroman nerqa paypaj Diosmanta mañapusqanta, manataj iskayrayasqanta aswan qhepaman hermanosninta kallpachananmanta (Luc. 22:31, 32). Pedroqa chayta yuyarikuspa, maytachá kallpachakorqa. Noqanchejpis kausayninchejpi jatuchej imasta ajllananchej kanqa. Chay kutispitaj ichapis Jehovaqa ancianosnejta munakuywan kallpachawasun paymanta mana karunchakunapaj (Efe. 4:8, 11). Reparanchej jina, Jehovaqa apóstol Pedroman, waj apostolesmanpis imatachus necesitasqankuta qorqapuni. Noqanchejmanpis necesitasqanchejta qollawasuntaj paytapuni ñaupajman churasun chayqa. w23.09 págs. 24, 25 párrs. 14, 15
Lunes 15 de diciembre
Wajcha runata yanaparejqa Jehová Diosman manurin, paytaj chay runaman kutichiponqa chay ruwasqanmanta (Pro. 19:17).
Jehovaqa wajkunapaj juchʼuy imitasta ruwapusqanchejta qhawamushan. Chay ruwasqanchejqa paypaj may valorniyojpuni, manuta jinataj kutichipuyta munawanchej. Ichapis ñaupajta anciano chayri siervo ministerial karqanchej. Jehovaqa mana qonqakunchu imastachus chaypacha ruwasqanchejta, munakuywan chayta ruwasqanchejtapis (1 Cor. 15:58). Sumajtataj qhawamushan munakusqanchejrayku imastachus ruwashallasqanchejtapuni. Jehovaqa munan payta, runa masinchejtapis astawan munakunanchejta. Jehovata astawan munakunapajqa Palabranta leerinanchej tiyan, chaypi tʼukurinanchej tiyan, sapa diataj orakunanchej tiyan. Hermanosninchejta astawan munakunapajtaj necesitasqankupi yanaparinanchej tiyan. Astawan munakuyniyoj kasun chayqa Jehovaman, hermanosninchejmanpis astawan qayllaykusun. Wiñay wiñayninpajtaj paykunawan amigos kasun. w23.07 pág. 10 párr. 11; pág. 11 párr. 13; pág. 13 párr. 18
Martes 16 de diciembre
Sapa uj ruwananta juntʼanan tiyan (Gál. 6:5).
Sapa cristianoña qhawarikunan tiyan imaynatachus cuidakunanta. Imaynatachus jampichikunata ajllakushaspaqa, yuyarikunanchej tiyan imatachus Biblia kamachisqanta yawarta qhesachanamanta, layqeriosta qhesachanamantapis (Hech. 15:20; Gál. 5:19, 20). Chaykunamanta wajkunataqa sapa ujninchejña ajllakunanchej tiyan. Ichapis yuyasunman imaynatachus jampichikusqanchejpuni may sumaj kasqanta. Jinapis saqenanchej tiyan wajkunapis ajllakunankuta. Chayrayku allin kanman kay tawa imasta yuyarikunanchej: 1) Diospa Gobiernollan onqoykunamanta sumajta sanoyachiwasun, wiñaypajtaj (Isa. 33:24). 2) Sapa uj cristiano imachus paypaj allin kasqanmanta ‘ama iskayrayananchu’ tiyan (Rom. 14:5). 3) Mana wajkunata qhawaranchejchu, nitaj imatapis ruwanchejchu wajkunata pantachinapaj jinaqa (Rom. 14:13). 4) Cristianosqa purajmanta munanakunchej, entiendenchejtaj congregacionpi ujchasqa kananchej aswan sumaj kasqanta, nitaj imatachus sapa uj yuyasqanchejchu (Rom. 14:15, 19, 20). w23.07 pág. 24 párr. 15
Miércoles 17 de diciembre
Mashkha tiempopajchus nazareo kananta nisqan juntʼakunankamaqa Jehová Diospaj tʼaqasqallapuni kanan tiyan (Núm. 6:8).
¿Jehovata maytachu munakunki? Maytachá munakunki. Jinapis ñaupa tiempomantapacha may chhika runas Jehovata munakullarqankutaj (Sal. 104:33, 34). Ashkhasqa Jehovarayku tukuy imata ruwarqanku, chaykunamanta wakenqa karqanku Israelmanta nazareos. ¿Pikunataj chay nazareos karqanku, chanta imatataj paykunamanta yachakusunman? Nazareo kanankuta nej israelitasqa, Jehovata sirvinankupaj nej kanku imastachus ruwanankuta, imastachus mana ruwanankutapis, chayrayku chay palabrasqa paykunapaj jinapuni. Moisespa Leyninman jinaqa qharipis warmipis Jehovaman niyta atej kanku nazareo kanankuta uj tiempota (Núm. 6:1, 2). Pillapis nazareo kananta nejtenqa, wakin kamachiykunata kasukunan karqa, waj israelitastaj mana chay kamachiykunata kasukunankuchu karqa. ¿Imaraykutaj uj israelita nazareo kayta munaj? Jehovata tukuy sonqo munakusqanraykuchá, ima bendicionestachus qosqanmantataj mayta agradecekusqanraykuchá (Deu. 6:5; 16:17). w24.02 pág. 14 párrs. 1, 2
Jueves 18 de diciembre
Jehová, qanqa munakusojkunata, kamachisqasniykita kasukojkunatapis munakunki (Dan. 9:4).
Bibliaqa hebreo parlaypi “munakuy” palabrata chayri “mana tukukoj munakuy” palabrata oqharispa kay jinata munakojmanta parlan: tukuy sonqo munakojmanta, pitachus munakun chayman sumaj kʼaskasqa kajmanta ima. Ashkha kutispeqa chay palabrata oqharin Dios imaynatachus kamachisninta munakusqanmanta parlananpaj. Chay kikin palabrallatataj oqharin Diospa kamachisninpura munanakusqanchejmanta parlananpaj (2 Sam. 9:6, 7). Jehovaqa munallantaj paytapis kikillantataj munakunanchejta. Tiempo pasasqanman jina chay munakuyninchejqa astawan sinchʼiyanman. Chayta sutʼita reparanchej Danielpi. Payqa kausayninpi ashkha kutispi pruebaspi kaspapis, Jehovata munakusqanta rikucherqa. Jinapis 90 kurajniyojña kashajtin uj jatun pruebapi rikukorqa. Kamachina wasipi wakin sirvejkunaqa Danielta chejnikoj kanku, nitaj Jehovata respetajchu kanku. Chayrayku yuyaychakorqanku imaynatachus Danielta wañuchichinankupaj. Paykunaqa rey Dariowan uj leyta firmaykucherqanku. Danieltaj chay leyta kasukuspaqa Diosta mana kasukushanmanchu karqa, mana kasukuspataj reytañataj mana kasukushanmanchu karqa. Tukuy runas jina reyta kasukusqanta rikuchinanpajqa, 30 diasllata mana Jehovamanta mañakunanchu karqa. Danieltaj Diosta munakusqanta rikucherqa (Dan. 6:12-15, 20-22). w23.08 pág. 5 párrs. 10-12
Viernes 19 de diciembre
Purajmanta munanakunallapuni (1 Juan 4:7).
Jehovaqa hermanosninchejta, hermanasninchejtapis munakunallanchejtapuni munan. Congregacionninchejmanta pi hermanollapis imata ruwawanchej chayqa, ama yuyanachu chayta sajra sonqowan ruwawasqanchejta, astawanpis yuyana allin kajta ruwananpaj kallpachakushasqanta (Pro. 12:18). Pantaj runas kajtinchejpis Jehovaqa mayta munakuwanchej. Payqa pantajtinchej mana saqerpariwanchejchu, nitaj phiñasqallapunichu qhepakun (Sal. 103:9). Ajinata perdonawasqanchejmanta maytapuni agradecekunchej Tatanchej Jehovaman. Chayrayku noqanchejpis hermanosninchejta perdonananchejpuni tiyan (Efe. 4:32–5:1). Chantapis kayta mana qonqananchejchu tiyan: Kay mundoj tukukuynin qayllitapiña kasqanrayku, hermanosninchejwan sumaj ujchasqallapuni kananchej kasqanta. Ichapis aswan qhatiykachasqasraj kasun, ichá carcelmanpis chayasun. Chay kutispitaj hermanosninchejta ni jaykʼaj jina astawan necesitasun (Pro. 17:17). w24.03 págs. 15, 16 párrs. 6, 7
Sábado 20 de diciembre
Jehová Diosqa runata yanapan allinta thaskinanpaj (Pro. 20:24).
Bibliaqa pikunachus Jehovaman qayllaykorqanku chay jovenesmanta parlan. Ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kasqankuraykutaj kausayninkupi allin rerqa. Chaykunamanta ujnenqa David karqa. Payqa joven kashaspaña Jehovaj amigon kayta qallarerqa, tiemponwantaj kasukoj reyman tukorqa (1 Rey. 3:6; 9:4, 5; 14:8). Davidpa kausayninmanta estudiayqa, Jehovata tukuy sonqo sirvinaykipaj yanapasonqa. Chantapis Marcosmanta, Timoteomanta astawan yachakunaykipaj estudiawaj. Paykunaqa jovencitomantapacha Jehovata sirviyta qallarerqanku, tukuy kausayninkupitaj Jehovata tukuy sonqo sirvillarqankupuni. Kausayniyki aswan qhepaman, ¿imayna kanantataj munawaj? Chayqa imatachus kunan ruwasqaykimanta kashan. Sichus Jehovapi atienekunki, manataj qanllapichu chayqa, payqa yanapasonqa kausayniykipi allin imasta ruwanaykipaj. Kausayniykeqa may sumaj kanman, kusisqataj kausakuyta atiwaj. Kayta ama qonqakuychu: Jehovaqa imastachus payrayku ruwasqaykita may sumajpaj qhawan. Tatanchej Jehovaqa mayta munakuwanchej. Chayrayku payta sirveyqa ni imawan kikinchakunchu. w23.09 pág. 13 párrs. 18, 19
Domingo 21 de diciembre
Tukuy sonqo perdonanakuychej (Col. 3:13).
Apóstol Pabloqa yacharqa hermanosnin pantaj runas kasqankuta. Jerusalén congregacionman riyta qallarejtin, ashkhasqa mana allin ñawiwanchu payta qhawarqanku, manchachikorqankutaj (Hech. 9:26). Aswan qhepamantaj wakinkunaqa sajrata wasanmanta parlarqanku (2 Cor. 10:10). Uj kutitaj rikorqa uj wiñay tukusqa hermano mana allintachu ruwasqanta, chaytaj waj cristianostapis urmachinman karqa (Gál. 2:11, 12). Marcospis mana yuyasqanman jinachu ruwarqa, payqa allin compañeron karqapis (Hech. 15:37, 38). Chayrayku Pabloqa ichapis yuyanman karqa pikunachus phiñacherqanku chaykunamanta karunchakunan kasqanta. Chaywanpis paykunapi allin kajta maskʼallarqapuni, Jehovamantataj mana karunchakorqachu, astawanpis tukuy sonqo sirvillarqapuni. ¿Imataj yanaparqa chayta ruwananpaj? Pabloqa hermanosninta mayta munakoj, chayrayku mana pantasqasnillankutachu qhawarqa, astawanpis kʼacha kaykunasninkuta qhawarqa. Ajinata munakusqanrayku perdonayta atillarqa, kay pʼunchaypaj textopi nisqanman jina. w24.03 pág. 15 párrs. 4, 5
Lunes 22 de diciembre
Señorpa kamachenqa mana churanakunanchu tiyan. Astawanqa tukuywan kʼacha kanan tiyan (2 Tim. 2:24).
Bibliaqa nin Jehovaj ashkha kamachisnin llampʼu sonqos kasqankuta, chaytaj mayta paykunata yanapasqanta. Isaacmanta parlarina. Pay Guerarpi tiyakushajtin, chay jallpʼayoj filisteosqa paymanta envidiakuyta qallarerqanku. Chayrayku tatan Abrahán kausashaspa kamachisninwan allacherqa chay pozosta jallpʼawan juntʼaykucherqanku. Isaactaj chay pozosrayku maqanakunanmantaqa, may karuman ripuspa chaypi waj pozosta allachikamorqa (Gén. 26:12-18). Filisteostaj nerqanku chay lugarmanta yakuspis, paykunajllatataj kasqanta. Chaywanpis Isaacqa mana phiñakorqachu (Gén. 26:19-25). ¿Imataj payta yanaparqa llampʼu sonqo kananpaj? Payqa maytachá tatasninmanta yachakorqa llampʼu sonqo kayta. Tatan Abrahanqa mana piwanpis phiñanakojchu, maman Sarapis “sonqo tiyaykusqa” karqa, ‘llampʼu sonqotaj’ (1 Ped. 3:4-6; Gén. 21:22-34). w23.09 pág. 15 párr. 4
Martes 23 de diciembre
Niniña, chay nisqaytataj ruwasaj (Isa. 46:11).
Jehovaqa munakuwasqanchejrayku, kʼata Wawanta kay jallpʼaman kachamorqa. Jesusqa kay jallpʼapi Diospa Gobiernonmanta willarqa, kausaynintataj juchamanta, wañuymanta kacharichinawanchejpaj qorqa. Chantá kausarichisqa karqa cielopi tiyakunanpaj, Diospa Gobiernonpitaj Rey kananpaj. Bibliaqa astawan parlan imaynatachus Jehová sutinta jatunchananmanta. Chaytaj ruwakonqa kay jallpʼapi munaynin juntʼakojtin, Jesucristo Diospa Gobiernonpi gobernamojtin. Ni ima jarkʼanmanchu Diospa munaynin juntʼakunantaqa. Payqa ninña nisqanman jinapuni tukuy ima ruwakunanta (Isa. 46:10; Heb. 6:17, 18). Tiempowanqa kay jallpʼa paraisoman tukonqa, chaypitaj Adanpatawan Evajtawan kasukoj wawasninkoqa “wiñaypaj kusisqa” kausakonqanku, niñataj pantaj runaschu kanqanku (Sal. 22:26). Pero chaywanpis Jehovaqa mana chayllatachu ruwayta munashan. Payqa munan tukuy cielopi, kay jallpʼapi kausakojkunapis uj familia jinalla ujchasqa kanankuta, payllatataj Tukuyta Kamachejta jina tukuy sonqo kasukunankuta. Chaytataj juntʼanqapuni (Efe. 1:8-11). Imaynatachus Jehová munayninta juntʼasqanqa may sumajpuni kanqa, ¿icharí? w23.10 pág. 20 párrs. 7, 8
Miércoles 24 de diciembre
Angelesta kamachej Jehová Diosqa nin: Wapus kaychej. Noqa qankunawan kashani (Ageo 2:4).
Babiloniamanta Jerusalenman kutipoj judiosqa pisi tiemponman qolqemanta pisichikorqanku, chantapis chʼajwas karqa, enemigosninkupis paykunaman churanakorqanku. Tukuy chay llakiykunapi rikukusqankurayku, wakin judiosqa Diospa templonta watejmanta sayarichiypi, mana tukuy atisqankuta yanapakuyta aterqankuchu. Chayrayku Jehovaqa profeta Ageota, Zacariastawan kacharqa llajtanta yanapanankupaj (Ageo 1:1; Zac. 1:1). Jinapis 50 watasninman jina, judiosqa desanimakorqanku. Esdrastaj Babiloniamanta Jerusalenman rerqa, chaypi kaj judiosta kallpachananpaj, yanapananpaj ima, ajinamanta Jehovata yupaychayta kausayninkupi ñaupajman churanankupaj. Esdrasqa Leyta sumajta copiayta yachaj (Esd. 7:1, 6). Ageojpatawan Zacariaspatawan profeciasninkoqa, ñaupa tiempomanta Diospa kamachisninta yanaparqa, churanakuy kajtinpis Jehovapi atienekunallankupajpuni. Noqanchejtapis yanapallawasunmantaj ima kajtinpis Jehovapi atienekunallanchejpajpuni (Pro. 22:19). w23.11 págs. 14, 15 párrs. 2, 3
Jueves 25 de diciembre
Munakuywan pʼachawan jina pʼachallikuychej. Imaraykuchus munakoyqa runasta sumajta ujchan (Col. 3:14).
¿Imaynatá hermanosninchejta munakusqanchejta sutʼita rikuchisunman? Paykunata sonqocharispa. Chayta ruwanallapajpunitaj khuyakuyta yachananchej tiyan (1 Tes. 4:18). ¿Imaynatá sinchʼita munanakullasunmanpuni? Wajkunaj pantasqasninkuta perdonanapaj tukuy atisqanchejta kallpachakuspa. ¿Imaraykutaj kay tiempopi munanakunanchejpuni tiyan? Pedro nerqa: “Tukuy imaj tukukuynenqa qayllaykamunña. Chayrayku […] purajmanta mayta munanakuychej”, nispa (1 Ped. 4:7, 8). Kay mundoj tukukuynin qayllaykamusqanman jina, ¿imataj kanqa? Jesusqa discipulosninmanta parlaspa nerqa: “Sutiyraykutaj tukuy naciones chejnisonqachej”, nispa (Mat. 24:9). Runas chejnikuwajtinchejpis Jehovata sirvinallapajpuneqa, ujchasqallapuni kananchej tiyan. Satanasqa tʼaqanachiyta munawanchej, jinapis purajmanta munanakusun chayqa, mana atenqachu (Fili. 2:1, 2). w23.11 pág. 13 párrs. 18, 19
Viernes 26 de diciembre
Dioswan khuska llankʼayku (1 Cor. 3:9).
Bibliaj cheqa yachachiykunasnenqa manchay atiyniyoj kanku. Runasman pichus Jehová kasqanta, imaynachus kasqanta yachachejtinchejqa tʼukuna imas pasan: Manaña Satanaspa llulla yachachiykunasninwan engañachikunkuchu, noqanchej jinataj imaynachus Tatanchej Jehová kasqanta reparanku. Manchay atiyniyoj kasqanmanta tʼukushaj qhepakunku (Isa. 40:26). Cheqan kajtapuni ruwasqanrayku paypi atienekuyta yachakunku (Deu. 32:4). Mayta tʼukunku Jehová may yachayniyoj kasqanta yachaspa (Isa. 55:9; Rom. 11:33). Sonqochaytataj tarinku Diosninchej munakuy kasqanta yachaspa (1 Juan 4:8). Jehovaman kʼaskaykuspataj sutʼita reparanku wiñaypaj kausakuyta atisqankuta, wawasninmantaj tukuyta atisqankuta. ¿May sumajpunicharí runasta Tatanchej Jehovaman qayllaykunankupaj yanapayta atisqanchejqa? Chantapis chayta ruwajtinchejqa, Jehovawan ‘khuska llankʼashanchej’ (1 Cor. 3:5). w24.02 pág. 12 párr. 15
Sábado 27 de diciembre
Imatapis ruwasaj niytawan mana juntʼanayki kajtenqa, aswan allin kanman mana imatapis ninayki (Ecl. 5:5).
¿Estudiashankichu Bibliata? Chayrí, ¿tatasniykichu Bibliamanta yachachishasunku Jehovaj testigosnin kasqankurayku? Imayna kajtinpis, ichapis bautizakuyta munashanki, chaytaj may sumajpuni. Chaywanpis niraj bautizakushaspaqa Jehovamanraj kausayniykita qopunayki tiyan. ¿Imaynatá kausayninchejta Jehovaman qopunchej? Uj oracionpi Jehovaman ninchej payllata yupaychananchejta, kausayninchejpitaj munayninta ruwaytapuni ñaupajman churananchejta. Waj palabraspi Jehovaman ninchej payta munakunanchejta ‘tukuy sonqonchejwan, tukuy kausayninchejwan, tukuy yuyayninchejwan, tukuy kallpanchejwantaj’ (Mar. 12:30). Kausayninchejtaqa Jehovaman qopunchej sapallanchejpi paywan parlarispa. Bautizakuytaj mana sapallanchejpichu, tukuy rikuwanchej bautizakusqanchejta. Chaypitaj yachanku kausayninchejta Jehovaman qopusqanchejtaña. Jehovaman kausayninchejta qopoyqa mana pujllakuy jinallachu. Qanpis kausayniykita Jehovaman qopunki chayqa, chay nisqaykita juntʼayta munanki, Jehovapis chayta ruwanaykita munan (Ecl. 5:4). w24.03 pág. 2 párr. 2; pág. 3 párr. 5
Domingo 28 de diciembre
Sapa ujniykichej warmiykichejta munakunaykichej tiyan, qankuna kikiykichejta jina. Warmitajrí qosanta sonqomantapacha respetanan tiyan (Efe. 5:33).
Bibliapi sutʼita nin jina, tukuy casarakojkunaqa kausayninkupi “llakiykunasniyoj kanqanku” (1 Cor. 7:28). ¿Imarayku? Iskayninku pantaj runas kasqankurayku. Chantapis mana kikin caracterniyojchu kanku, nitaj kikin gustosniyojchu kanku. Ichapis mana kikin lugarmantachu kanku, nitaj kikintachu uywakorqanku. Ichapis noviashajtinku wakin imitasta mana repararqankuchu, tiemponmanraj chayta repararqanku. Chay imasrayku qhariwarmi kausaypi phiñanakunkuman. Ichapis mana reparakuyta munankumanchu iskayninku pantashasqankuta, nitaj khuskachu problemasninkuta allinchankuman, astawanqa paykunapura tumpanakunkuman. Chayri ichapis yuyankuman separakuspalla, divorciakuspalla chayta allinchanankuta. Jinapis chayta ruway, ¿allinchu kanman? Mana. Jehová munan casarasqa kajkunaqa qhariwarmi kausayta jatunpaj qhawanankuta, qosankupata chayri warminkupata caracterninku mana allinchu kajtinpis. w24.03 pág. 16 párr. 8; pág. 17 párr. 11
Lunes 29 de diciembre
Suyakuyniyoj kasqanchejtaj mana qhasipajchu (Rom. 5:5).
Bautizakusqanchejmanta qhepamanqa astawan Jehovata rejserqanchej, astawantaj payta munakorqanchej. Chaytaj jallpʼapi wiñaypaj kausakuyta suyakusqanchejta astawan sinchʼiyacherqa (Heb. 5:13–6:1). Noqanchejpis Romanos 5:2-4 nisqanman jinachá rikukorqanchej: Llakiykunata pasarqanchej, repararqanchejtaj Jehová allinpaj qhawawasqanchejta. Jehová noqanchejwan kusisqa kashasqanta yachaspaqa, nisqanta juntʼananmanta astawanraj mana iskayrayanchejchu. Chayrayku suyakuyninchejqa, qallariymanta nisqa aswan sinchʼiña. Kunanqa rikushanchejmanñapis jina, mana wajpa suyakusqan jinallachu, aswan jatuntaj. Chayraykutaj chayman jina familianchejpi kausakunchej, chayman jina imatapis ajllanchej, tiemponchejtapis apaykachanchej. Apóstol Pabloqa Dios allinpaj qhawawasqanchej suyakuyniyoj kanapaj yanapawasqanchejta niytawan, uj imatawan nerqa: Chay suyakuyninchej juntʼakunantapuni (Rom. 15:13). w23.12 págs. 12, 13 párrs. 16-19
Martes 30 de diciembre
Jehová allin kausayta qosonqa (Isa. 33:6).
Sinchʼi llakiypi kashaspaqa mana sinchʼita sayayta atillasunmanchu, nitaj allinta piensarikuyta, chayri imatapis allinta ruwayta atillasunmanchu, waj kutispi jinaqa. Ichapis chinkasqa jina sientekusunman. ¿Imaynatá Jehová yanapawasunman llakiyninchej atipanawanchejpajña kashajtin, manataj llakiywan atipachikunapaj? Pay niwanchej allin kausayta qonawanchejta, nisunman sinchʼita sayachinawanchejta. Sinchʼi loco wayraqa barcota kayman jaqayman manchayta kuyuykachachiyta qallarinman, mana ajina kananpajqa ashkha barcospata aletitas jina kapun. Chayrayku wayraqa mana sinchʼita kuyuykachachillanchu. Barcoj pasajerosnintaj mana manchachikunkuchu, tranquilosllataj viajanku. Chay aletitasnenqa barco purejtinpuni aswan sumajta funcionanku. Ajinallatataj noqanchejpis ruwananchej tiyan sinchʼi llakiypi kashaspa. Jehová sinchʼita sayachinawanchejta munanchej chayqa, ñaupajllamanpuni rinanchej tiyan, nisunman payta tukuy sonqo sirvinallanchejpuni tiyan. w24.01 pág. 22 párrs. 7, 8
Miércoles 31 de diciembre
Diospi atienekuni, mana manchachikunichu (Sal. 56:4).
Manchachikunchej chayqa kay tapuypi piensarisunman: “¿Imatá Jehová ñaupajta ruwarqaña?”. Ñaupajtaqa Jehovaj ruwasqasninpi piensarina. Piensarisunman imaynatachus Jehová pʼisqetustapis tʼikitastapis cuidasqanpi, mana rijchʼayninman jinachu ruwasqa kajtinkupis, nitaj payta yupaychayta atejtinkupis. Chaypi piensarispaqa astawan atienekunchej noqanchejtapis cuidanawanchejpi (Mat. 6:25-32). Chantapis piensarinallataj imatachus Jehová kamachisninrayku ruwasqanpi. Ichapis Bibliapi ukhuncharisunman ñaupa tiempomanta Diospa kamachisninmanta, chayri kay tiemponchejmanta hermanosninchejpa experienciankuta leerisunman. Chantapis piensarillasunmantaj imaynatachus Jehová kunankama noqanchejta cuidawasqanchejpi. ¿Imaynatá Jehová yanapawarqanchej payta rejsinapaj? (Juan 6:44). ¿Imaynatá mañakuykunasninchejman kutichiwarqanchej? (1 Juan 5:14). ¿Imaynatá sapa día yanapawanchej munasqa Wawanta noqanchejrayku qosqan? (Efe. 1:7; Heb. 4:14-16). w24.01 pág. 3 párr. 6; pág. 7 párr. 17