Jutsata mana ruranapaq alli cuidakushun

1, 2. (1) ¿Imapita cuidakuyänampaqtan Jesus nirqan? (2) ¿Imanirtan Jesuspa qateqninkunaqa tentacionman ishkiriyarqan? (Rikäri dibüjukunata).

JESUSMI kënö nirqan: “Nuna allita rurëta munaptimpis, höraqa manam alli kaqta ruranampaq kallpan kantsu” (Mat. 26:41b). Tsënöqa nirqan nunakunaqa jutsasapa karnin imëkachöpis pantaq kanqantsikta musyarmi, tsënöllam nikämarqantsik kikintsikllaman mana confiakunapaq. Jesus tsëta manaraq niptinmi qateqninkunaqa Jesusta imëpis mana dejayänampaq kaqta niyashqa kayarqan (Mat. 26:35). Jesusta dejëta mana munayanqanqa allim karqan, peru manam cuentata qokuyarqantsu mana allikunapa pasayanqan höra tsëta rurayänanqa mana fäcil kanampaq kaqta. Tsëmi Jesusqa kënö nirqan: “Tentacionman mana ishkiyänëkipaq, alkäbu alkäbu y mañakur këkäyë” (Mat. 26:41a).

² Peru Jesusta prësuriyaptinqa, ¿imatataq qateqninkuna rurayarqan? Jesus ninqanta mana rurayanqampitam tentacionman ishkiriyarqan. Manam pasakunampaq kaqkunapaq listutsu këkäyarqan. Tsëmi Jesusta mana dejayänampaq nishqa karpis, dejarir ëwakuyarqan (Mat. 26:56).

3. (1) Jehoväta dejëta mana munarqa, ¿imanirtan kikintsikllamanqa confiakunantsiktsu? (2) ¿Imatataq këchö yachakushun?

³ Noqantsikpis manam kikintsikllamanqa confiakunantsiktsu. Rasunmi, manam Jehoväpita imapis rakimänantsiktaqa munantsiktsu. Tsënö karpis yarpänantsikmi jutsasapa kanqantsikta, y höra höraqa mana allikunata rurëta munanqantsikta (Rom. 5:12; 7:21-23). Höraqa mana allikunatam rurëta alläpa munashwan. Peru Jehoväta y Jesusta dejëta mana munarqa, cuidakunapaq nimanqantsikkunatam cäsukunantsik. Tsëtam këchö yachakushun. Puntatam yachakurishun imakunapita cuidakunapaq kaqta. Tsëpitanam yachakushun tentacionman ishkita mana munarqa, imakunata mana ruranapaq kaqta. Y usharinapaqnam yachakurishun imëpis alkäbu alkäbu këkänapaq.

¿IMAKUNAPITATAQ CUIDAKUSHWAN?

4, 5. ¿Imanirtan alli cuidakunantsik alläpa mana grävi kaptimpis jutsa rurëman mana ishkinapaq?

⁴ Ruranqantsik jutsa alläpa grävi mana karpis, Jehoväwan amïgu kënintsiktam perdiratsimashwan y mas jutsakuna rurëmanmi chäratsimashwan.

⁵ Tentacionkunapaqa llapantsikmi pasantsik, peru cada nunam imachö karpis tsarakuyta puëdintsiktsu. Tsëmi tentacionkunapa pasarqa, tsarakuyta mana puëdinqantsik kaqchö tentacionman ishkishun. Këllaman pensarishun: capaz wakinkunaqa mana casädu këkar piwampis oqllanakuyman yarparäyan. O wakinkunaqa partinkunata kupar kushikuyan o pornografïata rikäyan. O capaz wakinkunaqa orgullösu kayan, nunakunata mantsayan o mana alli geniuyoq kayan. Tsëmi Santiäguqa kënö nirqan: “Cada ünum munënin tentaptin y shonqunman chaptin pruëbata pasan” (Sant. 1:14).

6. ¿Imatataq alli musyanantsik?

⁶ Y qamqa, ¿imanötan kanki o ima jutsamantan yarparanki? “Noqaqa manam ima jutsamampis yarparätsu” o “manam ima tentacionmampis ishkishaqtsu” nir pensanqantsik o tsënö pensar imatapis ruranqantsikqa manam allitsu kanman (1 Juan 1:8). Apostol Pabluqa clärum nirqan ‘Diospa kaqchö alli këkaqkunapis’ alli cuidakuyänampaq (Gäl. 6:1). Tsëmi imanö këkanqantsikta alli yarpachakunantsik y ima jutsakunaman ishkita munanqantsikta alli musyanantsik (2 Cor. 13:5).

7. ¿Ima asuntukunachötan maslla cuidakushwan? Juk ejempluwan willakaramuy.

⁷ Tsëqa, imachöpis tsarakuyta mana puëdinqantsikta cuentata qokurqa, ¿imatataq rurashwan? ¡Tsë asuntuchömi maslla cuidakunantsik! Këllaman pensarishun: unë witsan murallashqa markakunamanqa, ¿mëpatan chikeqninkuna fäcil-lla yëkurita puëdiyaq? Punkukunapam. Tsëmi punkutaqa alläpa cuidayaq. Tsënöllam noqantsikpis imachöpis tsarakuyta mana puëdinqantsikta cuentata qokurninqa, tsë asuntuchö maslla cuidakunantsik (1 Cor. 9:27).

¿IMAKUNATATAQ RURANANTSIKTSU?

8, 9. Proverbius librupa 7 kaq capïtulun willakunqan jövinqa, ¿imatataq ruranantsu karqan jutsa rurëman mana ishkinampaq? (Proverbius 7:8, 9, 13, 14, 21).

⁸ ¿Imakunatataq rurashwantsu tentacionkunaman ishkita mana munarqa? Tsëta musyanapaq parlarishun Proverbius librupa 7 kaq capïtulun ninqampita. Tsëchömi willakun jukwan jukwan kakoq warmiwan juk jövin patsäkurinqanta. Y 22 kaq versïculuchömi nin ‘qepanta ëwar qallëkunqanta’. Capaz pensashwan tsë jutsamanqa illaqpita ishkirishqa kanqanta, peru manam. Qepan kaq versïculukunachömi nimantsik tsë jutsaman ishkinampaq imakunata rurashqa kanqanta.

⁹ ¿Imakunatataq tsë jövin rurarqan? Puntataqa patsa ampinqan höram warmi täkunqan cälli esquïnapa ëwarqan. Tsëpitanam, tsë warmipa wayin kaq lädupa ëwarqan (leyi Proverbius 7:8, 9). Y warmita rikärirqa, manam juk nänipa ëwakurqantsu. Tsëpa rantinqa, mutsanantam permitirqan y warmiqa Dioswan alli këkanqanta rikätsikoq qarëkunata rupatsishqa kanqantam parlaparqan. Capaz tsënöqa parlaparqan alli warmi kanqanta creinanta munar (leyi Proverbius 7:13, 14, 21). Tsë warmi kawanqan lädupa puntallapitana purita evitashqa karqa, manam tsë warmiwan patsäkunmantsu karqan.

10. Proverbius libru willakunqan jövinnöpis, ¿imakunachötan descuidakuriyanman?

¹⁰ Diospa sirweqninkunatapis tsëmi pasarinman. Capaz alläpa jutsata rurarirqa, “manam kë rurëta pensarqätsu, illaqpitam kë jutsaman ishkirirqö” nir pensayanman. Tsënö kaptimpis, jutsata manaraq rurar imakunata rurashqa kanqanman pensarqa, capazchi cuentata qokurinqa imakunachö descuidakushqa kanqanta. Capazchi mana alli amïgukunawan juntakashqa, Internetpa kar o imachö karpis mana allikunata ruraqkunata rikarashqa. O capazchi Diosnintsikman mañakushqanatsu, Bibliata leyishqanatsu, o reunionkunaman o yachatsikoqpis ëwashqanatsu. Proverbius willakunqan jövinnöpis, capazchi puntallapitana descuidakushqa.

11. Jutsa rurëman ishkita mana munarqa, ¿imakunatataq evitanantsik?

¹¹ ¿Imatataq yachakuntsik? Manam jutsa rurëllapitatsu cuidakunantsik, sinöqa jutsa rurëman chätsimaqnintsik rurëkunapitapis cuidakunantsikmi. Tsëtam Salomonqa jukwan jukwan kakoq warmipaq y jövinpaq parlarirnin entienditsikurqan. Kënömi nirqan: “Ama ruranqanta rurëtsu” (Prov. 7:25). Tsëpitam kënö nirqan: “Tsë warmimanqa ama ichikllapis witipëtsu, ni wayin punkunllamampis ëwëtsu” (Prov. 5:3, 8). Tsëmi jutsa rurëman ishkita mana munarqa, tsë jutsaman chätsimaqnintsik rurëkunata evitanantsik.a Capaz tsë rurëkunaqa wakin cristiänukunapaqqa allilla kanman, peru noqantsiktaqa jutsa rurëmanmi ishkiratsimashwan (Mat. 5:29, 30).

12. ¿Imatataq Job decidirqan, y imanötan tsë decidinqan yanaparqan? (Job 31:1).

¹² Jutsa rurëman chätsimaqnintsik rurëkunata rurëta mana munarqa, Job ruranqantam ruranantsik. Pëqa juk warmikunata munapar mana rikapänampaqmi decidirqan. Kënömi nirqan: “Nawïwanmi acuerduta rurarqö” (leyi Job 31:1). Nawinwan acuerduta ruranqanchi yanaparqan adulteriu jutsaman mana ishkinampaq. Noqantsikpis pënömi alli decidinantsik jutsa rurëman chätsimaqnintsik rurëkunata mana ruranantsikpaq.

13. ¿Imanirtan mana allikunata rurëllaman yarparäkuypita cuidakushwan? (Rikäri fötukunata).

¹³ Tsënöllam mana allikunata rurëman yarparäkuypitapis cuidakunantsik (Ex. 20:17). Wakinkunaqa niyan jutsata mana rurarqa, mana allikunata rurëman yarparäkuyanqanqa allilla kanqantam. Peru tsënö nirqa, manam allitsu këkäyan. Mana alli rurëkunaman mas yarpararqa, masmi tsë jutsa rurëta munayanqa. Juk parlakuychöqa, kikinlla tentacionman yëkoq cuentam këkanqa y tsarakunanqa manam fäciltsu kanqa. Peru höraqa, mana alli munëkunaqa kikinllam chäramun. Tsëqa, ¿imatataq rurashwan? Mana alli kaqta mana pensanapaq y alli kaqllaman pensanapaqmi kallpachakunantsik. Tsënöpam, jutsa rurëmanqa ishkishuntsu. Peru mana alli kaq rurëllaman yarparäkurqa, fäcil-llam jutsa rurëman ishkirishun; manam tsarakuyta puëdishuntsu (Filip. 4:8; Col. 3:2; Sant. 1:13-15).

14. ¿Ima mastan yanapamäshun jutsa rurëman mana ishkinapaq?

¹⁴ ¿Ima mastan yanapamäshun jutsa rurëman mana ishkinapaq? Tsëpaqqa llapan shonquntsikwanmi següru kanantsik Jehoväta cäsukurqa alli kawakunqantsikta. Capazchi höraqa, Jehovä munanqannö pensanantsikpaq o imatapis ruranantsikpaq kallpachakunanqa fäciltsu kanqa, peru Jehovä ninqankunata cäsukurqa rasumpam kushishqa kawakushun.

15. Alli kaqkunallata ruranapaq kallpachakunqantsikqa, ¿imanötan yanapamäshun?

¹⁵ Alli kaqkunallata ruranapaq y mana alli kaqkunata chikinapaqmi kallpachakunantsik (Amos 5:15). Tsëta rurarninqa, imëpis alli kaqkunallatam rurëta munashun y jutsa rurëman chätsimaqnintsik rurëkunataqa manam rurashuntsu. Y mana shuyaranqantsik hörakuna tentacionkunapa pasarpis, manam jutsa rurëman ishkishuntsu.

16. ¿Imanötan Jehoväta sirwir ocupädu kanqantsikqa yanapamantsik tentacionkunaman mana ishkinapaq? (Rikäri fötukunata).

¹⁶ ¿Y imatan yanapamäshun alli kaq rurëkunallata mas munanapaq? Tsëpaqqa, Jehoväta sirwirmi ocupädu kanantsik. Reunionkunaman y yachatsikoq ëwarqa, Jehovä Diosnintsiktam maslla kushitsita munashun y mana allikunamampis manam pensashuntsu (Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25). Diosnintsikpa Palabranta leyinqantsik, estudianqantsik y yachakunqantsikkunaman pensanqantsikqa yanapamäshun alli kaqkunallata rurëta munanapaqmi y mana alli kaqtaqa chikinapaqmi (Jos. 1:8; Sal. 1:2, 3; 119:97, 101). Y Jesus kënö ninqantapis ruranantsikmi: “Tentacionman mana ishkiyänëkipaq, alkäbu alkäbu y mañakur këkäyë” (Mat. 26:41). Jehoväman mañakushqaqa, pëmi yanapamäshun y llapan shonquntsikwanmi munashun ruranqantsikkunawan kushishqa kananta (Sant. 4:8).

AMA DESCUIDAKUSHUNTSU

17. ¿Imachötan Pëdru alli tsarakunan karqan?

¹⁷ Capazchi mana alli munënintsikkunataqa wakin wakintaqa vencirquntsikna, peru wakin wakinchö tsarakunanqa capazchi fäciltsu. Tsëmi apostol Pëdrutapis pasarqan. Pëqa nunakunatam mantsaq, tsëmi Jesustapis kima kutipa negarqan (Mat. 26:69-75). Peru tiempuwanqa, judïukunapa Cortinchömi mana mantsapakuypa yachatsikurqan. Tsëta ruranqampita, capaz pensashwan nunakunata manana mantsanqanta (Hëch. 5:27-29). Peru tiempu pasariptinqa, ‘señalakuyta välitseq’ cristiänukunata mantsarmi mana judïu kaq cristiänukunawan juntu mikurqannatsu (Gäl. 2:11, 12). Pëdruqa juk tiempupa valienti kashqa karpis, nunakunataqa yapëmi mantsar qallëkurqan. ¿Imëllapis nunakunata mantsëta dejarqantsuraq? Manam musyantsiktsu.

18. Mana alli rurëkunata dejashqana kanqantsikta pensëkashqapis, ¿imatan pasaramashwan?

¹⁸ Capazchi noqantsikpis, mana alli rurëkunata o ima viciutapis dejashqana kanqantsikta pensëkarpis, tsë rurëkunataqa yapë munarishun. Juk wawqim kënö nin: “10 watapanam pornografïataqa rikashqatsu karqä, tsë rikëta chipyëpa dejashqana kanqätam pensarqä. Tsënö pensëkarpis, yapëmi pornografïa rikëtaqa munarirqä”. Kë wawqiqa, ¡allim kallpachakurqan pornografïata mana rikänampaq! Y cuentatam qokurqan pornografïa rikëman mana ishkinampaq llapan junaqkuna o Diospa Gobiernun chämunqanyaq kallpachakunampaq kaqta. Warmimpis y anciänukunapis yanapayashqam imakunapita cuidakunampaq, tsënöpa pornografïa rikëman mana chänampaq.

19. Jutsa rurëman yarpararqa, ¿imatataq rurashwan jutsaman mana ishkinapaq?

¹⁹ Jutsa rurëman yarpararqa, ¿imatataq rurankiman jutsa rurëman mana chänëkipaq? Jesus kënö ninqantam cäsukunëki: “Tentacionman mana ishkiyänëkipaq, alkäbu alkäbu [...] këkäyë”. Jutsa rurëman mana ishkinëkipaq kaqta següru karnimpis, allim cuidakunëki tsë jutsa rurëman chätsishoqniki rurëkunata mana ruranëkipaq (1 Cor. 10:12). ¿Imakunata ruranqëkitan yanapashurqunki tsë jutsaman mana ishkinëkipaq? Tsëkunata rurarnin sïgui. Proverbius 28:14 textum kënö nin: “Imatapis mana allita mana ruranampaq alli cuidakoq nunaqa kushishqam kawakunqa” (2 Pëd. 3:14).

JUTSAMAN MANA ISHKINAPAQ CUIDAKUNQANTSIKQA YANAPAMANTSIKMI

20, 21. (1) ¿Imanötan yanapamantsik jutsa rurëman mana ishkinapaq cuidakunqantsik? (2) Jutsa rurëman mana ishkinapaq kallpachakushqaqa, ¿imanötan Jehovä yanapamäshun? (2 Corintius 4:7).

²⁰ ¿Rasumpaku yanapamantsik jutsaman mana ishkinapaq cuidakunqantsik? ¡Awmi! Jutsata rurarir ‘juk tiempullapa kushikunqantsikqa’ manam igualantsu Jehoväta cäsukurnin kushikunqantsikwan (Heb. 11:25; Sal. 19:8). Y rasumpa kaqchöqa, Jehoväqa voluntäninta ruranapaqmi kamamarquntsik (Gen. 1:27). Tsëta rurarqa, alli concienciayoqmi kashun y imëyaqpis kawakuytam puëdishun (1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Jüd. 20, 21).

²¹ Rasunmi, Bibliachöqa nin alli kaqta rurëta munashqapis ‘alli kaqta ruranapaq kallpantsik’ mana kanqantam, peru manam tsëwanqa alli kaqta rurëta manana puëdinqantsiktatsu nikan. Tsëpa rantinqa, Jehovämi yanapamäshun (leyi 2 Corintius 4:7). Bibliachöqa nin nunakuna mana katsiyanqan poderta chaskinqantsiktam, tsë podertaqa chaskintsik Diosnintsik yanapamashqam. Peru Diosnintsik yanapamashqapis, kikintsikmi cada junaq kallpachakunantsik mana alli rurëkunaman mana ishkinapaq. Voluntäwan kallpachakurnin y Jehovä yanapamänapaq mañakushqaqa, pëmi yanapamäshun jutsa rurëman mana ishkinapaq (1 Cor. 10:13). Y Jehovä yanapamashqam mana allikunapita cuidakushun y jutsa rurëmanqa ishkishuntsu.