Ama hayk’aqpas Jehová Diospaq phiñakuychu

1, 2. ¿Imaraykun nisunman: “Manan Jehová Dioschu huchayoq kay pachapi sasachakuykuna kasqanmanta”, nispa? Huk rikch’anachiyta willay.

KAYPI yuyaykuy, llank’anaykimantan wasiykiman kutipushanki. Wasiykiman haykuqtiykin mesakuna, bancakuna, serviciokunapas pampapi p’akisqa kashan. ¡Lliwpas waqanapaq hinaraqmi kashan! Chayta tarispa niwaqchu: “¿Imanarqontaq esposayta chaytaq kayta ruwarqon?”, nispa. Manapunichá, munakusqayki esposaykiqa manapunin wasiykichiswanqa chayta ruwanmanchu. Aswanchá niwaq: “¿Pitaq kayta ruwarqon?”, nispa.

² Chay wasi hinan kay pachapas kashan. Runakunan unuta, hallp’ata, wayratapas sinchita qhellichashanku. Wañuchinakuypi, maqanakuypi, qhelli kawsayllapin purinkupas. ¿Dioschu chaykunamanta huchayoq? Manapunin, Biblian willan Jehová Dios kay pachata kamashaspaqa sumaq paraíso kananpaq kamasqanta (Gén. 2:8, 15). Hinaspapas payqa munakuwanchismi (1 Juan 4:8). Chhaynaqa, ¿pitaq huchayoq chay sasachakuykunamanta? Biblian willan Satanás “kay pachapi kamachikuq” kasqanta; paymi yaqa llapa sasachaykuna paqarichiqqa (Juan 14:30; 2 Cor. 4:4).

3. ¿Imaynapin mana allin yuyaykuykunaman urmasunman?

³ Ichaqa, ¿Satanaschu llapa sasachakuyninchiskunata paqarichin? Manan. Mayninqa pantaq runa kayninchispin kikillanchistaq sasachakuykunaman churakunchis (leey Deuteronomio 32:4-6). Ichaqa chayta yachashaspapas mayninqa mana allinkunatan yuyaykusunman, chaytaq mana allin ñanman urmachiwasunman (Prov. 14:12). Arí, sasachakuykunapi tarikuspa kikinchista otaq Satanasta tumpananchismantaqa Jehová Diostan tumpayta qallarisunman, qhepamantaq paypaq phiñakapusunman (Prov. 19:3).

4, 5. ¿Imaynapin Jehová Diospaq phiñakusunman?

⁴ ¿Phiñakunmanchu huk cristiano Jehová Dioswan? Ari phiñakunmanmi, ichaqa manan allinninpaqchu kanman (Is. 41:11). Dioswan maqanakuspaqa manapunin imaynanmantapas atipayta atisunmanchu. Manapaschá sut’itaqa nisunchu Dioswan phiñasqa kasqanchista. Ichaqa sonqonchispin Diospaq phiñakusunman. Proverbios 19:3 texton nin: “Runaq mana yuyayniyoq-kayninqa pay kikintan waqllichin, Señor Dios contraraqtaq [sonqonpi] phiñakun”, nispa. Diospaq phiñakuspaqa pisi-pisimantan Diosta serviypi pisiyapusunman llaqtanmantapas t’aqakapusunman.

⁵ ¿Imakunapi tarikuspan Diospaq phiñakusunman? ¿Imakunan yanapawasun Dioswan mana phiñakunapaq? Chay tapuykunamanta yachaymi yanapawasun Diosninchismanta mana t’aqakunapaq.

¿IMAKUNAPI TARIKUSPAN DIOSPAQ PHIÑAKUSUNMAN?

6, 7. ¿Imaraykun Moisespa tiemponpi israelitakuna Diospa contranpi rimapakurqanku?

⁶ ¿Imakunapi tarikuspan Diosta serviq runa Dios contra sonqonpi rimapakunman? Kay estudiopin yachasun phisqamanta, ñawpa tiempopi wakin runakuna chay trampaman imaynapi urmasqankumantawan (1 Cor. 10:11, 12).

⁷ Hukkunaq mana allinllata rimasqanta uyarispa (leey Deuteronomio 1:26-28). Yuyarisun Diospa llaqtanta. Paykunaqa Egipto llaqtapi kamachi kasqankumantan kacharichisqaña kasharqanku. Hinaspapas Jehová Diosmi Egipto llaqtata millay kasqankumanta 10 plagakunawan ñak’arichirqan, faraonta llapa ejercitontawantaq Puka Qochapi wañuchirqan (Éx. 12:29-32, 51; 14:29-31; Sal. 136:15). Israel llaqtaqa Prometesqa Hallp’amanmi haykunankuña kasharqan, ichaqa sasachakuypi tarikuspan Diospa contranpi rimapakurqanku. ¿Imaraykun iñiyninkupi chiriyapurqanku? Prometesqa Hallp’ata qhawariq 10 runakunan mana allin willakuyta aparqanku, chayta uyarispan mancharikuymanta khatatarqanku (Núm. 14:1-4). Chaymi Diosqa mana munapurqanchu prometesqan ‘sumaq Hallp’aman’ haykunankuta (Deut. 1:34, 35). ¿Imatan chaymanta yachanchis? Ñoqanchistapas hukkunaq mana allin rimayninkun iñiyninchispi chiriyachiwasunman, hinaspa Jehová Dios imayna qhawariwasqanchismanta rimapakuyta qallarisunman.

8. ¿Imaraykun Isaiaspa tiemponpi judiokuna sasachakuykunapi kaspa Diosta huchacharqanku?

⁸ Ñak’ariypi sasachakuykunapi ima tarikuspa (leey Isaías 8:21, 22). Isaiaspa tiemponpi judiokunaqa sasa tiempokunapin tarikusharqanku. Llaqtankutan enemigokuna muyuykusharqan, pisillañan mikhuyninku kasharqan, askha runakunataqmi yarqaymanta muchusharqanku. Chaymanta astawanqa espiritual mikhunamantan yarqaypi kasharqanku (Amós 8:11). Ichaqa Jehová Diospa yanapayninta mañakunankumantaqa ‘reyninkuta Diosninkutawanmi ñakarqanku’. Yaqapaschá ñoqanchispas ñak’ariypi otaq sinchi sasachakuypi tarikuspa sonqonchispi nisunman: “¿Imaraykun Jehová Dios mana yanapariwanchu?”, nispa.

9. ¿Imaraykun Ezequielpa tiemponpi israelitakuna mana allinta yuyaykurqanku?

⁹ Imapas sucedesqanta mana allinta yachaspa. Ezequielpa tiemponpi israelitakunaqa manan llapantachu yacharqanku imaraykun imapas sucedesqanta, chayraykun paykunaqa nirqanku: “Señor Diospa ruwasqanqa mana chaninmi”, nispa (Ezeq. 18:29). Paykunaqa imaraykuchus imapas sucedesqanta mana allinta entiendeshaspan juezman tukuspa Jehová Diosta juzgarqanku, chay hinapin aswan chaninpaq qhawarikurqanku. ¿Imaynatan ñoqanchispas chayman urmasunman? Bibliapi leesqanchista otaq imarayku sasachakuykunapi tarikusqanchista mana allinta entiendespan. Chaykuna kaqtinmi sonqonchispi nillasunmantaq: “Diospa ruwasqanqa mana chaninmi”, nispa (Job 35:2, NM).

10. ¿Imatan wakin runakuna Adán hina ruwanku?

¹⁰ Jehová Diosta pantasqanchismanta tumpaspa. Qallariyllapiraqmi Adán Jehová Diosta tumparqan huchallikusqanmanta (Gén. 3:12). Payqa Diospa kamachikusqanta yachashaspan mana kasukurqanchu, Diostaraqtaq tumparqanpas chay huchallikusqanmanta, “mana allin warmitan qowanki” niqman rikch’akuqta nirqan. Adán hinan kunanpas askha runakuna Diosta tumpanku huchallikusqankumanta. Chaymi tapukunanchis: “Pantarusqaymanta imapipas rikukuspa, ¿Diosta tumpaspachu kamachikuyninkunata pisichani?”, nispa.

11. ¿Imatan yachanchis Jonasmanta?

¹¹ Aswan allinpaq qhawarikuspa. Jonasmi Jehová Diospaq phiñakurqan Nínive llaqtata khuyapayasqanmanta (Jon. 4:1-3). Jonasqa llaqta mana thunisqa kasqanmanta llulla profetapaq qhawarinankumantan astawanqa llakikurqan. Payllapi yuyaykuspan huchankumanta kutirikuq runakunata mana khuyapayarqanchu. ¿Yaqachu ñoqanchispas Jonás hina ñoqallanchispi yuyaykuspa, runakunata yanapananchis kasqanta qonqapusunman? Yaqapaschá unayña willamushanchis Diospa phiñakuynin chayamunanmanta. Ichaqa, ¿phiñakusunchu Dioswan manaraq chay p’unchay chayamusqanmanta runakuna asipayawaqtinchis? (2 Ped. 3:3, 4, 9.)

¿IMAKUNAN YANAPAWASUN DIOSWAN MANA PHIÑAKUNAPAQ?

12, 13. ¿Iman yanapawasun Dioswan mana phiñakunapaq?

¹² ¿Imatan ruwasunman huchayoq kayninchispi Diospa ima ruwasqantapas sonqonchispi mana allinpaq qhawariqtinchis? Chayqa kanman mana yuyayniyoq kaymi. Huk Biblian Proverbios 19:3 textopi nin: ‘Runaq wampu [otaq mana yuyayniyoq] kayninqa ñannintan q’ewin; chaywanpas Tayta Diosta huchachaspa, sonqonpi mayta phiñakun’, nispa (Diosmanta Qhelqasqa). Chaymi kunan yachasun Dioswan mana phiñakunapaq phisqa yanapaykunamanta.

¹³ Kallpachakusun Diosman astawan asuykunapaq. Dioswan amigontin kasun chayqa, manan paywan phiñakusunchu ima kaqtinpas (leey Proverbios 3:5, 6). Tukuy sonqowanmi paypi hap’ipakunanchis, manan paymanta aswan yachayniyoqmanchu tukunanchis nitaq aswan allinpaqchu qhawarikunanchis (Prov. 3:7; Ecl. 7:16). Chaymi yanapawasun ima sasachakuypi kaspapas Diosta mana tumpanapaq.

14, 15. ¿Iman yanapawasun hukkunaq mana allinkunata rimasqankuwan mana samaykachikunapaq?

¹⁴ Ama samaykachikusunchu mana allinkunata rimaqkunawan. Diosmi Moisespa tiemponpi israelitakunata prometerqan Prometesqa Hallp’ata qonanpaq, manataqmi imapas iskayanankupaq karqanchu (Sal. 78:43-53). Chaywanpas 10 runakunaq mana allin willasqankuta uyarispan Diospa “atiyninta” qonqapurqanku (Sal. 78:42). Sichus ñoqanchisrayku Diospa allin ruwasqankunapi yuyaymanasun chayqa, amigonchista hinan rikusun. Chaykunan yanapawasun hukkunaq mana allinkunata rimasqanku Jehová Diosmanta mana karunchawananchispaq (Sal. 77:11, 12).

¹⁵ ¿Iman Jehová Diosmanta karunchawallasunmantaq? Iñiqmasinchiskunamanta mana allinkunata rimay (1 Juan 4:20). Moisespa tiemponpi wakin israelitakunan chayman urmarqanku. Paykunaqa Aarón uma sacerdote kasqanmantan rimapakurqanku, chaytan Jehová Dios paypa contranpi rimapakuyta hina qhawarirqan (Núm. 17:10, NM). Sichus ñoqanchispas llaqtanpi umalliq runakuna contra rimapakusunman chayqa, Diosmantapas rimapakushasunman hinan kanman (Heb. 13:7, 17).

16, 17. ¿Imatan yuyarinanchis sasachakuykunapi tarikuspa?

¹⁶ Manan Dioschu huchayoq sasachakuypi kasqanchismanta, ama chayta qonqasunchu. Isaiaspa tiemponpi israelitakunaqa manañan Diosta servipurqankuchu. Chaywanpas Diosqa yanapaytan munashallarqan (Is. 1:16-19). Chay hinatan ñoqanchispipas interesakun, chaymi ima sasachakuypiña kaqtinchispas payqa yanapawasun (1 Ped. 5:7). Pay kikinmi prometewanchis ima pruebapipas tarikuqtinchis yanapawananchispaq (1 Cor. 10:13).

¹⁷ Jobqa Diospaq hunt’aq sonqo kashaspapas imaymana ñak’ariypin tarikurqan. Ñoqanchispas ima ñak’ariypiña kaspapas yuyarinanchismi ñak’arisqanchismantaqa mana Jehová Dioschu huchayoq kasqanta. Biblian willawanchis payqa chanin kay munakusqanta, mana chanin kaytataq cheqnikusqanta (Sal. 33:5). Eliú hinan Diosta rikunanchis, paymi amigon Jobta nirqan: “¡Diosqa manan hayk’aqpas mana allintaqa ruwanmanchu! ¡Tukuy-atiyniyoqqa manan hayk’aqpas mana chanintaqa ruwanmanchu!”, nispa (Job 34:10). Arí, Jehová Diosmantaqa ‘tukuy allin kaqkunallan, tukuy chanin kaqkunallan’ hamuwanchis, payqa manan hayk’aqpas ima pruebamanpas churawasunmanchu (Sant. 1:13, 17).

18, 19. ¿Imaraykun mana Diosninchismanta iskayanachu? Huk rikch’anachiyta willay.

¹⁸ Amapuni Jehová Diosmanta iskayasunchu. Diosqa ch’uya Diosmi, yuyayninkunaqa manataqmi yuyayninchiskuna hinachu (Is. 55:8, 9). Chaymi huch’uyyaykukuspa reparakunanchis ima yachasqanchispas sinchi pisilla kasqanta (Rom. 9:20). Runakunaqa manan imatapas llapantapuniqa yachanchischu. Biblian nin: “Chaninmanmi rikch’akun ñawpaqta quejakuqpa rimasqanqa, awqan chayamuspataq mana hina kasqanta sut’inchan”, nispa. Qan kikiykipunichá rikurqanki chaypi nisqan chhaynapuni kasqanta (Prov. 18:17).

¹⁹ Unayña reqsinakusqanchis amigonchispi yuyaykusun. Sichus pay imatapas ruwarqonman, chaytataq mana entiendesunmanchu chayri, ¿nisunmanchu: “Chay ruwasqanqa manan allinchu”, nispa? Manapunichá, aswanchá nisunman: “Kanpunichá huk razón chayta ruwananpaqqa”, nispa. Chhaynatataq huk runapi confianchis chayqa, ¿manachu hanaq pacha Taytanchispiqa astawanraq confiananchis? Paypa ñanninpas yuyayninkunapas ñoqanchismantaqa aswan hatunraqmi.

20, 21. ¿Imaraykun mana allinchu sasachakuyninchismanta Diosta tumpay?

²⁰ Huchayoqta huchachasun. Mayninqa ñoqallanchistaqmi huchayoq kanchis ima sasachakuypipas tarikusqanchismanta (Gál. 6:7). Chhayna kaqtin, ¿allinchu kanman sasachakuyninchismanta Diosta tumpay? Kaypi yuyaykusun: Huk carron allinta phawananpaq ruwasqa kashan, ichaqa chay carro manejaqmi curvata rishaspa nishutañataq carrota phawachispa accidentakun, ¿pin huchayoq chaypaq? ¿Chay carro ruwaqchu? Manan riki. Jehová Diospas kikinchismanta imatapas decidinanchispaqmi kamawarqanchis, ichaqa allin yuyaychaykunatan qowarqanchis imatapas allinta decidinapaq. Chaymi mana hayk’aqpas Diostaqa tumpanachu imapi pantasqanchismantapas.

²¹ Ichaqa manan pantasqanchisrayku otaq huchallikusqanchisraykullachu ima sasachakuypipas rikukunchis. Mayninqa qonqayllan ‘sapankanchis imapipas rikukunchis’ (Ecl. 9:11). Ichaqa Satanasmi astawanqa kay pachapi sasachakuykuna kasqanmanta huchayoq (1 Juan 5:19; Apo. 12:9). ¡Paymi enemigonchisqa manan Jehová Dioschu! (1 Ped. 5:8.)

AMAPUNI MUNASQA AMIGONCHISMANTA T’AQAKUSUNCHU

22, 23. ¿Imakunatan yuyarinanchis imawanpas pisi kallpayaqtinchis?

²² Ñak’ariypi otaq ima sasachakuypipas rikukuspaqa Josueta Calebtawanmi yuyarinanchis. Paykunaqa Diospi tukuy sonqowan hap’ipakuspan allin willakuykunata Israel llaqtaman aparqanku, wakin 10 runakunataq ichaqa mana allin willakuyta (Núm. 14:6-9). Chaywanpas Josuewan Calebwanqa wakin llaqtamasinkunawan kuskan ch’inneq pampapi 40 wata purirqanku. Ichaqa manan rimapakurqankuchu nitaq phiñakurqankuchu, aswanmi Diospi hap’ipakurqanku, chaymantan paykunaqa saminchasqa karqanku. Arí, askha runakunaña ñanpi wañurqanku chaypas, paykunaqa Diospa Prometesqan Hallp’amanmi haykurqanku (Núm. 14:30). Ñoqanchistapas “manachus pisi kallpayasun” chayqa, Diosmi saminchawasun (Gál. 6:9; Heb. 6:10).

²³ ¿Imatan ruwanayki sasachakuypi tarikusqaykimanta, imapipas pantasqaykimanta otaq hukkunaq pantasqanmanta pisi kallpayaspa? Yuyariy Diospa sumaq kayninkunata, amataq qonqaychu hamuq tiempopi sumaq kawsay kananta. Tapukuy: “¿Iman ñoqamanta kanman karqan Diosta mana reqsiqtiy?”, nispa. Amapuni Diosmanta karunchakuychu amataq hayk’aqpas paypaqqa sonqoykipi phiñakuychu.