¿Jayk’aqllapas maqanakuy tukunqachu?

FAMILIAPI MAQANAKUY ABUSAYPAS. Naciones Unidas informe ruwasqanpin willan “kinsa warmimanta jujnin maqasqa otaq qosanpa violasqan tarikusqanmanta. Tanteakusqanman jinaqa, mundontinpi pisqa warmikunamantas jujninku violasqa kanqa otaq violayta munanqaku”.

CALLEKUNAPI MAQANAKUY. Estados Unidospiqa 30.000 más grupokunan suwakuna kashanku. Latinoamérica ladopitaq kinsa runamanta jujnin maqasqa, suwasqa tarikunku.

WAÑUCHINAKUYKUNA. 2012 watallapin yaqa 500.000 runakuna mundontinpi wañuchisqa kasqaku, guerrakunapi wañuqkunamantapas aswanraqmi chayqa. Centroamérica, Africaq uray lado nacionkunapipas, mundontinmanta kaq porcentajemanta tawa kuti masraqmi wañuchisqa karanku. Latinoamericapiqa 100.000 masmi juj watapi wañuchisqa kasqaku. Brasil nacionllapin 50.000 runakuna wañuranku. ¿Wañuchinakuy chinkanmanchu?

¿TUKUNQACHU MAQANAKUYKUNA?

¿Imaraykun mundontinpi maqanakuy q’oñirishan? Askha razonkunarayku: wakin runan qolqeyoq wakintaq mana, runakunan jujkunaq vidanta mana respetankuchu, alcohol ujay, drogakuy, wawa kashaqtinku tayta-mamankuq maqanakusqanku afectaran, delincuentekunapas mana castigasqanku ima.

Wakin ciudadkunapiqa pisiyaranmi wañuchinakuykuna. Ejemplopaq, São Paulo ciudadpiqa, último chunka watakunapin 80% wañuchinakuykuna pisiyaran. Chaywanpas chay ciudadpiqa nishutan q’oñirishan wañuchinakuykuna, chaymi 100.000 runakunamanta 10 wañuchisqa kanku. Chhaynaqa, ¿imapunitaq necesitakun wañuchinakuykunata chinkachinapaq?

Millay ruwaykuna chinkananpaqqa, runakunan cambiananku imayna piensasqankuta imayna kausasqankutapas. Millay runakunaqa saqepunankun orgulloso, ambicioso kayta, interesnillankuta maskhaytapas; chhaynapi munakuq, respetoyoq, jujkunaq allinninta maskhaq runakunaman tukupunankupaq.

¿Iman runakunata yanapanman chay cambiokunata ruwanankupaq? Bibliaq nisqanta qhawariy:

• “Diosta munakuspanchisqa kamachikusqankunatan kasukunchis, kamachikuyninkunaqa manataqmi sinchi sasachu” (1 Juan 5:3).

• “Señor Diosta manchakuyqa mana allin kaqta cheqnikuymi” (Proverbios 8:13).a

¿Iman millay runakunata yanapanman cambianankupaq? Chaypaqqa Diostan munakunanku manchakunanku ima, chay manchakuyqa mana allin ruwaykunata cheqnikuymi. Chhaynapin runakunaqa sonqomanta cambiayta atinkuman. Ichaqa, ¿cheqaqtachu atikunman?

Alexmantab rimasun, payqa 19 watakunan carcelpi karan Brasilpi. Bibliata estudiaspan 2000 watapi Jehová Diospa testigonman tukupuran. ¿Cambiaranpunichu vidanta? Arí, Alexqa arrepentikuranmi ruwasqanmanta. Paymi nin: “Diostan anchatapuni munakuni tukuy ruwasqayta perdonawasqanrayku, payta agradecekusqay munakusqay iman yanapawaran cambianaypaq”, nispa.

Cesarpas Brasilmantan, 15 watakunan juj grupopi armawan runakunata asaltaqku. ¿Iman yanaparan cambiananpaq? Carcelpi kashaqtinmi Testigokuna visitaranku, chaymi paypas Álex jina Bibliata estudiaran. Paymi nin: “Chayraqmi repararani imapaq kausasqayta, pisi-pisimantan yacharani Dios munakuyta pay manchakuytapas chaymi cambiarani. Tukuy imaymanapin munakuyninta rikuchiwaran chaymi mana munaranichu desagradecido kayta”, nispa.

¿Imatan yachanchis chay experienciakunamanta? Bibliaqa ancha atiyniyoqmi runakunaq vidanta cambiananpaq (Efesios 4:23). Álex nin: “Bibliata estudiashaqtiyqa ch’uya unuwanpas bañakushayman jinan karan, pisi-pisimantan piensayniyta ch’uyancharan. Manan jayk’aqpas piensaranichu vidayta cambianaytaqa”, nispa. Arí, Bibliapi ch’uya yachachikuykunawan yuyayninchista junt’achispaqa tukuy mana allin kaqkunamantan ch’uyanchakunchis (Efesios 5:26). Chhaynapin millay runakunapas sumaq sonqo samp’aman tukupuyta atinku (Romanos 12:18). Arí, Bibliaq nisqanta kasukuspan lliuwanpas sumaqta kausanku (Isaías 48:18).

Pusaq millón más testigokunan 240 más nacionkunapi kashanku, paykunaqa atirankun maqanakuykuna tukuchiyta. Juj razamantaña, pobreña otaq qhapaqña kanku chaypas Dios munakuyta pay manchakuytan yacharanku. Paykunapura munanakuyta yacharanku, jinaspa mundontinpipas juj familia jina kausanku (1 Pedro 4:8). Sut’itan rikuchinku kay mundopi mana maqanakuspa mana wañuchinakuspa kausayta atikusqanta.

ÑAN TUKUKAPUNQAÑA MAQANAKUYKUNA

Diosmi Bibliapi prometen pisi tiempollamanta tukuy millay ruwaykunata chinkachinanpaq. Arí, kay millay mundoqa Diospa ‘jatun taripay p’unchayninpaqmi’ waqaychasqa kashan, chaypin ‘Diosta mana manchakuq runakunaq muchunan [otaq chinkachisqa kananku] chayamunqa’ (2 Pedro 3:5-7). Manañan pipas runakunata sufrichinqachu. Ichaqa, ¿imaynapin chaymanta seguro kasunman?

Jehová Diosqa “millay runakunatapas maqaylla maqaqkunatapas cheqnikunmi” (Salmo 11:5). Kamaqninchisqa thajpi kausananchistan munan (Salmo 33:5; 37:28). Chhaynaqa Diosqa chinkachinqañan maqanakuykunata.

Chhaynaqa pisi tiempollamantan kay pachapi sumaq kausay t’ikarinqa (Salmo 37:11; 72:14). ¿Yachayta munawaqchu chay mosoq pachapi tiyanaykipaq imachus ruwanaykita?