51 YACHACHIKUY
132 TAKI Iskayniykun servisaykiku
Diosta jatunchanapaq jina casarakuy
“Tukuy imapas imaynachus kananman jina ordenpi ruwakuchun” (1 COR. 14:40).
¿IMAMANTAN YACHASUN?
¿Imaynatan casarakuyta munaqkuna casarakusqanku p’unchaypi Jehová Diosta jatunchankuman? Chaymantan kaypi yachasunchis.
1, 2. Casarakuyta munaqkuna casarakusqanku p’unchaypi, ¿imayna kanankutan Jehová Dios munan?
YAQAPASCHÁ reqsinakushanki mayqen hermanowanpas hermanawanpas. Ñapaschá rimarqankichisña casarakunaykichispaqpas. Chhayna kashan chayqa may kusisqachá kashanki. Yaqapaschá imaymanataña ruwashankichis casarakunaykichispaqpas.a Jehová Diosqa maytan munan casarakusqaykichis p’unchaypas chay qhepamanpas kusisqa kanaykichista (Prov. 5:18; Can. 3:11).
2 Chayrayku tukuy imata ruwaychis casarakusqaykichis p’unchaypi Jehová Diosta jatunchanaykichispaq. Ichaqa, ¿imaraykun chay p’unchaypi Jehová Diosta jatunchana? ¿Imakunata ruwaspan chay p’unchaypi payta jatunchasunman? Chaykunamantan kaypi yachasun. Kay yachachikuy casarakuyta munaq hermanokunapaqña ruwasqa kashan chaypas, chaypi kaq yuyaychaykunaqa casarakuyman invitasqa kaqkunatapas yanapawasunmanmi. Yanapawasunmanmi casarakuyta munaqkunata yuyaycharinapaqpas.
¿IMARAYKUN JEHOVÁ DIOSTA JATUNCHANA?
3. ¿Imaraykun Jehová Diospa yuyaychasqanman jina casarakuyta munaqkuna casarakunanku?
3 Casarakunaykichispaq imataña ruwaspapas Jehová Diospa kamachisqanman jina yuyaychayninkunaman jina chayta ruwaychis. ¿Imarayku? Jehová Dios casarakuyta paqarichisqanrayku. Bibliapi nisqan jina, paymi ñaupaqtaqa Adanta Evatawan casarachirqan (Gén. 1:28; 2:24). Chayrayku imataña ruwankichis casarakunaykichispaq chaypas Jehová Diosta jatunchanapaq jina chayta ruwaychis.
4. ¿Imaraykun casarakunaykichispaq manaraq imatapas ruwashaspa Jehová Diospi ñaupaqta piensarinaykichis?
4 Chaymantapas yuyariychis: Jehová Diosqa kamaqniykichismi munakuq Papaykichismi allin amigoykichistaqmi kanpas. Chayrayku casarakunaykichispaq manaraq imatapas ruwashaspaqa paypi ñaupaqta piensaychis (Heb. 12:9). Jehová Diospi piensaspa imatapas ruwankichis chayqa allinmi paywan kankichis, manan sonqontapas k’irinkichischu (Sal. 25:14). Chaymantapas yuyariychis imakunatas Jehová Dios kunankama ruwapurqasunkichis chayta. Chaykunapi piensaypas yanapasunkichismi casarakusqaykichis p’unchaypi Jehová Diosta jatunchanaykichispaq (Sal. 116:12).
¿IMAYNATAN DIOSTA CHAY P’UNCHAYPI JATUNCHAWAQCHIS?
5. ¿Imakunatan casarakuyta munaqkuna qhawarinanku?
5 Bibliapiqa manan willanchu imakunatas casarakusqanchis p’unchaypi ruwananchis imatataqsi mana ruwanachu chaytaqa. Chaymi chaytaqa ruwananchis maypichus tiyanchis chayman jina, imatas munanchis, jayk’atas gastasunman chaykunaman jina. Chaymantapas autoridadkunaq kamachikusqankuman jinan chaytaqa ruwananchis (Mat. 22:21). Chaymantapas Bibliapi Diospa yuyaychayninkunaman jinan chaytaqa ruwananchis. Chayman jina imatapas ruwasun chayqa, Jehová Diostan kusichisunchis. Chay yuyaychaykunamanta wakinta t’aqwirisun.
6. ¿Pikunaq kamachikuy churasqankutan casarakuyta munaqkuna kasukunanku? (Romanos 13:1, 2).
6 Llaqtaykichispi kamachikuykunata kasukuychis (Rom. 13:1, 2). Yaqa llapa nacionkunapin autoridadkunaqa imaymana kamachikuykunata churanku casarakuyta munaqkunapaq. Chhaynaqa casarakuyta munashankichis chayqa, autoridadkunata tapukuychis imakunatas ruwanaykichis casarakunaykichispaq chayta yachanaykichispaq. Chaykunamanta astawan yachayta munaspaqa iñiq t’aqapi umalliqkunatan tapurikuwaqchis.b
7. ¿Imatan ruwawaq casarakusqayki p’unchay munay kananpaq?
7 Jehová Diosta jatunchanapaq jina imapas kachun (1 Cor. 10:31, 32). Casarakusqayki p’unchaypi imataña ruwakunqa chaypas, Jehová Diosta jatunchanapaq jinan chayqa kanan (Gál. 5:19-26). Casarakusqanku qhepamanqa qharitaq esposanta umallinqa chayqa paymi llapa chaykunata qhawarinan kanqa. Ichaqa, ¿iman yanapanman chay p’unchay Diosta jatunchanapaq jina kananpaq? Chay p’unchaypi discursoqa respetowanmi ruwasqa kanan, munaymi kanan. Chaymantapas llapa jamuqkunata kallpachanapaq jinan kanan. Chhaynapin lliupas rikunqaku imaynas casarakuyqa Diospa munay regalon chayta, imaynas chay p’unchayqa juj jatun p’unchay chayta. Chayraykun casarakuqkunaqa yaqa llapankupas munanku chay discurso juñunakuna wasipi aparikunanta. Ichaqa chaypi aparikunanpaqqa casarakuqkunaqa antesmantan juj solicitudta iñiq t’aqapi umalliqkunaman apachinanku.
8. ¿Imatan casarakuyta munaqkuna qhawarinanku casarakusqanku p’unchay ch’uya kananpaq? (Romanos 13:13).
8 (Leey Romanos 13:13). Sichus munashanki casarakusqayki p’unchaypi fiesta ruwakuyta, chaypi amigoykikunawan mijuyta tusurikuyta chayqa, ¿imatan ruwawaq chaypipas Jehová Diosta jatunchanaykipaq? Romanos 13:13 textopin “millay fiestakunamanta” rimashan. Chaypiqa machaymanta illariqkama fiesta ruwaymantan rimashan (Rom. 13:13). Chhaynaqa, sichus casarakusqayki p’unchay kanqa alcoholniyoq tomanakuna chayqa, allintan qhawarinayki jayk’atas tomanqaku chayta, chhaynapi ama pipas machanankama tomananpaq.c Tusunapaq música kanqa chayqa, ama nishu alto volumenpichu churaychis, chhaynapi jujkunapas rimarikunankupaq. Chaymantapas allin yuyaywan ajllaychis takikunata, chhaynapi ama pipas iñiyninpi urmananpaq.
9. ¿Imatawanmi casarakuyta munaqkuna qhawarinanku?
9 Chaymantapas sichus casarakusqayki p’unchaypi familiayki amigoykikuna rimayta munanqaku, chaymantapas videotapas fotokunatapas churayta munanqaku, tusuytaña takiytaña munanqaku chaypas llapa chaykunaqa Diosta jatunchanapaq jinan kanan (Filip. 4:8). Chaykuna kanqa chayqa, tapukuy: “¿Imaynatan chaykunata invitasqay runakuna qhawarinqaku? ¿Chaykuna ruwakusqanwan allinpaqchu ch’uyapaqchu casarakuyta qhawarichisaq? ¿Jatunchasqachu Jehová Dios kanqa chaywan”?, nispa. Chaypi rimarinqakuña imataña ruwanqaku chaypas manan qhelli simikunataqa qhelli ruwaykunamantapas rimanankuchu (Efes. 5:3). Chhaynaqa chaykunamanta ñaupaqta familiaykiwan amigoykikunawan ima rimariy.
10. ¿Imaraykun casarakuyta munaqkuna humilde sonqo kananku? (1 Juan 2:15-17).
10 Humilde sonqo kaychis (leey 1 Juan 2:15-17). Jehová Diosta munakuqkunaqa manan paykuna allinpaq qhawarichikuyta munaspachu imatapas ruwanku, aswanmi Jehová Diosta jatunchanankupaq jina. Arí, humilde sonqo iñiqkunaqa manan “qolqesapan kani” niq jinachu ni alabakuq jinachu casarakuspaqa imatapas ruwanku. Manan jatun fiestataraqchu ruwanku, aswanmi atisqankuman jinalla chaytaqa ruwanku. Chaymanta rimaspan Noruega nacionmanta Mike hermano nin: “Noqaykuqa juch’uy fiestallatan ruwakurqayku, chaymi mana qolqetapas manukurqaykuchu. Chaymi casarakusqayku qhepamanqa yanapakushallarqayku precursor jina. Casarakusqayku p’unchaytaqa kusisqan yuyariyku”, nispa. India nacionmanta Tabitha hermananchismi nillantaq: “Noqaykuqa juch’uy fiestallatan ruwarqayku. Chaymi mana nishutachu imamantapas llakikurqayku”, nispa.
May llaqtapiña tiyanchis chaypas atisunmanmi Diospaq jina munayta casarakuytaqa, chaypaqqa manan jatunraqchu ni admiranapaq jinaraqchu imapas kanan. (10, 11 parrafokunata qhaway).
11. ¿Imaynatan casarakuyta munaqkuna rikuchillankumantaq p’achakusqankupi humilde sonqo kasqankuta? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).
11 ¿Yachankichisñachu ima p’achawanchus churakunkichis chayta? Arí, casarakusqanchis p’unchayqa llapapas munay p’achawanmi churakuyta munanchis ¿riki? Ñaupa tiempopipas casarakuqkunaqa munay p’achawanmi churakuqku (Isa. 61:10). Ichaqa ima p’achawanña chay p’unchay churakunki chaypas, allin jap’iq p’achawanmi churakunayki, chhaynapi ama pitapas iñiyninpi urmachinaykipaq (1 Tim. 2:9). Chaymantapas manan jujkunawan allinta qhawarichikuyta munaspachu askhata valeq p’achawan churakunayki, chaypin rikuchillankitaq humilde sonqo kasqaykita (1 Ped. 3:3, 4).
12. Sichus llaqtaykipi casarakusqanku p’unchaypi costumbrekunata ruwanku chayqa, ¿imatan ruwawaqchis chaykuna gustanchus Jehová Diosman icha manachus chayta yachanaykichispaq?
12 Amapuni Bibliaq cheqnisqan costumbrekunata ruwaychischu (Apo. 18:4). Satanaspa kamachisqan kay pachapiqa imaymana costumbrekunatan casarakuqkunaqa ruwanku. Chay costumbrekunamanta wakintaqa pantasqa religionkuna supaykuna iman rijurichirqanku. Chaymi Jehová Diosqa mana munanchu chaykuna ruwananchista (2 Cor. 6:14-17). Sichus llaqtaykipi casarakuspa ima costumbretapas ruwanku chayqa, allinta t’aqwiriychis imaynapis chaykuna rijurirqan chayta. Chaymantataq Bibliapi t’aqwiriychis imaynatas Jehová Dios chaykunata qhawarin chayta, jinaspa chayman jina ruwaychis.
13. ¿Imaynatan casarakuqkuna chaskikunanku jujkunaq qosqanku regalota?
13 Wakin llaqtakunapi invitadokunaqa regalokunatan casarakuqkunaman apanku. Wakinqa atisqankuman jinallan chayta apanku. Chayqa munaymi ¿riki? Bibliapipunin nin: “Qoypin aswan kusikuyqa kan, manan chaskiypichu”, nispa (Prov. 11:25; Hech. 20:35). Chhaynaña kanman chay costumbre chaypas, casarakuqkunaqa manan invitasqanku runakunataqa obliganankuchu regalokunata paykunaman qonankupaqqa. Chaymantapas pisi valorniyoq regalotaña qonkuman chaypas manan pisipaqchu chayta qhawarinanku, aswanpas Jehová Dios jinan chaytaqa qhawarinanku. Agradecekunankun ima regalotaña apamunkuman chaypas (2 Cor. 9:7).
¿IMAYNATAN SASACHAKUYKUNATA ALLICHAWAQCHIS?
14. ¿Ima sasachakuykunapin casarakuyta munaqkuna tarikunku?
14 Jehová Diospa munayninman jina casarakuyqa manapaschá facilchu kanqa. Yaqapaschá wakinqa imaymanakunataraq ruwanaykichista munanqaku. Chaykunamanta rimaspan Islas Salomón ladomanta Charlie nin: “Tiyasqay ladopiqa llapa runakunan munanku casarakusqaykiman invitanaykita. Chaykunata qhawariyqa sasan noqaykupaqqa karqan”, nispa. Chunka parrafopi rimamusqanchis hermananchis Tabithan nillantaq: “Tiyasqay ladopiqa askha runatan invitanku casarakusqankumanqa. Chaytan noqaykuq taytaykupas mamaykupas munasharqanku. Noqaykun ichaqa pachajllata invitayta munasharqayku. Chayta paykunaman niyqa sasan karqan”, nispa. India nacionmanta hermananchis Saran nillantaq: “Tiyasqay ladopiqa jatun fiestatan ruwanku. Noqaq primoykunapas jatun fiestatan casarakuspaqa ruwarqanku. Chaymi jujkunaqa mat’ipayawarqanku aswan jatun fiestata ruwanaykupaq”, nispa. Chhayna sasachakuypi tarikushankichis chayqa, ¿iman yanapasunkichisman chaykunata allichanaykichispaq? Chaymanta kunan yachasun.
15. ¿Imaraykun casarakunapaq imaymanata qhawarishaspa Jehová Diospa yanapayninta mañakunanchis?
15 Kuska Jehová Diospa yanapayninta mañakuychis. Diosman llapa llakikuyniykichista sasachakuyniykichista willakuychis. Chaymantapas yachayta mañakuychis paypa munayninman jina imatapas ruwanaykichispaq (Filip. 4:6, 7). Chaymantapas thaj kayta pacienciata ima mañakuychis (1 Ped. 5:7). Chayta ruwaymi yanapasunkichis astawan Jehová Diospi confianaykichispaq. Ñaupaqpi rimamusqanchis hermananchis Tabithan nillantaq: “Reqsinakusqay hermanowan casarakunaykupaq imaymanata qhawarishaspaqa manan phiñachinakuyta munarqaykuchu, manan familiaykutapas phiñachiyta munarqaykuchu. Chaymi chaykunata manaraq qhawarishaspa Jehová Diospa yanapayninta mañakurqayku. Jehová Diosqa tukuypin yanapawarqanku, thaj kayta iman qowarqanku”, nispa.
16, 17. ¿Imaraykun casarakuyta munaqkuna familiankuman willananku imatas ruwayta munanku chayta?
16 Munayllata respetowan ima willaychis (Prov. 15:22). Casarakuyta munaqkunaqa imaymanatan qhawarinanku. Jayk’aqsi casarakunqaku, jayk’atas gastanqaku, pikunatas invitanqaku chaykunata juj ruwaykunata iman qhawarinanku. Manaraq ima decisiontapas ruwashaspa t’aqwiriychis Bibliapi chaymanta rimaq textokunata juj qelqakunatapas. Chaymantapas allin iñiyniyoq allin experienciayoq hermanokunata tapurikuychis. Paykuna imatapas tapukusunkichis chayqa, munayllata imatas ruwayta munashankichis chayta willariychis; yuyaychasqasuykichistapas munayllata chaskikuychis. Chaymantapas chay p’unchaypiqa yaqapaschá familiaykichis o tayta-mamaykichispas ima ruwakunantapas munanqaku. Chay allin kashan chayqa kasullaychis, chhaynapi paykunapas chay p’unchaypi kusisqa kanankupaq. Ichaqa sichus chay mañakusqanku Jehová Diosman mana gustanchu chayqa, munayllata willariychis imaraykus mana chayta ruwawaqchischu chayta (Col. 4:6). Willaychis imaynas chay p’unchayqa Jehová Diosta jatunchayta munankichis chayta.
17 ¿Tayta-mamaykichis mana testigochu chayri? Paykunamanpas munayllata willariychis imaynatachus casarakuyta munankichis chayta. Chaymanta rimaspan India nacionmanta Santhosh nirqan: “Wakin familiaykuqa llaqtaykupi costumbrekunatan ruwanaykuta munarqanku. Noqaykupaqqa sasan karqan imaraykus chaykunata mana ruwaykuchu chaykunata paykunaman willayqa. Tiempowanñan paykunaqa chayta entienderqanku, chaywanpas wakintaqa kasullarqaykun. Paykunaqa chay p’unchaypi juj mijuna wayk’ukunantan munasharqanku, chaymantapas manan munarqankuchu chay p’unchaypi takipas tusuypas kananta. Chaykunapiqa kasullarqaykun”, nispa.
18. ¿Imatan casarakuyta munaqkuna ruwankuman tukuy imapas ordenpi tiempollanpi ruwakunanpaq? (1 Corintios 14:40; qhaway kay parrafopaq fotota).
18 Tukuy imata ordenpi ruwaychis. Ordenpi imatapas ruwankichis chayqa, manañan casarakusqaykichis p’unchayqa nishutañachu imamantapas llakikunkichis (leey 1 Corintios 14:40). Chaymanta rimaspan Taiwán ladomanta Wayne hermananchis nin: “Noqaykuqa manaraq casarakunayku p’unchay chayamushaqtinmi llapa yanapawaqniyku runakunawan hermanokunawanpas juñukurqayku. Chaypin ñachus imapas listoña kashan, imaynatas imapas ruwakunqa, ima horapis imapas kanan chaykunamanta rimarqayku, ensayarqayku iman”, nispa. Casarakuyta munaqkuna, tukuy imata ordenpi ruwankichis chayqa, invitasqaykichis runakunata respetasqaykichista munakusqaykichista iman rikuchinkichis.
Tukuyta ordenpi ruwankichis chayqa, allinmi imapas lloqsinqa. (18 parrafota qhaway).
19. Casarakusqayki p’unchayqa imapas pasallanmanmi, ¿imatan ruwawaqchis chaykuna allichasqa kananpaq?
19 Casarakusqaykichis p’unchaypiqa qonqayllan imapas pasarunman, chaykunapi ima piensariychis (Prov. 22:3). Wakin ladokunapiqa qonqayllan casarakusqanku p’unchaypi mana invitasqalla askha runakuna rijurimunku. ¿Chhaynachu tiyasqaykichis llaqtapipas? Chaykunapipas allinta piensariychis. Chaymantapas wakin invitasqayki runakunapas familiakunapas mana Testigochu kanku chayqa, paykunaman willariychis imaynatas Diospa llaqtanpi casarakunchis chayta. Chaypaqqa jw.org paginapin “¿Imaynatan Jehová Diospa testigonkuna casarakunku?” nisqata qhawachiwaq. Chaymantapas juj hermanotan valekuwaqchis casarakusqaykichis p’unchay localpi imapas pasaqtin pay chayta allichananpaq (Juan 2:8). Ichaqa chaypaqqa antesmantañan payman willarinaykichis imatas ruwayta munashankichis chayta, chhaynapi chayman jina imatapas ruwananpaq.
20. ¿Imakunatan casarakuyta munaqkuna qhawarinanku?
20 Casarakunapaq imaymanata ruwayqa sasan, sayk’upunki imaraqmi. Ichaqa kayta yuyariy: Chay p’unchaypaq imachus ruwasqaykiqa juj ratullapaqmi kanqa. Chaymanta aswan munayqa casarakuspa esposaykiwan qosaykiwan kuska Jehová Diosta serviymi. Chhaynaqa casarakuyta munashankichis chayqa, Jehová Diospa munasqanman jina chayta ruwaychis. Paypa munayninman jina ruwankichis chayqa, chay p’unchayqa munaymi imapas lloqsinqa. Watakunaña pasanqa chaypas kusisqan chay p’unchayta yuyarinkichis, manan imamantapas pesapakunkichischu (Sal. 37:3, 4).
107 TAKI Diosmi munakuyta yachachiwanchis
a YACHANAPAQ WILLAKUY: Wakin llaqtakunapiqa Diospa kamachisqanman jina autoridadkunaq ñaupanpi casarakusqanku qhepamanqa, juj localpin juj fiestata ruwanku. Wakin ladokunapin ichaqa mana chaytaqa ruwankuchu. Manaña fiestata ruwakunmanchu chaypas, casarakuyta munaqkunaqa Bibliapi yuyaychaykunatan t’aqwirinanku. Chhaynapi Jehová Diospa munayninman jina chay p’unchaypi imatapas ruwanankupaq.
b Imaninsi Biblia gobiernoq churasqan leyman jina casarakuymanta chayta astawan yachayta munanki chayqa, qhaway “Bodas honorables a la vista de Dios y los hombres”, nisqata 2006 watapi 15 octubre killapi lloqsimuq La Atalaya revistapi.
c Qhaway jw.org paginapi ¿Allinchu kanman alcoholniyoq ujanakunata preparachiy? nisqa videota.