29 YACHACHIKUY
87 TAKI ‘Ama juñunakuyninchista saqesunchu’
¿Imaynatan jujkunata yuyaychasunman?
“Ñawillaypin purichisayki, allin yuyaytan qosayki” (SAL. 32:8).
¿IMAMANTAN YACHASUN?
¿Imaynatan pitapas yuyaychasunman payta yanapananpaq jina? Chaytan kaypi yachasunchis.
1. ¿Pikunan jujkunata yuyaychananku, imaraykun chayta ruwananku?
LLAPANCHISPAS yachananchismi jujkuna yuyaychayta. ¿Imarayku? Jesuspa nisqan jina munakuq kasqanchisrayku (Juan 13:35). Arí, jujkunata yuyaychaspan rikuchisunchis paykuna munakusqanchista. Ichaqa wakinpaqqa manapaschá facilchu kanqa jujkunata yuyaychayqa, wakinpaqtaq ichaqa normal-lla kanqa. Chaywanpas Diospa simin qelqapi nisqan jina sut’illanta yuyaychayqa runatan kusirichin, chayta ruwaspaqa allin amigota iman tarisun (Prov. 27:9).
2. ¿Ima ruwaytan yachananku umalliqkuna, imaraykun chayta yachananku? (Qhaway “¿Imaynatan chaupi semana juñunakuypi yuyayta qona?” nisqa willakuyta).
2 Astawanqa umalliqkunan yachananku jujkunata sumaqta yuyaychayta. ¿Imarayku? Paykunatan Jehová Diospas Jesuspas churarqan llaqtanpi kaqkunata michinankupaq (1 Ped. 5:2, 3). Ichaqa, ¿imaynatan chayta ruwankuman? Chaytaqa ruwankuman Bibliaq nisqanman jina discursokunata qospan. Chaymantapas sapanka iñiqkunatan necesitakusqanman jina yuyaycharinanku, Diospa llaqtanmanta karunchakuq iñiqkunatapas yuyaycharinankun. Ichaqa, ¿imaynatapunin umalliqkunapas jinallataq llapa noqanchispas allinta jujkunata yuyaychasunman? Chaytan qatiqpi yachasunchis.
3. a) ¿Imaynatan yachasunman jujkuna yuyaychayta? (Isaías 9:6; qhaway “Jujkunata yuyaychaspaqa Jesusta qatikusun”, nisqa willakuyta). b) ¿Imakunatan kaypi yachasunchis?
3 Jujkunata imaynata yuyaychanapaqqa Bibliapin kashan askha ejemplokuna. Ichaqa llapamantapas aswan allin ejemploqa Jesusmi. Paymantan Bibliapi nin: “Sumaq Yuyaychaq”, nispa (leey Isaías 9:6). Kaypi yachasunchis imatas ruwasunman pipas yuyayta mañakuwaqtinchis chaymanta. Yachasunmi imaynatas pitapas yuyaychasunman mana mañakuwashaqtinchispas chaytapas. Yachallasuntaqmi ima ratupis imaynatas pitapas yuyaychana chaytapas.
¿IMATAN RUWASUNMAN PIPAS YUYAYTA MAÑAKUWAQTINCHIS?
4, 5. ¿Imanispan tapukunanchis pipas yuyayta mañakuwaqtinchis? Juj ejemplota willay.
4 ¿Imatan ruwananchis pipas yuyayta mañarikuwaqtinchis? Chhaynapi tarikuspaqa yaqapaschá allinpaq qhawarikusunman, jinaspa kasqan ratu imaniytapas munasunman. Ichaqa manaraq imatapas nishaspan tapurikunanchis: “¿Allintapunichu yachani imamantachus tapukuwashan chayta?”, nispa. Mayninqa yaqapaschá jujkuna noqanchismanta aswan allinta yuyaychankuman. Chaypaqqa yaqapaschá chaymanta yachaq experienciayoq kaq hermanota payman reqsichisunman.
5 Chayta entiendenapaq piensasun kaypi. Yaqapaschá jujnin amigonchis juj millay onqoyniyoq kashanman. Paysi juj p’unchay niwasunman: “Kay onqoypaqmi imaymana tratamientota tarimuni, ¿mayqenmi aswan allin kanman?”, nispa. Noqanchisqa yaqapaschá sonqonchispi nisunmanña mayqen tratamientotas noqanchis chaskikusunman chayta. Ichaqa manataq doctorchu kasunman nitaq allintachu yachasunman chay onqoyninmanta chaypas, manan nisunmanchu mayqen tratamientotas apanman chaytaqa ¿riki? Aswanmi allin doctorta tarinanpaq yanapasunman.
6. ¿Imaraykun allin kanman manaraq imatapas rimashaspa juj chhikanta suyaykuy?
6 Mayninqa yaqapaschá pitapas imata ninapaqpas preparasqapaq jinaña qhawarikusunman. Chaywanpas allinmi kanman juj chhikanta suyaykuyqa. ¿Imarayku? Proverbios 15:28 textopi nisqan jina, “chanin runaqa manaraq rimashaspan sonqonpi allinta yuyaykun”. Chaymi yachashasunmanña chaypas mana apuraychu imatapas rimananchispacha. Aswanmi tiempochata qokunanchis, chhaynapi allinta chayta estudianapaq, Diosmanta mañakunapaq, piensarinapaq ima. Chayta ruwasun chayqa, Jehová Diospa munayninman jinan ima yuyaytapas qosunchis. Chayta allinta entiendenapaq profeta Natanwan imachus pasarqan chayta qhawarisunchis.
7. ¿Imatan yachasunman Natanwan imachus pasasqanmanta?
7 Juj kutinmi rey David Natanta nirqan imaynas Jehová Diospaq juj templota ruwapuyta munasharqan chayta. Jinan Natanqa nirqan: “Sonqoykiq nisqanman jina ruway, Diosqa qanwanmi kashan”, nispa. Ichaqa Jehová Diosqa manan Davidtachu ajllarqan wasinta ruwananpaqqa. Chaypin rikunchis imaynas Natanqa paypa piensayninman jinalla Davidta rimapayasharqan chayta, imaynas mana Diospa yuyaychayninta mañakurqanchu chayta (1 Crón. 17:1-4). ¿Imatan chaymanta yachasunman? Pipas ima yuyaychaytapas consejotapas mañakuwasun chayqa, manan apuraychu rimananchispacha (Sant. 1:19).
8. ¿Imaraykun allinta piensaykuna pimanpas ima consejotapas qonapaq?
8 Chaymantapas kallantaqmi juj razón allinta piensaspa pitapas rimapayanapaq. ¿Iman chay kanman? Yaqapaschá yuyay qosqanchista kasukusqanrayku pipas ima mana allinpipas tarikunman. Chhayna kaqtinqa juj partepiqa noqanchispas juchayoqmi kasunman. Chhaynaqa, pimanpas ima yuyaytapas ima consejotapas qonapaqqa allintaraqmi piensaykuna.
¿IMAYNATAN MANA MAÑAKUWASHAQTINCHIS PITAPAS YUYAYCHASUNMAN?
9. ¿Imatan umalliqkuna allinta reparananku pitapas manaraq yuyaychashaspa? (Gálatas 6:1).
9 Mayninqa umalliqkunaqa paykunallamantan pitapas yuyaychananku kanqa. ¿Imarayku? Gálatas 6:1 textopi nisqan jina, yaqapaschá mayqen hermanopas mana reparakuspa pantashanman (leey Gálatas 6:1). Chay versiculomantan juj willakuypi nin: “Chaypiqa rimashan mana allin ñanpi purishaq runamantan. Manapaschá payqa jatun juchaman urmanraqchu, ichaqa mana allintañan ruwashan”, nispa. Chhaynapi tarikushaq runatan umalliqkunaqa kausay ñanman kutichinanku (Sant. 5:19, 20). Chaywanpas umalliqkunaqa allintan qhawarinanku chay hermano cheqaqtapunichus pantashan icha manachus chayta. Yachasqanchis jinapas llapapas libren kanchis conciencianchisman jina imatapas ruwananchispaq, chhaynapaqmi Diosqa kamawasqanchis (Rom. 14:1-4). Ichaqa sichus umalliqkuna allinta qhawarispa ninkuman: “Kay hermanoqa manan allintachu ruwashan” nispa chayqa yuyaychanankun. Ichaqa, ¿imaynatan payta yuyaychankuman?
10-12. Umalliqkunaqa mayninqa mana mañakushaqtinpas pitapas yuyaychanankun kanqa, ¿imaynatan chayta ruwankuman? Juj ejemplota willay. (Qhaway kay parrafokunapaq fotokunata).
10 Umalliqkunapaqqa manan facilchu mana mañakushaqtin pitapas yuyaychayqa. ¿Imarayku? Apóstol Pabloq nisqan jina, wakinqa manan reparakunkuchu imaynas mana allinman jaykushanku chayta, chaymi yuyaycharinata necesitanku. Chaymi umalliqkunaqa manaraq payta rimapayashaspaqa imaymanata ruwananku, chhaynapi chay hermano allillanta chay consejota chaskikunanpaq.
11 Chaypaq juj chajra llank’aqpi piensasun. Chajra llank’aqqa mujuta tarpunanpaqqa ñaupaqtaqa allintan jallp’ata preparanan, chaymantataq chay mujuta tarpunan, chay qhepamantaq qarpanan. Chhaynatan juj umalliqpas ruwanan pitapas mana mañakushaqtin yuyaychananpaqqa. Ñaupaqtaqa allintan chay runaq sonqonta preparanan. Chaypaqqa chay yuyaychaq umalliqqa sumaq sonqomanta llamp’u sonqomantan reqsisqa kanan. Listo kashaspataq chay umalliqqa hermanota ninan imaynas paymanta llakikun, imaynas paytaqa munakun chayta, imaynas juj asuntomanta rimapayayta munashan chaytapas.
12 Rimasqankuman jinaqa astawanmi chay umalliqqa chay jallp’ata preparanqa. Chay hermanoq sonqontan llamp’uyachinqa. Chaypaqqa sut’itan willanqa imaynas llapapas pantanchis chayta. Imaynas llapapas pipas yuyaychawananchista munanchis chayta (Rom. 3:23). Chaymantataq respetowan munakuywan ima rikuchinqa imapis pantashan chayta, Bibliawanmi chayta rikuchinqa. Chay hermano imapichus pantasqanta reparakuqtintaq umalliqqa mujuta tarpunqa. Chaytaqa ruwanqa imapichus cambianan chayta reparachispan, chaymantataq qarpanqa. Chaytaqa ruwanqa chay hermano imakunapichus allinyashan chaymanta felicitaspan, paywan mañakuspa iman (Sant. 5:15).
Umalliqkuna mana mañakushaqtin pitapas yuyaychanankupaqqa munakuywan respetowan iman chayta ruwananku. (10-12 parrafokunata qhaway).
13. ¿Imatan umalliqkuna ruwankuman yuyay qosqanku allintachus entiendekushan icha manachus chayta yachanankupaq?
13 Mayninqa yaqapaschá chay umalliq imachus nisqanta chay hermanoqa mana allintachu entiendenqa. Chhaynataq chayqa, ¿imatan chay umalliq ruwanman chay hermano allintachus entiendeshan icha manachus chayta yachananpaq? Yaqapaschá munayllata tapurinman imatas entiendeshan chayta, imatas ruwanan chaytapas (Ecl. 12:11).
¿IMA RATUPIN IMAYNATAN PITAPAS YUYAYCHANA?
14. ¿Imaraykun phiñasqa kashaspa mana pitapas yuyaychananchischu?
14 Juchasapa runakunataq kanchis chayqa, mayninqa yaqapaschá imata rimaspapas ruwaspapas jujkunata sientechisunchis (Col. 3:13). Bibliaq nisqan jina, mayninqa yaqapaschá jujkunapaq phiñarukusunman (Efes. 4:26). Ichaqa manapunin jayk’aqpas phiñasqa kashaspaqa pitapas yuyaychanachu. ¿Imarayku? Bibliaq nisqan jina “runaq phiñakuyninqa manan Diospa chanin kaynintachu apamun” (Sant. 1:20). Chhaynaqa, phiñasqa kashaspaqa yaqapaschá imatapas mana piensaspa rimasunman, astawanpaschá pitapas k’iripusunman. Chhaynaqa, ¿manachu pitapas ninanchis imaynas sonqonchista k’iriwarqanchis chayta? Manan chaytachu nishanchis. Ichaqa tranquilo kaspan chaykunamantaqa rimana. Chayta entiendenapaq rimasunchis Elihumanta. Payqa allintan Jobta yuyaycharqan.
15. ¿Imatan yachasunman Elihupa imachus ruwasqanmanta? (Qhaway kay parrafopaq dibujota).
15 Elihuqa askha p’unchayñan uyarisharqan imaynas Jobqa yanqa amigonkunaq rimasqanman kutipakusharqan chayta. Elihuqa khuyapayarqanmi Jobta, chaywanpas renegasqan paypaq kasharqan. ¿Imarayku? Jobqa amigonkuna imaymanamanta tumpaqtinmi Diosmanta mana allinkunata rimarqan. Chaywanpas Elihuqa pacienciallawanmi suyakurqan rimanan hora chayamunankama. Chay ratu chayamuqtintaq Elihuqa munakuywan respetowan ima Jobta rimapayarqan (Job 32:2; 33:1-7). ¿Imatan yachasunman Elihupa imachus ruwasqanmanta? Pitapas yuyaychana kaqtinqa yachanan ima ratu yuyaychayta imayna yuyaychaytapas. Chaymantapas respetowan munakuywan iman chaytaqa ruwana (Ecl. 3:1, 7).
Elihuqa phiñasqaña kasharqan Jobpa chaypas sonqon tiyaykunantaraqmi suyarqan, chaymantañan Jobtaqa munayta rimapayarqan. (15 parrafota qhaway).
QOSHALLASUN CHASKIKUSHALLASUN YUYAYCHAYTAQA
16. ¿Imatan yachasunman Salmos 32:8 textopi imachus nisqanmanta?
16 Kay estudiopaq textopin willashan imaynas Jehová Diosqa ñawillanpi purichiwanchis chayta (leey Salmos 32:8). ¿Imaninantaq chayri? Payqa imatapas yuyaychaspaqa manan jinatachu saqerpariwanchis, aswanmi qhawawashanchis yanapawananchispaq. ¡May allinpunin chay ruwasqanqa riki! Noqanchispas pay jina ruwasun, pitapas yuyaycharisun chayqa yanaparisun yuyaychasqanchisman jina imatapas ruwananpaq.
17. ¿Imaninmi Isaías 32:1, 2 textopi Bibliaq nisqanman jina sut’inta yuyayta qoq umalliqkunamanta?
17 Tukukuy tiempopitaq kausashanchis chayqa, astawanraqmi jujkunata yuyaychananchis kanqa, noqanchispas chaskinanchismi kanqa yuyaychaykunata (2 Tim. 3:1). Umalliqkunan chaypiqa astawan kallpachakushanku. Bibliaq nisqanman jina sut’inta imatapas nisuqniyki umalliqkunaqa “ch’aki jallp’api mayu jinan kanku” (leey Isaías 32:1, 2). Chaymantapas munakuwaqninchis amigonchiskunaqa allintan yachanku imachus uyariy munasqanchista. Chaywanpas paykunaqa mana manchakuspan imatachus necesitashanchis chayta niwanchis. ¡May allinmi chay ruwasqankuqa riki! Paykunaq siminqa “munay qolqe p’ukupi qori manzana jinan” (Prov. 25:11). Chhaynaqa kallpachakushallasun allin yuyaywan munayta pitapas yuyaychananchispaq, yuyaychayta sumaqta chaskikunanchispaqpas.
109 TAKI Tukuy sonqowanpuni munanakusun