46 YACHACHIKUY
Diosqa apamunqapunin sumaq kausaytaqa
“Pipas kay pachapi bendicionta chaskiyta munaqqa, cheqaq rimaq Diospa bendecisqanmi kanqa” (ISA. 65:16).
3 TAKI Qanpin suyakuni, qanmi kallpachawanki
¿IMAKUNAMANTAN YACHASUN?a
1. ¿Imatan Israel runakuna allinta yacharqanku?
PROFETA Isaiasmi Jehová Diosmanta rimashaspa nirqan “cheqaq rimaq Dios” nispa. “Cheqaq” simiqa hebreo rimaypiqa “amén” ninantan nishan (Isa. 65:16; willakuy). Amén simiqa “chhayna kachun”, “chhaynapunin” ninantan nin. Bibliapiqa askha kutitan nishan amén nispa, chaymi rikuchin Jehová Diospas Jesuspas cheqaq rimaq kasqankuta, otaq ima ruwasqankupas cheqaq kasqanta. Chhaynaqa, Isaiasqa “cheqaq rimaq Dios” nispaqa nisharqan Jehová Diosqa ima rimasqantapas junt’ananmantan. Israel runakunaqa allintan chaytaqa yacharqanku. Jehová Diosqa ñaupa tiempopipas tukuy ima rimasqantan junt’arqan.
2. ¿Imaraykun confiananchis Jehová Diospa imakunachus prometesqanpi? ¿Imakunamantan kaypi yachasun?
2 Noqanchisri, ¿imanisunmantaq? ¿Confiasunmanchu Jehová Diospa jamuq tiempopaq promesankunapi? Profeta Isaiaspa qelqasqanmanta pusaq pachaj wata qhepaman jinan apóstol Pablo willarqan imaraykus Jehová Diospa promesankunapiqa confiananchispuni chayta. Paymi nirqan: “Diosqa [manan] jayk’aqpas llullakunmanchu”, nispa (Heb. 6:18). ¿Kasqan pujyullamanta lloqsinmanchu misk’i unupas kachisapa unupas? Manan ¿riki? Chhaynan Jehová Dioswanpas, payqa cheqaq rimaq Diosmi, manapunin siminmantaqa lloqsinmanchu ima llullakuypas. Payqa junt’anqapunin qhepa tiempopaq jamuq tiempopaq llapa ima rimasqantapas. Ichaqa, ¿imakunatan pay prometerqan? ¿Imaynatan rikuchirqan imaynas chaykunaqa junt’akunqapuni chayta? Chaymantan kaypi yachasunchis.
¿IMAKUNATAN JEHOVÁ DIOS PROMETERQAN?
3. a) ¿Ima promesakunan may munaypuni Jehová Diosta llapa serviqkunapaq? (Apocalipsis 21:3, 4). b) ¿Imaninkun wakin runakuna chay promesakunata leepuqtinchis?
3 Kaypin rimasun Jehová Diospa wakin promesankunamanta, chay promesakunaqa may munaypunin Jehová Diosta llapa serviqninkunapaqpas (leey Apocalipsis 21:3, 4). Jehová Diosmi nirqan: “Manan wañuypas kanqañachu, manañataqmi llakikuypas, waqaypas, ni nanaypas kanqañachu”, nispa. Diosmanta willaspa purispaqa runamasinchiskunamanqa leepunchispunin chay simikunataqa ¿riki? Ichaqa, ¿imaninkun chayta uyarispaqa? Wakinqa “yanqachá kanman, manachus jina chayqa cheqaqqa kanmanchu” nispan ninku ¿riki?
4. a) ¿Imakunatan Jehová Dios yachanmanpuni karqan? b) ¿Imaraykun nisunman “Jehová Diosqa manan qelqachiyllachu qelqachirqan promesanta” nispa?
4 Jehová Dios chay promesakunata apóstol Juanwan qelqachishaspaqa yacharqanpunichá kay tiempopi chaykunata runamasinchiskunaman willananchistaqa. Yacharqanpunichá runakunapas chay “mosoq willakuykuna” willasqanchista mana faciltachu chaskikunankutaqa (Isa. 42:9; 60:2; 2 Cor. 4:3, 4). Chhaynaqa, ¿imatan ruwasunman Apocalipsis 21:3, 4 textopi nisqanqa cheqaqpuni kasqanta runamasinchisman allinta entiendechinanchispaq? ¿Imatan ruwasunman noqanchispas Jehová Diospa chay promesanpi tukuy sonqo confiananchispaq? Jehová Diosqa manan qelqachiyllachu qelqachirqan chay promesataqa, willarqanmi imaynas payqa junt’anqapuni chaytapas, chaykunata allinta yachaspaqa tukuy sonqon chaypi confiasun. ¿Imakunatan ninman karqan?
JEHOVÁ DIOSPA RIMASQANQA JUNT’AKUNQAPUNIN
5. ¿Ima texton yanapawasunman Jehová Diospa promesanpi confiananchispaq, imanishanmi chay textopi?
5 Chay leemusqanchis textoman qatiqpin willashan, imaraykus Jehová Diospa promesanpi confiananchis chayta. Chaypin nishan: “Tronopi tiyaqpas “¡qhawariy!, tukuy imatan mosoqta ruwashani” nispan nimun. Chaymantan nimullantaq: “Kaykunata qelqay, kay simikunaqa confianapaq jinan cheqaqtaqmi kanpas”, nispa. Chaymantataq niwan: “¡Ñan junt’akunña! Noqan kani alfapas omegapas, arí, noqan kani qallariypas tukukuypas”, nispa” (Apo. 21:5, 6a).
6. ¿Imaraykun nisunman “Apocalipsis 21:5, 6 textopi nisqanqa allintan yanapawasunman Diospa promesanpi confiananchispaq” nispa?
6 Chay textopi nisqanqa allintan yanapawanchis Jehová Diospa promesanpi tukuy sonqo confiananchispaq ¿riki? Chay textokunamanta rimashaspan Apocalipsis nisqa libropi nin: “Chaypi nisqanwanqa firmashanmanpas jinatan Jehová Diosqa ruwasharqan, allin sonqo runakunamanpas juj título de propiedad nisqata qoshanman jinan karqan, jamuq tiempopi imaymana bendicionta chaskinankupaq documentopas kanman jinan karqan”, nispa.b Apocalipsis 21:3, 4 textopin willashan Jehová Diospa promesanmanta; 5, 6 versiculokunapitaq willashan Jehová Diospas promesan patapi firmashanman jinata. Chaymi rikuchin imaynas payqa promesantaqa junt’anqapuni chayta. Kunanqa allinta qhawarisun imakunatas Jehová Dios chay versiculokunapi nirqan chayta.
7. ¿Pin rimayta qallarishan pisqa versiculopiqa, imatan chaymanta yachasunman?
7 Apocalipsis 21:5 textopiqa khaynatan willayta qallarin: “Tronopi tiyaqpas [ . . . ] nispan nimun”, nispa. Apocalipsis libropiqa kinsa kutitan rijurishan Jehová Dios kikinpa rimasqan, kaymi kashan juj kaq kuti rimasqan. Chaywanmi yachanchis imaynas Jehová Dios kikinpuni promesan junt’akunanmantaqa willashan chayta, chaytaqa manan juj angelchu willarqan ni Jesuspaschu. Chaypi piensaspaqa yaqapaschá yuyarinchis Tito 1:2 textoq nisqanta, chaypin nin: “Chaytaqa mana jayk’aq llullakuq Diosmi prometerqan”, nispa. Chayrayku allinta t’aqwirisun Apocalipsis 21:5, 6 textopi Jehová Diospa imakunachus nisqanta.
“¡QHAWARIY!, TUKUY IMATAN MOSOQTA RUWASHANI”
8. ¿Imanirqanmi Jehová Dios imaynas promesanqa junt’akunqapuni chayta rikuchinanpaq? (Isaías 46:10).
8 “¡Qhawariy!” nispa nisqanpi piensasun (Apo. 21:5). Apocalipsis libropiqa askha kutitan rijurin “¡qhawariy!” nisqaman t’ijrakuq griego simiqa. Chaymanta rimashaspan juj libropi nin: “Qhawariy nispaqa nikun leeqqa imachus qhepaman pasanqa chayta allinta reparananpaqmi”, nispa. Chhaynataq chayqa, ¿imanirqantaq Diosri “¡qhawariy!” nisqan qhepamanri? “Tukuy imatan mosoqta ruwashani” nispan nirqan. Jehová Diosqa jamuq tiempopiña tukuy imata cambianqa chaypas, ruwashanmanñapas jinan payqa rimarqan. ¿Imarayku? Chaywanmi rikuchisharqan imaynas promesanqa junt’akunqapuni chayta (leey Isaías 46:10).
9. a) ¿Imaninantan Jehová Dios nishan “tukuy imatan mosoqta ruwashani” nispa nisqanwan? b) ¿Iman pasanqa kay tiempopi kaq “cielota” “jallp’a pachatapas”?
9 Kunanqa Apocalipsis 21:5 textopi “tukuy imatan mosoqta ruwashani” nisqanpi piensasun. Chay nisqanmi rikuchin imaynas Jehová Diosqa imatapas cambiashan allichashan chayta. ¿Imatataq payri cambianqa? Apocalipsis 21:1 textopin nin: “Ñaupaq kaq cielopas ñaupaq kaq jallp’a pachapas manañan kasqachu”, nispa. Chaypi “cielo” nispaqa nishan Satanaspa munayninman jina kamachikuq gobiernokunamantan, chay enemigoq makinpin chay gobiernokunaqa kashan (Mat. 4:8, 9; 1 Juan 5:19). “Jallp’a pacha” nispataq rimashan kay pacha runakunamanta, chhaynatan mayninqa runakunamanta Bibliapi nin (Sal. 66:4; 96:1). Chhaynaqa “ñaupaq kaq jallp’a pacha” nispaqa nishan millay runakunamantan. Chhaynaqa Jehová Diosqa manan allichallanqachu “janaq pachatapas jallp’a pachatapas”, aswanpas chaykunata chinkachispan “mosoq cielota mosoq jallp’a pachatawan” churanqa. ¿Imaninantaq chayri? Mosoq gobiernota, kasukuq allin runakunatawanmi kay pachaman churanqa.
10. ¿Imakunatawanmi Jehová Dios mosoqman tukuchinqa?
10 ¿Imakunatawanmi Jehová Dios mosoqta ruwanqa? (Apo. 21:5). Jehová Diosqa kay pachata llapa chaypi tiyaqkunata iman ch’uyaman tukuchinqa. Profeta Isaiaspa willasqan jina llapa kay pachan paraíso kapunqa, Edén huerta jinan munay kapunqa. Noqanchispas sapankanchismi mosoqman tukuchisqa kasunchis. Jehová Diosqa llapa wist’ukunata, ñausakunata, upakunata iman qhaliyachipunqa, hasta wañusqakunatapas jujmantan kausarichimpunqa (Isa. 25:8; 35:1-7).
“KAY SIMIKUNAQA CONFIANAPAQ JINAN CHEQAQTAQMI”, “¡ÑAN JUNT’AKUNÑA!”
11. ¿Imata qelqananpaqmi Jehová Dios Juanta kamachirqan, imarayku?
11 ¿Imatawanmi Jehová Dios nirqan imaynas promesa ruwasqanqa junt’akunqapuni chayta rikuchinanpaq? “Kay simikunaqa confianapaq jinan cheqaqtaqmi kanpas” nispan nirqan (Apo. 21:5). Promesa ruwasqan qhepamanmi Jehová Diosqa apóstol Juanta nirqan chay simikunata qelqananpaq, chaywanmi rikuchisharqan imaynas payqa mana iskaytachu riman, imaynas payqa cheqaqtapuni riman chayta. ¡Allipaqchá Juanqa Diospa rimasqan chay simikunata qelqarqan! Chayraykun kunanqa paypa chay promesankunamantapas yachashanchis. ¡May munaypunin jamuq tiempopi imaynachus kausay kanqa chaykunapi piensayqa ¿riki?!
12. ¿Imaraykun Jehová Dios ninman karqan: “¡Ñan junt’akunña!”, nispa?
12 ¿Imanirqanmi Jehová Dios chaykuna nisqan qhepaman? “¡Ñan junt’akunña!” nispan nirqan (Apo. 21:6). Chaypi nisqan jina Jehová Diosqa ñapas junt’akunmanña jinatan riman paraisomanta rimaspaqa. ¿Imaraykun chhaynata rimanman? Jehová Diospa munaynin ruwakunantaqa manan pipas jark’anmanchu, payqa junt’anqapunin. ¿Imatawanmi Dios ninman karqan imachus rimasqanqa cheqaqpuni kasqanta rikuchinanpaq?
“NOQAN KANI ALFAPAS OMEGAPAS”
13. ¿Imaraykun Jehová Dios nin: “Noqan kani alfapas omegapas”, nispa?
13 Ñaupaqpi nimusqanchis jina Juanpa rijuriykuna rikusqanpiqa kinsa kutitan Jehová Diosqa rimashan (Apo. 1:8; 21:5, 6; 22:13). Kinsantin kutipin Jehová Diosqa nishan: “Noqan kani alfapas omegapas”, nispa. Griego rimay abecedariopi ñaupaq kaq letraqa alfa nisqan, último kaqtaq omega nisqa. Chhaynaqa, “noqan kani alfapas omegapas” nispa nisqanwanmi Jehová Diosqa rikuchisharqan imaynas payqa imata qallarispapas tukunpuni chayta.
Imata ruwaypas qallarispaqa tukunpunin Jehová Diosqa. (14, 17 parrafokunata qhaway).
14. a) ¿Jayk’aqmi Jehová Dios nirqan “alfa” nispa, jayk’aqtaq ninqa “omega” nispa? b) ¿Jehová Diospa ima ruwanantan willashan Génesis 2:1-3 textopi?
14 Adanta Evatawan kamasqan qhepamanmi Jehová Diosqa willarqan imatachus paykunapaq kay pachapaqpas munasharqan chayta. Chaymanta rimaspan Bibliapi nishan: “Chaymantataq Diosqa paykunaman bendicionninta churaykurqan, nirqanmi: “Askha wawakunayoq kaychis, askhaman tukuychis, pachantinman junt’aykuychis, chaypi munayniyoq kaychis, nispa” (Gén. 1:28). Imachus munasqanta Jehová Dios paykunaman willaspaqa “alfa” nispapas nishanman jinan karqan. Tiempowanqa Adán Evaq mirayninmanta allin sonqo runakunan kay pachapi junt’a kanqa, paykunan kay pachata paraisoman tukuchinqaku. Chay junt’akuqtinqa Jehová Diospas “omega” nishanman jinan kanqa. “Cielota, kay pachata, chaykunapi tukuy ima kaqkunatawan” kamayta tukuspan Jehová Diosqa juj ruwaytawan ruwarqan, chhaynapi imaynas kay pachapaq imachus munasqanqa junt’akunqapuni chayta rikuchinanpaq. Chaymantaqa willashan Génesis 2:1-3 textopin (leey). Chaypi willasqan jina Jehová Diosqa qanchis kaq p’unchaypin samarqan. ¿Imaraykutaq chaytari ruwanman karqan? Chaywanmi rikuchisharqan imaynas Jehová Diospa runakunapaq imachus munasqanqa junt’akunqapuni chayta, chay qanchis kaq p’unchay tukuytan payqa chayta junt’anqa.
15. ¿Imaraykun Satanás piensanman karqan Jehová Dios manaña ima ruwaytapas atinanpaq?
15 Yachasqanchis jinapas Adanwan Evawanqa manan kasukurqankuchu Jehová Diosta, chhaynapin paykunaqa llapa miraynin runakunata juchaman wañuymanwan entregarqanku (Rom. 5:12). Chhaynataq karqan chayqa, ¿manañachu jayk’aqpas kay pachaman Diosta kasukuq runakuna junt’anan karqan? ¿Manañachu jayk’aqpas Jehová Dios “omega” ninman karqan? Satanasqa chaytapaschá munasharqan. Yaqapaschá payqa piensasharqan Jehová Diosqa manaña ima ruwaytapas atinanpaq. Payqa piensarqanpaschá Adantawan Evatawan wañuchispa juj warmita qharitawan kamananpaq, chhaynapi munayninta junt’ananpaq. Chaytachus Jehová Dios ruwanman karqan chayqa, ¿imaninmanmi karqan Satanás? Yaqapaschá “llullan payqa” ninman karqan. ¿Imarayku? Génesis 1:28 nisqan jina, Jehová Diosqa Adanta Evatawanmi nirqan wawakunayoq kaspa kay pachaman junt’anankupaq.
16. ¿Imaraykun Satanás Jehová Diosmanta “fracasapunmi” niyta munanman karqan?
16 ¿Imatawanmi yaqapas Satanás piensanman karqan? Yaqapaschá payqa piensasharqan Jehová Diosqa Adanta Evata jinallata wawakunayoq kanankuta qhawananpaq, ichaqa mana jayk’aqpas ch’uya runakuna kanankupaq (Ecl. 7:20; Rom. 3:23). Chhaynachus kanman karqan chayqa, yaqapaschá Satanasqa Jehová Diosmanta asikuspa ninman karqan: “Chay Diosqa fracasapunmi”, nispa. ¿Imarayku? Diosqa kay pachapi ch’uya runakuna junt’a kanankutan munashan, manachus chay munasqan junt’akunman chayqa, fracasanmanpas jinan kanman.
17. ¿Imatan Jehová Dios ruwarqan Satanaspa jinallataq Adán Evaq imachus ruwasqankuta allichananpaq? ¿Imaynan tukuy imapas kapunqa? (Qhaway kay parrafopaq dibujota).
17 Jehová Diosqa manan Satanaspa piensasqanman jinachu chay sasachakuykunata allicharqan, imaynatachus allichasqanta rikuspaqa maytachá Satanasqa admirakurqan (Sal. 92:5). Jehová Diosqa jinallatan dejarqan Adanwan Evawan wawakunayoq kanankuta. Chhaynapin rikuchirqan mana llullachu kasqanta, aswanpas imaynas paypa rimasqanqa junt’akunpuni chayta. Chaymantapas payqa allintan rikuchirqan ima ruwasqanpipas mana fracasasqanta. ¿Imaynatan chayta ruwanman karqan? Payqa juj “miray” jamunanpaqmi promesata ruwarqan, chhaynapi Adán Evaq kasukuq wawankunata librananpaq, chhaynapin Diospa imachus munasqanqa mana chaypichu sayapurqan (Gén. 3:15; 22:18). Satanasqa manachá piensallarqanpaschu Jehová Dios kasukuq runakunata libranantaqa. ¿Imaraykun chayta ninchis? Pitapas libranapaqqa munakunan chay runataqa (Mat. 20:28; Juan 3:16). Satanasmi ichaqa payllapi piensan, manan pitapas payqa munakunchu. ¿Iman kanqa Jehová Dios librawasqanchisrayku? Jesusmi waranqa wata gobiernawasun, chaymantataq kay pacha munay paraíso kapuqtin chaypi wiñaypaq kausasun. Qallariypi Jehová Diospa munasqanman jinan kanqa, chay pasaqtinqa sonqomantachá Jehová Diosqa ninqa “omega” nispa.
¿IMATAN RUWASUNMAN PARAISOPI TUKUY SONQO IÑINANCHISPAQ?
18. ¿Ima kinsa razonmi kan Jehová Diospa promesankunapi confianapaq? (Qhaway “Diospa promesanpi confianapaq kinsa razonkuna” nisqa willakuyta).
18 Kaypin yacharqanchis imaynas kay pachaqa juj munay paraisopuni kapunqa chayta. ¿Imaynatan jujkunatapas yanapasunman chay promesapi tukuy sonqo confianankupaq? Juj, chay promesataqa kikin Jehová Diosmi prometewanchis. Apocalipsis libropin nin: “Tronopi tiyaqpas “¡qhawariy!, tukuy imatan mosoqta ruwashani” nispan nimun”, nispa. Jehová Diosqa munashanpunin promesanta junt’ayta, chaymantapas payqa atiyniyoqmi, yachayniyoqmi chayta junt’ananpaq. Iskay, Jehová Diosqa ñapas ruwasqaña kanman jinatan riman chay promesamanta rimaspaqa. Chaymantapas chay promesamanta rimaspan nin: “Kay simikunaqa confianapaq jinan cheqaqtaqmi kanpas. [ . . . ] ¡Ñan junt’akunña!”, nispa. Kinsa, Jehová Diosqa imachus qallarisqantaqa tukunpunin. Chhayna kasqanmanta rimaspan nin: “Noqan kani alfapas omegapas”, nispa. Pisi tiempollamantan Jehová Diosqa sut’ita rikuchinqa Satanasqa llulla kasqanta, ima ruwasqanpas fracasoman jaykusqanta.
19. ¿Imatan ruwawaq pimanpas Diospa promesanmanta willaqtiyki mana creeyta atiqtin?
19 Sichus jujkunaman Diospa promesanmanta willasun chayqa, noqanchis kikinchismi astawan chay promesakunapi confiasun. Apocalipsis 21:4 textopi imachus nisqanta pimanpas leepuqtiyki nisunkiman “¿pasanmanchu chay?, yanqachá kanman” nispa chayqa, 5, 6 versiculokunatawanmi leepuwaq, chaytataq explicariwaq. Chaypin sut’ita willashan imaynas Jehová Diosqa junt’anqapuni promesankunata chayta. Chay textokunapi nisqanqa promesanta junt’ananpaqpas firmashanman jinan (Isa. 65:16).
145 TAKI “Noqawanmi paraisopi kanki”
a Kaypin yachasunchis imaynatas Jehová Diosqa munay paraisopi kausaytaqa apamunqapuni chayta, prometesqanman jinapunin payqa ruwanqa. Sichus runamasinchisman chaykunamanta willasun chayqa, astawanmi confiasun Jehová Diospa chay promesanpi.