INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quichua (Imbabura)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONGUNA
  • TANDANAJUICUNA
  • mwbr25 septiembre págs. 1-14
  • Jesuspa Chaquita Catishpa Causashunchi Yachachishunchi Tandanajuipi Yachajungapaj Hojapa referenciacuna

Cai agllashca videoca nara tiapanllu.

Shuj jarcaimi tiapan, cunan horasca descargaitaca na ushapanguichu.

  • Jesuspa Chaquita Catishpa Causashunchi Yachachishunchi Tandanajuipi Yachajungapaj Hojapa referenciacuna
  • Jesuspa Chaquita Catishpa Causashunchi Yachachishunchi Tandanajuipi Yachajungapaj hojapa referenciacuna 2025
  • Subtitulocuna
  • 1-7 DE SEPTIEMBRE
  • 8-14 DE SEPTIEMBRE
  • 15-21 DE SEPTIEMBRE
  • 22-28 DE SEPTIEMBRE
  • 29 DE SEPTIEMBRE A 5 DE OCTUBRE
  • 6-12 DE OCTUBRE
  • 13-19 DE OCTUBRE
  • 20-26 DE OCTUBRE
  • 27 DE OCTUBRE A 2 DE NOVIEMBRE
Jesuspa Chaquita Catishpa Causashunchi Yachachishunchi Tandanajuipi Yachajungapaj hojapa referenciacuna 2025
mwbr25 septiembre págs. 1-14

Jesuspa Chaquita Catishpa Causashunchi Yachachishunchi Tandanajuipi Yachajungapaj Hojapa referenciacuna

© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

1-7 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA PROVERBIOS 29

Jehová na gushtashca creenciacunapi y costumbrecunapica na chapurinachu capangui

w16.11 5, recuadro

Jahua pachapi picuna causashcataca muscuipishna ricushcacunami intindichin

Ashtaca gentecunaca imacunatapash crishpami ayacunata o imacunatapash manllashpa causan. Shinallata, daño rurashcacuna ama chayachun nishpami ashtacacunaca imacunatapash churajun, charin o imapash yacucunata shitan. Shinapash chaicunata ruranaca na minishtirinllu. Ama manllachunmi Bibliapica nin: ‘Mandaj Diosca paita cazujcunaman alita rurashpa, paipa tucui ushaita ricuchingapami tucui cai pachata ricuriajun’ nishpa (2 Crónicas 16:9). Jehová Diosca shujlla Taita Diosmi can. Paimi Diablotapash yali ashtaca poderta charin. Chaimandami Taita Diosca paipi crijcunata cuidajun.

Jehová Dios cuidachun munashpaca Jehová Dios imata rurachun munashcata yachajushpami pactachina canchi. Shuj ejemplota ricupashun. Apostolcunapa punllacunapica, Éfeso llactamanda Jesusta catijcunaca tucuilla brujería, magia librocunata tandachishpami ruppachirca (Hechos 19:19, 20). Quiquinbash Taita Diospa ñaupajpi ali ricuringapaj munashpaca tucuilla brujería librocunata, suertepa nishca o daño rurashca ama chayachun nishca tucuilla cosascunatami ñana charina cangui.

Bibliapica ninmi: “Taita Diostalla cazushpa causashpa, diablohuanga shinllita macanajuichi. Chashna causajpimi, cangunamandaca diabloca anchuringa” nishpa (Santiago 4:7). Taita Diosta cazushpa paipa munaita rurashpa causajpica, Diablopash paipa ayacunapash quiquindaca na imatapash rurai ushangachu.

w19.04 17 párr. 13

Huañushcacunamandaca ¿imatata Bibliaca nin?

13Jehovapa ñaupapi shuj costumbre ali o nali cashcata yachangapaca ¿imatata rurana capanchi? Chaipaca Jehová Diostami ali yachaita carahuai nishpa mañana capanchi (Santiago 1:5, liingui). Mañashca jipaca ñucanchi publicaciongunapimi chai costumbre ali o nali cashcata yachajuna capanchi. Shinallata anciano huauquicunapa ayudatapashmi mañana capanchi. Shinapash ancianocunaca ñucanchi imata ruranataca na ningachu. Chaipa randica Bibliapa textocunahuanmi ñucanchitaca ayudanga. Shinami “ali yuyaicunata charishpa aliguta yachajushca cashpami alita, nalitapash yachai ushajcuna” tucui ushapashun (Heb. 5:14).

w18.11 11 párr. 12

‘Na llullaj ñambimi purisha’

12 Nali costumbrecuna, Diospa ñaupajpi nali ruraicuna. Ñucanchi na Testigo familiacuna, trabajomanda o escuelamanda cumbacuna imapash yanga fiestacunata rurashpa invitashcanman. Shinaca nali costumbrecunapi, Diospa ñaupajpi nali ruraicunapi ama chapurichunga ¿imata ayudanga? Chai nali costumbrecuna imashina tiai callarishcata publicaciongunapi imata yachajushcatami yarina capanchi. Shinallata Diospa ñaupajpi chai costumbrecuna imamanda nali cashcatapashmi yachana capanchi. Bibliapi imamandw1a nali cashcata yachanami Jehová Diosta ashtahuan sirvishpa catichun ayudanga (Efes. 5:10). Jehová Diospi, paipa Shimipi confianami shujcunata ama manllachun ayudanga (Prov. 29:25).

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

w17.10 5 párr. 11

‘Imagutapash rurashpa, juyajpacha cashcata ricuchishunchi’

Huauquipanicunata tucui shunguhuan felicitashunchi. Ñucanchi huauquipanicunataca siempremi imagumandapash felicitana capanchi. Shinami paicunapash ‘shinlli tucushpa catichun’ ayudashun (Efes. 4:29). Shinapash paicunata alicachinamandallaca na imatapash jahua shungulla nijunachu canchi. Shinallata consejota cunalla cajpipash, na nina cashcamandallaca imatapash ninachu capanchi (Prov. 29:5). Shuj huauquita o shuj panita felicitashca jipalla, shujcunahuan cashpa paicunamandallata huasha rimashpaca, shungumanda juyashcataca na ricuchinajunchimanllu. Apóstol Pabloca ciertopacha juyashcatami ricuchirca. Shuj viajeca Corinto llactamanda Jesusta ali catijcunataca, alita ruranajushcamandami felicitarca (1 Cor. 11:2). Shinapash paicuna imapi pandarinajushcata cuenda japichunmi aliguman intindichishpa consejarca (1 Cor. 11:20-22).

8-14 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA PROVERBIOS 30

“Na charij canatapash, ninan charij canatapash ama cuhuaichu”

w18.01 24, 25 párrs. 10-12

Jehová Diosta juyanami cushilla causachun ayudan

10 Tucuicunallatami culquitaca minishtinchi. Culquica jarcarina jirrushnami can. Chaimi imagupipash ñucanchicunataca ayudan (Ecl. 7:12). ¿Minishtirishca cosascunahuanlla pipash cushilla causaita ushanllu? Ari (Eclesiastés 5:12, liingui). Jaqué shuti jaripa Agur shuti churimi Diosta cashna mañarca: “Imagutapash na charij canatapash, ninan charij canatapash ama cuhuaichu. Micungapaj pactanagutalla carahuayari” nishpa. Chaita nishpaca chai jarica pobre cangapaj munashcataca na nijurcachu. Paillatami jipamanga cashna nirca, shuhuashpa causangapaca na munanichu. Shina causashpaca Taita Diostami nalipi churaiman nishpa. Shinaca ¿imamandata charij canatapash ama cuhuaichu nirca? Chai jarica cutinmi cashna nirca: “Na ushajta micushpara, canda cungashpa: “¿Mandaj Diosca pitayari?” nijupaiman” nishpa (Prov. 30:8, 9). Taita Diospi confianapa randica, culquipi o shuj cosascunapira confiashpami gentecunaca causan. ¿Nachu shina gentecunata rijsipangui?

11 Charijyangapaj munaj gentecunaca Diospa ñaupajpi ali ricuritaca na ushanllu. Jesusca nircami: “Pipash ishcai amota servitaca, na ushanllu. Ishcai amota servijushpaca, shujtaca na ricunayachishpa, shujtallami juyanga. Na cashpaca shuj amotalla cazushpami, shujtaca yangapi churashpa puringa. Shinallatami cangunaca, Taita Diostapash, imata charishcacunatapash, ishcandita servitaca na ushanguichi” nishpa. Jesusca chai shimicunata nara nishpallatami caita nirca: “Cangunaca, na cai pachapi charijyangapajlla, imatapash ninanda mirachinachu canguichi. Cai pachapica, polilla jurucuna micushpa tucuchinllami, ismushpapash tucurinllami. Shuhuacunapash, huasita utujushpa apanllami. Ashtahuangarin jahua pachapi charij cangapajmi, imagutapash aliguta rurana canguichi. Jahua pachapica, polilla jurucunapash na micushpa tucuchinllu, na ismushpa tucurinllu. Shuhuacunapash, na allashpa apanllu” nishpa (Mat. 6:19, 20, 24).

12 Ashtacacunami minishtirishca cosascunahuanlla cushilla causan. Jehovatapashmi ashtahuan sirvi ushashca. Estados Unidos llactamanda Jack shuti huauquica precursor tucungapami jatun huasita, negociotapash jaturca. Paica ninmi: “Chai juyailla huasiguta, alpatapash jatunaca ñucapaca shinllimi carca. Ñucaca ashtaca huatacunatami trabajopi problemacunata charimanda huasimanga llaquilla nali chayan carcani. Cutin ñuca huarmiguca precursora caimandaca siempremi cushilla can carca. Paica ninmi carca: ‘Jehovata sirvinami tucuimanda ashtahuan yali ali can’ nishpa. Cunanbica ñucapash precursor caimandami ishcandi Jehová Diosta sirvinajunchi” nishpa.

w17.05 25, 26 párrs. 15-17

¿Caicunatapash yalichu juyahuangui?

15 Cunan punllacunapi gentecunaca chairalla llujshishca, mushuj celularcunata, computadoracunata, ropacunata o shuj cosascunata charingapami munan. Shinami ashtaca gentecunaca cosascunatara, culquitara pundapi churashca. Chaimandami Jesusta catijcunaca pensarina capanchi, imatata pundapi churajuni nishpa. Chaipaca tapuripashunchi: “¿Imapita ashtahuan tiempota yalini, tandanajuicunapa prepararishpa, na cashpaca último modelo llujshishca carrocunapi, o mushuj moda llujshishca ropacunapi pensarishpachu ashtahuan tiempota yalini? ¿Ashtaca ruranacunapi ocuparijushpachu cunanbica Bibliata liingapaj, Jehová Diosta mañangapaca na tiempota charini?” nishpa. Na cuidadota charishpaca cosascunatara, culquitara ashtahuan alicachishpami, Jesusta tucui shunguhuan juyanataca saquinajunchiman. Jesuspa cai shimicunataca yariami cana capanchi: ‘Charij tucunatalla na munashpami causana canguichi’ (Lucas 12:15). ¿Imamandata Jesusca shina nirca?

16 Jesusca nircami: ‘Pipash ishcai amota sirvitaca, na ushanllu. Ishcai amota sirvijushpaca, shujtaca na ricunayachishpa, shujtallami juyanga. Na cashpaca shuj amotalla cazushpami, shujtaca yangapi churashpa puringa. Shinallatami cangunaca, Taita Diostapash, imata charishcacunatapash, ishcandita sirvitaca na ushanguichi’ nishpa (Mateo 6:24). Shuj cosascunatara, culquitara pundapi churashpaca, Jehová Diosta ali sirvitaca na ushashunllu. Shuj cosascunatara, culquitara munanaca ‘nali munaicunami’ can (Efesios 2:3). Juchayucuna caimandaca, chai nali munaicunamandapash cuidarishpa catinami capanchi.

17 Ashtacacunaca paicunapa munaita pundapi churaimandami, shuj cosascunatara, culquitara pundapi na churana cashcata na ali intindi ushan (1 Corintios 2:14, liingui). Na ali pensari ushashcamandami ima ali cajta, ima na ali cajtaca na intindi ushan (Hebreos 5:11-14). Huaquinbica, charishpapash ashtahuan charingapaj munashpami, ashtahuan ashtahuan ansiarishpa ashtahuan charingapaj munan (Eclesiastés 5:10). Ñucanchicunapash chai yuyaicunata ama catingapami cuidarina capanchi. Chaipaca, Bibliata liinataca na cunganachu capanchi. Shina rurashpami shuj cosascunatara, culquitara pundapi churana trampapica na urmashun (1 Pedro 2:2). Jesusca Jehová Diospa ali yachachishcacunapi pensaringapami tiempota llujchin carca. Shinami Diablopa trampacunapica na urmarca (Mateo 4:8-10). Ñucanchicunapash shuj cosascunatara, culquitara ama pundapi churangapaca, Jehová Diospa consejocunatami ñucanchi causaipi pactachina capanchi. Shinami Jesusta tucui shunguhuan juyashcata ricuchishun.

g19.03 10

¿Imashinata culquitaca aliguta utilizaita ushapanchi?

CULQUITA ALIGUTA UTILIZACHUNGA ¿IMATA AYUDANGA? BIBLIAPICA NINMI: “Imatapash ucha rurajcuna aliguta yarishcahuanga, ashtacatapachami charinga. Ashtahuangarin yapata musparishpa, imatapash ruraj tucui runacunaca, imagupash illajmi tucunga” (Proverbios 21:5).

¿IMATATA NINGAPAJ MUNAN? Culquita aliguta utilizangapaca imatalla minishtishcata randingapami shuj listata rurana capangui. Shinallata chai listapi imata escribishcatami catina capangui. Quiquin munashcata randingapaj munashpapash na randita ushanataca yaipimi cana capangui. Shinaca aliguta yuyashpami culquitaca gashtana capangui.

¿IMATATA RURAI USHAPANGUI?

● Imagutapash randingapaj shuj listata rurana. Quiquin imatalla minishtishcata randingapaj shuj listata rurapangui. Shinallata imapilla culquita gashtanata, mashnata gashtanatapash anotapangui. Quiquin rurashca listamanda imagutapash randingapaj culqui faltajpica, rurashca listamandallatami imaguta na randina minishtishcata ricushpa, chai culquita utilizapangui. Por ejemplo, carropa gasolinata randingapaj culquigu faltajpica, canllapi micungapaj alichishca culquiguta utilizapangui.

● Ama yangamanda dibi tucupanguichu. Imagutapash randingapaj pensarijushpaca, culquitara tandachipangui. Shinapash pitapash culquiguta mañachihuai nina tucujpica, chai mañachishca culquigutaca uchallami pagana capangui. Shinami na ashtahuan dibi tucupangui. Shinapash ña dibi tucushca cashpaca, chai dibita uchalla pagangapami esforzarina capangui.

w24.06 13 párr. 18

Para siempre Jehovapa amigo cashpa catipashun

18 Culquimanda parlashpaca ¿imapita pensarina capanchi? Por ejemplo: “¿Culquipilla o imata randingapaj munashcapillachu pensarini? Pipash culquita mañachijpica ¿paica nara minishtingachu nishpachu na ucha pagapanchi? ¿Culquita charishcamandalla ashtahuan importante cashcashnachu sintiripanchi? ¿Generoso canaca ashtahuan dificilchu cahuan? ¿Charijlla huauquipanicunata ricushpaca culquita ashtahuan charinapillami paicunaca yuyan nishpachu pensapani? ¿Charijlla amigocunata charinata gushtaimanda, pobrella gentecunata ladoman saquinata yachanichu?” nishpami pensarina capanchi. Ñucanchicunaca Jehovapa amigocuna cana bendiciondami charipanchi. Cai bendicionda valichishcata ricuchingapaca, ashtahuan culquita charina munaimandaca cuidarinami capanchi. Shina rurangapaj esforzarijpica, Jehová Diosca ñucanchitaca nunca na saquingachu (Hebreos 13:5​ta liipangui).

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

w09-S 15/4 16 párrs. 7-10

Cai alpapi rurashcacunaca Jehová Dios ali yachaita charishcatami ricuchin

7 Ashtahuan ‘uchilla animalcunamandapashmi’ imasha cajta y imata rurajta ricushpa tauca cosascunata yachajuita ushapanchi. Por ejemplo, añangucunaca imatapash aligupacha rurana capacidadhuanmi rurashca can (Proverbios 30:24, 25​ta, liipangui).

8 Huaquin investigadorcunaca por cada personami 200​mil añangucuna tian ninmi. Chai añangucunaca paicuna causajushca utujupi y utuju canllapipash na samashpallami trabajan ninmi. Mayoría utujucunapimi quimsa clase añangucuna tian. Huaquingunaca reinacunami can, shujcunaca jari añangucuna y cutin shujcunaca obrero añangucunami can. Cada clase añangucunami paicunapa minishtirishcacunapi ayudashpa trabajan. Por ejemplo, Sudamericamanda cortahojas shuti añanguca, huertata rurangapaca alipachami can. Cai uchilla añanguca hongocunata tarpungapaca abonan, transplantan y chai tarpushcacuna mirachunga paicunallata podashpa cuidan. Huaquin investigadorcunaca, cai añanguca paihuan igual causanajuj gulpi añangucuna ima tanto micunaguta minishtijta ricushpami tucui trabajota aliguta organizan ninmi.

9 Añangucunamandaca tauca cosascunatami yachajuita ushapanchi. Por ejemplo, imapipash ali resultadocunata charingapaca alipacha trabajadorcuna cana cashcatami yachajupanchi. Bibliapica cashna nishpami consejan: “Imata ruranatapash na munaj runalla, añangucunata ricuyari. Paicuna imata ruranajujta ricushpa yachajuyari. Paicunaca ñaupashpa pushajtapash, mandajtapash, amotapash na charinllu. Paicuna micushpa causangapaca, cozechana rupai punllacunapimi micunata tandachishpa alichinajun” (Pro. 6:6-8). Jesuspashmi cashna nirca: “Ñuca Taitaca, cunangaman imagutapash rurajunllami. Chaimandami, ñucapash rurajunilla”. Chai shimicunahuanga tanto Jehová Dios como Jesuspash, alipacha trabajadorcuna cashcatami ricuchin (Juan 5:17).

10 Tucuicunallatami Jehová Dios y Jesús cuenta ali trabajadorcuna cana capashcanchi. Jehovapa organizacionbi imata rurachun mingashca cajpipash o ima responsabilidadta cushca cajpipash tucuitami aliguta pactachina capanchi. Shinallata “Taita Diospa obrata rurashpami siempre ocupado” cana capanchi (1 Cor. 15:58). Shinaca Roma llactamanda huauquipanicunata Pablo consejashcatallatami ñucanchipash catina capanchi. Pabloca cashnami nirca: “Ali trabajadorcunami cana capanguichi. Na ociozocuna cana capanguichichu. Taita Diospa espíritu santo cangunaman fuerzata cuchunmi, saquina capanguichi. Jehová Diospa esclavocunami cana capanguichi” (Rom. 12:11). Imashami ricupanchi, Taita Diospa voluntadta rurangapaj esfuerzocunaca na yanga cangachu. Porque Bibliapica ninmi: “Taita Diosca siempre alita ruraj Taita Diosmi can. Chaimandami quiquingunapa rurashcacunataca na cungan” (Heb. 6:10).

15-21 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA PROVERBIOS 31

Mamapa consejocunamandaca ¿imatata yachajuita ushapanchi?

w11-S 1/2 19 párrs. 7, 8

Huahuacuna protegirinata yachajuchun ayudapaichi

Imapacha cajta aliguta intindichipai. Relaciones sexualesta charishpa ima peligrocunalla tianatami huahuacunamanga yachachina capanchi (1 Corintios 6:18; Santiago 1:14, 15). Pero shinapash relaciones sexualesmanda parlashpaca, Bibliapica Diablo churashca trampa cashcataca na nijunllu. Sino Taita Dios carashca regalo cashcatami nijun (Proverbios 5:18, 19; El Cantar de los Cantares 1:2). Chai temamanda huahuacunaman yachachinajushpaca na solo nali cosascunatallaca yachachinachu capanguichi. Porque nalicunatalla parlajpica pandatarami intindinga. Francia llactamanda Corrina shuti jovencitaca cashnami nin: “Ñuca taitamamaca relaciones sexualesmanda parlashpaca nalimi can nishpallami consejana. Chaimi chaitaca como algo malotapacha ricui callarircani”.

Shinaca chai temamanda huahuacunaman yachachina cashpaca, siempremi la verdadta yachachina capanchi. México llactamanda Nadia shuti huarmiguca ninmi: “Relaciones sexualesca cazadocunapalla Jehová Dios carashca regalomi can. Chaitami ñuca huahuacunapash intindichun munapashcani. Shinallata chai regalota aliguta utilizanata decidishpaca ali resultadocuna tianata. Cutin naliguta decidishpaca paicunallata perjudicarinatapash intindichunmi munapashcani”.

ijwhf artículo 4 párrs. 11-13

Tragomandaca ¿imashinata huahuacunahuanga parlaita ushapangui?

Huahuacuna nara tapujpillata paicunahuan parlaichi. Gran Bretaña llactamanda Mark shuti jarica ninmi: “Tragota ufianata o na ufianata decidinaca jovengunapaca dificilmi ricurita ushan. Chaimi 8 añostalla charij ñuca churigutaca tragota ufianaca alichu can o nalichu nishpa tapurcani. Na tacurishpalla tranquilo tapujpimi, ñuca churigupash chai temamanda imata pensashcata tranquilo parlaita usharca” ninmi.

Huahuacuna claroguta intindichunga cai temamanda taucalla viajeta parlanami minishtiringa. Huahuacunapa edadta ricushpami tragomanda parlashca jahuapash, shuj importante temacunamandapash parlaita ushapanguichi. Por ejemplo, seguridad vialmanda y educación sexualmandapashmi parlaita ushapanguichi.

Ali ejemplota ricuchipanguichi. Huahuacunaca jaicatami tucui tucuita yachajun. Según shuj informacionga, casi mayoría huahuacunami paicunapa taitamamacunamanda tucuita yachajun. Shinaca taitamamacuna imapash problemata charishpa tranquilo cangapaj o ama yapata estresaringapaj tragota ufiajpica, chaitallatami huahuacunapash problemacunata charishpaca ruranga. Shinaca ali ejemplota ricuchishpa tragotaca aliguta utilizapaichi.

g19.02 7 párrs. 6-9

Agradicinata yachachipai

BIBLIAPICA NINMI: ‘Pagui ninajunami canguichi’ nishpa (Colosenses 3:15).

● Cai Alpapi rurashcacunamanda. Causai tiachunga cai Alpapi tiashcacuna minishtirishca cashcatami huahuacunaca intindina can. Por ejemplo huaira, yacu, micunacuna illajpica huañuringami nishpa intindichijpica, paicunaca cai Alpapi rurashcacunamanda agradicinata, respetanatami yachajunga.

● Shujcuna ali cualidadcunata charishcamanda. Huahuacunataca shujcuna imatapash ali rurajpi, o ali cualidadcunata charishcamanda envidiashpa ricujunapa randica, alicachishpa paicunamanda yachajuchunmi ayudana capangui.

● Shungumanda agradicinata yachachipai. Huahuacunataca, jahua shungulla agradicinataca nali cashcata intindichipangui. Humilde cangapaca shungumanda agradicinaca minishtirishcapachami can. Shujcunata ayudana minishtirishca cashcata yachachipai

BIBLIAPICA NINMI: ‘Paimi ñucatapash yali ashtahuan ali yashpami, na jariyashpa tucuicunatallata alicachina canguichi. Quiquimbajlla ali cachunga, na yarinachu canguichi. Shujcunapapash ali cachunmi, tucuicunallata yarina canguichi’ nishpa (Filipenses 2:3, 4).

● Huasipi imagupipash ayudachun yachachipangui. Imapipash na ayudachun mandashpaca, taitacunallatami huahuacunataca “yapa importantemi cangui, chaicunataca na rurajunachu cangui” nijunshna canman. Pugllangapaj nara rishpallata huasipira imagupipash ayudana cashcatami yachachina capangui. Chaimi paitaca shujcuna respetanga. Pai ayudashcamanda shujcunapash beneficiarijta ricuchun ayudapangui.

● Ayudanaca paicunatallata cushichijta intindichipangui. Shujcunata ayudanaca huahuacuna ama imagumandapash ñapash culirachun, ama yangamanda huacajuchunmi ayudan. Huahuacunataca pipash llaquilla cajpi, o imapipash ayudachun minishtinajujta ricushpaca uchalla ayudachun yachachipangui. Shujcunata ayudajpica uchalla felicitapangui.

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

w25.01 13 párr. 16

Cusaca ¿imashinata paipa huarmigutaca juyashcata y respetashcata ricuchita ushan?

16 Valorashcata y agradicishcata ricuchishpa. Cusacunaca huarmigucunata imamanda valorashcata nishpa y ali sintichishpami paicunata respetashcataca ricuchin. Por ejemplo, quiquinda apoyashcamandaca siempremi agradicina capangui (Col. 3:15). Cusa paipa huarmiguta valorashcata ricuchijpica huarmiguca paita juyashcata y respetashcatami cuenta japinga (Prov. 31:28).

22-28 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA ECLESIASTÉS 1, 2

Jovengunata yachachishpa catipashunchi

w17.01 26, 27 párrs. 3, 4

‘Chaitaca ali pactachijcunaman mingapangui’

3 Ñucanchicunaca Jehová Diosta sirvinatapash, pai mingashca responsabilidadcunatapash tucui shunguhuanmi alicachinchi. Chaimandami ashtacacunaca Jehová mingashca responsabilidadcunata pactachishpa catingapaj munanchi. Shinapash mayorlla tucushpaca, joven cashpa rurashca cosascunataca ñana rurai ushanchichu (Eclesiastés 1:4). Chaimandami huaquin llaquicunata charinchi. Cunan punllacunapica ali villaicunata villachinaca ashtahuanmi mirajun. Jehovapa organizacionbash shuj shuj gentecuna ali villaicunata uyachunmi mushuj aparatocuna tiashcata aprovechan. Shinapash mayorlla huauquicunapaca mushuj cosascunata yachajunaca shinllimi can (Lucas 5:39). Shinallata tucuicunallatami mayorlla tucushpaca pundashna shinlli caitaca na ushanchi, shaijunchillami (Proverbios 20:29). Chaimandami mayorlla huauquicunaca jovenlla huauquicuna ashtahuan responsabilidadcunata pactachichun yachachina can (“¿Imatata nisha nin?” nishca recuadrota ricupangui) (Salmo 71:18, liingui).

4 Huaquinbica responsabilidadta charij huauquicunapaca jovenlla huauquicunaman shuj responsabilidadcunata minganaca shinllimi can (“¿Imatata nisha nin?” nishca recuadrota ricupangui). Huaquin huauquicunaca paicuna alicachishca responsabilidadcunata saquinami cani yashpa, o shujcunami ñuca alicachishca responsabilidadcunataca ruranga yashpami ashtacata llaquirin. Huaquinbicarin, paicuna pactachijushca responsabilidadcunataca shujcunaca na ali pactachi ushangachu yashpami preocuparin. Cutin huaquinbica shujcunata yachachingapaca na tiempota charinichu yanmi. Jovenllacunapash paicunaman shuj responsabilidadcunata na cujpica, na yapata preocuparijunachu can.

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

lff lección 37 punto 1

“Trabajomanda y culquimandaca ¿imatata Bibliapica yachachin?”

1. Trabajomandaca ¿imatata Bibliapica nin?

Jehová Diosca ñucanchicuna trabajanajushpa cushilla cachunmi munan. Chaimandami Bibliapica pipash pai rurashca trabajota ña ricushpaca “paipaj shungupipash cushijun” ninmi (Eclesiastés 2:24). Jehová Diospashmi shinllita trabajan. Ñucanchicunapash Jehová Dioshna shinllita trabajangapaj esforzarishpaca, pai munashcashnami causanajupashun. Shinallata ñucanchillatami cushilla sintirishun.

Trabajoca importantemi can. Pero Jehová Diosta sirvinata yali importante tucuchunga nimamanda na saquinachu capanchi (Juan 6:27). Jehová Diosca paita sirvinata en primer lugar churajpica, tucui minishtirishcaguta carasha nishpami prometishca.

29 DE SEPTIEMBRE A 5 DE OCTUBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA ECLESIASTÉS 3, 4

Ali matrimoniota charingapami esforzarina capanguichi

ijwhf artículo 10 párrs. 2-8

Celularcunata, tabletcunata ali utilizapashunchi

● Telefonota o tabletta ali utilizanaca quiquinba matrimonio ali cachunmi ayudaita ushan. Por ejemplo, huaquin cusahuarmicunaca paicuna trabajopi cashpa o shuj ladocunapi cashpami ishcandimanda parlaringapaj telefonocunataca utilizan.

Jonathanga: “canba huarmigu ‘canda juyanimi’ nishpa shuj mensajeta cachamujta ricunaca alipachami can” ninmi.

● Telefonota o tabletta nali utilizanaca ñucanchipa cazarashca causaipimi llaquichita ushan. Huaquingunaca telefonota o tablettaca tucui horascunami utilizan. Chaimi paicunapa cusaguhuan o huarmiguhuan parlaringapaca asha tiempotalla charin.

Julissaca ninmi: “Ñuca telefonopilla yalishcamandami huaquinbica ñuca cusaguca ñucahuanga na ashta parlai ushashca” nishpa.

● Huaquingunaca, paicunapa cusaguhuan o huarmiguhuanga telefonota o tabletta utilizashpandi ali parlaita usharinllami ninmi. Shinapash gentecunapa causaimanda estudiashca Sherry Turkle shuti huarmica cashnami nin: “Ashtaca cosascunata a la vez rurai usharinllami ninaca llullami can” ninmi. Ashtaca gentecunaca a la vez ashtaca cosascunata ruranaca alimi can yanmi. Shinapash chaica na ciertochu can. Chaimandami Sherry Turkle shuti estudiashca huarmica caitapash nin: “Pipash ashtaca cosascunata a la vez rurashpaca ni shujtapash na ali ruraita ushanllu” ninmi.

Sara huarmiguca: “Ñuca cusaguhuan parlanataca ninandami gushtani. Shinapash shuj shuj cosascunata rurajujpi o paipa telefonohuan cajpi parlanataca na ashta gushtanichu. Paipa telefonohuan cashpaca ñucata na minishtijtashnami sintini” ninmi.

¿Imatata yachajupanchi? Caipica ñucanchi matrimoniopi ama llaqui apangapaj telefonota, tabletta ali utilizana cashcatami yachajupashcanchi.

w23.05 23 párrs. 12-14

Cusahuarmicuna, Jehová munashcashna juyarishpa catipaichi

12 Cazarashcacunaca ¿imashinata Áquila y Priscila cusahuarmipa ejemplota catita ushan? Cada uno imacunatalla rurana cashcapi pensaripaichi. Chai cosascunamandaca ¿imatapash igual ruraita ushapanguichichu? Por ejemplo, Áquila y Priscila cusahuarmica siempremi igual predican carca. ¿Quiquingunapash igual predicana costumbreta charipanguichichu? Paicunaca igual trabajana costumbretapashmi charirca. Cunanbica talvezpashmi quiquingunaca na chai trabajopillata trabajaita ushapanguichi. Shinapash huasipimi imagutapash igual rurai ushapanguichi (Ecl. 4:9). Imagutapash ishcandi rurangapaj esforzarishpaca, ishcandillatami imagutapash parlangapaj tiempota charipanguichi. Robert y Linda cusahuarmica ñami 50 yali huatacunata cazarashca can. Paica ninmi: “Ciertota parlashpaca igual yalingapaca na ashta tiempota charipanchichu. Shinapash ñuca platoguta maillajujpica ñuca huarmiguca platocunatami chaquichin. Shinallata ñuca jardinbi imagutapash rurajujpica paipashmi ñucata ayudangapaj shamun. Shina rurajpica cushillami sintiripani. Imagutapash ishcandi igual ruraimandami ashtahuan juyarishpa catipashcanchi”.

13 Cazarashcacuna igual causashpapash, ishcandimanda pendiente cangapaj tiempoguta llujchinaca minishtirishcapacha can. Brasil llactamanda cazada paniguca cashnami nin: “Huaquinbica chai huasipillata causashcamandami ñami tiempotaca igual yalinajunchi yashpa pensaita ushapanchiman. Shinapash chai huasipillata igual causanaca na suficientechu can. Ashtahuangarin ñuca cusaguhuan imagutapash rurashpa tiempota yalinami minishtirishcapacha can” ninmi. Bruno y Tays cusahuarmi randimanda pendiente cangapaj imata rurashcata ricupashunchi. Huauquiguca: “Ishcandillata igual cashpa tiempoguta ali aprovechangapami telefonocunataca ladoman saquinchi” nin.

14 Talvez igual imagutapash rurashpa tiempoguta yalinata na gushtashpa, culirajlla cashpa, o cada uno imatapash ruranata gushtashpaca ¿imatata rurai ushapanguichi? Por ejemplo, callari parrafocunapi parlashca ninapi pensaripashunchi. Ninagu prendirishpa catichunga asha asha yamdaguta churashpa cuidarianami minishtirin. Shina cuendami cada punlla ashagutallapash igual tiempoguta yalingapaj esforzarina capanguichi. Shinallata ama fiñaringapapash ishcandipallata gushtashca cosascunata rurapaichi (Sant. 3:18). Chashna uchilla cosasgucunata rurai callarinami quiquinguna cutin ishcandimanda juyarishpa catichun ayudanga.

w23.05 21 párr. 3

Cusahuarmicuna, Jehová munashcashna juyarishpa catipaichi

3 Cusa cashpa o huarmi cashpa juyaita ‘Jehová Diospa rupajuj ninatashna’ charishpa catingapaca Jehová Dioshuan ali amigo cangapami esforzarina can. ¿Imamandata shina nipanchi? Cusahuarmicuna Jehová Dioshuan amigo canata ninanda valorashpaca paipa consejocunata aliguman chasquingapami dispuesto can. Shina rurashpaca cusahuarmicuna ima problemacunata charishpapash chai problemacunata chimbapurashpa y ashtahuan juyarishpami catinga (Eclesiastés 4:12​ta liipangui). Shinallata Jehová Diospa amigocunaca Jehová Diospa ejemplota catingapami ninanda esforzarin. Por ejemplo, paicunaca pacienciata charij, perdonan y juyaihuanmi tratan (Efes. 4:32–5:1). Cai cualidadcunata charij matrimoniocunaca juyaihuan, cushillami causan. 25 huatacunata charij Lena shuti paniguca cashnami nin: “Jehová Diospa ejemplota catingapaj esforzarij personata respetohuan, juyaihuan tratanaca facilmi can”.

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

it-S “Juyai” párr. 39

“Juyai”

“Juyana tiempo.” Jehová Diospa ricuipi juyachun na miricijcunata y nali cosascunatalla rurashpa causajcunatami na juyana canchi. Shinallata Taita Diosta na ricunayachij gentecunatapash na juyanachu canchi. Chaimandaca resto gentecunataca tucuillatami juyana canchi. Jehová Dios y Jesucristoca alita ruranatami juyan. Y nalita ruranataca paicunaca na ricunayachinllu (Sl 45:7; Heb 1:9). Taita Diosta ninanda odiaj gentecunataca na juyaita ricuchinachu capanchi. Porque paicunata juyajpipash randica na juyangachu. Paicunaca Taita Diosta na ricunayachimandami Taita Dios paicunata juyajpipash paicunaca na valichinga (Sl 139:21, 22; Isa 26:10). Con razonmi chashna gentecunataca Taita Diosca na ricunayachin. Chaimandami Jehová Diosca chai gentecunata llaquichingapaca ña shuj tiempota señalashcalla charin (Sl 21:8, 9; Ec 3:1, 8).

6-12 DE OCTUBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA ECLESIASTÉS 5, 6

Jehová Diostaca tucui shunguhuan respetashpa adorapashunchi

Iff lección 52 punto 1

Aliguta mudarinaca ¿imamandata importante can?

1. Imashna vistirinata yachangapaca ¿Bibliapa maijan consejocunata ayudanga?

Cristianocunaca ima ropata churajushpapash na pinganaita aliguta mudaringapami esforzarina capanchi. Shinallata Taita Diosta sirvij cashcata ricuchingapaca siempre limpio puringapami esforzarina capanchi (1 Timoteo 2:9, 10). Cai textomanda chuscu yuyaicunata ricupashun: 1) Ñucanchica aligutami mudarina capanchi. Jehová Diospa organizacionbica cada unomi shuj shuj gustocunata charipanchi. Shinapash ñucanchi ropapash, ñucanchi imashna arreglarishcapash Jehová Diosta respetashcata, adorashcatami ricuchina can. 2) Pinganaita na churajuna nishpaca yapa ajustado ajustado ropacunata o transparente ropacunata na churajunatami nijun. Shinallata ñucanchitalla ricuchun nishpaca na pinganai ropacunataca churajunachu capanchi. 3) Aliguta pensarishpa mudarina nishpaca cada mushuj ropa llujshishcata na siempre catina cashcatami ricuchin. 4) Ñucanchi churajushca ropaca Jehová Diosta catij cashcatami ricuchina can. Aliguta vistirishpa y aliguta arreglarishpami Jehová Diosta ciertopacha adorajcuna cashcata ricuchita ushapashun (1 Corintios 10:31)

w22.07 25 párr. 18

Jehová Diosta mañai ushashcamandaca ninanda agradicipashunchi

18 Predicación grupota llujchingapaj o reunionbi shuj huauquita oracionda rurachun mañajpica ¿imatata yaipi charina can? Cai responsabilidadta charij huauquigucunaca, cada reunión imapa cashcata yaipi cashpami oraciondaca rurana can. Oracionda rurajushpaca huauquipanicunata consejangapaj o imapash villaicunata ningapaca na canllu. Reuniongunapica canticocunata candangapaj oracionda rurangapaca solo cinco minutocunallami tian. Chaimandami tandanajui nara callarijpi mañagrijushpaca na ‘unai unaita mañanachu’ can (Mat. 6:7).

w24.03 3 párr. 5

Jehová Diostalla sirvisha nishca promesataca ¿ñachu ruraparcangui?

5 Jehová Diosta candallami sirvisha nishpa prometingapaca ¿imatata rurana can? Chaipaca Jehová Diostami mañana can. Shina mañajushpami Jehová Diostalla adoranata y ñucanchi causaipi Jehovapa voluntadta siempre primero churasha nishpami prometina can. Jehová Diosta shina mañashpaca, tucui shunguhuan, tucui causaihuan, tucui yuyaihuan, tucui ushaihuan candallami juyasha nishpami prometinajupanchi (Mar. 12:30). Jehová Diosta candallami sirvisha nishpa prometingapaca, quiquinllami Jehová Diosta mañana capangui. Pero bautizaritaca, tucuicunapa ñaupapimi bautizaripangui. Shinami Jehová Diostalla sirvisha nishpa prometishcata tucuicuna yachapanga. Jehová Diosta candallami sirvisha nishpa prometinaca ninan importantemi can. Chai promesataca seguromi tucuita pactachingapaj munapangui. Y Jehová Diospashmi chaitallata rurachun munapan (Ecl. 5:4, 5).

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

w20.09 31 párrs. 3-5

Gentecunaca tapunmi

Eclesiastés 5:8​pica gobiernocunaca pobre gentecunataca yangata tratajtami ricuchin. Chai gobiernocunaca shuj Dios paicunata ricujujtaca yaritapash na yarinllu. Chaimi pobre gentecunataca paicuna munashcashna tratashpa causan. Cutin huaquin gobiernocunacarin ashtahuan podertami charin. Imashina cashpapash tucui cai alpapi gobiernocunaca shuhuacuna, umachij gobiernocunami can. Shina gobiernocunaca ¿picunatata sufrichin? Pobre gentecunami ashtahuanbachaca sufrichin.

Chai gobiernocuna gentecunata llaquichishpa sufrichinajujtaca Jehová Diosca alimi ricujun. Chaita yachashpami ñucanchicunaca tranquilo sintiripanchi. Shinaca ima llaquita charishpa o imamandapash sufrinajushpaca Jehovata mañashpa paipa maquipi saquipashunchi. Shinami ñucanchicunaca tranquilo sintiripashun (Sal. 55:22; Filip. 4:6, 7). Bibliapica Jehová Diosca “ima pandatapash na yarij shunguhuan paita cazujcunaman alita rurashpa, paipaj tucui ushaita ricuchingapajmi, tucui cai pachata ricuriajun” nijunmi (2 Crón. 16:9).

Eclesiastés 5:8​pica cai alpapi gobiernocunamandaca shuj gobierno ashtahuan yali autoridadta charishcatami ricuchin. Shinallata cai textopica cai gobiernocunamandaca Jehovapa gobierno ashtahuanbacha yali autoridadta charishcatami ricupashcanchi. Cunanbica Jehová Diosca paipa Reinopi mandachunga Jesusmanmi autoridadta cushca. Jehová Diosca ima nalitapash na ruraj Diosmi can. Paipa churi Jesuspashmi shinallata can. Paicunaca tucui tucuitami ricurianajun.

13-19 DE OCTUBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA ECLESIASTÉS 7, 8

“Huañui tiaj huasiman” ripashunchi

w22.01 16 párr. 9

Jesús huacashcamandaca ¿imatata yachajui ushapanchi?

Llaquilla cajcunata ayudai ushapanchimi. Jesusca, Marta y María huacanajujta ricushpaca ricushpallaca na quidarcachu. Ashtahuangarin paicunata consolangapami cushichij shimicunata nirca. Ñucanchicunapashmi pipash shuj huañushca familiata charijpica, shinallata ayudai ushapanchi. Australia llactapi causaj Dan shuti shuj anciano huauquiguca: “Ñuca huarmigu huañujpica pipash consolachichunmi minishtijurcani. Shinapimi ñucata shuj shuj matrimoniocuna ninanda ayudahuarca. Paicunaman imaguta villashpa huacajujpipash paicunaca ali ali uyashpami ñucataca ayudahuarca. Shinallata imagutapash rurangapaj fuerza illaj sintirijujpimi, carrota maillashpa, mercadopi comprasgucunata randishpa, micunagutapash yanushpa ayudahuarca. Jehová Diosta ñucahuan mañangapapashmi tiempoguta llujchin carca. Shina rurashpami ñucata juyashcata, ñucapa ciertopacha amigocuna cashcata ricuchihuarca” nin (Prov. 17:17).

w19.06 24 párr. 15

Llaquicunata aguantachun ayudapashunchi

15 William huauquigupa huarmiguca tauca huatacunatami ña huañushca can. Chai huauquiguca ninmi: “Ñuca huarmigumanda alicachishpa parlajta uyashpaca ninandami cushijuni. Huauquipanicuna shina parlajta uyashpaca ñuca huarmiguta juyashcatami ricui ushapani. Chaicunata uyanaca ñucataca ninandami ayudahuan. Ñucaca ñuca huarmigutaca tucui shunguhuanmi juyan carcani. Ñuca huarmiguca ñucapaca minishtirishcapachami carca” nishpa. Cutin Bianca paniguca ninmi: “Bibliamanda shuj o ishcai textocunata liishpa uyachijpi, shuj turiñañagucuna ñucahuan Jehovata mañajpica ninandami ayudahuan. Shinallata ñuca cusagumanda parlajpica cushillami sintirini. Cutin ñuca cusagumanda parlajujpi turiñañagucuna ali uyajpica alimi sintirini” nishpa.

w17.07 13 párr. 16

“Huacajcunahuanga huacaichi”

16 Sufrinajujcunamanda mañana, shinallata paicunahuan igual tiarishpa Jehová Diosta mañanapash alimi can. Llaqui ratocunapi oracionda ruranaca shinllimi can. Talvez mañai callarinajushpaca huacashpa, parlaitapash na usharinmanllu. Shinapash tucui shunguhuan mañashpaca, llaqui apanajujcunataca alillata sintirichunmi ayudaita ushapanchi. Párrafo 12​pi parlashca Dalene shuti paniguca ninmi: “Ñañagucuna cushichingapaj quimirimujpica, shuj oracionda rurashpa carahuai nipanimi. Mañai callarijushpaca casimi parlaitapash na ushan. Shinapash asha ashami shinlli tucushpa, juyailla oracionda ruran. Paicunapa shinlli feta, juyaita ricushpa, ñucata yarihuanmi yashpami ñucapash shinlli tucuni” ninmi.

w17.07 14 párrs. 17-19

“Huacajcunahuanga huacaichi”

17 Shuj shuj caimandami, huaquin gentecunaca asha tiempotalla llaquilla purinajun. Cutin shujcunaca, ashtaca tiempotami llaquilla purinajun. Shuj ejemplota ricupashun. Imapash llaqui tiajpica ashtaca familiacuna, rijsicunami cumbanajun, ayudanajun. Shinapash jipamanga ñana shinallata ayudashpa catita ushanllu. Chaimandami, llaqui tiashca punllacuna jipapash cumbashpa, ayudashpa catina capanchi. Proverbios 17:17​pica ninmi: “Ali cumbaguca paipaj cumbataca, tucui causaipimi juyajun. Llaqui punllacuna japijpipash, quiquin huauquitashnami llaquin” nishpa. Mashna tiempo yalijpipash, alillata sintiri ushangacamanmi ayudashpa catina capanchi (1 Tesalonicenses 3:7, liingui).

18 Huaquinbica, cazarashca fecha pactamujujpi, shuj tunuta uyashpa, shuj fotota ricushpa, imagutapash mutijishpa, tamia punllacunata, indi punllacunata yarishpami, cungashcapi cutin llaquilla sintirin. Viudocunapa, viudacunapaca paicunalla imatapash rurai callarinaca shinllimi can. Cungashcapimi Jesús Huañushcata Yarina tandanajuimanbash, jatun tandanajuicunamanbash paicunalla rina can. Shuj viudo huauquiguca ninmi: “Cazarashca punlla pactamujpi, ñuca huarmigu illaj cashpaca, ninandami llaquirijusha yarcanimi. Chai punlla llaquirijushpapash, ama ñucalla cachunmi, tauca huauquipanicunaca ñucapa ashtahuan ali amigocunata invitashpa shuj uchilla fiestaguta rurarca” ninmi.

19 Llaquilla cajcunataca shuj punllacunapashmi ayudana capanchi. Junia shuti paniguca ninmi: “Shuj punllacunapash, turiñañacuna cumbajpi, ayudajpica alipachami sintiririn” nishpa. Llaqui apashcacuna ama llaquirinajuchun, ama paicunalla sintirinajuchun paicunapa llaquicunata na anchuchi ushashpapash, alillata sintirichunga ayudaita ushanchimi (1 Juan 3:18). Gaby paniguca ninmi: “Ancianocuna ñucata juyashpa, llaqui punllacunapi ayudashcamandaca ashtacatami Jehová Diosta agradicipani. Paicunaca, Jehová Diosca quiquinda juyanmi nishpami ayudahuan carca” nishpa.

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

w23.03 31 párr. 18

‘Tucui gentecuna ñucapa discipulocuna cashcatami yachanga’

18 Huaquinbica ñucanchita nali sintichishca huauquihuan o paniguhuan, parlanapachami cani nishpami pensaita ushanchi. Pero paihuan nara parlashpallatami cashna pensarita ushapanchi: “Imamandapacha shina pasashcataca ¿tucui tucuitachu intindini?” (Prov. 18:13). “¿Ñucata llaquichingapapachachu shina rurarca?” (Ecl. 7:20). “¿Ñucapashchu imahorapash chashna rurashcani?” (Ecl. 7:21, 22). “Huauquihuan o paniguhuan parlashpaca, chai problemaca ¿ashtahuanlla miranga?” (Proverbios 26:20​ta liipangui). Cashna tapuicunapi pensarishpami juyaita ricuchina y problemacunata cungana cashcata cuenta japipashun.

20-26 DE OCTUBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA ECLESIASTÉS 9, 10

Problemacunata charishpapash ¿imatata yaipi charina capanchi?

w13 1/8 17 párrs. 20, 21

Jehová Diostaca ama culirashunchichu

20 Pi culpata charishcatami intindina canchi. Ñucanchicuna culpata charishpaca reconocinami canchi (Gál. 6:7). Ñucanchipa culpacunamanda Taita Diosta culpanaca nimamanda nalichu can. Pensaripashunchi. Quichiji curvapi cashpa carrota maipash cachun manejajuimanda chocarishpaca ¿carrota ruradortachu culpanchiman? Jehová Diosca ñucanchillata alita o nalita ruranata agllachunmi munan. Shinallata, ali ñanda agllachunga ashtaca ali consejocunatami Bibliapi cushca. Shinaca, ñucanchicunallata pandarishpa ¿Jehová Diosta culpanaca alichu canman?

21 Shinapash na ñucanchipa culpamandallachu llaquicunataca charishcanchi. Huaquinbica ‘ima punlla, ima tucunata’ na yachaimandami llaquicunapi urmashcanchi (Ecl. 9:11). Ashtahuanbachaca Diablopa culpamandami llaquicunata charinchi (1 Juan 5:19; Apoc. 12:9). Ama cungapashunchichu, Diablomi ñucanchi contra can. Jehová Diosca ñucanchita ayudangapami munan (1 Ped. 5:8.)

w19.09 5 párr. 10

Jehová Diosca humildecuna cachunmi munan

10 Ñucanchi causaipi imapash nalishnalla ricurijpipash humilde canami chaicunata cungachun ayudanga. Chaimi rey Salomonga nirca: ‘Sirvijcunaca caballopi tiarishpa purinajujta, mandajcunaca sirvijcunashna chaquilla purinajujtami ricurcani’ nishpa (Ecl. 10:7). Huaquingunaca jaicatami imagutapash yachajunlla. Cutin huaquingunaca na jaicata yachajuita ushanllu. Shinapash na jaicata yachajujcunatarami ashtahuanbacha alicachishpa gentecunaca ricun. Shinapash rey Salomonga nircami, llaquicunata ñucanchi causaipi aguantashpa catinami ashtahuanbacha ali can. Cutin llaquicunapira yapata preocuparijunaca na alichu can nishpa (Ecl. 6:9). Ñucanchi causaipi ima llaquicunata charishpa o na charishpapash humilde canaca minishtirishcapachami can.

w11 15/10 8 párrs. 1, 2

Ñucanchi agllashca diversiongunaca ¿alichu can?

BIBLIAPA tauca textocunapi nishca shinaca, Taita Diosca ñucanchicuna causaimandalla causachunga na munanllu. Sino cushijushpa causachunmi munan. Por ejemplo, Salmo 104:14, 15​pica ninmi, Taita Diosmi “cai alpapi micunataca llujchin. Gentecunapa shungupi cushichij vinotapash, ñavita punchayachij aceitetapash, runa micushpa causana micunatapashmi llujchin” ninmi. Taita Diosca ñucanchicuna micuchunmi granogucunata fucuchin, aceiteguta y vinotapash caran. Vinoca saludpa ali cashca jahuapash ‘gentecunapa shungutapashmi cushichin’ (Ecl. 9:7; 10:19). Shinaca Jehová Diosca gentecuna cushilla causachunmi munan. Chaimi ñucanchitaca ‘cushichin’ (Hech. 14:16, 17)

2 Shinaca, divertirishpa samangapaj huaquinbi asha tiempoguta separashpaca, Jehová Diosta sirvijcunaca na mal sintirinachu can. Por ejemplo, ‘alasyu animalgucunata ricungapaj’ shinallata ‘lirio sisagucunata pambapi viñashcata ricungapaj’ tiempota llujchinaca alimi can. Porque shinami gentecunaca fuerzata japin y paicunallatapash ali sintirin (Mat. 6:26, 28; Sal. 8:3, 4). Cushilla y sano causanaca ‘Taita Dios cushca’ regalomi can (Ecl. 3:12, 13). Jehová Diosca ñucanchicuna imagutapash rurachunmi asha tiempogutapash ñucanchimanga carashca. Chaimandami libre cashca tiempopica Taita Dios gushtashca cosascunata rurana capanchi.

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

it-S “Chismecuna, llullacuna” párrs. 4, 8

“Chismecuna, llullacuna”

Chismecunata ruranaca llullacunaman, cuentocunamanmi apan. Chaimi Eclesiastés 10:12-14​pica cashna nin: “Shinlli shungu runa rimashca shimicunaca, paitallatami llaquipi churan. Paipaj shimihuan rimai callarishcallatami, shinlli shungu cajtaca ricuchin. Tucuchingapacarin musparishpa, ninan nalicunata rimashpami tucuchin. Jipa punllacuna ima tucunataca, pipash na yachajpitami, shinlli shungu runaca ninanda rimajunlla” nircami.

Chismecunaca llullaman tigran o cuentopashmi tucun. Shinallata shujcunamanda llullashpa imacunatapash ninaca jatun nalimi can. Llullacunata nimandami culiraricunaima tiaita ushan. Shujcunata llaquichina yuyaihuan o na chai yuyaihuan llullacunata nishpapash, chaita rurashpaca Taita Diospa ñaupapimi nali ricuriringa. Porque Bibliapica, “huauqui puratallata fiñanajuipi churajtapashmi” Taita Diosca ninanda millanayachin ninmi (Pr 6:16-19). Griego shimipi “llullador” o “juchachij” ningapaca di·á·bo·los ninmi. Chai shimitallatami Bibliapica Satanás Diablomanda parlangapaca utilizan. Diablomi tucuicunata yali Taita Diosmandaca llullacunata nishca (Jn 8:44; Apoc 12:9, 10; Gé 3:2-5). Diablotaca llullapa taita nishpami rijsin. Porque paimi llullanataca callarichirca.

27 DE OCTUBRE A 2 DE NOVIEMBRE

BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA ECLESIASTÉS 11, 12

Cushilla y sano cangapami esforzarina capangui

g-S 3/15 13 párrs. 6, 7

Indipash y aire puropash jambigu cuentami can

Indica microbiocunamanda limpio cachunbashmi ayudan. Científico cosascunamanda parlaj Journal of Hospital Infection shuti publicacionga “airepi tiaj mayoría microbiocunami indipa calortaca na aguantanllu” nin.

Chai natural jambigucunamanda beneficiaringapaca ¿imatata rurai ushapangui? Indipi ashaguta cunungapaj y limpio aireguta respirangapami canllaman llujshina capangui. Chaita ruranaca ninandami ayudanga.

w23.02 21 párrs. 6, 7

Jehová Dios carashca causaita cuidapashunchi

6 Bibliaca ñucanchi saludta cuidanamanda o imacunatalla micunamanda parlaj libroca na canllu. Shinapash Jehová Dios caicunamanda imata pensajtami ricuchin. Por ejemplo, “cambaj cuerpohuan ima nalita ruranamandapash anchuringui” nishpami consejan (Ecl. 11:10). Bibliapica yapata micuna, yapa tragota ufiana nalipacha cashcatami ricuchin. Chaicunata rurashpaca huañuitapashmi huañuita ushanchiman (Prov. 23:20). Shinaca imata micunata, mashnata micunata decidijujpi Jehová Diosca ñucanchicuna controlarichunmi munan (1 Cor. 6:12; 9:25).

7 Ali decisiongunata agllashpami Jehová Dios causaita carashcamanda agradicishcata ricuchipanchi. Chaipaca imata ruragrijushpapash aligutami pensarina capanchi (Sal. 119:99, 100; Proverbios 2:11​ta liipangui). Por ejemplo, micunamanda parlashpaca huaquinbica ima micunatapash ninandami gushtapanchi. Shinapash huaquinbica ñucanchipa saludmanda na micui ushana cashpaca aligutami pensarina capanchi. Ali saludta charingapaca puñuitapash suficiente tiempoguta puñuna, ejerciciotapash siempre rurana, ñucanchi cuerpotapash limpio charingapaj esforzarina, ñucanchi huasigutapash limpio charinami minishtirin.

w24.09 2 párrs. 2, 3

‘Taita Diospa shimitami pactachina capanchi’

2 Jehová Diosta sirvijcunaca Bibliata cada punlla liimanda, Bibliapi yachajushcata ñucanchi causaipi pactachishpa causaimandami cushilla causapanchi (Santiago 1:22-25​ta liipangui).

3 Taita Diospa shimita pactachishpaca’ ¿imashinata beneficiaripanchi? Jehová Diospa ñaupapi ali ricurita yachashpaca cushillami sintiripanchi (Ecl. 12:13). Shinallata Bibliapa consejocunata ñucanchi causaipi pactachishpaca, ñucanchi familiahuan ali llevarichun y congregacionmanda huauquipanicunahuan ali amigocuna cachunbashmi ayudanga. Shinaca Bibliapa consejocunata pactachina ali cashcataca quiquinllatami cuenta japipashcangui. Jehová Diosta na cazuj gentecuna charishca llaquicunamandapashmi jarcaripashun. Rey Davidca Jehová Diospa mandashcacunamanda parlashpaca: “Chaicunata cazushpaca, alitapacha japinami tian” nircami (Sal. 19:7-11).

Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi

w18.05 8 párrs. 16-18

Na shaijushpa villachijtami Diosca juyan

16 Gentecuna na uyangapaj munajpipash villachishpa catijpica ¿imata pasanga? Paicunaca ñucanchicuna ali mudarishcata, ali portarijta, cushilla cajta o na cushilla cajtapashmi ricunajun (Eclesiastés 11:6, liingui). Ñucanchimanda panda yuyaicunata charishpapash ñucanchicuna ali portarijta ricushpaca tiempohuanga cambiangami. Callari parrafopi parlashca cusahuarmihuan ima pasashcata ricupashunchi.

17 Sergio huauquica ninmi: “Ashata nali sintirimandami bus paradapi villachingapaca na llujshircanchi. Bus paradapi cutin villachigrijpica chai pushtuta yalij gentecunaca nircami, na ricurin yashpami llaquirinajurcanchi” nishpa. Olinda panigupash ninmi: “Chofercunapash saludashpandimi yalin carca. Huaquingunaca ‘alipachami ruranajunguichi’ ninmi carca. Revistacunatapashmi mañan carca” nishpa. Shuj viajeca bus paradapi ishcandi villachinajujpimi shuj runagu quimirimushpaca pagui nishpa sisagucunata cararca.

18 Bibliapica ninmi: “Na samashpa tarpunguilla” nishpa. Diospa Reinomanda villachishpaca muyuguta fucuchinshnami causanajushun. Shinallata ‘cai pachapi tiaj tucui llactacunapi causajcuna’ Diosta rijsichunmi ayudanajushun (Mat. 24:14). Na shaijushpa villachijcunatami Jehová Diosca juyan. Shinami Jehovapa ñaupajpi ali ricurishpa cushilla sintirishun.

    Quichua Imbabura publicacionguna (1993-2026)
    Llujshingapaj
    Caipi yaicupai
    • Quichua (Imbabura)
    • Cai informacionda shujcunaman cachangapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • ¿Imashinata utilizana can?
    • Quiquinba datocunataca alimi cuidashun
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Caipi yaicupai
    Cai informacionda shujcunaman cachangapaj