RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w91 2/1 kapi 25-26
  • Ei Takaua, Kua Kite Au i te Pumaana Mou

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • Ei Takaua, Kua Kite Au i te Pumaana Mou
  • Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1991
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • Apiianga i te Tuatua Mou o te Puka Tapu
  • Orongaanga i te Kite Ou tei Kiteaia
  • Tutu Aereanga i Runga i te Mataara
  • Akamaroiroiia no te Autu Anga i te au Mataku
  • Akamaroiroiia e te Akameitakiia
  • Akatanoanga i te au Apainga
  • Pumaana Anga i te Oraanga Roa
  • Akatupuanga i te Akarongo na te Apii Pipiria i Initia
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2000
  • Akapumaana a Iehova ia Tatou i te au Timataanga Ravarai
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova (Tuanga Apii)—2017
  • Oronga i te Akapumaana Anga ki te Arongaee Taitaia Ra
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2003
  • Te Utuutuanga e Varu Tamariki i Roto i ta Iehova Au Arataa e Akaaoanga ia e te Rekareka Katoa
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2006
Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1991
w91 2/1 kapi 25-26

Ei Takaua, Kua Kite Au i te Pumaana Mou

Akakiteia e Lily Arthur

Te aere ra tetai orometua mapu o te au Kite o Iehova mei tera are i tera are i roto i tetai tuanga o Ootacamund, i Initia. I tau ki te akono anga kare te au vaine e akatuera ana i te ngutupa ki teia tu tangata ke. I muri ake i tetai nga mea ora, roiroi e te akamaroiroi koreia, kua oki atu aia ki te kainga. Inara kua akamutu aia, te manakoanga e ka inangaro aia i te aere ki tera mai are. E tamanako ana i tei tupu, mei tei akatutuia mai e te vaine tei akatuera mai i te ngutupa kiaia.

MA TAKU pepe tamaine e rua marama i roto i toku nga rima e taku tamaiti e 22 marama i te pae iaku, kua akatuera viviki au i te ngutupa e kua kite i tetai tangata ke e tu ra ki reira. I te po i mua atu kua manako taitaia pakari tikai au. Te kimianga i tetai akapumaana anga kua pure au: “E te Metua i te Rangi, e akapumaana mai koe iaku na roto i taau Tuatua ine.” I toku poitirere, kua akamarama mai te tangata ke kiaku: “Te apai mai nei au i tetai tuatua pumaana e te manakonakoanga mei te Tuatua na te Atua.” Kua manako au e, e peroveta aia tei tukuia mai e te Atua. Inara eaa te tu o te turanga tei akakeu i taku pure no tetai tauturu?

Apiianga i te Tuatua Mou o te Puka Tapu

Kua anauia au i te 1922 i roto i te vira o Gudalur i roto i te au Maunga manea o Nilgiri i te Opunga Ra o Initia. Kua mate toku metua vaine i te toru o toku mataiti. I muri mai, kua akaipoipo akaou a Papa, e orometua Porotetani aia. I te kite anga au i te tuatua, kua apii toku Papa iaku e toku au tungane e te au teina i te pure. I te a mataiti, i te au ra katoatoa ia Papa e noo ra i tona kainga kai te tatauanga i te Puka Tapu, tei runga au i te taua e tatau ra i taku uaorai Puka Tapu.

I toku maata anga mai kua riro mai au ei puapii. I reira, te tae anga au ki te 21, kua akanoo toku papa i toku akaipoipoanga. Kua akameitakiia au e taku tane ma tetai tamaiti, ko Sunder e i muri mai tetai tamaine, ko Rathna. Inara i te taime i anauiaʼi a Rathna kua makiia taku tane, e kare i roa ana i muri mai kua mate aia. Kua riro viviki mai au ei takaua i te 24 mataiti, ma te apainga ki nga tamariki e rua.

I muri ake i te reira kua pati au ki te Atua kia akapumaana mai iaku mei tana Tuatua, e i tera mai ra i aere mai ei te orometua tavini o te au Kite o Iehova. Kua pati au iaia ki roto e kua ariki i te puka “Let God Be True” (Kia Kiteaia e te Tika ra te Atua). I te reira po iaku e tatau ra i te reira kua kite ua au i te ingoa o Iehova, e mea tuke tikai te reira kiaku. I muri ake kua oki mai te orometua tavini e kua akaari mai i te ingoa o te Atua i roto i te Puka Tapu.

Kare i roa ana kua kite mai au e kare te au apiianga mei te Toru Tai e te ai hell i roto i te Puka Tapu. Kua tupu mai te pumaana e te manakonakoanga i toku kiteanga e i raro ake i to te Atua Patireia ka riro mai te enua ei parataito e ka oki akaou mai te aronga akaperepereia tei mate ra i roto i te tuakaouanga. Te mea puapinga rava atu, kua kite mai au te inangaro i te Atua mou, ko Iehova, tei akarongo mai i taku pure e kua tauturu mai iaku.

Orongaanga i te Kite Ou tei Kiteaia

Kua akamata au i te manako e mei teaa toku kore anga i te tatau i te au irava tei roto to te Atua ingoa. E eaa au i kore ei i kite i roto i taku uaorai tatauanga i te Puka Tapu i te manakonakoanga papu o te oraanga mutu kore ki roto i tetai enua parataito? Te apii ra au i roto i tetai apii tei akaaereia e te aronga evangeria o te Porotetani, no reira kua akaari au i te au irava Puka Tapu ki te manitia o te apii. (Exodo 6:3; Salamo 37:29; 83:18; Isaia 11:6-9; Apokalupo 21:3, 4) Kua taiku atu au e penei kua akangaropoina matou i te reira. Inara i toku poitirere kare rava aia i mareka ana i te reira.

I reira kua tata au ki te puapii maata te noo ra i roto i tetai atu oire, te papaanga i teia au irava Puka Tapu. Kua pati au i tetai tuatau no te tuatua kiaia. Kua pau mai aia e ka uriuri tona papa i te au mea kiaku, ko tetai orometua tei rongoia no Peritane mai. Te tuakana o te puapii maata e epitikopo maata aia.

Kua akapapa au i te au mea e te au tuatua tapu e kua apai au i taku puka “Let God Be True” e taku tamariki ki tera mai oire. Ma te tu oraora kua akamarama au e koai a Iehova, e kare e Toru Tai, e tetai atu au mea taku i mou mai. Kua akarongo no tetai tuatau poto inara kare i tuatua ana i tetai tuatua. I reira kua tuatua te orometua no Peritane mai: “Ka pure au noou.” E oti kua pure aia noku e kua tono iaku kia aere.

Tutu Aereanga i Runga i te Mataara

I tetai ra kua pati mai te orometua tavini o te au Kite o Iehova kia tutu aere i runga i te mataara ma te au makatini Punanga Tiaki Anga e te Awake! (E Ara!) Kua akakite au e kare rava e rauka iaku i te rave i te reira. I Initia, ka manako kino te au tangata i tetai vaine te ka tu i runga i te mataara me kore te aere ra mei tera are ki tera are. Ka apai mai te reira i te akakino anga ki runga i te tu o te vaine pera katoa ki runga i te kopu tangata. I te mea e kua akangateitei oonu tikai au i toku papa, kare au i inangaro i te apai mai i te akakino anga ki runga iaia.

Inara kua akaari mai te orometua tavini i tetai irava Puka Tapu te tuatua ra: “E taku tamaiti, kia pakari, e akarekareka i toku ngakau, kia rauka iaku i te pau atu kiaia tei akakino mai iaku nei.” (Maseli 27:11, King James Version) Kua tuatua aia: “Te akarekareka ra koe i te ngakau o Iehova na te akaarianga i te ngai tangata e tei tona tua koe e tona Patireia.” No toku anoano maata tikai i te akarekareka i to Iehova ngakau, kua apai au i te kete makatini e kua aere atu ma ia katoa ki te angaanga tutu aere i runga i te mataara. I teianei, kare rava e rauka iaku i te akamanako e akapeea au i te rave i te reira. I te 1946 te reira, mei te a marama i muri ake i toku araveiia anga.

Akamaroiroiia no te Autu Anga i te au Mataku

I te 1947, kua ariki au i tetai angaanga apiipii i vao ia Madras, i te tua Itinga Ra i te pae tai o Initia, e kua neke atu au ki reira e te tamariki. E aravei putuputu ana tetai pupu meangiti ua e varu au Kite o Iehova ki roto i te oire. Kia tae atu ki te au uipaanga, e aaere ana matou no tetai 16 maire. I Initia kare te au vaine anake ua e aaere maata ana. Kua irinaki ratou ki runga i te au tane i te apai ia ratou. Kare au i kite e akapeea i te aere ki te paati, e akapeea i te pati no tetai tiketi, e akapeea i te eke mei tetai paati e te vaira atura. Kua manako au i te tavini ia Iehova, inara akapeea? No reira kua pure au: “E te Atua ko Iehova, kare e rauka iaku i te ora ua atu ma te kore e tavini ia koe. Inara ei vaine Initia ngata rava iaku i te aere mei tera are i tera are.”

Kua manakonako au e kua tuku a Iehova iaku kia mate kia akameangiti mai i teia putoto anga. Inara, kua manako au i te tatau i tetai mea mei te Puka Tapu. Kua akatuera atu au ki te puka o Ieremia, te ngai e tuatua ra: “Aua koe e karanga e, E tamaiti ua au: e aere ra koe ia ratou katoa e tonokia koe e au ra; e ko te au mea katoa taku e akaue kia koe ra, ko taau ïa e tuatua. Auraka e mataku i to ratou mata: ei vaitata katoao au ia koe ei akaora, ia koe, te tuatua mairā Iehova.”​—Ieremia 1:7, 8.

Kua manako au e te tuatua tikai maira Iehova kiaku. No reira kua aere atu au ki taku matini tui kakau ma te mataku kore e kua tui i taku kete no te apai i taku makatini. I muri ake i tetai pure akatenga, kua aere au ko au anake ua mei tera are i tera are, kua tua i taku au puka pouroa, e kua akamata i tetai apii Puka Tapu i te reira ra. Kua papu iaku i reira kia oronga i te ngai mua i toku oraanga kia Iehova e te tuku i toku irinakianga katoa e te papu ki roto iaia. Kua riro mai te angaanga tutu aere i te ngai tangata ei tuanga tamou i toku oraanga noatu te akakino anga. Noatu te tu patoi, kua riro taku angaanga ei akakeu anga ririnui ki etai pae.

Kua akatutuia teia i te aere anga maua ko taku tamaine mei tera i tera are i Madras i te au mataiti i muri mai. Kua tuatua tetai tangata Initu meitaki, e akava no te Akavaanga Maata, te akatarevake anga i toku mataiti: “Kua kite ana au i teia au makatini i mua ake ka anauiaʼi koe! E toru ngauru mataiti i topa akenei e tu putuputu ua ana rai tetai vaine i Mataara Maunga no te oronga kia ratou.” Kua inangaro aia i tetai kia tutakiia na mua ake.

I tetai akaou are kua pati mai tetai opita Initu Paramani e opita, tei akaangaroi mai, ia maua ki roto e kua tuatua: “E manganui, te au mataiti i topa akenei e oronga ua mai ana rai tetai vaine i Te Punanga Tiaki Anga i runga i te Mataara Maunga. Ka apai au i taau e oronga maira kiaku no te akamaara anga iaia.” Kua katakata au no te mea kua kite au e ko au te vaine ta raua ravarai e tuatua ra.

Akamaroiroiia e te Akameitakiia

Ia Okotopa 1947 kua akatutu au i toku akatapuanga kia Iehova na roto i te papetitoanga ki roto i te vai. I te reira taime ko au ua te vaine e au Kite te tuatua ra i te reo Tamiri i te katoa anga o te enua inara e anere ua atu te au vaine Tamiri akono meitaki i reira i teianei, e au Kite maroiroi o Iehova.

I muri ake i toku papetito angaia, kua akamata te tu patoi mei te au tua katoatoa. Kua tata mai toku tungane: “Kua takai atu koe ki mua pouroa i te au tu mako e te ngateitei.” Pera katoa kua tupu te tu patoi i roto i te apii te ngai e angaanga ra au e te ngai tangata. Inara kua piri vaitata maata atu au kia Iehova na te pure akatenga anga e te putuputu. Me ara mai au i te roa anga o te po, ka tutungi viviki au i te mori karatini no te apii.

Iaku e akamaroiroiia ra, tei roto i tetai turanga meitaki no te akapumaana e te tauturu i tetai pae. Kua tu ketaketa tetai vaine Initu taku i apii ana ki te akamorianga a Iehova. I tona mate anga, kua tuatua tetai vaine i roto i te ngutuare tangata e: “Na tona tu akono e te akaaka ki te Atua tana i iki no te akamori e tae ua atu ki te openga i akatupu ia matou kia mataora tikai.”

Tetai akaou vaine taku i apii ana kare rava aia e katakataka ana. Ka akaari ua mai rai tona tutu mata i te akaraanga taitaia e te maromaroa. Inara i muri ake i te apiianga iaia no runga ia Iehova, kua akamaroiroi au iaia kia pure kiaia, i te mea te kite maira aia i to tatou au manamanata e te manako maira ia tatou. I tera mai epetoma kua manea tikai tona tutu mata. Ko te taime mua te reira toku kite anga iaia i te katakata anga. “I pure ana au kia Iehova,” i tuatua mai ei aia, “e e au tikai toku manako e te ngakau.” Kua akatapu aia i tona oraanga kia Iehova e te noo ra ma te akono meitaki noatu te au tu ngata.

Akatanoanga i te au Apainga

Ma te nga tamariki mea rikiriki e rua no te akono, kua manako au e kare toku anoano no te tavini ia Iehova ei painia tamou e tau. Inara kua tuera mai tetai mataara no te angaanga noku te anoanoia anga tetai tangata no te uri i te au puka Puka Tapu ki roto i te reo Tamiri. Ma to Iehova tauturu kua rauka iaku i te akono i te reira angaanga e i te reira taime rai te angaanga anga ei puapii, e te akono i te tamariki, te rave i te angaanga o te kainga, te aere ki te au uipaanga, e te piri atu ki te angaanga tutu aere. I te openga, te maata anga mai te tamariki, kua riro mai au ei painia takake, e akameitakianga teia taku i rekareka ana no tetai 33 mataiti i topa akenei.

Mei te meangiti anga mai a Sunder raua ko Rathna, kua tauta au i te tuatua kia raua i te aroa no Iehova e te anoano kia tuku ua rai i tona au inangaro na mua i roto i to raua au tu oraanga pouroa. Kua kite raua e te tangata mua ta raua ka tuatua me ara ake raua ko Iehova, e koia te mea openga ta raua ka tuatua i mua ake ka moe ei. E kua kite raua e auraka te au akapapa anga no te au uipaanga Kerititiano e te angaanga tutu aere e akangaropoinaia no te angaanga apii. Koi akamaroiroi ei au ia raua kia rave i to raua tu mako tikai i ta raua angaanga apii, kare rava au i maro ana ia raua kia rauka tetai maka teitei, te matakuanga e ka akariro raua i te reira e ko te mea puapinga rava atu i roto i to raua oraanga.

I muri ake i to raua papetitoia anga, kua taangaanga raua i te au tuatau orote mei te apii no te painia. Kua akamaroiroi au ia Rathna kia kore e mataku, kia kore e akama mei iaku rai. I muri ake i te akamutu anga i tana apii teitei e te akamatauanga i te pae o te kimi puapinga, kua akamata aia i te painia, e i muri ake kua riro mai ei painia takake. Kare i roa ana kua akaipoipo aia i tetai akaaere tutaka, ko Richard Gabriel, te tavini ra i teianei ei akaaere Kumiti Manga no te Totaiete Punanga Tiaki Anga i Initia. Te angaanga tamou ra raua e ta raua tamaine ko Abigail, i ko i te manga i Initia, e ta raua tamaiti meangiti ko Andrew, e tangata akakitekite i te tuatua meitaki.

Inara i te 18 mataiti, kua ati taku ngakau, i te akamutu anga a Sunder i te taokotai mai ki te au Kite o Iehova. Kua riro te au mataiti i muri mai ei mamae anga kiaku. Kua tamou ua atu rai au i te pati kia Iehova kia akakore i te au ngai tei poka iaku i te rave i te apii anga iaia e kia manako meitaki akaou a Sunder e penei kia oki mai. Inara kare i roa ana kua ngaro toku au manakonakoanga katoatoa. I tetai ra e 13 mataiti i muri mai kua aere mai aia i te akakite mai kiaku: “E Mama, auraka e manamanata, ka meitaki ua au.”

I muri ake i te reira, kua rave a Sunder i te au tauta anga takake kia pakari mai aia i te pae vaerua. Kua tere aia ki mua e tae rava atu ki te taime i orongaiaʼi te akaaere anga i tetai putuputuanga a te au Kite o Iehova. I muri mai kua akamutu aia i tana ngai angaanga meitaki kia riro mai aia ei painia. I teianei te tavini kapiti ra aia e tana vaine ko Esther i roto i teia angaanga i Bangalore i te tua tonga o Initia.

Pumaana Anga i te Oraanga Roa

E akameitaki putuputu ua ana rai au ia Iehova no tei tuku ua iaku kia na roto i te au tamamae anga e te au tu ngata i te mataiti i aereia mai. Ma te kore teia au kiteanga kare rava e rauka iaku teia akameitakianga puapinga maata o te tamata anga i to Iehova meitaki, tona tu aroa takinga meitaki, e tona au tu akono e te aroa. (Iakobo 5:11) E mea maana tikai te ngakau i te tatau i te Puka Tapu no runga i ta Iehova akono anga mai e te manako anga mai i ‘te matiroeroe, e te vaine takaua ra.’ (Deuteronomi 24:19-21) Inara kare teia e aiteia ki te pumaana anga e te rekareka o te kite anga tikai i tana akono anga mai e te manako anga mai.

Kua apii au i te tuku i toku irinaki katoa tikai e te akapapu anga kia Iehova, kare e irinaki ki runga i toku uaorai kite marama, inara i toku ra au arataa katoatoa kia kite au iaia. (Salamo 43:5; Maseli 3:5, 6) Ei mapu takaua, kua pure au ki te Atua no te akapumaana anga mei tana Tuatua. I teianei i te 68 mataiti, ka rauka tikai iaku i te tuatua e i te marama anga i te Puka Tapu e te taangaanga anga i te au ako, kua kiteaia e au te pumaana maata rava atu.

[Tutu i te kapi 26]

Ko Lily Arthur ma te au mema o tona ngutuare tangata

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke