Tetai Utuutu Anga Kerititiano Kare i te Mea Matauia

AKAKITEIA E BLOSSOM BRANDT

Kua tupu tetai topa anga kiona i San Antonio, i Texas, ia Tianuare 17, 1923, te ra i anauiaʼi au. E anu a vao, inara kua arikiia mai au ki roto i nga rima maana o nga metua Kerititiano aroa ra, ko Judge e Helen Norris. Mei taku i maara ra, pouroa te au mea ta toku nga metua i rave kua akatumuia te reira ki runga i ta raua akamori anga i te Atua ko Iehova.

I TE 1910 i to Mama varu mataiti anga, kua neke tona nga metua mei te pae ia Pittsburg, Pennsylvania, ki tetai pama i vao ake ia Alvin, i Texas. I reira kua rekareka ratou i te apii i te au tuatua mou Puka Tapu mei tetai tangata tupu. Kua akapou a Mama i te toenga o tona oraanga te kimianga i te au tangata tei inangaro i te manakonakoanga o te Patireia. Kua papetitoia aia i te 1912 i muri ake te neke anga te ngutuare tangata ki Houston, i Texas.

Kua aravei mua a Mama e tona nga metua ia Charles T. Russell, te peretiteni mua o te Totaiete Punanga Tiaki Puka Tapu e te Pepa Akonoanga, i tona atoro anga mai i ta ratou putuputuanga i Houston. I te maata anga o te taime kua akono te ngutuare tangata i te au komono tutaka o te Totaiete ki to ratou kainga, tei kapikiia i te reira taime ko te au orometua. I nga mea mataiti i muri mai, kua neke a Mama ma tona nga metua ki Chicago, i Illinois, e ka atoro katoa mai te Taeake ko Russell i te putuputuanga i reira.

I te 1918, kua tu a Mama-ruau i te maki vuru Paniora e no tona erata paruparu, kua tuatua te au taote e kia noo aia ki roto i tetai ngai reva maana. Mei te mea e te angaanga ra a Papa-ruau na te kamupani rerue Pullman, i te 1919 kua rauka mai iaia tetai neke anga ki Texas. I reira, i San Antonio, kua aravei a Mama i tetai mema maroiroi o te putuputuanga ko Judge Norris. Kua inangaro roa raua ia raua i te reira taime, e kare i roa ana kua akaipoipo raua, e kua riro mai a Judge ei papa noku.

Apii a Papa i te Tuatua Mou Puka Tapu

Kua orongaia teia ingoa tuke ua ake rai kia Judge (Akavanui) i tona anau angaia mai. I te kite mua anga tona papa iaia, kua karanga aia e: “Tena pepe mei te akavanui rai te rangimarie tona akara anga,” e riro akera te reira ei ingoa nona. I te 1917, i te 16 mataiti anga a Papa, kua orongaia kiaia te au aenga pepa Where Are the Dead? e te What Is the Soul? tei neneiia e te Totaiete Punanga Tiaki Puka Tapu e te Pepa Akonoanga. Kua mate to Papa metua tane e rua mataiti i mua atu ana, e kua oronga mai te au pepa akonoanga i te au pauanga tana i kimi ana no runga i te turanga o te aronga tei mate. I muri ua ake kua akamata aia i te aere ki te au uipaanga a te Aronga Apiipii Puka Tapu, tei kiteaia te Au Kite o Iehova i te reira taime.

Kua inangaro viviki ua a Papa i te piri ki roto i te au angaanga putuputuanga. Kua rauka mai tana ngai no te tutu aere, e i muri ake i te apii ka aere aia ki reira na runga i te patikara takatakai no te tua i te au pepa akonoanga. Kua reka tikai aia i te tua i te manakonako anga o te Patireia, e ia Mati 24, 1918, kua akatutu aia i tona akatapu anga kia Iehova na te papetito anga ki te vai.

I tera mai mataiti i to Mama neke anga ki San Antonio, kua viviki a Papa i te reka i tana i karanga ra ko “te kata manea rava atu e te nga mata auika rava atu” tana i kite ana. Kare i roa kua akakite raua e ka inangaro raua i te akaipoipo, inara e ngata iaia i te akakeu i to Mama nga metua. Inara, ia Aperira 15, 1921, kua raveia te akaipoipo anga. E aiteite anake to raua akakoroanga koia ko te angaanga orometua tamou.

Akamata Vave Anga i te Angaanga Orometua

Ia Mama raua ko Papa e orooro aere ra i te parani no te aere ki te uruoaanga i Cedar Point, i Ohio, i te 1922, kua kite mai raua e kua nui a Mama iaku. I muri poto ua ake i toku anau angaia mai, e 22 o Papa mataiti i te reira taime, kua akataoongaia aia ei akatere tavini no te putuputuanga. Tera te aite anga ka rave aia i te au akanoonoo anga tutu aere katoatoa. I roto anake i nga mea epetoma, kua apai a Mama iaku ki runga i te angaanga tutu aere. Ko te tika, kua reka katoa toku nga metua ruau i te apai iaku ki te angaanga tutu aere ma raua ra.

I toku rua mataiti anga, kua neke toku nga metua ki Dallas, i Texas, e kua akamata raua i te angaanga orometua tamou ei nga painia e toru mataiti i muri mai. I te po kua moe raua ki runga i tetai roi i te pae mataara e kua tuku iaku ki roto i te motoka i runga i te noo anga o muri. E tikai, kua manako au e e angaanga reka tikai teia, inara kare i roa kua kitea mai e kare raua i papa meitaki ake no te oraanga painia. No reira kua akamata a Papa i tetai pitiniti. Kare i roa, kua akatu aia i tetai terera meangiti te akapapa anga no te akamata akaou i te painia.

I mua ake ka akamataʼi au i te aere apii, kua apii a Mama iaku kia tatau e te tata, e kua kite au i te kapiti anga numero mei te tai ki te a. Kua riro ua rai tona akakoro anga ki runga i te tauturu anga iaku kia apii. Ka akatu aia iaku ki runga i tetai noo anga i te pae iaia e raukaʼi iaku i te tamaro i te au kapu iaia e tama ra ia ratou e ka apii aia iaku kia tamou ngakau i te au irava e te imene i te au imene Patireia, me kore te au imene akonoanga tei kapikiia e matou i te reira taime.

Tavinianga i te Atua ma Toku Nga Metua

I te 1931 kua aere pouroa matou ki te uruoaanga rekareka i Columbus, i Ohio, te ngai i raukaʼi ia matou te ingoa Au Kite o Iehova. Noatu e e varu rai oku mataiti, kua manako au e ko te ingoa manea rava ia taku i akarongo. I muri poto ake i to matou oki anga ki te kainga, kua ka ta Papa pitiniti i te ai, e kua apai a Papa raua ko Mama i teia ei “anoono no te Atu” e kua akamata atura raua i te painia akaou. No reira, na te akamata anga i te tuatau akaau o te 1932, kua rekareka matou i te au mataiti e manganui i roto i te angaanga orometua tamou.

Kua painia toku nga metua i Texas rotopu no te noo i te pae i to Mama nga metua, te noo ra rai i San Antonio. I te nekeanga mei tetai tuku anga angaanga ki tetai tuku anga angaanga tera te aite anga kua taui putuputu taku au apii. I tetai au taime ka tuatua te au taeake manako kore e, “Eaa kotou ka kore ei e noo ua i te ngai okotai kia rauka tetai kainga no tena tama,” mei te mea atura e kare au e akono meitakiia ana. Inara kua manako au i to matou oraanga ei mea reka e te tauturu ra au i toku Papa e te Mama i roto i ta raua angaanga orometua. Ko te tika tikai, te tereniia ra au e te akapapaia ra no te ka riro maira ei tu oraanga noku a muri ake.

No te au marama i aereia mai kua tamou ua rai au i te akakite kia Papa e Mama e ka inangaro au kia papetitoia au, e kua tuatua putuputu raua i teia kiaku. Kua inangaro raua i te akapapu me kua kite au e mei teaa tikai te tau e te pakari i taku tuku anga tuatua. Ia Titema 31, 1934, kua tae mai te ra no teia rave anga puapinga rava atu i toku oraanga. Inara i te po i mua ake, kua akapapu a Papa e kua aere ana au kia Iehova na roto i te pure. E oti kua rave aia i tetai mea manea. Kua taokotai mai aia ia matou katoatoa kia tuturi ki raro, e kua oronga aia i tetai pure. Kua akakite aia kia Iehova e e mataora tikai aia i te tuku anga tuatua a tana tamaine meangiti no te akatapu i tona oraanga Kiaia. Ka papu ia koe e, i roto i te au mataiti te ka aereia mai, kare rava e ngaropoina iaku te reira po!

Terenianga Mei Toku Nga Metua Ruau

I rotopu i te 1928 e te 1938, e maata toku taime i akapou no te atoroanga i toku nga metua ruau i San Antonio. Kua aiteite ua te au rave anga ma raua mei ta toku nga metua rai. I riro ana a Mama-ruau ei koropota, tei kapikiia te au painia i te reira taime, e oti kua riro mai aia ei painia no tetai tuatau poto. Kua akataoongaia a Papa-ruau ei painia ia Titema 1929, no reira kua riro ua rai te angaanga tutu aere ei angaanga matauia i te au ra.

Ka mou a Papa-ruau iaku ki roto i tona nga rima i te po e ka apii iaku i te au ingoa o te au etu. Ka tatau mai aia i te au pee tana i maara. Kua rave au i te au terepu e manganui ma ia na runga i te au rerue Pullman i tona angaanga anga na te mataara rerue. Koia ua rai tetai te ka rauka iaku i te aere atu me e manamanata toku; kua akapumaana aia iaku e kua orei i toku roimata. Inara, i toku papa angaia no te taringa turi e kua aere atura kiaia te kimianga i tetai akamaru anga, ka tuatua ngoie ua aia e (e au tuatua kare au i marama ana i te reira taime, inara kua taka meitaki to ratou tangi anga): “E maine, te mataara o tei tarevake ra e ngata tikai ia.”

Te Au Mataiti Takinokino Anga

I te 1939, kua akamata te Tamaki II o Teianei Ao, e kua mamae to Iehova iti tangata i te takinokino anga e te ta ua a te au pupu. I te tae anga ki te openga o te 1939, kua maki tikaiia a Mama e i te openga kua anoano aia i tetai vai, no reira kua oki atu matou ki San Antonio.

Ka akapupu mai te au tangata ia matou e rave ra i ta matou angaanga makatini i runga i te au mataara o San Antonio. Inara i te au epetoma takitai, ei ngutuare tangata, tei reira matou, i to matou kona okotai tei tukuia. E kite putuputu ana au ia ratou te apai anga ia Papa ki te opati o te akava.

Kua tauta a Papa i te rave ua atu i te painia noatu e kua anoanoia a Mama kia akamutu. Inara, kare i rauka iaia i te angaanga kia rava te moni mei te angaanga anga no tetai tuatau poto, no reira kua anoano katoaia aia kia akamutu. Kua akaoti au i te apii i te 1939, e kua aere katoa au i te angaanga.

Kua riro mai to papa ingoa ko Judge (Akavanui) ei mea puapinga i te reira au mataiti. Ei akaraanga, kua aere tetai pupu taeake i te tutu aere i roto i tetai taoni i apatokerau o San Antonio, e kua akamata te akaaere ture i te tuku ia ratou pouroa ki roto i te are auri. Kua tapeka aia e 35, kapiti katoa toku nga metua ruau. Kua tae te tuatua kia Papa, e kua akaoro mai aia ki reira. Kua aere atu aia ki roto i te opati o te akaaere ture e kua tuatua: “Ko Judge Norris au no San Antonio mai.”

“Ae, e te Akavanui Tane, eaa taku ka rave naau?” i ui ei te akaaere ture.

“Kua aere mai au i te akara no te apai i teia au tangata ki vao i te are auri,” i na Papa ei. No te reira kua tuku te akaaere ture ia ratou kia aere ma te kore e tutaki​—e kare e au uianga!

E reka ana a Papa i te tutu aere ki te au are opati i roto i te taoni, e kua reka tikai aia i te atoro i te au akavanui e te au roia. Ka akakite aia ki te tiaki i mua e: “Ko Judge Norris au, e kua aere mai au i te aravei ia Akavanui Mea-e-Mea.”

I reira, me aravei aia i te akavanui, ka tuatua ua rai aia e: “I teianei i mua ake ka tuatua ei au no runga i te akakoro anga o toku atoro anga, ka inangaro au i te akakite atu e e roa atu toku riro anga mai ei Judge ia koe. Kua pera ana au i toku oraanga katoa.” E ka akataka aia e akapeea i rauka mai ei tona ingoa. Kua akatupu atura teia i tetai akamata anga oaoa, e tatanu atura i te au piri anga meitaki e manganui ma te au akavanui i taua tuatau.

Rekareka Tikai i te Akatere Anga a Nga Metua

Tei roto au i taua tuatau ngata ei mapu ou, e kua kite au e e manganui to Papa raua ko Mama taime taitaia ia raua e akara ra e te manako ra e eaa taku ka rave atu. Mei ta te au tamariki katoatoa ka rave ra, e manganui te taime i toku timata anga ia Papa raua ko Mama, te patianga no te rave i tetai mea me kore te aere ki etai ngai te kite anga i mua atu ana e e kare te pau anga. I etai au taime kua tae te au roimata. Ko te tika ra, kua mii rai au naringa raua i karanga mai e: “E aere ra, e rave i taau i inangaro. Kare maua e manata atu.”

Te kiteanga e kare e rauka iaku i te akakeu ia raua kia taui i ta raua au turanga, kua oronga mai te reira i tetai manakoanga tinamou kiaku. Ko te tika, kua riro teia ei mea ngoie noku me akakite mai tetai atu au mapu ou i te tamataora anga tau kore no te mea ka rauka iaku i te tuatua e: “Kare toku papa e akatika iaku kia aere.” I toku 16 mataiti anga, kua akapapu a Papa e kia apii au i te akaoro e kia rauka mai taku raitini no te akaoro. Pera katoa, i teia taime kua oronga mai aia i tetai taviri naku no te are. Kua umere tikai au no tei irinaki aia iaku. Kua manako au iaku mei tetai tangata mamaata, e kua oronga mai te reira i tetai manako anga apainga e tetai anoano kia kore e takino i to raua tu irinaki.

I taua tuatau kare e maata ana te ako anga tei orongaia no runga i te akaipoipoanga, inara kua kite a Papa i te Puka Tapu e ta te reira e akakite ra no runga i te akaipoipoanga “kia tau ra i te Atu.” (1 Korinetia 7:39) Kua akataka meitaki mai aia e me apai mai au i tetai tamaiti o teianei ao ki te kainga, me kore te akara atu i tetai, ka manamanata maata tikai aia. Kua kite au e kua tano rai tana, no te mea kua kite ana au i te mataora e te tu taokotai i roto i to raua akaipoipo anga no te mea kua akaipoipo raua “i te Atu” ra.

I te 1941, i toku 18 anga mataiti, kua manako au e kua inangaro au i tetai mapu tane i roto i te putuputuanga. E painia aia te apii ra ei roia. Kua rekareka tikai au. I to maua akakite anga ki toku nga metua e ka inangaro maua i te akaipoipo, i te mea e kare raua i akatika me kore te akaari i te tu akamaroiroi kore, kua tuatua ngoie ua raua e: “Ka inangaro maua i te tuku okotai pati anga kia koe e Blossom. Te manako nei maua e e ou roa koe, e te inangaro nei maua i te pati kia koe kia tiaki okotai mataiti toe. Mei te mea e te inangaro tikai ra korua ia korua, kare te okotai mataiti e akatuke i te reira.”

E akameitaki tikai toku no tei akarongo au i te reira ako anga pakari. I roto i te mataiti, kua pakari mai au i tetai manga e kua akamata mai i te kite e kare tei teia mapu tane ra te au tu te ka akariro iaia ei tokorua meitaki no te akaipoipo. I te openga kua akaruke aia i te akaaerenga, e ora atura au i te ka tupu ra ei tumatetenga i toku oraanga. Mei teaa atura te reka i nga metua pakari tei tau ra ta raua akava anga kia irinakiia!

Akaipoipo Anga e te Angaanga Tutaka

I te tuatau paroro o te 1946, i muri ake i te akapou anga e ono mataiti painiaanga e te angaanga anga no tetai tuatau poto, kua aere mai tetai mapu tane manea rava atu taku i aravei ana ki roto i to matou Are Uipaanga Patireia. Kua tukuia a Gene Brandt ei tokorua no to matou tavini tutaka ko te peretereni, tei kapikiia te akaaere kotinga i te reira taime. E aiteite rai te inangaro i nga tua roaʼi e ia Aukute 5, 1947, kua akaipoipo maua.

I muri poto ua ake, kua akatuera a Papa raua ko Gene i tetai pitiniti akapapa anga numero. Inara kua akakite a Papa kia Gene e: “Te ra e tapu ei teia opati ia taua mei tetai uipaanga me kore tetai tuku anga angaanga tutaraatua, ka roka roa au i te ngutupa e ka pei i te taviri.” Kua akameitaki a Iehova i teia akaraanga pae vaerua, e kua oronga meitaki ua mai rai te opati no to matou anoano materia e kua tuku mai i te taime no te painia. E nga tangata pitiniti meitaki a Papa raua ko Gene, e ka rauka ngoie ua ia raua kia apinganui, inara kare rava teia i te akakoroanga no raua.

I te 1954, kua patiia a Gene ki roto i te angaanga kotinga, tera te aite anga e taui anga maata teia i to maua oraanga. Akapeea toku nga metua i te ariu anga mai? I konei akaou, kare to raua manako anga e no raua uaorai mari ra no te au inangaro o te Patireia o te Atua e no te turanga pae vaerua o ta raua tamariki. Kare rava raua i tuatua mai ana kia maua e: “Eaa kore korua e oronga mai i tetai au mokopuna na maua?” Mari ra, kua riro ua ana rai e: “Eaa ta maua ka rave no te tauturu atu ia korua i roto i te tavini anga tamou?”

No reira i te tae anga mai te ra no maua kia akaruke, te vaira anake te au tuatua akamaroiroi anga e te rekarekaanga i ta maua akameitaki anga maata. Kare rava raua i akariro ana ia maua kia manako e te akaruke ra maua ia raua inara e 100 patene ua ana rai ta raua turu anga ia maua. I muri ake i to maua akaruke anga, kua angaanga tamou ua rai raua i roto i te angaanga painia no tetai tai ngauru akaou mataiti. Kua akataoongaia a Papa ei akaaere no te oire o San Antonio, tei mou ra i te reira taoonga no tetai 30 mataiti. Kua rekareka aia i te kite i te tupu anga o te putuputuanga okotai i roto i te oire i te au mataiti 1920 ki te 71 i mua ake ka mate ei aia i te 1991.

Kua ki to maua oraanga ko Gene i te rekareka. Kua rauka ia maua te rekareka apinganui o te tavinianga i te au taeake e te au tuaine akaperepere e tere atu i te 31 teite e penei te mea puapinga rava atu ia ratou katoatoa, ko te akameitaki anga o te aereanga ki te pupu 29 o te Apii Puka Tapu Punanga Tiaki o Gileada i te 1957. I muri ake kua oki atu maua ki te angaanga tutaka. I te 1984, i muri ake i te 30 mataiti i roto i te angaanga kotinga e te tapere, kua oronga takinga meitaki mai te Totaiete i tetai tuku anga angaanga kotinga kia Gene i San Antonio, i te mea e tei roto te nga metua i to raua 80 anga mataiti e kare to raua erata e meitaki ana.

Akonoanga i Nga Metua

E tai e te apa rai mataiti i muri ake i to maua oki anga ki San Antonio i topa ei a Mama ki roto i tetai maki koma apa ua e e mate atura. No tei tupu viviki tikai te reira kare i rauka ana iaku i te tuatua i etai au mea taku i inangaro i te tuatua kiaia. Kua apii mai teia iaku kia tuatua putuputu kia Papa. I muri ake i te 65 mataiti akaipoipo anga, kua mii tikai aia ia Mama, inara tei reira maua i te oronga i te aroa e te turu anga.

To Papa akaraanga roa o te aere anga ki te uipaanga Kerititiano, te apii, e te tavini anga kua tupu tamou te reira e tae ua atu ki tona mate anga. E reka ana aia i te tatau. No te mea e koia ua to te kainga ia maua e tutu aere ra, ka oki mai au ki te kainga e ka ui e, “I maromaroa ana koe?” No tana tatau e te apii putuputu, kare rava aia i manako ana i te reira.

Te vai atura tetai rave anga roa tei matauia ta matou i tamou ra. Kua inangaro ua ana rai a Papa i te kaikai kapiti ei ngutuare tangata, i te taime kaikai popongi tikai, me uriuriia te irava Tuatua Tapu no te ra. Kare rava au e akatikaia ana i te akaruke i te kainga ma te kore e rave i te reira. I etai au taime ka karanga au e: “E Papa, ka tureti au no te apii (me kore no te angaanga).”

“Kare na te irava tuatua no te ra e akatureti ana ia koe; no tei kore ra koe i tu vave mai ki runga,” ka tuatua ei aia. E kua anoanoia au kia noo ma te akarongo i te reira. Kua akapapu aia e kia vai ua rai teia akaraanga meitaki e tae ua atu ki te au ra openga o tona oraanga. Ko teia tetai utuutu anga meitaki tana i akaruke mai kiaku.

Kua vai meitaki ua rai to Papa manako e tae ua atu ki tona mate anga. Ko te mea tei akatupu ra iaia kia ngoie i te akono, kare rava aia i kopekope ana me kore i akaapaapa ana. I etai taime ka taiku aia i tona au mamae o te paupau anga, inara ka akamaara atu au kiaia e ko tona tikai ko te “maki Adamu,” e kua kata aia. Ia maua ko Gene e noo ra i te pae iaia, kua moe rangimarie ua a Papa i te popongi o Noema 30, 1991.

E tere atu i te 70 oku mataiti i teianei e te puapinga nei rai au i te akaraanga meitaki o toku nga metua Kerititiano aroa. E e pure akatenga tikai naku e ka akatupu au i toku tu ariki tikai no teia utuutu anga na te taangaanga meitaki anga i te reira i te au mataiti ravarai te ka aereia mai.​—Salamo 71:17, 18.

[Tutu i te kapi 5]

Maua ko Mama

[Au Tutu i te kapi 7]

1. Taku uruoaanga mua: San Marcos, Texas, Tepetema 1923

2. Ta Papa uruoaanga openga: Fort Worth, Texas, Tiunu 1991 (ko Papa te noo ra ki raro)

[Tutu i te kapi 9]

Gene e Blossom Brandt